Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ.

Transcript

1 Μονοψϊνιο Ολιγοψώνιο Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Οπιακή αξία Δπηπξόζζεηα νθέιε από ηελ ρξήζε/θαηαλάισζε κηαο επηπξόζζεηε κνλάδαο πξντόληνο. Οπιακή δαπάνη Δπηπξόζζεην θόζηνο από ηελ αγνξά κηαο επηπξόζζεηεο κνλάδαο αγαζνύ. Μέζη δαπάνη ηηκή πνπ θαηαβάιιεηαη γηα θάζε κηα κνλάδα αγαζνύ.

2 Μονοψϊνιο Ανηαγωνιζηικόρ Αγοπαζηήρ ζε ζύγκπιζη με έναν Ανηαγωνιζηικό Πωληηή Σην (a), ν αληαγσληζηηθό πσιεηήο αληηκεησπίδεη ηελ P* σο δεδνκέλε. Σπλεπώο, ε Οξηαθή Γαπάλε θαη ε Μέζε Γαπάλε είλαη ζηαζεξέο θαη ίζεο κεηαμύ ηνπο. Η πνζόηεηα πνπ θαηαλαιώλεηαη αληηζηνηρεί ζην ζεκείν ηνκήο ηεο Τηκήο κε ηελ Οξηαθή Αμία. Σην (b), ν αληαγσληζηηθόο πσιεηήο αληηκεησπίδεη ηελ ηηκή σο δεδνκέλε. Τν Οξηαθό Έζνδν θαη ην Μέζν Έζνδν είλαη ζηαζεξά θαη ίζα κεηαμύ ηνπο. Η πνζόηεηα πνπ πξνζθέξεηαη αληηζηνηρεί ζην ζεκείν ηνκήο ηεο Τηκήο κε ην Οξηαθό Κόζηνο.

3 Μονοψϊνιο Ανηαγωνιζηικόρ Αγοπαζηήρ ζε ζύγκπιζη με έναν Ανηαγωνιζηικό Πωληηή Η αγνξαία θακπύιε πξνζθνξάο είλαη ε θακπύιε κέζεο δαπάλεο (ΑΔ) ηνπ κνλνςσλίνπ. Δπεηδή ε κέζε δαπάλε είλαη αύμνπζα γηα θάζε κνλάδα Q, ε νξηαθή δαπάλε (ΜΔ) βξίζθεηαη πάλσ από ηελ ΑΔ. Τν κνλνςώλην θαηαλαιώλεη πνζόηεηα Q* m, εθεί δειαδή όπνπ ΜΔ θαη ε νξηαθή αμία ηεο δήηεζεο (MV) ηέκλνληαη. Η ηηκή αλά κνλάδα πξντόληνο P* m πξνθύπηεη από ηελ θακπύιε ηεο κέζεο δαπάλεο (θακπύιε πξνζθνξάο, S=AE). Σε αληαγσληζηηθή αγνξά, ε P c θαη ε Q c είλαη κεγαιύηεξεο. Βξίζθνληαη ζην ζεκείν όπνπ ε κέζεο δαπάλε (πξνζθνξά) θαη ε νξηαθή αμία (δήηεζε), ηέκλνληαη.

4 Μονοψϊνιο Σφγκριςη Μονοψωνίου και Μονοπωλίου Μονοπώλιο και Μονοψώνιο (a) Τν κνλνπώιην παξάγεη εθεί όπνπ MR=MC. Τν AR>MR θαη έηζη P>MC. (b) Τν κνλνςώλην θαηαλαιώλεη κέρξη ην ζεκείν όπνπ ME=MV. To ME>AE θαη έηζη MV>P.

5 Δφναμη Μονοψωνίου Δύναμη Μονοψωνίος: Ελαζηική vs. Ανελαζηικήρ Πποζθοπά Η Γύλακε ηνπ Μνλνςσλίνπ εμαξηάηαη από ηελ ειαζηηθόηεηα πξνζθνξάο. Όηαλ ε πξνζθνξά είλαη ειαζηηθή, όπσο ζην (a), ε νξηαθή δαπάλε θαη ε κέζε δαπάλε δελ δηαθέξνπλ ζεκαληηθά κεηαμύ ηνπο θαη έηζη ε ηηκή πξνζεγγίδεη ηελ ηηκή ηεο αληαγσληζηηθήο αγνξάο. Τν αθξηβώο αληίζεην ζπκβαίλεη ζηελ πεξίπησζε όπνπ ε πξνζθνξά είλαη αλειαζηηθή, ζην(b).

6 Λόγοι για δφναμη μονοψωνίου Ελαζηικόηηηα πποζθοπάρ Δφναμη Μονοψωνίου Δάλ ππάξρεη κόλνλ έλαο αγνξαζηήο ζηελ αγνξά απόιπηνο κνλνςσλεηήο ε δύλακε ηνπ κνλνςσλίνπ εμαξηάηαη απνθιεηζηηθά από ηελ ειαζηηθόηεηα ηεο πξνζθνξάο. Δάλ ε πξνζθνξά είλαη ηδηαίηεξα ειαζηηθή ηόηε ε δύλακε ηνπ κνλνςσλίνπ είλαη κηθξή θαη ηα νθέιε κηθξά γηα ηνλ κνλαδηθό αγνξαζηή Απιθμόρ αγοπαζηών Όηαλ ν αξηζκόο ησλ αγνξαζηώλ είλαη κεγάινο, θαλέλαο επηκέξνπο αγνξαζηήο δελ κπνξεί λα αζθεί επίδξαζε ζηελ ηηκή. Έηζη, θάζε αγνξαζηήο αληηκεησπίδεη κηα πιήξσο ειαζηηθή θακπύιε πξνζθνξάο κε απνηέιεζκα ε αγνξά λα είλαη πιήξσο αληαγσληζηηθή. Αλληλεπίδπαζη μεηαξύ αγοπαζηών Δάλ αο πνύκε 4 αγνξαζηέο αληαγσλίδνληαη επηζεηηθά ζηελ αγνξά, ηόηε ζα σζήζνπλ ηελ ηηκή λα εμηζσζεί κε ηελ νξηαθή αμία ηνπ πξντόληνο θαη έηζη ζα ε δύλακε ηνπ κνλνςσλίνπ ζα είλαη κηθξή. Δάλ όκσο ν αληαγσληζκόο κεηαμύ ηνπο είλαη ήπηνο (ή ζπλεξγαζηνύλ), νη ηηκέο δελ ζα είλαη δηαπξαγκαηεύζηκεο πνιύ (άθακπηεο) κε απνηέιεζκα ε δύλακε ηνπ κνλνςσλίνπ λα πξνζεγγίδεη ηελ πεξίπησζε όπνπ ζα ππήξρε κόλνλ έλαο αγνξάζηήο.

7 Δφναμη Μονοψωνίου Το κοινωνικό κόςτοσ τησ δφναμησ του μονοψωνίου (νεκρή απϊλεια) Το κοινωνικό κόστος από τη δφναμη του μονοψωνίου Τα ζθηαζκέλα εκβαδά δείρλνπλ πώο αιιάδνπλ ην πιεόλαζκα ηνπ αγνξαζηή θαη πσιεηή θαζώο απνθιίλνπκε από ηελ P c θαη Q c θαη θηλνύκαζηε πξνο ηελ P m θαη Q m. Δπεηδή ηόζν ε ηηκή όζν θαη ε πνζόηεηα είλαη κηθξόηεξα, ππάξρεη αύμεζε ζην πιεόλαζκα ηνπ πσιεηή (θαηαλαισηή) θαη δίλεηαη από ην A B. Τν πιεόλαζκα παξαγσγνύ κεηώλεηαη θαηά A + C, θαη ππάξρεη λεθξή απώιεηα πνπ δίλεηαη από ηα εκβαδά B θαη C.

8 Δφναμη Μονοψωνίου Διμερζσ Μονοπϊλιο Διμεπέρ μονοπώλιο Αγνξά ζηελ νπνία ππάξρεη κόλνλ έλαο πσιεηήο θαη έλαο αγνξαζηήο. Η δύναμη ηου μονοψωνίου και η δύναμη ηου μονοπωλίου ηείνουν να εξουδεηεπώζουν η μια ηην άλλη