κα ΚΟΥΜΠΑΡΟΥΛΗ: Ευχαριστώ πάρα πολύ. Θα ήθελα με τη σειρά μου να χαιρετίσω τη συμμετοχή σας στην ημερίδα μας και για έναν ακόμη πολύ σημαντικό λόγο: Ουσιαστικά είναι η πρώτη επίσημη παρουσίαση της Ελληνικής Συντονιστικής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης ή αλλιώς, όπως θα το λέμε από δω και πέρα, ως Ελληνική Υπηρεσία AFCOS. Και δε νομίζω ότι υπάρχει καλύτερη ευκαιρία, δυνατότητα και κοινό για να γίνει αυτό. Στην παρουσίαση που ακολουθεί, στο 1 ο μέρος γίνεται μια πολύ συνοπτική αναφορά στις υποχρεώσεις που απορρέουν από το Ευρωπαϊκό Κανονιστικό Πλαίσιο σχετικά με την καταπολέμηση της απάτης και που ουσιαστικά υπαγόρευσαν την ανάγκη δημιουργίας της ελληνικής Υπηρεσία AFCOS καθώς επίσης και στις αρμοδιότητες και δράσεις της νεοσύστατης Υπηρεσίας. Στο 2 ο μέρος της παρουσίασης θα γίνει αναφορά στο επιχειρησιακό κομμάτι της Υπηρεσίας που ουσιαστικά αφορά στο συντονισμό της Υπηρεσίας και της συνεργασίας με την ΟLAF σε συγκεκριμένες υποθέσεις απάτης. Η καταπολέμηση λοιπόν της απάτης ως υποχρέωση προφανώς δεν είναι καινούργια. Την απαντάμε από την ίδρυση της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου τα μέλη καλούνται να καταπολεμούν την απάτη και οποιαδήποτε άλλη παράνομη δραστηριότητα κατά των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον δε και αναφορικά με τα προγράμματα επιμερισμένης διαχείρισης, τα κράτη μέλη έχουν την κύρια ευθύνη για την πρόληψη, τον εντοπισμό και τη διόρθωση των παρατυπιών και της απάτης. Η έννοια της απάτης εισήχθη στο νομοθετικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τον Κανονισμό 883/13 που ουσιαστικά είναι ο νέος νόμος, ο νέος Κανονισμός της ΟLAF με σκοπό τον εξορθολογισμό των λειτουργιών της και τη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς της ως βασικής Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας, προάσπισης των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βάσει του Κανονισμού, τα κράτη μέλη καλούνται να ορίσουν μια Υπηρεσία που να διευκολύνει την αποτελεσματική συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ του κράτους μέλους και της ΟLAF. Επομένως η Υπηρεσία AFCOS οφείλει να διασφαλίζει κατ ελάχιστον δυο κυρίως πράγματα:
Πρώτον, το συντονισμό εντός της χώρας όλων των απαραίτητων νομοθετικών, διοικητικών και ερευνητικών υποχρεώσεων και ενεργειών που σχετίζονται με τα οικονομικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεύτερο, να διασφαλίσει τη συνεργασία με την ΟLAF και τα κράτη μέλη. Σε εθνικό επίπεδο, όπως ήδη έχει προαναφερθεί, η εκπλήρωση της συγκεκριμένης υποχρέωσης που προβλέπει ο Κανονισμός 883, έγινε με τον ορισμό της Γενικής Γραμματείας Καταπολέμησης της Διαφθοράς, ως Ελληνικής Συντονιστικής Υπηρεσίας για την Καταπολέμηση της Απάτης. Οι τομείς δραστηριότητας της Ελληνικής Υπηρεσίας AFCOS στους πρώτους μήνες λειτουργίας της αφορούν κυρίως στην πρόληψη της απάτης, στην αναφορά των παρατυπιών, στην εξέταση καταγγελιών και στο συντονισμό σε υποθέσεις απάτης. Αναλυτικότερα: Σε ό,τι αφορά την πρόληψη της απάτης, η Υπηρεσία έχει αναπτύξει συνεργασία με την ΟLAF και ειδικότερα έχει συμμετάσχει, έχει συνδράμει στην έκθεση του 2015 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την καταπολέμηση της απάτης. Επιπλέον δε, έχει συμμετάσχει σε Ομάδες Εργασίας που λειτουργούν υπό το συντονισμό της ΟLAF κι έχει πραγματοποιήσει σειρά συναντήσεων για θέματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων της. Δεύτερον, έχει προβεί στην αποτύπωση σε εθνικό επίπεδο των φορέων και των Υπηρεσιών που εμπλέκονται στο πεδίο καταπολέμησης της απάτης. Επιπλέον έχει πραγματοποιήσει μια σειρά αρχικών συναντήσεων μ αυτούς τους φορείς, των οποίων η αρμοδιότητα άπτεται της διερεύνησης υποθέσεων απάτης προκειμένου να προσδιοριστεί το πεδίο αρμοδιότητάς τους αλλά και το πλαίσιο συνεργασίας με την Υπηρεσία AFCOS. Τρίτον, η Υπηρεσία εξετάζει και επεξεργάζεται την ανάγκη ανάπτυξης εθνικής στρατηγικής καταπολέμησης της απάτης. Στόχος της εν λόγω στρατηγικής είναι προφανώς ν αξιοποιήσει τις ήδη υφιστάμενες στρατηγικές, την Εθνική Στρατηγική Καταπολέμησης της Διαφθοράς στην οποία έχει γίνει εκτενής αναφορά αλλά και της Εθνικής Στρατηγικής Καταπολέμησης της Απάτης στις διαρθρωτικές δράσεις στην οποία αναφέρθηκε στην προηγούμενη ομιλία του ο κ. Χαρίτσης.
Η στρατηγική αυτή, στόχος είναι ν αφορά σε όλα τα στάδια της απάτης, δηλαδή στο στάδιο πρόληψής της, στο στάδιο εντοπισμού της, στο στάδιο έρευνας και δίωξης αλλά και στο στάδιο των ανακτήσεων και κυρώσεων. Απώτερος στόχος της Υπηρεσίας είναι η στρατηγική αυτή να καλύπτει το σύνολο των κονδυλιών που η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει στη χώρα. Τέλος, η Υπηρεσία και αναφορικά με τις δράσεις πρόληψης της απάτης, έχει ξεκινήσει την ανάδειξη ενός δικτύου συνεργασίας με αντίστοιχες υπηρεσίες AFCOS των άλλων κρατών μελών. Δεύτερο πεδίο αρμοδιότητας της Υπηρεσίας AFCOS είναι η αναφορά παρατυπιών. Η υποχρέωση αναφοράς των παρατυπικών δεν είναι καινούργια. Κατά την προγραμματική περίοδο 2007-2013, την προηγούμενη δηλαδή προγραμματική περίοδο, είχαν τεθεί σ εφαρμογή κανονισμοί που για πρώτη φορά εισήγαγαν την υποχρέωση των κρατών μελών να κοινοποιούν στην ΟLAF και στην Επιτροπή όλες τις περιπτώσεις παρατυπιών ή υπονοιών απάτης που αφορούν στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο στην προγραμματική περίοδο την τρέχουσα, 2014-2020 και με την υιοθέτηση του Κανονισμού 1303/2013, είναι ο Κανονισμός ο οποίος εισάγει ουσιαστικά κοινές διατάξεις υλοποίησης των διαρθρωτικών δράσεων, καλούνται πολύ συγκεκριμένα και για πρώτη φορά τα μέλη να θέσουν σ εφαρμογή αποτελεσματικά και αναλογικά μέτρα καταπολέμησης της απάτης, λαμβάνοντας υπ' όψιν τους εντοπισθέντες κινδύνους. Ειδικότερα και πολύ ξεκάθαρα, ο κανονισμός προβλέπει ότι τα κράτη μέλη προλαμβάνουν, ανιχνεύουν και διορθώνουν παρατυπίες και ανακτούν αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά καθώς και τόκους υπερημερίας. Επιπλέον αναφέρεται ρητά και σαφώς ότι ενημερώνουν την Επιτροπή για παρατυπίες που υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ συνεισφοράς των Ταμείων και την κρατούν ενήμερη για τη σημαντική πρόοδο σχετικών διοικητικών και δικαστικών διαδικασιών. Η υποχρέωση αναφοράς παρατυπιών καταγράφεται στο σύνολο των προγραμμάτων επιμερισμένης διαχείρισης που υλοποιούνται στη χώρα μας κι όχι μόνο στις δράσεις που υλοποιούνται από το ΕΚΤ, το ΕΤΠΑ και τα Ταμείο Συνοχής. Αφορά επίσης το Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης αλλά και τα νέα Ταμεία, το Ταμείο Ασύλου Μετανάστευσης και Ένταξης, το Ταμείο
Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους απόρους, καθώς επίσης και το Ταμείο της Παγκοσμιοποίησης. Τα κράτη μέλη υποχρεούνται ν αναφέρουν τις παρατυπίες στην Επιτροπή μέσω ενός Πληροφοριακού Συστήματος. Είναι το Σύστημα Διαχείρισης Παρατυπιών. Σε τακτική βάση και για το σκοπό αυτό η Επιτροπή έχει εκδώσει σειρά εφαρμοστικών κανονισμών ανά Ταμείο ουσιαστικά όπου γίνεται εξειδίκευση των θεμάτων που αφορούν στην κοινοποίηση. Σε εθνικό επίπεδο οι εν λόγω υποχρεώσεις που πηγάζουν απ τους κανονισμούς που ήδη προανέφερα, ενσωματώθηκαν στο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου των Διαρθρωτικών Δράσεων καθώς επίσης και στο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Σταδιακή ενσωμάτωση αντίστοιχων διαδικασιών προβλέπεται ότι θα γίνει και στα υπόλοιπα πιο μικρά Ταμεία. Η Υπηρεσία AFCOS και στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της θα πρέπει να εξασφαλίσει την εφαρμογή της τομεακής νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφορά με τη διαδικασία αναφοράς των παρατυπιών και την αναφορά της προόδου των σχετικών διοικητικών κι ελεγκτικών διαδικασιών. Τρίτο πεδίο αρμοδιότητας της Ελληνικής Υπηρεσίας AFCOS είναι η εξέταση καταγγελιών, η υποχρέωση των κρατών μελών για τη δημιουργία μηχανισμού υποδοχής καταγγελιών ουσιαστικά απαντάται πρώτη φορά στο θεσμικό πλαίσιο και πάλι αναφέρεται στον Κανονισμό 1303/13 που αφορά στα Διαρθρωτικά και στα Επενδυτικά Ταμεία όπου τα κράτη μέλη καλούνται να εξασφαλίζουν ότι τίθενται αποτελεσματικοί μηχανισμοί για την εξέταση των καταγγελιών σχετικά με τα Διαρθρωτικά Ταμεία. Η ενσωμάτωση αυτής της υποχρέωσης, έχει γίνει στο Ν. 4314 που αφορά την υλοποίηση του ΕΣΠΑ, όπου προβλέπεται ότι δημιουργείται μηχανισμός υποδοχής εξέτασης που αφορούν στις διαρθρωτικές δράσεις, ο οποίος τίθεται σ εφαρμογή σε πλήρη συνεργασία με τον Εθνικό Συντονιστή Καταπολέμησης της Διαφθοράς. Και δεδομένου του ότι οι αρμοδιότητες του Εθνικού Συντονιστή έχουν περάσει στο σύνολό τους στη Γενική Γραμματεία, αρμόδια Υπηρεσία λοιπόν που θα τρέχει αυτό το μηχανισμό καταγγελιών, είναι η Γενική Γραμματεία Καταπολέμησης της Διαφθοράς.
Στη συνέχεια αυτή η υποχρέωση εξειδικεύθηκε στα Συστήματα Διαχείρισης και Ελέγχου των Διαρθρωτικών Δράσεων και ειδικά με τις διαδικασίες υποδοχής και εξέτασης καταγγελιών όπου προβλέπεται άμεση εμπλοκή και συμμετοχή της Υπηρεσίας μας ή της Υπηρεσίας AFCOS ως φορέας υποδοχής καταγγελιών που έχει αναλάβει και τον εθνικό συντονισμό σε θέματα απάτης στην Ελλάδα. Για τις καταγγελίες που αφορούν στις δράσεις του Γεωργικού Ταμείου, σχετική αναφορά υπάρχει στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης του 2014/2020 χωρίς όμως να υπάρχει περαιτέρω εξειδίκευση στο αντίστοιχο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου. Σημειώνεται ότι από τον Ιανουάριο του 2016 η Γενική Γραμματεία Καταπολέμησης της Διαφθοράς έχει αναπτύξει κι έχει θέσει σε πλήρη λειτουργία ηλεκτρονική φόρμα υποβολής καταγγελίας, συνδεδεμένη ουσιαστικά με τη σελίδα του ΕΣΠΑ. Εδώ έχω τελειώσει την αναφορά στις τρεις βασικές αρμοδιότητες της Υπηρεσίας AFCOS και θα δώσω το λόγο στο συνάδελφο κ. Τσίρμπα, ο οποίος θ αναφερθεί ουσιαστικά στο επιχειρησιακό κομμάτι της Υπηρεσίας