Συμμετοχή στην ευθύνη για την επίτευξη του Εθνικού Στόχου για τις ΑΠΕ: Μπορούμε, αλλά θέλουμε; Νίκος Μπουλαξής Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας
Τουλάχιστον 9-10 GW αιολικών μέχρι το 2020... Δεσμευτικός στόχος για το 2020: συμμετοχή των ΑΠΕ τουλάχιστον 18% στη συνολική ενεργειακή κατανάλωση Συμμετοχή των ΑΠΕ τουλάχιστον στα επίπεδα του 30-35% στη συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Σήμερα περί το 10% (το 2008 στο 9,3%, το 2007 στο 7%, το 2006 στο 13%), εκ των οποίων 3,7% από αιολικά (το 2008) Τα μεγάλα ΥΗΕ και οι λοιπές ΑΠΕ (ΜΥΗΕ, ΦΒ, Γεωθερμία, Βιομάζα κλπ) δεν αναμένεται να συνεισφέρουν πέραν του 6-7% (~6 ΤWh σε συνολική κατανάλωση περί τις 82 TWh στο σενάριο εξοικονόμησης) Απαιτούνται τουλάχιστον 9-10 GW αιολικών συνολικά με συμμετοχή περί το 27%.
Τουλάχιστον 9 GW στο διασ/νο αν εξαιρεθούν τα νησιά... 2008 (απολογιστικά***) 2020 (εκτιμήσεις-σενάριο εξοικ.) Διασ/ νο ΜΔΝ Συνολικά Διασ/ νο ΜΔΝ Συνολικά Αιχμή ζήτησης* GW 10,4 1,5 11,9 14,0 2,7 16,7 Κατανάλωση (χωρίς άντληση) GWh 55.675 5.604 61.279 72.120 10.064 82.183 Εγκ. αιολική ισχύς * * GW 0,79 0,23 1,02 9,40 0,60 10,00 Αιολική παραγωγή GWh 1.661 582 2.243 20.586 1.577 22.163 Συμμετοχή αιολικών στο ισοζύγιο % 2,98% 10,39% 3,66% 28,54% 15,67% 26,97% * Για πολλά ηλ. συστήματα λαμβάνεται ως το άθροισμα των αιχμών τους, παρά τον ετεροχρονισμό ** Για το 2008 στο τέλος του έτους *** Στοι χεί α Διαχειριστών Η εγκατάσταση τουλάχιστον 9 GW στο διασυνδεδεμένο απαιτεί αξιοποίηση θέσεων με σχετικά χαμηλό αιολικό δυναμικό
Τα έως σήμερα αδειοδοτημένα έργα δεν αρκούν... Σύνολο αδειοδοτημένων (άδεια παραγωγής) 6,7 GW. Επιπλέον, περί τα 2,5 GW σε στάδιο ΠΠΕΑ Ακόμα και ένα σημαντικό ποσοστό αυτών να ολοκληρωθεί εκτιμάται ότι δεν μπορεί να ξεπεραστούν τα 5-6 GW και σε βάθος χρόνου Αιολικά ανα Περιφέρεια και ανα στάδιο αδειοδοτικής διαδικασίας Στάδιο αδειοδοτικής διαδικασίας Έργα με ΑΛ Έργα με ΑΕ Έργα με ΕΠΟ Έργα με ΠΠΕΑ Έργα με ΑΠ Σύνολο Περιφέρεια Αριθμός Έργων Ισχύς έργων [MW] Αριθμός Έργων Ισχύς έργων [MW] Αριθμός Έργων Ισχύς έργων [MW] Αριθμός Έργων Ισχύς έργων [MW] Αριθμός Έργων Ισχύς έργων [MW] Αριθμός Έργων Ισχύς έργων [MW] Αν. Μακεδονίας Θράκης 11 197,5 4 78,7 8 83,0 4 57,4 2 14,0 29 430,5 Αττικής 1 0,1 3 43,0 0 0,0 6 141,3 7 67,1 17 251,4 Β. Αιγαίου 24 28,4 5 6,3 3 4,3 0 0,0 4 3,4 36 42,4 Δ. Ελλάδας 2 36,1 4 78,6 2 26,1 10 291,3 6 122,4 24 554,4 Δ. Μακεδονίας 0 0,0 1 28,8 2 48,0 4 82,8 10 386,0 17 545,6 Ηπείρου 0 0,0 0 0,0 0 0,0 3 18,6 4 96,0 7 114,6 Θεσσαλίας 1 17,0 2 33,0 1 8,1 2 41,4 1 4,5 7 104,0 Ιονίων Νήσων 1 13,6 4 70,1 0 0,0 3 64,4 2 34,0 10 182,1 Κ. Μακεδονίας 1 17,0 2 16,0 1 9,4 8 189,1 9 190,5 21 422,0 Κρήτης 26 145,6 10 38,5 1 6,3 5 16,1 4 15,2 46 221,6 Ν. Αιγαίου 24 40,2 10 37,3 2 6,3 6 21,3 15 81,1 57 186,2 Πελοποννήσου 5 129,0 15 249,9 3 79,3 27 491,9 23 326,4 73 1276,5 Στ. Ελλάδας 35 259,4 16 297,9 29 515,9 35 715,8 41 545,4 156 2334,3 Σύνολο 131 883,8 76 978,0 52 786,5 113 2131,2 128 1885,9 500 6665,4
Εξαντλούνται πρώτα οι θέσεις με υψηλό δυναμικό
Βασικές προϋποθέσεις για την επίτευξη του στόχου... Επέκταση δικτύων και διασύνδεση νησιών για την αξιοποίηση του αιολικού δυναμικού τους Ευελιξία συστήματος ηλεκτροπαραγωγής και εισαγωγή συστήματος διαχείρισης αιολικών Περαιτέρω κίνητρα για την αξιοποίηση περιοχών με χαμηλότερο αιολικό δυναμικό Επιτάχυνση αδειοδοτικής διαδικασίας από τους φορείς και ανακλήσεις αδειών Ενημέρωση και κίνητρα στις τοπικές κοινωνίες
Εκεί που υπάρχουν δίκτυα δεν υπάρχει κατ ανάγκη και αιολικό δυναμικό και αντιστρόφως
Περιορισμοί δικτύου αυστηρότεροι του χωροταξικού Περιορισμοί δικτύου σε Πελοπόννησο και Αν. Μακ.- Θράκη ΜΔΝ: περιορισμένη συμβολή ως αυτόνομα συστήματα Φέρουσα ικανότητα ΠΑΠ: ΠΑΠ1: 960 MW ΠΑΠ2: 3.238 MW ΠΑΠ3: 876 MW συνολικά ~5 GW Λοιπή Χώρα: 1,6 GW με αδ. Παρ. Στ. Ελλάδα: 2,3 GW με αδ. Παρ. 1,1-1,5 GW χωρίς 400 kv 0,5-1 GW με τα έργα 400 kv ΜΔΝ: Έως 0,6 GW το 2020 ως αυτόνομα συστήματα
Ανάπτυξη δικτυακών υποδομών διασ/νου Ήδη διαπιστωμένες αναγκαίες «βαθιές» ενισχύσεις Συστήματος Βρόχος 400 kv στην Πελοπόννησο, Κατασκευή δικτύου 150 kv στη Ν. Εύβοια και στη Ν. Λακωνία Ενίσχυση ΚΥΤ Αλιβερίου Ενίσχυση δικτύου 150 kv Επτανήσων Ενίσχυση δικτύου 150 kv στε περιοχές της Μακεδονίας (Σιδηρόκαστρο κλπ) Πιθανή ενίσχυση δικτύου 400 kv Αν. Μακεδονίας και Θράκης κ.α. Η ανάπτυξη των αιολικών εξαρτάται από την ανάπτυξη του δικτύου και αντίστροφα... Σε κάποιες όμως περιοχές η ανάπτυξη αιολικών είναι σχεδόν βέβαιη
Πρόταση για την ανάπτυξη βασικών υποδομών δικτύου Ανάληψη κόστους και ρίσκου από την πολιτεία (μέσω ΜΑΣΜ) γιαεκτεταμέναέργασυστήματος: Προσδιορισμός περιοχών με δυνατότητα ανάπτυξης αιολικών (με βάση κανόνες χωροταξικού σχεδιασμού, αιολικού δυναμικού κλπ) Προσδιορισμός αναγκαίων ενισχύσεων του Συστήματος, αναγνώριση έργων γενικότερης σημασίας για την οικονομίας της χώρας, και προσδιορισμός κόστους Κατασκευή έργων ως έργα ενίσχυσης Συστήματος και ένταξη στη ρυθμιζόμενη περιουσιακή βάση (αποπληρωμή μέσω τελών χρήσης Συστήματος) με αυξημένο επιτόκιο Ανάκτηση μέρους ή το συνόλου του κόστους από συνδεόμενους σταθμούς ΑΠΕ με βάση ειδική ταρίφα (έγκριση με ΜΑΣΜ) ή διαγωνισμό Απαιτείται ειδική μελέτη με πρωτοβουλία ΡΑΕ- ΔΕΣΜΗΕ και σχετικές ρυθμίσεις (ΥΠΑΝ, ΡΑΕ, ΔΕΣΜΗΕ)
Προτεραιότητα στις διασυνδέσεις νησιών... Δεν φαίνεται εφικτή η επίτευξη του στόχου χωρίς την αξιοποίηση του αιολικού δυναμικού των νησιών Περαιτέρω, η διασύνδεση νησιών έχει πλεονεκτήματα και δείχνει μονόδρομος για την ηλεκτροδότησή τους (διασφάλιση απρόσκοπτου εφοδιασμού, αποφυγή ΥΚΩ, απεξάρτηση από πετρέλαιο-παύση σταθμών κλπ) Απαιτείται ενίσχυση Συστήματος στις «πύλες εισόδου» (ΚΥΤ Λαυρίου, νέο ΚΥΤ Μεγαλόπολης, νέο ΚΥΤ Αλιβερίου, ΚΥΤ Φιλίππων-νέο ΚΥΤ Ν. Σάντας κ.α.) Εκπόνηση ειδικότερων μελετών για τον τρόπο υλοποίησης και το κόστος, υπό ΥΠΑΝ ή ΡΑΕ και επισπεύδοντα τον ΔΕΣΜΗΕ, και ένταξη έργων στη ΜΑΣΜ
Υπάρχουν ήδη προκαταρκτικές μελέτες... Βάση μελετών οι προκαταρκτικές μελέτες ΕΜΠ (ανάθεση ΡΑΕ). Επικαιροποίηση μετά τον προσδιορισμό της «φέρουσας ικανότητας» των νησιών για αιολικά Ανάληψη ρίσκου κατασκευής και χρηματοδότησης από την πολιτεία, σε ενιαίο σχεδιασμό με ένταξη και σχετικών σχεδίων ιδιωτών 12
Εξασφαλισμένοι οι πόροι για τη χρηματοδότηση των διασυνδέσεων Κόστος 2,5-3 δις Χρηματοδότηση από: «Παράταση» ΥΚΩ για περίπου μια δεκαετία (περί τα 500 εκ. ετησίως, εκ των οποίων περί τα 200 εκ. αφορούν αποσβέσεις παγίων και μισθοδοσία) Συμμετοχή ΑΠΕ (ανάπτυξη 2-3 GW με συνεισφορά ακόμα και1 δις ) Προσκλήσεις για ΑΠΕ 13
Ευελιξία συστήματος ηλεκτροπαραγωγής... Το σημερινό σύστημα δεν είναι ευέλικτο για μεγάλη διείσδυση αιολικής παραγωγής Υψηλά τεχνικά ελάχιστα (παλιές λιγνιτικές: άνω του 70%, νέοι ΣΚ (1 Α/Σ+1 ΑΤΜ): 60%) Αδυναμία συχνών σβέσεων-εκκινήσεων Οδηγεί σε σημαντική απόρριψη αιολικής παραγωγής για 10 GW αιολικών η απόρριψη δύναται να υπερβαίνει το 20-25%! - αναμονή αποτελεσμάτων μελέτης ΕΜΠ ήτοι, μη βιώσιμοι αιολικοί σταθμοί και απόρριψη καθαρής ενέργειας Σε κάθε περίπτωση απαιτούνται: ευέλικτες μονάδες με παροχή εφεδρειών αποθήκευση ενέργειας
Ευελιξία συστήματος ηλεκτροπαραγωγής... Ζητούμενο ένας ορθολογικός σχεδιασμός αγοράς για ευελιξία συστήματος ηλεκτροπαραγωγής (παροχή των αναγκαίων εφεδρειών και κοστολόγηση), δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας (π.χ. αντλησ/ση), βιωσιμότητα θερμικών (διαμόρφωση ΟΤΣ) Απαιτείται εκπόνηση ειδικής μελέτης το συντομότερο (ΔΕΣΜΗΕ-ΡΑΕ) και ετοιμασία εισήγησης προς ΥΠΑΝ. Αναφορές: αντίστοιχες μελέτες άλλων χωρών (π.χ. All Island Grid Study-Irland για ένα σύστημα με πολλές ομοιότητες με το ελληνικό) Έχουν ήδη ανατεθεί από ΡΑΕ προκαταρκτικές μελέτες στο ΕΜΠ: Μελέτη επιπτώσεων στη λειτουργία του Συστήματος από την διείσδυση αιολικών 5 έως 20 GW μέχρι το 2025, προϋποθέσεις και εκτίμηση του κόστους ομαλής ένταξής τους Διερεύνηση της δυνατότητας κατασκευής έργων αποταμίευσης ενέργειας μέσω άντλησης σε περιοχές του Ελληνικού Διασυνδεδεμένου Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας
Διαχείριση αιολικής παραγωγής...(1/2) Υιοθέτηση εύλογων περικοπών, όπου είναι αναγκαίο: τοπικά, λόγω τοπικού δικτύου συνολικά, λόγω αδυναμίας συστήματος ηλεκτροπαραγωγής Προϋποθέσεις: Εξάντληση δυνατοτήτων μονάδων (ένταξη και λειτουργία) Εξάντληση δυνατοτήτων αποθήκευσης Αναλογική περικοπή στους προκαλούντες το πρόβλημα Διασφάλιση οικονομικής βιωσιμότητας αιολικών σταθμών κατά την αδειοδότησή τους (εύλογο overbooking)
Διαχείριση αιολικής παραγωγής...(2/2) Δημιουργία κεντρικού και περιφερειακών κέντρων παρακολούθησης και διαχείρισης αιολικής παραγωγής: Οριοθέτηση περιοχών και ενδεχομένως δημιουργία περιφερειακού κέντρου διαχείρισης σε καθεμιά Εισαγωγή συστημάτων πρόβλεψης και δημιουργία κέντρου παρακολούθησης και διαχείρισης αιολικών σε συνεργασία με τα περιφερειακά κέντρα και το ΚΕΕ Απαιτείται εκπόνηση ειδικής μελέτης (με συμμετοχή αρμόδιων Διαχειριστών και ΡΑΕ)...
Ανακλήσεις αδειών και ελευθέρωση θέσεων... Μέχρι σήμερα έχουν ανακληθεί 42 άδειες παραγωγής αιολικών συνολικής ισχύος 545 MW Προβλέψεις νέου πλαισίου για ανάκληση άδειας παραγωγής: Γιαάδειεςμετάτον. 3468/2006, εντός 24 μηνών (ή 36 για εταιρείες λαϊκής βάσης) έκδοση άδειας εγκατάστασης Για άδειες πριν το ν. 3468/2006, έως 28.1.2010 (ν.3734/2009) λήψη άδειας εγκατάστασης Παράταση μόνο για δικαστική αναστολή και για καθυστέρηση που δεν οφείλεται στον αδειούχο Επεξεργασία σχετικών ρυθμίσεων στον Κανονισμό Αδειών Δυσκολίες στην εφαρμογή και στην τεκμηρίωση υπαιτιότητας. Απαιτείται συμπλήρωση και άμεση, κατά το δυνατόν ορθότερη, εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου από ΡΑΕ-ΥΠΑΝ
Κίνητρα αξιοποίησης περιοχών χαμηλού δυναμικού Αιολικοί σταθμοί σε περιοχές με χαμηλό αιολικό δυναμικό (π.χ. με μέση ταχύτητα 5-6 m/sec) δεν είναι βιώσιμοι με τις τρέχουσες τιμές και χωρίς επιχορήγηση Όμως, η αξιοποίησή τους είναι αναγκαία, όχι μόνο για την επίτευξη του στόχου, αλλά την μέγιστη δυνατή αξιοποίηση ενός εγχώριου καθαρού πόρου Για την αξιοποίησή τους απαιτούνται περαιτέρω κίνητρα (π.χ. αύξηση-διαφοροποίηση feed-in tariff σε σχέση και με την εξέλιξη κόστους παραγωγής συμβατικών, επιλεγμένες επιχορηγήσεις κλπ) Εκπόνηση ειδικότερων μελετών από ΥΠΑΝ-ΡΑΕ και πρωτοβουλία για νομοθετικές/κανονιστικές ρυθμίσεις
Μέρισμα στις τοπικές κοινωνίες... Η απόδοση του τέλους ΑΠΕ 3% προς τους ΟΤΑ δεν γίνεται αντιληπτή άμεσα από τους κατοίκους και δεν αποτελεί ουσιαστικό κίνητρο Αναγκαία η υιοθέτηση μέτρων για παροχή οφέλουςκινήτρου στον κάτοικο ατομικά π.χ. με: μείωση ή και εξάλειψη δημοτικών τελών για τους κατοίκους των δημοτικών διαμερισμάτων (ή καιτωνομόρων) που εγκαθίστανταιαιολικοίσταθμοί(ενδεχομένως με αύξηση τέλους ή και του feed-in tariff) υποχρεωτική συμμετοχή κατοίκων στις εταιρείες σε εύλογο ποσοστό Σκοπός: Συμμετοχή της τοπικής κονωνίας στην ανάπτυξη πάρκων αλλά και όλων των πολιτών και των παραγωγών στην ανταμοιβή εκείνων που δέχονται αιολικά στην περιοχή τους Απαιτείται τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου (ΥΠΑΝ). Η ΡΑΕ έχει ήδη κάνει σχετική πρόταση
Ενημέρωση τοπικών κοινωνιών... Είναι γνωστή η ανάγκη ορθής ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας στην περιοχή που πρόκειται να εγκατασταθεί αιολικός σταθμός Εκστρατεία ενημέρωσης: Το ΥΠΑΝ έχει ξεκινήσει σχετικές ημερίδες Η ΡΑΕ έχει προγραμματίσει σχετικές ημερίδες, οι οποίες διοργανώνονται από τους ΟΤΑ. Ήδη έχει πραγματοποιήσει ημερίδα στην Πάρο, έχει ενημερώσει το Νομαρχιακό Συμβούλιο Κυκλάδων και έπεται συνέχεια... Προφανώς απαιτείται ευρύτερη κινητοποίηση, με συμμετοχή και των παραγωγών και άλλων φορέων (π.χ. διαφήμιση σε ΜΜΕ, συνδρομή στην έκδοση ενημερωτικών φυλλαδίων στα σχολεία κλπ)
ΑνάγκεςκαιΕυθύνεςμιαςΚοινωνίας(1/2) Ανάπτυξη αναγκαίων δικτυακών υποδομών σε περιοχές με αξιοποιήσιμο αιολικό δυναμικό με ευθύνη της πολιτείας Διασύνδεση νησιών με το Σύστημα και αξιοποίηση του αιολικού δυναμικού τους με ευθύνη της πολιτείας Ευελιξία συστήματος ηλεκτροπαραγωγής (τεχνικά ελάχιστα δυνατότητα συχνών σβέσεων) - σχεδίαση της αγοράς για την αποδοχή μεγάλης αιολικής διείσδυσης (εφεδρ., αποθ.) Εισαγωγή συστήματος πρόβλεψης και διαχείρισης της αιολικής παραγωγής και υιοθέτηση εύλογων περικοπών αιολικής παραγωγής τοπικά ή συνολικά
ΑνάγκεςκαιΕυθύνεςμιαςΚοινωνίας(2/2) Κίνητρα για αξιοποίηση θέσεων με χαμηλό αιολικό δυναμικό (π.χ. αύξηση-διαφοροποίηση feed in tariffs ανά περιοχή) Αφαίρεση αδειών παραγωγής στους ολιγωρούντες παραγωγούς ώστε να απελευθερώνονται θέσεις Επιτάχυνση περιβ. αδειοδότησης (Υπουργεία, υπηρεσίες, φορείς) Αποδοχή τοπικής κοινωνίας και υπέρβαση του δόγματος «ναι στις ΑΠΕ αλλά όχι εδώ». Ενημέρωση και κίνητρα ατομικά για κάθε κάτοικο
Ο πραγματικός προβληματισμός... Αναμφισβήτητα πρόκειται περί άθλου! Αναμφισβήτητα πρόκειται όμως και για χρέος της χώρας και ελπίδα για τις επόμενες γενιές Πρέπει να μπορέσουμε. Αλλιώς... Απαιτείται ομαδική προσπάθεια και πρώτα από τους φορείς της πολιτείας. Ολιγωρία ενός καταδικάζει το αποτέλεσμα! Η ευθύνη είναι συλλογική! Ελάχιστα έχουμε ξεκινήσει. Απαιτείται άμεση δράση απ όλους... Είμαστεσεθέσηναπετύχουμετονάθλο; Θέλουμε; Θα φανεί μέχρι το 2020 και κυρίως τα προσεχή έτη...!
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας Πειραιώς 132, Αθήνα Τηλ.: 2103727400, 210 3727453 FAX: 2103255460 info@rae.gr