1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΣΚΟΠΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
2 Οικονομικές πληροφορίες για την πγδμ Επιδότηση ύψους 45 εκατ. ευρώ για το τρέχον έτος αποφάσισε να χορηγήσει η κυβέρνηση της πγδμ στους αγρότες. Οι αγροτικές επιδοτήσεις θα φτάσουν στα 70 εκατ. ευρώ το 2009 και στα 100 εκατ. ευρώ το 2010, ποσά που θεωρούνται υψηλά καθώς το σύνολο των επιδοτήσεων τα τελευταία 10 χρόνια δεν ξεπέρασε τα 20 εκατ. ευρώ. Πρώτοι θα λάβουν τις σχετικές επιδοτήσεις οι καπνοπαραγωγοί. Άνω των 10.000 επισκεπτών δέχθηκε το χειμερινό θέρετρο Popova Sapka κατά τη διάρκεια των χριστουγεννιάτικων διακοπών. Λόγω δυσμενών υδρολογικών συνθηκών στην περιοχή του Debar, η παραγωγή του υδροηλεκτρικού σταθμού Spilje το 2007 έπεσε εκτός των προβλέψεων κατά 14%. Όπως αναφέρεται σε τοπικά δημοσιεύματα, η αύξηση των τιμών στα τρόφιμα έπληξε σκληρά τους πολίτες της πγδμ, οι οποίοι, σύμφωνα με τα ίδια δημοσιεύματα, ζουν κυρίως με δάνεια, καθώς δύο μέσοι μισθοί μόλις καλύπτουν τις βασικές ανάγκες σε τρόφιμα. Οι τιμές των τροφίμων θα εξακολουθήσουν αν αυξάνονται κατά τους επόμενους έξι μήνες, ενώ κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους θα εξαρτηθούν από την τοπική παραγωγή τροφίμων. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η τιμή του πληθωρισμού παραμένει σε αποδεκτό πλαίσιο, ενώ το επίπεδο διαβίωσης θα σημειώσει πτώση, εκτός εάν αυξηθούν οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της πγδμ για το 2007, ο μέσος μηνιαίος μισθός στην πγδμ ανήλθε στα 14.500 δηνάρια το μήνα (περίπου 2.000 δηνάρια περισσότερο από το 2006), ωστόσο τα έξοδα διαβίωσης αυξήθηκαν κατά 40% περίπου. Εκ πρώτης όψεως, οι πολίτες της χώρας απήλαυσαν μεγαλύτερη πολυτέλεια, καθώς οι αεροπορικές συγκοινωνίες αυξήθηκαν κατά 7%, ο αριθμός των επισκέψεων στα θέατρα αυξήθηκε κατά 2%, ενώ τα τηλεφωνήματα από τηλεφωνικούς θαλάμους μειώθηκαν κατά 25%. Παραμένει όμως δύσκολη για τον μέσο πολίτη της χώρας η αγορά καινούριου διαμερίσματος, καινούριου οχήματος ή τα μακρινά ταξίδια. Το επίπεδο ανεργίας επίσης έφτασε το 35% κατά το 2007 (316.000 άτομα), ενώ το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 5%. Ακόμη, ο αριθμός αποφοίτων αυξήθηκε κατά 5%. Το 2007 10% περισσότεροι Αμερικάνοι, Γερμανοί, Ιταλοί, Ολλανδοί και Έλληνες τουρίστες επισκέφθηκαν την πγδμ, ενώ υψηλότερα παραμένουν τα επίπεδα τουριστών από την Βουλγαρία, τη Σερβία, την Τουρκία και την Αλβανία. Επίσης βάσει των στοιχείων της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της πγδμ, το εξωτερικό εμπόριο της χώρας αυξήθηκε κατά 39,1% το 2007 σε σχέση με το 2006, το εμπορικό έλλειμμα όμως για την περίοδο Ιανουαρίου Νοεμβρίου 2007 έφτασε στα 1,6 δισ. δολλάρια, αυξημένο κατά 36,4% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2006. Όπως εκτιμά η Παγκόσμια Τράπεζα, η ανάπτυξη της πγδμ το 2008 θα φθάσει στο 5% και το 2009 στο 5,5%, γεγονός που θα βοηθήσει το ΑΕΠ της χώρας να μην υστερεί πλέον σε σχέση με τις άλλες χώρες της περιοχής. Οι τιμές του διαδικτύου και της σταθερής τηλεφωνίας θα μειωθούν στο ήμισυ τον ερχόμενο μήνα, όταν αρχίσουν τη λειτουργία τους οι πάροχοι WiMAX για ασύρματη ηλεκτρονική επικοινωνία. Συγκεκριμένα η Nexcom, η οποία κέρδισε την εθνική άδεια για παροχή τεχνολογίας WiMAX, θα αρχίσει να προσφέρει στους πολίτες τις υπηρεσίες της στα τέλη του τρέχοντος μήνα. Το χρηματιστήριο της πγδμ γνώρισε πραγματική «έκρηξη» κατά το παρελθόν έτος, σύμφωνα με δημοσίευμα, καθώς αυξήθηκαν τόσο οι συναλλαγές όσο και οι τιμές των μετοχών.
3 Μόνο το 3% των εταιριών της πγδμ έχουν εφαρμόσει το σύστημα HASP για την ασφάλεια των τροφίμων. Η Εταιρία σιδηροδρόμων της πγδμ πρόκειται μέσα στο τρέχον έτος να προβεί σε εκσυγχρονισμό του τροχαίου σιδηροδρομικού υλικό της, όπως ανακοίνωσε ο διευθυντής της. Εν τω μεταξύ, παρά το γεγονός ότι κατά το προηγούμενο έτος η μεταφορά επιβατών και αγαθών αυξήθηκε κατά 30%, η μεταφορά επιβατών παραμένει ζημιογόνος τομέας ενώ η σιδηροδρομική μεταφορά φορτίων είναι επικερδής. Στις 9 τ.μ. οι τιμές των καυσίμων στη χώρα αυξήθηκαν κατά 2 δηνάρια το λίτρο και της βενζίνης ντίζελ κατά 1,5 δηνάρια το λίτρο. Οι Αρχές στα Σκόπια προτείνουν ρύθμιση για το «χάος στις μεταφορές με ταξί», όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν δημοσιεύματα. Σύμφωνα με τις προτάσεις αυτές, όλα τα ταξί θα γίνουν ομοιόμορφα και με ενιαίο χρώμα (λευκοκίτρινα), θα τους επιτραπεί να αναγράφουν διαφημίσεις, ενώ ο αριθμός τους για την πόλη των Σκοπίων θα περιορισθεί στις 3.000. Άρχισε για πρώτη φορά στην πγδμ παραγωγή αιολικής ενέργειας. Πρόκειται για την περιοχή Radovis, όπου η παραγόμενη αιολική ενέργεια θα χρησιμοποιείται για τι φωτισμό των δρόμων. Από 1 ης Ιανουαρίου μειώθηκαν για ορισμένα καταναλωτικά αγαθά οι τελωνειακοί δασμοί, βάσει της Συμφωνίας Σταθερότητας και Σύνδεσης ανάμεσα στην ΕΕ και την πγδμ. Οικονομική πολιτική της κυβέρνησης της πγδμ Άκαρπη απέβη η συνάντηση ανάμεσα σε εκπροσώπους της κυβέρνησης της πγδμ και των εργοστασίων που αποτελούν τους μεγαλύτερους καταναλωτές ενέργειας, καθώς δεν επετεύχθη συμφωνία για την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας. Το πρόβλημα για τις μεγάλες επιχειρήσεις δημιουργήθηκε, όπως αυτές υποστηρίζουν, με την απόφαση της κυβέρνησης να απελευθερώσει την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, την οποία οι μεγάλοι καταναλωτές θα πρέπει στο εξής να την προμηθεύονται στην ελεύθερη αγορά. Σύμφωνα πάλι με τις επιχειρήσεις, κάτι τέτοιο σημαίνει ότι θα λειτουργούν κάτω από το περιθώριο κέρδους, με αποτέλεσμα να πρέπει τελικά να παύσουν εντελώς τη λειτουργία τους. Στην εν λόγω συνάντηση η κυβέρνηση πρότεινε όπως παρέχει στις εταιρίες μέρος της απαιτούμενης ενέργειας (συνολικά 1.250 GWh ηλεκτρισμού στην τιμή των 75 ευρώ/ GWh), σε τιμή, όπως υποστηρίζει, κατά 10-20% χαμηλότερη από αυτήν της ελεύθερης αγοράς, ενώ την υπόλοιπη απαιτούμενη ενέργεια οι εταιρίες θα πρέπει να την προμηθεύονται από την ελεύθερη αγορά. Σύμφωνα με την κυβέρνηση, αυτές οι ποσότητες ενέργειας μπορούν να εξευρεθούν από την παραγωγή του σταθμού TEC Negotino και το πλεόνασμα νυχτερινής ενέργειας από την παραγωγή της ELEM. Κάποιες από τις εταιρίες δέχθηκαν τελικά την προσφερόμενη από την κυβέρνηση τιμή για την ηλεκτρική ενέργεια, οι περισσότερες ωστόσο θεωρούν ότι οι προσφερόμενες από την κυβέρνηση τιμές είναι υψηλές και οι όροι είναι ευνοϊκότεροι στην ελεύθερη αγορά, καθώς εκεί υπάρχει επιπλέον και μεγαλύτερη ελαστικότητα ως προς την παροχή ενέργειας. Εξ άλλου, εκπρόσωπος της κυβέρνησης δήλωσε ότι προς το παρόν δεν υπάρχει πλεόνασμα νυχτερινής ενέργειας στην ELEM και οι συνομιλίες με τις εταιρίες θα πρέπει να επικεντρωθούν σε μία γενική ετήσια διανομή.
4 Δημοσιεύματα επίσης αναφέρουν ότι, κατά τους εκπροσώπους των εταιριών, η κρατική εταιρία παροχής ενέργειας MEPSO ετοιμάζει και άλλο «ηλεκτρικό σοκ» επιβάλλοντας στα μεγάλα εργοστάσια πολύ υψηλό πρόστιμο στην περίπτωση που ξοδεύουν είτε περισσότερη είτε λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια από αυτή που έχουν ζητήσει από τη MEPSO να τους μεταφέρει. Τα εργοστάσια ζητούν από τη MEPSO να ακολουθηθούν οι ευρωπαϊκές προδιαγραφές, βάσει των οποίων δεν επιβάλλονται πρόστιμα εάν η ποσότητα της καταναλισκόμενης ενέργειας είναι κατά 5% περισσότερη ή λιγότερη από τη ζητηθείσα. Σύμφωνα με ειδησεογραφική πηγή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε μήνυμα στην κυβέρνηση της πγδμ να μη βιαστεί όσον αφορά στην υιοθέτηση των τροποποιήσεων του ενεργειακού νόμου της χώρας. Τοπικά δημοσιεύματα καλούν την κυβέρνηση της πγδμ να χαράξει μία στρατηγική για να αξιοποιήσει τις εμπορικές κυρώσεις της Σερβίας στο Κοσσυφοπέδιο. Τα συγκεκριμένα δημοσιεύματα αναφέρουν ότι το Κοσσυφοπέδιο πραγματοποιεί ετησίως από την πγδμ εισαγωγές αξίας 200 εκατ. δολλαρίων και εκφράζουν την πεποίθηση ότι ο αριθμός αυτός μπορεί να αυξηθεί σημαντικά. Η κυβέρνηση της χώρας αναζητά ξένους συμβούλους, οι οποίοι θα παρουσιάσουν μία ανάλυση της κατάστασης των εταιριών OHIS και EMO και θα αποφανθούν για την πραγματική τους αξία. Ο απώτερος στόχος της κυβέρνησης είναι να διατηρηθούν οι θέσεις όλων των εργαζομένων και η λειτουργία των εργοστασίων να παραμείνει η ίδια. Επίσης η κυβέρνηση ετοιμάζει παρόμοιο σχέδιο δράσης για την εκτίμηση της κατάστασης του εργοστασίου καπνού στο Prilep και της εταιρίας Eurokompozit. Για τα εργοστάσια OHIS και EMO, καθένα από τα οποία έχει χρέη 2 εκατ. ευρώ, έχουν προηγηθεί τέσσερις αποτυχημένες προσπάθειες πώλησής τους με διεθνή διαγωνισμό. Δραστηριότητα εγχώριων εταιριών της πγδμ Διέκοψε τη λειτουργία του το εργοστάσιο σιδηροσιλικόνης Silmak στο Jegunovce, καθώς η κρατική εταιρία παροχής ενέργειας MEPSO το αποσύνδεσε από το δίκτυο ενέργειας, δεδομένου ότι η Silmak δεν φρόντισε για την προμήθεια ενέργειας στην ελεύθερη αγορά, ως όφειλε βάσει του νέου ενεργειακού νόμου. Η αεροπορική εταιρία της πγδμ ΜΑΤ σχεδιάζει την αγορά ενός μεταχειρισμένου Boeing 737-500. Η εν λόγω εταιρία πρόκειται να λειτουργήσει 2-3 νέες γραμμές, πιθανόν προς Μιλάνο, Στουτγάρδη και Μόναχο. Επίσης η εταιρία σκέφτεται την ίδρυση δικής της οδικής συγκοινωνίας από και προς το Κοσσυφοπέδιο. Τραπεζικός Τομέας Η ισλανδική εταιρία Milestone έγινε από 9-1-08 ο επίσημος ιδιοκτήτης του 75,9% των μετοχών της Επενδυτικής Τράπεζας του Κουμάνοβο, φτάνοντας έτσι να κατέχει το πλειοψηφικό πακέτο του 97,67% των μετοχών της τράπεζας. Εκπρόσωποι της Milestone ανακοίνωσαν ότι μέχρι στιγμής επένδυσαν στην τράπεζα 4,5 εκατ. ευρώ, ενώ πρόκειται να επενδύσουν άλλα 6 εκατ. ευρώ. Επίσης, έκαναν λόγω για τις επενδύσεις που έχει πραγματοποιήσει η εταιρία τους στον φαρμακευτικό τομέα στη χώρα (Zegin), καθώς και στον τομέα οινοποιίας.
5 Ξένες εταιρίες στην πγδμ επενδύσεις - εξαγορές Οι τοπικές αρχές στη Στρούμιτσα ανήγγειλαν επένδυση ύψους 150 εκατ. ευρώ από την πολυεθνική κοινοπραξία Steafilko. Σε μία έκταση 400.000 τ.μ. η εταιρία πρόκειται να κατασκευάσει τέσσερα εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας και κονσερβοποιίας τροφίμων και να δημιουργήσει 3.000 νέες θέσεις εργασίας. Η κροατική Agrokor αναμένεται επίσης να έλθει και να κατασκευάσει μία μονάδα κατάψυξης αγροτικών προϊόντων. Ο Σέρβος επιχειρηματίας Milan Aksentijevic θα γίνει επισήμως ο ιδιοκτήτης του 51% των μετοχών του χυτηρίου του Βέλες κατά την επόμενη συνάντηση του Συμβουλίου των Πιστωτών. Έως τώρα ο εν λόγω επιχειρηματίας έχει εξοφλήσει τις απαιτήσεις πέντε πιστωτών. Ειδήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος Όπως ανακοίνωσε η κυβέρνηση της πγδμ, η συμφωνία διευθέτησης των χρεών ανάμεσα στην πγδμ και την ΟΚΤΑ εμφανίζεται πλέον στην ιστοσελίδα της κυβέρνησης. Εν τω μεταξύ, το Γραφείο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα Σκόπια δήλωσε ότι, δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν έχει εφαρμοσθεί ακόμη στην πγδμ, δεν υπάρχει βάση για τη λήψη μέτρων εναντίον του διυλιστηρίου της ΟΚΤΑ ή των Ελλήνων ιδιοκτητών της για το γεγονός ότι για τους επόμενους 18 μήνες θα εξακολουθεί την παραγωγή καυσίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε θείο και σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές. Η αξιωματική αντιπολίτευση καταγγέλλει την κυβέρνηση ότι με τη συμφωνία στην οποία προέβη με την ΟΚΤΑ, διασφαλίζει το μονοπωλιακό καθεστώς της τελευταίας και της επιτρέπει να αυξήσει μελλοντικά κατά βούληση τις τιμές των πετρελαϊκών παραγώγων. Η εταιρία Cosmofon προέβη σε υποβολή μήνυσης κατά του Κοινοβουλίου της πγδμ, διότι το τελευταίο, στο διεθνή διαγωνισμό που έγινε για την προσφορά υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας, επέλεξε την προσφορά της T-Mobile, παρ ότι αυτή της Cosmofon ήταν ευνοϊκότερη. Επιπλέον, το Κοινοβούλιο υπέγραψε το σχετικό συμβόλαιο με την T-Mobile προτού η κυβερνητική δευτεροβάθμια επιτροπή του διαγωνισμού αποφασίσει ως προς την προσφυγή της Cosmofon, ενώ υποστηρίζεται εκ μέρους του (παρ ότι κατά τους ειδικούς δεν έχει δικαίωμα να αποφανθεί σχετικά) ότι η προσφορά της Cosmofon υπεβλήθη μετά το πέρας της ορισθείσας προθεσμίας. Όπως άφησε να διαφανεί η Cosmofon, την απόφαση του Κοινοβουλίου επηρέασε το γεγονός ότι η T-Mobile δώρισε σε όλους τους βουλευτές και σε ανώτερους αξιωματούχους κινητά τηλέφωνα αξίας 300 ευρώ. Διεθνείς διαγωνισμοί Ομάδα εργασίας του Υπουργείου Πολιτισμού προγραμματίζει την κατασκευή στο Κρούσεβο ενός σπιτιού - μνημείου για τον δημοφιλή τραγουδιστή της χώρας Tose Proeski που έχασε προσφάτως τη ζωή του σε τροχαίο δυστύχημα. Υπολογίζεται ότι έως τις 15 τ.μ. το Υπουργείο θα έχει προβεί στην προκήρυξη σχετικού διεθνούς διαγωνισμού. Το Υπουργεί Οικονομίας πρόκειται να ανοίξει στις 11 τ.μ. τις προσφορές που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο διεθνούς διαγωνισμού για την κατασκευή 28 μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών. Εκθέσεις Στις 17 Ιανουαρίου πρόκειται να γίνει στην Αχρίδα η έναρξη της Διεθνούς Εκθέσεως Τουρισμού με τη συμμετοχή περίπου 60 εγχώριων και ξένων εταιριών.