ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ & ΥΠΟ ΟΜΕΣ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΠΤΟΛΕΜΑΪ ΑΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ & ΥΠΟ ΟΜΕΣ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΠΤΟΛΕΜΑΪ ΑΣ Στο παρόν κεφάλαιο παρουσιάζονται τα στοιχεία που αφορούν τον πληθυσµό του ήµου Πτολεµαϊδας, τα οικονοµικά χαρακτηριστικά, τις επενδύσεις και τις υποδοµές του ήµου. 2.1. ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Οι πληθυσµιακές µεταβολές που σηµειώθηκαν κατά τις τελευταίες δεκαετίες τόσο στην πόλη της Πτολεµαϊδας όσο και στα ηµοτικά ιαµερίσµατα παρουσιάζονται στον πίνακα και στο διάγραµµα που ακολουθούν. Η ανάλυση στηρίζεται στα στοιχεία των απογραφών από το 1971 µέχρι και την πρόσφατη του 2001. Από τα στοιχεία του πίνακα µπορούµε να κάνουµε τις εξής διαπιστώσεις: Ο ήµος συνολικά το διάστηµα 1971-2001 παρουσιάζει µέση ετήσια µείωση πληθυσµού 0,44%. Η πόλη της Πτολεµαίδας παρουσιάζει σηµαντική συνεχή αύξηση πληθυσµού µε ετήσιο ρυθµό +1,87%. Η αύξηση αυτή για τα δεδοµένα της υτικής Μακεδονίας είναι πολύ υψηλή και όπως φαίνεται µέσα σε (30) χρόνια η Πτολεµαίδα διπλασίασε τον πληθυσµό της. Εκτός από την πόλη της Πτολεµαίδας συνεχή πληθυσµιακή αύξηση εµφανίζει το ηµοτικό ιαµέρισµα του Περδίκα µε ετήσια αύξηση +0,88% ενώ ο Πεντάβρυσος εµφανίζει διακυµάνσεις. Για τα υπόλοιπα ηµοτικά ιαµερίσµατα διαπιστώνεται ότι έχουµε υποχώρηση µε σηµαντικές πληθυσµιακές απώλειες γι αυτά που επηρεάσθηκαν ή επηρεάζονται άµεσα από τις δραστηριότητες της ΕΗ, όπως ο Πτελεώνας, το Προάστειο, ο Κόµανος. Όλα τα ηµοτικά ιαµερίσµατα (µε εξαίρεση του Περδίκα) έχουν πρόβληµα συγκράτησης του πληθυσµού το οποίο αποδίδεται σε δύο κύριους λόγους : α) στις περιορισµένες δυνατότητες απασχόλησης και β) στις ελάχιστες ευκαιρίες επιµόρφωσης και εξωσχολικής παιδείας. Σχετικά µε την ηλικιακή σύνθεση του πληθυσµού από τον αριθµό των µαθητών που σαν ποσοστό είναι >11% επί του συνόλου του πληθυσµού και των ηλικιωµένων άνω των 65 ετών που αντιστοιχούν στο 8% επί του συνόλου του πληθυσµού, (σε επίπεδο Νοµού το ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 11

αντίστοιχο ποσοστό άνω 12%), διαπιστώνεται ότι ο ήµος έχει πληθυσµιακή δυναµική. Πίνακας 2.1 : ιαχρονική εξέλιξη πληθυσµού ΗΜΟΤΙΚΑ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ 1971 1981 1991 2001 ΜΕΣΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ (r) Πτολεµαίδα 16.588 22.109 25.109 28.942 1,87% Ασβεστόπετρα 1.032 896 828 740-1,08% Γαλάτεια 696 613 532 530-0,92% ροσερό 392 373 337 327-0,52% Κόµανος 1.017 1.067 817 523-2,19% Μαυροπηγή 776 828 774 649-0,60% Ολυµπιάδα 720 698 889 693-0,09% Πεντάβρυσος 200 216 203 305 1,21% Περδίκα 1.439 1.663 1.867 1.854 0,88% Προάστιο 1.087 1.221 1.178 863-0,78% Πτελεώνας 183 127 115 113-1,59% Σύνολο µε την Πτολεµαίδα Σύνολο χωρίς την Πτολεµαίδα Πηγή : ΕΣΥΕ 24.130 29.811 32.649 35.539 1,57% 7.542 7.702 7.540 6.597-0,44% Σχετικά µε το µορφωτικό επίπεδο του πληθυσµού για την πόλη της Πτολεµαίδας και για τις ηλικίες άνω των 10 ετών σε σύνολο 20.900 κατοίκων οι κάτοχοι πτυχίου ανώτερων και ανώτατων σχολών ήταν το 8,5%, οι απόφοιτοι µέσης εκπαίδευσης το 24,7%, οι απόφοιτοι στοιχειώδους εκπαίδευσης και αυτοί που τέλειωσαν το Γυµνάσιο το 51,5%, αυτοί που δεν τελείωσαν την στοιχειώδη εκπαίδευση το 9,7% και οι εντελώς αγράµµατοι το 3,6%. 2.2. ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ Από τα στοιχεία της ΕΣΥΕ διαπιστώνεται η µεγάλη επίδραση της ΕΗ στη διαµόρφωση της απασχόλησης. Ο δευτερογενής και ο τριτογενής τοµέας απασχολούν σχεδόν το σύνολο του οικονοµικά ενεργού πληθυσµού του ήµου. Από τα στοιχεία φαίνεται η σηµαντική συρρίκνωση του πρωτογενή τοµέα παραγωγής ακόµη και στα ηµοτικά ιαµερίσµατα. Ο οικονοµικά ενεργός πληθυσµός αντιστοιχεί στο 41% του συνολικού πληθυσµού. Το ποσοστό αυτό είναι στα ίδια επίπεδα µε το αντίστοιχο του Νοµού. Το απασχολούµενο στη ΕΗ εργατοτεχνικό προσωπικό έχει πολύ υψηλό βαθµό εξειδίκευσης και οι µεγαλύτερες εκτός ΕΗ επιχειρήσεις έχουν αντικείµενο συναφές µε τις ανάγκες της (µεταλλικές κατασκευές). ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 12

Πίνακας 2.2 : Κατανοµή απασχόλησης ανά τοµέα παραγωγής Σύνολο Ελλάδος, Ζώνες (MUTSI),Περιφέρειες (NUTS II), Νοµός, ήµος/κοινότητα και./ Κ. ιαµέρισµα Σύνολο Σύνολο Πρωτογενής Τοµέας NACE A-B Ο ι κ ο ν ο µ ι κ ώ ς ε ν ε ρ γ ο ί Απασχολούµενοι ευτερογενής Τοµέας NACE C-F Τριτογενής Τοµέας NACE G-Q ε δήλωσαν κλαδο οικονοµι-κής δραστηριόττας Άνεργοι Σύνολο 1 2 3 4 5 6 7 8 Οικονο- µικώς µη ενεργοί ΝΟΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ 57.062 48.501 6.386 16.928 24.015 1.172 8.561 80.059 13,2% 34,9% 49,5% 2,4% ΗΜΟΣ ΠΤΟΛΕΜΑΙ ΑΣ 13.126 11.478 286 4.941 5.950 301 1.648 18.614 2,5% 43,0% 51,8% 2,6%..Πτολεµαΐδος 11.153 9.788 155 4.054 5.321 258 1.365 14.875..Ασβεστοπέτρας 217 180 16 100 64 0 37 473..Γαλατείας 154 127 14 56 53 4 27 312.. ροσερού 127 100 30 37 32 1 27 141..Κοµάνου 147 127 5 70 49 3 20 323..Μαυροπηγής 180 126 6 86 34 0 54 371..Ολυµπιάδος 205 176 33 71 70 2 29 425..Πενταβρύσου 95 89 1 41 43 4 6 172..Περδίκκα 595 533 24 268 216 25 62 1.017..Προαστίου 253 232 2 158 68 4 21 497..Πτελεώνος 0 0 0 0 0 0 0 8 Πηγή : ΕΣΥΕ, 2001 2.3. ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Ο αγροτικός τοµέας υστερεί σηµαντικά τόσο σε δυναµική, όσο και σε οικονοµικά αποτελέσµατα. ύο είναι οι βασικοί λόγοι που έχουν διαµορφώσει αυτή την κατάσταση. Από τη µια η έλλειψη έργων υποδοµής άρδευσης (δεν υπάρχει σ όλο το ήµο κανένα συλλογικό αρδευτικό έργο) και από την άλλη η έντονα ανταγωνιστική παρουσία και δραστηριοποίηση της ΕΗ. Το µεγαλύτερο µέρος της γεωργικής γης, καλλιεργείται µε χειµερινά σιτηρά, ξηρικά, σε ποσοστό 75%, µε κυριαρχία του σκληρού σίτου σε ποσοστό 50% περίπου. Από τις δυναµικές καλλιέργειες µεγάλη συµµετοχή έχουν, ο αραβόσιτος (7.300 στρ.), η µηδική για σανό (2.700 στρ.), τα ζαχαρότευτλα (2.060 στρ.) και ο καπνός (~400 στρ). Πρέπει να σηµειωθεί το γεγονός ότι τα τελευταία δύο χρόνια ξεκίνησε στην περιοχή η καλλιέργεια της βιοµηχανικής τοµάτας µε καλά αποτελέσµατα. Το 2001 στο ήµο Πτολεµαίδας καλλιεργήθηκαν 300 στρέµµατα περίπου. Η αµπελοκαλλιέργεια που ήταν µία από τις παραδοσιακές δραστηριότητες έχει µειωθεί σηµαντικά και σήµερα καλλιεργείται σε 900 στρ. περίπου. Πρόκειται για εγκατεστηµένες ποικιλίες οινοποιήσιµες και τα προϊόντα, κρασί και τσίπουρο πωλούνται στην ευρύτερη περιοχή ή καλύπτουν ανάγκες των ίδιων των παραγωγών. Στο µεγαλύτερο µέρος των γεωργικών εκτάσεων έχει γίνει αναδασµός (~75.000 στρ. ή ποσοστό 60%) και έχουν εκτελεστεί και τα παράλληλα έργα, ενώ ανάγκες για επέκταση αναδασµών δεν υφίστανται. Από τα 121.000 στρ. γεωργικής γης µόνο τα 14.000 (11%) αρδεύονται κι αυτά µε άντληση από ιδιωτικά αντλητικά συγκροτήµατα, χρησιµοποιώντας είτε τα υπόγεια νερά (γεωτρήσεις), είτε τα νερά των υδρορεµάτων. Με τον τρόπο που γίνεται η άρδευση είτε επιβαρύνεται το κόστος παραγωγής γιατί γίνεται σπατάλη του ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 13

νερού αλλά και σπατάλη εισροών, αφού σε πολλές περιπτώσεις έχουν επενδυθεί πόροι χωρίς να αξιοποιούνται πλήρως, είτε γίνεται πληµµελής άρδευση µε µειωµένη αποδοτικότητα. Τα κύρια υδρορέµατα που εξυπηρετούν την περιοχή είναι η συνέχεια του ρέµατος Σουλού και του ρέµατος «Ποταµιάς» στη δυτική περιοχή ( ροσερό, Γαλάτεια). Το φράγµα του Περδίκα, εξυπηρετεί ελάχιστες ανάγκες των αγροτών του Περδίκα, κυρίως για την άρδευση καπνοφυτειών. Οι αγροτικές εκµεταλλεύσεις υπολογίζονται σε 1.150 από τις οποίες οι 140 είναι είτε αµιγώς κτηνοτροφικές είτε µικτές εκµεταλλεύσεις φυτικής και ζωϊκής παραγωγής. Σε κάθε ηµοτικό ιαµέρισµα, υφίσταται Αγροτικός Συνεταιρισµός. Όλοι οι συνεταιρισµοί είναι µέλη της Β θµιας συνεταιριστικής οργάνωσης, της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισµών Εορδαίας, που έχει έδρα και ιδιόκτητες εγκαταστάσεις στη πόλη της Πτολεµαίδας. 2.4. ΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ - ΕΠΕΝ ΥΣΕΙΣ Από τα στοιχεία αναφορικά µε το δευτερογενή τοµέα διαπιστώνεται ότι στον ήµο και για τα δεδοµένα της περιοχής, αναπτύσσεται αξιόλογη ιδιωτική επενδυτική δραστηριότητα και σε µεγάλο βαθµό εξειδίκευση στον κλάδο των µεταλλικών κατασκευών και των τροφίµων. Οι επιχειρήσεις αξιοποιούν διαθέσιµα χρηµατοδοτικά προγράµµατα Εθνικά και Ευρωπαϊκά για νέες επενδύσεις ή για εκσυγχρονισµό. Το θετικό επενδυτικό κλίµα που διαµορφώθηκε ειδικά µετά το 1995 προσδίδει δυναµισµό στην τοπική οικονοµία και µετριάζει σ ένα βαθµό την πίεση που δέχεται η τοπική αγορά εργασίας λόγω κορεσµού της ΕΗ. Η εκτίµηση που γίνεται είναι ότι η ΕΗ θα συνεχίσει και τα επόµενα χρόνια (δεκαετία) να αποτελεί την κύρια απασχόληση, αλλά ο βαθµός εξάρτησης της τοπικής οικονοµίας θα βαίνει µειούµενος. Επίσης πρέπει να σηµειώσουµε ότι στον κλάδο των µεταλλικών κατασκευών υπάρχουν αξιόλογες δυνατότητες δραστηριοποίησης σε γειτονικές χώρες της Βαλκανικής. Στη συνέχεια δίνονται τα στοιχεία των επενδύσεων στον κλάδο της µεταποίησης κατά χρηµατοδοτικό πρόγραµµα και κατά επιχείρηση. ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 14

Πίνακας 2.3 : Επενδύσεις στον κλάδο της µεταποίησης Α/Α ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΥΨΟΣ ΕΠΕΝ ΥΣΗΣ (χιλ. δρχ.) ΚΑΝ ΕΕ 866/90 1. Ν. ΦΑΣΟΥΛΑΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Ζωοτροφές 200.000 2. ΑΦΟΙ Ν. ΤΣΙΚΑ Ο.Ε. Ξηροί Καρποί 250.000 3. ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΤΟΛΕΜΑΙ ΑΣ Α.Ε. Επεξεργασία Πατάτας 305.000 4. ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΣΟΦΟΛΟΓΗΣ Τυροκοµείο 85.000 5. ΜΑ.ΒΙ.Κ ΑΒΕΕ Σφαγείο 400.000 Ν. 1892/90 1. ΤΕΚ ΕΠΕ Μεταλλικές κατασκευές 95.000 2. ΑΕΒΑΛ Α.Ε. Λιπάσµατα 329.000 3. ΕΡΓΟ ΟΜΗ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ Α.Ε. Μεταλλικές κατασκευές 300.000 4. ΕΤΗΠ Τηλεθέρµανση 126.000 5. ΕΡΓΟΜΠΕΤΟΝ ΑΜΕΤΒΕ Σκυρόδεµα 352.000 6. Ν. ΧΑΤΖΗΠΑΝΤΕΛΗΣ Μεταλλικά πλέγµατα 130.000 7. ΘΕΡΜΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Λέβητες 430.000 8. ΤΕΧΝΟ ΟΜΙΚΗ ΑΒΕΕ Σκυρόδεµα 305.000 9. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙ ΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ Ζωοτροφές 120.000 10. ΖΑΦΕΙΡΙ ΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Προϊόντα θέρµανσης 110.000 11. ΜΕΚΑΣΩΛ ΕΠΕ Μεταλλικές κατασκευές 255.000 12. Β. ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Μεταλλικές κατασκευές 230.000 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΜΕ 1. ΑΦΟΙ ΤΣΙΚΑ Ο.Ε. Ξηροί καρποί 148.000 2. ΘΕΡΜΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Λέβητες 144.000 3. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΝΟΓΛΟΥ Τρόφιµα 86.000 LEADER 1. ΠΑΠΑ ΟΠΟΥΛΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ & ΣΙΑ Ο.Ε. Μαρµελάδες 67.500 Τ.Π.Α. ΜΕΤΡΟ 2 - ΜΜΕ 1. ΤΕΚ ΕΠΕ Μεταλλικές κατασκευές 99.000.000 2. ΓΕΝΙΚΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΑΤΕ Μεταλλικές κατασκευές 90.000.000 3. ΤΣΑΓΓΑΛΙ ΗΣ ΘΕΟ ΩΡΟΣ Μεταλλικές κατασκευές 22.920.000 4. ΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΕ Μεταλλικές κατασκευές 23.000.000 5. ΧΑΙΤΑΣ ΟΙΚΟ ΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ 22.000.000 6. ΡΑΠΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ 5.000.000 7. ΜΠΟΥ ΑΛΗΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΖΑΚΙΑ 32.300.000 8. ΜΩΥΣΙΑ ΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ & ΣΙΑ ΟΒΕΕ ΣΚΑΛΕΣ 88.000.000 9. ΑΛΚΕΡΑΝΙ ΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΕΠΙΠΛΑ 4.700.000 10. ΛΑΤΣΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. ΠΑΓΩΤΟ 19.000.000 11. ΣΙ ΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ 70.000.000 12. ΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΗΜ. & ΣΙΑ Ο.Ε. ΕΚ ΟΣΕΙΣ 26.000.000 13. ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΝΙΚΟΣ ΕΚ ΟΣΕΙΣ 47.750.000 14. ΜΑΥΡΙ ΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΕΚ ΟΣΕΙΣ 48.900.000 15. ΑΣΤΑΚΟΣ ΣΟΦΟΥΛΗΣ ΕΚ ΟΣΕΙΣ 12.400.000 ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 15

16. ΠΟΥΓΑΡΙ ΗΣ ΚΟΣΜΑΣ ΕΚ ΟΣΕΙΣ 50.000.000 17. ΤΣΑΒ ΑΡΙ ΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΚ ΟΣΕΙΣ 30.000.000 18. Σ. ΚΟΛΟΒΕΤΣΙΟΣ. ΧΑΙΤΑΣ Ο.Ε. ΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ 99.000.000 19. ΘΕΡΜΟ ΥΝΑΜΙΚΗ Α.Ε. ΛΕΒΗΤΕΣ 46.500.000 20. ΜΠΕΡΕΚΕΤΛΗ ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Τ.Π.Α. ΜΕΤΡΟ 3 40.000.000 1. ΣΟΦΟΛΟΓΗΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΤΥΡΟΚΟΜΕΙΟ 22.000.000 2. ΧΑΛ ΟΥΤΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΥΡΟΚΟΜΕΙΟ 44.000.000 3. ΜΑΒΙΚ ΑΒΕΕ ΚΡΕΟΠΩΛΕΙΟ 47.700.000 4. ΜΗΤΑΤΣΕΛΗ ΕΣΠΟΙΝΑ & ΣΙΑ Ο.Ε. ΚΡΕΟΠΩΛΕΙΟ 24.000.000 5. ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΤΟΛΕΜΑΙ ΑΣ Α.Ε. ΙΑΛΟΓΗΤΗΡΙΟ ΠΑΤΑΤΑΣ 37.500.000 6. ΠΑΠΑ ΟΠΟΥΛΟΣ ΓΑΒΡΙΗΛ & ΣΙΑ Ο.Ε. ΜΑΡΜΕΛΑ ΕΣ 36.000.000 Πηγή : ΑΝΚΟ ΑΕ 2.5. ΕΜΠΟΡΙΟ - ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Ο τριτογενής τοµέας της οικονοµίας απασχολεί το πάνω από το 50% του εργατικού δυναµικού. Η παροχή υπηρεσιών κάθε µορφής καλύπτει στον µεγαλύτερο βαθµό τις ανάγκες των κατοίκων. Τα εµπορικά καταστήµατα που λειτουργούν στην πόλη της Πτολεµαίδας έχουν δυνατότητες και απευθύνονται σε ευρύτερο αγοραστικό κοινό από τον ήµο Πτολεµαίδας. Ως αποτέλεσµα υπερκαλύπτονται σε επάρκεια και ποιότητα οι ανάγκες των κατοίκων. Σηµαντική εµπορική δραστηριότητα παρουσιάζεται την Τετάρτη που λειτουργεί η λαϊκή αγορά. Για το σηµερινό µέγεθος της πόλης και την αυξηµένη κίνηση προκύπτει θέµα επανακαθορισµού της λαϊκής αγοράς ως προς τον χώρο και ως προς την ηµέρα ή τις ηµέρες διεξαγωγής της, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στα σηµερινά οικιστικά και οικονοµικά δεδοµένα της πόλης. Στα άλλα ηµοτικά ιαµερίσµατα λειτουργούν κυρίως µικρά εµπορικά καταστήµατα που καλύπτουν άµεσες ανάγκες των κατοίκων. Η Πτολεµαίδα δεν έχει, σε Περιφερειακό επίπεδο, τον ρόλο ιοικητικού Κέντρου όπως η Κοζάνη και από αυτή την άποψη δεν συγκεντρώνει µεγάλο αριθµό ηµόσιων Υπηρεσιών. Λόγος για τουριστική δραστηριότητα δεν µπορεί να γίνει αφού στα πλαίσια του ήµου δεν υπάρχουν αξιόλογα σηµεία αναφοράς και προσέλκυσης επισκεπτών. Υποδοµές φιλοξενίας κα µάλιστα επιπέδου είναι διαθέσιµες αλλά καλύπτουν ανάγκες διαµονής επισκεπτών για διάφορους άλλους λόγους εκτός του τουρισµού. Τέλος ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει για τις υπηρεσίες υγείας που έχει τη δυνατότητα να παρέχει, εφόσον βέβαια λειτουργήσει σε Περιφερειακά πλαίσια το Μποδοσάκειο Νοσοκοµείο Πτολεµαίδας. ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 16

2.6. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΟ ΟΜΕΣ 2.6.1. Μεταφορική υποδοµή Γενικά Χαρακτηριστικά Η Εγνατία Οδός, ενταγµένη στα ιευρωπαϊκά ίκτυα Μεταφορών, αποτελεί το σηµαντικότερο σύγχρονο έργο µεταφορικής υποδοµής της Περιφέρειας υτικής Μακεδονίας ευρύτερα. Η ολοκλήρωσή της, παράλληλα µε την κατασκευή των κάθετων αξόνων της, βελτιώνουν σηµαντικά την πρόσβαση από και προς την υπόλοιπη Ελλάδα, καθώς και τις γειτονικές χώρες της Βαλκανικής. Από την περιοχή µελέτης µεταξύ των οικισµών Μαυροπηγής και Ασβεστόπετρας, ο οποίος συνεχίζοντας βόρεια µεταξύ Πεντάβρυσσου και Περδίκκα συνδέεται µε τον υπάρχοντα δρόµο Φλώρινας Θεσσαλονίκης, πλησίον του οικισµού Φιλώτα διέρχεται ο κάθετος άξονας «Κοζάνης Φλώρινας Νίκης - FYROΜ» µε προβλεπόµενες προδιαγραφές Εθνικής Οδού ταχείας κυκλοφορίας (κλειστός αυτοκινητόδροµος δύο λωρίδων και µίας βοηθητικής ανά κλάδο, µε ενδιάµεση διαχωριστική νησίδα). Η σύνδεση µε τον. Πτολεµαΐδας επιτυγχάνεται µε δύο κόµβους, έναν ανισόπεδο στην περιοχή της Α.Ε.Β.Α.Λ. και έναν ισόπεδο (προς το παρόν) στη διασταύρωση µε την Επαρχιακή Οδό Νο 39 προς Ανατολικό. Η ολοκλήρωσή του θα αλλάξει τα τοπικά συγκοινωνιακά δεδοµένα, απαλλάσσοντας µελλοντικά την Πτολεµαΐδα από την έντονη διερχόµενη κυκλοφορία και βελτιώνοντας την πρόσβαση της περιοχής Εορδαίας προς Φλώρινα και Κοζάνη (µέσω του τµήµατος Πτολεµαΐδας Κοζάνης). Σηµαντικό συγκοινωνιακό έργο θα είναι η κατασκευή περιφερειακού δρόµου της Πτολεµαΐδας, όπου θα διοχετεύεται µέρος της διαµπερούς κυκλοφορίας της πόλης αποτελώντας παράλληλα την κύρια οδική αρτηρία σύνδεσης των οικισµών της περιοχής. Άλλωστε η Πτολεµαΐδα επηρεάζει σοβαρά τις µετακινήσεις και τις µεταφορές της ευρύτερης Εορδαίας, ως κέντρο παροχής διοικητικών, οικονοµικών και κοινωνικών υπηρεσιών, ενώ πολύ µεγάλος είναι και ο αριθµός των ηµερήσιων µετακινήσεων προς τα εργοστάσια της ΕΗ από λεωφορεία της επιχείρησης. Οι υπεραστικές συγκοινωνίες εκτελούνται από τα λεωφορεία του ΚΤΕΛ Ν. Κοζάνης και συνδέουν την πόλη µε την Κοζάνη, την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τη Φλώρινα µε τακτικά δροµολόγια. Οι αστικές συγκοινωνίες κατά κύριο λόγο εξυπηρετούν κατοίκους εκτός Πτολεµαΐδας, καθώς η ίδια η πόλη εξυπηρετείται µόνο από τµήµατα των γραµµών αυτών. Τα αστικά λεωφορεία έχουν ουσιαστικά περιαστικό ρόλο σύνδεσης της πόλης µε τους οικισµούς, θέτοντας σε δεύτερη µοίρα τις εσωτερικές µετακινήσεις των κατοίκων της Πτολεµαΐδας. Άλλωστε το µέγεθός της αλλά και το πλήθος των µετακινήσεων δεν δικαιολογούν οικονοµικά τέτοιου είδους δροµολόγια. Τα δροµολόγια που σήµερα εκτελούνται είναι τα εξής: Άρδασσα Κρυόβρυση Εµπόριο Μηλοχώρι Αναρράχη ροσερό Γαλάτεια Ολυµπιάδα Στρατόπεδο Ασβεστόπετρα Μαυροπηγή Προάστιο - Οικισµός της ΕΗ Κόµανος Μποδοσάκειο Νοσοκοµείο ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 17

Περδίκκας Πεντάβρυσος Καρδιά - Εργατικές κατοικίες Άγιος Χριστόφορος Καρυοχώρι Κοµνηνά Σπηλιά Ερµακιά -Ανατολικό Οι υπάρχουσες λεωφορειακές γραµµές εξυπηρετούν στο µέτρο του δυνατού και την πόλη της Πτολεµαΐδας, όχι όµως επαρκώς, καθιστώντας ως µόνη ελκυστική εναλλακτική λύση τη χρήση του Ι.Χ. Επίσης η περιοχή εξυπηρετείται από δύο σωµατεία ΤΑΧΙ (µε 25 και 20 οχήµατα αντίστοιχα) µε έδρα την Πτολεµαΐδα και ένα «Αγοραίο» µε έδρα την Ολυµπιάδα. Σιδηροδροµικά η περιοχή εντάσσεται στο δίκτυο γραµµών µονής κατεύθυνσης (µήκους 170 χλµ.) που συνδέει τη Θεσσαλονίκη µε τη Φλώρινα, καθώς και µε τον άξονα Πτολεµαΐδας Κοζάνης. Παρά την ασφάλεια που παρέχει ως µεταφορικό µέσο, η χρήση του τρένου αποφεύγεται λόγω της έλλειψης συχνών δροµολογίων και της µεγάλης διάρκειας του ταξιδιού. Στον ήµο Πτολεµαΐδας υπάρχουν τρεις σταθµοί Πεντάβρυσσος, Πτολεµαΐδα, Κόµανος Οι σταθµοί εµφανίζουν έντονα στοιχεία εγκατάλειψης χρήζοντας ανακαίνισης, καθώς αποτελούν χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά κτίρια. Επίσης επιβάλλεται η λήψη µέτρων αποτροπής της πρόσβασης προς τις γραµµές που βρίσκονται εντός ή εφαπτοµενικά των κατοικηµένων περιοχών, λόγω υψηλής επικινδυνότητας. Τέλος, ο ήµος Πτολεµαΐδας καθώς και η ευρύτερη περιοχή της Εορδαίας εξυπηρετούνται αεροπορικά από το αεροδρόµιο της Κοζάνης και δευτερευόντως από αυτό της Καστοριάς, µε δροµολόγια από και προς Αθήνα, ενώ µε την ολοκλήρωση της Εγνατίας το αεροδρόµιο της Θεσσαλονίκης θα είναι προσβάσιµο όλη τη διάρκεια του χρόνου. 2.6.2. Οδικό δίκτυο Σηµαντικότερη οδική αρτηρία αποτελεί το τµήµα της Εθνικής Οδού Κοζάνης Πτολεµαΐδας Φλώρινας (Ε. Ο. Νο 3) που διέρχεται από το εσωτερικό της Πτολεµαΐδας και του Περδίκκα, εξυπηρετώντας µε τοπικούς ασφαλτοστρωµένους δρόµους τη σύνδεση και µε άλλους οικισµούς (Πεντάβρυσσος, Προάστιο, Μαυροπηγή, Κόµανος) καθώς και µε τις µονάδες της ΕΗ. Οι οδικοί άξονες που εντάσσονται στο επαρχιακό δίκτυο εκτείνονται ακτινικά µε κέντρο την πόλη της Πτολεµαΐδας και κατεύθυνση προς γειτονικά ηµοτικά ιαµερίσµατα, οικισµούς και ήµους της ευρύτερης περιοχής της Εορδαίας. Το δίκτυο αυτό αποτελείται από τις εξής οδούς: Επαρχιακή οδός Νο 36 (Πτολεµαΐδα Άρδασσα Κρυόβρυση Αναρράχη - Εµπόριο Μηλοχώρι - Φούφας Κλεισούρα) Οδεύει Ν της Πτολεµαΐδας και εξυπηρετεί τους οικισµούς του ήµου Μουρικίου µέχρι τα όρια του Ν. Καστοριάς στην περιοχή Κλεισούρας. Επαρχιακή οδός Νο 38 (Πτολεµαΐδα ιασταύρωση ροσερού Γαλάτεια - Ολυµπιάδα Ανάργυροι) Οδύει Β της πόλης παρέχοντας τη δυνατότητα πρόσβασης προς τον Ν. Φλώρινας ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 18

(Ανάργυροι) καθώς και προς Βαρικό και Καστοριά, µέσω της Εθνικής Οδού Καστοριάς Αµυνταίου Έδεσσας - Θεσσαλονίκης. Ο δρόµος διακλαδίζεται λίγο πριν το ροσερό µε δύο κλάδους προς Βαρικό και Γαλάτεια, ενώ είναι ασφαλτοστρωµένος στο σύνολό του παρουσιάζοντας όµως προβλήµατα ως προς την χάραξη και το οδόστρωµα. Προβλήµατα εντοπίζονται στα τµήµατα που περνούν µέσα από τους οικισµούς ροσερού, Γαλάτειας και Ολυµπιάδας αλλά και στις επικίνδυνες στροφές πριν από αυτούς, στον δρόµο προς Βαρικό, στη διασταύρωση προς το «Μποδοσάκειο» Νοσοκοµείο, καθώς και στη στενή γέφυρα µετά το ροσερό (ρέµα «Ποταµιάς»). Επαρχιακή οδός Νο 39 (Πτολεµαΐδα Ανατολικό Κοµνηνά Μεσόβουνο -Πύργοι) Οδεύει ΒΑ της Πτολεµαΐδας και εξυπηρετεί όλους τους οικισµούς του. Βερµίου, καθώς και την κίνηση της περιοχής Εορδαίας προς Θεσσαλονίκη, ενώ σηµείο της αποτελεί αφετηρία της Επαρχιακής Οδού Νο 40 (Άγιος Χριστόφορος Καρυοχώρι Σπηλιά - Πτελεώνας Χαραυγή ) από όπου εξυπηρετείται το ηµοτικό ιαµέρισµα του Πτελεώνα. Σύµφωνα µε τα λειτουργικά χαρακτηριστικά των οδών η Ε. Ο. Κοζάνης - Φλώρινας παίζει ρόλο πρωτεύοντα, καθώς δέχεται µεγάλο αριθµό τοπικών και υπερτοπικών µετακινήσεων από τους οικισµούς που διασχίζει και εξυπηρετεί. Ο ήµος Πτολεµαΐδας επηρεάζεται έντονα από τις κυκλοφοριακές συνθήκες της συγκεκριµένης Ε.Ο., τις οποίες επιβαρύνει µε πρόσθετους κυκλοφοριακούς φόρτους. Η διέλευση µέσα από τη βιοµηχανική περιοχή της ΕΗ, όπου κινείται µεγάλος αριθµός βαρέων οχηµάτων µεταφοράς λιγνίτη και τεχνικού εξοπλισµού, δηµιουργεί έντονα προβλήµατα βατότητας λόγω ολισθηρότητας του οδοστρώµατος, ιδίως στις περιόδους των βροχοπτώσεων, καθώς και ορατότητας. Χαρακτηριστικά πρωτεύοντα άξονα έχει η Επαρχιακή Οδός Πτολεµαΐδας - ροσερού - Βαρικού, η οποία εξυπηρετεί κινήσεις προς την Καστοριά και δέχεται αρκετά µεγάλο αριθµό τοπικών µετακινήσεων από και προς τους οικισµούς του. Πτολεµαΐδας και ορισµένους οικισµούς του. Μουρικίου. Οι υπόλοιποι δρόµοι, ενταγµένοι στο δευτερεύον επαρχιακό οδικό δίκτυο του Ν. Κοζάνης, λειτουργούν µαζί µε τους πρωτεύοντες σαν τοπικές οδοί σύνδεσης των οικισµών της περιοχής µεταξύ τους, καθώς και µε όµορους ήµους. Το δίκτυο στο σύνολό του (εθνικό, επαρχιακό, κοινοτικό) εξυπηρετείται από ασφαλτοστρωµένους δρόµους καλής και µέτριας βατότητας. Προβλήµατα ωστόσο υπάρχουν τόσο στη χάραξη, όσο και στην κατάσταση του οδοστρώµατος σε πολλούς από αυτούς, τα οποία επιτείνονται κατά τους χειµερινούς µήνες λόγω των δυσµενών καιρικών συνθηκών. Ακόµα σηµειώνεται η ανεπαρκής διαγράµµιση και σήµανση όλου του ασφαλτοστρωµένου οδικού δικτύου, καθώς και η έλλειψη περιθωρίων και προστατευτικών στηθαίων στα επικίνδυνα τµήµατα που χαρακτηρίζονται από απότοµες στροφές µε µεγάλη κλίση. ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 19

2.6.3. Ύδρευση Η ύδρευση της πόλης και των οικισµών του. Πτολεµαίδας εξασφαλίζεται κατά κύριο λόγο από υδρογεωτρήσεις που ανορρύχθηκαν στους πλειοπλειστοκαινικούς ιζηµατογενείς υδροφορείς της λεκάνης Πτολεµαίδας καθώς και από πηγές που υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι περισσότεροι οικισµοί του ήµου αντιµετωπίζουν υδρευτικό έλλειµµα κυρίως κατά την θερινή περίοδο, ενώ η πόλη της Πτολεµαίδας υπερκαλύπτει τις υδρευτικές της ανάγκες. Στόχος της ΕΥΑΠ είναι η κάλυψη των υδρευτικών ελλειµµάτων των υπολοίπων οικισµών να εξασφαλιστεί µε άφθονο και υγιεινό νερό από τις δεξαµενές της πόλης της Πτολεµαίδας µε την κατασκευή ενός ενιαίου υδρευτικού δικτύου. Η κατάσταση των δικτύων ύδρευσης είναι σε γενικές γραµµές ικανοποιητική, δεν λείπουν όµως οι περιπτώσεις όπου τα δίκτυα ύδρευσης βρίσκονται σε κακή κατάσταση και είναι απαραίτητη η αντικατάσταση βελτίωσή τους. 2.6.4. Αποχετευτικά δίκτυα Στα περισσότερα ηµοτικά ιαµερίσµατα υπάρχει ένα µικρό ποσοστό µε υφιστάµενα εσωτερικά δίκτυα ακαθάρτων και όµβριων, ενώ δεν υπάρχουν καθόλου εξωτερικά δίκτυα εκτός από την πόλη της Πτολεµαΐδας η οποία έχει σχεδόν πλήρες εσωτερικό και εξωτερικό δίκτυο. Πίνακας 2.4 - Υφιστάµενο µήκος δικτύων αποχέτευσης ΗΜΟΤΙΚΑ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΜΗΚΟΣ ΙΚΤΥΩΝ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΑΚΑΘΑΡΤΑ ΟΜΒΡΙΑ ΠΑΝΤΟΡΡΟΪΚΑ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΜΗΚΟΣ (µ) (µ) (µ) (µ) Πτολεµαΐδας- Καρδιάς 80.000 75.000 5.000 160.000 Πενταβρύσου 4.000 - - 4.000 Περδίκα 7.000 1.000-8.000 Ολυµπιάδας - - 3.700 3.700 Γαλάτειας ροσερού 3.000 3.000 6.000 Προαστίου - - 4.500 4.500 Ασβεστόπετρας 2.000 7.000 9.000 Μαυροπηγής 5.500 1.000-6.500 Κοµάνου Προς µετεγκατάσταση και εξ ολοκλήρου κατασκευή χωριστικού δικτύου Πτελεώνος - - - - Πηγή: Τεχνική Υπηρεσία ήµου Πτολεµαϊδας - ΕΥΑΠ Τα ακάθαρτα λύµατα (και µέρος από τα λύµατα του πλακοσκεπή αγωγού) από την ευρύτερη περιοχή της πόλης της Πτολεµαΐδας (συµπεριλαµβανοµένου και των οικισµών της Καρδιάς και των εργατικών κατοικιών) απολήγουν µε φυσική ροή στον βιολογικό καθαρισµό (ανατολικά της πόλης, στην περιοχή της πρώην Α.Ε.Β.Α.Λ.). Ο βιολογικός καθαρισµός λειτουργεί από το 1994, έχει τρεις βαθµούς επεξεργασίας αποβλήτων και είναι σχεδιασµένος στην Α φάση (στην οποία και λειτουργεί) να δεχτεί 9000 µ 3 /d, ενώ στην Β φάση 12000 µ 3 /d. Η διάθεση του καθαρού νερού γίνεται στο ποτάµι του «Σουλού» ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 20

το οποίο όπως αναφέρθηκε και προηγούµενα είναι σύµφωνα µε Π.. ευαίσθητος αποδεκτής. Οι διάσπαρτες βιοµηχανικές και βιοτεχνικές µονάδες της περιοχής ως επί το πλείστον εφαρµόζουν δικά τους συστήµατα καθαρισµού των υγρών αποβλήτων τους. Τα στοιχεία των υφιστάµενων δικτύων αποχέτευσης του ήµου Πτολεµαΐδας παρατίθενται στον αντίστοιχο πίνακα. 2.6.5. Απορρίµµατα Η διαχείριση των απορριµµάτων για το σύνολο της περιοχής µελέτης εντάσσεται στα πλαίσια εφαρµογής του Ολοκληρωµένου Συστήµατος ιαχείρισης Απορριµµάτων (ΟΣ Α) υτικής Μακεδονίας, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη από τα τέλη του 1997 µε υπεύθυνο φορέα την Ανώνυµη Εταιρεία ιαχείρισης Απορριµµάτων υτικής Μακεδονίας ( ΙΑ ΥΜΑ Α. Ε.), όπου συµµετέχουν όλοι οι ήµοι της Περιφέρειας. Μακεδονίας. Τα απορρίµµατα συγκεντρώνονται στον Χώρο Ελεγχόµενης ιάθεσης Κοµάνου και από εκεί οδηγούνται στις περιφερειακές εγκαταστάσεις διάθεσης των απορριµµάτων δυναµικότητας 42.000 τόνων ανά έτος, οι οποίες βρίσκονται σε γειτονική θέση προς την περιοχή και σε χώρο που είναι απαλλοτριωµένος από τη ΕΗ (εντός του ηµοτικού ιαµερίσµατος Χαραυγής και σε κοντινή απόσταση προς το ηµοτικό ιαµέρισµα Εξοχής). Επίσης στην ίδια τοποθεσία πρόκειται να κατασκευαστεί ο ένας από τους δύο Περιφερειακούς ΧΥΤΑ (Ανατολικού Άξονα) δυναµικότητας 66.000 τόνων ανά έτος καθώς και η µονάδα µηχανικής διαλογής και λιπασµατοποίησης, η οποία θα συµβάλλει στον διπλασιασµό της χρονικής διάρκειας χρήσης του ΧΥΤΑ. Με τον τρόπο αυτό επιλύεται το πρόβληµα της ανεξέλεγκτης απόρριψης, δεδοµένου ότι µέχρι πρότινος οι ανάγκες της περιοχής καλύπτονταν από τη λειτουργία δύο χωµατερών µεγάλου µεγέθους (> 3.500 τόνων ανά έτος). Τέλος στους βασικούς στόχους του ΟΣ Α εµπεριέχεται η υλοποίηση προγραµµάτων ανακύκλωσης των απορριµµάτων. Στα πλαίσια της επικείµενης σταδιακής ανάπτυξης των υπερτοπικών συστηµάτων ανακύκλωσης θα λειτουργήσουν τέσσερις µικρότερες µονάδες έως το 2002 σε τέσσερις ακόµη πόλεις της Περιφέρειας µεταξύ των οποίων και στην Πτολεµαΐδα. 2.6.6. Ενέργεια Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της περιοχής είναι ότι γειτνιάζει µε τις µεγάλες µονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (ατµοηλεκτρικός σταθµός Καρδιάς - Αγ. ηµητρίου κ.λ.π.). Οι σταθµοί αυτοί τροφοδοτούνται µε λιγνίτη ο οποίος εξορύσσεται σε παρακείµενα ορυχεία, µε την καύση του οποίου παράγεται ηλεκτρική ενέργεια και θερµότητα, µέρος της οποίας αξιοποιείται σήµερα για την τηλεθέρµανση της πόλης της Πτολεµαϊδας. Η ενεργειακή ζήτηση στο ήµο καλύπτεται κυρίως από ηλεκτρική ενέργεια, τα προϊόντα πετρελαίου και την τηλεθέρµανση. Γενικά το ενεργειακό ισοζύγιο του ήµου Πτολεµαϊδας είναι το τυπικό των επαρχιακών πόλεων και των οικισµών της Ελληνικής υπαίθρου, χωρίς ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 21

κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό και µε κυρίαρχες ενεργειακές πηγές τα πετρελαιοειδή, τον ηλεκτρισµό και την τηλεθέρµανση. Έτσι: Οι θερµικές ανάγκες για θέρµανση χώρων και παραγωγή ζεστού νερού χρήσης καλύπτονται σε µεγάλο µέρος του οικιστικού συνόλου της Πτολεµαϊδας από την τηλεθέρµανση, η οποία αξιοποιεί την απόβλητη θερµότητα του γειτονικού σταθµού παραγωγής ενέργειας της ΕΗ. Η ηλιακή ενέργεια χρησιµοποιείται µόνο για θέρµανση νερού µέσω ηλιακών συλλεκτών, κυρίως στον οικιακό τοµέα και κατά τους καλοκαιρινούς µήνες. Η µόνη µορφή βιοµάζας που αξιοποιείται είναι τα καυσόξυλα, τα οποία χρησιµοποιούνται για τη θέρµανση κατοικιών σε θερµάστρες ξύλου και στα τζάκια. Η χρήση ξηρού λιγνίτη σε µορφή κύβων (µπρικέτες) είναι πλέον πολύ περιορισµένη, σε αντίθεση µε παλαιότερα. Τα υπάρχοντα ενεργειακά δίκτυα που αναπτύσσονται στα όρια του ήµου είναι τα δίκτυα µεταφοράς και διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας της.ε.η., τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών του Ο.Τ.Ε., τα ασύρµατα δίκτυα της κινητής τηλεφωνίας (GSΜ) και το δίκτυο της τηλεθέρµανσης. 2.6.6.1. ίκτυο τηλεθέρµανσης Η τηλεθέρµανση της πόλης της Πτολεµαϊδας κατασκευάστηκε και λειτουργεί από το 1993, µε φορέα λειτουργίας τη ηµοτική Επιχείρηση Τηλεθέρµανσης Πτολεµαϊδας ( ΕΤΗΠ). Η εγκατάσταση αποτελείται από: το τµήµα παραγωγής της θερµότητας, το οποίο βρίσκεται εντός του κτιρίου του σταθµού παραγωγής ενέργειας, συγκεκριµένα στη µονάδα ΙΙΙ του ΑΗΣ Πτολεµαϊδας της ΕΗ, το δίκτυο µεταφοράς της θερµότητας στην πόλη, µε µέσο µεταφοράς το θερµό νερό (θερµοκρασία έως 120C), σε δισωλήνιο σύστηµα προσαγωγής ζεστού νερού επιστροφής χλιαρού νερού, διαµέτρου αγωγών 400 µµ. το αντλιοστάσιο µεταφοράς, το οποίο βρίσκεται εντός του χώρου του σταθµού παραγωγής της ΕΗ και διαθέτει τρείς αντλίες µεταφοράς, το αντλιοστάσιο διανοµής, το οποίο βρίσκεται στην είσοδο της πόλης και διαθέτει έξι αντλίες κυκλοφορίας µεταφοράς διανοµής και όλα τα απαραίτητα βοηθητικά συστήµατα, το εφεδρικό συµπληρωµατικό λεβητοστάσιο, το οποίο βρίσκεται δίπλα στο αντλιοστάσιο διανοµής και διαθέτει σήµερα έναν λέβητα θερµού νερού, ισχύος 25ΜW, το δίκτυο διανοµής και τους υποσταθµούς κτιρίων και γειτονιάς. Τα δίκτυα της τηλεθέρµανσης είναι υπόγεια και καλύπτουν σήµερα το µεγαλύτερο µέρος της πόλης. Η θερµική απαίτηση της Πτολεµαϊδας συνολικά ανέρχεται σε περισσότερα από 100ΜW. Η εγκαταστάσεις στον σταθµό του ΑΗΣ/ ΕΗ Πτολεµαϊδας µπορούν να αποδώσουν µέχρι και 50ΜW. Ετσι η εγκατάσταση λειτουργεί µέχρι σήµερα µε έλλειψη ισχύος, ενώ ταυτόχρονα παραµένουν ασύνδετα πολλά κτίρια και µεγάλα µήκη δικτύου διανοµής ανεκµετάλλευτα. Ταυτόχρονα δεν υπάρχει εφεδρική τροφοδότηση από άλλη ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 22

µονάδα της ΕΗ, του ίδιου σταθµού, µε αποτέλεσµα να σταµατά η παροχή ζεστού νερού στο δίκτυο της τηλεθέρµανσης κάθε φορά που η µονάδα τίθεται εκτός λειτουργίας. Για την επίλυση του προαναφερόµενου προβλήµατος έχει εκπονηθεί από την ΑΝΚΟ Α.Ε. οικονοµοτεχνική διερεύνηση η οποία εξετάζει τις υφιστάµενες πηγές θερµότητας στην ευρύτερη περιοχή. Σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα αυτής της µελέτης, θα πρέπει άµεσα να εγκατασταθούν επιπλέον εφεδρικοί λέβητες και να αναζητηθεί εφεδρική συµπληρωµατική µονάδα παραγωγής θερµότητας στο χώρο της ΕΗ. Οι καλύτερες οικονοµοτεχνικά λύσεις είναι της συµπληρωµατικής σύνδεσης µε την µονάδα IV του σταθµού της Πτολεµαϊδας ή µε την συµπαραγωγική µονάδα µε στρόβιλο αντίθλιψης του σταθµού της ΕΗ/ΛΙΠΤΟΛ. Με τη συµπληρωµατική αυτή σύνδεση η ισχύς διπλασιάζεται. Τελικά αποφασίσθηκε η σύνδεση του δικτύου της τηλεθέρµανσης µε τη µονάδα της ΛΙΠΤΟΛ. Οι σχετικές µελέτες έχουν ξεκινήσει και το έργο αναµένεται να ολοκληρωθεί το φθινόπωρο του 2002. Ταυτόχρονα θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες για τη σύνδεση στο µέλλον µε τον σταθµό της Καρδιάς, διότι ο συγκεκριµένος σταθµός έχει µακρύτερο χρονικό ορίζοντα λειτουργίας. Η επέκταση του δικτύου διανοµής λόγω του µεγάλου κόστους δεν αποτελεί προτεραιότητα. Το κόστος της επέκτασης έχει εκτιµηθεί σε 4,2 δις δρχ. Η ΕΤΗΠ έχει ήδη αξιοποιήσει την ιδέα της χρησιµοποίησης του ζεστού νερού και σε άλλες χρήσεις. Ετσι έχουν κατασκευαστεί και λειτουργούν δύο θερµοκήπια, τα οποία τροφοδοτούνται µε θερµότητα από την τηλεθέρµανση. Οποιαδήποτε δυνατότητα θερµοκηπίων ή άλλων παραγωγικών δραστηριοτήτων µε χρήση της τηλεθέρµανσης συνδέεται µε την εξασφάλιση της απαραίτητης θερµικής ενέργειας όπως έχει ήδη αναφερθεί. 2.6.6.2. ίκτυα.ε.η. Η περιοχή εξυπηρετείται από τον υφιστάµενο Υποσταθµό. Το υπάρχον δίκτυο µεταφοράς και διανοµής ηλεκτρικής ενέργειας κρίνεται καταρχήν ικανοποιητικό για τις αυστηρές σηµερινές ανάγκες. Γενικά η.ε.η. δεν φαίνεται να προβληµατίζεται από τη ραγδαία αύξηση των εγκαταστάσεων κλιµατισµού και την διαφαινόµενη ένταση χρήσεων. Τα δίκτυά της εξυπηρετούν ικανοποιητικά τις ανάγκες του ήµου σε ηλεκτρική ενέργεια και υπάρχει η δυνατότητα επέκτασής τους. 2.6.7. Τηλεπικοινωνίες ίκτυα κινητής τηλεφωνίας Τα δίκτυα της κινητής τηλεφωνίας εξυπηρετούν ικανοποιητικά όλους τους οικισµούς του ήµου. ίκτυα Ο.Τ.Ε. Ο Ο.Τ.Ε. καλύπτει επαρκώς τη ζήτηση της περιοχής και γενικότερα τις ανάγκες των κατοίκων του ήµου, καθώς δεν εκκρεµούν αιτήσεις συνδροµητών, ενώ υπάρχει ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 23

δυνατότητα επέκτασης της υπάρχουσας τηλεφωνικής υποδοµής. Το σύνολο των δικτύων του Ο.Τ.Ε. είναι υπόγεια (τόσο η διασύνδεση του κοµβικού Κέντρου της Κοζάνης µε τους γειτονικούς νοµούς που γίνεται µε οπτικά καλώδια, όσο και το δίκτυο που έχει αναπτυχθεί µέσα στα όρια του ήµου). Η κύρια πρόκληση του µέλλοντος αφορά στις τηλεπικοινωνίες, δηλαδή στη ραγδαία εισαγωγή νεότερων τεχνολογιών που θα αλλάξουν τον τρόπο λειτουργίας του ήµου όπως συµβαίνει σε πολυάριθµα σχετικά παραδείγµατα του εξωτερικού., 2.7. ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ (Ι.Τ.Ε.Σ.Κ.) To Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Εφαρµογών Στερεών Καυσίµων έχει ως στόχο την προώθηση της έρευνας και την τεχνολογική ανάπτυξη σε θέµατα που αφορούν τη βέλτιστη και ολοκληρωµένη αξιοποίηση των στερεών καυσίµων υλών και παραπροϊόντων τους. Είναι νοµικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και έχει οικονοµική και διοικητική αυτοτέλεια. Εποπτεύεται από τη Γενική Γραµµατεία Ερευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης. Οι δραστηριότητες του ΙΤΕΣΚ στους τοµείς της Ερευνας και Τεχνολογίας αφορούν τις νέες (καθαρές) τεχνολογίες καύσης, του on-line ποιοτικό έλεγχο και την οµογενοποίηση του καυσίµου, την µείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τη χρήση ιπτάµενης τέφρας στην κατασκευή δοµικών υλικών, καθώς και την παραγωγή νέων προϊόντων λιγνίτη. Επίσης συµµετέχει ενεργά σε Ευρωπαϊκά και Εθνικά δίκτυα, αναπτύσσοντας παράλληλα διεθνείς συνεργασίες µε ερευνητικά ινστιτούτα και οργανισµούς. Εδρα του ΙΤΕΣΚ, όπως ορίζεται και στο προεδρικό διάταγµα σύστασης του είναι η Πτολεµαίδα. Στεγάζεται σε ανακαινισµένο κτίριο (επιφάνειας 732µ²) των εγκαταστάσεων της βιοµηχανίας αζωτούχων λιπασµάτων ΑΕΒΑΛ. Με την οικονοµική στήριξη της Γ.Γ.Ε.Τ., το κέντρο προέβη σε εκτεταµένες επεµβάσεις στο υφιστάµενο κτίριο. Το προσωπικό του ΙΤΕΣΚ έχει πρόσβαση στα εργαστήρια της ΕΗ, του ΕΙΤΧΗ και του ΕΜΠ, όπου υλοποιούνται χηµικές αναλύσεις υδάτων και στερεών καυσίµων, καθώς και πειραµατικές µετρήσεις εκπεµπόµενων ρύπων κατά τη διάρκεια της καύσης και άλλων θερµοχηµικών διεργασιών. Το ΙΤΕΣΚ διαθέτει επίσης γραφείο στην Αθήνα, για να επιτυγχάνει άµεση επικοινωνία µε άλλα ερευνητικά ινστιτούτα, καθώς και µε κυβερνητικούς φορείς οι οποίοι εδρεύουν στην πρωτεύουσα. Το ΙΤΕΣΚ χρηµατοδοτείται από ανταγωνιστικά και άλλα προγράµµατα της Ε.Ε., εθνικά προγράµµατα, τον τακτικό προϋπολογισµό του Υπουργείου Ανάπτυξης, το συµβόλαιο συνεργασίας µεταξύ ΙΤΕΣΚ και ΕΗ, καθώς και από προσφορά υπηρεσιών σε τρίτους. Σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα της αξιολόγησης που διεξήγαγε η ΓΓΕΤ σχετικά µε τα ερευνητικά σχήµατα που βρίσκονται υπό την αιγίδα της (Σεπτέµβριος 2000), η υψηλή εξάρτηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε εθνικό επίπεδο από τον λιγνίτη καθιστά απαραίτητη τη λειτουργία ισχυρών ερευνητικών κέντρων µε αντικείµενο τον τοµέα των στερεών καυσίµων. ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 24

Το ΙΤΕΣΚ χαρακτηρίζεται ως µικρός αλλά πολύ ενεργός οργανισµός που τα τελευταία χρόνια έχει βρει το ρόλο του στην Ελληνική ερευνητική κοινότητα. Η ανάπτυξή του βρίσκεται προς την σωστή κατεύθυνση µέσω µιας σαφούς στρατηγικής. Παρόλα αυτά απέχει από το ελάχιστο απαιτούµενο κρίσιµο µέγεθος για να χαρακτηριστεί βιώσιµος, λόγω κυρίως των σηµαντικών ελλείψεων που παρουσιάζει σε προσωπικό και εργαστηριακή υποδοµή. Τα τελευταία χρόνια το ΙΤΕΣΚ έχει αναπτύξει ευρείες και σηµαντικές σχέσεις µε συναφείς ερευνητικούς οργανισµούς σε Ελλάδα και Ευρώπη, ενώ συµµετέχει µε επιτυχία στις αντίστοιχες χρηµατοδοτικές προκηρύξεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μειονέκτηµα όµως αποτελεί ο ιδιαίτερα περιορισµένος αριθµός βιοµηχανικών πελατών συνεργατών (ουσιαστικά πρόκειται µόνο για τη ΕΗ), γεγονός που πρέπει να αναστραφεί. Η δοµική ολοκλήρωση του ΙΤΕΣΚ, σύµφωνα και µε τα παραπάνω, πρόκειται να ενισχύσει τον ρόλο και τη θέση του όχι µόνο στο σηµερινό αντικείµενο δραστηριοποίησης αλλά και γενικότερα ενισχύοντας τα πολλαπλασιαστικά οφέλη για τον ήµο Πτολεµαίδας καθώς και την Περιφέρεια υτ. Μακεδονίας ευρύτερα. 2.8. ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΥΠΟ ΟΜΕΣ Οι κοινωνικές υποδοµές που λειτουργούν στο ήµο είναι : δύο ΚΑΠΗ, Μουσείο (λαογραφικό-παλαιοντολογικό), Ωδείο, ηµοτική Βιβλιοθήκη, Φιλαρµονική, δέκα Παιδικοί Σταθµοί εκ των οποίων οι έξι είναι δηµοτικοί ενώ παράλληλα λειτουργούν παιδικοί σταθµοί και στα δηµοτικά διαµερίσµατα. Υπάρχει επίσης στην πόλη της Πτολεµαίδας το Πνευµατικό Συνεδριακό Κέντρο όπου συστεγάζονται και τα ΝΕΛΕ. Στον τοµέα του αθλητισµού λειτουργούν Ανοικτές Αθλητικές Εγκαταστάσεις στην Άνω Πτολεµαίδα, Κλειστό Γυµναστήριο Λυκείων, Εθνικό Αθλητικό Κέντρο, Εθνικό Γυµναστήριο καθώς και γήπεδα ποδοσφαίρου σε όλα τα δηµοτικά διαµερίσµατα. Στον τοµέα της υγείας, το Μποδοσάκειο Νοσοκοµείο Πτολ/δας και το Κέντρο Παιδικής Μέριµνας. Σηµαντική η παρουσία και η δράση του Συλλόγου για ΑΜΕΑ και Παιδιών µε Ειδικές Ανάγκες καθώς και του αντίστοιχου Αθλητικού Συλλόγου. Λειτουργούν Κέντρα Νεότητας σε όλα σχεδόν τα δηµοτικά διαµερίσµατα. 2.8.1. Υγεία Πρόνοια Αναφορικά µε τον τοµέα της υγείας και της παροχής ιατρικής περίθαλψης στην περιοχή λειτουργούν εννέα (9) αγροτικά ιατρεία: Αγροτικό ιατρείο Ασβεστόπετρας Αγροτικό ιατρείο Γαλάτειας Αγροτικό ιατρείο Κοµάνου Αγροτικό ιατρείο Μαυροπηγής Αγροτικό ιατρείο Ολυµπιάδας Αγροτικό ιατρείο Πενταβρύσου Αγροτικό ιατρείο Περδίκκα ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 25

Αγροτικό ιατρείο Προαστίου και Αγροτικό ιατρείο Πτελεώνα Η λειτουργία των Αγροτικών Ιατρείων, στηρίζεται στην εβδοµαδιαία επίσκεψη ενός γιατρού, µε στόχο την κάλυψη των αναγκών των κατοίκων σε πρωτοβάθµια ιατρική περίθαλψη. Τα αγροτικά ιατρεία συστεγάζονται συνήθως στον ίδιο χώρο µε το πρώην κοινοτικό κατάστηµα. Σε κανέναν οικισµό δεν έχει καταγραφεί κατάστηµα φαρµακείου, ενώ σε κανέναν οικισµό δεν υπάρχει σε µόνιµη βάση παραµονή ασθενοφόρου του ΕΚΑΒ για έκτακτα περιστατικά. Όσον αφορά την δευτεροβάθµια ιατρική περίθαλψη οι κάτοικοι καλύπτουν τις ανάγκες στους από την λειτουργία του «Μποδοσάκειου» Νοσοκοµείου Πτολεµαϊδας (1992), το οποίο καλύπτει επιφάνεια 22.000 τ.µ. και διαθέτει 220 κλίνες και την µοναδική ιδιωτική µαιευτική κλινική («Μητέρα»). Η στελέχωση του Νοσοκοµείου καθώς και η ολοκλήρωση του απαραίτητου εξοπλισµού του αναµένεται να καλύψουν επαρκώς τις ανάγκες της ευρύτερης περιοχής. Μάλιστα στα πλαίσια της σχεδιαζόµενης αναβάθµισής του σε Περιφερειακό µαζί µε το Νοσοκοµείο της Κοζάνης µπορεί να αποτελέσει σύγχρονη µονάδα περίθαλψης µε εµβέλεια ακόµα και προς τις γειτονικές περιοχές της Βαλκανικής Παράλληλα στα πλαίσια του λειτουργίας του Περιφερειακού Συστήµατος Υγείας (ΠΕΣΥ) προτείνονται συγκεκριµένες ενέργειες που αποβλέπουν στην αναδιάρθρωση των υπηρεσιών πρωτοβάθµιας υγείας, ενέργειες προσαρµοσµένες στις βασικές αρχές του σχεδίου µεταρρύθµισης που επέρχονται στο χώρο της υγείας. Σύµφωνα µε τις βασικές αρχές του σχεδίου µεταρρύθµισης στο χώρο της υγείας, προτείνεται η δηµιουργία πέντε (5) Κέντρων Υγείας Αστικού τύπου, στις µεγάλες πόλεις της υτικής Μακεδονίας στις οποίες περιλαµβάνεται και η Πτολεµαίδα. Τα Κέντρα Υγείας Αστικού τύπου που θα δηµιουργηθούν, αποτελούν ουσιαστικά την µετεξέλιξη των πολυϊατρείων του Ι.Κ.Α. Το Κέντρο Υγείας Πτολεµαίδας θα καλύπτει τις ανάγκες του ήµου Πτολεµαίδας καθώς και των κοινοτήτων Κλεισούρας του Νοµού Καστοριάς και Βαρικού του Νοµού Φλώρινας συνολικού πληθυσµού 34194 κατοίκων. Υπό την εποπτεία του Κέντρου Υγείας Πτολεµαίδας θα βρίσκονται τα Περιφερειακά ιατρεία των Κοµνηνών, της Αναρράχης και του Καρυοχωρίου. Το Κέντρο Υγείας αστικού τύπου Πτολεµαίδας προτείνεται να στεγαστεί σε καινούργιο κτίριο που θα καλύπτει εµβαδόν 4200m², διότι τα υπάρχοντα κτίρια των φορέων που παρέχουν πρωτοβάθµια περίθαλψη δεν ικανοποιούν τις στεγαστικές απαιτήσεις ενός διευρυµένου Κέντρου Υγείας Αστικού Τύπου. Μέχρι την ολοκλήρωση της κατασκευής του νέου κτιρίου το Κέντρο Υγείας προτείνεται να στεγαστεί σε κτίριο που θα ενοικιαστεί και θα πληροί τις προϋποθέσεις για εύρυθµη λειτουργία ενός κέντρου υγείας. Στον τοµέα της Κοινωνικής Πρόνοιας και µε βάση τον Χάρτη οµών Πρόνοιας του Υπουργείου Υγείας Πρόνοιας στον ήµο Πτολεµαϊδας λειτουργούν: ύο (2) Κέντρα Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωµένων (ΚΑΠΗ), στην πόλη της Πτολεµαϊδας, ενώ βρίσκονται στη βάση της υλοποίησης ένα ακόµη ΚΑΠΗ στην ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 26

Πτολεµαίδα, ένα στον Περδίκκα και ένα στην Ολυµπιάδα. Έξι (6) Παιδικοί Βρεφονηπιακοί Σταθµοί, τέσσερις στην Πτολεµαϊδα, ένας στον οικισµό Περδίκκα και ένας στην Ολυµπιάδα ο οποίος υπολειτουργεί. Κρίνεται απαραίτητη η κατασκευή νέων παιδικών βρεφονηπιακών σταθµών για την καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκών, αφού οι δύο σταθµοί της Πτολεµαίδας λειτουργούν σε ενοικιαζόµενους χώρους οι οποίοι κατασκευάσθηκαν για άλλη χρήση. Στην πόλη της Πτολεµαϊδας λειτουργεί επίσης και ένα Ειδικό Σχολείο. Οι υπηρεσίες του απευθύνονται σε παιδιά και νέους µε αναπηρίες, ηλικίας µέχρι 22 ετών τα οποία δεν µπορούν να ενταχθούν στο κοινό εκπαιδευτικό σύστηµα (άτοµα µε σηµαντικές δυσκολίες µάθησης και προσαρµογής εξαιτίας σωµατικών, νοητικών, ψυχοσυναισθηµατικών και κοινωνικών ιδιαιτεροτήτων). Παράλληλα λειτουργεί και ένα Κέντρο Αποκατάστασης, σκοπός του οποίου είναι η φυσική και κοινωνική αποκατάσταση ατόµων µε αναπηρίες. Λειτουργούν τµήµατα φυσικοθεραπείας, εργοθεραπείας, λογοθεραπείας καθώς και τµήµατα επαγγελµατικής κατάρτισης. Στα πλαίσια λειτουργίας του Ειδικού Σχολείου και του Κέντρου Αποκατάστασης έχουν συσταθεί δύο (2) σύλλογοι, ο Σύλλογος Αναπήρων Πολιτών Νοµού Κοζάνης, µε έδρα την πόλη της Πτολεµαϊδας και ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεµόνων Παιδιών µε Εδικές Ανάγκες, οι οποίοι δεν έχουν νοµική υπόσταση. Επιπλέον λειτουργούν το Ταµείο Τµήµα Αιµοδοσίας της ΕΗ, ο Σύλλογος Εθελοντών Αιµοδοτών και Φίλων Υγείας Περιφέρειας Εορδαίας (µε έρα την Πτολεµαϊδα), τα Τµήµα Αιµοδοσίας του σωµατείου «Σπάρτακος», ως Νοµικά Πρόσωπα Ιδιωτικού ικαίου µη κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Τέλος µε απόφαση ηµοτικού Συµβουλίου και έγκριση από την Περιφέρεια υτικής Μακεδονίας, συστάθηκε και λειτουργεί η ηµοτική Επιχείρηση Πολιτισµού Επικοινωνίας και Κοινωνικής Πρόνοιας ήµου Πτολεµαϊδας. Πρόκειται για αµιγή ηµοτική Επιχείρηση Ιδιωτικού ικαίου. Σχετικά µε τις κοινωνικές υποδοµές σηµειώνεται ότι οι απαιτούµενες παρεµβάσεις εντοπίζονται κυρίως στην συµπλήρωση των υφιστάµενων κτιριακών υποδοµών. 2.8.2. Εκπαίδευση Σύµφωνα µε στοιχεία της ιεύθυνσης Πρωτοβάθµιας και ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης της Νοµαρχίας Κοζάνης, για το Σχολικό Έτος 2000-2001, στα όρια του ήµου Πτολεµαϊδας λειτουργούν είκοσι έξι (26) Νηπιαγωγεία, εκ των οποίων τα δεκαεννέα στην πόλη της Πτολεµαϊδας και τα υπόλοιπα επτά (7) στους οικισµούς Ασβεστόπετρας, Γαλάτειας, ροσερού, Μαυροπηγής, Ολυµπιάδας, Περδίκκα, και Προαστίου. Στον οικισµό του Πενταβρύσου υπάρχει επίσης νηπιαγωγείο, που συστεγάζεται σε νεόκτιστο κτίριο µε το ηµοτικό Σχολείο και το οποίο δεν λειτούργησε κατά το προαναφερόµενο σχολικό έτος. Το επίπεδο εξυπηρέτησης θεωρείται ικανοποιητικό δεδοµένου ότι καλύπτει το σύνολο της περιοχής µελέτης από την λειτουργία των νηπιαγωγείων. Η εξυπηρέτηση των µαθητών των ηµοτικών Σχολείων γίνεται µε την λειτουργία δεκαεπτά (17) δηµοτικών σχολικών κτιρίων. Στην πόλη της Πτολεµαϊδας λειτουργούν δώδεκα (12) ηµοτικά Σχολεία, ενώ τα υπόλοιπα πέντε (5) λειτουργούν στους οικισµούς ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 27

Ασβεστόπετρας, Μαυροπηγής, Ολυµπιάδας, Περδίκκα, και Προαστίου. Οι οικισµοί Γαλάτειας και ροσερού εξυπηρετούνται από το ηµοτικό Σχολείο Ολυµπιάδας, ενώ ο οικισµός Πενταβρύσου από το 12 ο ηµοτικό Σχολείο Πτολεµαϊδας. Το κτίριο του δηµοτικού σχολείου Πενταβρύσου έχει παραχωρηθεί στο ήµο Πτολεµαϊδας και λειτουργεί ως τοπικό δηµοτικό κατάστηµα. Ως προς την ευτεροβάθµια Εκπαίδευση στην περιοχή λειτουργούν επτά (7) Γυµνάσια, πέντε (5) στην πόλη της Πτολεµαϊδας και δύο (2) στους οικισµούς Γαλάτειας και Περδίκκα αντίστοιχα. Οι οικισµοί ροσερού και Ολυµπιάδας εξυπηρετούνται από το Γυµνάσιο της Γαλάτειας, ο οικισµός Πενταβρύσου από το Γυµνάσιο του Περδίκκα και οι οικισµοί Προαστίου και Ασβεστόπετρας από τα Γυµνάσια Πτολεµαϊδας. Οι µαθητές Γυµνασίου της Μαυροπηγής εξυπηρετούνται τόσο από τα Γυµνάσια Πτολεµαϊδας, όσο και από το Γυµνάσιο Ποντοκώµης του ήµου ηµητρίου Υψηλάντη. Σχολικά συγκροτήµατα Λυκείων λειτουργούν µόνο στην πόλη της Πτολεµαϊδας, όπου καταγράφονται τρία (3) Ενιαία Λύκεια και τέσσερα (4) Τ.Ε.Ε., εκ των οποίων το ένα (1) Εσπερινό, από όπου και εξυπηρετούνται οι µαθητές λυκείου όλων των οικισµών του ήµου. Έτσι κατά την σχολική περίοδο σηµειώνονται µετακινήσεις µαθητών, είτε µε ιδιωτικά ΙΧ, είτε µε ΤΑΞΙ, είτε µε µεταφορικά µέσα µισθωµένα από την Νοµαρχία Κοζάνης. Τέλος στο ήµο λειτουργούν τέσσερα ΚΕΚ (Αναπτυξιακή Εκπαιδευτική, ΙΜΟΑ, Φοροτεχνικός, Τεχνόπολις) µε ιδιωτική πρωτοβουλία, µε υλοποίηση Εκπαιδευτικών Προγραµµάτων Κατάρτισης ανέργων (κατά πλειοψηφία), ενώ εκκρεµεί η πιστοποίηση του ΚΕΚ ήµου Πτολεµαϊδας. 2.8.3. Αθλητισµός Πολιτισµός Στον τοµέα των αθλητικών υποδοµών, στην πόλη της Πτολεµαϊδας λειτουργεί το Εθνικό Στάδιο Πτολεµαϊδας. Πρόκειται για περιφραγµένο χώρο, εντός του οποίου βρίσκεται και το γήπεδο ποδοσφαίρου το οποίο καλύπτεται από χλοοτάπητα. Οι αποθηκευτικοί χώροι, τα αποδυτήρια και τα λεβητοστάσια βρίσκονται σε άσχηµη κατάσταση. Στο χώρο του σταδίου φιλοξενούνται τα γήπεδα καλαθοσφαίρισης, πετοσφαίρισης και πάλης τα οποία και συστεγάζονται στο χώρο του κλειστού γυµναστηρίου. ιερευνητική έκθεση (16/08/2001) έδειξε ότι παρουσιάζονται κάποιες ελλείψεις και απαιτούνται συµπληρωµατικές αναπροσαρµογές στο χώρο του κλειστού γυµναστηρίου για την ορθή λειτουργία του και την κάλυψη των αναγκών. Παράλληλα λειτουργούν ανοικτές Αθλητικές Εγκαταστάσεις στην Άνω Πτολεµαϊδα, τα κλειστά γυµναστήρια των λυκείων και το αθλητικό κέντρο στο «Κουρί» µε γήπεδο ποδοσφαίρου, µπάσκετ, τέννις κλπ. Οι αθλητικές δραστηριότητες των κατοίκων των υπόλοιπων δηµοτικών διαµερισµάτων αναπτύσσονται κυρίως στα υφιστάµενα γήπεδα ποδοσφαίρου που διαθέτουν όλοι οι οικισµοί. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι χώροι είναι περιφραγµένοι και καλύπτονται από χλοοτάπητα, κρίνεται όµως απαραίτητη η διαµόρφωση αυτών µε κατασκευή ή ανακατασκευή συµπληρωµατικών υποδοµών (αποδυτήρια, µπασκέτες, φωτισµός, κερκίδες κλπ). Στο στάδιο κατασκευής είναι το νέο γήπεδο στον Περδίκα. Σήµερα στο ήµο Πτολεµαϊδας δραστηριοποιείται σηµαντικός αριθµός αθλητικών σωµατείων µε πολύπλευρο αντικείµενο ως προς τις αθλητικές δραστηριότητες. ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 28

Γενικά οι υφιστάµενες αθλητικές υποδοµές στην πόλη της Πτολεµαΐδας δεν είναι ικανοποιητικές. Παρόλα αυτά µε την ολοκλήρωση όσων ήδη κατασκευάζονται (κολυµβητήριο) και αυτών που έχει αποφασιστεί να κατασκευαστούν (κλειστό γυµναστήριο βαρέων αθληµάτων, βελτίωση υφιστάµενου σταδίου) αναµένεται να καλυφθούν οι ανάγκες του ήµου σε σηµαντικό βαθµό. Αναφορικά δε µε την άποψη που διατυπώνεται από διάφορους φορείς για κατεδάφιση του σηµερινού σταδίου και µετεγκατάστασή του, κρίνεται ότι το υψηλό κόστος που συνεπάγεται αποβάλλει τον χαρακτήρα της προτεραιότητας, τουλάχιστον για τα προσεχή χρόνια. Πρωτεύοντα ρόλο στον τοµέα του αθλητισµού θα διαδραµατίσει η λειτουργία της ηµοτική Επιχείρηση Αθλητισµού η οποία έχει συσταθεί µε απόφαση ηµοτικού Συµβουλίου και εγκριθεί από την Περιφέρεια υτικής Μακεδονίας. Πρόκειται για αµιγή ηµοτική Επιχείρηση Ιδιωτικού ικαίου. Ο ήµος Πτολεµαϊδας συγκεντρώνει πλούσια πολιτιστικά στοιχεία που συνδέονται άµεσα µε την καταγωγή των κατοίκων του, αλλά και µε την ιστορική διαδροµή της περιοχής ανά τους αιώνες. Πολιτιστικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις οργανώνει ο ήµος Πτολεµαϊδας σε συνεργασία µε πολιτιστικούς φορείς που δραστηριοποιούνται τόσο στην έδρα του ήµου όσο και στα ηµοτικά ιαµερίσµατα, συµβάλλοντας έτσι στη διατήρηση της θρησκευτικής και πολιτιστικής παράδοσης. Η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονοµιάς επιβεβαιώνεται από την ενεργό δραστηριοποίηση πολλών πολιτιστικών συλλόγων µε σηµαντική παρουσία τόσο σε τοπικό και εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Υποδοµές στον τοµέα του Πολιτισµού αποτελούν: Τα Πολιτιστικά Κέντρα Πτολεµαϊδας, Ασβεστόπετρας, Γαλάτειας, Ολυµπιάδας και Πενταβρύσου. Τα Πνευµατικά Κέντρα Πτολεµαϊδας, Κοµάνου, Μαυροπηγής, Ολυµπιάδας και Πενταβρύσου. Στο πνευµατικό κέντρο Πτολεµαϊδας στεγάζονται και τα Ν.Ε.Λ.Ε. Η ηµοτική Βιβλιοθήκη Πτολεµαϊδας. Το Βαρβούτειο ηµοτικό Ωδείο Πτολεµαϊδας, η Φιλαρµονική Ορχήστρα του δήµου («Ο Αριστοτέλης»), η οποία στεγάζεται στο χώρο του δηµαρχείου. Το Λαογραφικό Παλαιοντολογικό Μουσείο Πτολεµαϊδας Στο ήµο δραστηριοποιείται ένας σηµαντικός αριθµός πολιτιστικών συλλόγων και φορέων Στον τοµέα της ενηµέρωσης και της επικοινωνίας σήµερα στο δήµο Πτολεµαϊδας δραστηριοποιούνται διάφοροι ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθµοί, καθώς και το ηµοτικό Ραδιόφωνο Πτολεµαϊδας. Επιπλέον από το τοπικό συµβούλιο Ολυµπιάδας εκδίδεται κάθε δύο µήνες εφηµερίδα («Τα νέα της Ολυµπιάδας»), η οποία και διανέµεται δωρεάν. Με την λειτουργία της ηµοτικής Επιχείρησης Πολιτισµού, Επικοινωνίας και Κοινωνικής Πρόνοιας, ο ήµος Πτολεµαϊδας αποσκοπεί στην προβολή του πολιτιστικού αποθέµατος της περιοχής και στην παράλληλη βελτίωση της ποιότητας ζωής όλων των δηµοτών µέσα από τις διάφορες κοινωνικές και λοιπές υποδοµές. ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 29

2.8.4. Κοινωνικές ιοικητικές Υπηρεσίες Οι υπηρεσίες αυτές στα όρια του ήµου αντιπροσωπεύονται από Την λειτουργία υποκαταστηµάτων ΕΗ, ΟΤΕ και ΕΛΤΑ στην πόλη της Πτολεµαϊδας. Υποκαταστήµατα των παραπάνω δεν έχουν καταγραφεί σε κανένα οικισµό. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η κινητή µονάδα των ΕΛΤΑ, η οποία επισκέπτεται τους υπόλοιπους οικισµούς του ήµου καθηµερινά. Την λειτουργία Αστυνοµικού Τµήµατος και Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στην πόλη της Πτολεµαϊδας. Σε κανένα οικισµό δεν έχει καταγραφεί κατάστηµα Αστυνοµικού Τµήµατος. Την οργάνωση και λειτουργία ηµοτικής Αστυνοµίας, µε έδρα την πόλη της Πτολεµαϊδας. Την λειτουργία υποκαταστήµατος του Οργανισµού Απασχόλησης Εργατικού υναµικού (ΟΑΕ ) Την λειτουργία οκτώ (8) υποκαταστηµάτων κεντρικών τραπεζών Στις υπηρεσίες αυτές θα πρέπει να προστεθούν και οι διάφορες δηµοτικές επιχειρήσεις του ήµου Πτολεµαϊδας, για τις οποίες έγινε λόγος στο προηγούµενο κεφάλαιο. 2.9. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Συνοψίζοντας, τα βασικά σηµεία συµπεράσµατα που προκύπτουν από την ανάλυση των δεδοµένων του πληθυσµού, της οικονοµικής δραστηριότητας και των υποδοµών της περιοχής, είναι τα ακόλουθα: Σε σχέση µε τα δηµογραφικά χαρακτηριστικά: Παρατηρείται αύξηση του πληθυσµού στις πόλεις της Πτολεµαίδας και του Περδίκκα, και µείωση στα άλλα ηµοτικά ιαµερίσµατα, Η ηλικιακή σύνθεση του νοµού είναι καλή. Η παρουσία της ΕΗ στην απασχόληση είναι καθοριστική, όµως η ανεργία εξακολουθεί να παραµένει σοβαρό πρόβληµα. Σε σχέση µε τα οικονοµικά χαρακτηριστικά: Ο πρωτογενής τοµέας είναι σε συνεχή υποχώρηση Τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί αξιόλογη επιχειρηµατική δραστηριότητα στην µεταποίηση και στο εµπόριο. Σε σχέση µε τις υποδοµές: Η οδική πρόσβαση της περιοχής έχει βελτιωθεί σηµαντικά µε την λειτουργία της Εγνατίας Οδού. Το ενδοδηµοτικό οδικό δίκτυο είναι σε καλή κατάσταση, ενώ παρατηρούνται προβλήµατα µε την κυκλοφοριακή κατάσταση στο κέντρο της πόλης. ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Α.Ε. 30