To Γράμμα - Καλά Χριστούγεννα! Έτος ΙΕ, αριθ. 94. Γκουστάβ Ντορέ, Η Γέννηση

To Γράμμα - Έτος ΙΕ, αριθ. 94 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΚΑΘΕ ΔΥΟ ΜΗΝΕΣ ΕΚΔΟΤΗΣ ΚΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Μάνος Τσελίκας ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ : ΟΔΟΣ ΤΕΩ 1, ΠΑΤΗΣΙΑ, Τ.Κ. 11142, ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛΕΦ. 210 2912340 ΟΚΤΩΒΡ. - ΔΕΚΕΜΒΡ. 2009 e-mail: croton@hol.gr για παλιά τεύχη, ένθετα κλπ. αναζήτησε: www.lettre.gr Καλά Χριστούγεννα! Γκουστάβ Ντορέ, Η Γέννηση

2 Ο Γκουστάβ Ντορέ, χαράκτης και γλύπτης Γεννήθηκε το 1832 στο Στρασβούργο και η πρώτη του εικονογραφημένη ιστορία δημοσιεύτηκε όταν ήταν δεκαπέντε ετών. Ως παιδί-θαύμα ζωγράφιζε από πέντε ετών. Δώδεκα ετών άρχισε να χαράζει τα σχέδιά του σε πέτρα. Στο Παρίσι έπιασε δουλειά ως διακοσμητής βιβλίων. Τα πρώτα έργα που ανέλαβε ήταν η εικονογράφηση των βιβλίων των Ραμπελαί, Μπαλζάκ, Μίλτον και Ντάντε. Κατόπιν ανέλαβε να εικονογραφήσει αγγλικά βιβλία όπως την Αγία Γραφή και έργα του Μπάιρον. Το 1853 ο Ντορέ εικονογράφησε τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες και οι εικόνες του για τον ιππότη της ελεεινής μορφής και τον υπηρέτη του Σάντσο Πάντσα έγιναν τόσο διάσημες, ώστε επηρέασαν τους επόμενους ζωγράφους, αναγνώστες και σκηνοθέτες του θεάτρου ως προς τη μορφή των ηρώων αυτών. Εικονογράφησε επίσης μια έκδοση μεγάλου μεγέθους του Κορακιού του Έντγκαρ Άλλαν Πόε, απ την οποία κέρδισε 30.000 φράγκα το 1833. Η αγγλική Βίβλος του Ντορέ (1866) είχε μεγάλη επιτυχία και το 1867 έκανε μια έκθεση του έργου του στο Λονδίνο. Αυτό οδήγησε στην ίδρυση της Γκαλερί Ντορέ στη New Bond Street. Το 1869, μετά από μια ιδέα του Blanchard Jerrold, ο Ντορέ υπέγραψε μία συμφωνία να κάνει σχέδια του Λονδίνου επί πέντε χρόνια. Το αποτέλεσμα ήταν ένα βιβλίο του οίκου Grant & Co, το «Λονδίνο: Μια περιήγηση» με 180 εικόνες, το οποίο, παρά τις δυσμενείς κριτικές των εφημερίδων, είχε μεγάλη εμπορική επιτυχία. Τα επόμενα έργα του Ντορέ περιλαμβάνουν το «Ποίημα του παλιού ναύτη» του Κόλεριτζ, τον «Χαμένο Παράδεισο» του Μίλτον, τα «Ειδύλλια του Βασιλιά» του Τέννυσον, τα «Έργα» του Τόμας Χούντ και τη «Θεία Κωμωδία». Άλλα έργα του τυπώθηκαν με τα «Εικονογραφημένα Νέα του Λονδίνου». Εξακολούθησε να κάνει εικονογραφήσεις μέχρι του θανάτου του το 1883 στο Παρίσι. Αριστερά: Η Κοκκινοσκουφίτσα Επάνω: Αγία Γραφή: Η πάλη του Ιακώβ με τον άγγελο ΠΗΓΗ: Wikipedia, η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Ρουμάνου συγγραφέα Νικολάε Στάινχαρτ «Το Ημερολόγιο της ευτυχίας» για το βρέφος, που γεννήθηκε στο στάβλο της Βηθλεέμ Ελευθερία και συμπόνια, αρχοντιά και ιπποτισμός ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΛΕΚΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ: Χριστός ήρθε στη γη πρώτα απ όλα για να μας σκανδαλίσει, ήρθε να φέρει φωτιά και διχασμό, ήρθε για να επαινέσει τη Μαρία, που κάθεται χωρίς να κάνει τίποτα, και να επιπλήξει τη Μάρθα, που δεν έχει πού να βάλει το κεφάλι της από τις δουλειές. Ήρθε και απέφευγε να συναντά τους Φαρισαίους, προτιμώντας να κάνει παρέα με κλέφτες και πόρνες, ήρθε και χωρίς να χάσει ευκαιρία παραβίασε την αργία του Σαββάτου, ήρθε να μας τραντάξει, να μας ταρακουνήσει, να μας ζαλίσει, να μας βγάλει από τις αξιοπρεπείς και κληρονομικές μας προκαταλήψεις, από τους πιο άψογους συλλογισμούς μας, από τις πιο κοινές μας συνήθειες, από τα πιο βαθιά μας στρώματα, ήρθε να μας κάψει με πύρινη ρομφαία. Όλα αυτά για να μπορέσει να μας ξυπνήσει να δούμε κάτι καινούργιο, απρόσμενο και αφάνταστο: την ελευθερία και τη συμπόνια. Βγάζοντάς μας από την αμαρτία, δεν μας οδηγεί σε μια κακόμοιρη αρετή, αλλά σε μια απόλυτη ελευθερία, και ταυτόχρονα, όπως λέει ο Ιερός Αυγουστίνος, μας αφαιρεί αυτή την τάση που έχουμε να ασχολούμαστε συνεχώς με κάτι και να χάνουμε την ουσία (μια τάση που εμπόδιζε και τη Μάρθα) και μας οδηγεί στη χαρά. Από σκλάβοι γινόμαστε άνθρωποι ελεύθεροι. Από την ταλαιπωρία και τη σύγχυση μεταβαίνουμε στην ηρεμία και στη χαρά. Ο χριστιανισμός μάς καλεί στην τιμή, μια τιμή όχι μετά από παραγγελία ή φιλοφρόνηση, αλλά τιμή που είναι αποτέλεσμα του άφοβου και εκούσιου επωμισμού της αρετής του προικισμένου με θεϊκό πνεύμα ανθρώπου. Noblesse oblige. Ο φόβος δεν έχει θέση στο χώρο του πνεύματος ούτε η μικροπρέπεια. Ο φόβος δεν μπορεί ποτέ ν αποτελέσει το σύμβολο του ελεύθερου πνεύματος. Ούτε ο ιδεαλισμός μπορεί ν αποτελέσει εγγύηση εάν η ιδέα δεν υποτάσσεται στο Θεό. Σελ. 473 Ο λαμπρός Πατριάρχης Αθηναγόρας, ο πατριάρχης της συνάντησης στην Ιερουσαλήμ και του ασπασμού στην Κωνσταντινούπολη (πατριάρχης του οικουμενισμού, του οποίου δεσμεύτηκα να είμαι οπαδός) λέει στον Ολιβιέ Κλεμάν πως βαδίζει να συναντήσει το Χριστό, γιατί τον αγαπά και όχι «γιατί τον αναγκάζει κάποιος, διότι ο Χριστός (που αρνήθηκε να κάνει τις πέτρες ψωμί όπως αρνήθηκε να κατεβεί και από το σταυρό) είναι το ίδιο με την ελευθερία. Σελ.389 σως είναι βλασφημία, αλλά έχω και εγώ μια δική μου θεωρία, σύμφωνα με την οποία ο Χριστός στα Ευαγγέλια δεν είναι μόνο πράος, καλός δίκαιος, αναμάρτητος οικτίρμων, δυνατός κτλ. Από τις αφηγήσεις των Ευαγγελίων μηδενός εξαιρουμένου ο Χριστός φαίνεται προικισμένος με όλες εκείνες τις εξαίρετες ιδιότητες που χαρακτηρίζουν ένα τζέντλεμαν, έναν ιππότη. Κατ αρχάς διότι στέκεται στην πόρτα μας και χτυπά διακριτικά. Αλλά και διότι έχει εμπιστοσύνη στους ανθρώπους. Δεν είναι καχύποπτος. Η εμπιστοσύνη είναι η πρώτη ιδιότητα που χαρακτηρίζει ένα πραγματικό τζέντλεμαν, ένα αληθινό ιππότη, ενώ αντίθετα η καχυποψία είναι βασικό χαρακτηριστικό του πανούργου ανθρώπου. Εκείνος που είναι αληθινός τζέντλεμαν εμπιστεύεται (μέχρις αποδείξεως του αντιθέτου) τα πάντα και δεν βιάζεται, διψασμένος για σκάνδαλα, να πιστέψει τις κακές φήμες που κυκλοφορούν για κάποιον. Στους εξυπνάκηδες και στα παλιόσκυλα η υπ αριθμόν ένα αντίδραση είναι πάντοτε η καχυποψία, και πρέπει να ξέρουμε ότι κάθε όμοιός τους είναι το ίδιο βρόμικος, όπως και οι ίδιοι. Παρακάτω τώρα. Ο Χριστός συγχωρεί εύκολα και ολοκληρωτικά. Ο κακός άνθρωπος δεν συγχωρεί ποτέ, ενώ αν τύχει να υποχωρήσει (χωρίς να συγχωρέσει), το κάνει δύσκολα, καταναγκαστικά, με το σταγονόμετρο. Ο Χριστός όμως στο Ιω. 8, 11, λέει στη γυναίκα που είχε συλληφθεί για μοιχεία: «Ουδέ εγώ σε κατακρίνω πορεύου και από του νυν μηκέτι αμάρτανε». Ο Κύριος είναι πάντοτε έτοιμος να τρέξει σε βοήθεια και περιμένει. Μας συμπονά. Τη χήρα της Ναΐν, τους τυφλούς, τους αρρώστους, όλους τους ελεεί, χωρίς οι ίδιοι να προλάβουν να του ζητήσουν κάτι. Ξέρει να διαβαθμίζει την εκτίμησή Του, δίνει στον καθένα ό,τι είναι δικό Του. Στη Χαναναία, η οποία έδειξε επιμονή και θάρρος, μιλά πιο πολύ από ό,τι σε άλλους που λυτρώνει από ασθένειες και πόνο και χρησιμοποιεί μια συμπληρωματική φράση: (Ματθ. 15,28) Ω γυναίκα, μεγάλη η πίστη σου. Μόνο σ εκείνη μιλά έτσι ο Κύριος. Μόνο σ εκείνη το θαυμαστικό Ω, μόνο σ εκείνη και ο χαρακτηρισμός μεγάλη της πίστης της. Ο Χριστός είναι πάντοτε (ιδιαίτερα σ αυτό το σημείο) προσεκτικός και ευγενικός. Ποτέ δεν ακούστηκε από το στόμα του ύβρις, λόγος περιφρονητικός για τους αμαρτωλούς. Πουθενά δεν υπάρχει οξύς ηθικός λόγος, αλλά πουθενά δεν υπάρχει και διστακτικότητα. Βγαίνει να 3

4 προϋπαντήσει τον άσωτο υιό και τον βλέπει «ενώ ήταν ακόμα μακριά». Κάθε φορά που δίνει, δίνει πλουσιοπάροχα, δίνει πιο πολύ απ ό,τι του ζητούν, δίνει σαν βασιλιάς. (τι θα μπορούσε να είναι πιο αντίθετο από τους μικροπρεπείς φαρισαϊκούς υπολογισμούς και πιο καλή απόδειξη γενναιοδωρίας από το χωρίο Ιω. 3, 34 «Ο Θεός δεν δίνει το Πνεύμα με μέτρο»; ). Εμπιστοσύνη στους ανθρώπους, θάρρος, καλή θέληση για τους κατατρεγμένους (αρρώστους, ξένους, φυλακισμένους), γενναιοδωρία, προδιάθεση για συγχώρεση, επιβράβευση για τους συνετούς και για όσους κερδίζουν με το μόχθο τους το ψωμί τους: στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον αληθινό κύριο. Σελ. 130-131 Για το χριστιανισμό η καχυποψία είναι αμάρτημα και μάλιστα βαρύ. Για το χριστιανισμό η εμπιστοσύνη είναι ο ηθικός δρόμος μέσα από τον οποίο γεννιούνται τα πρόσωπα. Μόνο ο άνθρωπος δημιουργεί ομοίους του, ανάλογα με την εμπιστοσύνη που τους δείχνει και τους αποδεικνύει. Η έλλειψη εμπιστοσύνης είναι φονική όπως η βρεφοκτονία. Διαλύει τον άνθρωπο προς τον οποίο στρέφεται. Ο ίδιος ο άνθρωπος, ως δημιούργημα του Θεού, μετατρέπει τον πλησίον του σε πρόσωπο, με την εμπιστοσύνη που του δείχνει (Κλωντέλ). Δίνοντας όνομα στα ζώα, σύμφωνα με τη θεϊκή εντολή, ο άνθρωπος τα κατατάσσει στο σύνολο της δημιουργίας. Δίνοντας στον πλησίον του αγάπη και εμπιστοσύνη, φτιάχνει ένα πρόσωπο και όχι απλώς ένα άτομο. Να γιατί η καχυποψία είναι επιβλαβής. Από ανθρώπινο πρόσωπο κάνει τον άνθρωπο τι; Όχι βρόμικο, αυτό θα ήταν το λιγότερο. Τον μετατρέπει σε κάτι πολύ χειρότερο τον κάνει πονηρό. Πόρισμα: Όταν όμως διαπιστώσουμε πως ένα άτομο ή μια ομάδα ατόμων έγιναν αχρείοι, τότε αλλάζουν τα μέτρα που πρέπει να πάρει κανείς (χριστιανικά κι αυτά): μέτρα άμεσα και χωρίς δισταγμούς: ξερίζωμα του κακού από τη ρίζα. Σελ. 133 Όσον αφορά την απόλυτη υπευθυνότητά μας, πιστεύω πως οι υπαρξιστές φιλόσοφοι έχουν δίκιο. Η δικαιολογία «ήταν δύσκολες οι περιστάσεις» είναι μόνο για τους αδύναμους και τους αναποφάσιστους. Για μια δυνατή προσωπικότητα (αυτές που ο Αλαίν αποκαλούσε φύση κροκοδείλων: Γκαίτε, Ντεκάρτ. Σταντάλ, Σπινόζα) οι περιστάσεις αποτελούν πιο πολύ αυτό που ο ιστορικός Άρνολντ Τόυνμπη ονομάζει challenge: μια πρόκληση, ένα κίνητρο. Οι άνθρωποι που έχουν κάτι να κάνουν ή να πουν δεν εμποδίζονται από περιστάσεις, από «συμφορές». Μόνο για ανθρώπους του αναστήματος του κυρίου Μπερτελεμύ, μια έξωση από το σπίτι και το πέταγμα των επίπλων στο δρόμο (η έξωση έγινε για να δημιουργηθεί χώρος για το βασιλικό ζεύγος που θα έμενε εκεί το φθινόπωρο του 1792) τους κάνει όλη την υπόλοιπη ζωή τους να ασχολούνται με δικαστήρια και προσπάθειες να ξαναπάρουν πίσω την περιουσία τους. Μόνο κάτι τέτοιους ανθρώπους θα μπορούσε ένα τέτοιο συμβάν να τους κάνει να λοξοδρομήσουν. Κάποιοι άλλοι όμως περνούν, όπως περνούν τα εξπρές από τους μικρούς σταθμούς χωρίς να σταματούν, τρέχουν σαν τη σκυτάλη από χέρι σε χέρι με το μήνυμα κρυμμένο στο στήθος ή στη γροθιά. Στο κάτω κάτω οι περιστάσεις πάντοτε δύσκολες ήταν. Κι ο καθένας λέει επίσης ο Αλαίν στην ουσία αποκτά τελικά αυτό που θέλει, αλλά αυτό που πραγματικά θέλει, όχι αυτό που ισχυρίζεται ότι θα του άρεσε να έχει. Αυτό που αποκτιέται με ακαταπόνητες θυσίες, με αδιάψευστη επιμονή, καταβάλλοντας την οκνηρία, νικώντας τους όποιους ενδοιασμούς Παραμυθία είναι άλλο πράγμα και την εκφράζουν πολύ όμορφα οι Εγγλέζοι: το παν δεν είναι να νικήσεις, το παν είναι να αγωνιστείς μέχρι τέλους. Η νίκη δεν είναι υποχρεωτική. Υποχρεωτική είναι η μάχη. Να μην παραδοθείς από την πρώτη στιγμή, όπως οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες τον Ιούλιο του 1932. Την κατσίκα του κυρίου Σεγκέν στη νουβέλα του Αλφόνς Ντωντέ την έφαγε τελικά ο λύκος, αλλά τα χαράματα, αφού πρώτα πάλεψε μαζί του όλη τη νύχτα. Σελ. 302-303 Υπάρχουν αντικειμενικοί τρόποι στην τέχνη για να ξεχωρίζουμε το γνήσιο από το αντίγραφο. Έτσι και για να ξεχωρίζει κανείς τον γνήσιο χριστιανό από τη καρικατούρα ή την απομίμηση υπάρχει ένας πολύ σίγουρος τρόπος: κοιτάζουνε αν ο άνθρωπος είναι ανυπόφορος, ιδιότροπος, ανήσυχος, μαχμουρλής, τότε δεν είναι γνήσιος χριστιανός, και ας είναι κατά τα άλλα τέλειος και λεπτός στους τρόπους και με αρετές. Μπορεί να είναι όσο θέλει ενάρετος. Γνήσιος χριστιανός δεν είναι Ο αληθινός χριστιανός είναι ελεύθερος, επομένως ευτυχισμένος. Από δω βγαίνει το νόημα της εμπνευσμένης φράσης του Κίρκεγκωρ (η οποία δεν με αφήνει να ησυχάσω): «Το αντίθετο της αμαρτίας δεν είναι η αρετή. Το αντίθετο της αμαρτίας είναι η ελευθερία». Τα διόδια προς τον ουρανό είναι πολλά. Εδώ στα διόδια της γης όμως ένα πράγμα κοιτάνε: αν νοιώθεις χαρούμενος κι ευτυχισμένος. Σελ. 430 Νικολάε Στάινχαρτ, Το ημερολόγιο της Ευτυχίας, Μετάφραση: Νεκτάριος Κουκοβίνος, Εκδ. Μαΐστρος

5 ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΑΝ ΔΕ ΜΟΥ ΔΙΝΕΣ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ, ΚΥΡΙΕ του Νικηφόρου Βρεττάκου Αν δε μου δινες την ποίηση, Κύριε Δε θα χα τίποτα για να ζήσω. Αυτά τα χωράφια δε θα ταν δικά μου. Ενώ τώρα ευτύχησα να χω μηλιές, Να πετάξουνε κλώνους οι πέτρες μου, να γιομίσουν οι φούχτες μου ήλιο, η έρημός μου λαό, τα περιβόλια μου αηδόνια. Λοιπόν, πώς σου φαίνονται; Είδες τα στάχια μου, Κύριε; Είδες τ αμπέλια μου; Είδες τι όμορφα που πέφτει το φως Στις γαλήνιες κοιλάδες μου; Κι έχω ακόμη καιρό! Δεν ξεχέρσωσα όλο το χώρο μου, Κύριε. Μ ανασκάφτει ο πόνος μου κι ο κλήρος μου μεγαλώνει. Ασωτεύω το γέλιο μου σαν ψωμί που μοιράζεται. Ωστόσο δεν ξοδεύω τον ήλιο σου άδικα. Δεν πετώ ούτε ψίχουλο απ ό,τι μου δίνεις. Γιατί σκέφτομαι την ερμιά και τις κατεβασιές του χειμώνα. Γιατί θα ρθει το βράδυ μου. Γιατί φτάνει όπου να ναι Το βράδυ μου, Κύριε, και πρέπει Να χω κάμει πριν φύγω την καλύβα μου εκκλησιά για τους τσομπάνηδες της αγάπης. Φθινόπωρο 2009 Μια πασχαλιά, μια μουσμουλιά είν αγκαλιά κοντά στη βρύση δεν έχω δίκιο όταν μιλώ τις ώρες που τηλεφωνώ πως πια εδώ δεν έχει φύση. Δεντροστοιχία οι νεραντζιές, λάμπει στον κήπο μια γαζία, μανταρινιά και λεμονιά, θάμνοι, λουΐζα, γιασεμιά. Καλός καιρός κι οι πασχαλιές ανθίζουν τρεις φορές το χρόνο. Δεν φταιν αυτά, αν εγώ συχνά δεν βγαίνω να τα καμαρώνω Δυο δεκοχτούρες είναι εδώ στα κάγκελά μου και ρεμβάζουν. Στη γλάστρα θαύμα! Οι κυκλαμιές άντεξαν και λουλούδια βγάζουν. Φαίδρα Τσελίκα

6 ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΓΑΠΗΣ ΚΑΙ ΘΑΡΡΟΥΣ Καλοσύνη αντί κέρδους του Tom Magliery Καναδάς Για κοίταξε! Παίζει το πρώτο επεισόδιο των Star Wars: Το φάντασμα απειλεί! Δεν χάσαμε καιρό και πέντε από μας αποφασίσαμε να πάμε με αυτοκίνητο μια ώρα δρόμο, από το Champaign, Illinois στο Hoopeston να δούμε την ταινία. Γιατί τόσο μακριά; Γιατί οι κινηματογράφοι εκείνης της περιοχής είχαν τη φήμη ότι διαθέτουν το καλύτερο σύστημα ήχου. Με δύο αυτοκίνητα ξεκινήσαμε μια ωραία μέρα του 1999 για να δούμε την προβολή που θα παιζόταν στις 4.30 μ.μ. Βρήκαμε τον κινηματογράφο της μικρής πόλης και παρκάραμε. Στο πάρκιν δεν υπήρχε άλλο αυτοκίνητο! Απορήσαμε, αλλά σκεφθήκαμε ότι ήταν απογευματινή η προβολή και θα είχε λιγοστέψει ο κόσμος (το έργο παιζόταν δυο βδομάδες). Η θυρίδα των εισιτηρίων ήταν κλειστή και η μπροστινή πόρτα κλειδωμένη. Ωχ! Όταν δοκιμάσαμε όλες τις πόρτες, βγήκε ο ιδιοκτήτης του κινηματογράφου, ένας κύριος με γυαλιά και μούσι, και μας είπε ότι είχε διακοπεί αυτή προβολή πριν από τρεις μέρες. Κάποιος μουρμούρισε ότι στο Διαδίκτυο έγραφε αυτή την ώρα και εκείνος είπε ότι δεν πρόλαβε να το αλλάξει, γιατί ο υπολογιστής του ήταν χαλασμένος. Μας ρώτησε από πού ερχόμαστε και του είπαμε. Μετά από λίγη κουβέντα εγώ μισοαστεία-μισοσοβαρά είπα: «Ε, θα μας το δείξετε τώρα, δεν είναι έτσι;» Κοίταξε το ρολόι του, σκέφτηκε λίγο και είπε «Εν τάξει». Και έπαιξε το φιλμ μόνο για μας τους πέντε! Του πληρώσαμε κανονικά εισιτήρια και μας άφησε να πάρουμε ποπκορν, αναψυκτικά κλπ. από το μπαρ, αλλά βρήκαμε ακριβώς τα ψιλά, γιατί δεν μπορούσε να ανοίξει την ταμειακή μηχανή. Μου έκανε εντύπωση ότι ο άνθρωπος αυτός, ενώ μπορούσε να μας πει «λυπάμαι, παιδιά» και να μας ευχηθεί «καλό δρόμο», που δεν θα το παρεξηγούσαμε, προτίμησε ν ανοίξει τον κινηματογράφο και να δουλέψει τα μηχανήματα, για να δούμε αυτό που επιθυμούσαμε πολύ. Δεν ξέρω, αλλά νομίζω ότι δεν θα είχε κέρδος από την προβολή αυτή κι από τα λίγα που αγοράσαμε, αλλά θα θυμάμαι την καλοσύνη του να μας εξυπηρετήσει, ενώ μας ήταν τελείως ξένος. Ένα κενό χεις τη συνήθεια να μαζεύεις διάφορα πράγματα, γιατί σκέφτεσαι ότι μια μέρα, ποιος ξέρει πότε, μπορεί να τα χρειαστείς; Έχεις τη συνήθεια να μαζεύεις χρήματα και να μην ξοδεύεις, επειδή πιστεύεις ότι μια μέρα μπορεί να τα χρειαστείς; Έχεις τη συνήθεια να αποθηκεύεις ρούχα, παπούτσια, έπιπλα, σκεύη και άλλα πράγματα του σπιτιού, που δεν έχεις χρησιμοποιήσει πολύ καιρό; Και μέσα σου Έχεις τη συνήθεια να φυλάγεις κατηγορίες, παράπονα, μνησικακίες, θλίψη, φόβους και άλλα; Μην το κάνεις, πας αντίθετα με την ευημερία σου! Είναι ανάγκη να κάνεις χώρο, ν αφήσεις ένα κενό, για να μπορούν καινούργια πράγματα να έλθουν στη ζωή σου. Η δύναμη αυτού του κενού είναι μια από τις δυνάμεις που θα απορροφήσουν και θα ελκύσουν όλα όσα ποθείς. Όσο καιρό κρατάς, υλικά και συναισθηματικά, παλιά και άχρηστα αισθήματα, δεν θα έχεις χώρο για νέες ευκαιρίες. Τα αγαθά πρέπει να κυκλοφορούν Καθάρισε τα συρτάρια σου, τα ντουλάπια σου, το πατάρι σου Δώσε δρόμο σε ό,τι δεν χρησιμοποιείς πια. Η στάση της φύλαξης ενός άχρηστου σωρού κρατάει τη ζωή σου δεμένη. Δεν είναι τα αντικείμενα που φυλάγεις αυτά που κάνουν τη ζωή σου να μένει στάσιμη, αλλά μάλλον η στάση σου να φυλάγεις Όταν αποθηκεύουμε, υπολογίζουμε μια δυνατότητα ένδειας, φτώχειας πιστεύουμε ότι αύριο κάτι θα μας λείψει και δεν θα μπορούμε να το βρούμε Με την ιδέα αυτή στέλνεις δυο μηνύματα στο μυαλό σου και στη ζωή σου: ότι δεν εμπιστεύεσαι το αύριο και: το καλύτερο και το νεότερο δεν είναι για σένα, για το λόγο αυτό χαίρεσαι να μαζεύεις τα παλιά. Απαλλάξου απ αυτά που έχασαν το χρώμα και τη λάμψη τους. Άφησε τα καινούργια να μπουν στο σπίτι σου και μέσα σου. Για το λόγο αυτό μην κρατάς και αυτό το μήνυμα. Κυκλοφόρησέ το. ΠΗΓΗ: Joseph Newton, Η αρχή του κενού. Το έστειλε η Κα Εύα Αμαραντίδου HeroicStories.com

7 Τρυφερές εικόνες Στη ζωή μπορούμε χωρίς λεφτά, μπορούμε χωρίς δόξα, αλλά δεν μπορούμε χωρίς τρυφερότητα. Η τρυφερότητα γεννιέται μαζί με τον άνθρωπο.

8 Μιλώντας σε φοιτητές ο γνωστός επιχειρηματίας και φιλάνθρωπος Μπίλ Γκάιητς τους έδωσε αυτές τις πρακτικές συμβουλές, που στηρίζονται σε πείρα και έχουν άμεση σχέση με τις παρεξηγήσεις των νέων σήμερα σχετικά με την αληθινή ζωή. Κανόνας 1: Η ζωή δεν είναι δίκαιη συνήθισέ το! Κανόνας 2: Ο κόσμος δεν ενδιαφέρεται για την αυτο-εκτίμησή σου. Περιμένει πρώτα να επιτύχεις εσύ ο ίδιος κάτι ΠΡΙΝ αισθανθείς καλά με τον εαυτό σου. Κανόνας 3: Δεν θα κερδίσεις 60.000 ευρώ το χρόνο τελειώνοντας το σχολείο. Δεν πρόκειται να γίνεις αντιπρόεδρος με δωρεάν αυτοκίνητο και κινητό τηλέφωνο μέχρι να τα κερδίσεις και τα δύο. Κανόνας 4: Εάν νομίζεις ότι ο καθηγητής σου είναι σκληρός, περίμενε μέχρι να δεις το αφεντικό. Κανόνας 5: Το γύρισμα των μπιφτεκιών δεν σου μειώνει την αξιοπρέπεια. Οι παππούδες σου είχαν μια διαφορετική λέξη για αυτή την εργασία: την έλεγαν ευκαιρία. Κανόνας 6: Εάν τα μουσκέψεις, ΔΕΝ ΦΤΑΙΝΕ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΣΟΥ. Γι' αυτό μην κλαψουρίζεις για τα δικά σου λάθη, αλλά μάθε από αυτά. Κανόνας 7: Πριν γεννηθείς, οι γονείς σου δεν ήταν τόσο βαρετοί όσο είναι σήμερα. Έγιναν έτσι πληρώνοντας τους λογαριασμούς σου, καθαρίζοντας τα ρούχα σου και ακούγοντάς σε να λες πόσο «cool» είσαι. Πριν λοιπόν σώσεις τα δάση από τα παράσιτα της γενιάς των γονιών σου, προσπάθησε να καθαρίσεις τη ντουλάπα στο δωμάτιό σου. Κανόνας 8: Το σχολείο μπορεί να έχει βρει τον τρόπο να εξαλείψει τις διαφορές μεταξύ κερδισμένων και χαμένων, αλλά η ζωή ΟΧΙ. Μερικά σχολεία έχουν απορρίψει τις αρνητικές βαθμολογίες και θα σου δώσουν όσες ευκαιρίες θέλεις για να βρεις τη σωστή απάντηση. Αυτή η κατάσταση δεν μοιάζει ούτε στο ελάχιστο με την πραγματική ζωή. Κανόνας 9: Η ζωή δεν είναι χωρισμένη σε εξάμηνα. Δεν υπάρχουν ολόκληρα καλοκαίρια διακοπών και πολύ λίγοι υπάλληλοι είναι διατεθειμένοι να σε βοηθήσουν να «βρεις» τον εαυτό σου. Αυτό μπορείς να το κάνεις στον ελεύθερο χρόνο σου. Κανόνας 10: Η τηλεόραση ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ η πραγματική ζωή. Στην πραγματική ζωή οι άνθρωποι είναι στις δουλειές τους και όχι στα μπαρ και στα καφενεία. Κανόνας 11: Να είσαι ευγενικός με τους σπασίκλες. Στο τέλος μάλλον θα καταλήξεις να δουλεύεις για έναν από αυτούς. Το έστειλε η Ειρήνη Τσελίκα Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία

9 Η πραγματική και η πλέον αδιανόητη εξήγηση για την αποτυχία του πειράματος στο CERN Π ριν από ένα περίπου χρόνο, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα είχε στραμμένο το βλέμμα της στην Ελβετία και το ιστορικό πείραμα που ξεκινούσε στις εγκαταστάσεις του CERN. Λίγο καιρό μετά, οι υπεύθυνοι του προγράμματος σκορπούσαν απογοήτευση σε κοινό και ειδικούς, ανακοινώνοντας ότι το πείραμα διακόπτεται για τεχνικούς λόγους. Έκτοτε, πολλά ακούστηκαν για τα ακριβή αίτια της αποτυχίας, τίποτε όμως δε συγκρίνεται με αυτό που υποστηρίζουν δύο φυσικοί σε άρθρο τους που δημοσιεύτηκε πρόσφατα. Ο Holger Bech Nielsen από το Niels Bohr Institute της Κοπεγχάγης και ο Masao Ninomiya από το Yukawa Institute for Theoretical Physics του Κυότο θεωρούν ότι δύο είναι οι πιθανότερες αιτίες για την αποτυχία του πειράματος: το ταξίδι στο χρόνο ή ο Θεός. Στην πρώτη περίπτωση, οι δύο επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το μποζόνιο του Higgs το οποίο επιχείρησαν να δημιουργήσουν οι ειδικοί στο γιγάντιο επιταχυντή είναι τόσο ξένο προς τη φύση, που η δημιουργία του θα είχε ως αποτέλεσμα να γυρίσει πίσω ο χρόνος για να αποτραπεί η δημιουργία του. Ούτε λίγο, ούτε πολύ, οι δύο φυσικοί περίπου υπονοούν ότι το μποζόνιο δημιουργήθηκε και στη συνέχεια ταξίδεψε πίσω στο χρόνο για να σταματήσει το πείραμα πριν ολοκληρωθεί. Σα να μην έφτανε αυτό, προτείνουν και μια άλλη θεωρία - ακόμα πιο εξωπραγματική- για την αποτυχία του πειράματος. Λένε, λοιπόν, ότι «ο ίδιος ο Θεός σταμάτησε το πείραμα, καθώς η ολοκλήρωσή του με την παραγωγή του σωματιδίου του Θεού [άλλο όνομα για το μποζόνιο] θα είχε το εξής αποτέλεσμα. Αν έχουμε επιστημονική απόδειξη ότι υπάρχει το σωματίδιο του Θεού, άρα υπάρχει Θεός, δε συντρέχουν οι λόγοι να έχει κάποιος πίστη. Συνεπώς, ο Θεός σταμάτησε το πείραμα για να μην υπάρξει απόδειξη και να συνεχίσουν οι άνθρωποι να πιστεύουν». Παραδόξως, οι Nielsen και Ninomiya εξακολουθούν να κυκλοφορούν ελεύθεροι χωρίς περιοριστικούς όρους... Ποια είναι όμως η πραγματική αιτία της ξαφνικής διακοπής του πειράματος; Στις 19 Σεπτεμβρίου ένα μικρό τμήμα καλωδίωσης, το οποίο μετέφερε ενέργεια στους πελώριους μαγνήτες αυτής της μηχανής προκάλεσε σπίθες με αποτέλεσμα η θερμοκρασία σε κάποια τμήματα του Μεγάλου Επιταχυντή να εκτιναχθεί στα ύψη. Αμέσως άνοιξε μια οπή στον προστατευτικό σωλήνα που περιέβαλλε το καλώδιο με αποτέλεσμα να απελευθερωθεί στη σήραγγα ήλιον, το οποίο βρισκόταν σε θερμοκρασία 271 βαθμών Κελσίου υπό το μηδέν. Οι βαλβίδες πίεσης δεν μπόρεσαν ν απελευθερώσουν το αέριο και μέσα στη σήραγγα επήλθε το χάος. Στις 8 Νοεμβρίου το σύστημα μπήκε πάλι σε λειτουργία. Γύρω στα Χριστούγεννα θα έχουν πυροδοτηθεί όλες οι δέσμες πρωτονίων και το πείραμα θα φτάσει στην πλήρη λειτουργία του. Κατά την συνάντηση των δεσμών πρωτονίων θα δημιουργηθούν νέα σωματίδια και θα γίνουν μεγάλες επιστημονικές ανακαλύψεις. Μερικοί φοβούνται ότι θα γίνουν και μαύρες τρύπες και γι αυτό έχουν προσφύγει στο ευρωπαϊκό δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για να διακόψουν το πείραμα. Πηγές: MyFreeTime, - Καθημερινή της Κυριακής 8-11-09

10 Η βραβευμένη Ουκρανή Ξενία Σιμόνοβα με το απίστευτο ταλέντο Ζωγραφίζει στην άμμο με μοναδική ταχύτητα όμορφες εικόνες που σχηματίζουν μια ιστορία. Η εμφάνιση μιας ντροπαλής 24χρονης σε σόου ταλέντων της ουκρανικής τηλεόρασης προκάλεσε το κλάμα μίας ολόκληρης χώρας, καθώς και διεθνή αίσθηση. Περίπου 13.000.000 άνθρωποι είδαν την Kseniya Simonova στο σόου "Ουκρανία έχεις ταλέντο" σε μια εξαιρετική επίδειξη της τέχνης της άμμου. Η Ουκρανία προετοιμάζεται για τις προεδρικές εκλογές του Ιανουαρίου του 2010, ενώ βρίσκεται σε πολύ κακή οικονομική κατάσταση ως χώρα. Από τον περασμένο Μάιο, οπότε και εμφανίστηκε για πρώτη φορά η Simonova, με ένα κουτί γεμάτο άμμο, ζωγραφίζοντας πανέμορφες εικόνες πάνω σε αυτό, απεικονίζοντας την ιστορία της πρώην σοβιετικής χώρας, όλο και περισσότεροι θαυμαστές κάθονταν μπροστά από τους τηλεοπτικούς τους δέκτες για να τη δουν. Τα βίντεό της στο δίκτυο Youtube έχουν συγκεντρώσει πάνω από 4.000.000 κλικ, αριθμός απίθανος για ένα κοινό που γνωρίζει λίγα για την ιστορία της Ουκρανίας. Η Ουκρανία έχασε περίπου το 1/4 του πληθυσμού της κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, αριθμός που αντιστοιχεί περίπου στο 20% των συνολικών θανάτων της Σοβιετικής Ένωσης. Με τη βοήθεια της άμμου, τα πορτραίτα της Simonova δείχνουν τις ανθρώπινες απώλειες από τη γερμανική εισβολή του 1941. Η σκηνή, στο άνοιγμά της, δείχνει ένα ζευγάρι να κάθεται σε ένα παγκάκι κάτω από έναν ουρανό γεμάτο αστέρια. Ξαφνικά, εμφανίζονται πολεμικά αεροπλάνα και η ευτυχισμένη σκηνή αντικαθίσταται από θλιμμένα πρόσωπα. Στη συνέχεια, έρχεται ένα μωρό και η γυναίκα χαμογελά ξανά, αλλά ο όλεθρος του πολέμου τη μετατρέπει σε χήρα πριν η εικόνα με τη σειρά της να πάρει τη μορφή του Αγνώστου Στρατιώτη της Ουκρανίας. Η 24χρονη κέρδισε, φυσικά, το πρώτο βραβείο του παιχνιδιού (80.000 λίρες) και επέστρεψε στην κανονική της ζωή στην Κριμαία. Έκπληξη αποτελεί πάντως το κίνητρό της για τη συμμετοχή στο παιχνίδι. "Δήλωσα συμμετοχή για να βοηθήσω ένα παιδί, το οποίο χρειαζόταν να υποβληθεί σε εγχείρηση. Δεν είχα σκοπό να κάνω όλη τη χώρα να κλάψει" είπε χαρακτηριστικά. Όλο το βίντεο στον ιστότοπο www.lettre.gr Με γρήγορες κινήσεις των δακτύλων στην άμμο η Ξενία κάνει άσπρες επιφάνειες ρίχνοντας άμμο κάνει μαύρες γραμμές.

11 Τέλεια σχέδια με μολύβι Υ.Γ. Ο καλλιτέχνης δεν έχει χέρια. Τα σχέδια έγιναν με το στόμα!

12 Μια συμβολική ιστορία νας άνθρωπος περπατούσε με το σκύλο του σ ένα δρόμο. Θυμόταν καλά ότι είχε πεθάνει κι αυτός και ο σκύλος του. Δεν ήξερε που πήγαινε αυτός ο δρόμος. Σε λίγο συνάντησαν ένα ψηλό μαρμάρινο τοίχο, που διακοπτόταν από μια φωτεινή αψίδα. Όταν πλησίασαν, είδαν μια θαυμάσια πύλη από πολύτιμους λίθους και ο δρόμος από κάτω ήταν χρυσός! Πλησίασαν περισσότερο και είδαν κάποιον να κάθεται σ ένα γραφείο στο πλάι. Ο περιπατητής ρώτησε: «Συγγνώμη, τι είναι εδώ;» «Εδώ είναι ο Παράδεισος», απάντησε ο θυρωρός. Πω πω! Μήπως υπάρχει λίγο νερό; Βεβαίως, κύριε. Περάστε και θα σας φέρω νερό κρύο αμέσως. Με μια του χειρονομία η πύλη άνοιξε. Μπορεί κι ο φίλος μου να μπει; ρώτησε ο περιπατητής δείχνοντας το σκύλο. Λυπάμαι, κύριε, αλλά δεν δεχόμαστε οικιακά ζώα. Ο άνθρωπος σκέφτηκε μια στιγμή και γύρισε να φύγει. Συνέχισε το δρόμο που είχε πάρει. Μετά από αρκετό περπάτημα έφθασε στην κορυφή του λόφου. Εκεί ένας χωματόδρομος οδηγούσε στη μάντρα μιας φάρμας, που η πόρτα της φαινόταν ότι δεν έκλεινε ποτέ. Πλησίασε και είδε έναν άντρα να ακουμπά σ ένα δέντρο και να διαβάζει. Συγγνώμη, φώναξε. Μήπως υπάρχει λίγο νερό; Βεβαίως, εδώ έχει μια τρόμπα. Περάστε μέσα! Και ο φίλος μου από δω; Ρώτησε ο άλλος κι έδειξε το σκύλο. Έχει ένα τάσι στην αντλία. Μπήκαν μέσα και είδαν μια παλιά χειροκίνητη τρόμπα και δίπλα υπήρχε κι ένα τάσι. Ο περιπατητής γέμισε και ήπιε αρκετό νερό και έπειτα έδωσε και στο σκύλο του. Ύστερα γύρισαν στον άνθρωπο που καθόταν στο δέντρο. Πώς ονομάζεται αυτό το μέρος; Παράδεισος, ήταν η απάντηση. Κάποιο λάθος θα συμβαίνει. Κι ο άλλος άνθρωπος παρακάτω είπε πως κι εκεί ήταν ο Παράδεισος. Εννοείς εκεί που είχε χρυσό δρόμο και πολύτιμα πετράδια στην πύλη; Όχι, αυτό είναι η Κόλαση. Και δεν θυμώνετε που χρησιμοποιούν αδίστακτα το δικό σας όνομα; Όχι, γιατί ξεχωρίζουν και μας παίρνουν όσους δέχονται ν αφήσουν τους φίλους τους απέξω Καμιά φορά απορούμε γιατί οι φίλοι μάς στέλνουν ανέκδοτα και αστείες ιστορίες. Είναι γιατί έχουν δουλειές αλλά πάντως θέλουν επικοινωνία μαζί μας. Όταν δεν έχεις τι να πεις αλλά θέλεις μια επαφή τι κάνεις; Στέλνεις ανέκδοτα. Όταν έχεις κάτι να πεις, αλλά δεν ξέρεις τι ακριβώς ή δεν ξέρεις πώς να το πεις, στέλνεις ένα ανέκδοτο. Για να σου πουν ότι σε θυμούνται, ότι είσαι σπουδαίος για κάποιον, ότι σε νοιάζεται, τι λαμβάνεις ; Ένα ανέκδοτο που κάποιος άλλος έχει στείλει. Όταν ξαναπάρεις μια αστεία ιστορία, να μην πέις ότι απλώς σου προωθήθηκε ένα μήνυμα, αλλά ότι σήμερα σε σκέφτηκαν και κάποιο φιλικό πρόσωπο στην άλλη άκρη ήθελε να σου στείλει ένα χαμόγελο

13 Αποδοχή και ανεκτικότητα Η ζωή είναι ιερή. Κρατώ στην καρδιά μου όλα τα στάδια του εαυτού μου το νήπιο, το παιδί, τον έφηβο, τον νεαρό, τον ενήλικο, τον παρόντα και τον μελλοντικό εαυτό μου. Κάθε συστολή, λάθος, πλήγμα και τραύμα τα αποδέχομαι ως μέρος της ιστορίας μου. Η ιστορία μου περιέχει κάθε επιτυχία μου, κάθε αποτυχία, κάθε λάθος και κάθε αληθινή ενδοσκόπηση και όλα αυτά είναι πολύτιμα με τρόπους που δεν είναι ανάγκη να καταλάβω καλά. Την ώρα αυτή επιλέγω να αποδεχθώ και να αγαπήσω όλα τα στάδια του εαυτού μου. Συμπαθώ τον εαυτό μου και επίσης συμπαθώ τους άλλους. Δημιουργώ μια ζωή αποδοχής και κατανόησης. Ακτινοβολώ αποδοχή. Λουίζα ΑΝΕΚΔΟΤΑ Είχαμε το ίδιο ντουλάπι με έναν άλλο υπάλληλο για τα ρούχα μας. Κι επειδή χρειαζόμαστε μια κλειδαριά ασφαλείας με μυστικό αριθμό, ο συνάδελφος είπε ότι θα αγόραζε μία και θα την έβαζε. Αλλά δεν θα τον έβλεπα το πρωί και πώς θα ήξερα το συνδυασμό για ν ανοίξω το ντουλάπι; Άδικα προβληματιζόμουν. Όταν έφτασα στη δουλειά, είδα ότι είχε έρθει πριν από μένα και είχε αφήσει ένα σημείωμα, που έγραφε: Για να βρεις τον πρώτο αριθμό αφαίρεσε 142 από τη βαθμολογία που πήρες την τελευταία φορά που παίξαμε μπόουλιγκ. Ο δεύτερος αριθμός είναι μικρότερος κατά 16. Για τον τρίτο αριθμό αφαίρεσε 1,87 από τα χρήματα που μου χρωστάς. Όταν ο αδελφός μου υπηρετούσε στην Ευρώπη, η γυναίκα του τού έγραφε από το Σηάτλ κάθε μέρα. Για πρόσθετη επικοινωνία του πρόσθετε σημειώματα-συντμήσεις έξω από το φάκελλο. Μια μέρα ο αδελφός μου έλαβε ένα γράμμα με το συνηθισμένο μήνυμα "SWL" (sealed with love - σφραγισμένο με αγάπη) επάνω στο φάκελλο. Πρόσεξε ότι το φάκελλο ήταν κολλημένο με κολλητική ταινία και έβαλε τα γέλια όταν διάβασε την εξής σημείωση του ταχυδρομείου: «Η αγάπη δεν κόλλαγε καλά και το ξανασφραγίσαμε στο Σηάτλ». Όταν η κόρη μου και εγώ πιάσαμε μόνο μια πέρκα στο ψάρεμα, αντί να μαγειρέψουμε το ψαράκι αποφασίσαμε να το δώσουμε στις δυό γάτες μας. Εκέινη το έβαλε στο πιάτο τους και κοιτάζαμε που οι γάτες το μύριζαν αλλά δεν ήθελαν να το φάνε. Με γρήγορη σκέψη η κόρη μου πήρε το πιάτο τους πήγε και έβαλε το ηλεκτρικό ανοιχτήρι κονσερβών να δουλέψει για λίγο και μετά ξαναέβαλε το ψάρι στο πάτωμα. Οι γάτες αμέσως άρχισαν να τρώνε.

14 Από τα μαργαριτάρια των εξετάσεων Τρισκατάρατον είναι το πλοίον το έχον κατάρτια και στα τρία ιστία. Ψευδώνυμο είναι αυτό που χρησιμοποιείται από τους ποιητές, όταν ντρέπονται για την ποίησή τους. Τα βρέφη θηλάζουν εκ της μητρός τους. Το γάλα αυτό λέγεται μητρικόν γάλα. Νοθευμένον γάλα πίνουν μόνον τα νόθα βρέφη, διότι αυτά δεν θηλάζουν. Στα μαθηματικά δεν είμαι πολύ καλός, αλλά πρώτος στην ορφογραθία. Χαρμόσυνοι ήχησαν οι κώδωνες των ναών και των εκκλησιών οι καμπάνες. Ο πατέρας μου είναι πολύ καλός και με βοηθάει σε όλα. Όταν κάνω εξάσκηση στο βιολί, κλείνεται στο δωμάτιό του, βγαίνει πότε-πότε και μου λέει μπράβο παιδί μου, μετά ξανακλείνει την πόρτα. Σε λίγο, πάλι μπράβο παιδί μου. Μερικές φορές, για να μη με διακόπτει, φοράει ακουστικά και ακούει κανονική μουσική. Ένας αλλοδαπός μπορεί να γίνει Έλληνας μόνον δια της γονιμοποιήσεως. Αλλιώς, παραμένει πάντα άλλος δαπός, επ' άπειρον. Καλύτερα μια χώρα μ' ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χώρες σκλαβιά και φυλακή. Το εθνικό σήμα της Ολλανδίας είναι το άνθος της τουλούμπας. Η ουρά στα ζώα χρησιμοποιεί με το που να την βλέπουν τα ζώα πόρχονται πίσω, ότι μπροστά υπάρχει κι άλλο ζώον. Στον άνθρωπο είναι αχρείαστη. Ο αλιγάτορας είναι συνδυασμένο ζώον: μισός άλιγας, μισός γάτορας. Η επετηρίδα είναι αυτό που βγάζουμε στα μαλλιά μας... άμα δεν λουζόμαστε συχνά. Στην αρχαία εποχή δεν υπήρχαν ξένες χώρες, γι' αυτό δεν έχουν βρει οι αρχαιολόγοι αρχαία διαβατήρια. Ο Λεωνίδας και οι Τριακόσιοι του ηττήθηκαν, γιατί οι Θερμοπύλες ήτανε πολυπληθέστεροι σε αριθμό. Παρ' όλο που ο γέρος ήταν τυφλός, άκουσε τα πάντα!. Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν προστυχόλογα. Προχτές στο πανηγύρι του Σταυρού, κάτω στην Καρούτα, κάποιος είπε ανυπερθέτος. Οι άλλοι έκαναν πως δεν κατάλαβαν. Σαρανταπέντε πετεινοί, ενός κοκόρου γνώση. Και ο νοών νοήμων. Εκ τη πρέφας του αναγεννάται, ως άλλος φοίνιξ. Το εμφιαλωμένο νερό προκαλεί εμφιάλτες. Νου σιγής, ενσωματωμένη σιγή. Εσπεριδοειδή σαν τα πορτοκάλια είναι και τα μαντολίνια, αλλά πιο μικρά και με φλούδα που βγαίνει εύκολα. Ο πρατήρας είναι λέξη δυσανόητη, δηλ. με δυο έννοιες. Μια όταν είναι σε ηφαίστειο και μια όταν δουλεύει σε πρατήριο. Οι βιταμίνες βρίσκονται ακριβώς ανάμεσα από τις αλφαμίνες και τις γαμαμίνες Η μπανάνα στα ελληνικά γράφεται όπως και στα αγγλικά, δηλαδή με ένα μπα και δύο να. Τα 6 χαρακτηριστικότερα ζώα του Βόρειου Πόλου είναι 3 αρκούδες και 3 φώκιες. Ο Ε. Λύτης και ο Σ. Εφέρης είναι και οι δύο Έλληνες ποιητές κατηγορίας νόμπελ. Οι Δέκα Εντολές γράφτηκαν από τον Σινά και παραδόθηκαν στον Μωυσή στην Πλάκα. Ήταν όλες πέτρινες, αλλά σαφέστατες. Ο Κουστώ είναι ένας σύγχρονος Οδυσσέας, αλλά που δεν κατοικούσε στην Ιθάκη, και για το λόγο αυτό οι περιπέτειές του δεν λέγονται Οδύσσειες, αλλά Κουστωδίες. Ο Κορινθιακός Κόλπος ευρίσκεται τελείως κατά μήκος. Οι Έλληνες εφεύρεσαν τη γεωμετρία για να αποφύγουνε την άλγεβρα που ήτανε αράπικη. Η βαρύτητα είναι πιο δυνατή το Φθινόπωρο. Τότε βλέπουμε τα μήλα να πέφτουν ομαδικά. Το παιδί που οι γονείς του είναι από την Ύδρα, λέγεται Υδρογόνο. Το έστειλε ο Γιάννης Νικολούζος

15 ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ Πολύ αγαπητό μου «Γράμμα», Θερμά συγχαρητήρια για τη συνεχιζόμενη με αυξημένη επιτυχία έκδοσή σου Από μια έξτρα ευγενική φιλική φροντίδα γνωρίστηκα το καλοκαίρι με το βιβλίο του Παναγιώτη Κανελλόπουλου «Ο Χριστιανισμός και η εποχή μας», που δεν υπήρχε επί χρόνια στην κυκλοφορία και που ξαναεκδόθηκε σε τρίτη έκδοση το 2004 από το Βιβλιοπωλείο της Εστίας. Εκεί με πληροφόρησαν τώρα ότι έχει ιδρυθεί και «Εταιρεία φίλων του Παναγ. Κανελλόπουλου», απ όπου, ίσως, θα ελπίζαμε και την επανέκδοση των βιβλίων του ή και γιατί όχι; των δύο ποιητικών του συλλογών, που δεν υπάρχουν πουθενά. Η πρώτη, «Απλοί φθόγγοι σε στίχους» με το ψευδώνυμο Αίμος Αυρήλιος, γράφτηκε σε δύσκολη ώρα της ζωής του, όταν είχε χάσει πια την έδρα του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και τη θέση του Προέδρου στο ΙΚΑ και είχε εξοριστεί στο διάστημα της δικτατορίας του Μεταξά. Είχε εκδηλωθεί εναντίον της βασιλείας και της δικτατορίας αυτής με πολλούς τρόπους, πολιτικά και δημοσιογραφικά. (Ήταν όμως ραγδαία η ανοδική του πορεία ως τότε στα κοινά κι εξακολουθούσε να δημοσιεύει επιστημονικά δοκίμια). Η δεύτερη συλλογή του γράφτηκε πολύ αργότερα κι ονομάζεται «Ο κύκλος των σονέττων» που μερικά απ αυτά μας είναι γνωστά, γιατί δημοσιεύτηκαν. Όχι ότι ο Π.Κ. δεν έχει γράψει πολύ αξιόλογα βιβλία και πάρα πολλά, αλλά ειδικά στο βιβλίο «Ο χριστιανισμός και η εποχή μας» είναι τόσο χαρισματικός, τόσο ειλικρινής και προσωπικός! Με μια απλή γλαφυρότητα κάνει να τα καταλαβαίνει κανείς όλα, αν και δεν είναι καθόλου αυτονόητα και απλά τα θέματα. Είναι σοφό, ιστορικό, φιλοσοφικό και μεταφυσικό το περιεχόμενο. Γραμμένο και δημοσιευμένο για πρώτη φορά το 1953, τα προχωράει όμως τα θέματα αυτά συνδυασμένα και ξεμπλεγμένα, όσο δεν τα έχουμε βρει ως τώρα. Γι αυτό δώσε χώρο και συ να το πλησιάσουμε στους αναγνώστες σου και τους επισκέπτες σου, γιατί είναι κάθε άλλο παρά ετεροχρονισμένο, στενό ή δογματικό, όπως τονίζει στην Εισαγωγή της 3ης έκδοσης ο Μάριος Μπέγζος, καθηγητής της Συγκριτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Και γιατί είναι η καλύτερη γνωριμία με τον πολυτάλαντο συγγραφέα και επίσης επειδή ο ίδιος ο Π. Κ. δηλώνει εξ αρχής: «Το βιβλίο μου τούτο δεν είναι μόνο για τους Χριστιανούς Ο Ιησούς δεν ανήκει μόνο σε όσους ανήκουν στον Ιησού». Γι αυτό ακριβώς λοιπόν, συμπεραίνει ο Μ. Μπέγζος, «αξίζει να κυκλοφορεί ένα τέτοιο έργο ανάμεσά μας, ιδίως στις μέρες μας διότι δείχνει ανεκτικότητα, διάλογο, διαλλακτικότητα κι ετοιμότητα αυτοκριτικής, που βάζει δυναμίτη σε κάθε φανατισμό, φονταμενταλισμό και ορθολογισμό». Προσωπικά το θαύμασα, και πάρα πολύ στο κεφάλαιο «Πόνος», όταν με κατάπληξη είδα πόσο σοφά ξεδιαλύνει και το φρικτό πρόβλημα πόλεμος, που κανείς δεν το τόλμησε ως τώρα. Λέει, σκαλί-σκαλί προχωρώντας στο θέμα του, ρητά σπουδαία για τον πόνο, το θάνατο και τα μυστήρια που μας περιβάλλουν. Λέει: «Άλλη γέφυρα που να ενώνει το απόλυτο άγνωστο και τη συνείδησή μας δεν υπάρχει εκτός από τη μεταφυσική γέφυρα. Όποιος δεν ξέρει να τη στήσει, μπορεί να γνωρίζει πολλά πράγματα αλλά δεν γνωρίζει τον εαυτό του. Το απόλυτο άγνωστο δεν το γνωρίζουμε ποτέ, αλλά πιστεύουμε σ αυτό, δηλαδή νοιώθοντας μέσα μας την ιερή μεταφυσική νοσταλγία προς αυτό, γνωρίζουμε τον εαυτό μας. Και ασκούμε έτσι τον εαυτό μας στο υψηλότερο έργο που μας έχει τάξει η ζωή». Έτσι καταλήγει ότι έτσι θα γίνουμε άξιοι για τα χαμηλότερα έργα να τα ασκήσουμε «ενάρετα», αλλά και ζωή και χαρά να δημιουργήσουμε, την οποία χαρά να δεχόμαστε «με ταπεινοφροσύνη και συστολή». Έχουμε άλλο ηθικό θεμέλιο που να μπορεί ν αντικαταστήσει τον Ίησού Χριστό και τον Σταυρό; Καλά δώρα δεν θα ταν αυτά σήμερα στην παιδεία διοίκηση εκκλησία μας για ν αρχίσει η ανόρθωση κι οι Χαρούμενες Γιορτές; Πάντα δική σου Φ. Τσελίκα

16 Πήγα, είδα, άκουσα, διάβασα και νομίζω ικαίως επαινέθηκε από πολλούς το βιβλίο του Νικ. Στάινχαρτ «Το Ημερολόγιο της Ευτυχίας» ως το «βιβλίο των βιβλίων της Ανατολής» ή η Πνευματική Διαθήκη ενός πατριάρχη της ρουμανικής λογοτεχνίας. Εκτός από τις σημαντικές μαρτυρίες του για τις φυλακές της κομμουνιστικής Ρουμανίας μετά τον Β Πόλεμο, το βιβλίο είναι γεμάτο από αποσπάσματα πολλών φιλοσοφικών και άλλων βιβλίων και από δοκίμια και μελέτες του συγγραφέα επάνω στη χριστιανική αλήθεια και ζωή. Οι λέξεις θάρρος, ελευθερία και χαρά επανέρχονται ως κλειδιά των σκέψεών του (ιδές αποσπάσματα στις σελίδες 3 και 4). Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που διάβασα το βιβλίο και θα το έχω δίπλα μου για συνεχή επανεύρεση των καίριων σκέψεων και διατυπώσεων του συγγραφέα. Αλλά νομίζω ότι ο Στάινχαρτ, ο τόσο διαβασμένος, έπεσε θύμα κακής πληροφόρησης για τη σκέψη και το έργο του βραζιλιάνου αρχιεπισκόπου του Ρεσίφε Χέλντερ Καμάρα και στη σελίδα 470 τον κατηγορεί για το αμάρτημα της βλακείας! Υποθέτω ότι ενόμιζε ότι «ο αποκληθείς κόκκινος επίσκοπος», ο Καμάρα, ήταν πραγματικά κόκκινος, δηλαδή υπέρμαχος του κομμουνισμού (την σκληρότητα, την απανθρωπία και την αδικία του οποίου γεύτηκε ο Στάινχαρτ επί χρόνια στις φυλακές), πράγμα ανακριβές. Η αλήθεια είναι ότι ο Καμάρα ήταν υπέρμαχος της κοινωνικής δικαιοσύνης και ήταν εκείνος που φώναζε ότι «είναι μία από τις σημαντικές υποχρεώσεις μας να καταδικάζουμε την αδικία, να γίνουμε η φωνή εκείνων που δεν έχουν φωνή» (συνέντευξη στο Newsweek, Ιούνιος 1979). Ενώ οι αναφορές στην κοινωνική δικαιοσύνη ήταν μόνο πρόσχημα για τους κομμουνιστές της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Καμάρα (στην ίδια συνέντευξη) το είπε καθαρά: «Τίποτε δεν μοιάζει σε μια δεξιά δικτατορία όσο μια αριστερή δικτατορία. Τα άκρα συναντώνται». Στο Γράμμα αριθ. 4 (Δεκ. 1994) περιέχονται λόγοι του αρχιεπισκόπου (και νομπελίστα) Χ. Καμάρα προς τους νέους των καπιταλιστικών χωρών, όπου περιγράφονται όλες οι αδικίες του καπιταλισμού στον κόσμο. Αλλά και λόγοι προς τους νέους των ανεπτυγμένων σοσιαλιστικών χωρών, όπου γίνονται και οι απαραίτητες διακρίσεις μεταξύ μαρξισμού και χριστιανισμού και όπου αναφέρεται: «στην πράξη ο σοσιαλισμός κάτω από την πρόφαση της προστασίας από το καπιταλιστικό καθεστώς ύψωσε το σιδηρούν παραπέτασμα και το τείχος του αίσχους». Και προειδοποιούνται οι εξεγερμένοι των χωρών του τρίτου κόσμου, που είναι έτοιμοι για πράξεις βίας, ότι πρέπει να προηγείται της επανάστασης των δομών η πολιτιστική (ηθική) επανάσταση. Δ ιάβασα στην «Καθημερινή της Κυριακής» της 15ης Νοεμβρίου συνέντευξη της Κωνσταντίνας Κούνεβα, που είχε πέρυσι υποστεί αποτρόπαια επίθεση με βιτριόλι, για να τιμωρηθεί για την συνδικαλιστική της δράση υπέρ των καθαριστριών ή απλώς επειδή είναι Βουλγάρα ή και για τα δύο. Από τη συνέντευξη αυτή προκύπτει μια θαυμαστή γυναίκα και μάνα, μια δυνατή προσωπικότητα, που στοχάζεται και έχει μάθει από μικρή να φιλοσοφεί και να μη μισεί, αλλά να προσπαθεί να μελετά υπεύθυνα τις αιτίες και τις συνθήκες, που οδηγούν κάποιους στη βία και στο έγκλημα. Όταν τη ρώτησαν «Πώς γίνεται να μην έχεις θυμό Κωνσταντίνα;» απάντησε: «Από την πρώτη στιγμή που συνήλθα και διαπίστωσα ότι η μαμά και η αδελφή μου αντέχουν, σκεφτόμουν μόνο το παιδί μου και το παιδί που μου επιτέθηκε. Γατί αυτό το παιδάκι όταν το είδα, εκεί κρυμμένο, το λυπήθηκα και νόμιζα ότι κλαίει και χρειάζεται βοήθεια». Λές παιδάκι το δράστη; Εννοώ άνθρωπος, μεγάλος άντρας. Θεωρώ όλους τους άντρες παιδιά μας, γιατί εμείς τους μεγαλώνουμε. Έχουμε ευθύνη για την εξέλιξη της ζωής τους. Σκεφτόμουν : τι πρόβλημα έχει αυτό το παιδί για να καταφύγει στη βία; Πώς μεγάλωσε; Τι του έλειπε; Αγάπη; Μεγάλωσε με μίσος; Τον σκεφτόμουν παράλληλα με το γιο μου, πώς περνάει, τι τύψεις έχει μετά την επίθεση, πώς βρέθηκε σ αυτή την κατάσταση; Στην Εντατική; Ναι, στην Εντατική. Και γι αυτούς που ίσως βρίσκονται στη σκιά δεν νιώθεις θυμό; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι άλλοι τον έβαλαν. Δεν αισθάνομαι θυμό για κανένα. Απλώς καταλαβαίνω σε τι χαμηλά επίπεδα είναι. Πονάω την κατάστασή τους, την κοινωνία που δημιουργεί αυτούς τους ανθρώπους. Εμείς έχουμε την ευθύνη. Όλοι πρέπει να κάνουμε κάτι για να μη βασανίζεται η κοινωνία από τέτοιες αρρώστιες. Να ενδιαφερόμαστε για τα προβλήματά μας γενικά και να υποστηρίζουμε ο ένας τον άλλο. Αυτό έκανε το σωματείο. Και οι υπηρεσίες του κράτους είναι για να μας βοηθάνε Η γνώση ήταν αυτή που σε οδήγησε να κάνεις συνδικαλισμό και σε ένα χώρο επισφαλούς εργασίας, όπως η καθαριότητα; Η ίδια αιτία. Η εσωτερική γνώση, που έχουν οι άνθρωποι και η δυνατότητα να είμαστε όλοι μαζί στο σωματείο και να νοιαζόμαστε για τους συναδέλφους μας. Να καταλάβει η κοινωνία ότι και η καθαρίστρια έχει δικαιώματα. Υπάρχει ένας άλλος τρόπος να λειτουργούμε. Ο εγωκεντρισμός, ο έντονος ανταγωνισμός, η επιθυμία για απόλαυση μας πάνε πίσω. Μην εγκαταλείψουμε την ικανότητα να σκεφτόμαστε και για μας και για τους άλλους. Μ.Τ.