ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Βιώσιμος ενεργειακός σχεδιασμός σε τοπικό επίπεδο Ασκήσεις αξιολόγησης Α περιόδου Διδάσκων: Κώστας Κομνηνός 1. Ποιές είναι οι υποχρεώσεις των υπογράφοντων των ΣτΔ και ΣτΝ; (Βαθμός Ερώτησης: 1) Να υποβάλλον ΣΔΑΕ ένα χρόνο μετά την υπογραφή του Συμφώνου Να υποβάλλουν έκθεση εφαρμοσιμότητας ανά διετία μετά την υποβολή του ΣΔΑΕ Να διαδώσουν το μήνυμα των Συμφώνων Να εμπλέξουν στο μέγιστο βαθμό τους τοπικούς φορείς, του πολίτες και την τοπική αγορά στην ανάπτυξη και εφαρμογή του ΣΔΑΕ Όλες οι παραπάνω 2. Για κάθε ένα από τους παρακάτω τομείς εφαρμογής του ΣΔΑΕ δώστε ένα παράδειγμα έργου που θα συνεισέφερε στους στόχους του ΣΔΑΕ (δλδ. Μείωση των εκπομπών ΑΦΘ). (Βαθμός Ερώτησης: 2) a. Δημοτικοί εξοπλισμοί υπηρεσίες Εξοικονόμηση ενέργειας σε αντλιοστάσια ύδρευσης μεσω τοποθέτησης αυτοματισμών και αυτόματου συστήματος τηλεέλεγχου - τηλεχειρισμού b. Δημοτικές μεταφορές Αλλαγή μέρους του στόλου των δημοτικών οχημάτων και αντικατάστασή τους με ηλεκτροκίνητα οχήματα c. Διαχείριση στερεών ή υγρών αποβλήτων Εφαρμογή προγράμματος συλλογής και διαχείρισης ανακυκλώσιμων υλικών 3. Στην φάση εκκίνησης της ανάπτυξης ενός ΣΔΑΕ είναι σημαντική η εξασφάλιση της στήριξης από τους εμπλεκόμενους φορείς και τους πολίτες ενώ στην φάση σχεδιασμού κρίσιμος είναι ο καθορισμός οράματος και η επικοινωνία του στους ίδιους. (Βαθμός Ερώτησης: 1) 4. Επιλέξτε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις, σχετικές με το περιεχόμενο ενός ΣΔΑΕ, είναι σωστές και ποίες λάθος: (Βαθμός Ερώτησης: 6)
a. Το όραμα του Δήμου που εκπονεί το ΣΔΑΕ πρέπει να είναι ξεκάθαρο και ικανό να εμνεύσει την πλειονότητα των εμπλεκομένων. i. b. Κατά την περιγραφή του Δημού αρκεί μόνο η καταγραφή της παρούσας κατάστασης του όσον αφορά τους τομείς ενέργειας, περιβάλλοντος, κλίματος και οικονομίας. i. Λάθος c. Κατά τον καθορισμό των οργανωτικών και οικονομικών παραμέτρων είναι σημαντική η εξασφάλιση της διαθεσιμότητας του προσωπικού και η ανάπτυξη συνεργασιών με εξωτερικούς φορείς και υποστηρικτικές δομές. i. d. Στην καταγραφή της ενεργειακής κατάστασης, το έτος βάσης είναι αυστηρά καθορισμένο και ίδιο για όλα τα συμβαλλόμενα μέρη του Συμφώνου. i. Λάθος e. Οι δράσεις που συμπεριλαμβάνονται στο ΣΔΑΕ πρέπει να αφορούν αποκλειστικά τομείς στους οποίους ο Δήμος μπορεί να επέμβει άμεσα. i. Λάθος f. Η περιγραφή των δράσεων και μέτρων για τη μείωση των εκπομπών πρέπει να είναι λεπτομερής και ποσοτικοποιημένη μόνο για τις βραχυπρόθεσμες δράσεις. i. 5. Περιγράψτε με λίγα λόγια πως συνδέεται η κλιματική αλλαγή με τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες. (Βαθμός Ερώτησης: 2) Τους τελευταίους αιώνες η οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη έχει επικεντρωθεί στην καύση ορυκτών καυσίμων για την κάλυψη τόσο των ενεργειακών αναγκών όσο και για τις μετακινήσεις. Η καύση ορυκτών καυσίμων εκλύει αέρια του θερμοκηπίου και ιδίως CO2. Η ενίσχυση των αερίων αυτών αυτόματα ενισχύει και το φαινόμενο του θερμοκηπίου με αποτέλεσμα την επιπλέον απορρόφηση ακτινοβολίας από το έδαφος και άρα επιπλέον αύξηση της θερμοκρασίας. Ο μηχανισμός αυτός επιδρά αρνητικά στο περιβάλλον και συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή. Φυσικά είναι ξεκάθαρο πως ο ανθρωπογενής παράγοντας είναι καταλυτικός στην αλλαγή αυτή. 6. Αναδείξτε με λίγα λόγια τις επιπτώσεις του κυμαινόμενου πληθυσμού (τουρισμός) των νησιών σε τουλάχιστον 3 από τις τοπικές υποδομές που αναφέρονται στο αντίστοιχο πεδίο των σημειώσεων. (Βαθμός Ερώτησης: 3)
Το φαινόμενο του κυμαινόμενου πληθυσμού (τουρισμός) στα νησιά έχει επιπτώσεις: 1. Στα δίκτυα ύδρευσης - αποχέτευσης, καθώς στις περιόδους τουριστικής αιχμής μπορεί να αποδειχτούν ανεπαρκή για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών των νησιών δημιουργώντας προβλήματα. 2. Στις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που μπορεί να εμφανίσουν αδυναμία κάλυψης των αναγκών σε ηλεκτρισμό λόγω αυξημένης χρήσης. 3. Στα συστήματα διαχείρισης στερεών αποβλήτων, λόγω έλλειψης - αδυναμίας να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες που προκύπτουν από την τουριστική δραστηριότητα με αποτέλεσμα να ενέχει ο κίνδυνος μόλυνσης. 7. Αναζητήστε στο διαδίκτυο την πιο πρόσφατη «Εθνική απογραφή εκπομπών ΑΦΘ» και υπολογίσετε από τον κατάλληλο πίνακα το ποσοστό μείωσης των συνολικών εκπομπών CO 2 σε όλη την χώρα από το 2001 στο 2010 εκτός εκείνων που αφορούν τις αλλαγές χρήσης γης. (Βαθμός Ερώτησης: 2) (~7,61%) Από τον πίνακα ES. 2b της «Εθνικής απογραφής εκπομπών ΑΦΘ» του έτους 2012 προκύπτει ότι οι εκπομπές CO2 για το έτος 2001 ήταν 128.032,61 ενώ για το έτος 2010 ήταν 118.286,73. Επομένως το ποσοστό μείωσης είναι: (118.286,73-128.032,61)/128.032,61 = 7,61% 8. Εξηγήστε τον τρόπο συνεισφοράς στους στόχους του ΣΔΑΕ ενός από τους τομείς με έμμεσα οφέλη για τη μείωση των εκπομπών ΑΦΘ. (Βαθμός Ερώτησης: 3) Με την αλλαγή χρήσεων γης και τον σωστό χωροταξικό σχεδιασμό, μπορεί να επιτευχθεί η δημιουργία χώρου για την κυκλοφορία και τη στάθμευση στους αστικούς ιστούς (με επιπλέον δημιουργία πεζόδρομων, ποδηλατόδρομων κλπ), στα πλαίσια μίας προσέγγισης βιώσιμης κινητικότητας, η οποία θα αποφέρει αισθητική αλλά και ποιοτική αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, το οποίο δεν θα είναι πλέον φιλικό προς το όχημα αλλά προς τον άνθρωπο.
9. Κατά αντιστοιχία με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νησιωτικότητας προτείνετε δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου σας ή των τόπων ενδιαφέροντός σας, που δεν εμπεριέχεται στις σημειώσεις. Το ένα από αυτά πρέπει να επηρεάζει θετικά και το άλλο αρνητικά την εκπόνηση ενός ΣΔΑΕ, εξηγήστε με ποιο τρόπο γίνεται αυτό. (Βαθμός Ερώτησης: 3) Θετικά χαρακτηριστικά: μεγάλες εκτάσεις αναδασωτέες που αν φυτευτούν θα υπάρξει μείωση των ρύπων και του CO Αρνητικά χαρακτηριστικά: αυθαίρετη δόμηση και ανυπαρξία καταγραφής στατιστικών στοιχείων για τα χαρακτηριστικά των κτισμάτων, τις καταναλώσεις τους κλπ 10. Ποιός τομέας ανθρωπογενών δραστηριοτήτων έχει την μεγαλύτερη συμμετοχή στην εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου; (Βαθμός Ερώτησης: 1) a. Ενέργειας b. Βιομηχανικών διεργασιών και Χρήσης προϊόντων c. Γεωργίας, Δασοκομίας και άλλων χρήσεων γης d. Διαχείρισης απορριμμάτων e. Τεχνολογιών ΑΠΕ f. Αλιεία 11. Ποιοί είναι οι βασικοί τομείς ανθρωπογενών δραστηριοτήτων που συνδέονται με το φαινόμενο του θερμοκηπίου; (Βαθμός Ερώτησης: 1) a. Ενέργειας b. Τεχνολογιών ΑΠΕ c. Βιομηχανικών διεργασιών και Χρήσης προϊόντων d. Γεωργίας, Δασοκομίας και άλλων χρήσεων γης e. Αλιεία f. Διαχείρισης απορριμμάτων g. Όλοι οι παραπάνω 12. Ποιές από τις παρακάτω δραστηριότητες θεωρούνται δημοτικές/δημόσιες και λαμβάνονται υπόψη κατά την Απογραφή Εκπομπών Αναφοράς για έναν ορεινό Δήμο; (Βαθμός Ερώτησης: 1) a. Μονάδα βιολογικού καθαρισμού υγρών λυμάτων b. Δημόσιες μεταφορές c. Παραγωγή ηλεκτρισμού από Φ/Β σε στέγες κατοικιών d. Διαχείριση απορριμμάτων e. Μονάδα αφαλάτωσης f. Φωτισμός σε πλατείες g. Φωτισμός στο λιμάνι
13. Στην Απογραφή Εκπομπών Αναφοράς του ΣτΔ συμμετέχει ο τομέας εναέριων και θαλάσσιων μεταφορών. (Βαθμός Ερώτησης: 1) Λάθος 14. Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΣτΔ ένα αιολικό πάρκο ισχύος 30MW δεν θεωρείται τοπική μονάδα ηλεκτροπαραγωγής. (Βαθμός Ερώτησης: 1) 15. Στο ΣτΝ οι εκπομπές της υποκατηγορία του δευτερογενή τομέα «Παροχή νερού, επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων» αφορούν αποκλειστικά το CO 2. (Βαθμός Ερώτησης: 1) Λάθος 16. Οι «πρότυποι» συντελεστές εκπομπών σύμφωνα με τις αρχές της IPCC προτιμούνται συγκριτικά με τους συντελεστές ΑΚΖ κυρίως λόγω ευκολίας κατά τους υπολογισμούς. (Βαθμός Ερώτησης: 1) 17. Σε περίπτωση που στην απογραφή εκπομπών συμπεριληφθούν αέρια του φαινομένου του θερμοκηπίου πέρα του διοξειδίου του άνθρακα τα ποσά αυτά θα πρέπει να αναφέρονται σε ισοδύναμους τόνους CO 2 [tco 2, eq ]. (Βαθμός Ερώτησης: 1) 18. Αναφέρετε δύο ενεργειακούς φορείς (ορυκτά καύσιμα, ΑΠΕ), ο ένας θα πρέπει να έχει αποκλειστική χρήση στον αστικό χώρο, ενώ ο άλλο στον νησιωτικό χώρο. Τι αποτελεί εμπόδιο στην αξιοποίηση αυτών των φορέων στις αντίστοιχες περιοχές; (Βαθμός Ερώτησης: 3) [για ενεργειακούς φορείς συμβουλευτείτε τις φόρμες απογραφής τελικής κατανάλωσης ενέργειας που συμπεριλαμβάνονται στις σημειώσεις] Πιστεύω ότι δύο ενεργειακοί φορείς είναι: Το φυσικό αέριο έχει αποκλειστική χρήση στον αστικό χώρο Η γεωθερμία μπορούμε να πούμε ότι χρησιμοποιείται πιο πολύ στα νησιά λόγω των πολλών υπόγειων νερών, της μεγάλης έκτασης. Ενώ δεν χρησιμοποιείται τόσο στον αστικό χώρο λόγω πολεοδομικών και χωροταξικών περιορισμών. ΚΑΙ - Στον αστικό χώρο είναι απαραίτητη η χρήση ενέργειας από τα απορρίματα και τη γεωθερμία. Το πρώτο γιατί υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες και το δεύτερο γιατί μπορεί να εφαρμοστεί σε κάθε αστικό χώρο αν υπάρχουν λίγα τετραγωνικά για την τοποθέτηση του εναλλάκτη. Τα εμπόδια στη χρήση εντοπίζονται στη γραφειοκρατία στην αδειοδότηση, αντίδραση τοπικής κοινωνίας σε νέες μεθόδους και στην ανύπαρκτη υποδομή.
- Στον νησιωτικό χώρο μπορεί να χρησιμοποιηθεί η αιολική ενέργεια και η ηλιοθερμική ενέργεια δεδομένων των κλιματολογικών συνθηκών στην Ελλάδα. Τα εμπόδια στη χρήση εντοπίζονται στη γραφειοκρατία στην αδειοδότηση και στο κόστος κατασκευής Ενημερωτικά η αβαθής γεωθερμία χρησιμοποιείται και σε αστικές περιοχές αλλά κάποιοι διαφωνούν 19. Περιγράψτε σε λίγες γραμμές (<5) την διαδικασία υπολογισμού των εκπομπών αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου (ΑΦΘ). Σε ποιά φάση της διαδικασίας υπολογισμού χρειάζεται: α) εργασία στο πεδίο, β) αναζήτηση δεδομένων σε αρχείο, γ) χρήση του διαδικτύου για συλλογή δεδομένων; (Βαθμός Ερώτησης: 3) Αρχικά συλλέγονται τα διαθέσιμα πραγματικά ενεργειακά δεδομένα από τις τοπικές αρχές. Στη συνέχεια συλλέγονται στατιστικά, τεχνικά δεδομένα και δεδομένα με χρήση ερωτηματολογίων, τα οποία με κατάλληλη προσομοίωση από ειδικό υπολογιστικό εργαλείο, δίνουν (μαζί με τα πραγματικά δεδομένα) την τελική κατανάλωση ενέργειας. Τέλος με τη χρήση κατάλληλων συντελεστών εκπομπών από την τελική κατανάλωση ενέργειας προκύπουν οι εκπομπες ΑΦΘ. α) Εργασία στο πεδίο απαιτείται στη διανομή - συλλογή ερωτηματολογίων β) Αναζήτηση δεδομένων σε αρχείο, μπορεί να απαιτηθεί κατά τη συλλογή στατιστικών, τεχνικών ή και πραγματικών δεδομένων των τοπικών αρχών γ) Χρήση του διαδίκτυου για συλλογή δεδομένων, απαιτείται κατά τη συλλογή στατιστικών και τεχνικών δεδομένων 20. Στην περίπτωση που δεν είναι δυνατή η συλλογή δεδομένων πώλησης καυσίμων από τα τοπικά πρατήρια, προτείνετε ένα εναλλακτικό και σχετικά ακριβή τρόπο υπολογισμού της κατανάλωσης καυσίμων στον τομέα των μεταφορών (εκτός δημοτικών καταναλώσεων) συνδυάζοντας τα παρακάτω δεδομένα [Η απάντησή σας θα πρέπει να είναι μια φόρμουλα, για τον σκοπό αυτό μπορείτε να ονοματίσετε τα παρακάτω δεδομένα με ένα γράμμα]: a. τον αριθμό και τύπο οχημάτων των μονίμων κατοίκων στο νησί, b. τις συνήθεις χιλιομετρικές αποστάσεις που διανύουν οι μόνιμοι κάτοικοι στο νησί ανά μήνα, c. τον αριθμό οχημάτων που επισκέπτονται το νησί την τουριστική περίοδο, d. την μέση ημερήσια χιλιομετρική απόσταση που καλύπτουν στο νησί τα οχήματα των επισκεπτών, e. τον μέσο χρόνο παραμονής των επισκεπτών στο νησί, f. τον αριθμό και τύπο οχημάτων που διαθέτουν προς ενοικίαση τα αντίστοιχα γραφεία την τουριστική περίοδο, g. την μέση ημερήσια χιλιομετρική απόσταση που διανύουν τα ενοικιασμένα οχήματα. (Βαθμός Ερώτησης: 3) 12*b*Σ(ai*Ki) + d*e*σ(ci*ki) + S*g*Σ(fi*Ki) όπου Ki: η ειδική κατανάλωση του τύπου οχήματος i σε λίτρα/ χιλιόμετρο και S: η διάρκεια της τουριστικής περιόδου σε ημέρες