Εύρεση ph διαλυμάτων με χρήση δεικτών, πεχαμετρικού χάρτου, πεχαμέτρου και αισθητήρα ph Multilog, (όπου υπάρχει)



Σχετικά έγγραφα
Παρασκευή - ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων

+ ή ΟΗ OH ( 1 ) ( 2 ) ( 1 ) ( 2 )

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ph ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΔΕΙΚΤΩΝ Ή ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΚΟΥ ΧΑΡΤΙΟΥ

Υπολογισμός θερμότητας αντίδρασης

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

Πανελλήνιος Μαθητικός ιαγωνισμός για την επιλογή ομάδων μαθητών που θα συμμετάσχουν στην 9 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2011

Ε.Κ.Φ.Ε. ΔΙ.Δ.Ε Α ΑΘΗΝΑΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ 2016 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

Οξείδωση της αιθανόλης

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

ΤΙΤΛΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ : Παρασκευή και ιδιότητες ρυθμιστικών διαλυμάτων Τάξη : Γ Λυκείου, Χημεία κατ/νσης

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ Παράγοντες που επηρεάζουν την θέση της χημικής ισορροπίας 4 η εργαστηριακή άσκηση

στις Φυσικές Επιστήμες Ονοματεπώνυμα:

Το χρώμα του μπλε της θυμόλης σε διαφορετικές τιμές ph

ph< 8,2 : άχρωμη ph> 10 : ροζ-κόκκινη

Μέτρηση ph διαλυμάτων καθημερινή χρήσης με την βοήθεια δεικτών και πεχαμετρικού χαρτιού. Μεταβολή του χρώματος των δεικτών

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΞΙΔΙΟΥ ΣΕ ΟΞΙΚΟ ΟΞΥ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗΣ ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗΣ MultiLog

ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΟΞΥΤΗΤΑΣ ΣΕ ΚΡΑΣΙ (ΛΕΥΚΟ)

European Union Science Olympiad EUSO 2014 ΤΟΠΙΚΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ. Σάββατο 7 ΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2013 ΕΚΦΕ ΑΧΑΪΑΣ (ΑΙΓΙΟΥ)

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΕΤΑΘΕΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ - ΚΑΤΑΒΥΘΙΣΗ ΙΖΗΜΑΤΩΝ

Σύντομη περιγραφή του πειράματος. Διδακτικοί στόχοι του πειράματος

Συντάκτης: Τζαμτζής Αθανάσιος Σελίδα 1

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2018 ΧΗΜΕΙΑ. 9 - Δεκεμβρίου

Εργαστηριακή άσκηση: Ρ Υ Θ Μ Ι Σ Τ Ι Κ Α Δ Ι Α Λ Υ Μ Α Τ Α

FeCl 3(aq) + 6NH 4 SCN (aq) (NH 4 ) 3 [Fe(SCN) 6 ] (aq) +3NH 4 Cl (aq) (1) ή FeCl 4

Στόχοι της εργαστηριακής άσκησης

-Η συγκράτηση νερού από διάφορα υλικά, ουσίες και ενώσεις είναι ένα θέμα με μεγάλο τεχνολογικό ενδιαφέρον. Και αυτό γιατί το αν υπάρχει ή όχι υγρασία

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2014 ΕΚΦΕ ΘΗΡΑΣ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2012 Πειράματα Χημείας

Ονοµατεπώνυµο Μαθητών ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2010 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ. 28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2009 ( ιάρκεια εξέτασης 45min) Σχολική Μονάδα:

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016 ΧΗΜΕΙΑ. 5 - Δεκεμβρίου Ερρίκος Γιακουμάκης

Εργαστηριακή άσκηση 3

Ρυθµιστικά διαλύµατα - Οδηγίες για τον καθηγητή

Προκριματικός διαγωνισμός για την EUSO 2019

Καθηγητής : ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΑΝΙΗΛ ΠΛΑΪΝΑΚΗΣ. Χημεία. Εργαστηριακή άσκηση ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ

1. Παρατήρηση βρασμού του νερού μέσω των αισθητήρων.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

1 η - 2 η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2007

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΦΕ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΜΕ ΑΝΘΡΑΚΙΚΑ ΙΟΝΤΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 08/12/2012. Σύνολο µορίων:..

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦ.( ΕΩΣ ΥΒΡΙΔΙΣΜΟ) ΚΥΡΙΑΚΗ 11 ΜΑΡΤΙΟΥ 2018 ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ 3

Δείκτες. Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των

Υπεύθυνος. καθηγητής: Κρεμιώτης Θωμάς, Φυσικός ΤΑΞΗ Γ' ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Ον/νυμο Τμήμα: Ημ/νια

8 η Ευρωπαϊκή Ολυµπιάδα Επιστηµών EUSO 2010

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΧΗΜΕΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΞΙΔΙΟΥ ΣΕ ΟΞΙΚΟ ΟΞΥ

Εργαστηριακές ασκήσεις χημείας στις ιδιότητες οξέων και βάσεων

Δείκτες. Δείκτες οξέων βάσεων ή ηλεκτρολυτικοί ή πρωτολυτικοί δείκτες είναι ουσίες των

Κωσταντίνος Καμπούρης Φυσικός MSc MEd

ΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΟΝΤΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση σε καθεμία από τις επόμενες ερωτήσεις.

Ρυθµιστικά διαλύµατα - Φύλλο εργασίας

Ε.Κ.Φ.Ε ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ

Μέτρηση ph Ρυθμιστικά διαλύματα

Ερ. Γιακουμάκης, Γ. Καπελώνης, Μπ. Καρακώστας Χημικοί

ΤΙΤΛΟΔΟΤΗΣΗ ΟΞΕΩΝ ΚΑΙ ΒΑΣΕΩΝ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΛΙΜΟΥ

ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ ΟΞΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΜΕ ΝaOH ΑΝΤΙΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΚΛΑΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΟΡΓΑΝΗ ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΗ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:. Σέρρες 05/12/2015

1. Ταυτοποίηση μιας άγνωστης χημικής ένωσης

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ - EUSO 2009 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΧΗΜΕΙΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ ΙΙ

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2014 ΧHMEIA. 7 Δεκεμβρίου 2013 ΛΥΚΕΙΟ :... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:

23 Ιανουαρίου 2016 ΛΥΚΕΙΟ:... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2018 Β ΦΑΣΗ ΧΗΜΕΙΑ

Προκριματικός Διαγωνισμός για τη 16 η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών EUSO 2018

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2010 Πειράματα Χημείας Πειράματα Χημικής Ισορροπίας Ενδόθερμες και εξώθερμες αντιδράσεις

H επίδραση της συγκέντρωσης των συστατικών του ρυθµιστικού διαλύµατος, στη ρύθµιση του ph.

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΕΝΩΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΧΗΜΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2012 Γ ΦΑΣΗ (ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ)

ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ

Πείραμα 4 ο. Προσδιορισμός Οξύτητας Τροφίμων

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2016

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΤΑΞΗΣ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα. Χημική Τεχνολογία. Εργαστηριακό Μέρος

Εργαστηριακές ασκήσεις μικροκλίμακας στο ph

ΕΚΦΕ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΟΜΟΝΟΙΑΣ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ

6 Δεκεμβρίου 2014 ΛΥΚΕΙΟ :... ΟΜΑΔΑ ΜΑΘΗΤΩΝ: ΜΟΝΑΔΕΣ:

Α. ΒΑΣΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΟΓΚΟΥ

4. Πόσο οξικό οξύ περιέχει το ξίδι;

ΤΟΠΙΚΟΣ ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2011 ΕΚΦΕ ΠΕΙΡΑΙΑ ΝΙΚΑΙΑΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 27/11/2010 «ΧΗΜΕΙΑ»

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ. Ονοματεπώνυμο μαθητών

Εργαστηριακή Διδασκαλία των Φυσικών εργασιών στα Γενικά Λύκεια Περίοδος Φυσική Γενικής Παιδείας Β Λυκείου

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 6 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΤΟΠΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ EUSO 2017 ΧΗΜΕΙΑ

Συνήθως ο διαλύτης βρίσκεται στη μεγαλύτερη αναλογία στο διάλυμα.

Μάθημα: ΧΗΜΕΙΑ. Εργαστηριακή άσκηση: Ο Ξ Ε Ι Δ Ω Σ Η Α Ι Θ Α Ν Ο Λ Η Σ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ ΤΑΞΗ B' ΛΥΚΕΙΟΥ. Ον/νυμο: Τμήμα: Ημ/νια:

2η Δραστηριότητα ΧΗΜΕΙΑ. Ονοματεπώνυμα: Α) Β) Γ) Ανίχνευση ρύπανσης στα νερά λίμνης

Στην συγκεκριμένη εργαστηριακή δραστηριότητα θα μετρήσουμε 4 παραμέτρους για την ποιότητα του νερού που προέρχεται από το δίκτυο του σχολείου μας,

Συγκέντρωση διαλύματος, Αραίωση και Ανάμειξη διαλυμάτων. Φύλλο εργασίας

Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός για την επιλογή στην 11η Ευρωπαϊκή Ολυμπιάδα Επιστημών - EUSO 2013 Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013 ΒΙΟΛΟΓΙΑ

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ 1

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΕΡΡΩΝ ΧΗΜΕΙΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ:.

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΡΠΕΝΗΣΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΕΙΩΣΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΘΕΜΑ Α

1.3. Το ph διαλύματος HCOOH 0,1 Μ αυξάνεται, όταν προστεθεί διάλυμα: α. ΚΟΗ 0,2 Μ. β. ΗCl 0,2 Μ. γ. CH 3 COOH 0,2 Μ. δ. NaCl 0,2 Μ.

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 19/02/2012 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Τοπικός Μαθητικός Διαγωνισμός EUSO

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΛΑΝΤΖΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ. ΜΑΘΗΜΑ: Χημεία. ΤΑΞΗ: Γ Γυμνασίου

ΠΡΟΚΡΙΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

ΣΧΟΛΕΙΟ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ. ΧΡΟΝΟΣ: 2,5 ώρες ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΧΡΗΣΙΜΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

ΣΧΟΛΕΙΟ: ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ - ΙΟΥΝΙΟΥ. ΧΡΟΝΟΣ: 2,5 ώρες ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΧΡΗΣΙΜΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Transcript:

1 Εργαστηριακή Διδασκαλία των Φυσικών εργασιών στα Γενικά Λύκεια Περίοδος 2006 2007 Χημεία Α Λυκείου Ενδεικτική προσέγγιση της εργαστηριακή δραστηριότητας : Εύρεση ph διαλυμάτων με χρήση δεικτών, πεχαμετρικού χάρτου, πεχαμέτρου και αισθητήρα ph Multilog, (όπου υπάρχει) Από τον Πέτρο Γ. Ιακώβου Χημικό Μηχανικό (ΠΕ12.08 ) Στόχος : Να μάθουν να ορίζουν το ph διαλυμάτων και να προσδιορίζουν έστω κατά προσέγγιση, το ph ενός διαλύματος με την χρήση διαλυμάτων δεικτών, πεχαμετρικού χαρτιού και ηλεκτρικού πεχαμέτρου. Προκαταρκτικά : Ενημερώνουμε τα παιδία να έχουν μαζί τους το τετράδιο εργαστηριακών ασκήσεων. Αν χρειαστεί τους ετοιμάζουμε σε φωτοτυπία της σελίδες, που ακολουθούν.

2 Στον εργαστηριακό πάγκο υπάρχουν : 1) 10 δοκιμαστικοί σωλήνες των 20ml με το αντίστοιχο στήριγμα 2) Υδατικά διαλύματα HCl 0,1Μ, ΝaOH 0,1M, CH 3 COOH 1M 3) Μπουκλάκι η πλαστικό κουτί με στερεό CH 3 COONa 4) ``Σόδα`` (αναψυκτικού) του εμπορίου και υγρό καθαρισμού των τζαμιών εμπορίου. 5) Ηλεκτρονικό Πεχάμετρο, όπου υπάρχει 6) Ζυγαριά 7) 3 Ογκομετρικές φιάλες των 100ml 8) Υδροβολέας 9) Σιφώνιο των 5 ml 10) Σταγονόμετρο η σταγονομετρικά φιαλίδια 11) Διαλύματα των δύο δεικτών (Ηλιανθίνης και Φαινολοφθαλεϊνης) 12) Πεχαμετρικό χαρτί με τιμές ph 1 έως 11 13) Ποτήρια των 100ml

3

4 Οι πειραματικές διαδικασίες που θα εκτελεστούν θα γίνουν σε οκτώ(8) στάδια : 1 ο στάδιο πειραματικής εργασίας : Αφού κάνουμε μια σύντομη επανάληψη για τους δείκτες και τη χρήση τους, την έννοια του ph, ζητάμε από τους μαθητές, να γράψουν στο τετράδιο του εργαστηρίου σύντομες απαντήσεις στις προκαταρκτικές ερωτήσεις. Ενδεικτικό παράδειγμα :

5 Προχωράμε στις πειραματικές διαδικασίες. 2 ο στάδιο πειραματικής εργασίας : Παρασκευάζουμε τρία υδατικά διαλύματα ``γνωστού`` ph : α) Υδατικό διάλυμα HCl 0,01M, με ph = 3 β) Ρυθμιστικο διάλυμα CH 3 COOH / CH 3 COONa, με ph = 5 γ) Υδατικό διάλυμα NaOH 0,01M, με ph = 11 Για το σκοπό αυτό εκτελούμε τα εξής βήματα : 1 ο βήμα : Παρασκευάζουμε όξινο διάλυμα 0,01Μ ΗCl. Για τον σκοπό αυτό στην ογκομετρική φιάλη των 100 ml μεταφέρονται με το σιφώνιο 1ml από το πρότυπο διάλυμα των 0,1Μ ΗCl και αραιώνονται στα 100ml με αποσταγμένο νερό. Έτσι προκύπτει υδατικό διάλυμα HCl, το οποίο,στους 25 ο C, έχει ph = 3. Με την βοήθεια σιφωνίου μεταφέρουμε 5ml από το διάλυμα αυτό στον 1 ο δοκιμαστικό σωλήνα που υπάρχει στο στήριγμα. 2 ο βήμα : Παρασκευάζουμε ρυθμιστικό διάλυμα με ισομοριακό μίγμα CH 3 COOH / CH 3 COONa. Για τον σκοπό αυτό, με το σιφώνιο των 10ml, παίρνουμε 10ml διαλύματος CH 3 COOH από διάλυμα 1Μ,και το εισάγουμε στην ογκομετρική φιάλη. Ζυγίζουμε και 0,82gr CΗ 3 COONa και τα προσθέτουμε στην δοκιμαστική φιάλη. Αραιώνουμε με ποσότητα νερού.. Έτσι παίρνουμε το διάλυμα του 2 ου δοκιμαστικού σωλήνα με το ρυθμιστικό διάλυμα, το οποίο στους 25 ο C έχει pη = 5 και τον βάζουμε στο στήριγμα.

6 3 ο βήμα : Παρασκευάζουμε όξινο διάλυμα 0,01Μ ΝaOH. Για τον σκοπό αυτό στην ογκομετρική φιάλη των 100 ml μεταφέρονται με το σιφώνιο 1ml από το πρότυπο διάλυμα των 0,1Μ NaOH και

7 αραιώνονται στα 100ml με αποσταγμένο νερό.. Έτσι παίρνουμε υδατικό διάλυμα NaOH, το οποίο, στους 25 ο C, έχει ph = 11. Με την βοήθεια σιφωνίου μεταφέρουμε 5ml από το διάλυμα αυτό στον 3 ο δοκιμαστικό σωλήνα που υπάρχει στο στήριγμα. 3 ο στάδιο πειραματικής εργασίας : Παρασκευάζουμε τα διαλύματα των δεικτών της φαινολοφθαλεϊνης και της ηλιανθίνης. Η παρασκευή γίνεται με βάση τα εξής βήματα. 1 ο βήμα : Για να παρασκευάσουμε το διάλυμα της φαινολοφθαλεϊνης, ζυγίζουμε 0,5gr φαινολοφθαλεϊνης και τα διαλύουμε σε λίγη αιθανόλη και στην συνέχεια αραιώνουμε σε ογκομετρική φιάλη μέχρι τα 100ml, παίρνοντας αλκοολικό διάλυμα φαινολοφθαλεϊνης 0,5%. Στην συνέχεια την αποθηκεύουμε σε ένα φιαλίδιο, η πλαστικό μπουκαλάκι, τον δείκτη που παρασκευάσαμε. 2 ο βήμα : Για να παρασκευάσουμε το υδατικό διάλυμα ηλιανθίνης, διαλύουμε 0,1g ηλιανθίνης σε λίγο νερό και στην συνέχεια αραιώνουμε στην ογκομετρική φιάλη μέχρι τα 100ml.Έτσι παίρνουμε 0,1% w/v υδατικό διάλυμα ηλιανθίνης που είναι ο δείκτης που θέλουμε.

8 4 ο στάδιο πειραματικής εργασίας : Παρατηρούμε την αλλαγή χρώματος των δεικτών, όταν προστεθούν σταγόνες τους στα τρία ``γνωστού`` ph, διαλύματα HCl (ph = 3), ρυθμιστικού διαλύματος CH 3 COOH / CH 3 COONa (ph = 5) και του διαλύματος NaOH (ph = 11). Για τον σκοπό αυτό, Με την βοήθεια των σταγονομετρικών φιαλιδίων μεταφέρουμε από το διάλυμα της ηλιανθίνης μερικές σταγόνες στους δύο πρώτους δοκιμαστικούς σωλήνες και παρατηρούμε το χρώμα του διαλύματος που προκύπτει. Στο πρώτο δοκιμαστικό σωλήνα το διάλυμα του HCl, το χρώμα πάρει χρώμα, φούξια (ροζ έντονο) ενώ στον δεύτερο δοκιμαστικό σωλήνα το διάλυμα θα χρωματιστεί κίτρινο. Με την βοήθεια σταγονομετρικού φιαλιδίου μεταφέρουμε από το διάλυμα της φαινολοφθαλεϊνης μερικές σταγόνες στον τρίτο δοκιμαστικό σωλήνα με το ρυθμιστικό διάλυμα και παρατηρούμε το χρώμα του διαλύματος που προκύπτει.το χρώμα θα γίνει κόκκινο. Σημειώνουμε τις παρατηρήσεις των χρωμάτων στον πίνακα 1 του τετραδίου του εργαστηρίου. 5 ο στάδιο πειραματικής εργασίας : Εκτιμούμε τα ``άγνωστα`` ph, αναψυκτικού ``σόδας`` και υγρού καθαρισμού των τζαμιών. Τα βήματα που ακολουθούμε σε αυτό το στάδιο είναι : 1 ο βήμα : Μεταφέρουμε σε δύο δοκιμαστικούς σωλήνες από 5ml του αναψυκτικού σόδας, που θεωρείται ``αγνώστου`` ph.

9 Προσθέτουμε στον ένα από τους δύο δοκιμαστικούς σωλήνες με τη σόδα, με το σταγονόμετρο, μερικές σταγόνες από το διάλυμα της φαινολοφθαλεϊνης και παρατηρούμε το χρώμα του διαλύματος που προκύπτει ότι παραμένει άχρωμο και το σημειώνουμε στον πίνακα 1 του τετραδίου του εργαστηρίου. Προσθέτουμε στον άλλο από τους δύο δοκιμαστικούς σωλήνες με τη σόδα, με το σταγονόμετρο, μερικές σταγόνες από το διάλυμα της ηλιανθίνης και παρατηρούμε το χρώμα του διαλύματος που προκύπτει αλλάζει σε φούξ και το σημειώνουμε στον πίνακα 1 του τετραδίου του εργαστηρίου. Εκτιμούμε το ph του αναψυκτικού σόδας, συγκρίνοντας το χρώμα με τα χρώματα των ``γνωστών διαλυμάτων``. Βγάζουμε το συμπέρασμα ότι η σόδα είναι όξινο διάλυμα με ph 3 και το σημειώνουμε στο τετράδιο του Εργαστηρίου. 2 ο βήμα : Μεταφέρουμε σε δύο δοκιμαστικούς σωλήνες από 5ml του υγρού καθαρισμού τζαμιών, που θεωρείται ``αγνώστου`` ph. Προσθέτουμε στον ένα από τους δύο δοκιμαστικούς σωλήνες με το υγρό καθαρισμού τζαμιών, με το σταγονόμετρο, μερικές σταγόνες από το διάλυμα της φαινολοφθαλεϊνης και παρατηρούμε το χρώμα του διαλύματος που προκύπτει ότι αλλάζει σε κόκκινο και το σημειώνουμε στον πίνακα 1 του τετραδίου του εργαστηρίου. Προσθέτουμε στον άλλο,από τους δύο δοκιμαστικούς σωλήνες, με το υγρό καθαρισμού των τζαμιών, με το σταγονόμετρο,μερικές σταγόνες από το διάλυμα της ηλιανθίνης και παρατηρούμε το χρώμα του διαλύματος που προκύπτει έχει το κιτρινωπό χρώμα του διαλύματος της ηλιανθίνης και το σημειώνουμε στον πίνακα 1 του τετραδίου του εργαστηρίου.

10 Εκτιμούμε το ph του υγρού καθαρισμού, συγκρίνοντας το χρώμα με τα χρώματα των ``γνωστών διαλυμάτων``. Βγάζουμε το συμπέρασμα ότι το υγρό καθαρισμού είναι βασικό διάλυμα με ph 11 και το σημειώνουμε στο τετράδιο του Εργαστηρίου. Ενδεικτικό παράδειγμα :

11 6 ο στάδιο πειραματικής εργασίας : Εκτιμούμε τα ``γνωστά`` και ``άγνωστα`` ph των διαλυμάτων, (HCl 0,01M, CH 3 COOH / CH 3 COONa, NaOH 0,01M, αναψυκτικού ``σόδας`` και υγρού καθαρισμού των τζαμιών με την βοήθεια πεχαμετρικού χαρτίου. Για τον σκοπό αυτό, με σταγονόμετρο παίρνουμε από κάθε διάλυμα ποσότητα και στάζουμε πάνω στο πεχαμετρικό χαρτί.παρατηρούμε το χρώμα σε κάθε περίπτωση και με την βοήθεια του καθορίζουμε το ph κάθε διαλύματος, ελέγχοντας τα χρώματα με τα χρώματα και τις τιμές ph που αντιστοιχούν στην ετικέτα του κουτιού με το πεχαμετρικό χαρτί.

12 Συμπληρώνουμε τον πίνακα 2. Ενδεικτικό παράδειγμα : 7 ο στάδιο πειραματικής εργασίας : Εκτιμούμε τα ``γνωστά`` και ``άγνωστα`` ph των διαλυμάτων, (HCl 0,01M, CH 3 COOH / CH 3 COONa, NaOH 0,01M, αναψυκτικού ``σόδας`` και υγρού καθαρισμού των τζαμιών με την βοήθεια ηλεκτρονικού πεχαμέτρου. Για τον σκοπό αυτό, σε 5 ποτήρια βάζουμε τις ποσότητες των διαλυμάτων γνωστών και αγνώστων που περίσεψαν από τις προηγούμενες διαδικασίες και βυθίζουμε σε αυτά το ηλεκτρόδιο του πεχαμέτρου καταγράφοντας την τιμή που μας δείχνει.

13 Ενδεικτικό παράδειγμα : 8 ο στάδιο πειραματικής εργασίας : Οι μαθητές απαντούν στις υπόλοιπες ερωτήσεις του τετραδίου του Εργαστηρίου

Ενδεικτικό παράδειγμα : 14