ΠΡΟΣΘΗΚΗ «3» ΣΤΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ «Β» ΣΤΗΝ Φ. 900/1/26594/Σ. 130 ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΣΤΡΑΤΟΥ ΓΡ. ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΤΗΣΕΩΝ Ε ΑΦΟΥΣ/2 27 εκ 2005 ΕΛΑΧΙΣTEΣ ΠΡO lαγραφεσ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠlΣΗΜΑΝΣΗ ΟΧΕΙΩΝ ΚΑΙ ΣΩΛΗΝΩΣΕΩΝ 1. Στα χρησιµοποιούµενα δοχεία που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες ή παρασκευάσµατα, καθώς και τα δοχεία που χρησιµοποιούνται για την αποθήκευση αυτών των επικίνδυνων ουσιών ή παρασκευασµάτων, και οι εµφανείς σωληνώσεις που περιέχουν ή µεταφέρουν τέτοιες επικίνδυνες ουσίες ή παρασκευάσµατα, πρέπει να φέρουν µε ετικέτα εικονοσύµβολο ή σύµβολο σε έγχρωµο φόντο που προβλέπεται από τις διατάξεις της Προσθήκης «2» και τις παραγράφους 10 έως και 14. 2. Η παράγραφος 1 δεν εφαρµόζεται στα δοχεία των οποίων το περιεχόµενο αλλάζει συχνά, υπό τον όρο ότι λαµβάνονται κατάλληλα εναλλακτικά µέτρα, ενηµέρωσης ή/και εκπαίδευσης του προσωπικού, που εγγυώνται το αυτό επίπεδο προστασίας. 3. Η ετικέτα που αναφέρεται στην παράγραφο 1 µπορεί: α. Nα αντικατασταθεί από τις προειδοποιητικές πινακίδες που προβλέπονται στην Προσθήκη «2», µε το ίδιο εικονοσύµβολο ή σύµβολο. β. Nα συµπληρωθεί µε πρόσθετα στοιχεία όπως π.χ. το όνοµα ή/και το χηµικό τύπο της επικίνδυνης ουσίας ή παρασκευάσµατος, καθώς και λεπτοµέρειες για τον κίνδυνο, όπως αναφέρονται στη παράγραφο 13. γ. Για τη µεταφορά δοχείων στον τόπο εργασίας, να συµπληρωθεί ή να αντικατασταθεί από πινακίδες που ισχύουν σε κοινοτικό επίπεδο για τη µεταφορά επικινδύνων ουσιών ή παρασκευασµάτων. 4. H σήµανση αυτή πρέπει να τοποθετείται υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α. Στην (στις) ορατή (-ές) πλευρά (-ές). β. Mε µορφή άκαµπτης πινακίδας, αυτοκόλλητου σήµατος ή ζωγραφισµένης ένδειξης. 5. Tα εγγενή χαρακτηριστικά που προβλέπονται στην παράγραφο 1δ και οι συνθήκες χρήσης που προβλέπονται στην παράγραφο 2 της Προσθήκης «2» σχετικά µε τις πινακίδες σήµανσης εφαρµόζονται, αν χρειάζεται, στη σήµανση που προβλέπεται στις παραγράφους 1, 2 και 3 της παρούσας. 6. Oι ετικέτες που χρησιµοποιούνται στις σωληνώσεις πρέπει να τοποθετούνται, µε την επιφύλαξη των παραγράφων 1, 2, 3, 4 και 5 του παρόντος, εµφανώς και πλησίον των χώρων που παρουσιάζουν τον
Β - 3-2 µεγαλύτερο κίνδυνο, όπως δικλείδες και σηµεία σύνδεσης, µε τρόπο δε αρκούντως επαναληπτικό και σύµφωνα µε τις παραγράφους 11 και 12. 7. Oι χώροι και οι αίθουσες που χρησιµοποιούνται για να αποθηκεύονται οι επικίνδυνες ουσίες ή παρασκευάσµατα σε ικανές ποσότητες πρέπει να επισηµαίνονται µε κατάλληλη προειδοποιητική πινακίδα, επιλεγόµενη µεταξύ των πινακίδων που απαριθµούνται στην παράγραφο 3β της Προσθήκης «2» ή να αναγνωρίζονται σύµφωνα µε τις παραγράφους 1, 2 και 3 του παρόντος, εκτός εάν η επισήµανση µε ετικέτα των διαφόρων συσκευασιών ή δοχείων επαρκεί προς τούτο, λαµβάνοντας υπόψη την παράγραφο 1ε της Προσθήκης «2», σχετικά µε τις διαστάσεις. 8. Η αποθήκευση ορισµένων επικίνδυνων ουσιών ή παρασκευασµάτων µπορεί να επισηµαiνεται µε την προειδοποιητική πινακίδα γενικός κίνδυνος. 9. Oι πινακίδες ή οι ετικέτες που αναφέρονται ανωτέρω πρέπει να τοποθετούνται, ανάλογα µε την περίπτωση, κοντά στο χώρο αποθήκευσης ή στην θύρα πρόσβασης στην αποθήκη. 10. Ο χρωµατισµός των σωληνώσεων γίνεται στα εµφανή σηµεία του δικτύου των σωληνώσεων και κοντά στα σηµεία που υπάρχουν οι µεγαλύτεροι κίνδυνοι, όπως οι βάνες και τα σηµεία σύνδεσης. Τα χρώµατα που χρησιµοποιούνται για τις διάφορες κατηγορίες των µεταφερόµενων ουσιών µέσω σωληνώσεων, πρέπει να επεξηγούνται σε συγκεντρωτικούς πίνακες στις εισόδους και σε εµφανή σηµεία του εργασιακού χώρου, όπως το παρακάτω πίνακα : Μεταφερόµενη ουσία Νερό Αέρας Ατµός Λάδια και υγρά καύσιµα Οξυγόνο (αέριο ή υγρό) Αέρια (εκτός αέρα και οξυγόνο) Οξέα Βάσεις Χρωµατισµός Πράσινο Ανοιχτό µπλε Γκρι ασηµί Καφέ Λευκό Κίτρινο ώχρα Ιώδες Μαύρο 11. Οι φιάλες πεπιεσµένων αερίων χαρακτηρίζονται από το χρωµατισµό που φέρουν στο κωνοειδές πάνω µέρος του λαιµού της φιάλης. Το χρώµα χαρακτηρίζει το αέριο που περιέχει. Το υπόλοιπο κυλινδρικό σώµα της φιάλης είναι χρώµατος γκρι, ανεξάρτητα από το περιεχόµενό της. Ειδικότερα για κάθε αέριο ή µίγµα αερίων ο λαιµός είναι χρωµατισµένος ως εξής Περιεχόµενο φιάλης Οξυγόνο (Ο2) Άζωτο (Ν2) Πρωτοξείδιο του αζώτου (ΝΟ) ιοξείδιο του άνθρακα (CΟ2) Ασετυλίνη (C2H2) Υδρογόνο (Η2) Χρώµα Άσπρο Πράσινο Μπλε Γκρι (σκούρο) Κίτρινο Κόκκινο
Β - 3-3 Περιεχόµενο φιάλης Αργό (Ar) ή Kρυπτό (Kr) ή Ξένο (Xn) ή Ήλιο (He) Ατµοσφαιρικό ή συνθετικό αέριο Καφέ Χρώµα Πράσινο µε λευκό εναλλάξ από τη βάση του κλείστρου προς τη βάση του λαιµού 12. Τα χαρακτηριστικά σήµανσης επικίνδυνων δοχείων και σωληνώσεων είναι: ένδειξη α. Ακαµπτη πινακίδα ή αυτοκόλλητο σήµα ή ζωγραφισµένη β. Τοποθέτηση σε εµφανή σηµεία. γ. Τοποθέτηση κοντά στο σηµείο µε το µεγαλύτερο κίνδυνο (π.χ. σηµεία σύνδεσης). δ. Επανάληψη µε επαρκή συχνότητα. ε. Τοποθέτηση σε συνδυασµό µε την προειδοποιητική πινακίδα Γενικός κίνδυνος, στις εισόδους των αποθηκών. Εκρηκτικές (Ε): Στερεές, υγρές, παχύρευστες ή ζελατινώδεις ουσίες και παρασκευάσµατα που αντιδρούν εξώθερµα και µε ταυτόχρονη ταχεία έκλυση αερίων, ακόµη και χωρίς την παρουσία ατµοσφαιρικού οξυγόνου και που υπό καθορισµένες συνθήκες δοκιµής εκπυρσοκροτούν, αναφλέγονται έντονα και γρήγορα ή εκρήγνυνται υπό την επίδραση θερµότητας και περιορισµού. Οξειδωτικές (Ο): Ουσίες και παρασκευάσµατα τα οποία, σε επαφή µε άλλες ουσίες και ιδίως εύφλεκτες ουσίες, προκαλούν ισχυρώς εξώθερµη αντίδραση.
Β - 3-4 Εύφλεκτες (F): Υγρές ουσίες και παρασκευάσµατα µε χαµηλό σηµείο ανάφλεξης. Εξαιρετικά εύφλεκτες (F+): Ουσίες και παρασκευάσµατα µε εξαιρετικά χαµηλό σηµείο ανάφλεξης και χαµηλό σηµείο ζέσεως, καθώς και αέριες ουσίες και παρασκευάσµατα οι οποίες υπό κανονική θερµοκρασία και πίεση αναφλέγονται στον αέρα. Τοξικές (T): Ουσίες και παρασκευάσµατα που εισπνεόµενα, καταπινόµενα ή απορροφούµενα µέσω του δέρµατος ακόµα και σε µικρές ποσότητες προκαλούν το θάνατο ή οξείες ή χρόνιες βλάβες τους υγείας. Πολύ τοξικές (T+): Ουσίες και παρασκευάσµατα που εισπνεόµενα, καταπινόµενα ή απορροφούµενα µέσω του δέρµατος ακόµα και σε ελάχιστη ποσότητα προκαλούν το θάνατο ή οξείες ή χρόνιες βλάβες τους υγείας. Επιβλαβείς (Xn): Ουσίες και παρασκευάσµατα που εισπνεόµενα, καταπινόµενα ή απορροφούµενα µέσω του δέρµατος µπορούν να προκαλέσουν το θάνατο ή οξείες ή χρόνιες βλάβες τους υγείας.
Β - 3-5 Ερεθιστικές (Xi): Μη διαβρωτικές ουσίες και παρασκευάσµατα τα οποία µε άµεση, παρατεταµένη ή επαναλαµβανόµενη επαφή µε το δέρµα ή τους βλεννογόνους, µπορούν να προκαλέσουν φλεγµονές. ιαβρωτικές (C): Ουσίες και παρασκευάσµατα τα οποία σε επαφή µε ζώντες ιστούς µπορούν να τους καταστρέψουν. Επικίνδυνες για το περιβάλλον (N): Ουσίες και παρασκευάσµατα τα οποία αν εισαχθούν στο περιβάλλον, παρουσιάζουν ή µπορεί να παρουσιάσουν άµεσο ή µελλοντικό κίνδυνο για έναν ή περισσότερους τοµείς του περιβάλλοντος. 13. Η ετικέτα αποτελεί την πρώτη πηγή πληροφόρησης για το προϊόν. Θα πρέπει να υπάρχει µία ετικέτα σε κάθε δοχείο καθώς επίσης και στα δοχεία µετάγγισης της επικίνδυνης ουσίας ή παρασκευάσµατος. Η ετικέτα θα πρέπει να είναι γραµµένη στην ελληνική γλώσσα και να περιέχει τα ακόλουθα: στο δοχείο. α. Ονοµασία ή ονοµασίες των ουσιών που περιέχονται β. Όνοµα, διεύθυνση και αριθµό τηλεφώνου του παρασκευαστή/ εισαγωγέα. (φράσεις R). γ. Σύµβολα και ενδείξεις κινδύνου. δ. Φράσεις που υποδηλώνουν τους ειδικούς κινδύνους ε. Φράσεις που υποδηλώνουν τις οδηγίες ασφαλούς χρήσης (φράσεις S). στ. Για τις ουσίες, τον αριθµό ΕΟΚ.
Β - 3-6 Παράδειγµα σήµανσης χηµικής ουσίας
Β - 3-7 14. είγµατα ετικετών όπως παρακάτω :