ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Ο καρκίνος αποτελεί μια ασθένεια που το άκουσμά του και μόνο προκύπτει τρόμος και πανικός. Όπως όλες οι μορφές καρκίνου του πνεύμονα τρομάζει τους ανθρώπους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να διαδίδονται πολλές φορές πράγματα που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και πράγματα που ανήκουν στις προκαταλήψεις γύρω από την «επιδημία» του καρκίνου του πνεύμονα. Υπάρχουν όμως και κάποιες αλήθειες που αφορούν αυτή τη παγκόσμια επιδημία. Ας απομυθοποιήσουμε κάποιους μύθους και ας τοποθετήσουμε το πρόβλημα του καρκίνου του πνεύμονα στις πραγματικές του διαστάσεις ώστε να συμβάλουμε στην σωστή ενημέρωση τόσο του πάσχοντα, όσο και τον οικείων του και του κοινωνικού συνόλου γενικότερα. 1) Το κάπνισμα είναι σχετικά αβλαβής συνήθεια, δεδομένη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της μόλυνσης του περιβάλλοντος ΜΥΘΟΣ: Το κάπνισμα ενοχοποιείται στο 90% των διαγνωσμένων περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα. Έχει πλέον αποδειχθεί ότι το κάπνισμα αποτελεί το κυριότερο παράγοντα ανάπτυξης Κ.Π. ανεξαρτήτως των άλλων επιβαρυντικών παραγόντων. 2) Μόνο τα τσιγάρα προκαλούν Κ.Π. τα άλλα είδη καπνού δεν είναι και τόσο βλαπτικά. ΜΥΘΟΣ: Όλες οι μορφές καπνού είναι βλαπτικές. Είτε κάποιος μασά τον πανό, είτε χρησιμοποιεί πίπα, είτε καπνίζει τσιγάρο, είτε καπνίζει πούρα. 3) Δεν παθαίνουν όλοι οι καπνιστές Κ.Π. ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: Μόνο το 10% των καπνιστών θα νοσήσει από Κ.Π.. Το 80% των καπνιστών θα εμφανίσει άλλες μορφές καρκίνου ή θα παρουσιάσει καρδιοαγγειακά και αναπνευστικά νοσήματα. Το 12% των ατόμων που εκδηλώνουν Κ.Π. δεν υπήρξαν ποτέ καπνιστές ενώ κάποιοι από αυτούς είναι οι λεγόμενοι «παθητικοί» καπνιστές. 4) Το κάπνισμα λίγων τσιγάρων ημερησίως είναι ασφαλές ΜΥΘΟΣ: Δεν υπάρχει ασφαλείς αριθμός τσιγάρων, που να μπορεί να καπνίσει κάποιος, καθώς το κάπνισμα από μόνο του ( ακόμα και σε μικρές ποσότητες) ευθύνεται όχι μόνο για τον Κ.Π. αλλά και για καρδιαγγειακές και πνευμονολογικές παθήσεις.
5) Τα «ελαφρά» τσιγάρα μειώνουν των κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονα. ΜΥΘΟΣ: Υπάρχει λανθασμένοι αντίληψη, ότι όσοι καπνίζουν τσιγάρα με χαμηλή περιεκτικότητα σε πίσσα, μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης Κ.Π. μελέτες όμως Αμερικανών επιστημόνων, αποδεικνύουν ότι αυτό αποτελεί μύθο και τονίζουν ότι μόνο όσοι «κόβουν» το κάπνισμα ή όσοι δεν καπνίζουν καθόλου, έχουν μικρότερο κίνδυνο να αναπτύξουν Κ.Π. και αυτό γιατί όσοι καπνίζουν τα λεγόμενα «ελαφρά» τσιγάρα, φαίνεται να καπνίζουν λιγότερα τσιγάρα, μέσα στη διάρκεια της ημέρας, να εισπνέουν μεγαλύτερη ποσότητα καπνού και να κρατούν περισσότερη ώρα το καπνό μέσα στους πνεύμονες. 6) Tο κάπνισμα αδυνατίζει. ΜΥΘΟΣ: Η αντίληψη αυτή προκύπτει από το γεγονός ότι όσοι σταματούν το κάπνισμα αυξάνουν το βάρος τους κατα 5-6 kg. Τα οποία όμως σταδιακά χάνουν τους επόμενους μήνες. Ωστόσο η απώλεια βάρους λόγω του καπνίσματος δεν ισχύει σε καμία περίπτωση. 7) Το παθητικό κάπνισμα προδιαθέτει για Κ.Π. ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: Σύμφωνα με έρευνες, μη καπνιστές που εργάζονται σε περιβάλλον καπνιστών, και μη καπνιστές που συμβιώνουν με καπνιστές έχουν 30% περισσότερες πιθανότητες για να εμφανίσουν Κ.Π. 8) Μόνο ενεργοί καπνιστές έχουν κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο πνεύμονα. ΜΥΘΟΣ: Αν και περισσότεροι ασθενείς που διαγιγνώσκονται με Κ.Π. είναι ενεργοί καπνιστές ωστόσο δεν είναι οι μόνοι καθώς και οι «πρώην» καπνιστές κινδυνεύουν. Ωστόσο ο κίνδυνος μειώνεται με την πάροδο του χρόνου. 9) Αν κάποιος είναι καπνιστής για μεγάλο χρονικό διάστημα, η ζημία έχει γίνει, επομένως ποιος ο λόγος να διακόψει κάτι που τον ευχαριστεί; ΜΥΘΟΣ: Η έγκαιρη διακοπή καπνίσματος εμποδίζει την επιπλέον βλάβη στον οργανισμό και μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης άλλων νόσων όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. 10) Αν κάποιος έχει ήδη διαγνωσθεί με Κ.Π. δεν έχει πια κανένα λόγο να διακόψει το κάπνισμα. ΜΥΘΟΣ: Η διακοπή καπνίσματος έχει ευεργετικές ικανότητες ακόμα και για τους ήδη πάσχοντες καθώς αυτοί συνήθως ανταποκρίνονται καλύτερα στα θεραπευτικά σχήματα και μειώνουν τις πιθανότητες γρήγορης υποτροπής.
11) Ο συχνός προληπτικός έλεγχος (check up) με αιματολογικές εξετάσεις και ακτινογραφία θώρακος βοηθά στην πρόληψη Κ.Π. ΜΥΘΟΣ: Το μόνο ασφαλές μέτρο για την προστασία του ανθρώπινου οργανισμού από τον Κ.Π. είναι η διακοπή καπνίσματος. 12) Η λήψη βιταμινών και βοτάνων προστατεύει από τον Κ.Π. ΜΥΘΟΣ: Καμία μελέτη δεν έχει αποδείξει κάτι ανάλογο. 13) Η κληρονομικότητα ευθύνεται για την ανάπτυξη Κ.Π. ΜΥΘΟΣ: Καμία μορφή καρκίνου δεν είναι κληρονομική. Κάποιες μορφές καρκίνου αποτελούν «γενετική ασθένεια» όχι όμως κληρονομική. Πρόκειται για σύγχυση. 14) Ο Κ.Π. μπορεί να είναι μεταδοτικός ΜΥΘΟΣ: ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ. Δεν μεταδίδεται ούτε τα πτύελα, ούτε με την σωματική επαφή, ούτε με κανέναν τρόπο. Είναι ΛΑΘΟΣ να απομονώνεται ο ασθενής με Κ.Π. 15) Οι άνδρες παθαίνουν συχνότερα Κ.Π. ΜΥΘΟΣ: Έρευνες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες καπνίστριες αποτελούν το 50% των περιπτώσεων που ανιχνεύονται ετησίως, γεγονός που χαρακτηρίζει τον Κ.Π. ως «γυναικεία υπόθεση» 16) Ο καρκίνος πνεύμονα είναι ανίατη ασθένεια και κάθε είδους βοήθεια είναι ανώφελη. ΜΥΘΟΣ: Ο Κ.Π. αποτελεί την πιο υποθεραπευόμενη μορφή καρκίνου παγκοσμίως και αυτό λόγω της άγνοιας που επικρατεί για την ίαση της νόσου. Η διάγνωσή της σε αρχικά στάδια μπορεί να επιφέρει πλήρη ίαση αλλά ακόμα και η διάγνωση σε προχωρημένο στάδιο, παρά το γεγονός ότι καθιστά τη νόσο πλέον μη ιάσιμη, υπάρχουν θεραπευτικά σχήματα που μπορούν αφενός να αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα και αφετέρου να παρατείνουν σημαντικά τον χρόνο ζωής των ασθενών, βελτιώνοντας ταυτόχρονα των ποιότητα ζωής τους. 17) Οι ηλικιωμένοι ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα, δεν ωφελούνται από την αντινεοπλασματική θεραπεία (ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία, χειρουργείο) αλλά μάλλον βλάπτονται. ΜΥΘΟΣ: Η πορεία της νόσου δεν επηρεάζεται από την ηλικία των ασθενών! Ούτε η ανταπόκριση των ασθενών στα θεραπευτικά σχήματα, επηρεάζεται από την ηλικία τους. Γι αυτό το λόγο εφόσον η γενικότερη κατάσταση των ασθενών το επιτρέπει θα πρέπει να ακολουθείται το σωστό σχήμα αντι-
νεοπλασματικής αγωγής, ανεξάρτητα από την ημερολογιακή ηλικία των ασθενών. 18) Η χημειοθεραπεία είναι επώδυνη. ΜΥΘΟΣ: Υπάρχουν χημειοθεραπευτικά φάρμακα που χορηγούνται per-os (από το στόμα). Ως επί το πλείστον όμως τα χημειοθεραπευτικά σχήμτα χορηγούνται ενδοφλεβίως. Η έγχυση των φαρμάκων είναι ανώδυνη, ενώ ο μόνος πόνος που μπορεί να παρουσιαστεί είναι στιγμιαίος με την τοποθέτηση του φλεβοκαθετήρα. 19) Η χημειοθεραπεία έχει τοξικότητα. ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: Η χημειοθεραπεία έχει παρενέργειες όπως κάθε θεραπεία άλλωστε. Οι παρενέργειες εξαρτώνται από το φάρμακο που επιλέγεται, από τη σωστή ή όχι χορήγηση του αλλά και από την ιδιοσυγκρασία του ασθενούς. Γι αυτό το λόγο και θα πρέπει να γίνεται σε εξειδικευμένα κέντρα και οι παρενέργειες θα πρέπει να αξιολογούνται και να αντιμετωπίζονται από τον θεράποντα ογκολόγο. 20) Υπάρχει μόνο ένα είδος χημειοθεραπείας ΜΥΘΟΣ: Η χημειοθεραπεία αποτελεί συνδυασμό πολλών φαρμάκων και διαφορετικών δοσολογικών σχημάτων. Η επιλογή του κατάλληλου θεραπευτικού σχήματος αποτελεί συνάρτηση πολλών παραμέτρων όπως: το είδος του όγκου, το στάδιο της νόσου και κυρίως της γενικότερης κατάστασης του ασθενούς. Σ αυτό το δύσκολο έργο, καθοριστικό ρόλο παίζει η εμπειρία και η εξειδίκευση του θεράποντα ιατρού, ώστε να επιλέξει το κατάλληλο και ενδεδειγμένο χημειοθεραπευτικό σχήμα. 21) Οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας θα παραμείνουν ως μόνιμες βλάβες. ΜΥΘΟΣ: Ορισμένες παρενέργειες ενδέχεται να παραμείνουν στον οργανισμό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, ωστόσο οι περισσότερες υποχωρούν μετά την ολοκλήρωση της χημειοθεραπείας. 22) Η χημειοθεραπεία μπορεί να προκαλέσει στειρότητα. ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ: Τα περισσότερα κυτταροστατικά φάρμακα, προκαλούν στειρότητα, η οποία μπορεί να είναι είτε προσωρινή είτε μόνιμη ανάλογα με το θεραπευτικό σχήμα. Για αυτό το λόγο καλό είναι τα άτομα που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία, να συζητούν τα θέματα αυτά, με τον ογκολόγο που είναι υπεύθυνος για την θεραπεία τους, ώστε να είναι ενήμεροι αλλά και για να λαμβάνουν τα κατάλληλα αντισυλληπτικά μέτρα στη διάρκεια της χημειοθεραπείας. Έτσι λοιπόν έχει αποδειχθεί ότι κάποια φάρμακα σταματούν την παραγωγή ωαρίων στις γυναίκες με αποτέλεσμα να
παρουσιάζονται συμπτώματα εμμηνόπαυσης. Σε περιπτώσεις προσωρινής στειρότητας η έμμηνος ρύση επανέρχεται μετά την χημειοθεραπεία. Στους άνδρες από τη άλλη ορισμένα φάρμακα μειώνουν τον αριθμό των σπερματοζωαρίων για όσο διάστημα διαρκεί η χημειοθεραπεία. 23) Κατά την διάρκεια της χημειοθεραπείας ο ασθενής δεν πρέπει να έρχεται σε επαφή με άλλα μέλη της οικογένειάς του κυρίως μικρά παιδιά. ΜΥΘΟΣ: Τα φάρμακα της χημειοθεραπείας δεν περιέχουν ραδιενεργά συστατικά. Ως εκ τούτου δεν μπορούν να βλάψουν το οικογενειακό περιβάλλον. 24) Το φάρμακο του καρκίνου θα αποτελέσει τη λύση για όλα τα κακοήθη νοσήματα. ΜΥΘΟΣ: Ο καρκίνος δεν αποτελεί μια μόνο νόσο. Αντιθέτως αποτελεί πολλά νοσήματα διαφορετικής αιτιολογίας και κλινικής πορείας. Γι αυτό και οι θεραπείες είναι πολλές και διαφορετικές ανάλογα με τη μορφή καρκίνου. 25) Το φάρμακο του καρκίνου έχει βρεθεί αλλά μεγάλα διεθνή συμφέροντα το κρύβουν και δεν το παρέχουν στον κόσμο. ΜΥΘΟΣ: Πρόκειται για έναν εντελώς αβάσιμο και ανυπόστατο μύθο για τον οποίο οφείλεται η γενικότερη καχυποψία που επικρατεί για την ιατρική επιστήμη. Η έρευνα προχωρά με αργά αλλά σταθερά βήματα προσφέροντας πλήρη ίαση για κάποιες μορφές καρκίνου. Σας Ευχαριστώ!