ΔΓΤ Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα «Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγείαο» - 88 -- 1. Σίηινο καζήκαηνο Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο 2. Τπεχζπλνο καζήκαηνο Ησάλλεο Απνζηνιάθεο 3. θνπφο Σν κάζεκα απηφ έρεη σο ζθνπφ λα παξνπζηάζεη, εθ ελφο ηηο εθαξκνγέο ινγηζκηθνχ ησλ κνλάδσλ Τγείαο πξνζεγγίδνληαο ηελ δνκή θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο θαη αθ εηέξνπ λα δψζεη ζηνηρεία γηα ηνλ «ςεθηαθφ» εμνπιηζκφ ησλ κνλάδσλ πγείαο θαζψο θαη ηελ ειεθηξνληθή δηαρείξηζε ηνπ. Δπηπιένλ, παξνπζηάδεη θαη εηδηθά ζέκαηα Πιεξνθνξηθήο πνπ εληάζζνληαη ζην γεληθφηεξν πεξηβάιινλ ηεο Τγείαο. Οη θπξηφηεξνη ζηφρνη ηνπ καζήκαηνο εζηηάδνληαη ζε δξαζηεξηφηεηεο ψζηε: (α) ε επίπεδν γλψζεσλ Να κπνξνχλ λα πεξηγξάθνπλ Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο, Να αλαγλσξίδνπλ επηκέξνπο εθαξκνγέο, Να ζπγθξίλνπλ θαη λα θαηαηάζζνπλ ινγηζκηθά, Να νξίδνπλ ηηο ιεηηνπξγίεο επηκέξνπο Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ θαη εθαξκνγψλ θ.α. (α) ε επίπεδν ηθαλνηήησλ Να ζπκκεηέρνπλ ζηελ δηαδηθαζία ζρεδηαζκνχ ελφο Πιεξνθνξηαθνχ πζηήκαηνο, Να κπνξνχλ λα ειέγμνπλ ηελ επρξεζηία θαη ηελ πιεξφηεηα ιεηηνπξγηψλ ζε εθαξκνγέο ινγηζκηθνχ, Να ελζσκαηψλνπλ εθαξκνγέο ινγηζκηθνχ ζηνλ εξγαζηαθφ ηνπο ρψξν θ.α. (γ) ε επίπεδν ζηάζεσλ Να ελζαξξχλνπλ ηελ εηζαγσγή Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ ζηνλ εξγαζηαθφ ηνπο ρψξν, Να παξνηξχλνπλ ζπλαδέιθνπο ηνπο λα ρξεζηκνπνηήζνπλ εθαξκνγέο ινγηζκηθνχ, Να δηεξεπλνχλ ηηο ζηάζεηο πνπ επηθξαηνχλ ζε ζρέζε κε ηελ ελζσκάησζε Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε θαη ζηελ Διιάδα θ.α.
ΔΓΤ Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα «Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγείαο» - 89 -- Ζ νινθιήξσζε ηνπ καζήκαηνο επηηπγράλεηαη κε: (α) Σελ παξνπζίαζε εθαξκνγψλ ινγηζκηθνχ ηεο Διιεληθήο Αγνξάο, (β) Σελ επίδεημε θαηλνηνκηθψλ Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ, (γ) Σελ ζπζρέηηζε ησλ εθαξκνγψλ ινγηζκηθνχ κε ηελ Δπξσπατθή θαη Διιεληθή πξαγκαηηθφηεηα, (δ) Με επηζθέςεηο ζε θνξείο πγείαο θ.α. Λέμεηο θιεηδηά Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο, Πιεξνθνξηθή Τγείαο, Ζιεθηξνληθή Τγεία, Γηαδίθηπν θαη Τγεία, Έμππλεο Κάξηεο, Ηαηξηθέο Δηθφλεο, Αλάπηπμε Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ Τγείαο, Ηαηξηθφο Φάθεινο, Σειεταηξηθή θαη Σειεθπαίδεπζε.
ΔΓΤ Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα «Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγείαο» - 90 -- ΒΑΗΚΖ ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Απνζηνιάθεο, Η. (2007) Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο. Παπαδήζεο, Β Έθδνζε, Αζήλα. Απνζηνιάθεο, Η.(επηκ.) (2011) πλεξγαηηθφ Γηαδίθηπν θαη Κνηλσλία. Παπαδήζεο, Αζήλα. Απνζηνιάθεο, Η., Λνπθήο, Δ., Υάιαξεο, Η. (επηκ.) (2008) Ζιεθηξνληθή Γεκφζηα Γηνίθεζε. Παπαδήζεο, Αζήλα. Απνζηνιάθεο, Η. (2005) Γηνίθεζε Πιεξνθνξηαθψλ ππνδνκψλ ζηηο κνλάδεο πγείαο, Mediforce, Aζήλα. Bemmel, J.H.Van, Musen, Μ.Α. (Eds.) (1997) Handbook of Medical Informatics, Springer-Verlag, Ηnternational Edition, Rotterdam, (at www.mieur.nl/mihandbook/r_3_3/handbook/home.htm ) Coiera E. (1997) Guide to medical Informatics, the Internet and Telemedicine, Chapman & Hall Medical, UK (at www.coiera.com for updates and additional study material)
ΔΓΤ Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα «Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγείαο» - 91 -- 4. Δλφηεηεο Δλόηεηα 1 ΟΛΟΚΛΖΡΧΜΔΝΑ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑΚΑ ΤΣΖΜΑΣΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΖΝ ΤΓΔΗΑ ηελ ελφηεηα απηή γίλεηαη πεξηγξαθή ησλ ελλνηψλ ηνπ ηίηινπ ηεο. Γίλεηαη πξνζπάζεηα λα ζπζρεηηζηεί ε παξνπζίαζε κε ην πεξηβάιινλ ηεο δνκήο θαη ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ Mνλάδσλ Τγείαο. Απνζηνιάθεο, Η. (2007) Οινθιεξσκέλα Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Γηνίθεζεο. ην: Απνζηνιάθεο, Η., Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο, Παπαδήζεο, Αζήλα, 23-42. Bemmel, J.H.Van, Musen, Μ.Α. (Eds.) (1997) Handbook of Medical Informatics, Springer-Verlag, Ηnternational Edition, Rotterdam, 3-52 (at www.mieur.nl/mihandbook/r_3_3/handbook/home.htm Ch. 1,2,3) Coiera E. (1997) Guide to medical Informatics, the Internet and Telemedicine, Chapman & Hall Medical, UK, 1-40 (at www.coiera.com for updates and additional study material Ch. 1,2,3) Δλόηεηα 2 ΤΣΖΜΑΣΑ ΒΑΔΧΝ ΓΔΓΟΜΔΝΧΝ ΚΑΗ ΠΑΚΔΣΑ ΛΟΓΗΜΗΚΟΤ ηελ ελφηεηα απηή παξνπζηάδεηαη ε αξρηηεθηνληθή ησλ ζχγρξνλσλ πζηεµάησλ Βάζεσλ Γεδνµέλσλ (ΒΓ) θαη αλαιχνληαη νη βαζηθέο αξρέο πνπ αθνξνχλ ηελ θαιή ζρεδίαζε κηαο ΒΓ. Γίλεηαη έκθαζε ζηηο γλψζεηο πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα έλα δηνηθεηηθφ ζηέιερνο κηαο κνλάδαο πγείαο θαη γίλεηαη παξάζεζε ινγηζµηθνχ ΒΓ πνπ κπνξεί λα εληαρζεί ζε έλα Πιεξνθνξηαθφ χζηεµα κηαο κνλάδαο πγείαο. Σέινο, δίλνληαη ηερληθά ζηνηρεία δηεπαθήο ηνπ ηειηθνχ ρξήζηε µε ην πεξηβάιινλ ελφο πζηήµαηνο Βάζεο Γεδνµέλσλ. Απνζηνιάθεο, Η. (2007) πζηήµαηα Βάζεσλ Γεδνµέλσλ θαη Παθέηα Λνγηζµηθνχ. ην: Απνζηνιάθεο, Η., Πιεξνθνξηαθά πζηήµαηα Τγείαο, Παπαδήζεο, Αζήλα, 43-80. Bemmel, J.H.Van, Musen, Μ.Α. (Eds.) (1997) Handbook of Medical Informatics, Springer-Verlag, Ηnternational Edition, Rotterdam, 53-66 (at www.mieur.nl/mihandbook/r_3_3/handbook/home.htm Ch. 4) Ullman, J.D., Widom, J. (2008) Βαζηθέο Αξρέο γηα ηα πζηήκαηα Βάζεσλ Γεδνκέλσλ, Δθδφζεηο Κιεηδάξηζκνο, Αζήλα. Κεθ. 1-5.
ΔΓΤ Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα «Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγείαο» - 92 -- Δλόηεηα 3 ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑΚΑ ΤΣΖΜΑΣΑ ΝΟΟΚΟΜΔΗΧΝ ηελ ελφηεηα απηή γίλεηαη κηα εηζαγσγή ζηελ δνκή ησλ Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ Ννζνθνκείνπ (ΠΝ). Παξνπζηάδνληαη ηα πηζαλά ππνζπζηήκαηα πνπ κπνξεί λα ελζσκαηψλνληαη ζηα ΠΝ θαζψο θαη νη αληίζηνηρεο εθαξκνγέο θαη νη ιεηηνπξγίεο ηνπο. Γίλνληαη νη ελαιιαθηηθέο αξρηηεθηνληθέο φπσο θαη ηα ηερληθά θαη ιεηηνπξγηθά ραξαθηεξηζηηθά ελφο Οινθιεξσκέλνπ Πιεξνθνξηαθνχ πζηήκαηνο Ννζνθνκείνπ. Σέινο, παξάιιεια κε ηελ ελφηεηα γίλεηαη επίζθεςε ζε Ννζνθνκείν ηεο Αηηηθήο γηα ηελ παξνπζίαζε ζε πξαθηηθφ επίπεδν ελφο Πιεξνθνξηαθνχ πζηήκαηνο Ννζνθνκείνπ. Απνζηνιάθεο, Η. (2007) Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Ννζνθνκείσλ. ην: Απνζηνιάθεο, Η., Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο, Παπαδήζεο, Αζήλα, 97-118. Bemmel, J.H.Van, Musen, Μ.Α. (Eds.) (1997) Handbook of Medical Informatics, Springer-Verlag, Ηnternational Edition, Rotterdam, 159-234 (at www.mieur.nl/mihandbook/r_3_3/handbook/home.htm Ch. 11,12,13,14). Απνζηνιάθεο, Η. (2007) Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο. ην: Απνζηνιάθεο, Η., Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο, Παπαδήζεο, Αζήλα, 81-84. Sosa-Iudicissa, M., Oliveri, N., Gamboa, C., Roberts, J. (Eds.) (1997) Internet, Telematics and Health, IOS press, Amsterdam, 35-76. Δλόηεηα 4 ΈΜΠΔΗΡΑ ΤΣΖΜΑΣΑ, ΤΣΖΜΑΣΑ ΛΖΦΖ ΑΠΟΦΑΖ, ΤΣΖΜΑΣΑ ΔΗΚΟΝΗΚΖ ΠΡΑΓΜΑΣΗΚΟΣΖΣΑ ΚΑΗ ΔΡΓΑΣΖΡΗΑΚΑ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑΚΑ ΤΣΖΜΑΣΑ ηελ ελφηεηα απηή δίλεηαη ε ιεηηνπξγηθή πεξηγξαθή ησλ Δκπείξσλ πζηεκάησλ θαη ησλ πζηεκάησλ Λήςεο Απφθαζεο. Γίλνληαη ζηνηρεία γηα ηελ δνκή θαη ηελ αλάπηπμή ηνπο θαη παξαηίζεηαη πξντφληα πνπ έρνπλ αλαπηπρζεί γηα ζπγθεθξηκέλεο Ηαηξηθέο θαη Ννζειεπηηθέο πξαθηηθέο. Ηδηαίηεξε αλαθνξά γίλεηαη ζηα Κιηληθά πζηήκαηα Λήςεο Απφθαζεο (Clinical Decision Support Systems - CDSS). Δπίζεο, δίλνληαη ηα ραξαθηεξηζηηθά θαη ν ξφινο ησλ πζηεκάησλ εηθνληθήο πξαγκαηηθφηεηαο ζηηο κνλάδεο Τγείαο θαη ζηνπο ρψξνπο εθπαίδεπζεο ησλ ιεηηνπξγψλ ηεο Τγείαο. Σέινο, παξνπζηάδνληαη νη ρψξνη παξέκβαζεο ησλ Δξγαζηεξηαθψλ Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ ζηηο κνλάδεο Τγείαο. Απνζηνιάθεο, Η. (2007) Έκπεηξα πζηήκαηα, πζηήκαηα Λήςεο Απόθαζεο, πζηήκαηα Δηθνληθήο Πξαγκαηηθόηεηαο θαη Δξγαζηεξηαθά Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα. ην: Απνζηνιάθεο Η., Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο, Παπαδήζεο, Αζήλα, 119-172. Coiera E. (1997) Guide to medical Informatics, the Internet and Telemedicine, Chapman & Hall Medical, UK, 293-338 (at www.coiera.com for updates and additional study material Ch. 19,20,21)
ΔΓΤ Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα «Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγείαο» - 93 -- Bemmel, J.H.Van, Musen, Μ.Α. (Eds.) (1997) Handbook of Medical Informatics, Springer-Verlag, Ηnternational Edition, Rotterdam, 233-308 (at www.mieur.nl/mihandbook/r_3_3/handbook/home.htm Ch. 15,16,17,18) Δλόηεηα 5 ΤΣΖΜΑΣΑ ΚΧΓΗΚΟΠΟΗΖΖ, ΤΣΖΜΑΣΑ ΦΖΦΗΑΚΖ ΑΡΥΔΗΟΘΔΣΖΖ, ΜΔΣΑΓΟΖ ΚΑΗ ΔΠΔΞΔΡΓΑΗΑ ΒΗΟΛΟΓΗΚΧΝ ΔΗΚΟΝΧΝ ηελ ελφηεηα απηή γίλεηαη πξνζπάζεηα γηα ελεκέξσζε ζηα ππάξρνληα ζπζηήκαηα ηαμηλφκεζεο θαη θσδηθνπνίεζεο ηνπ ρψξνπ Τγείαο. Παξνπζηάδνληαη θπξίσο ηα ζπζηήκαηα SNOMED, MeSH, CANDO, ICPC-2,DRG s, LOINC, DSM θαη ICD. Ηδηαίηεξν βάξνο δίλεηαη ζην ICD ηφζν γηα ηελ ζεκαληηθφηεηά ηνπ ζηνλ δηεζλή ρψξν φζν θαη απφ ην γεγνλφο φηη έρεη πηνζεηεζεί ζηα Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο ηνπ Διιεληθνχ ρψξνπ. Δπίζεο, γίλεηαη εηζαγσγή ζηα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο ηαηξηθψλ εηθφλσλ θαζψο θαη ζηελ δνκή θαη ζηηο ιεηηνπξγίεο ινγηζκηθνχ εθαξκνγψλ γηα επεμεξγαζία βηνινγηθψλ εηθφλσλ. Σέινο, γίλεηαη παξνπζίαζε ελφο κνληέινπ Γηαρείξηζεο Ηαηξηθψλ εηθφλσλ ζε Διιεληθφ Ογθνινγηθφ Ννζνθνκείν. Απνζηνιάθεο, Η. (2007) πζηήκαηα θσδηθνπνίεζεο, πζηήκαηα ςεθηαθήο αξρεηνζέηεζεο, κεηάδνζεο θαη επεμεξγαζίαο βηνινγηθώλ εηθόλσλ. ην: Απνζηνιάθεο, Η., Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο, Παπαδήζεο, Αζήλα, 173-208. Bemmel, J.H.Van, Musen, Μ.Α. (Eds.) (1997) Handbook of Medical Informatics, Springer-Verlag, Ηnternational Edition, Rotterdam, 81-98, 127-158 (at www.mieur.nl/mihandbook/r_3_3/handbook/home.htm Ch. 6, 9,10) Coiera E. (1997) Guide to medical Informatics, the Internet and Telemedicine, Chapman & Hall Medical, UK, 139-190 (at www.coiera.com for updates and additional study material Ch. 10,11,12) Δλόηεηα 6 ΈΞΤΠΝΔ ΚΑΡΣΔ ηελ ελφηεηα απηή γίλεηαη πξνζπάζεηα εηζαγσγήο ζηελ ηερλνινγία ηεο έμππλεο θάξηαο. πγθεθξηκέλα δίλνληαη ζηνηρεία γηα: α) ηα ραξαθηεξηζηηθά β) ηηο θαηεγνξίεο γ) ηα πιενλεθηήκαηα θαη δ) ηηο εθαξκνγέο ησλ έμππλσλ θαξηψλ ζηηο Ηαηξηθέο εθαξκνγέο. Έκθαζε δίλεηαη ζε έξγα πνπ πινπνηνχληαη ζε παγθφζκην επίπεδν. Απνζηνιάθεο, Η. (2007) Έμππλεο θάξηεο ζηα Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο. ην: Απνζηνιάθεο, Η., Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο, Παπαδήζεο, Αζήλα, 231-240 Sosa-Iudicissa, M., Oliveri, N., Gamboa, C., Roberts, J. (Eds.) (1997) Internet, Telematics and Health, IOS press, Amsterdam, 205-220
ΔΓΤ Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα «Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγείαο» - 94 --
ΔΓΤ Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα «Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγείαο» - 95 -- Δλόηεηα 7 ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΗΔ ΑΝΑΠΣΤΞΖ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑΚΧΝ ΤΣΖΜΑΣΧΝ ΤΓΔΗΑ ΚΑΗ Ο ΗΑΣΡΗΚΟ ΦΑΚΔΛΟ ηελ ελφηεηα απηή γίλεηαη πξνζπάζεηα λα δνζεί κηα δνκεκέλε δηαδηθαζία γηα ηελ αλάπηπμε ελφο Πιεξνθνξηαθνχ πζηήκαηνο ζε κηα Μνλάδα Τγείαο. Γίλνληαη νη θάζεηο θαη αλαιχεηαη ην πεξηερφκελν ηνπο. Έκθαζε δίλεηαη ζε δηαδηθαζίεο Γηαρείξηζεο Έξγνπ, Γηαζθάιηζεο Γεδνκέλσλ, Πνηνηηθήο Γηαζθάιηζεο Έξγνπ θαζψο θαη ζε ζηνηρεία ηεθκεξίσζεο. Γίλνληαη ζηνηρεία πνπ αθνξνχλ ηελ ελζσκάησζε ησλ Σερλνινγηψλ Πιεξνθνξηθήο θαη Δπηθνηλσληψλ ζηα Δπηρεηξεζηαθά ρέδηα Ννζνθνκείσλ. Δπίζεο, δίλεηαη ε δνκή θαη ην πεξηερφκελν ελφο Ζιεθηξνληθνχ Ηαηξηθνχ Φαθέινπ (ΖΗΦ) θαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ινγηζκηθνχ εθαξκνγψλ Ζιεθηξνληθνχ Ηαηξηθνχ Φαθέινπ. Σέινο, παξνπζηάδεηαη ε παξέκβαζε ηεο Δπξψπεο ζηνλ Ζιεθηξνληθφ Ηαηξηθφ Φάθειν ζην πιαίζην ηνπ EuroRec. Απνζηνιάθεο, Η. (2007) Μεζνδνινγίεο Αλάπηπμεο Πιεξνθνξηαθώλ πζηεκάησλ Τγείαο θαη ν Ηαηξηθόο θάθεινο. ην: Απνζηνιάθεο, Η., Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο, Παπαδήζεο, Αζήλα, 279-306 Coiera E. (1997) Guide to medical Informatics, the Internet and Telemedicine, Chapman & Hall Medical, UK, 41-90 (at www.coiera.com for updates and additional study material Ch. 4,5,6) Bemmel, J.H.Van, Musen, Μ.Α. (Eds.) (1997) Handbook of Medical Informatics, Springer-Verlag, Ηnternational Edition, Rotterdam, 99-116, 449-472 (at www.mieur.nl/mihandbook/r_3_3/handbook/home.htm Ch. 7, 29,30) Δλόηεηα 8 ΑΦΑΛΔΗΑ ΚΑΗ ΠΗΣΟΠΟΗΖΖ ΣΑ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑΚΑ ΤΣΖΜΑΣΑ ΤΓΔΗΑ ΠΡΟΣΑΗΑ ΠΡΟΧΠΗΚΧΝ ΓΔΓΟΜΔΝΧΝ ηελ ελφηεηα απηή γίλεηαη παξνπζίαζε ζεκάησλ αζθάιεηαο πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ πγείαο κε γλψκνλα ηελ πξνζηαζία ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ πνπ αθνξνχλ ζηελ πγεία. Αξρηθά γίλεηαη κηα αξρηθή ηνπνζέηεζε πάλσ ζηελ πξνβιεκαηηθή ηεο ελφηεηαο θαη παξνπζηάδνληαη νη ζπληζηψζεο ηεο (ζε λνκηθφ θαη ηερληθφ επίπεδν). ηε ζπλέρεηα, παξνπζηάδεηαη ε έλλνηα ηεο αζθάιεηαο πιεξνθνξηψλ θαη δίλεηαη έκθαζε ζηα πξφηππα πηζηνπνίεζεο αζθάιεηαο, ζε γεληθφηεξν επίπεδν (ISO/IEC 27001:2005, ISO/IEC270002:2005 θαη ISO/IEC 27005:2008) θαη ζε εηδηθφηεξν επίπεδν (ISO 22857:2004, ISO/IEC 27799:2008). Έκθαζε δίλεηαη ζηε ζεκειηψδε έλλνηα ηνπ πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο Αζθάιεηαο Πιεξνθνξηψλ (ΓΑΠ), ζηα ζπζηαηηθά ηνπ (π.ρ. πνιηηηθή αζθάιεηαο) θαη ζηε ζεκαζία ηεο ζηήξημεο ηνπ απφ ηε δηνίθεζε ηνπ εθάζηνηε νξγαληζκνχ. Σέινο, αλαγλσξίδνληαη ηα ζεκαληηθφηεξα πξνβιήκαηα ζην ρψξν ηεο πγείαο θαη εληνπίδνληαη πηζαλέο ζπλέπεηεο απφ ηε κε ιήςε επαξθψλ κέηξσλ αζθάιεηαο.
ΔΓΤ Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα «Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγείαο» - 96 -- Δλόηεηα 9 Απνζηνιάθεο, Η. (2007) Πξνζηαζία θαη αζθάιεηα ζηα Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο-Ηαηξηθό απόξξεην. ην: Απνζηνιάθεο, Η., Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο, Παπαδήζεο, Αζήλα, 347-358. Λάηζηνπ, Υ., Υξπζάλζνπ, Α. (2011) Ννκηθά θαη Ζζηθά Εεηήκαηα ηεο Ζιεθηξνληθήο Τγείαο. ην: Απνζηνιάθεο Η., πλεξγαηηθφ Γηαδίθηπν θαη Κνηλσλία, Παπαδήζεο, Αζήλα, 771-836. Ζιηάθεο,., Κνηζψλεο, Δ. (2011) Πξφηππα Πηζηνπνίεζεο Αζθάιεηαο γηα Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο: Απφ ηε Θεσξία ζηελ Πξάμε. ην: Απνζηνιάθεο Η., πλεξγαηηθφ Γηαδίθηπν θαη Κνηλσλία, Παπαδήζεο, Αζήλα, 879-900. Eliakis, S., Kotsonis, E. (2011). Information Security Standards for Health Information Systems: The Implementer s Approach. In: Chryssanthou, A., Apostolakis, I., Varlamis, I. Certification and Security in Health-Related Web Applications: Concepts and Solutions, IGI Global, Hershey, New York, 113-145. Moumtzoglou, A. (2011). Health 2.0 and Medicine 2.0: Safety, Ownership and Privacy Issues. In: Chryssanthou, A., Apostolakis, I., Varlamis, I. Certification and Security in Health-Related Web Applications: Concepts and Solutions, IGI Global, Hershey, New York, 197-211. Ferreira, A. et al. (2011). Password Sharing and How to Reduce It. In: Chryssanthou, A., Apostolakis, I., Varlamis, I. Certification and Security in Health-Related Web Applications: Concepts and Solutions, IGI Global, Hershey, New York, 243-263. ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ ΚΑΗ ΤΓΔΗΑ ΗΑΣΡΗΚΔ ΚΟΗΝΟΣΖΣΔ ηελ ελφηεηα απηή ζα εμεγεζνχλ παξνπζηαζηνχλ βαζηθέο έλλνηεο ηεο ηερλνινγίαο ηνπ δηαδηθηχνπ κέζα απφ εθαξκνγέο κε ηαηξηθφ ελδηαθέξνλ. Παξάιιεια ζα παξνπζηαζηνχλ ζχγρξνλεο ζπλεξγαηηθέο εθαξκνγέο πγείαο, ζηα πιαίζηα ηνπ Web 2.0, θαη ηα δηαζέζηκα εξγαιεία γηα ηε δεκηνπξγία θνηλνηήησλ. Σέινο, ζα εμεγεζνχλ νη απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο νξζήο ιεηηνπξγίαο θαη νη αξρέο νξγάλσζεο θαη δηαρείξηζεο Γπλεηηθψλ Κνηλνηήησλ Τγείαο (Virtual Healthcare Communities). Απνζηνιάθεο, Η. (2007) Γίθηπα Ζ/Τ, Γηαδίθηπν θαη Τγεία. ην: Απνζηνιάθεο, Η., Πιεξνθνξηαθά πζηήµαηα Τγείαο, Παπαδήζεο, Αζήλα, 359-428. Coiera E. (1997) Guide to medical Informatics, the Internet and Telemedicine, Chapman & Hall Medical, UK, 241-292 (at www.coiera.com for updates and additional study material Ch. 16,17,18). Απνζηνιάθεο, Η., Βαξιάκεο, Ζ., Παπαδνπνχινπ, Α. (2008) Ζιεθηξνληθέο Κνηλφηεηεο Μάζεζεο, Παπαδήζεο, Αζήλα, 155-195. Sosa-Iudicissa, M., Oliveri, N., Gamboa, C., Roberts, J. (Eds.) (1997) Internet, Telematics and Health, IOS press, Amsterdam, 121-178, 423-528. Minkler, Μ., (2004) Community Organizing and Community Building for Health, 2 nd Edition, Rutgers University Press.1-135. Απνζηνιάθεο, Η. (επηκ.). (2011) πλεξγαηηθφ Γηαδίθηπν θαη Κνηλσλία, Δθδφζεηο Παπαδήζε. 513-542.
ΔΓΤ Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα «Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγείαο» - 97 -- Δλόηεηα 10 ΓΗΑΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΣΑ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΑΚΑ ΤΣΖΜΑΣΑ ΤΓΔΗΑ Ζ πνιππινθφηεηα ησλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ ζηελ Τγεία δεκηνπξγεί κηα απφιπηε αλάγθε γηα ηε δηαιεηηνπξγηθφηεηα ηνπο κε ζθνπφ ηε δεκηνπξγία ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ πξνο ηνπο εκπιεθνκέλνπο ρξήζηεο είηε απηνί είλαη επαγγεικαηίεο πγείαο, είηε δηνηθεηηθνί ππάιιεινη, είηε αζζελείο. ε απηή ηελ ελφηεηα ζα παξνπζηαζηνχλ ηα πξσηφθνιια θαη νη νλνκαηνινγίεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη κε έκθαζε ζην HL7 θαη ην DICOM, ελψ ζα παξνπζηαζηνχλ βέιηηζηεο πξαθηηθέο θνξέσλ θαη θξαηψλ ζηνλ ηνκέα απηφ. Απνζηνιάθεο, Η. Λνπθήο, Δ. Υάιαξεο, Η. (2008) Ζιεθηξνληθή Γεκφζηα Γηνίθεζε, Δθδφζεηο Παπαδήζε, Αζήλα, ζει. 247-284. Απνζηνιάθεο, Η. (επηκ.) (2005) Γηνίθεζε Πιεξνθνξηαθψλ Τπνδνκψλ ζηηο Μνλάδεο Τγείαο. Mediforce, Αζήλα, 13-36, 79-97. Απνζηνιάθεο, Η. (2007) Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο. ην: Απνζηνιάθεο, Η., Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο, Παπαδήζεο, Αζήλα. 329-338. Μπέξιεξ Α. (2009) «Δθαξκνγέο ησλ ΣΠΔ ζηελ επεμεξγαζία θαη ηε κεηάδνζε βηνινγηθψλ ζεκάησλ κε έκθαζε ζηε Σειεταηξηθή: Μνληέιν ππεξεζηψλ δηαρείξηζεο πιεξνθνξίαο ζε πεξηβάιινλ Πεξηθεξεηαθνχ Πνιηηνθεληξηθνχ Γηθηχνπ Τγείαο». Γηδαθηνξηθή Γηαηξηβή, Πάηξα. http://nemertes.lis.upatras.gr/dspace/bitstream/123456789/2489/1/phd_berler_ Final.pdf Smart Open Services for European Patients, Open ehealth initiative for a European large scale pilot of Patient Summary and electronic Prescription, D3.3.3 epsos epsos Interoperability Framework, Chapter 1-2. EU ehealth Interoperability Roadmap (2010) Calliope Project, Chapter 1-3. Δλόηεηα 11 ΣΖΛΔΨΑΣΡΗΚΖ ΣΖΛΔΚΠΑΗΓΔΤΖ ΣΟΤ ΥΧΡΟΤ ΤΓΔΗΑ ηελ ελφηεηα απηή γίλεηαη κηα εηζαγσγή ζηηο ππεξεζίεο ηειεταηξηθήο θαη ζηηο πξνζπάζεηεο πνπ έρνπλ γίλεη ζηνλ Διιεληθφ Υψξν. Παξνπζηάδνληαη επίζεο νη δπλαηφηεηεο ζχγρξνλσλ θαη αζχγρξνλσλ πζηεκάησλ Σειεθπαίδεπζεο. Δπίζεο παξνπζηάδεηαη ην πιαίζην ιεηηνπξγίαο ησλ Ζιεθηξνληθψλ Κνηλνηήησλ Μάζεζεο. Σέινο, δίλεηαη κηα πξνζέγγηζε γηα ηελ απνθέληξσζε ηνπ πζηήκαηνο Σειεταηξηθήο ζηελ Διιάδα.
ΔΓΤ Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα «Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγείαο» - 98 -- Απνζηνιάθεο, Η. (2007) Σειεταηξηθή Σειεθπαίδεπζε ζηνπο ρώξνπο Τγείαο. ην: Απνζηνιάθεο, Η., Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο, Παπαδήζεο, Αζήλα, 427-462. Καζηαληά, Ν.Α., Ferrer-Roca, Ο. (Δπηκ.) (2009) Δγρεηξίδην Σειεταηξηθήο, Παπαδήζεο, Αζήλα, 71-194. Απνζηνιάθεο, Η., Βαξιάκεο, Ζ., Παπαδνπνχινπ, Α. (2008) Ζιεθηξνληθέο Κνηλφηεηεο Μάζεζεο, Παπαδήζεο, Αζήλα, 155-195. Δλόηεηα 12 Ferrer-Roca, O., Sosa, M. (Eds) (1998) Μain Telemedicine Applications & Internet in Telemedicine. In: Handbook of Telemedicine for students, IOS press, Amsterdam, 86-121, 146-162. Πεξδηθνχξε, Μ., Γηφβαο, Π., Παπαδνγηάλλεο, Γ. (2005) Σειεταηξηθή ζηελ Πξάμε, Δλ Πιψ, Αζήλα, 43-100. Sosa-Iudicissa, M., Oliveri, N., Gamboa, C., Roberts, J. (Eds.) (1997) Internet, Telematics and Health, IOS press, Amsterdam, 393-400. ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΔ ΠΡΟΜΖΘΔΗΔ ΚΑΗ ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΖ ΤΝΣΑΓΟΓΡΑΦΖΖ Με ηηο ζχγρξνλεο ηερλνινγίεο πιεξνθνξηθήο θαη επηθνηλσληψλ είλαη πιένλ δπλαηφο ν ζρεδηαζκφο ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ. Ζ βαζηθή αξρή βαζίδεηαη ζηελ αμηνπνίεζε αλνηρηψλ αξρηηεθηνληθψλ ζηα πιεξνθνξηαθά ζπζηήκαηα θαη ζηε ρξήζε δηεζλψο απνδεθηψλ πξνηχπσλ. Με ηνλ ηξφπν απηφ είλαη δπλαηή ε δεκηνπξγία κηαο ειεθηξνληθήο ππεξεζίαο πνπ πινπνηείηαη κε ηελ εκπινθή ελφο ή πεξηζζφηεξσλ πιεξνθνξηαθψλ ζπζηεκάησλ ρσξίο απηφ λα είλαη εκθαλέο ζηνλ ηειηθφ ρξήζηε. ηε ινγηθή απηή ζε απηήλ ηελ ελφηεηα ζα παξνπζηαζηνχλ δχν βαζηθέο ειεθηξνληθέο ππεξεζίεο, νη ειεθηξνληθέο πξνκήζεηεο θαη ε ειεθηξνληθή ζπληαγνγξάθεζε. Απνζηνιάθεο, Η. (2007) Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο. ην: Απνζηνιάθεο, Η., Πιεξνθνξηαθά πζηήκαηα Τγείαο, Παπαδήζεο, Αζήλα. 81-95. Απνζηνιάθεο, Η., Λνπθήο, Δ., Υάιαξεο, Η., (2008) Ζιεθηξνληθή Γεκφζηα Γηνίθεζε, Δθδφζεηο Παπαδήζε, Αζήλα. 21-65, 105-142, 499-525. Smart Open Services for European Patients, Open ehealth initiative for a European large scale pilot of Patient Summary and electronic Prescription, D3.1.2 Final definition of functional service requirements eprescription, 2010, Chapter 2-5. Mia Mäkinen, Delivery of European Cross-Border Healthcare and the relevance and effects of EU regulations and Judicial processes, PhD Thesis, Turku 2007, Chapters 2,4. Δ-Business Forum Οκάδα Δξγαζίαο Θ1 (2006) Ζιεθηξνληθέο Πξνκήζεηεο ζηνλ ηνκέα ηεο Τγείαο, Σειηθφ Παξαδνηέν, Κεθάιαηα 1,3,5.
ΔΓΤ Μεηαπηπρηαθφ Πξφγξακκα «Γηνίθεζε Τπεξεζηψλ Τγείαο» - 99 -- Δλόηεηα 13 ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΔ ΤΠΖΡΔΗΔ ΤΓΔΗΑ- ΔΡΓΑΛΔΗΑ ΑΝΑΠΣΤΞΖ πδεηνχληαη κηα ζεηξά απφ θξίζηκα ζέκαηα γηα ηελ ελζσκάησζε Ζιεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ ζηηο κνλάδεο Τγείαο θαη παξνπζηάδνληαη ζέκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ πνηφηεηα ζηηο Ζιεθηξνληθέο ππεξεζίεο πγείαο. Γίλεηαη ην πιαίζην αλάπηπμεο Ζιεθηξνληθήο Τγείαο ζηελ Δπξψπε θαη ζηελ Διιάδα. Σέινο, παξνπζηάδνληαη εξγαιεία αλάπηπμεο ειεθηξνληθψλ ππεξεζηψλ. Απνζηνιάθεο, Η. (επηκ.) (2005) Γηνίθεζε Πιεξνθνξηαθψλ Τπνδνκψλ ζηηο Μνλάδεο Τγείαο. Mediforce, Αζήλα, 13-36, 131-146. Απνζηνιάθεο, Η. (επηκ.) (2006) Πνηφηεηα θαη Πιεξνθνξηθή ζηελ Τγεία. Δπηζεψξεζε Τγείαο, 100: 27-54. Απνζηνιάθεο, Η., Λνπθήο, Δ., Υάιαξεο, Η. (2008) Ζιεθηξνληθή Γεκφζηα Γηνίθεζε, Παπαδήζεο, Αζήλα, 437-492. North, Barrie, M. (2011). Joomla! 1.6: A User's Guide: Building a Successful Joomla! Powered Website. Pearson Education, New Jersey, θεθάιαηα 1-6, 12.