ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Σκοπός της Μελέτης... 3 2. Ομάδα Εργασίας και Διαδικασία Σύνταξης... 6 ΜΕΡΟΣ Ι...9 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ... 9 Ενότητα 1...10 1.Γενικά στοιχεία της περιοχής...10 1.1 Ιστορικό συνένωσης...10 1.2 Θέση και Έκταση του Δήμου...10 1.3 Διοικητική Διαίρεση Δημοτικές και Τοπικές Κοινότητες... 11 1.4 Πληθυσμός...13 1.4.1 Πληθυσμιακές μεταβολές...13 1.4.2 Σύνθεση πληθυσμού (φύλο, ηλικία)...19 Δημοτική ενότητα Λάρισας...19 Δημοτική Ενότητα Κοιλάδας...22 Δημοτική Ενότητα Γιάννουλης...23 1.4.3 Επίπεδο εκπαίδευσης...24 Δημοτική ενότητα Λάρισας...24 Δημοτική ενότητα Κοιλάδας...25 Δημοτική ενότητα Γιάννουλης...25 1.4.4 Νοικοκυριά...27 Δημοτική ενότητα Λάρισας...27 Δημοτική ενότητα Κοιλάδας...27 Δημοτική ενότητα Γιάννουλης...28 1.5 Ο ρόλος του Δήμου στον Νομό και την Περιφέρεια...28 1.6 Ιστορική Φυσιογνωμία και Παράδοση... 30 Δημοτική Ενότητα Λάρισας...30
Ενότητα 2...36 2.Περιβάλλον και ποιότητα ζωής...36 2.1 Φυσικό Περιβάλλον...36 2.1.1 Θέση και γενική μορφολογία της περιοχής...36 2.1.2 Υδατικό Δυναμικό...38 2.1.3 Χλωρίδα - Πανίδα περιοχής- Βιοποικιλότητα...39 Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων...50 2.2 Πολεοδομική Οργάνωση...57 2.2.1 Η οικιστική εξέλιξη της Λάρισας από τη νεολιθική εποχή μέχρι το τέλος της οθωμανικής περιόδου...57 2.2.2 Η οικιστική εξέλιξη της Λάρισας από τo 1881 μέχρι σήμερα...58 2.2.3 Πολεοδομικές Ενότητες...60 2.2.3.1 Δημοτική Ενότητα Λάρισας... 60 2.2.3.2 Δημοτική Ενότητα Κοιλάδας... 67 2.2.3.3 Δημοτική Ενότητα Γιάννουλης...69 2.2.3.4 Ασυνέχειες Συγκρούσεις χρήσεων γης...70 2.3 Βασικές Υποδομές Δίκτυα...74 2.3.1 Δίκτυα Μεταφορών (Οδικά Δίκτυα Σιδηροδρομικά δίκτυα- Εναέρια δίκτυα)...74 2.3.2 Συγκοινωνιακό δίκτυο του Δήμου...83 2.3.3 Δίκτυα Τηλεπικοινωνιών και Πληροφορικής...88 2.3.4 Ενεργειακές Υποδομές...89 2.3.4 Παραγωγικές Υποδομές ΒΙΠΕ Λάρισας 92
ΕΝΟΤΗΤΑ 3...94 3. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΠΑΙΔΕΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ...94 3.1 ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΝΟΙΑΣ...94 3.1.1 Υποδομές Υγείας (Νοσοκομεία / Κέντρα υγείας, Δημοτικά Ιατρεία)...94 3.1.2 Κέντρα Φροντίδας Ηλικιωμένων - Γηροκομείο Λάρισας... 96 3.2 ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ...97 3.2.1 Δευτεροβάθμια - Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση...97 3.2.2 Τριτοβάθμια Εκπαίδευση...98 3.2.3 Επαγγελματική Κατάρτιση Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση...102 3.2.4 Φορείς Καινοτομιών...103 3.3 ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ...104 3.3.1 Αρχαιολογικοί χώροι, μνημεία...104 3.3.2 Μουσεία...113 3.3.3 Άλλες Πολιτιστικές Υποδομές...117 3.4 ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ...123 3.4.1 Αθλητικές Υποδομές...123 3.4.2 Τουριστικές Υποδομές...125
Ενότητα 4...125 4. Τοπική Οικονομία και Απασχόληση...125 4.1 Διάρθρωση Απασχόλησης/Ανεργίας...125 4.2 Παραγωγικοί Τομείς...125 Δημοτική Ενότητα Λάρισας...125 Τοπική αγορά εργασίας Δημοτικής Ενότητας Λάρισας...131 Δημοτική Ενότητα Κοιλάδας...132 Φυτικό και Ζωικό κεφάλαιο Δημοτικής Ενότητας Κοιλάδας...134 Δημοτική Ενότητα Γιάννουλης...136 4.2 Διάρθρωση της Οικονομίας...139 Τομεακή Διάρθρωση...139 Κλαδική Διάρθρωση...141
Ενότητα 5... 144 5.1 Αξιολόγηση της κατάστασης της περιοχής του Δήμου Λαρισαίων και εντοπισμός των κρίσιμων ζητημάτων τοπικής ανάπτυξης... 144 Θεματικός Τομέας: Περιβάλλον και Ποιότητα Ζωής... 146 Θέμα: Γεωγραφικά Χαρακτηριστικά Πόλης...146 Θέμα: Κυκλοφορία-Στάθμευση-Συγκοινωνία...147 Θέμα: Καθαριότητα και Διαχείριση Απορριμμάτων...148 Θέμα: Αστικό Περιβάλλον- Πράσινο- Κοινόχρηστοι χώροι...149 Θέμα: Ηλεκτροφωτισμός Ύδρευση Αποχέτευση - Ενέργεια...150 Θέμα: Ασφάλεια στην Πόλη...151 Θεματικός Τομέας: Εκπαίδευση Πολιτισμός Κοινωνική πολιτική... 152 Θέμα: Εκπαίδευση Νέες Τεχνολογίες...152 Θέμα: Πολιτισμός...153 Θέμα: Αθλητισμός...154 Θέμα: Κοινωνική Πολιτική...155 Θεματικός Τομέας: Τοπική Οικονομία και Απασχόληση... 156 Θέμα: Απασχόληση & Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού - Επιχειρηματικότητα...156 Το Συγκριτικό Πλεονέκτημα, οι δυνατότητες και τα ισχυρά σημεία της πόλης... 157 Η κεντρική γεωγραφική θέση...157 Το σχετικά μεγάλο μέγεθος της πόλης...158 Η λειτουργία της πόλης ως διοικητικό κέντρο...158 Υποδομές έρευνας και εκπαίδευσης...159 Περιβαλλοντικές και Ενεργειακές Υποδομές...160 Παραγωγικές Υποδομές...160 Η σχέση της πόλης με τον Θεσσαλικό κάμπο...161 Ο Πηνειός και οι δυνατότητες αξιοποίησής του...161 Ο δυναμισμός της μεγάλης βιομηχανίας...162 Το ανθρώπινο δυναμικό...162 Οι περιορισμοί, οι δυσκολίες και τα αδύνατα σημεία της πόλης...163 Οι ευκαιρίες που προκύπτουν από το νέο οικονομικό περιβάλλον...166 Οι κίνδυνοι που ενδεχομένως θα πρέπει να αντιμετωπιστούν...167
ΜΕΡΟΣ ΙΙ...174 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΝΟΜΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΩΝ...174 Ενότητα 6...175 6.1 Πίνακας συνοπτικής περιγραφής του αντικειμένου του Δήμου Λαρισαίων και των Νομικών Προσώπων σε κύριους άξονες δραστηριότητας...175 ΑΞΟΝΑΣ 1. Δραστηριότητες Τεχνικών, Πολεοδομικών και Περιβαλλοντικών Υπηρεσιών...175 ΑΞΟΝΑΣ 2 Δραστηριότητες Κοινωνικών Υπηρεσιών και Υπηρεσιών Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού...178 ΑΞΟΝΑΣ 3. Δραστηριότητες Υπηρεσιών Οικονομικής Ανάπτυξης και Απασχόλησης...181 ΑΞΟΝΑΣ 4. Δραστηριότητες Οριζόντιων και Υποστηρικτικών Υπηρεσιών...181
Ενότητα 7...185 7.Περιγραφή του εσωτερικού περιβάλλοντος του Δήμου Λαρισαίων και των Νομικών του Προσώπων... 185 7.1 Οργάνωση και Συνεργασίες Δήμου Λαρισαίων...185 7.1.1 Οργάνωση του Δήμου Λαρισαίων... 186 Όργανα Διοίκησης του Δήμου... 186 7.1.1.1 Δημοτική Αρχή...186 7.1.1.2 Δημοτικό Συμβούλιο...189 7.1.1.3 Οικονομική Επιτροπή και Επιτροπή Ποιότητας ζωής... 191 7.1.1.4 Οργανισμοί Εσωτερικής Υπηρεσίας (Ο.Ε.Υ.) Δήμου Λαρισαίων... 192 7.1.1.5 Νομικά Πρόσωπα (δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου) του Δήμου Λαρισαίων...193 7.1.1.6 Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα...196 7.1.1.7 Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Λάρισας (ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.)...197 7.1.1.8 Δημοτικό Ωδείο Λάρισας (Δ.Ω.Λ.)...198 7.1.1.9 Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Λάρισας (Δ.Ε.Υ.Α.Λ.)... 199 7.1.1.10 Δημοτικός Οργανισμός Πολιτισμού Αθλητισμού & Επιστημών Λάρισας (ΔΟΠΑΕΛ)... 200 7.1.1.11 Δημοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Λάρισας (ΔΗΚΕΛ)...200 7.1.1.12 Συνεργασίες του Δήμου Λαρισαίων...202 Φορείς στους οποίους συμμετέχει ο Δήμος...202 Συνεργασίες με γειτονικούς ΟΤΑ, φορείς της Δημόσιας διοίκησης, συνεργασίες Δήμου με ιδιώτες, Δίκτυα πόλεων, αδελφοποιήσεις κ.λ.π.... 206 7.2 Δραστηριότητες και Διαδικασίες Δήμου Λαρισαίων... 208 7.2.1 Δραστηριότητες Τεχνικών, Πολεοδομικών και Περιβαλλοντικών υπηρεσιών... 208 7.2.1.1 Τεχνικά Έργα - Αστικό Περιβάλλον...208 7.2.1.2 Πολεοδομικός σχεδιασμός... 208 7.2.1.3 Δημοτικό Αμαξοστάσιο... 209 7.2.1.4 Καθαριότητα και Διαχείριση Απορριμμάτων... 210 7.2.1.5 Ελεύθεροι Χώροι Πάρκα / Πράσινο...218 7.2.1.6 Διατηρητέα κτίρια...220 7.2.1.7 Μνημεία... 220 7.2.1.8 Ενέργεια - Ανανεώσιμες Πηγές... 222 7.2.1.9 Δίκτυο Ηλεκτροφωτισμού... 222 7.2.1.10 Δίκτυο Ύδρευσης...223 7.2.1.11 Συστήματα Άρδευσης Κοινοχρήστων Χώρων... 224 7.2.1.12 Δίκτυο Απορροής Όμβριων... 225 7.2.1.13 Δίκτυο και Συστήματα Αποχέτευσης Ακαθάρτων... 225 7.2.1.14 Βιολογικός Καθαρισμός... 226 7.2.2 Δραστηριότητες Κοινωνικών υπηρεσιών και υπηρεσιών Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού... 228 7.2.2.1 Δημοτικοί Παιδικοί Σταθμοί... 228 7.2.2.2 Παιδεία Σχολικές Κτιριακές Υποδομές...228 7.2.2.3 Δια Bίου Eκπαίδευση... 229 7.2.2.4 Δημοτική Βιβλιοθήκη...229 7.2.2.5 Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα...229 7.2.2.6 Κατασκευή Νέου Δημοτικού Μουσείου Νερού... 230 7.2.2.7 Δημοτικό Θέατρο...230 7.2.2.8 Δημοτικός Κινηματογράφος... 230 7.2.2.9 Δημοτικό Ωδείο και Μουσική Εκπαίδευση... 231 7.2.2.10 Πολιτιστικά Προγράμματα... 231 7.2.2.11 Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Διαδίκτυο...232 7.2.2.12 Εκθεσιακό Κέντρο...232 7.2.2.13 Δημοτικός Αθλητισμός... 232 7.2.2.14 Ελεύθερος χρόνος Ψυχαγωγία...235 7.2.2.15 Κοινωνική Πρόνοια - Τρίτη Ηλικία...236 7.2.2.16 Δημοτικές Υπηρεσίες Υγείας... 236 7.2.2.17 Προγράμματα Φτώχειας... 237 7.2.2.18 Προγράμματα ΑΜΕΑ... 238 7.2.2.19 Προγράμματα Ναρκωτικών... 238
Ενότητα 8... 309 8.1 Αξιολόγηση του εσωτερικού περιβάλλοντος Δήμου Λαρισαίων και εντοπισμός των κρίσιμων ζητημάτων εσωτερικής ανάπτυξης (Δυνατότητες Αδυναμίες, Κρίσιμα ζητήματα)... 309 ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ... 318 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ ΚΑΙ... 318 ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ... 318 Ενότητα 9... 319 9.1 Το όραμα και οι αρχές του Δήμου Λαρισαίων... 319 Ενότητα 10... 322 10.1 Η Στρατηγική του Δήμου Λαρισαίων... 322 (Γενικοί Στόχοι Επιχειρησιακού Προγράμματος)... 322 Ενότητα 11... 331 Οι Άξονες και τα Μέτρα του Προγράμματος... 331 (Αναπτυξιακές Προτεραιότητες)... 331 11.1 Ομαδοποίηση των Γενικών Στόχων (αποτελεσμάτων) σε Μέτρα και Άξονες... 331 11.2 Διατύπωση των Αρχών Λειτουργίας και Διακυβέρνησης του Δήμου Λαρισαίων... 343