Πρακτικά από τη συνάντηση εργασίας για τον προσδιορισμό των στόχων θέρμανσης/ ψύξης από ΑΠΕ για τα έτη 2020/ 2030 στην Ελλάδα Παραδοτέο D8.1 του έργου RES-H Policy Η παρούσα έκθεση συντάχθηκε στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού έργου: "Policy development for improving RES- H/C penetration in European Member States (RES-H Policy)" υπό το πρόγραμμα Ευφυής Ενέργεια για την Ευρώπη (ΙΕΕ) Δεκέμβριος 2009 Αργυρώ Γιακουμή, ΚΑΠΕ, Ελλάδα Μηνάς Ιατρίδης, ΚΑΠΕ, Ελλάδα Supported by 1
Το έργο "Policy development for improving RES-H/C penetration in European Member States (RES-H Policy)" υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του προγράμματος Ευφυής Ενέργεια για την Ευρώπη (Intelligent Energy for Europe IEE) (Αριθμός συμβολαίου του έργου IEE/07/692/SI2.499579). Η ευθύνη των πληροφοριών της παρούσας έκθεσης βαρύνει αποκλειστικά τους συγγραφείς. Οι πληροφορίες που εμπεριέχονται σε αυτή δεν αντιπροσωπεύουν τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δε φέρει ευθύνη για οποιαδήποτε χρήση των πληροφοριών αυτών. Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας - ΚΑΠΕ, Δεκέμβριος 2010 2
Συνάντηση εργασίας Προσδιορισμός των ενδεικτικών στόχων στον τομέα της θέρμανσης/ ψύξης από ΑΠΕ για τα έτη 2020/ 2030 και πολιτικά μέτρα στήριξης έργο RES-H Policy υπό το πρόγραμμα IEE Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου 2009 Τόπος διεξαγωγής: Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών & Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ) 19 ο χλμ. Λ. Μαραθώνος, Πικέρμι, Αττική. Πρόγραμμα συνάντησης 10:00 Εγγραφές Υποδοχή - Καφές 10:15 10:30 Έναρξη συνάντησης - Συστάσεις 10:30 10:45 Σύντομη παρουσίαση του έργου RES-H Policy 10:45 11:15 Ανάλυση της μεθοδολογίας για τον προσδιορισμό των στόχων 11:15 11:30 Παρουσίαση αποτελεσμάτων της διαβούλευσης σχετικά με τους στόχους για τα έτη 2020/2030 στον τομέα της θέρμανσης/ ψύξης από ΑΠΕ 11:30 12:15 Συζήτηση αναφορικά με τους στόχους 12:15 12:30 Διάλειμμα καφέ 12:30 12:45 Πολιτικά μέτρα στήριξης για τη διείσδυση τεχνολογιών που παρέχουν θέρμανση/ ψύξη από ΑΠΕ 12:45 13:30 Συζήτηση αναφορικά με τα πολιτικά μέτρα στήριξης για παραγωγή θέρμανσης/ ψύξης από ΑΠΕ 13:30 Ελαφρύ Γεύμα 3
Πρακτικά συνάντησης Προσδιορισμός των ενδεικτικών στόχων στον τομέα της θέρμανσης/ ψύξης από ΑΠΕ για τα έτη 2020/ 2030 και πολιτικά μέτρα στήριξης έργο RES-H Policy υπό το πρόγραμμα IEE Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου 2009 Τόπος διεξαγωγής: Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών & Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ) 19 ο χλμ. Λ. Μαραθώνος, Πικέρμι, Αττική. Λίστα συμμετεχόντων: Μηνάς Ιατρίδης Γιακουμή Αργυρώ Γιώργος Κοντονίκας Μυρσίνη Χρήστου Αρτέμιος Χατζηαθανασίου Ανδρέας Ανδρεόπουλος Γιώργος Αγερίδης Κωνσταντίνος Καρύτσας Αναστασία Μπένου Δημήτρης Χασάπης Βασίλης Κίλιας Ρόζυ Χριστοδουλάκη Κώστα Θεοφύλακτος Σπύρος Κυρίτσης Παναγιώτης Γραμμέλης Τμήμα Ανάλυσης Ενεργειακής Πολιτικής, ΚΑΠΕ Τμήμα Ανάλυσης Ενεργειακής Πολιτικής, ΚΑΠΕ ΔΕΛΤΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΕ, Ανανεώσιμες - ΚΛιματισμός Τμήμα Βιομάζας, ΚΑΠΕ και μέλος της Επιτροπής που έχει συστήσει το Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής για το ΕΣΔΑΠΕ Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), Τμήμα Χημικών Μηχανικών Διεύθυνση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ΚΑΠΕ και μέλος του Ελληνικού Συνδέσμου Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας (ΕΣΣΗΘ) Τμήμα Γεωθερμίας, ΚΑΠΕ Τμήμα Γεωθερμίας, ΚΑΠΕ Τμήμα ηλιακών θερμικών, ΚΑΠΕ Energy Information Systems & Planning Department, CRES Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), Τμήμα Χημικών Μηχανικών Ελληνικός Συνδέσμος Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας (ΕΣΣΗΘ) ΕΛΛΕΒΙΟΜ, Ελληνική Εταιρεία Βιομάζας IΙνστιτούτο Τεχνολογίας & Εφαρμογών Στερεών Καυσίμων Ν. Σαμαράς Ιδιωτική εταιρεία, Εφαρμογές Βιομάζας 4
10:00 Εγγραφές Υποδοχή - Καφές 10:15 10:30 Έναρξη συνάντησης - Συστάσεις 10:30 10:45 Σύντομη παρουσίαση του έργου RES-H Policy Εγινε μία σύντομη περιγραφή του έργου RES-H Policy παρουσιάζοντας το σκοπό και τους αντικειμενικούς στόχους του έργου. Επιπλέον τονίστηκε ο γενικότερος σκοπός της διαδικασίας διαβούλευσης και το που αποσκοπεί η όλη αυτή διαδικασία. Ο κ. Χασάπης ρώτησε αν στη διαδικασία υπολογισμού των στόχων έχει συμπεριληφθεί και η ηλιακή ψύξη στις βιομηχανικές εφαρμογές. Ο κ. Κίλιας υπογράμμισε την αβεβαιότητα που υπάρχει σχετικά με την εξέλιξη της μελλοντικής ζήτησης στη βιομηχανία. Επίσης το θέμα κατά πόσο οικονομικά και τεχνολογικά εμπόδια λήφθηκαν υπόψη έγινε αντικείμενο συζήτησης. 10:45 11:30 Ανάλυση της μεθοδολογίας για τον προσδιορισμό των στόχων Παρουσιάστηκαν οι διαφορετικές προσεγγίσεις σχετικά με τον προσδιορισμό των τομεακών στόχων για τη θέρμανση/ ψύξη από ΑΠΕ και αναπτύχθηκε συζήτηση γύρω από τα αποτελέσματά της κάθε προσέγγισης. Συζητήθηκε το θέμα της αναγκαιότητας να αναπτυχθεί ένας ξεκάθαρος μηχανισμός καταγραφής των εγκατεστημένων συστημάτων ΑΠΕ σε κάθε τεχνολογικό τομέα (ηλιακά, γεωθερμία, βιομάζα). Σχετικά με τις γεωθερμικές αντλίες θερμότητας ο κ. Καρύτσας ενημέρωσε τους συμμετέχοντες ότι είναι στις προθέσεις του Ελληνικού Συνδέσμου Εγκαταστατών Γεωθερμικών Αντλιών Θερμότητας να ζητήσουν τη δημιουργία καταλόγου με όλα τα εγκατεστημένα συστήματα. 11:30 12:15 Παρουσίαση αποτελεσμάτων της διαβούλευσης σχετικά με τους στόχους για τα έτη 2020/2030 στον τομέα της θέρμανσης/ ψύξης από ΑΠΕ Παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της διαβούλευσης σχετικά με τους στόχους για τα έτη 2020/2030 στον τομέα της θέρμανσης/ ψύξης από ΑΠΕ. Έγινε ξεκάθαρο προς όλους τους συμμετέχοντες πώς για την επίτευξη του Ελληνικού στόχου για 18% μερίδιο των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας, είναι απαραίτητο να διπλασιαστεί σχεδόν η παραγωγή θέρμανσης/ ψύξης από ΑΠΕ. Η ανάγκη αυτή γίνεται ακόμη πιο επιτακτική αν λάβουμε υπόψη τη δέσμευση του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής να αυξήσει αυτό το μερίδιο σε 20%. Ο κ. Χασάπης υπογράμμισε την ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη των ηλιακών θερμικών συστημάτων και σε τομείς όπως είναι η ηλιακή ψύξη και η θέρμανση χώρων, αφού θα μπορούσαν να δώσουν σημαντική ώθηση στον τομέα της θέρμανση/ ψύξης από ΑΠΕ στην Ελλάδα. Τα ηλιακά θερμικά συστήματα για θέρμανση χώρων μπορούν εύκολα να καλύψουν μέχρι και το 50% των θερμικών αναγκών ενός κτιρίου, ενώ τα συστήματα ηλιακής ψύξης μπορούν να καλύψουν το 70 80% των ψυκτικών αναγκών. Η κα. Χρήστου τόνισε ότι υπάρχει μεγάλο δυναμικό για χρήση βιομάζας στην Ελλάδα, αν εκμεταλλευτούν στο μέλλον τα αγροτικά και κτηνοτροφικά υπολείμματα. 5
Ο κ. Κοντονίκας έδωσε τη δική του εμπειρία για την Ελληνική αγορά γεωθερμικών αντλιών θερμότητας και ανέφερε ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον τον τελικών καταναλωτών για τη συγκεκριμένη τεχνολογία. Ο κ. Καρύτσας εξέφρασε την άποψη ότι η αντλίες θερμότητας στην Ελλάδα είναι υποεκτιμημένες στις στατιστικές, επειδή δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία που να δίνουν τον αριθμό των εγκατεστημένων συστημάτων και τόνισε την ανάγκη στο μέλλον να υπάρξει εκμετάλλευση των γεωθερμικών πεδίων για τηλεθέρμανση. 12:15 12:30 Διάλειμμα καφέ 12:30 13:30 Πολιτικά μέτρα στήριξης για τη διείσδυση τεχνολογιών που παρέχουν θέρμανση/ ψύξη από ΑΠΕ Στο σημείο αυτό παρουσιάστηκαν τα επιλεγμένα μέτρα πολιτικής στήριξης, καθώς και όλες οι διαθέσιμες επιλογές πολιτικών μέτρων για τη διείσδυση τεχνολογιών που παρέχουν θέρμανση/ ψύξη από ΑΠΕ και ακολούθησε συζήτηση για το ποια είναι τα καταλληλότερα πολιτικά μέτρα για την περίπτωση της Ελλάδας. Υπογραμμίστηκε η ανάγκη πιστοποίησης των εγκαταστατών συστημάτων θέρμανσης/ ψύξης από ΑΠΕ καθώς και πιστοποίηση τόσο των συστημάτων όσο και του σχεδιασμού. Σχετικά με τη Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας τονίστηκε η ανάγκη για αύξηση της τιμής επιδότησης της παραγόμενης κιλοβατώρας (feed-in-tariff), διότι με τις υπάρχουσες τιμές επιδότησης είναι δύσκολο να γίνουν επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα. Η κα. Χρήστου τόνισε ότι είναι ανάγκη να υπάρξει επιτέλους άρση των νομοθετικών εμποδίων που δεν επιτρέπουν τη χρήση καυστήρων βιομάζας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Αυτά τα εμπόδια θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με το να τεθούν όρια εκπομπών έτσι ώστε να απαγορεύεται η χρήση καυστήρων βιομάζας μόνο στην περίπτωση που δεν ικανοποιούνται τα κριτήρια αυτά. Για τη στήριξη των αντλιών θερμότητας, προτάθηκε να υπάρξει διαφορετική τιμολόγηση της ηλεκτρικής ενέργειας που χρησιμοποιούν τα νοικοκυριά που έχουν εγκατεστημένα τέτοια συστήματα. Αναγνωρίστηκε ότι στο μέλλον τα οικονομικά μέτρα στήριξης θα δίνονται υπό μορφή επιδότησης της παραγόμενης ενέργειας παρά ως επιδοτήσεις κεφαλαίου όπως συνέβαινε μέχρι τώρα. Οι συμμετέχοντες επίσης συζήτησαν τη δυσκολία να υιοθετηθούν οικονομικά μέτρα στήριξης για τη διείσδυση των συστημάτων θέρμανσης/ ψύξης από ΑΠΕ, δεδομένης της δύσκολης οικονομικής κατάστασης. Συζητήθηκε επίσης το Σχέδιο Νόμου για τις ΑΠΕ που είχε τεθεί σε δημόσια διαβούλευση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής. Το Σχέδιο Νόμου αφορά την Επιτάχυνση της διείσδυσης τως ΑΠΕ και τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Υπογραμμίστηκε ότι ο νέος αυτός νόμος περιλαμβάνει ως επί τω πλείστον ρυθμίσεις για την παραγωγή ηλεκτρισμού από ΑΠΕ, και ότι το κομμάτι της παραγωγής θέρμανσης/ ψύξης από ΑΠΕ έχει υποεκτιμηθεί και δεν έχει αναπτυχθεί όσο θα έπρεπε στο σχέδιο νόμου, παρά το γεγονός ότι για την επίτευξη του στόχου για το 2020 το κομμάτι στης θερμότητας θα έχει ένα ποσοστό περί το 48% του στόχου. 13:30 Ελαφρύ Γεύμα 6