ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ. Τα στοιχεία αξίας που εκδίδουν οι επιχειρήσεις

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας Τμήμα Λογιστικής Θέμα πτυχιακής εργασίας: Τα στοιχεία αξίας που εκδίδουν οι επιχειρήσεις Υποβληθείσα στον Καθηγητή Παρχαρίδη Βασίλειο από την σπουδάστρια ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ ΣΟΦΙΑ(Πρωταγόρα 40,13231 Αθήνα) ΚΑΒΑΛΑ 2010

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΑΡΘΡΟ 11 :ΔΕΛΤΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΔΕΛΤΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑΤΙΑ 1 ΣΤΟ ΔΕΛΤΊΟ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΑΝΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ..1 ΧΡΟΝΙΚΟ ΟΡΙΟ ΙΣΧΥΟΣ ΤΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ..2 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ.3 ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΑΓΡΟΤΩΝ...4 ΕΚΔΟΣΗ ΔΕΛΤΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΑΠΌ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ, Ν.Π.Δ.Δ. ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ...4 ΟΙ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ...5 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΗΝ ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ... 5 ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΕΚΔΟΣΗΣ ΔΕΛΤΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ. 6 ΔΕΛΤΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΑΝΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ.....7 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ.....8 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ..9 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ-ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ 10 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ...11

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΑΡΘΡΟ 12:ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ-ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΙΣ ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ... 12 ΣΤΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΑΝΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ...13 ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ...13 ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ-ΠΡΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ..15 ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΕΚΔΟΣΗΣ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ.16 ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΕΡΗΣΙΩΝ-ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ..18 ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ -ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ...... 19 ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΥ..21 ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΩΝ, ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΩΝ, ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΕΣΟΔΩΝ-ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ...21 ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ-ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΚΔΟΣΗΣ...... 23 ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ ΑΓΟΡΑΣ ΑΠΟ ΙΔΙΩΤΗ.. 24 ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΙΣ 24 ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΡΙΤΟΥΣ-ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ-ΑΓΟΡΑ ΑΓΑΘΩΝ-ΛΗΨΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΡΙΤΟΥΣ..... 25 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ...29 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΜΗΝΑΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΛΑΒΩΝ....30 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΔΙΠΛΟΤΥΠΟ ΔΕΛΤΙΟ ΠΑΡΑΛΑΒΗΣ...31 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΜΗΝΑΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΩΜΕΝΩΝ ΧΟΝΔΡΙΚΩΝ ΠΩΛΗΣΕΩΝ...32 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ... 33

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΑΡΘΡΟ 13: ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΛΙΑΝΙΚΗΣ ΠΩΛΗΣΗΣ-ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΓΕΝΙΚΑ..34 ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΛΙΑΝΙΚΗΣ ΠΩΛΗΣΗΣ-ΑΝΑΓΡΑΦΟΝΤΑΙ-ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ...35 ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ-...38 ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΡΟΥΝΤΩΝ ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ...... 39 ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ Η ΑΛΛΩΣΤΕ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ...43 ΔΕΛΤΙΟ ΚΙΝΗΣΗΣ -ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΕΚΔΟΣΗΣ -ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ -ΜΗ ΕΚΔΟΣΗΣ- ΤΡΟΠΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ.. 44 ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΔΙΑΔΡΟΜΩΝ-ΔΕΛΤΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ..47 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟΔΕΙΞΗΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ..48 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟΔΕΙΞΗΣ ΛΙΑΝΙΚΗΣ ΠΩΛΗΣΗΣ...49 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΑΡΘΡΟ 14:ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΑΥΤΟΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΕΝΝΟΙΑ ΑΥΤΟΠΑΡΑΔΟΣΗΣ..50 ΣΤΟΙΧΕΙΑ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ-ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ...50 ΠΡΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΑΥΤΟΠΑΡΑΔΟΣΗΣ.. 52 ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΚΔΙΔΕΤΑΙ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΑΥΤΟΠΑΡΑΔΟΣΗΣ...53 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟΔΕΙΞΗΣ ΑΥΤΟΠΑΡΑΔΟΣΗΣ....54

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΑΡΘΡΟ 15:ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΔΑΠΑΝΩΝ ΓΕΝΙΚΑ..55 ΕΚΔΟΣΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗΣ.....56 ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΚΔΟΣΗΣ.....57 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ-ΧΡΟΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ...... 57 ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΓΙΑ ΔΩΡΑ..59 ΜΙΣΘΟΔΟΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ...59 ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΓΙΑ ΕΠΙΣΚΕΥΗ Η ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ...59 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟΔΕΙΞΗΣ ΔΑΠΑΝΗΣ.....60 ΚΑΦΑΛΑΙΟ 6 ΑΡΘΡΟ 16:ΕΓΓΡΑΦΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΓΕΝΙΚΑ.. 61 ΕΚΔΟΣΗ ΦΟΡΤΩΤΙΚΗΣ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ....64 ΕΚΔΟΣΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ 66 ΕΚΔΟΣΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΗΣ ΦΟΡΤΩΤΙΚΗΣ....67 ΑΣΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ-ΤΗΡΗΣΗ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ..67 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟ-ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΑΓΑΘΩΝ- ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ.. 68 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΦΟΡΤΩΤΙΚΗΣ...71 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΗΣ ΦΟΡΤΩΤΙΚΗΣ...72

ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΑΓΑΘΩΝ... 73 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΟΥ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ.....74 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΔΕΛΤΙΟ ΚΙΝΗΣΗ.75 ΕΠΙΛΟΓΟΣ.76

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η εργασία αυτή αφορά τα στοιχεία αξίας που εκδίδουν οι επιχειρήσεις που διέπονται από τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και στοιχείων. Η εργασία χωρίζεται σε έξι κεφάλαια με βάση τα άρθρα 11 έως 16. Το πρώτο κεφάλαιο: Άρθρο 11 που αφορά τα Δελτία Αποστολής και τα Δελτία εσωτερικής διακίνησης επιχειρήσεων επεξεργασίας και αναλυτικότερα πότε ένας επιτηδευματίας εκδίδει Δελτίο Αποστολής και Συγκεντρωτικό Δελτίο Αποστολής, πότε δεν εκδίδεται Δελτίο Αποστολής, τι περιλαμβάνει, ποιο το χρονικό όριο ισχύος του και σε ποιες περιπτώσεις έχουμε έκδοση από το δημόσιο ή τους αγρότες. Το δεύτερο κεφάλαιο: Άρθρο 12 που αφορά Τιμολόγια-Εκκαθαρίσεις και ειδικότερα πότε έχουμε έκδοση Τιμολογίου, τι πρέπει να περιλαμβάνει, τι είδους συναλλαγές καλύπτει. Το τρίτο κεφάλαιο: Άρθρο 13 που αφορά Αποδείξεις λιανικής πώλησης και Αποδείξεις παροχής υπηρεσίων και αναλυτικότερα ποιοι είναι υπόχρεοι για την έκδοση τους,τι πρέπει να περιλαμβάνουν οι αποδείξεις αυτές και ποιος είναι ο χρόνος έκδοσης τους. Το τέταρτο κεφάλαιο: Άρθρο 14 που αφορά Αποδείξεις Αυτοπαράδοσης και ειδικότερα για το περιεχόμενο τους και σε περιπτώσεις εκδίδονται. Το πέμπτο κεφάλαιο: Άρθρο 15 που αφορά Αποδείξεις Δαπανών και αναλυτικότερα πότε εκδίδονται περιεχόμενο και ο χρόνος έκδοσης. Το έκτο κεφάλαιο: Άρθρο 16 που αφορά τα Έγγραφα Μεταφοράς που περιλαμβάνουν το Δελτίο κίνησης, την Φορτωτική, τη κατάσταση αποστολής αγαθών, το συγκεντρωτικό δελτίο αποστολής και το διαρθρωτικό σημείωμα μεταφοράς.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 0 ΑΡΘΡΟ 11: ΔΕΛΤΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ- ΔΕΛΤΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ Δελτίο αποστολής εκδίδεται από τον επιτηδευματία: α) σε κάθε περίπτωση χονδρικής πώλησης ή παράδοσης ή διακίνησης αγαθών προς οποιονδήποτε και για οποιοδήποτε σκοπό, εφόσον δεν εκδόθηκε συνενωμένο δελτίο αποστολής με φορολογικό στοιχείο αξίας (τιμολόγιο, απόδειξη λιανικής πώλησης κτλ) β) σε κάθε περίπτωση παραλαβής από αυτόν αγαθών για διακίνηση, από μη υπόχρεο σε έκδοση δελτίου ή από αρνούμενο έκδοσης δελτίου αποστολής του επιτηδευματία γ) επί διακίνησης αγαθών μεταξύ των επαγγελματικών εγκαταστάσεών του. Με έγκριση του προϊσταμένου Δ.Ο.Υ., επιτρέπεται στην περίπτωση αυτή η μη έκδοση δελτίου αποστολής ή η έκδοσή του κατά διαφορετικό τρόπο, εφόσον λόγω απόστασης δεν είναι εξαιρετικά δύσκολη η παρακολούθηση των διακινούμενων αγαθών. Τα αγαθά που αποστέλλονται ή παραλαμβάνονται συνοδεύονται κατά τη διακίνησή τους με το πρώτο αντίτυπο του δελτίου αποστολής, που παραδίδεται στον παραλήπτη τους. Όταν, κατά τη διακίνηση αγαθών, εκδίδεται δελτίο αποστολής δεν επιτρέπεται στη συνέχεια για την ίδια συναλλαγή η έκδοση συνενωμένου δελτίου αποστολής με φορολογικό στοιχείο αξίας και αντίστροφα Στο δελτίο αποστολής αναγράφονται: α) τα στοιχεία του αποστολέα και παραλήπτη, εκτός του αριθμού φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) του παραλήπτη. Όταν τα αγαθά αποστέλλονται σε ιδιώτη αναγράφεται μόνο το ονοματεπώνυμο και η διεύθυνσή του. Όταν εκδίδεται συγκεντρωτικό δελτίο αποστολής ως παραλήπτης αναγράφεται η λέξη «Διάφοροι»(ΑΡΘΡΟ 12,ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 12) β) η ακριβής ώρα παράδοσης ή έναρξης της αποστολής που πρέπει να σημειώνετε τουλάχιστον στο πρώτο αντίτυπο με τετραψήφιο αριθμό (π.χ 09.28) 1

γ) ο τόπος από τον οποίο τα αγαθά αποστέλλονται, καθώς και ο τόπος προορισμού, όταν δεν συμπίπτει με τη διεύθυνση του καταστήματος ή του υποκαταστήματος του αποστολέα και του καταστήματος του παραλήπτη, κατά περίπτωση(ν.2120/93,αρθρο8,παραγραφο 2), δ) η ημερομηνία έκδοσης του δελτίου αποστολής. Με έγκριση του προϊσταμένου Δ.Ο.Υ. επιτρέπεται τα δελτία αποστολής να εκδίδονται σε προγενέστερο χρόνο από την ημερομηνία της διακίνησης των αγαθών, όταν υπάρχουν σοβαρές δυσχέρειες. Στην περίπτωση αυτή στο δελτίο αποστολής αναγράφεται και η ημερομηνία που θα γίνει η μεταφορά, ε)σκοπός στ) το είδος, η μονάδα μέτρησης, η ποσότητα κάθε είδους, το άθροισμα των ποσοτήτων των ειδών, αριθμητικώς και ολογράφως, ανεξάρτητα αν για τον προσδιορισμό της ποσότητας κάθε είδους χρησιμοποιήθηκε η ίδια ή διαφορετική μονάδα μέτρησης. Δεν υπάρχει υποχρέωση αναγραφής του αθροίσματος των ποσοτήτων αριθμητικώς και ολογράφως όταν το δελτίο αποστολής εκδίδεται με την χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή ζ)επί αποστολής αγαθών μεταξύ κεντρικού και υποκαταστήματος ή μεταξύ υποκαταστημάτων, εφόσον στο υποκατάστημα τηρείται βιβλίο αποθήκης κατ είδος, ποσότητα και αξία ή εξάγεται αυτοτελές λογιστικό αποτέλεσμα. Ακόμα πρέπει αναγράφεται και η αξία των αγαθών που αποστέλλονται μεταξύ κεντρικού και υποκαταστήματος η) ο αριθμός του τιμολογίου αγοράς ή πώλησης ηρτημένων καρπών, Χρονικό όριο ισχύος του δελτίου αποστολής. Το πρώτο αντίτυπο του δελτίου αποστολής συνοδεύει τα αγαθά από την έξοδό τους από το κατάστημα ή την αποθήκη και για όλη τη διαδρομή τους και παραδίδεται μαζί με αυτά στον παραλήπτη(αρθρο11,παραγραφοσ 1 ΚΑΙ ΑΡΘΡΟ 16, ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 1). Το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την έναρξη της αποστολής ενός αγαθού, που διακινείται με Δελτίο Αποστολής., μέχρι την παράδοσή του στον δικαιούχο παραλήπτη, δεν ορίζεται από τις διατάξεις του Κώδικα. Το διάστημα αυτό, σε κάθε 2

περίπτωση, εξαρτάται από ένα σύνολο πραγματικών περιστατικών, όπως η χιλιομετρική απόσταση, το είδος του μεταφορικού μέσου(π.χ αυτοκίνητο), οι ειδικές συνθήκες της μεταφοράς κα. Συνεπώς, ο χρόνος ισχύος κάθε συγκεκριμένου Δελτίο Αποστολής., ως συνοδευτικού στοιχείου διακίνησης, είναι αυτός που απαιτείται, σε κάθε περίπτωση, από την ημερομηνία και την ώρα αποστολής των αγαθών μέχρι την ημερομηνία και την ώρα παράδοσής τους στον παραλήπτη. Όταν υπάρξει υπέρβαση από τον συνήθως απαιτούμενο χρόνο για κάθε συγκεκριμένη διακίνηση, ο επιτηδευματίας που διακινεί τα αγαθά με Δελτίο Αποστολής πρέπει με στοιχεία, να αποδεικνύει στη φορολογική αρχή τους λόγους που προκάλεσαν τη χρονική αυτή καθυστέρηση. Συγκεντρωτικό δελτίο αποστολής Εκδίδεται σε περίπτωση μεταφοράς και διανομής αγαθών που η ποσότητά τους καθορίζεται από τον παραλήπτη κατά την παραλαβή τους. Κατά την παράδοση των αγαθών εκδίδεται από τον υπόχρεο, κατά παραλήπτη, δελτίο αποστολής ή συνενωμένο δελτίο αποστολής με φορολογικό στοιχείο αξίας ή απόδειξη λιανικής πώλησης, ανεξάρτητα από την υποχρέωση τήρησης ή μη βιβλίων από τον πωλητή. Στο στοιχείο που εκδίδεται κατά περίπτωση αναγράφεται και το είδος και η ποσότητα των αγαθών καθώς και η ακριβής ώρα παράδοσής τους. Με την επιστροφή στην επιχείρηση αναγράφεται στο πρωτότυπο του συγκεντρωτικού δελτίου αποστολής η ποσότητα των αγαθών που επιστρέφονται. Το συγκεντρωτικό δελτίο αποστολής αυτής της παραγράφου, κατάλληλα γραμμογραφημένο σε στήλες, μπορεί να εκδίδεται την πρώτη ημέρα της διακίνησης των αγαθών, ανεξαρτήτως απόστασης, εφόσον, κάθε ημέρα και μέχρι τριάντα (30) ημέρες πριν από την εκκίνηση του μεταφορικού μέσου αναγράφονται σε ιδιαίτερη στήλη τα υπόλοιπα των ποσοτήτων κάθε είδους αγαθών που διακινούνται την ημέρα αυτή.(παπαδεασ,2003,σελ182) 3

Δελτίο αποστολής αγροτών. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου αυτού, οι παραγωγοί αγροτικών προϊόντων υποχρεούνται να εκδίδουν δελτίο αποστολής όταν οι ίδιοι διακινούν, με δικό τους ή με Δ.Χ. μεταφορικό μέσο, τα προϊόντα της παραγωγής τους προς επιτηδευματία λόγω πώλησης ή για να πωληθούν για λογαριασμό τους. Επίσης έχουν υποχρέωση έκδοσης Δελτίου Αποστολής., όταν διακινούν τα προϊόντα τους, για επεξεργασία ή συσκευασία ή για πώληση από τους ίδιους (λαϊκές αγορές, Δημόσιο κλπ). Όταν οι αγρότες παραδίδουν τα προϊόντα τους στον τόπο παραγωγής ή στις αποθήκες τους και την υποχρέωση της μεταφοράς αναλαμβάνει ο αγοραστής, τότε δεν εκδίδουν αυτοί δελτίο αποστολής, αλλά ο αγοραστής. Επίσης, οι αγρότες δεν έχουν υποχρέωση να εκδίδουν δελτίο αποστολής, όταν μεταφέρουν οι ίδιοι τα δικά τους προϊόντα για αποθήκευση ή συγκέντρωση σε προκαθορισμένα σημεία (στο δρόμο ή διάφορες τοποθεσίες) για παράδοσή τους στους αγοραστές. Στην περίπτωση αυτή η υποχρέωση τήρησης του ημερολογίου μεταφοράς εξακολουθεί να παραμένει(αρθρο 16 ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 2) Έκδοση δελτίου αποστολής από το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ. και γενικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Το Δημόσιο και κάθε άλλο νομικό πρόσωπο μη επιτηδευματίας, οι επιτροπές και οι ενώσεις προσώπων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, οι ξένες αποστολές και οι διεθνείς οργανισμοί, υποχρεούνται στην έκδοση δελτίου αποστολής μόνο όταν στέλνουν αγαθά σε επιτηδευματία λόγω πώλησης ή για να πωληθούν για λογαριασμό τους. Σε καμία άλλη περίπτωση διακίνησης δεν έχουν την υποχρέωση αυτή. Σημειώνεται, όμως, ότι τα πρόσωπα αυτά, εκτός από το Δημόσιο, όταν ενεργούν πράξεις που υπάγονται στο Φ.Π.Α., έχουν όλες τις υποχρεώσεις του Κώδικα για τη δραστηριότητά τους αυτή, άρα και την υποχρέωση έκδοσης δελτίου αποστολής σε κάθε σχετική διακίνηση αγαθών. 4

Οι περιπτώσεις που δεν εκδίδεται Δελτίο Αποστολής: Πρέπει στο εξής να εκδίδεται είτε Δελτίο Αποστολής., είτε τιμολόγιο-δελτίο αποστολής: α) η χονδρική πώληση υγρών καυσίμων, υγραερίου και λιπαντικών αυτοκινήτων από πρατηριούχους σε αυτοκίνητα και μηχανήματα που χρησιμοποιούνται ως επαγγελματικά. β) η πώληση φαγητών και ποτών από εστιατόρια και λοιπά καταστήματα που καταναλώνονται στο κατάστημα του πωλητή για επαγγελματικούς σκοπούς, γ) η χονδρική πώληση αυτοκινήτων και μοτοσικλετών, όταν διακινούνται με δυνάμεις τους δ) η χονδρική πώληση αγαθών, πριν από τον τελωνισμό τους, από τον αρχικό εισαγωγέα σε τρίτο με οπισθογράφηση των φορτωτικών εγγράφων και τελωνειακή αναγνώριση.(εγκυκλιο Σ682/52/ΠΟΛ54/23.2.1987) Περιπτώσεις διακίνησης αγαθών για τις οποίες μπορεί να μην εκδίδεται Δελτίο Αποστολής: α) Στις περιπτώσεις διακίνηση αγαθών μεταξύ των επαγγελματικών εγκαταστάσεων, β) κατά την αποστολή γραφικής ύλης και εντύπων από το Κεντρικό στο Υποκατάστημα και γενικά για διακίνηση των ειδών αυτών μεταξύ των εγκαταστάσεων της αυτής επιχείρησης, γ) κατά τη διακίνηση από διαφημιστικές επιχειρήσεις αφισών, φέιγ-βολάν, μακετών, ταινιών δ) κατά τη διακίνηση βιβλίων και εντύπων, τα οποία περιέχουν οδηγίες λειτουργίας, μηχανημάτων Η/Υ, εφόσον παραδίδονται χωρίς αξία, καθώς και κατά τη διακίνηση χειρογράφων ή τυπογραφικών σχεδίων κατά τις διάφορες φάσεις εκτύπωσης των βιβλίων, ε) κατά τη διακίνηση από τους τεχνικούς των αναγκαίων εργαλείων και μηχανημάτων για την εκτέλεση και διεκπεραίωση των εργασιών τους, στ) κατά τη διακίνηση φαγητών στα σπίτια των καταναλωτών (ιδιωτών). Λόγω της ιδιομορφίας των διακινήσεων αυτών, μπορεί να συνοδεύονται τα φαγητά αυτά μόνο 5

με την απόδειξη λιανικής πώλησης της φορολογικής ταμειακής μηχανής, και με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι θα αναγράφονται σ αυτήν τα είδη τουλάχιστον κατά κατηγορίες, ζ) κατά τη μεταφορά ελαιοκάρπου από τους ελαιώνες των παραγωγών προς τα ελαιοτριβεία για έκθλιψη, δεδομένου ότι η μεταφορά ελαιοκάρπου παρουσιάζει ιδιομορφίες (δυσχέρειες στη συγκέντρωση, άγνωστο βάρος, κλπ), η) κατά τη διακίνηση προς τα ΕΛΤΑ και τους συνδρομητές εφημερίδων και περιοδικών από τις επιχειρήσεις εκδόσεως ή διακινήσεως των ειδών αυτών, θ) κατά τη διακίνηση αυτοκινήτων και γενικά αυτοκινούμενων μηχανημάτων προς επισκευή ή συντήρηση ή μεταφορά προς επισκευή από τις εταιρίες οδικής βοήθειας ή οποιαδήποτε διακίνηση, εκτός της περίπτωσης που διακινούνται προς πώληση απευθείας ή μέσω τρίτου. Δελτίο εσωτερικής διακίνησης (αθεώρητο). Υποχρέωση έκδοσης. Εκδίδεται από τις επιχειρήσεις επεξεργασίας αγαθών ή κλάδους επιχειρήσεων επεξεργασίας αγαθών, εφόσον τηρούν βιβλίο αποθήκης, για την εντός της επιχείρησης διακίνηση. Συγκεκριμένα: α) για κάθε εξαγωγή από την αποθήκη πρώτων υλών, βοηθητικών υλών, ειδών συσκευασίας, ίδιων ή τρίτων, προς την παραγωγική διαδικασία. Αν είναι δύσκολη η άμεση έκδοση του δελτίου αυτού, μπορεί να εκδίδεται ημερήσιο δελτίο για όλες τις εξαγωγές που έγιναν την ίδια ημέρα ώστε να διευκολύνετε η επιχείρηση β) για κάθε επαναφορά στην αποθήκη πρώτων υλών, βοηθητικών υλών και ειδών συσκευασίας, που δεν χρησιμοποιήθηκαν τελικά στην παραγωγική διαδικασία, γ) για τα εντός της ημέρας παραχθέντα έτοιμα προϊόντα που εισάγονται στην αποθήκη.(παπαδεασ,2003,σελ184) Στις περιπτώσεις αναστολής πρώτων υλών κλπ σε τρίτο για επεξεργασία (ΦΑΣΟΝ) εκδίδεται δελτίο αποστολής, χωρίς να απαιτείται και παράλληλη έκδοση δελτίου εσωτερικής διακίνησης. Ο επιτηδευματίας που τηρεί βιβλίο αποθήκης εκδίδει δελτίο εσωτερικής διακίνησης 6

για τις διακινήσεις που γίνονται εντός της επιχειρήσεις και ειδικότερα όταν πρόκειται: α) για κάθε εξαγωγή από την αποθήκη πρώτων υλών, βοηθητικών υλών, υλικών συσκευασίας, ιδίων ή τρίτων, προς την παραγωγική διαδικασία. Όταν είναι δύσκολη η άμεση έκδοση του δελτίου εσωτερικής διακίνησης, μπορεί να εκδίδεται ημερήσιο δελτίο για όλες τις εξαγωγές που έγιναν κατά την διάρκεια της ίδιας ημέρας β) για κάθε επαναφορά στην αποθήκη πρώτων υλών, βοηθητικών υλών και ειδών συσκευασίας, γ) για τα εντός της ημέρας παραχθέντα έτοιμα προϊόντα που εισάγονται στην αποθήκη. Στο δελτίο εσωτερικής διακίνησης αναγράφονται: α) το είδος και η ποσότητα των αγαθών που διακινούνται κατά την διάρκεια της μέρας β) ο χώρος προέλευσης και ο χώρος προορισμού των αγαθών. 7

8

9

10

11

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 0 ΑΡΘΡΟ 12: ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ-ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΕΙΣ Έκδοση(Υπόχρεοι) Τιμολόγιο εκδίδεται από τον επιτηδευματία, ανεξάρτητα από την κατηγορία βιβλίων που τηρεί ή την απαλλαγή του από την τήρηση βιβλίων στις παρακάτω περιπτώσεις: α) προς άλλο επιτηδευματία και τα πρόσωπα των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 2 (Δημόσιο, ΝΠΔΔ κλπ, καθώς και αγρότες) όταν πρόκειται για πώληση αγαθών ιδίων ή τρίτων, για πώληση δικαιώματος εισαγωγής και για παροχή υπηρεσιών β) για την πώληση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών εκτός της χώρας (εξαγωγές) γ) για την είσπραξη επιδοτήσεων, οικονομικών ενισχύσεων, αποζημιώσεων, επιστροφών έμμεσων φόρων, δασμών, τελών, τόκων, εισφορών και ανόργανων εσόδων. Επίσης, τιμολόγιο εκδίδεται από τα πρόσωπα της παραγράφου 3 του άρθρου 2 α)επιτηδευματίας β)προς άλλα πρόσωπα της παραγράφου 3 του άρθρου 2(Δημόσιο κτλ) και γ)πρόσωπα της παραγράφου 4 του άρθρου 2, για πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών. Οι πιο πάνω επιτηδευματίες και τα πρόσωπα της παραγράφου 3 του άρθρου 2 πρέπει να εκδίδουν τιμολόγιο και στις εξής παρακάτω περιπτώσεις: α) όταν αγοράζουν αγαθά ή υπηρεσίες από πρόσωπα που αρνούνται να εκδώσουν τιμολόγιο β) όταν αγοράζουν αγαθά από μη υπόχρεους σε έκδοση τιμολογίου Στην περίπτωση α άρνηση τιμολογίου ή έκδοση ανακριβούς τιμολογίου από τον υπόχρεο το πρωτότυπο τιμολόγιο που εκδίδει ο αγοραστής ή ο λήπτης των υπηρεσιών αποστέλλεται στη Δ.Ο.Υ. του αντισυμβαλλόμενου, εντός του επόμενου μήνα από την έκδοσή του. 12

Στο τιμολόγιο αναγράφονται: Η ημερομηνία έκδοσης αυτού, τα πλήρη στοιχεία των συμβαλλόμενων, τα στοιχεία της συναλλαγής, καθώς και ο αύξων αριθμός ή οι αριθμοί των δελτίων αποστολής που εκδόθηκαν κατά τη διακίνηση των αγαθών που αφορά το τιμολόγιο. Ως πλήρη στοιχεία των συμβαλλόμενων νοούνται το ονοματεπώνυμο ή η επωνυμία, το επάγγελμα, η διεύθυνση, ο ΑΦΜ και η αρμόδια Δ.Ο.Υ (ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ,1998,ΠΑΡ.9,10,11ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 13&18).Για το Δημόσιο και τα εξομοιούμενα με αυτό πρόσωπα, καθώς και για τους διεθνείς οργανισμούς και τις ξένες αποστολές, αναγράφεται τουλάχιστον η επωνυμία και η διεύθυνση. Ως πλήρη στοιχεία της συναλλαγής νοούνται το είδος των αγαθών, η ποσότητα, η μονάδα μέτρησης, η τιμή μονάδας και η αξία ή το είδος των υπηρεσιών και η αμοιβή, η οποία, όπου συντρέχει περίπτωση, αναλύεται κατά συντελεστή ΦΠΑ ή απαλλαγή από το ΦΠΑ. Οι παρεχόμενες εκπτώσεις αναγράφονται κατά τις ίδιες διακρίσεις. Στο καθαρό ποσό προστίθενται οι κατά το χρόνο της συναλλαγής συναλλακτικές και ειδικές φορολογικές επιβαρύνσεις και ο ΦΠΑ που αναλογεί. Ακόμη αναγράφεται το συνολικό ποσό της αξίας της συναλλαγής αριθμητικών ή της αμοιβής αριθμητικώς, καθώς και ολογράφως όταν εκδίδεται χειρόγραφο τιμολόγιο. Επί αγοράς ηρτημένων καρπών ορισμένου κτήματος στο τιμολόγιο αναγράφεται η ποσότητα που υπολογίζεται ότι αποληφθεί. Επί παροχής πολλαπλών συναφών υπηρεσιών ως είδος μπορεί να αναγράφεται συνοπτική περιγραφή τούτων, εφόσον γίνεται παραπομπή στην οικεία σύμβαση. Χρόνος έκδοσης τιμολογίου. Το τιμολόγιο επί πωλήσεως αγαθών εκδίδεται κατά την παράδοση ή την έναρξη αποστολής των αγαθών, κατά περίπτωση. Παρέχεται δυνατότητα από τις διατάξεις του Κώδικα αυτού, αντί να εκδοθεί το τιμολόγιο άμεσα, να προηγηθεί η έκδοση του δελτίου αποστολής και στη συνέχεια να εκδοθεί, το αργότερο σε ένα μήνα από την παράδοση ή την αποστολή των αγαθών στον αγοραστή, το σχετικό τιμολόγιο. Ο νέος κώδικας δεν απαιτεί, όπως στο παρελθόν, την ύπαρξη εξαιρετικών δυσχερειών προκειμένου να γίνει η τιμολόγηση σ ένα μήνα από την παράδοση ή 13

αποστολή των αγαθών. Τονίζεται ότι σε καμία περίπτωση το τιμολόγιο, αφού έχει προηγηθεί Δελτίο Αποστολής, δεν μπορεί να εκδοθεί μετά τη λήξη της διαχειριστικής περιόδου των συμβαλλόμενων. Δηλαδή το τιμολόγιο μπορεί να εκδοθεί την αντίστοιχη μέρα του επόμενου μην απ αυτήν που αναγράφεται στο Δελτίο Αποστολής, όχι όμως πέραν της διαχειριστικής περιόδου των συμβαλλόμενων. Πχ. Ο Α εξέδωσε λόγω πώλησης Δελτίο Αποστολής προς τον Β στις 15.11.2009. Το τιμολόγιο θα εκδοθεί μέχρι τις 15.12.2009. Εάν ο Α εξέδωσε λόγω πώλησης Δελτίο Αποστολής προς τον Β στις 15.12.2009, το τιμολόγιο θα εκδοθεί μέχρι 31.12.2009. Ειδικά, αν ο αγοραστής είναι πρόσωπο της παραγράφου 3 του άρθρου 2 του (Δημόσιο κλπ) το τιμολόγιο επί πωλήσεως αγαθών μπορεί να εκδοθεί και πέρα του επόμενου μήνα, μέχρι το τέλος της διαχειριστικής περιόδου που έγινε η παράδοση ή η αποστολή των αγαθών. Στην περίπτωση που γίνεται παράδοση των αγαθών (τα αγαθά τίθενται στη διάθεση του αγοραστή), χωρίς αυτά να απομακρύνονται από τις εγκαταστάσεις του πωλητή, στις οποίες παραμένουν για φύλαξη κλπ, πρέπει να εκδίδεται κατά το χρόνο της παράδοσης ΤΙΜΟΛΟΓΙΟ-ΔΕΛΤΙΟ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ (όχι από τιμολόγιο), στο οποίο, εκτός των άλλων, πρέπει να γίνεται σαφής μνεία ότι τα συγκεκριμένα αγαθά παραδόθηκαν στις εγκαταστάσεις του πωλητή όπου και παραμένουν για συγκεκριμένο λόγο. Τα αγαθά αυτά θεωρούνται για τον πωλητή «εμπορεύματα τρίτων» για δε τον αγοραστή «εμπορεύματα σε τρίτους» και παρακολουθούνται ανάλογα με την κατηγορία των βιβλίων που τηρούν οι συμβαλλόμενοι. Αυτονόητο είναι ότι στις προαναφερόμενες περιπτώσεις, κατά την αποστολή των αγαθών από τις εγκαταστάσεις του πωλητή στον αγοραστή θα εκδοθεί Δελτίο Αποστολής., στο οποίο, θα αναγράφεται και ο αριθμός του αρχικού παραστατικού, που εκδόθηκε. Σημειώνεται ότι, μολονότι από τις διατάξεις του άρθρου 11 παράγραφος 1γ (τελευταίο εδάφιο) δεν επιτρέπεται η έκδοση Δελτίου Αποστολής. και στη συνέχεια για την ίδια συναλλαγή η έκδοση συνενωμένου Δελτίου Αποστολής με στοιχείο αξίας και αντίστροφα, στην προκειμένη περίπτωση δικαιολογείται η περιγραφόμενη διαδικασία, εφόσον αποδεδειγμένα πρόκειται για δυο διακεκριμένες πράξεις που για 14

κάθε μια ξεχωριστά πρέπει να εκδοθεί Δελτίο Αποστολής (το αρχικά εκδοθέν Δελτίο Αποστολής καλύπτει την χονδρική πώληση και το εκ των υστέρων εκδιδόμενο καλύπτει τη διακίνηση αγαθών από φύλαξη). Σε χρόνο προγενέστερο της παράδοσης ή αποστολής των αγαθών δεν μπορεί να εκδοθεί τιμολόγιο. Επίσης, για προκαταβολές που δίδονται πριν την παράδοση αγαθών ή την αποστολή αγαθών δεν απαιτείται η έκδοση τιμολογίου από την επιχείρηση. Στις πωλήσεις αγαθών εκτός της χώρας έχει γίνει δεκτό από παλιά, ότι η έκδοση του τιμολογίου μπορεί να προηγηθεί του χρόνου παράδοσης ή έναρξης αποστολής των αγαθών. Συναλλαγές πράξεις που καλύπτονται με τιμολόγιο. Πωλήσεις αγαθών (Έννοια Γενικά). Με τη σύμβαση αυτή (αμφοτεροβαρή) τα δύο μέρη (πωλητής και αγοραστής) αναλαμβάνουν αμοιβαία κάποιες συγκεκριμένες υποχρεώσεις. Στην παροχή δηλαδή του ενός αντιστοιχεί η αντιπαροχή του άλλου. Ειδικότερα, ο πωλητής μεταβιβάζει το αγαθό και ο αγοραστής πληρώνει το τίμημα, ή κάποιο άλλο αντάλλαγμα που μπορεί να είναι άλλο αγαθό ή κάποια παροχή υπηρεσίας ή και τα δύο μαζί. Το τιμολόγιο δε, που εκδίδεται από τον πωλητή, αποτελεί το αποδεικτικό στοιχείο της γενόμενης πώλησης. Από τα προαναφερθέντα συνάγονται τα εξής: α) η πώληση προϋποθέτει τουλάχιστον δύο πρόσωπα (αντισυμβαλλόμενους) και συνεπώς δεν μπορεί να εκδοθεί τιμολόγιο από ένα πρόσωπο προς τον εαυτό του β) η πώληση προϋποθέτει την ύπαρξη τμήματος ή άλλου ανταλλάγματος και συνεπώς δεν είναι δυνατόν να εκδοθεί τιμολόγιο άνευ αξίας, γ) η ανταλλαγή αγαθών θεωρείται διπλή πώληση και συνεπώς καθένας από τους συμβαλλόμενους θεωρείται, για το παρεχόμενο απ αυτόν αγαθό ως πωλητής και για το λαμβανόμενο απ αυτόν ως αγοραστής. Άρα πρέπει να εκδίδονται εκατέρωθεν τιμολόγια. Τα προαναφερθέντα ισχύουν αναλόγως και στην περίπτωση ανταλλαγής αγαθών με υπηρεσίες (πχ ο Α παρέχει σε Αθλητικό Σύλλογο συγκεκριμένο αθλητικό υλικό με παράλληλη υποχρέωση του Αθλητικού Συλλόγου να διαφημίζεται ο Α στο γήπεδο κλπ). Ο τρόπος πληρωμής δεν ασκεί επίδραση και κατά συνέπεια ανεξάρτητα απ 15

αυτόν εκδίδεται κανονικά τιμολόγιο για τη γενόμενη πώληση. Επίσης, η πώληση με διαλυτική αίρεση ( η πώληση όπου τα αποτελέσματα που προκύπτουν μπορεί να ανατραπούν με την επέλευση ενός γεγονότος μελλοντικού και αβέβαιου) δεν ασκεί επιρροή στην υποχρέωση έκδοσης τιμολογίου. Στην πώληση με αναβλητική αίρεση (πρόκειται για πώληση της οποίας τα αποτελέσματα εξαρτώνται από γεγονός μελλοντικό και αβέβαιο), η υποχρέωση έκδοσης τιμολογίου υφίσταται από την στιγμή που θα πληρωθεί η αίρεση,(πχ ο Χ υπόσχεται να πληρώσει στον Ψ ποσότητα αγαθών, εφόσον επιτραπεί η εισαγωγή τους, τότε πρέπει να εκδοθεί τιμολόγια, εφόσον επιτραπεί η εισαγωγή και παραδοθούν τα αγαθά) Στην πώληση με δοκιμή τα αποτελέσματα της πώλησης αυτής επέρχονται όταν ο υποψήφιος αγοραστής δοκιμάσει το αγαθό και το βρει της αρεσκείας του. Στην περίπτωση αυτή, το τιμολόγιο θα εκδοθεί όταν το αγαθό τεθεί, μετά το δοκιμαστικό στάδιο, οριστικά στη διάθεση του αγοραστή. Ο δανεισμός εμπορευμάτων (δάνειο σε είδος), δηλαδή η σύμβαση κατά την οποία ο ένας των συμβαλλομένων (δανειστής), μεταβιβάζει στον άλλο (οφειλέτης) την κυριότητα αγαθών, ο δε οφειλέτης υποχρεούται να επιστρέψει στον δανειστή αγαθά της ίδιας ποσότητας και ποιότητας, δεν αποτελεί διπλή πώληση (ανταλλαγή) και συνεπώς δεν εκδίδονται εκατέρωθεν τιμολόγια. Αρκούν δηλαδή τα δελτία αποστολής που εκδίδονται από τους συμβαλλόμενους, στα οποία πρέπει να αναφέρεται ο σκοπός της διακίνησης. Διευκρινίζεται ότι ο χαρακτηρισμός της σύμβασης ως σύμβασης δανείου σε είδος ή μη είναι θέμα πραγματικό και κρίνεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση από τον προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. 16

Εξαιρέσεις από την υποχρέωση έκδοσης τιμολογίου. Οι διατάξεις περί τιμολογίου δεν έχουν εφαρμογή και συνεπώς δεν εκδίδεται τιμολόγιο στις εξής περιπτώσεις: Στις πωλήσεις: 1. Ακινήτων 2. Βιομηχανοστασίων 3. Πλοίων εφόσον συντάσσονται 4. Αυτοκινήτων συμβόλαια μεταβίβασης 5. Αεροσκαφών 6. Μηχανημάτων 7. μετοχών, ομολογιών, ομολόγων και εντόκων γραμματίων Στις πωλήσεις: 1. Ύδατος μη ιαματικού εφόσον εκδίδονται άλλα χρεωστικά 2. Αεριόφωτος έγγραφα που περιλαμβάνουν τα 3. Ηλεκτρικού ρεύματος στοιχεία του τιμολογίου 4. Θερμικής ενέργειας (πλην Α.Φ.Μ και Δ.Ο.Υ.) Στις παροχές υπηρεσιών: 1. Τηλεπικοινωνιακών 2. Ταχυδρομικών εφόσον εκδίδονται άλλα 3. Χρηματιστηριακών 4. Χρηματοδοτικών περίπτωση (β1) Σημειώνεται ότι στην έννοια των χρηματοδοτικών εργασιών περιλαμβάνονται και οι συμβάσεις πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων του ν.1905/1990 (ΦΕΚ Α 147). Επίσης στις πωλήσεις μη εμπορευσίμων για τον αγοραστή επιτηδευματία αγαθών, εφόσον η αξία κάθε συναλλαγής είναι μέχρι 15 και εκδίδεται γι αυτήν απόδειξη λιανικής πώλησης. Για την τελευταία αυτή περίπτωση γ διευκρινίζονται τα εξής: 17

1. Οι πωλήσεις αυτές για τον πωλητή λογίζονται σαν λιανικές πωλήσεις, εκτός και αν πρόκειται για είδη (αναλώσιμα) που αποκλειστικά διατίθενται σε επιτηδευματίες (πχ υγραέριο από πρατήρια πώλησης υγραερίου που αποκλειστικά διατίθεται ως καύσιμο των ΤΑΞΙ). 2. Για τις δαπάνες αυτές ο αγοραστής μπορεί να εκπέσει το εμπεριεχόμενο ΦΠΑ, ανεξάρτητα από το αν αυτός εμφανίζεται διακεκριμένα στην απόδειξη ή όχι. 3. Η έκδοση απόδειξης για τις προαναφερόμενες περιπτώσεις δεν είναι δικαίωμα του πωλητού, συνεπώς εάν ο αγοραστής ζητήσει τιμολόγιο, ο πωλητής δεν νομιμοποιείται να αρνηθεί την έκδοση. 4. Η διάταξη αυτή μπορεί να εφαρμοσθεί μόνο εφόσον ο πωλητής τηρεί βιβλία δεύτερης ή τρίτης κατηγορίας. Συνεπώς, ο τηρών βιβλία πρώτης κατηγορίας δεν νομιμοποιείται να εκδίδει αποδείξεις αντί τιμολογίων (πχ βενζινάδικο με βιβλίο αγορών δεν μπορεί για τις πωλήσεις καυσίμων να εκδίδει Απόδειξη λιανικής πώλησης). Τιμολόγιο για παροχή υπηρεσιών. Το τιμολόγιο για την παροχή υπηρεσιών είναι θεωρημένο. Χρόνος έκδοσης: Το τιμολόγιο της περίπτωσης αυτής εκδίδεται κατά το χρόνο που ολοκληρώνεται η παροχή(παπαδεασ,2003,σελ192). Όταν οι υπηρεσίες παρέχονται συνεχώς και σε διάρκεια, εκδίδεται τιμολόγιο κατά το χρόνο που καθίσταται απαιτητό μέρος της αμοιβής, για το μέρος αυτό και την υπηρεσία που παρασχέθηκε. Όταν η παροχή υπηρεσιών εκτείνεται και πέραν της τρέχουσας διαχειριστικής περιόδου τιμολογείται το τμήμα των υπηρεσιών που παρασχέθηκε στη διανυόμενη χρήση, στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου. 18

Περιεχόμενο τιμολογίου: Στο τιμολόγιο αυτό αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία των συμβαλλόμενων(ονοματεπώνυμο, επωνυμία, επάγγελμα, διεύθυνση, ΑΦΜ και ΔΥΟ)[ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ,1998,ΑΡΘΡΟ 12). Η Δ.Ο.Υ. του εκδότη και του πελάτη είναι νέο δεδομένο. Ακόμη στο τιμολόγιο αναγράφονται το είδος των υπηρεσιών και η αμοιβή, κατά συντελεστή ΦΠΑ, ο ΦΠΑ και το συνολικό άθροισμα (αξία, λοιπές επιβαρύνσεις και ΦΠΑ). Το συνολικό αυτό άθροισμα, όταν τα τιμολόγια εκδίδονται χειρόγραφα, αναγράφεται και ολογράφως(σταματοπουλοσ,1998,αρθρο 12). Ειδικά για τις περιπτώσεις παροχής υπηρεσιών συνθέτων πολλαπλών, που εκτείνονται, συνήθως, χρονικά και αφορούν διάφορα είδη παροχών, αλλά συνιστούν μια ενιαία εξυπηρέτηση για την οποία συμφωνείται μια ενιαία συνολική αμοιβή, το είδος μπορεί να αναφέρεται με συνοπτική περιγραφή, εφόσον γίνεται παραπομπή σε συγκεκριμένη σύμβαση Τιμολόγιο για τεχνικά έργα ή άλλες εγκαταστάσεις. Για τα τεχνικά έργα (δημόσια και ιδιωτικά) ή άλλες εγκαταστάσεις, είτε τα υλικά είναι του κατασκευαστή, είτε του ιδιοκτήτη του έργου, εκδίδεται τιμολόγιο για τη συνολική αξία του έργου (υλικά και εργασία) ή μόνο για την αμοιβή, κατά περίπτωση. Το τιμολόγιο των περιπτώσεων αυτών είναι αθεώρητο, αν τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι του εργολάβου, με την προϋπόθεση ότι κατασκευάζεται νέο τεχνικό έργο. Για τις περιπτώσεις αυτές διευκρινίζεται ότι τιμολογείται το έργο και συνεπώς αρκεί η έκδοση του τιμολογίου και μόνο, χωρίς δηλαδή να απαιτείται να εκδοθεί συγχρόνως και Δελτίο Αποστολής. ή συνενωμένο τιμολόγιο-δελτίο αποστολής. Τονίζεται ότι για τις διακινήσεις υλικών και λοιπών αγαθών που ενσωματώνονται στο έργο πρέπει να εκδίδονται δελτία αποστολής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις σχετικές διατάξεις. Αντίθετα, όταν δηλαδή τα υλικά παρέχονται από τον εργοδότη, ο κατασκευαστής υποχρεούται να εκδίδει θεωρημένο τιμολόγιο για την παροχή υπηρεσιών. Ακόμη, στις περιπτώσεις επισκευών, βελτιώσεων, συντηρήσεων κλπ τεχνικών έργων 19