7ο Κεφάλαιο: Δοκιμές Γεωργικών Μηχανημάτων Στόχοι Γνώση των κέντρων Δοκιμής των Γεωργικών Μηχανημάτων. Γνώση των θέσεων λήψης Ισχύος σε ένα Γεωργικό Ελκυστήρα. Γνώση των Τεχνικών Χαρακτηριστικών των Γεωργικών Μηχανημάτων. 1
Εισαγωγή Είναι αναγκαίο να δοθούν απαντήσεις σχετικά με το αν τα στοιχεία των δυνατοτήτων ενός μηχανήματος που παρέχει μια εταιρία κατασκευής είναι: 1 ον αληθή, και 2 ον συγκρίσιμα μεταξύ ομοειδών γεωργικών μηχανημάτων προερχόμενων από διαφορετικές χώρες και ηπείρους. Αν ίσχυε αυτό, θα μπορούσε να γίνει αντικειμενική και ουσιαστική σύγκριση μεταξύ των μηχανημάτων ίδιων μεγεθών και αν κάποιος το επιθυμούσε και γνώριζε τον τρόπο, θα μπορούσε να είναι σίγουρος ότι έχει επιλέξει το καταλληλότερο μηχάνημα για την περίπτωσή του. Σήμερα αυτό είναι εφικτό, διότι υπάρχουν διαπιστευμένα κέντρα Ελέγχου, τα αποτελέσματα των οποίων δημοσιεύονται στο διαδίκτυο. Επομένως, ο Γεωργικός Μηχανικός πρέπει να μπορεί να αντλήσει τις πληροφορίες που αφορούν τα περισσότερα μηχανήματα της αγοράς και να βοηθά όποιον το χρειάζεται με απαντήσεις στα ακόλουθα ερωτήματα: ποια στοιχεία ενός μηχανήματος περιλαμβάνονται στα τεχνικά του χαρακτηριστικά; πώς μετριέται η ισχύς του γεωργικού ελκυστήρα; από ποιους Σταθμούς ή Κέντρα Δοκιμής εκτελείται η μέτρηση των τεχνικών χαρακτηριστικών των αγροτικών μηχανημάτων; σε ποια θέση του γεωργικού ελκυστήρα μπορεί να μετρηθεί η ισχύς του; 7.1. Τεχνικά Χαρακτηριστικά Οι δυνατότητες κάθε γεωργικού μηχανήματος, συμπεριλαμβανομένου του γεωργικού ελκυστήρα, είναι συγκεκριμένες και αφορούν συγκεκριμένο εύρος αγροτικών εργασιών για το οποίο έχει κατασκευαστεί και το οποίο μπορεί να εκτελέσει. Οι δυνατότητες αυτές περιγράφονται στο Δελτίο Δοκιμής του μηχανήματος (Γέμτος, 1984). Το Δελτίο Δοκιμής ενός μηχανήματος περιλαμβάνει τα «Τεχνικά Χαρακτηριστικά» του, το εκδίδει ο κατασκευαστής του μηχανήματος και είναι διαθέσιμο σε όποιον επιθυμεί να το αποκτήσει. Εντούτοις, σήμερα το διαδίκτυο δίνει τη δυνατότητα σε όποιον το επιθυμεί να έχει πρόσβαση στα τεχνικά χαρακτηριστικά ενός μηχανήματος, δηλαδή υπάρχει συγκεκριμένη διεύθυνση στο διαδίκτυο στην οποία είναι καταχωρισμένοι όλοι σχεδόν οι τύποι των Γεωργικών Ελκυστήρων που κυκλοφορούν και από την οποία η γράφουσα άντλησε το Διάγραμμα 7.1 που ακολουθεί. 2
Διάγραμμα 7.1 Απόσπασμα από το Δελτίο Δοκιμής του Ελκυστήρα Case IH (MX110) που διενήργησε ο Ο.Ε.C.D. (Organisation for Economic Co-operation and Development). Στον οριζόντιο άξονα του διαγράμματος βρίσκονται οι στροφές του κινητήρα (rpm), οπότε οι 4 καμπύλες δείχνουν τη μεταβολή της ισχύος (Ρ), της ροπής (C), της συνολικής κατανάλωσης καυσίμου (Ch) και της ειδικής κατανάλωσης καυσίμου (Cs). (http://www2.oecd.org/agr-coddb/index_en.asp) 3
Ο όρος «τεχνικά χαρακτηριστικά» ενός Γεωργικού Ελκυστήρα περιλαμβάνει γενικά στοιχεία για τον ελκυστήρα (Α), καθώς επίσης και στοιχεία για τον κινητήρα του (Β), στοιχεία για τη μετάδοση της κίνησης και της ισχύος του ελκυστήρα (Γ), στοιχεία για τις διαστάσεις και τα βάρη του (Δ), στοιχεία για το ηλεκτρικό του σύστημα (Ε) και τέλος στοιχεία για την διάταξη προστασίας και το κάθισμα του (ΣΤ). Πρόκειται για τα ακόλουθα: Α. Γενικά 1. Κατηγορία ελκυστήρα 2. Τύπος ελκυστήρα (Εμπορικός & Κατασκευαστικός) 3. Κατασκευαστής 4. Αριθμός σειράς πλαισίου Β. Κινητήρας ελκυστήρα 1. Τύπος κινητήρα 2. Κατασκευαστής 3. Αριθμός σειράς κατασκευής (κινητήρα) 4. Κυλινδρισμός (Αριθμός κυλίνδρων, Σχέση συμπίεσης) 5. Καύσιμο 6. Σύστημα τροφοδοσίας 7. Σύστημα ψύξης 8. Τύπος αντλίας καυσίμου 9. Μέγιστη ισχύς κινητήρα [σε kw ή ΗP σε συγκεκριμένο αριθμό στροφών του κινητήρα (rpm)] 10. Μέγιστη ροπή κινητήρα [σε Νm σε συγκεκριμένο αριθμό στροφών του κινητήρα (rpm)] Γ. Μετάδοση κίνησης και ισχύος ελκυστήρα 1. Τύπος συμπλέκτη 2. Τύπος κιβωτίου ταχυτήτων και Αριθμός ταχυτήτων (εμπρός και πίσω) 3. Μέγιστη και ελάχιστη ταχύτητα (km/h) 4. Σύστημα Οδήγησης (μηχανικό, μικτό, υδραυλικό) 5. Διαφορικά (εμπρός /πίσω) 6. Διαστάσεις ελαστικών (εμπρός και πίσω) 7. Δυναμοδότες (ΡΤΟ) [πλήθος και θέση σε συγκεκριμένο αριθμό στροφών του κινητήρα (rpm)] 8. Μέγιστη ισχύς κύριου δυναμοδότη [σε kw ή ΗP σε συγκεκριμένο αριθμό στροφών του κινητήρα (rpm)] 9. Ύψος άγκιστρου έλξης 10. Κρίκος έλξης (πλήθος και θέση) 11. Δοκός έλξης (αν υπάρχει) 12. Μέγιστο ελκόμενο φορτίο ελκυστήρα 13. Σύστημα ανάρτησης τριών σημείων (θέση και κατηγορία) 14. Μέγιστη ανυψωτική ικανότητα ανάρτησης τριών σημείων (σε kg) Δ. Διαστάσεις - Βάρη ελκυστήρα 1. Ολικό μήκος (mm) 2. Ολικό πλάτος (mm) 3. Ολικό ύψος (mm) 4. Απόσταση αξόνων (mm) 5. Ελευθερία από το έδαφος (mm) 6. Ελάχιστη ακτίνα στροφής 7. Βάρος (kg) χωρίς αντίβαρα και με αντίβαρα 8. Χωρητικότητα δεξαμενής καυσίμου (l) Ε. Ηλεκτρικό σύστημα 1. Συσσωρευτές (αριθμός), Τάση (Volt), χωρητικότητα (Αh) 2. Φωτιστικά στοιχεία (περιγραφή) 4
ΣΤ. Διάταξη προστασίας, κάθισμα 1.Κατηγορία διάταξης 2.Τύπος διάταξης 3.Αριθμός σειράς κατασκευής 4.Αριθμός έγκρισης τύπου 5.Τύπος καθίσματος 6.Αριθμός και θέση καθισμάτων συνοδηγών 7.Διαστάσεις διάταξης (αναλυτική περιγραφή εξωτερικών διαστάσεων, διατομών πλαισίου, τύπου σιδήρου κ.λπ.) Ζ. Συμφωνία με οδηγίες Ε.Ε. 1. Εκπομπές ρύπων: CO (g kw -1 h -1 ) HC (g kw -1 h -1 ) NOx (g kw -1 h -1 ) Σωματίδια (g kw -1 h -1 ) 2. Εκπομπές θορύβου [db εν κινήσει (74/151/ΕΟΚ) και εν στάσει (77/311/ΕΟΚ)] 7.2. Θέσεις Λήψης της Ισχύος του Γεωργικού Ελκυστήρα Ο γεωργικός ελκυστήρας μπορεί να αποδώσει ισχύ στις εξής θέσεις: στους τροχούς εδάφους (για τη μετακίνηση του ίδιου του οχήματος), στο άγκιστρο έλξης (για να μετακινεί μαζί με τον ίδιο το γεωργικό ελκυστήρα και ένα ελκόμενο μηχάνημα, Εικόνα 7.2), στον δυναμοδότη (για να ισχυοδοτήσει ένα μηχάνημα με περιστροφική κίνηση, Εικόνα 7.2), στις υδραυλικές αναμονές (οπότε χρησιμοποιώντας το υδραυλικό υγρό σαν εργαζόμενη ουσία να κινεί τμήματα γεωργικών μηχανημάτων ή μηχανισμούς αυτών). Τα μεγέθη της ισχύος στις διαφορετικές θέσεις πρόσληψης στο γεωργικό ελκυστήρα (που απαριθμήθηκαν ανωτέρω) είναι διαφορετικά, γιατί, όπως αναφέρθηκε στο Κεφάλαιο 5, κάθε φορά που μεταδίδεται μια κίνηση με μηχανικό ή άλλον τρόπο, υπάρχουν απώλειες. 5
Εικόνα 7.1 Ελκυστήρας με αναρτώμενο μηχάνημα (καλλιεργητής ελαφρού τύπου), με αποστολή τη μηχανική καταστροφή των ζιζανίων του ελαιώνα. Εικόνα 7.2 Ελκυστήρας με ελκόμενο μηχάνημα (νεφελοψεκαστήρας), το οποίο εκτός από τη σύνδεση στο άγκιστρο έλξης απαιτεί και ισχύ στον δυναμοδότη (P.T.O.) για την κίνηση της αντλίας του ψεκαστικού υγρού και της αντλίας αέρα (ανεμιστήρας) που υπάρχει στο πίσω μέρος του μηχανήματος (για τη μετατροπή του ψεκαστικού υγρού σε νέφος το οποίο θα «λούζει» τα δένδρα, έτσι ώστε η εφαρμογή του φυτοφάρμακου να είναι αποδοτική). 6
Έχει υπολογισθεί ότι ένας ελκυστήρας που κινείται με μέση ταχύτητα 40 km h -1 για την κίνησή του δαπανά μόνο το 42% της ισχύος που είναι διαθέσιμη στο σφόνδυλο της μηχανής του γεωργικού ελκυστήρα. Ένα ποσοστό της τάξης του 17% είναι διαθέσιμο στον ελκυστήρα για τυχόν επιταχύνσεις και για πορεία σε ανηφόρες, ίσο ποσοστό (17%) δαπανάται στην αντίσταση που συναντούν οι τροχοί του καθώς κυλίονται στο έδαφος, ένα 10% δαπανάται στο σύστημα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος του γεωργικού ελκυστήρα, τη γεννήτρια του, και το υπόλοιπο δαπανάται στην οδοντοκίνηση που υπάρχει είτε στο κιβώτιο σχέσεων (6%), είτε στο διαφορικό (4%) και τα υπόλοιπα εξαρτήματα (4%) (Διάγραμμα 7.2). Διάγραμμα 7.2 Θέσεις στις οποίες αναλώνεται η ισχύς που είναι διαθέσιμη στο σφόνδυλο του Γεωργικού Ελκυστήρα. Επομένως, σε ένα γεωργικό ελκυστήρα χρειάζεται προσοχή όταν γίνεται αναφορά στην ισχύ του, διότι υπάρχει: Η θεωρητική ισχύς (Brake Power) που παράγεται στον κινητήρα (και υπολογίζεται από τον αριθμό κυλίνδρων, τη διάμετρο του εμβόλου, την πίεση και την ταχύτητα περιστροφής) γι αυτό και μετριέται στο σφόνδυλο (Εικόνα 7.3) του κινητήρα (Field et Solie, 2007). H ισχύς αυτή δεν έχει κανένα πρακτικό ενδιαφέρον (εκτός αν ο ελκυστήρας εργάζεται σε στάση για την κίνηση ενός αντλητικού συγκροτήματος κ.λπ.) και δεν αναλύεται στο παρόν σύγγραμμα. Το όνομά της οφείλεται στον τρόπο μέτρησής της, κατά τον οποίο μια πέδη σφίγγει σταδιακά τον άξονα του κινητήρα δημιουργώντας μια ροπή που αντιστέκεται στην περιστροφή μειώνοντας την ταχύτητα περιστροφής του και μετριέται η ροπή που δίνει ο κινητήρας σε συγκεκριμένες στροφές για να ξεπεράσει την αντίσταση της πέδης (οπότε προκύπτει αντίστοιχο διάγραμμα). 7
Εικόνα 7.3 Τομή υδρόψυκτης 4κύλινδρης Μ.Ε.Κ. Άλλη θέση στην οποία μπορεί να μετρηθεί η ισχύς ενός ελκυστήρα είναι στον δυναμοδοτικό άξονα του ελκυστήρα (Ρ.Τ.Ο. Power), στον οποίο προσαρμόζεται ο άξονας με σπαστές κεφαλές που μεταδίδει την περιστροφική κίνηση στο δυναμοληπτικό άξονα ενός παρελκόμενου γεωργικού μηχανήματος που έχει περιστρεφόμενα μέρη (Εικόνα 7.4). Στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων η Ισχύς αυτή λαμβάνεται από τον τύπο: Στο Βρετανικό Σύστημα Μονάδων ισχύουν οι σχέσεις: επειδή ισχύς είναι το γινόμενο ροπής επί γωνιακή ταχύτητα από την ανωτέρω σχέση προκύπτει ότι: 8
Εικόνα 7.4 Χορτοκοπτικά μηχανήματα τα οποία χρειάζονται περιστροφική κίνηση για να κινηθούν οι διατάξεις που διαθέτουν και να κόψουν τα χόρτα. Διακρίνονται οι δυναμοληπτικοί άξονες (1) οι οποίοι ισχυοδοτούνται από το P.T.O. του γεωργικού ελκυστήρα. 9
Εικόνα 7.5 Θέση παραγωγής της ισχύος του ελκυστήρα Εικόνα 7.6 Θέσεις λήψης της ισχύος του ελκυστήρα. Η επόμενη θέση στην οποία μπορεί να μετρηθεί η ισχύς ενός ελκυστήρα είναι στη δοκό έλξης (Drawbar Power). Η ισχύς αυτή είναι ίση με το 50% της ισχύος του ελκυστήρα που είναι διαθέσιμη στον δυναμοδότη. Μπορεί να υπολογιστεί από την ταχύτητα (γιατί εδώ πλέον πρόκειται για μεταφορική κίνηση) και τη δύναμη που έλκει ο Γεωργικός ελκυστήρας, με τη σχέση (η εφαρμογή αφορά το ΒS Σύστημα Μονάδων): 10
Άλλη θέση στην οποία μπορεί να μετρηθεί η ισχύς ενός ελκυστήρα είναι η ανάρτηση των 3 σημείων (και αυτή είναι έλξη, αλλά διαφορετικής φιλοσοφίας). Εικόνα 7.7 Ελκυστήρας με 1 υδραυλική αναμονή. Είναι κατανοητό ότι λόγω των απωλειών της ισχύος στο σύστημα μετάδοσης της κίνησης (από τον κινητήρα στις διάφορες θέσεις λήψης της ισχύος που έχουν αναφερθεί νωρίτερα) ισχύει τελικά η σχέση: 7.3. Πρότυποι Kώδικες Ισχύς στο σφόνδυλο > Ισχύ στο δυναμοδότη > Ισχύ στη δοκό έλξης Ο Γεωργικός Ελκυστήρας και τα υπόλοιπα Αγροτικά Μηχανήματα που πρόκειται να δοθούν στην κυκλοφορία πρέπει να συνοδεύονται από ένα «Πιστοποιητικό ή Δήλωση Πιστότητας ΕΚ (σήμανση CE)», 11
δηλαδή το έντυπο πιστοποίησης ή δήλωσης του κατασκευαστή ότι πληρούνται οι όροι που προβλέπονται από τις αντίστοιχες οδηγίες περί υγιεινής και ασφαλούς χρήσης και λειτουργίας του μηχανήματος. Κάθε μηχάνημα έχει «Άδεια κυκλοφορίας», δηλαδή το επίσημο έγγραφο που χορηγεί η αρμόδια Υπηρεσία (Διεύθυνση Αξιοποίησης Εγγειοβελτιωτικών Έργων και Μηχανικού Εξοπλισμού) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και με βάση το οποίο επιτρέπεται η κυκλοφορία του μηχανήματος εντός της χώρας. Επίσης, κάθε μηχάνημα συνοδεύεται με την «Έκθεση δοκιμής» η οποία έγινε στο μηχάνημα σύμφωνα με τους Κώδικες του Οργανισμού Οικονομική Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.). Στην έκθεση αυτή ένας πιστοποιημένος φορέας δοκιμών και ελέγχου γνωστοποιεί τα αποτελέσματα του ελέγχου και των δοκιμών που έχει εκτελέσει στο μηχάνημα (ή σε μια προστατευτική διάταξη), σύμφωνα με τον Κώδικα του αντίστοιχου ευρωπαϊκού οργανισμού (Οrganisation for Economic Co-operation and Development, Ο.E.C.D*). Οι πρότυποι κώδικες (Standard Codes) του Ο.Ε.C.D., μέλος του οποίου είναι και η Ελλάδα (από το 1961), είναι ένα σύνολο κανόνων και διαδικασιών για την επίσημη δοκιμή των γεωργικών και δασικών ελκυστήρων, οι οποίοι στοχεύουν στη διευκόλυνση του διεθνούς εμπορίου, με την ενημέρωση και τη θεσμοθέτηση διεθνών κανόνων πιστοποίησης των ελκυστήρων και των προστατευτικών τους εξαρτημάτων. Αυτό έχει στόχο την αντικειμενική σύγκριση μεταξύ των μηχανημάτων των διαφόρων χωρών και τη διαφάνεια. Οι κώδικες του Ο.E.C.D. περιλαμβάνουν δοκιμές: της απόδοσης του ελκυστήρα (Tractor performance), δηλαδή: δοκιμές της ισχύος στον άξονα του δυναμοδότη (engine power output) με απευθείας σύνδεση του δυναμόμετρου στο Ρ.Τ.Ο. και ταυτόχρονη μέτρηση της κατανάλωσης καυσίμου, δοκιμές της ισχύος στο άγκιστρο έλξης (drawbar power output) αφού συνδεθεί ο ελκυστήρας με συγκεκριμένο παρελκόμενο (τυποποιημένο λεωφορείο) και παρεμβληθεί μεταξύ αυτού και του παρελκόμενου το απαραίτητο όργανο για την καταγραφή των αναπτυσσόμενων δυνάμεων (δυναμόμετρο). Η κίνηση περιλαμβάνει διαδρομή σε στίβο συγκεκριμένων προδιαγραφών (από ΒΕΤΟΝ ή άσφαλτο), ενώ ταυτόχρονα μετριέται και η κατανάλωση καυσίμου, δοκιμές της ισχύος στις υδραυλικές αναμονές (hydraulic power output), Εικόνα 7.5, στην ικανότητα υδραυλικής ανύψωσης (hydraulic lift capacity), στο σύστημα πεδήσεως (braking performance), στην ικανότητα του για περιστροφή (turning area and turning circle) κ.λπ. των επιπέδων θορύβου στη θέση του χειριστή και ασφάλειας του χειριστή από ανατροπή του ελκυστήρα [Roll-over Protective Structures (ROPS) ] ή από πίπτοντα αντικείμενα [Falling Object Protective Structures (FOPS)]. Αναλυτικότερα, κάθε κώδικας (Code) περιλαμβάνει τα εξής: Κώδικας 1: Έχει καταργηθεί (ο πρώτος ελκυστήρας που δοκιμάστηκε ήταν ο McCormick International B- 450 το Μάρτιο του 1959). Κώδικας 2: Έχει καταργηθεί και έχει αντικατασταθεί από τη δοκιμή της απόδοσης του ελκυστήρα (περιγράφτηκε νωρίτερα). Κώδικας 3: Δυναμική δοκιμή της αντοχής των προστατευτικών του ελκυστήρα. Κώδικας 4: Στατική δοκιμή της αντοχής των προστατευτικών του ελκυστήρα. Κώδικας 5: Μέτρηση των επιπέδων θορύβου στη θέση του χειριστή. Κώδικας 6: Δοκιμή της αντοχής των εμπρόσθιων προστατευτικών στενού ελκυστήρα (narrow-track wheeled). Κώδικας 7: Δοκιμή της αντοχής των οπίσθιων προστατευτικών στενού ελκυστήρα (narrow-track wheeled). Κώδικας 8: Δοκιμή της αντοχής των προστατευτικών ερπυστριοφόρων ελκυστήρων (tracklaying tractors). Κώδικας 9: Δοκιμή της αντοχής των προστατευτικών ελκυστήρων με τηλεσκοπικό βραχίονα (telehandlers). 12
Κώδικας 10: Δοκιμή της αντοχής των προστατευτικών από τη ρίψη αντικειμένων από ένα σχετικό ύψος (Falling object protective structures). Τους κανόνες του Ο.Ο.Σ.Α. ακολουθούν σήμερα 26 χώρες, από τις οποίες οι 22 είναι μέλη του και οι 4 όχι (Κίνα, Ινδία, Σερβία, Ρωσία). Οι Εθνικοί σταθμοί ελέγχου κάθε χώρας εκτελούν τις δοκιμές σύμφωνα με τις εγκεκριμένες διαδικασίες και τα αποτελέσματα υποβάλλονται στον Οργανισμό για έγκριση. Σε περίπτωση μεμονωμένων δοκιμών γίνεται επαλήθευσή τους από το κέντρο συντονισμού του Ο.Ο.Σ.Α. Εγκεκριμένες δοκιμασίες δημοσιεύονται και χρησιμοποιούνται από κατασκευαστές, πωλητές και αγοραστές. Οι περιλήψεις των εγκεκριμένων δοκιμών είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο (www.oecd.org/tad/tractor). 7.4. Νομοθεσία Σχετική με τις Δοκιμές των Γεωργικών Μηχανημάτων Τον Δεκέμβριο του 2014 κυκλοφόρησε Φ.Ε.Κ. (3355/15-12-2014), σύμφωνα με το οποίο υπάρχει ανάγκη, σύμφωνα με τον κώδικα 2 του O.E.C.D., έως το τέλος του 2015 να δοκιμασθούν οι ελκυστήρες με κινητήρες πετρελαίου ισχύος μικρότερης των 19 kw, για τους οποίους η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν προβλέπει υποχρέωση έκδοσης πιστοποιητικού αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, προκειμένου και αυτοί να μπορέσουν να εφοδιαστούν με εθνική έγκριση και να κυκλοφορούν νόμιμα στη χώρα. Απόρροια αυτού είναι ότι οι μεν γεωργικοί ελκυστήρες θα δοκιμασθούν σύμφωνα με τους κώδικες του O.E.C.D., τα δε λοιπά αγροτικά μηχανήματα θα εφοδιαστούν με έκθεση δοκιμής από το Ινστιτούτο Γεωργικών Μηχανών και Κατασκευών (Ι.ΓΕ.Μ.Κ.) του ΕΛΓΟ Δήμητρα, ώστε να καταστεί δυνατό να αποκτήσουν την προβλεπόμενη εθνική έγκριση (μετά την έκδοση της εθνικής έγκρισης αίρεται η επισήμανση με ευθύνη του κατόχου του μηχανήματος, ο οποίος οφείλει να προσκομίσει το Δελτίο Ταξινόμησης στην Υπηρεσία που το εξέδωσε). Επιπλέον, προσκομίζεται Πιστοποιητικό ταυτότητας του μηχανήματος από τον έμπορο εισαγωγέα, στο οποίο βεβαιώνεται ότι το μηχάνημα είναι σύμφωνο με την εκδοθείσα εθνική έγκριση. Ο εισαγωγέας υποχρεούται να καταθέσει αίτηση για δοκιμή στο Ι.ΓΕ.Μ.Κ. για κάθε τύπο μηχανήματος που εισάγει και στη συνέχεια να προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την έκδοση της εθνικής έγκρισης. Την έκθεση αυτή εκδίδει το Ινστιτούτο Αγροτικής και Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας (πρώην Ινστιτούτο Γεωργικών Μηχανών και Κατασκευών) ή κάποιο άλλο Ερευνητικό ή Εκπαιδευτικό Ίδρυμα ή Υπηρεσία, ή κάποιος άλλος πιστοποιημένος φορέας δοκιμών και ελέγχου (εσωτερικού ή εξωτερικού). Eπίσης, οι παραπάνω εκδίδουν: Tην «Έκθεση δοκιμής λειτουργικότητας», για τα αγροτικά μηχανήματα, εκτός των διαξονικών γεωργικών ή δασικών ελκυστήρων, για τα μηχανήματα συλλογής, περιποίησης φυτών, γεωργικών εγκαταστάσεων, πολλαπλών και ειδικών γεωργικών χρήσεων, και δημοσιοποιεί τα αποτελέσματα του ελέγχου και των δοκιμών ενός αγροτικού μηχανήματος κατά τη λειτουργία του σε πραγματικές γεωργικές συνθήκες. Η έκθεση αυτή, εκτός από την τεχνική περιγραφή όλων των λειτουργικών στοιχείων του μηχανήματος, περιλαμβάνει τα αποτελέσματα των παρατηρήσεων (απόδοση, συμπεριφορά, προσαρμοστικότητα στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις κ.λπ.) στις πραγματικές συνθήκες εργασίας και τη συμφωνία ή όχι του μηχανήματος με τις τεχνικές προδιαγραφές (εφόσον υπάρχουν). Tο «Τεχνικό δελτίο ελέγχου του αγροτικού μηχανήματος», που πιστοποιεί τη συμφωνία του πληροφοριακού δελτίου (φακέλου) που υποβάλλει ο κατασκευαστής ή εκπρόσωπος αυτού για το διαξονικό γεωργικό ή δασικό ελκυστήρα με τις ισχύουσες Οδηγίες της Ε.Ε. για την έκδοση της έγκρισης τύπου Ε.Ε. Tην «Έκθεση δοκιμής», με την οποία γνωστοποιούνται τα αποτελέσματα δοκιμών και η συμφωνία ενός λειτουργικού στοιχείου του γεωργικού ή δασικού ελκυστήρα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Φ.Ε.Κ. 1159/15-06-2009, για τους διαξονικούς γεωργικούς ή δασικούς ελκυστήρες απαιτείται: 13
η έγκριση τύπου Ε.Ε. για το γεωργικό ελκυστήρα, η οποία θα συνοδεύεται από τις αντίστοιχες εκθέσεις δοκιμών, το πληροφοριακό δελτίο του κατασκευαστή για τις δοκιμές (ελέγχους) σχετικά με: το θόρυβο, την πέδηση, τα επιτρεπόμενα φορτία στο σημείο σύζευξης παρελκομένων, τη δύναμη στροφής του πηδαλίου i (τιμονιού) και ό,τι άλλο επιβάλλουν οι εκάστοτε ισχύουσες οδηγίες της Ε.Ε. Αντί αυτής, μπορεί επίσης να γίνει δεκτή η Έκθεση δοκιμής σύμφωνα με τον Κώδικα 1 ή 2 του O.E.C.D. έγκριση τύπου Ε.Ε. σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες οδηγίες που αφορούν τους περιορισμούς ως προς τα όρια εκπομπής ρύπων από τους κινητήρες και της διάταξης προστασίας έναντι ανατροπής που φέρει ο εν λόγω γεωργικός ελκυστήρας. Αντί αυτής μπορεί επίσης να γίνει δεκτή η αντίστοιχη Έγκριση τύπου διάταξης προστασίας έναντι ανατροπής κατά τον O.E.C.D. Όσον αφορά τα μηχανήματα συλλογής, περιποίησης φυτών, γεωργικών εγκαταστάσεων, πολλαπλών και ειδικών γεωργικών χρήσεων απαιτείται Έκθεση δοκιμής από το Ινστιτούτο Αγροτικής και Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας (πρώην Ινστιτούτο Γεωργικών Μηχανών και Κατασκευών) ή από άλλο αναγνωρισμένο Ερευνητικό ή Εκπαιδευτικό Ίδρυμα ή Ινστιτούτο ή εθνική έγκριση τύπου ξένης χώρας ή άδεια κυκλοφορίας της χώρας προέλευσης ή έκθεση δοκιμής λειτουργικότητας, εκτός αν οι επιμέρους διατάξεις (Υπουργικές Αποφάσεις) που ρυθμίζουν την κυκλοφορία κάθε κατηγορίας ορίζουν διαφορετικά. Επίσης, απαιτείται Έγκριση τύπου E.E. σύμφωνα με τις οδηγίες 97/68/ΕK, 2002/88/ΕΚ, 2004/26/ΕΚ και τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις αυτών για τις ρυπογόνες εκπομπές που φέρει ο κινητήρας του εν λόγω αγροτικού μηχανήματος και Δήλωση πιστότητας Ε.Κ. του κατασκευαστή ή εντολοδόχου αυτού στην Κοινότητα με τις απαιτήσεις των οδηγιών περί υγιεινής και ασφαλούς χρήσης και λειτουργίας του μηχανήματος (σήμανση CΕ). Για τα Τρίκυκλα και Τετράτροχα Βοηθητικά Αγροτικά Μηχανήματα τύπου Unimog (Εικόνα 7.8) απαιτείται : Έκθεση δοκιμής σύμφωνα με τον Κώδικα 1 ή 2 του OECD ή εθνική έγκριση τύπου ξένης χώρας. Έγκριση τύπου E.E. σύμφωνα με τις οδηγίες 97/68/ΕK, 2002/88/ΕΚ, 2004/26/ΕΚ και τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις αυτών για τις ρυπογόνες εκπομπές που φέρει ο κινητήρας του. i Αδόκιμος ο όρος που χρησιμοποιεί ο νομοθέτης. Προτείνεται ο όρος Χειρομοχλός Διευθύνσεως. 14
Εικόνα 7.8 Ελκυστήρας τύπου Unimog. (http://www.google.gr/imgres?imgurl=http://cartype.com/pics/9890/full/mercedesbenz_unimog_74_01.jpg&imgrefurl=http://cartype.com/pages/5951/unimog 1974&h=2592&w=3456&tbnid=U2Yg78 TmH-CpjM:&docid=HB0IgUVXe4wrRM&ei=lO0UVuaEEcika8jcuqAI&tbm=isch&ved=0CD4QMy) 15
Βιβλιογραφία Γέμτου, Θ., Δοκιμές Γεωργικών Μηχανημάτων, Εκδ. Τμ. Εκδόσεων & Βιβλιοθήκης Τ. Ε. Ι. Λάρισας, Λάρισα, 1984. Field, L. H., Solie B. J., Introduction to Agricultural Engineering Technology: A Problem Solving Approach, Εκδ. Springer, Οκλαχόμα, 2007. 16