1 Ομιλία του Τέως Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Δημήτρη Χριστόφια, στην παρουσίαση της τούρκικης έκδοσης του βιβλίου του, «Αποσιωπηθείσα ιστορία» 6 Σεπτεμβρίου 2016 Καλησπέρα σας. Με διακατέχουν συναισθήματα χαράς αλλά και συγκίνησης, γιατί μου δίνεται ακόμα μια φορά η δυνατότητα να εμφανιστώ ενώπιον τουρκοκυπριακού ακροατηρίου. Αυτή τη φορά η εμφάνιση μου απέναντι σας εμπεριέχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Ανάμεσα μας απόψε παρίστανται ηγετικά στελέχη της τουρκοκυπριακής κοινότητας, φίλοι, εκπρόσωποι τουρκοκυπριακών κομμάτων, που κατά καιρούς εκπροσώπησαν ή και εκπροσωπούν πολιτικά την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Το ιδιαίτερο όμως χαρακτηριστικό που μου προκαλεί συγκίνηση συνίσταται στο γεγονός ότι μου δίνεται η δυνατότητα ενώπιον τουρκοκυπριακού ακροατηρίου να προβώ σε ένα είδος λογοδοσίας που σχετίζεται με την ανάμειξή μου στα κοινά τα τελευταία εξήντα τόσα χρόνια. Η ανάμειξή μου στα πρώτα στάδια σχετίζεται με την παιδική μου ηλικία και έχει να κάμει ας πούμε με ένα ρόλο παρατηρητή γεγονότων και εξελίξεων. Από ένα σημείο και μετά, στην περίοδο της εφηβείας και της νεότητας, η ανάμειξη μου γίνεται ενεργός και καταλήγει με την ωρίμανση σε συμπρωταγωνιστική. Εννοώ την ανάμειξη μου στο Κίνημα της νεολαίας, την εκλογή μου στο αξίωμα του Γενικού Γραμματέα της ΕΔΟΝ και αργότερα την ανάδειξή μου σε πρώτο μεταξύ ίσων, στο Κόμμα της εργατικής τάξης, το Κόμμα των Εργαζομένων, το ΑΚΕΛ. Στο βιβλίο που παρουσιάζουμε απόψε αποφάσισα να καταγράψω τις προσωπικές μου εμπειρίες συμμετοχής στα κοινά τα τελευταία εξήντα σχεδόν χρόνια. Το βιβλίο που παρουσιάζουμε απόψε αποτελεί ένα κράμα αυτοβιογραφίας,
2 διανθισμένο με τη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου και του λαού μας, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, τα τελευταία εβδομήντα χρόνια. Η σύγχρονη ιστορία της Κύπρου χαρακτηρίζεται από τη συνεχή σύγκρουση μεταξύ του εφικτού και του ευκταίου. Αποτέλεσμα; Το κυνήγι του ευκταίου οδηγεί στο γεγονός του κάθε χθες και καλύτερα. Ένα από τα βασικά συμπεράσματα που καταγράφονται, είναι ότι ο κυπριακός λαός τα τελευταία εβδομήντα τόσα χρόνια, τρέφεται με αυταπάτες και ψευδαισθήσεις και συντηρεί φρούδες ελπίδες και άπιαστα όνειρα, που τα καλλιεργεί με συνέπεια και πείσμα η δεξιά και η ακροδεξιά στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Όλα αυτά τα χρόνια η εκάστοτε τουρκική ελίτ, καθώς και η τουρκοκυπριακή αντιδραστική δεξιά, καραδοκούν και εκμεταλλεύονται, με την αρωγή του Αγγλοαμερικανικού ιμπεριαλισμού, του ΝΑΤΟ και εκάστοτε τουρκικών κυβερνήσεων, τα συνεχή ολισθήματα αλυτρωτισμού της ελληνοκυπριακής δεξιάς και προωθούν το δικό τους «όραμα» για επιβολή της διχοτόμησης της Κύπρου. Το μεγάλο θύμα αυτής της τραγελαφικής διαδικασίας είναι ασφαλώς ο κυπριακός λαός στο σύνολό του, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, οι οποίοι πληρώνουν διαχρονικά βαρύτατο τίμημα σε ανθρώπινες και υλικές θυσίες. Η φθοροποιός δράση και επίδραση του εθνικισμού σοβινισμού, με εκφραστές δυνάμεις της δεξιάς στις δύο μεγάλες κοινότητες και η χρησιμοποίησή τους από τον ιμπεριαλισμό, είναι στα αζήτητα της ιστορίας που συγγράφει η δεξιά. Οι συγκρούσεις και τα εγκλήματα των σοβινιστών στις δύο κοινότητες διαχρονικά καταγράφονται ως ανταρσία και ως διακοινοτικές ταραχές (1957 58, 1963 64, 1967, 1974). Η αποτυχία του ένοπλου αγώνα της ΕΟΚΑ, παρά τις θυσίες αγωνιστών πατριωτών, τα εγκλήματα του Γρίβα και οι δολοφονίες αριστερών, καθώς και τα εγκλήματα και οι δολοφονίες αριστερών από την ΤΜΤ, στις οποίες αναφερόμαστε σ αυτό το βιβλίο, οδήγησαν τελικά στο εφικτό, δηλαδή στην Ανεξαρτησία και στην ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960, αντί της ένωσης, που ήταν ο στόχος των Ελληνοκυπρίων. Την κατάκτηση της
3 ανεξαρτησίας, παρά το ότι ήταν ακρωτηριασμένη ένεκα της διατήρησης στρατιωτικών βάσεων από τον αγγλικό ιμπεριαλισμό, του συστήματος των εγγυήσεων, και άλλων αδυναμιών, το ΑΚΕΛ τη χαρακτήρισε ως σημαντική κατάκτηση του κυπριακού λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Θεωρώ ότι με την ανεξαρτησία ενταφιάστηκε και το όραμα της ένωσης, καθώς και οι ελπίδες της τουρκοκυπριακής δεξιάς για επιβολή διχοτόμησης. Δυστυχώς, όμως, αντί οι Κύπριοι στο σύνολό τους να αγκαλιάσουν την Κυπριακή Δημοκρατία, το κοινό τους κράτος και να εργαστούν για τη βελτίωση και την ολοκλήρωση της ανεξαρτησίας, η μεν ελληνοκυπριακή δεξιά θεώρησε την ανεξαρτησία ως ένα σταθμό και εφαλτήριο για την ένωση, η δε τουρκοκυπριακή δεξιά, ως ένα σταθμό και εφαλτήριο για τη διχοτόμηση. Στο βιβλίο καταγράφονται με τόλμη οι ιστορικές αλήθειες τις οποίες διατύπωσα με παρρησία, υπηρετώντας ακόμα και ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τόνισα, ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι ούτε ελληνικό κράτος, μήτε τουρκικό κράτος. Η Κυπριακή Δημοκρατία, έλεγα, είναι ανεξάρτητο κράτος που ανήκει στο λαό της, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Είχα προβεί στην παραδοχή ότι δεν υπάρχουν μόνο Ελληνοκύπριοι αγνοούμενοι. Υπάρχουν και Τουρκοκύπριοι αγνοούμενοι, οι οποίοι δεν προσβλήθηκαν από κάποιο μικρόβιο και έπεσαν στα πηγάδια, αλλά κάποιοι τους δολοφόνησαν και τους έριξαν στα πηγάδια και αυτοί είναι δυστυχώς, Ελληνοκύπριοι σοβινιστές. Τόνισα, ότι της τουρκικής εισβολής προηγήθηκε η εισβολή της χούντας των Αθηνών, με το φασιστικό πραξικόπημα κατά της νόμιμης κυβέρνησης Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό βέβαια δεν νομιμοποιούσε την Τουρκία να το χρησιμοποιήσει ως πρόσχημα για να εισβάλει στην Κύπρο, να καταλάβει μεγάλο μέρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, να ξεσπιτώσει κόσμο και να οδηγήσει στην τραγωδία στα πλαίσια της οποίας ζούμε τα τελευταία 42 χρόνια. Οι τοποθετήσεις μου αυτές ξεσήκωσαν σάλο ανάμεσα στην ελληνοκυπριακή δεξιά και σε πολλά Μέσα Επικοινωνίας. Σ ότι δε αφορά στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, πολλές από
4 τις ορθότατες τοποθετήσεις του ΑΚΕΛ και της Αριστεράς και εμού προσωπικά, διαστρεβλώνονται διαχρονικά και παρουσιάζουν το ΑΚΕΛ και εμένα ως αμετανόητους θιασώτες της ένωσης. Το πόνημα μου, που παρουσιάζουμε σήμερα, δεν φιλοδοξεί να καταγράψει τη σύγχρονη ιστορία της Κύπρου. Αποτελεί ένα μείγμα (κράμα) βιογραφικής κατάθεσης, σε συνδυασμό με το ρόλο του ΑΚΕΛ, του Μακαρίου, του Γρίβα, της ΕΟΚΑ Α, της ΕΟΚΑ Β, της Χούντας, της Τουρκίας, των Τουρκοκυπρίων αντιδραστικών και προοδευτικών. Ασφαλώς καταγράφει και το ρόλο του διεθνούς παράγοντα, με ιδιαίτερη προσοχή στο ρόλο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού. Με βάση και τις δικές μου εμπειρίες μερικών δεκαετιών ανάμειξης στα κοινά, αναφέρομαι κριτικά στη δράση και στους χειρισμούς των διαφόρων πολιτικών δυνάμεων, μη εξαιρουμένων και των εκάστοτε Προέδρων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Σημαντικό κεφάλαιο αφιερώνεται στις σχέσεις Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και στην ανάγκη κοινής πάλης των δύο κοινοτήτων ενάντια στον ιμπεριαλισμό, το σοβινισμό και την κατοχή. Υπογραμμίζεται πως η μόνη εφικτή λύση για επανένωση της πατρίδας και του λαού μας είναι η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα όπως αυτή καθορίζεται στα Ψηφίσματα του ΟΗΕ, με μία και αδιαίρετη κυριαρχία μία ιθαγένεια και μία διεθνή προσωπικότητα. Πάνω σε αυτή τη βάση δουλέψαμε σκληρά και μέσα από συζητήσεις και αντιπαραθέσεις με τον Μεχμέτ Αλή Ταλάτ, πετύχαμε σημαντικές συγκλίσεις, οι οποίες βελτιώνουν σε πολλά σημεία το Σχέδιο Ανάν. Αυτό αποδεικνύεται μέσα από την ανάλυση που εμπεριέχεται στο βιβλίο. Εύχομαι και ελπίζω ο κύριος Αναστασιάδης, παρά την καθυστέρηση που προκάλεσε στην αναγνώριση αυτών των συγκλίσεων, να εργαστεί από κοινού με τον κύριο Ακκιντζί και να καταλήξουν σε κοινά αποδεχτή από τους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους λύση. Σημαντικό μέρος του συγγράμματος αποτελεί η πενταετής Προεδρία στο πηδάλιο της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι χειρισμοί στους οποίους προβήκαμε για λύση του Κυπριακού, η εξωτερική πολιτική, η εσωτερική
5 διακυβέρνηση, η κοινωνικο-οικονομική πολιτική, η κρίση στην οικονομία, το τραγικό συμβάν στο Μαρί και η εσωτερική υπόσκαψη που δεχτήκαμε από την αντιπολίτευση και από τη μεγάλη πλειοψηφία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. Στοχεύουμε να αποκαλύψουμε αλήθειες που η δεξιά ενταφίασε για ολόκληρες δεκαετίες, παραχαράσσοντας τη σύγχρονη ιστορία της πατρίδας και του λαού μας. Αποκαλύπτονται αλήθειες που καίνε και πονάνε, πράγματα που θεωρώ απαραίτητα να γνωρίζει και να παραδεχτεί η κοινωνία μας, αν κάποτε θα καταφέρουμε να λυτρώσουμε τον τόπο και το λαό μας. Θεωρώ ότι η αποκάλυψη της αλήθειας μπορεί να λειτουργήσει ως φάρος για τη νέα γενιά, που δεν έζησε τα γεγονότα όταν αυτά διαδραματίζονταν. Είναι πιθανό το περιεχόμενο το βιβλίου να ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων από διάφορους επηρεαζόμενους, καθώς και από ΜΜΕ. Επειδή δεν είμαι ο άνθρωπος που θέλει να τα έχει καλά με όλους, θέτω και πάλιν το καλώς νοούμενο συμφέρον του τόπου, της εργατικής τάξης και του λαού πάνω από το κάθε τι. Καθοδηγητική πυξίδα για μένα ήταν και παραμένει η αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας, ανεξαρτήτως τιμήματος. Κριτής ΟΛΩΝ είναι ο λαός. Ο Χριστόφιας δεν αποτελεί εξαίρεση. Εκείνο που ζητώ από τον απλό άνθρωπο και ιδιαίτερα τον εργάτη, τον αγρότη, αλλά και τον εργάτη του πνεύματος, τον οποίο σεμνύνομαι ότι υπηρέτησα με συνέπεια για μισό αιώνα και βάλε, προσφέροντας το είναι μου, είναι να με κρίνει αυστηρά μεν, αλλά με αντικειμενικότητα. Εμείς της Αριστεράς - και όχι μόνο - πρέπει να αποβάλουμε το προπέτασμα καπνού που μας έριξαν στα μάτια οι αντίπαλοί μας θολώνοντας μυαλά και να αποδώσουμε με καθαρό μυαλό «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του λαού τω λαώ».