Δράση 9.14 / Υπηρεσία εντοπισμού λογοκλοπής Κυρίως Παραδοτέο / Σχεδιασμός και ανάπτυξη λογισμικού (λογοκλοπής) και βάσης δεδομένων (αποθετηρίου) Επιμέρους Παραδοτέο 9.14.1.4 B / Πληροφοριακό σύστημα υπηρεσίας λογοκλοπής. Χρονικό διάστημα Απρίλιος 2013 Ιούνιος 2013 Υπεύθυνο Ίδρυμα Πάντειο Πανεπιστήμιο Ημερομηνία Παράδοσης: 4/7/2013 Έκδοση Β Σχεδιασμός και ανάπτυξη λογισμικού (λογοκλοπής) και βάσης δεδομένων (αποθετηρίου) / 9.14.1 ΣΕΛΙΔΑ 1
Εμπλεκόμενοι στην υλοποίηση του Ενδιάμεσου Παραδοτέου 9.14.1.4: Συγγραφείς Δημήτρης Γαβρίλης Δημήτρης Αντωνάκης Υπεύθυνος Δράσης Κωνσταντία Κακάλη Επιθεωρητές Σχεδιασμός και ανάπτυξη λογισμικού (λογοκλοπής) και βάσης δεδομένων (αποθετηρίου) / 9.14.1 ΣΕΛΙΔΑ 2
Πίνακας Περιεχομένων 1 Συνοπτικα στοιχεια κυριως παραδοτεου 9.14.1... 4 2 Επιμέρους παραδοτέο 9.14.1.4 B... 5 2.1 Περίληψη... 5 2.2 Εισαγωγή... 5 3 Ροές εργασίας... 6 3.1 Εισαγωγή... 6 3.2 Ροές καταγγελίας για λογοκλοπή... 6 3.3 Ροές εργασίας υπηρεσίας εντοπισμού λογοκλοπής... 7 Σενάρια ροών εργασίας... 7 Σύνδεση με εσωτερικό κανονισμό... 8 Καθορισμός προφίλ ιδρύματος... 9 Εμπιστευτικότητα... 9 Προστασία Φορέα... 9 4 Παράρτημα Ι... 10 Σχεδιασμός και ανάπτυξη λογισμικού (λογοκλοπής) και βάσης δεδομένων (αποθετηρίου) / 9.14.1 ΣΕΛΙΔΑ 3
1 ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΥΡΙΩΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ 9.14.1 Περιγραφή - Εξέλιξη Το κυρίως παραδοτέο της δράσης αφορά στο σχεδιασμό και ανάπτυξη του λογισμικού και της βάσης δεδομένων για τη λογοκλοπή σε επιστημονικά άρθρα και εργασίες. Στόχοι του παραδοτέου αυτού είναι: η επιλογή των τεχνολογιών εκείνων που θα επιτρέψουν την αρτιότερη ανάπτυξη του αντίστοιχου λογισμικού η μελέτη της βιβλιογραφίας για την επιλογή του βέλτιστου αλγορίθμου ο οποίος θα αποτελέσει την καρδιά του συστήματος. ο καθορισμός των ροών εργασίας που εμπλέκονται έτσι ώστε να ενσωματωθεί η διαδικασία εντοπισμού της λογοκλοπής με όσο το δυνατόν πιο ανώδυνο τρόπο στις διαδικασίες κατάθεσης εργασιών των Ακαδημαϊκών ιδρυμάτων. Ο κύριος κορμός του συστήματος θα αποτελείται από μια βάση δεδομένων και ένα αποθετήριο στο οποίο θα κατατίθενται οι σχετικές εργασίες από τα Ακαδημαϊκά Ιδρύματα που εμπλέκονται. Η διαδικασία κατάθεσης θα μπορεί να γίνει χειροκίνητα (μέσω web based φορμών) ή αυτόματα (με χρήση web services τα οποία θα συνδεθούν με τις ροές εργασίας των ιδρυμάτων). Η διαδικασία αναγνώρισης λογοκλοπής θα πραγματοποιείται από ειδικό λογισμικό το οποίο θα υλοποιεί κάποιο σχετικό αλγόριθμο ο οποίος θα επιλεγεί από τη βιβλιογραφία. Θα πρέπει να σημειωθεί δε, ότι το παρόν έργο δεν αποτελεί ερευνητικό έργο αλλά αναπτυξιακό το οποίο θα πρέπει να κάνει χρήση δοκιμασμένων τεχνολογιών. Σχεδιασμός και ανάπτυξη λογισμικού (λογοκλοπής) και βάσης δεδομένων (αποθετηρίου) / 9.14.1 ΣΕΛΙΔΑ 4
2 ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ 9.14.1.4 B 2.1 Περίληψη Το παρόν επιμέρους παραδοτέο αφορά τις ροές εργασίας που ακολουθούνται σε περίπτωση ένδειξης λογοκλοπής καθώς επίσης και πώς αυτές σχετίζονται και αποτυπώνονται σε μια πολιτική αντιμετώπισης λογοκλοπής. 2.2 Εισαγωγή Η ευθύνη άσκησης ελέγχου των ακαδημαϊκών συγγραμμάτων ανάγεται στις διοικήσεις των Ιδρυμάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης καθώς ισχύει το αυτοδιοίκητο των Πανεπιστημίων, ενώ ο τυπικός έλεγχος νομιμότητας ασκείται από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Κάθε Ίδρυμα είναι υποχρεωμένο να καταρτίζει εσωτερικό κανονισμό. Αποτελεί δημόσιο έγγραφο το οποίο καταρτίζεται από την Σύγκλητο του Ιδρύματος και εγκρίνεται από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. Ανάμεσα στα θέματα που ρυθμίζει είναι και οι κυρώσεις σε περίπτωση πλημμελούς εφαρμογής ή παραβίασής τους. Η λογοκλοπή ως παράπτωμα θα πρέπει μνημονεύεται απαραιτήτως και να αποτελεί μέρος των «Πειθαρχικών Παραπτωμάτων» του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας των Ιδρυμάτων. Πρέπει να προβλέπει στις «Πειθαρχικές Ποινές», πώς θα πρέπει να ενεργήσει ο φορέας (το Πανεπιστήμιο) σε περίπτωση καταγγελίας ή ένδειξης λογοκλοπής. Σε τέτοια περίπτωση, θα πρέπει να ληφθεί άμεσα απόφαση για το αν θα εγκριθεί ή όχι η εν λόγω εργασία και θα πρέπει να καταγραφεί ο λόγος για τον οποίο εγκρίνεται ή όχι και ποιός αποφαίνεται για αυτό. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να αποτυπωθεί ψηφιακά, να είναι εύχρηστη και κατανοητή καθώς επίσης και να παρέχει ασφάλεια και ευελιξία στους εμπλεκομένους. Τέλος, θα πρέπει να μπορεί να υποστηρίξει ένα αριθμό από εναλλακτικές επιλογές για το χειρισμό αυτού του προβλήματος. Σχεδιασμός και ανάπτυξη λογισμικού (λογοκλοπής) και βάσης δεδομένων (αποθετηρίου) / 9.14.1 ΣΕΛΙΔΑ 5
3 ΡΟΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 3.1 Εισαγωγή Η λογοκλοπή ως παράπτωμα θα πρέπει μνημονεύεται απαραιτήτως και να αποτελεί μέρος των «Πειθαρχικών Παραπτωμάτων» του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας των Ιδρυμάτων. Πρέπει να προβλέπει στις «Πειθαρχικές Ποινές», πώς θα πρέπει να ενεργήσει ο φορέας (το Πανεπιστήμιο) σε περίπτωση καταγγελίας ή ένδειξης λογοκλοπής. Σε τέτοια περίπτωση, θα πρέπει να ληφθεί άμεσα απόφαση για το αν θα εγκριθεί ή όχι η εν λόγω εργασία και θα πρέπει να καταγραφεί ο λόγος για τον οποίο εγκρίνεται ή όχι και ποιός αποφαίνεται για αυτό. Η διαδικασία αυτή θα πρέπει να αποτυπωθεί ψηφιακά, να είναι εύχρηστη και κατανοητή καθώς επίσης και να παρέχει ασφάλεια και ευελιξία στου εμπλεκομένους. Τέλος, θα πρέπει να μπορεί να υποστηρίξει ένα αριθμό από εναλλακτικές επιλογές για το χειρισμό αυτού του προβλήματος. 3.2 Ροές καταγγελίας για λογοκλοπή Μέχρι σήμερα, ο μηχανισμός σε περίπτωση που κάποιο μέλος της Ακαδημαϊκής κοινότητας διαπράξει λογοκλοπή, έχει πολύ αργά αντανακλαστικά, καθώς δεν γίνεται έλεγχος πριν την δημοσίευση της εργασίας. Συνεπώς, έλεγχος γίνεται μονάχα μετά από καταγγελία. Έτσι οι διαδικασίες καθίστανται χρονοβόρες και ανεπαρκώς αποτελεσματικές καθώς δεν υπάρχει σαφές και ξεκάθαρο πλαίσιο. Στη συνέχεια περιγράφονται οι ροές μιας μεταπτυχιακής εργασίας και μιας διδακτορικής διατριβής: Διπλωματική (μεταπτυχιακή) Εργασία 1. συγγραφή εργασίας 2. έγκριση από επιβλέποντα καθηγητή 3. έγκριση από τριμελή επιτροπή 4. κατάθεση εργασίας σε Βιβλιοθήκη 5. καταγγελία για λογοκλοπή στο Ίδρυμα 6. έρευνα καταγγελίας από Ένορκη Διοικητική Εξέταση του Ιδρύματος 7. ποινές σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό από το Πειθαρχικό Συμβούλιο του Ιδρύματος Διδακτορική Διατριβή 1. συγγραφή εργασίας 2. έγκριση από επιβλέποντα καθηγητή Σχεδιασμός και ανάπτυξη λογισμικού (λογοκλοπής) και βάσης δεδομένων (αποθετηρίου) / 9.14.1 ΣΕΛΙΔΑ 6
3. έγκριση από τριμελή επιτροπή (συμβουλευτική επιτροπή) 4. έγκριση από επταμελή εξεταστική επιτροπή 5. κατάθεση εργασίας σε Βιβλιοθήκη 6. καταγγελία 6i. καταγγελία για λογοκλοπή στο Ίδρυμα 6ii. καταγγελία για λογοκλοπή στο Υπουργείο Παιδείας 6iii. καταγγελία για λογοκλοπή στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Διδακτικού & Ερευνητικού Προσωπικού 7. έρευνα καταγγελίας από Ένορκη Διοικητική Εξέταση του Ιδρύματος 8. ποινές σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό από το Πειθαρχικό Συμβούλιο του Ιδρύματος 3.3 Ροές εργασίας υπηρεσίας εντοπισμού λογοκλοπής Ο έλεγχος και ο εντοπισμός λογοκλοπής θα πρέπει να γίνονται πριν τη δημοσίευση της εργασίας και μάλιστα θα πρέπει να είναι στη διάθεση της εκάστοτε εξεταστικής επιτροπής, που είναι επιφορτισμένη με την αξιολόγησή της. Μπορούν να υλοποιηθούν πολλαπλές ροές εργασίας. Το κύριο χαρακτηριστικό σε κάθε περίπτωση είναι πώς αποκρίνεται το σύστημα σε περίπτωση που έχει μια ένδειξη λογοκλοπής, ποιοί ενημερώνονται για αυτό και γενικά πώς τηρείται η εμπιστευτικότητα (ζήτημα ιδιαίτερα κρίσιμο στην προκειμένη περίπτωση). ΣΕΝΑΡΙΑ ΡΟΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Παρακάτω φαίνονται τρία ενδεικτικά σενάρια εκτέλεσης: Σενάριο 1 Εισαγωγή τεκμηρίου (αυτόματα ή χειροκίνητα) Μέτρηση λογοκλοπής Σε περίπτωση ένδειξης λογοκλοπής o Ενημέρωση χειριστή φορέα (π.χ. βιβλιοθηκονόμο) o Έρευνα με βάση τις ενδείξεις του προγράμματος o Σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος αυτόματη ενημέρωση συγγραφέα επιτροπή) Σενάριο 2 Σχεδιασμός και ανάπτυξη λογισμικού (λογοκλοπής) και βάσης δεδομένων (αποθετηρίου) / 9.14.1 ΣΕΛΙΔΑ 7
Εισαγωγή τεκμηρίου (αυτόματα ή χειροκίνητα) Μέτρηση λογοκλοπής Σε περίπτωση ένδειξης λογοκλοπής o Ενημέρωση χειριστή φορέα (π.χ. βιβλιοθηκονόμο) o Έρευνα με βάση τις ενδείξεις του προγράμματος o Σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος εμπλεκομένων (π.χ. επιβλέπων, τριμελής επιτροπή) o Έρευνα με βάση τις ενδείξεις του προγράμματος o Σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος αυτόματη ενημέρωση συγγραφέα επιτροπή) πων, τριμελής Σενάριο 3 Εισαγωγή τεκμηρίου (αυτόματα ή χειροκίνητα) Μέτρηση λογοκλοπής Σε περίπτωση ένδειξης λογοκλοπής o Ενημέρωση χειριστή φορέα (π.χ. βιβλιοθηκονόμο) o Έρευνα με βάση τις ενδείξεις του προγράμματος o Σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος χειροκίνητη ενημέρωση συγγραφέα τριμελής επιτροπή) ψηφιοποιημένης απόφασης ημένη) ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ Η διαδικασία εναρμόνισης με τον εσωτερικό κανονισμό του ιδρύματος για την αντιμετώπιση της λογοκλοπής, καθορίζεται από ένα σύνολο χαρακτηριστικών που ορίζονται στο προφίλ του ιδρύματος και φαίνονται στον παρακάτω πίνακα: Χαρακτηριστικό Ενημέρωση συγγραφέα Ενημέρωση επιτροπής Δυνατότητα παράκαμψης από χειριστή Απαίτηση ηλεκτρονικής έγκρισης από Πιθανές τιμές Όχι Χειροκίνητη Αυτόματη Όχι Χειροκίνητη Αυτόματη Όχι Ναι Όχι Σχεδιασμός και ανάπτυξη λογισμικού (λογοκλοπής) και βάσης δεδομένων (αποθετηρίου) / 9.14.1 ΣΕΛΙΔΑ 8
υπεύθυνο (π.χ. επιβλέπων) Απαίτηση επισύναψης έντυπης έγκρισης από υπεύθυνο (π.χ. επιβλέπων) Ναι Όχι Ναι ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΦΙΛ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ Ο καθορισμός της ροής εργασίας όπως περιγράφεται παραπάνω ορίζεται ανά ίδρυμα. Μέσω της σχετικής επιλογής από το προφίλ του ιδρύματος (επιλογή Ρυθμίσεις). ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ Η εμπιστευτικότητα της διαδικασίας είναι ουσιώδους σημασίας καθότι μπορεί να έχει αντίκτυπο στην σχέση του συγγραφέα της εργασίας, με τον φορέα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ακόμη και η απόδειξη αντιγραφής κειμένου από άλλες εργασίες δεν αποτελεί σίγουρη ένδειξη λογοκλοπής διότι έχει να κάνει με το πλαίσιο στο οποίο εμπεριέχεται το κείμενο στην εργασία. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΦΟΡΕΑ Βασική λειτουργία της εφαρμογής αποτελεί η προστασία του φορέα από νομικά ζητήματα που μπορούν να ανακύψουν. Ο φορέας προστατεύεται μέσω της μεταφοράς της ευθύνης για την πρωτοτυπία της κάθε εργασίας, στους συγγραφείς. Σε περίπτωση όμως που υπάρξει ένδειξη λογοκλοπής, ο φορέας πρέπει να ενεργήσει κατάλληλα ώστε να διασφαλιστεί ότι το ζήτημα έχει εξεταστεί, είτε εγκρίθηκε είτε όχι. Οι ενέργειες που ακολουθούνται είναι η παραπομπή για εξέταση (review/investigation) από αρμοδίους και στη συνέχεια η έγκριση αυτών. Σχεδιασμός και ανάπτυξη λογισμικού (λογοκλοπής) και βάσης δεδομένων (αποθετηρίου) / 9.14.1 ΣΕΛΙΔΑ 9
4 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι Screenshots συστήματος Εικόνα Η αρχική σελίδα της Υπηρεσίας Εντοπισμού Λογοκλοπής Εικόνα Προβολή σε tablet Σχεδιασμός και ανάπτυξη λογισμικού (λογοκλοπής) και βάσης δεδομένων (αποθετηρίου) / 9.14.1 ΣΕΛΙΔΑ 10
Εικόνα Δυνατότητα Εγγραφής Εικόνα Δυνατότητα Σύνδεσης Εικόνα Αλλαγή ρυθμίσεων πελάτη - Βιβλιοθήκης Σχεδιασμός και ανάπτυξη λογισμικού (λογοκλοπής) και βάσης δεδομένων (αποθετηρίου) / 9.14.1 ΣΕΛΙΔΑ 11
Εικόνα Αναζήτηση τεκμηρίων στην Βάση Δεδομένων Εικόνα Φόρμα υποβολής νέων τεκμηρίων για έλεγχο λογοκλοπής Σχεδιασμός και ανάπτυξη λογισμικού (λογοκλοπής) και βάσης δεδομένων (αποθετηρίου) / 9.14.1 ΣΕΛΙΔΑ 12
Εικόνα Δυνατότητα κύλισης και αναζήτησης στις διαθέσιμες επιλογές Εικόνα Προσθήκη άνω της μια γλώσσας και αφαίρεσή τους Σχεδιασμός και ανάπτυξη λογισμικού (λογοκλοπής) και βάσης δεδομένων (αποθετηρίου) / 9.14.1 ΣΕΛΙΔΑ 13
Εικόνα Επιλογή ημερομηνίας από το διαθέσιμο ημερολόγιο Σχεδιασμός και ανάπτυξη λογισμικού (λογοκλοπής) και βάσης δεδομένων (αποθετηρίου) / 9.14.1 ΣΕΛΙΔΑ 14