Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUC-525Α Δυσκολίες Μάθησης: 9 Ερευνες και Νέες Εκπαιδευτικές Προσεγγίσεις Τμήμα Εξάμηνο Προαπαιτούμενα Παιδαγωγικών Σπουδών EDUC-521 Κατηγορία Μαθήματος Γνωστική Περιοχή Γλώσσα Διδασκαλίας Ελληνική Επίπεδο Μαθήματος Έτος Σπουδών Διδάσκων 2 ος Κύκλος Δρ Δημήτρης Στασινός Μέθοδος Διδασκαλίας Πρακτική Άσκηση Συν-απαιτούμενα Προσωπική επικοινωνία N/A Κανένα Στόχοι του μαθήματος Σκοπός του μαθήματος είναι δώσει την ευκαιρία στους μεταπτυχιακούς φοιτητές να: Μελετήσουν συστηματικά και σε βάθος τη φύση και το εύρος των συνήθων δυσκολιών μάθησης σε παιδιά, να διακρίνουν τη διαφοροποίησή τους από τις ειδικές δυσκολίες μάθησης-δυσλεξία και να εξοικειωθούν με τη δυνατότητα χρήσης κατάλληλων στρατηγικών διδασκαλίας για την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους στο συνηθισμένο σχολείο της νέας εποχής. Γνωρίσουν τα κύρια πεδία των ερευνητικών αναζητήσεων των τελευταίων χρόνων, τις νεότερες τάσεις και τα τεκμήρια που προέκυψαν στο χώρο αυτό και να έλθουν σε επαφή με τη σωρευμένη οικεία σχολική εμπειρία όπως αυτή εκδιπλώνεται στο πλαίσιο μιας ισότιμης και πλήρους συμμετοχικής εκπαίδευσης (Inclusive education) όλων των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες στο συνηθισμένο σχολείο. Ενημερωθούν για τις νέες εκπαιδευτικές προσεγγίσεις στο χώρο αυτό (θεωρία και σχολική πράξη) και να καταστούν ικανοί να εφαρμόζουν ευέλικτες μορφές παρέμβασης ανταποκρινόμενοι στις ανάγκες του συνόλου των μαθητών της σχολικής τάξης (Inclusive practice). Να χρησιμοποιούν τη νέα τεχνολογία και τα πολυμέσα για μια ελκυστική και αποτελεσματική παρέμβαση στο χώρο των δυσκολιών μάθησης του παιδιού στο κοινό σχολείο της νέας εποχής. Σχεδιάζουν και να διεξάγουν έρευνες σε παιδιά με δυσκολίες μάθησης που φοιτούν σε σχολεία Επαρχιών της Κύπρου, να αναλύουν τα αποτελέσματα και να τα μετουσιώνουν σε αποτελεσματική σχολική πράξη.
Μαθησιακά αποτελέσματα Με την ολοκλήρωση των προβλεπόμενων συναντήσεων στο πλαίσιο διεξαγωγής του μαθήματος οι φοιτητές αναμένεται να καταστούν ικανοί να: Εχουν μια σφαιρική ενημέρωση για το ευρύ φάσμα των δυσκολιών μάθησης σε παιδιά και να ευαισθητοποιηθούν σε βασικά θέματα επισήμανσης, αναγνώρισης και κατάλληλης παρέμβασης στη σχολική τάξη. Εντοπίζουν με σχετική ευχέρεια περιπτώσεις παιδιών με (συνήθεις/τυπικές) δυσκολίες μάθησης στησχολική τάξη και να τις παραπέμπουν έγκαιρα για διάγνωση στην πολυθεματική/διαγνωστική ομάδα ειδικών αξιοποιώντας στη συνέχεια διδακτικά τις προτάσεις της. Συνεργάζονται με τον Δ/ντή και τους συναδέλφους του σχολείου και το υποστηρικτικό προσωπικό για συναφή θέματα και να αξιολογούν την αποτελεσματικότητα των διδακτικών τους παρεμβάσεων. Χρησιμοποιούν κατάλληλες και ευέλικτες διδακτικές μεθόδους και να αξιοποιούν τις δυνατότητες της νέας τεχνολογίας και των πολυμέσων για μια ελκυστική και αποτελεσματική μάθηση. Αναγνωρίζουν την ποικιλία αλλά και την αναστρεψιμότητα των δυσκολιών μάθησης σε παιδιά καθώς και το ρόλο του εκπαιδευτικού και των εμπλεκόμενων μερών στην αντιμετώπισή τους. Διακατέχονται από την πίστη ότι επιβάλλεται σωστός προγραμματισμός και απαιτείται συνεχής και εντατική προσπάθεια εκ μέρους τους για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτών των δυσκολιών. Περιεχόμενο του μαθήματος Ορισμοί των δυσκολιών μάθησης. Διάκριση συνήθων (τυπικών) δυσκολιών μάθησης και ειδικών δυσκολιών μάθησης (δυσλεξία). Χαρακτηριστικά παιδιών με δυσκολίες μάθησης: Η μαθησιακή και επικοινωνιακή τους συμπεριφορά. Ψυχολογία παιδιών με δυσκολίες μάθησης. Μορφές δυσκολιών μάθησης σε παιδιά και η εκδίπλωσή τους στη σχολική τάξη. Συχνότητα, αίτια και αξιολόγηση δυσκολιών μάθησης: ο ρόλος των διαγνωστικών φορέων (πολυθεματική/διαγνωστική ομάδα) και η συνεργασία τους με τον εκπαιδευτικό. Θεωρητικές και ερευνητικές προσεγγίσεις δυσκολιών μάθησης σε παιδιά. Δυσκολίες μάθησης και η εφαρμογή της αρχής για μια ισότιμη συμμετοχική (συμπεριληπτική) εκπαίδευση όλων των παιδιών στη σχολική τάξη. Νέες εκπαιδευτικές προσεγγίσεις των δυσκολιών μάθησης και ευέλικτα διδακτικά μοντέλα παρέμβασής τους στη σχολική τάξη. Νέες τεχνολογίες, πολυμέσα και διδασκαλία παιδιών με δυσκολίες μάθησης. Πρώϊμη διάγνωση και υποστηρικτική παρέμβαση σε παιδιά προσχολικής ηλικίας υψηλού κινδύνου με ενδεχόμενες μαθησιακές δυσκολίες στη σχολική τους φοίτηση). Συνύπαρξη δυσκολιών μάθησης και προβληματικής συμπεριφοράς σε παιδιά (Comorbidity).
Μαθησιακές δραστηριότητες/διδακτικές μέθοδοι Διάλεξη, Αυτοανάλυση συμπεριφοράς, Βιωματικά εργαστήρια, Ατομική και ομαδική εργασία, Ατομική καθοδήγηση, Ανάλυση μελετών περίπτωσης, Παρουσιάσεις εργασιών εκ μέρους των φοιτητών, Προγραμματισμένες Επισκέψεις φοιτητών σε ειδικές σχολικές μονάδες και συνηθισμένα σχολεία (προδημοτικής, δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης) επαρχιών της Κύπρου (σχολική εμπειρία), Προβολή DVD ανάλογου περιεχομένου και συζήτηση, Συζήτηση και Ανάλυση Πρακτικών οικείων συνεδρίων, Παρουσίαση διδακτικών προσεγγίσεων και συναφούς εκπαιδευτικού υλικού στην αίθουσα διαλέξεων.. Μέθοδοι Αξιολόγησης Διαμορφωτική αξιολόγηση ανατροφοδότηση, Ατομική εργασία, Ομαδική εργασία παρουσίαση, Ενδιάμεση - Τελική εξέταση με τη μορφή συγγραφής papers κλινικού (μελέτες περιπτώσεων) ή και διδακτικού περιεχομένου (σχεδίαση πλάνου διδασκαλίας). Βασικά διδακτικά εγχειρίδια/βιβλιογραφία Αγαλιώτης, Ι. (2006). Διδασκαλία παιδιών με δυσκολίες μάθησης και προσαρμογής Ι. Οικοπροσαρμοστική προσέγγιση. Οικοπροσαρμοστική αξιολόγηση. Το Αξιολογικό Σύστημα Μαθησιακών Αναγκών (ΑΣΜΑ). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Bender, W.N. (2004). Learning disabilities: Characteristics, identification, and teaching strategies (5 th ed.). Boston: Allyn & Bacon. Burkhardt, S., Obiakor, F.E., Rotatori, A.F. (Eds) (2004). Current perspectives on learning disabilities. Amsterdam: Elsevier. Lerner, J. (2002). Learning disabilities: Theories, diagnosis, and teaching strategies (9 th ed.). Boston: Houghton Mifflin. Στασινός, Δ. (επιμ.) (2003). Μαθησιακές δυσκολίες του παιδιού και του εφήβου. Η εμπειρία της σύγχρονης Ευρώπης. (Γ έκδοση βελτιωμένη και επαυξημένη). Αθήνα: Gutenberg. Στασινός, Δ. (2009). Ψυχολογία του λόγου και της γλώσσας. Ανάπτυξη και παθολογία. Δυσλεξία και λογοθεραπεία. Αθήνα: Gutenberg. Φλωράτου, Μ.-Μ. (2006). Μαθησιακές δυσκολίες και όχι τεμπελιά. Διδακτικά προγράμματα για την αντιμετώπιση προβλημάτων στο σχολείο και στο σπίτι σε ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΓΡΑΦΗ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ. Αθήνα: Εκδόσεις Οδυσσέας.
Συμπληρωματικά διδακτικά εγχειρίδια/βιβλιογραφία Adelman, H.S., & Taylor, L. (1993). Learning problems & learning disabilities: Moving forward. Pacific Grove, CA: Brooks/Cole. Alliance for Technology Acces (1994). Computer resources for people with disabilities. Alameda, CA: Hunter House. Bender, W.N. (2002). Differentiating instruction or students with learning disabilities: Best practices for general and special education. Thousand Oaks, CA: Corwin Press. Faas, L.A. (1980). Children with learning problems: A handbook for teachers. Boston, MA: Houghton Mifflin. Hammill, D.D.(1990). On defining learning disabilities: An emerging consensus. Journal of Learning Disabilities, 23, 74-84. Kirk, S. A., Gallagher, J.J. & Anastasiow, N.J. (2000). Educating exceptional children. Boston: Houghton Mifflin Company. N.J.C.L.D. (1994). Learning disabilities, Issues and definitions. Collective perspectives on issues affecting learning disabilities. Austin, TX: Pro-Ed. Mishna, F. (2003). Learning Disabilities and bullying: Double jeopardy. Journal of Learning Disabilities, 36, 336-347. Raymond, E. B. (2000). Learners with mild disabilities: A characteristics approach. Needham Heights, MA: Allyn and Bacon. Rourke, B.P. (1995). The syndrome of nonverbal learning disabilities: Neurodevelopmental manifestations. New York: Guilford Press. Σεμινάρια Επιστημών Αγωγής/Πανεπιστήμιο Λευκωσίας (2011). Παθολογία του γραπτού λόγου και εκπαιδευτική πράξη στο σύγχρονο σχολείο. Λευκωσία: Εκδόσεις Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Smith, C.R. (1998). Learning disabilities: The interaction of learner, task, and setting. Needham Heights, MA: Allyn & Bacon. Vaughn, S. & Bos, C.S. (Eds.) (1994). Research issues in learning disabilities. New York: Springer-Verlag. World Health Organization (1980). International classification of impairments, disabilities, and handicaps. Geneva, Switzerland, Author.
World Health Organization (1993). The ICD-10 classification of mental and behavioural disorders. Diagnostic criteria for research. Geneva, Switzerland, Author.