ΤΑ ΝΕΑ ΤΑΜΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ Ενηµερωτικό Σηµείωµα Αθήνα, 28/9/2010 Το ΥΠΑΑΝ και το Υπουργείο Οικονοµικών σε συνεργασία και µε άλλα Υπουργεία, όπως το ΥΠΕΚΑ, το Υπουργείο Πολιτισµού και Τουρισµού, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, προωθούν άµεσα και σε στενή συνεργασία µε την Ευρωπαϊκή Ένωση την ίδρυση νέων Επενδυτικών Ταµείων. Τα ταµεία αυτά θα αποτελέσουν σύγχρονα εργαλεία χρηµατοδότησης της ανάπτυξης τόσο άµεσα όσο και σε βάθος χρόνου. Τα ταµεία επικεντρώνονται στη χρηµατοδότηση της ζήτησης και της επιχειρηµατικότητας µε στόχο τη βιώσιµη και φιλική στο περιβάλλον ανάπτυξη. Κεντρικό ρόλο στη διαχείριση των Ταµείων αυτών θα έχει η ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ. Το γνωστό ΤΕΜΠΜΕ µετεξελίσσεται άµεσα, νοµοθετικά και οργανωτικά, σε ένα νέο φορέα για τη βελτίωση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στη χρηµατοδότηση και τη στήριξη των επενδύσεων. Το νέο αυτό Ταµείο θα έχει τον τίτλο «Ελληνικό Ταµείο Επιχειρηµατικότητας και Ανάπτυξης - ΕΤΕΑΝ». Το ΕΤΕΑΝ θα είναι και επενδυτικό ταµείο και ταµείο εγγυήσεων. ΕΝ θα έρχεται σε άµεση επαφή ή συναλλαγή µε τους τελικούς δικαιούχους, είτε αυτοί είναι επιχειρήσεις είτε είναι νοµικά πρόσωπα. Το ΕΤΕΑΝ θα συν-επενδύει ίδια δανειακά κεφάλαια ή µετοχικό κεφάλαιο, ή θα παρέχει εγγυήσεις, ή οποιοδήποτε συνδυασµό των παραπάνω, µε επιλεγµένους -µέσα από ανοικτή διαγωνιστική διαδικασία- χρηµατοπιστωτικούς ή επενδυτικούς οργανισµούς. Τα νέα χρηµατοδοτικά µέσα θα κινητοποιήσουν δηµόσια δαπάνη από το ΕΣΠΑ, ύψους τουλάχιστον 2 δις ευρώ στην περίοδο 2010-2011, ενώ το ποσό αυτό µπορεί να αυξηθεί σηµαντικά µε πρόσθετους πόρους το 2012 και το 2013. Ο συνολικές επενδύσεις στην πραγµατική οικονοµία, που θα χρηµατοδοτήσουν τα νέα Ταµεία αναµένεται να φτάσουν και να ξεπεράσουν τα 6 δις Ευρώ στην επόµενη πενταετία, σε τοµείς κλειδιά για την οικονοµία και τη βιώσιµη ανάπτυξη, όπως η επιχειρηµατικότητα και η δηµιουργία νέων επιχειρήσεων, ιδίως από τη νέα γενιά, η ολοκληρωµένη αστική ανάπτυξη, η διαχείριση του περιβάλλοντος, του υδατικού δυναµικού και των απορριµµάτων, η εξοικονόµηση ενέργειας στα κτήρια και οι ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, και βεβαίως η Κοινωνική Συνοχή. 1
Για το σκοπό αυτό δηµιουργούµε νέα και αξιοποιούµε υπάρχοντα χρηµατοδοτικά µέσα, όπως το Ταµείο Επιχειρηµατικότητας, τα Ταµεία JEREMIE και JESSICA, το Ταµείο Εξοικονοµώ κατ Οίκον για την Ενεργειακή Απόδοση Κτηρίων, το Ταµείο Αγροτικής Επιχειρηµατικότητας και το Ταµείο Αλιείας. Ταυτόχρονα, προωθούµε σε στενή συνεργασία µε το Υπουργείο Απασχόλησης τη δηµιουργία του Ταµείου Κοινωνικής Οικονοµίας για να στηρίξουµε την κοινωνική και οικονοµική συνοχή. Πρόκειται για ένα νέο Ταµείο που θα συγχρηµατοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο και θα είναι απόλυτα συµπληρωµατικό µε το Ταµείο Επιχειρηµατικότητας, στοχεύοντας ειδικότερα στην επιχειρηµατικότητα µε σαφή κοινωνικό χαρακτήρα. 2
ΝΕΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Τα κύρια χαρακτηριστικά τους Τα νέα χρηµατοδοτικά µέσα συγχρηµατοδοτούνται κατά 85% από τα ιαρθρωτικά Ταµεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, µέσω του ΕΣΠΑ. Τα νέα χρηµατοδοτικά µέσα δίνουν ευνοϊκά δάνεια ή µετοχικό κεφάλαιο ή εγγυήσεις προς όφελος των τελικών δικαιούχων, πάντα µέσω επιλεγµένων χρηµατοπιστωτικών ή επενδυτικών οργανισµών. εν δίνουν επιχορηγήσεις, µπορούν όµως να συνδυαστούν µε κάποιες επιχορηγήσεις του ΕΣΠΑ και του Π Ε προς τους τελικούς δικαιούχους. Τα νέα χρηµατοδοτικά µέσα ανακυκλώνουν και επανεπενδύουν συνεχώς τους δηµόσιους πόρους τους, µαζί µε τις αποδόσεις τους. Τα ιδιωτικά κεφάλαια που συν-επενδύονται επιστρέφονται στους ιδιώτες επενδυτές µαζί µε τις αποδόσεις τους, µετά από κάθε επενδυτικό κύκλο. Η µόχλευση των ιδίων κεφαλαίων ύψους 2 δις των νέων χρηµατοδοτικών µέσων ώστε να φθάσουν τα 6 δις επενδύσεων, θα γίνει µε ιδιωτικά κεφάλαια και/ή µε δανειακά κεφάλαια του χρηµατοπιστωτικού τοµέα, περιλαµβανόµενων και δανείων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων προς εµπορικές Τράπεζες, ή προς ήµους, ή άλλους φορείς. Οι Τράπεζες ή άλλοι χρηµατοπιστωτικοί ή επενδυτικοί οργανισµοί που επιλέγονται µέσα από ανοικτή διαγωνιστική διαδικασία, θα είναι οι συν-επενδυτές και οι τελικοί διαχειριστές των νέων χρηµατοδοτικών µέσων. Ποιοι φορείς θα διαχειρίζονται τα νέα Ταµεία: 1. Το ΤΕΜΠΜΕ, που σύντοµα µετεξελίσσεται νοµοθετικά και οργανωτικά σε «Ελληνικό Ταµείο Επιχειρηµατικότητας και Ανάπτυξης - ΕΤΕΑΝ», 2. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την JESSICA, 3. Το Ευρωπαϊκό Ταµείο Επενδύσεων για τον JEREMIE, Σε συνεργασία µε το ΥΠΑΑΝ και τα άλλα αρµόδια Υπουργεία, είναι οι συντονιστές της διαχείρισης των νέων χρηµατοδοτικών εργαλείων. 3
Σύντοµες Ερωτήσεις & Απαντήσεις για τα Νέα Χρηµατοδοτικά Εργαλεία Το Ταµείο «Εξοικονοµώ κατ Οίκον» για την Ενεργειακή Απόδοση Κτηρίων Tι είναι το Ταµείο «Εξοικονοµώ κατ Οίκον» για την Ενεργειακή Απόδοση Κτηρίων; Μέσα από το Ταµείο αυτό θα δοθούν άτοκα ή χαµηλότοκα δάνεια σε φυσικά πρόσωπα µε σκοπό την ενεργειακή αναβάθµιση των κατοικιών τους. Τα δάνεια θα συνδυάζονται µε επιχορήγηση, µέσω της οποίας θα αποµειώνεται το ποσό του δανείου που θα αποπληρώνεται στην Τράπεζα κατά 15% ή 30%, ανάλογα µε το ετήσιο εισόδηµα του δικαιούχου. Ποιά είναι τα ίδια κεφάλαια του Ταµείου «Εξοικονοµώ κατ Οίκον»; Το Ταµείο διαθέτει ήδη 200 εκ από το ΕΣΠΑ, που θα επενδυθούν ως δανειακά κεφάλαια για το ανακυκλούµενο Ταµείο. Έχει επίσης και περίπου άλλα 200 εκ από το ΕΣΠΑ για τις παράλληλες επιχορηγήσεις προς τους δικαιούχους. Τι ζητάµε από τις Τράπεζες για Το Ταµείο «Εξοικονοµώ κατ Οίκον»; Η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος έχει ηµεροµηνία λήξης για την υποβολή προσφορών την 4.10.2010. Το Ταµείο θα συγκεντρώσει δανειακά κεφάλαια ύψους 600 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 200 εκατ. έχουν ήδη χορηγηθεί από το ΕΣΠΑ και 400 εκατ. ευρώ αναµένεται να συν-επενδυθούν από τις Τράπεζες. Πόσα χρήµατα αναµένεται να επενδυθούν στην πραγµατική οικονοµία; Η συνολική επένδυση στην πραγµατική οικονοµία θα είναι για αυτή την πρώτη προκήρυξη του Ταµείου 800 εκ, από τα οποία 600 εκ είναι τα συνολικά δανειακά κεφάλαια και 200 εκ από το ΕΣΠΑ για τις παράλληλες επιχορηγήσεις. 4
Το Ταµείο Επιχειρηµατικότητας Για την ενίσχυση καινοτόµων επιχειρήσεων Tι είναι το Ταµείο Επιχειρηµατικότητας; Το «Ταµείο Επιχειρηµατικότητας» έχει στόχο τη βελτίωση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στη χρηµατοδότηση της ανάπτυξης και του εκσυγχρονισµού τους. Στοχεύει ιδιαίτερα στη χρηµατοδότηση της δηµιουργίας νέων επιχειρήσεων, ιδίως από νέους ανθρώπους µε ιδέες, δυναµισµό και διάθεση για δηµιουργία και δουλειά. Ειδικότερα το Ταµείο θα συνδεθεί µε τη χρηµατοδότηση µε δάνεια υπό ευνοϊκούς όρους επενδύσεων του Νέου Αναπτυξιακού Νόµου, και φυσικά θα στοχεύει ιδιαίτερα στη χρηµατοδότηση επενδύσεων καινοτοµικών και φιλικών προς το περιβάλλον. Ποια είναι τα ίδια κεφάλαια του Ταµείου Επιχειρηµατικότητας; Το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Ανταγωνιστικότητας του ΥΠΑΑΝ συνεισφέρει µέσα στο 2010 ποσό ύψους 460 εκατ. Ευρώ. Το 2011 µπορούν να προστεθούν και άλλοι πόροι του ΕΣΠΑ στο Ταµείο Επιχειρηµατικότητας. Τι ζητάµε από τις Τράπεζες για το Ταµείο Επιχειρηµατικότητας; 1. Πρώτον, να συν-επενδύσουν µε το νέο Ταµείο το διπλάσιο των ιδίων κεφαλαίων του, δηλαδή περίπου 1 δις ευρώ. 2. εύτερο, να προχωρήσουν µαζί µας σε νέες µορφές επενδυτικής πρακτικής και σε νέα ευέλικτα σχήµατα µε ειδικευµένη στελέχωση, όπως Venture Capital, Start up and seed capital, business angels, για τη χρηµατοδότηση της επιχειρηµατικότητας της νέας εποχής. 5
JEREMIE Τι είναι η πρωτοβουλία JEREMIE; Στοχεύει στη βελτίωση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στη χρηµατοδότηση, και στη στήριξη της επιχειρηµατικότητας και της δηµιουργίας νέων επιχειρήσεων. Τι ίδια κεφάλαια έχει το Ταµείο JEREMIE για την Ελλάδα; Η δηµόσια δαπάνη που έχει κινητοποιηθεί µέσω του ΕΣΠΑ µέχρι σήµερα για το Ταµείο JEREMIE είναι της τάξης των 250 εκατοµµύρια Ευρώ. Τι ζητάµε από τις Τράπεζες για το Ταµείο JEREMIE για την Ελλάδα; Ο χρηµατοπιστωτικός τοµέας και άλλοι επενδυτές αναµένεται να συµβάλλουν τουλάχιστον κατά 250 εκατοµµύρια Ευρώ. JESSICA Τι είναι η πρωτοβουλία JESSICA; Αφορά στην ολοκληρωµένη αστική ανάπτυξη µέσω έργων που γίνονται µε παραχωρήσεις και Σ ΙΤ. Τι ίδια κεφάλαια έχει το Ταµείο JESSICA για την Ελλάδα; Η δηµόσια δαπάνη που κινητοποιούµε σήµερα µέσω του ΕΣΠΑ για την JESSICA είναι 258 εκ Ευρώ. Τι ζητάµε από τις Τράπεζες για το Ταµείο JESSICA για την Ελλάδα; Τα ίδια κεφάλαια του Ταµείου JESSICA θα µοχλευθούν µε ευνοϊκά δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και µε τη συµµετοχή Τραπεζών και ιδιωτών επενδυτών. Οι συνολικές επενδύσεις στις οποίες στοχεύουµε στον τοµέα αυτόν από τις Τράπεζες είναι 600 εκ ευρώ µέσα από σχήµατα Σ ΙΤ και παραχωρήσεων ή άλλης µορφής συνεργασιών. Μπορεί όµως οι συνολικές επενδύσεις να φθάσουν και τα 3 δις Ευρώ, µε κατάλληλη και σωστή δουλειά και συνεργασίες. 6
Ταµείο Αγροτικής Επιχειρηµατικότητας και Ταµείο Αλιείας Για Βιώσιµη Ανάπτυξη στην Ύπαιθρο Έχουν επίσης ξεκινήσει οι διαδικασίες για τη δηµιουργία δύο νέων Ταµείων Εγγυοδοσίας και ανειοδοτήσεων µέσω του ΕΣΠΑ / Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης στην Ελλάδα 2007 2013, για µεταποιητικές γεωργικές επιχειρήσεις ή τις επιχειρήσεις στον τοµέα της αλιείας. Στόχος των δύο αυτών Ταµείων είναι η καλύτερη πρόσβαση των επιχειρήσεων στη χρηµατοδότηση των επενδύσεών τους και της ανάπτυξής τους είτε µέσω εγγυήσεων δανείων είτε µέσω δανείων µε ευνοϊκούς όρους. Η ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ, και σύντοµα το ΕΤΕΑΝ που θα αποτελέσει τη µετεξέλιξή της, θα διαχειριστεί τα ταµεία αυτά. ------------------- 7