ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ ΠΟΥ ΤΙΤΛΟΦΟΡΕΙΤΑΙ ΝΟΜΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΕΠΙΤΟΚΙΟΥ, ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΧΡΕΩΣΕΩΝ ΕΠΙ ΔΑΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΕΩΝ (ΠΡΟΣΩΡΙΝΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ)ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ 2014 Προοίμιο. ΕΠΕΙΔΗ στην παρούσα φάση, η κοινωνία υφίσταται τα δεινά των έκτακτων δυσμενών οικονομικών συνθηκών και της οικονομικής κρίσης που άρχισε από το έτος 2009 και συνεχίζεται. ΚΑΙ ΕΠΕΙΔΗ μεγάλος αριθμός προσώπων αντιμετωπίζει δυσκολίες ή/και αδυνατεί να ανταποκριθεί προς ανειλημμένες δανειακές του υποχρεώσεις. 1(ΙΙΙ) του 2013. ΚΑΙ ΕΠΕΙΔΗ κρίνεται αναγκαίο, όπως για όσο διάστημα διαρκεί η οικονομική κρίση και η Δημοκρατία είναι συνεπακόλουθα αναγκασμένη να εκπληρώνει τους απορρέοντες από τον περί της Συμφωνίας Διευκόλυνσης Χρηματοδοτικής Στήριξης (Κυρωτικό) Νόμο, όρους, ισχύσουν ορισμένοι κανόνες έκτακτης και προσωρινής μορφής σε σχέση με την παραχώρηση δανειακών και άλλων πιστωτικών διευκολύνσεων εκ μέρους των πιστωτικών ιδρυμάτων. ΚΑΙ ΕΠΕΙΔΗ κρίνεται δίκαιο υπό τις περιστάσεις, όπως δοθεί, μεταξύ άλλων, κάποιας μορφής ανακούφιση και στήριξη προς πρόσωπα που συνήψαν δάνεια για την απόκτηση στέγης για ιδιοκατοίκηση ή για τη στήριξη της επιχείρησής τους, η οποία ανακούφιση θα πρέπει να λάβει τη μορφή προσωρινής ελάφρυνσης των υποχρεώσεών τους προς πιστωτικά ιδρύματα όσον αφορά τόκους, χρεώσεις και άλλες επιβαρύνσεις επί του αρχικού κεφαλαίου. Για όλους τους πιο πάνω λόγους η Βουλή των Αντιπροσώπων ψηφίζει ως ακολούθως:
Συνοπτικός τίτλος. 1. Ο παρών Νόμος θα αναφέρεται ως ο περί της Ρύθμισης Θεμάτων Επιβολής Επιτοκίου, Επιβαρύνσεων και Άλλων Χρεώσεων επί Δανειακών και άλλων Πιστωτικών Διευκολύνσεων (Προσωρινές Διατάξεις) Νόμος του 2014. Ερμηνεία. 2. Στον παρόντα Νόμο, εκτός αν από το κείμενο προκύπτει διαφορετική έννοια: «δανειολήπτης» σημαίνει φυσικό πρόσωπο, προς το οποίο παραχωρήθηκε εκ μέρους πιστωτικού ιδρύματος κεφάλαιο υπό μορφή δανείου για την απόκτηση κύριας κατοικίας και περιλαμβάνει κάθε άλλο πρόσωπο προς το οποίο παραχωρήθηκε πιστωτική διευκόλυνση. «Δημοκρατία» σημαίνει την Κυπριακή Δημοκρατία. «επιβάρυνση» σημαίνει οποιαδήποτε χρέωση λογαριασμού δανειολήπτη ή άλλου προσώπου προς το οποίο παραχωρείται πιστωτική διευκόλυνση εκ μέρους πιστωτικού ιδρύματος υπό μορφή δικαιωμάτων ή εξόδων διαχείρισης πέραν του κεφαλαίου και πέραν του νομίμως επιβληθέντος τόκου επ αυτού. «επιτόκιο» σημαίνει μονάδα υπολογισμού του τόκου. Επίσημη Εφημερίδα L124 20.5.2003 «επιχείρηση» σημαίνει φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα εμπίπτουσα στον ορισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον ορισμό των πολύ μικρών επιχειρήσεων, σύμφωνα με την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Σύσταση 2003/361/ΕΚ, της 6 ης Μαΐου 2003, σχετικά με τον ορισμό των πολύ μικρών, των μικρών και των μεσαίων επιχειρήσεων» δηλαδή η οποία απασχολεί λιγότερους από δέκα (10) εργαζομένους, ο δε κύκλος εργασιών της δεν υπερβαίνει τα 2
δύο εκατομμύρια ευρώ ( 2.000.000) «κύρια κατοικία», σημαίνει χώρο που χρησιμοποιείται μόνιμα και επί αδιαλείπτου βάσεως ως κύριος χώρος στέγασης του δανειολήπτη ομού μετά του/της συζύγου αυτού και των τέκνων αυτού ή/και των γονέων του. «πιστωτική διευκόλυνση» σημαίνει κάθε πιστωτική διευκόλυνση παραχωρηθείσα προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο για σκοπούς επαγγελματικής δραστηριοποίησής του με τη σύσταση και λειτουργία επιχείρησης, κατά την έννοια του παρόντος Νόμου. 669Ι) του 1997 74(Ι) του 1999 94(Ι) του 2000 119(Ι) του 2003 4(Ι) του 2004 151(Ι) του 2004 231(Ι) του 2004 235(Ι) του 2004 20(Ι) του 2005 80(Ι) του 2008 100(Ι) του 2009 123(Ι) του 2009 27(Ι) του 2011 104(Ι) του 2011 107(Ι) του 2012 14(Ι) του 2013 87(Ι) του 2013 102(Ι) του 2013 141(Ι) του 2013. «πιστωτικό ίδρυμα» σημαίνει ίδρυμα, στο οποίο χορηγήθηκε άδεια λειτουργίας δυνάμει του περί Εργασιών Πιστωτικών Ιδρυμάτων Νόμου και περιλαμβάνει συνεργατικό πιστωτικό ίδρυμα, το οποίο συστάθηκε δυνάμει του περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμου, καθώς και υποκαταστήματα αυτών που συστάθηκαν βάσει οικείας νομοθεσίας τρίτης χώρας και λειτουργούν νόμιμα στη Δημοκρατία. 3
22 του 1985 68 του 1987 190 του 1989 8(Ι) του 1992 22(Ι) του 1992 140(Ι) του 1999 140(Ι) του 2000 171(Ι) του 2000 8(Ι) του 2001 123(Ι) του 2003 124(Ι) του 2003 144(Ι) του 2003 5(Ι) του 2004 170(Ι) του 2004 230(Ι) του 2004 23(Ι) του 2005 49(Ι) του 2005 76(Ι) του 2005 29(Ι) του 2007 37(Ι) του 2007 177(Ι) του 2007 104(Ι) του 2009 124(Ι) του 2009 85(Ι) του 2010 118(Ι) του 2011 130(Ι) του 2012 204(Ι) του 2012 214(Ι) του 2012 15(Ι) του 2013 39(Ι) του 2013 88(Ι) του 2013 107(Ι) του 2013 185(Ι) του 2013 4
23(Ι) του 2014. «τόκος» σημαίνει την αμοιβή ή την αποζημίωση για τη χρήση ή διακράτηση χρηματικού κεφαλαίου παραχωρηθέντος σε πρόσωπο εκ μέρους πιστωτικού ιδρύματος. «υφιστάμενο οικιστικό δάνειο» σημαίνει μη εξοφληθέν δάνειο που έχει χορηγηθεί από πιστωτικό ίδρυμα προς φυσικό πρόσωπο πριν από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου για σκοπούς απόκτησης στέγης για ιδιοκατοίκηση και χρήσης της ως κατοικίας για μόνιμη διαμονή αυτού και της οικογένειάς του και η αξία αυτής δεν υπερβαίνει τις 300.000. «χρεωστικό επιτόκιο» σημαίνει το επιτόκιο, με το οποίο πιστωτικό ίδρυμα δύναται να χρεώνει τους λογαριασμούς των διαφόρων κατηγοριών χρεωστών του. Υποχρεώσεις πιστωτικών ιδρυμάτων. 3. Ανεξαρτήτως των διατάξεων οποιουδήποτε άλλου εν ισχύινόμου ή Κανονισμών, κατά τη διάρκεια της περιόδου που αρχίζει από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου και μέχρι της κατάργησης του παρόντος Νόμου με την ψήφιση επί τούτω νομοθεσίας, όλα τα πιστωτικά ιδρύματα έχουν υποχρέωση αναφορικά με υφιστάμενα οικιστικά δάνεια και άλλες ήδη παραχωρηθείσες πιστωτικές διευκολύνσεις για σκοπούς σύστασης και λειτουργίας επιχείρησης: (α) Να μην επιβάλλουν και εισπράττουν τόκο που να ξεπερνά στο σύνολό του,το εκατόν τοις εκατόν (100%) του αρχικού κεφαλαίου (β) να μην εισπράττουν επιβαρύνσεις και χρεώσεις υπό μορφή διοικητικών και διαχειριστικών εξόδων 5
(δ) να μην επιβάλλουν τόκους υπερημερίας και αναφορικά με ήδη επιβληθέντες τόκους υπερημερίας να μην εισπράττουν ποσά που να ξεπερνούν το ένα τοις εκατόν (1%) επί του καθυστερημένου ποσού: Νοείται ότι, σε καμιά περίπτωση πιστωτικό ίδρυμα δύναται να ανακτά δι αγωγής ως καθυστερούμενον τόκο εφ οιουδήποτε χρέους, ποσό που να υπερβαίνει το ποσό του αρχικού χρέους εν σχέσει προς το οποίο, ο τόκος κατέστη πληρωτέος. Γενικές υποχρεώσεις πιστωτικών ιδρυμάτων. 4. Όλα τα πιστωτικά ιδρύματα διαρκούσης της περιόδου που προβλέπεται από τις διατάξεις του παρόντος Νόμου, έχουν τις ακόλουθες γενικές υποχρεώσεις: (α) Να ενημερώνουν ειδικά κάθε δανειολήπτη για το ύψος του επιτοκίου που θα χρεώνουν ως προς υπό παραχώρηση δάνειο ή άλλη πιστωτική διευκόλυνση, για τον τρόπο με τον οποίο αυτό θα υπολογίζεται και για το χρόνο κατά τον οποίο αυτό θα εισπράττεται ή χρεώνεται στο λογαριασμό του,το οποίο εκφραζόμενο σε καταβολή τόκου, σε καμία περίπτωση δε δύναται να υπερβαίνει το ποσό του αρχικού χρέουςεν σχέσει προς το οποίο ο τόκος καθίσταται πληρωτέος: Νοείται ότι, σε καμία περίπτωση το ποσό, το οποίο δύναται να ανακτηθεί με αγωγή ως καθυστερούμενος τόκος επί οποιουδήποτε χρέους ή υποχρέωσης δε θα υπερβαίνει το ποσό του αρχικού χρέους ή υποχρεώσεως εν σχέσει προς τα οποία ο τόκος κατέστη πληρωτέος: Νοείται περαιτέρω ότι, σε καμία περίπτωση δεν 6
επιτρέπεται ο ανατοκισμός. (β) να παρέχουν εκ των προτέρων σε κάθε οφειλέτη ως προς κάθε παρεχόμενο δάνειο ή άλλη πιστωτική διευκόλυνση, πλήρεις λεπτομέρειες όσον αφορά επιπρόσθετες χρεώσειςοι οποίες εν πάση περιπτώσει δύναται να επιβάλλονται μόνο μία φορά σε σχέση προς συγκεκριμένο δάνειο ή άλλη πιστωτική διευκόλυνση. (γ) Τηρουμένων των διατάξεων των παραγράφων (α) και (β) να παρέχουν σε κάθε οφειλέτη εκ των προτέρων ως προς κάθε παρεχόμενο δάνειο ή άλλη πιστωτική διευκόλυνση, λεπτομέρειες αναφορικά με το συνολικό κόστος πίστωσης, το οποίο περιλαμβάνει το σύνολο όλων των επιβαρύνσεων που αποτελούνται από τους τόκους και λοιπά έξοδα. Λήξη της ισχύος του παρόντος Νόμου. 5. Ο παρών Νόμος ισχύει μέχρι της καταργήσεως αυτού με τη θέση σε ισχύ μεταγενέστερου νόμου, ο οποίος να προβλέπει ότι λόγω του τερματισμού των έκτακτων οικονομικών συνθηκών δεν υφίσταται πλέον λόγος συνέχισης της ισχύος των διατάξεων του παρόντος Νόμου. ΤΙ/ΜΑΧ/PR-peririthmisisepivolisepitokiou(1303014) 7
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Σκοπός της παρούσας πρότασης νόμου είναι η θεσμοθέτηση προσωρινών νομοθετικών διατάξεων, με τις οποίες παρέχεται ανακούφιση σε δανειολήπτες και άλλα πρόσωπα προς τα οποία έχουν παραχωρηθεί δάνεια οικιστικής μορφής για ιδιοκατοίκηση και χρήσης ως κατοικίας για μόνιμη διαμονή του ιδίου και της οικογένειας του και η αξία της δεν υπερβαίνει τις 300.000 ή άλλες πιστωτικές διευκολύνσεις με σκοπό την στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες απασχολούν λιγότερους από δέκα εργαζόμενους και ο κύκλος εργασιών τους δεν υπερβαίνει τα 2.000.000, εκ μέρους πιστωτικών ιδρυμάτων στη Δημοκρατία. Η ανακούφιση αυτή κρίνεται αναγκαία λόγω των έκτακτων συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί συνεπεία της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης. Τα προτεινόμενα μέτρα αφορούν ήδη συναφθέντα δάνεια και ήδη παραχωρηθείσες πιστωτικές διευκολύνσεις πριν από την ημερομηνία έναρξης του υπό ψήφιση νόμου και συνίστανται σε περιορισμό του ύψους των επιβαλλόμενων τόκων υπερημερίας, σε απαγόρευση επιβολής πρόσθετων χρεώσεων υπό τη μορφή διοικητικών ή διαχειριστικών εξόδων και σε απαγόρευση είσπραξης τόκου που να υπερβαίνει το ποσό του οφειλόμενου κατά το χρόνο είσπραξης, κεφαλαίου. Με την ίδια πρόταση νόμου προτείνεται επίσης η θέσπιση γενικών υποχρεώσεων των πιστωτικών ιδρυμάτων σε σχέση με την εφεξής σύναψη νέων συμβάσεων δανειοδοτήσεων και παραχώρησης νέων πιστωτικών διευκολύνσεων. Γιώργος Λουκαίδης Νικόλας Παπαδόπουλος. Γιάννος Λαμάρης Άγγελος Βότσης. Σταύρος Ευαγόρου Εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας ΔΗΚΟ. Πάμπος Παπαγεωργίου Εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις