ΑΝΤΑΣΦΑΛΙΣΗ Δρ Βαγγέλης Τσουκάτος
Ορισμοί Αντασφάλιση είναι η συναλλαγή όπου το ένα μέρος, ο Αντασφαλιστής, με αντάλλαγμα ασφάλιστρο συμφωνεί να αποζημιώσει το άλλο μέρος, τον Πρωτασφαλιστή, για μέρος ή όλο της ασφαλιστικής ευθύνης που έχει αναλάβει το δεύτερο μέρος εξ αιτίας ασφαλιστηρίου συμβολαίου (ή ασφαλιστηρίων συμβολαίων) που έχει εκδώσει. Πρωτασφαλιστής Direct writer ή Ceder Εκχώρηση Κινδύνου Ceding Διακράτηση Κινδύνου - Retention Αντασφαλιστής Reinsurer Επανεκχώρηση Κινδύνου - Retrocession 2
Δικαιολόγηση Αντασφάλισης Ελάφρυνση των κινδύνων στο χαρτοφυλάκιο Απαλλαγή από υποχρέωση τήρησης αποθεματικών Μεταφορά τεχνογνωσίας 3
Τύποι Αντασφάλισης (1) Προαιρετική αντασφάλιση ή αντασφάλιση ευκολίας (facultative ή street reinsurance) Αντασφάλιση μεμονωμένων κινδύνων πάνω στη βάση προσφοράς και αποδοχής όπου ο αντασφαλιστής διατηρεί το δικαίωμα να δεχθεί ή να απορρίψει κάθε κίνδυνο που του προσφέρεται Συμβάσεις Αντασφάλισης (Reinsurance Treaties) Αντασφαλιστικές συμφωνίες πλαίσιο που εκ των προτέρων προβλέπουν τους κανόνες της αντασφάλισης χωρίς να χρειάζεται να γίνεται διαπραγμάτευση κάθε φορά. 4
Τύποι Αντασφάλισης (2) Αναλογική Αντασφάλιση (proportional reinsurance) Μορφή αντασφάλισης όπου υπάρχει ίδια αναλογία στην εκχώρηση του κινδύνου από τον πρωτασφαλιστή στον αντασφαλιστή, στην εκχώρηση των ασφαλίστρων και στην αποζημίωση της ζημίας. Ο αντασφαλιστής επιστρέφει στον πρωτασφαλιστή ποσοστό προμήθειας (ceding commission) επί του ασφαλίστρου που λαμβάνει ώστε ο πρωτασφαλιστής να καλύψει το κόστος εγγραφής στο χαρτοφυλάκιο, το κόστος underwriting κλπ. Μη Aναλογική Αντασφάλιση (non-proportional reinsurance) Σε αντιδιαστολή, κάθε τύπος αντασφάλισης χωρίς τα παραπάνω χαρακτηριστικά 5
Αντασφάλιση ευκολίας (street reinsurance) Κάθε κίνδυνος αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση και υπόκειται σε underwriting Οι όροι κάθε συμβολαίου τυγχάνουν διαπραγμάτευσης Στόχοι: Η ανάληψη από τον πρωτασφαλιστή ειδικών ή ιδιαίτερα μεγάλης αξίας κινδύνων. Η δραστηριοποίηση του πρωτασφαλιστή σε τομείς ιδιαίτερης επικινδυνότητας Η μείωση της έκθεσης σε τομείς του χαρτοφυλακίου του πρωτασφαλιστή οι οποίοι παρουσιάζουν δυσαναλογία έκθεσης. Η απόκτηση από τον πρωτασφαλιστή τεχνολογίας και τεχνογνωσίας από τους αντασφαλιστές. 6
Μειονεκτήματα Αντασφάλισης Ευκολίας Είναι χρονοβόρα και απαιτεί κόστος. Δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι η αναγκαία κάλυψη θα είναι διαθέσιμη όταν χρειάζεται. Ακόμα και όταν η κάλυψη διατίθεται το κόστος και οι όροι σύμβασης μπορεί να είναι μη αποδεκτοί. Ο ασφαλιστής μπορεί να μην είναι σε θέση να αναλάβει έναν μεγάλο κίνδυνο μέχρις ότου βρει αντασφαλιστή. Γεγονός που τον εμποδίζει να αποδέχεται αυτόματα την προσφερόμενη δουλειά και συνεπώς υποσκάπτει τη θέση του στην αγορά. 7
Παράδειγμα Αναλογικής Προαιρετικής Αντασφάλισης Ασφαλισμένος Κίνδυνος (Insured Risk) Αρχικό Ασφάλιστρο (Premium) 500 εκατ 50 εκατ Ποσοστό εκχώρησης (ceding %) 70% Ποσοστό ίδιας κράτησης (retention) 30% Ασφαλισμένος Κίνδυνος Στους αντασφαλιστές Ίδια κράτηση Ασφάλιστρο Στους Αντασφαλιστές* Στον Πρωτασφαλιστή 350 εκατ 150 εκατ 35 εκατ 15 εκατ * Οι πρωτασφαλιστές δικαιούνται κάποιο ποσοστό προμήθειας επί του ασφαλίστρου που αναλογεί στους αντασφαλιστές επειδή ενεργούν ως αντασφαλιστικοί brokers 8
Παράδειγμα Αναλογικής Προαιρετικής Αντασφάλισης Ζημία Ποσό Ιδία Κράτηση Στους αντασφαλιστές Σενάριο 1 40 εκατ 12 εκατ 28 εκατ Σενάριο 2 100 εκατ 30 εκατ 70 εκατ Σενάριο 3 400 εκατ 120 εκατ 280 εκατ Σενάριο 4* 600 εκατ 250 εκατ 350 εκατ * Περίπτωση Υπασφάλισης
Παράδειγμα μη Αναλογικής Προαιρετικής Αντασφάλισης Ασφαλισμένος Κίνδυνος Αρχικό Ασφάλιστρο Όριο εκχώρησης στους αντασφαλιστές Διακράτηση του Πρωτασφαλιστή Εκχωρούμενο ασφάλιστρο Ασφαλισμένος Κίνδυνος Στους αντασφαλιστές Ίδια κράτηση 400 εκατ 40 εκατ 350 εκατ 50 εκατ 20 εκατ 350 εκατ 50 εκατ 10
Παράδειγμα μη Αναλογικής Προαιρετικής Αντασφάλισης Ασφάλιστρο Στους Αντασφαλιστές* Στον Πρωτασφαλιστή 20 εκατ 20 εκατ * Συνήθως στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει προμήθεια στον πρωτασφαλιστή. Ζημία Ποσό Ιδία Κράτηση Στους αντασφαλιστές Σενάριο 1 40 εκατ 40 εκατ 0 εκατ Σενάριο 2 100 εκατ 50 εκατ 50 εκατ Σενάριο 3 400 εκατ 50 εκατ 350 εκατ Σενάριο 4* 600 εκατ 250 εκατ 350 εκατ * Περίπτωση Υπασφάλισης 11
Συμβάσεις Αντασφάλισης (Reinsurance Treaties) Συμφωνίες πλαίσιο που προβλέπουν τους γενικούς και ειδικούς κανόνες αντασφάλισης χωρίς να χρειάζεται να γίνεται διαπραγμάτευση κάθε φορά. Αναπτύχθηκαν για να αντισταθμίσουν τα μειονεκτήματα της προαιρετικής αντασφάλισης. Η παλαιότερη τέτοια σύμβαση βρέθηκε στο κρατικό αρχείο της Φλωρεντίας και φέρει χρονολογία 16/5/1409, είναι συνταγμένη στην Ιταλική γλώσσα. 12
Τύποι Συμβάσεων Αντασφάλισης Αυτόματη σύμβαση (automatic treaty) Ο αντασφαλιστής δέχεται υποχρεωτικά μέρος της ασφαλιστικής παραγωγής του πρωτασφαλιστή ή μέρος των κινδύνων ενός τύπου που αυτός αναλαμβάνει Ο πρωτασφαλιστής είναι υποχρεωμένος να εκχωρεί (cede) ένα συμφωνημένο μέρος της παραγωγής του ή συγκεκριμένων κινδύνων. Προβλέπονται προσυμφωνημένοι κανόνες underwriting. Σύμβαση προαιρετικής αντασφάλισης (facultative treaty) Προβλέπει την διατύπωση των γενικών κανόνων εκχώρησης ανάληψης Ο πρωτασφαλιστής έχει τη δυνατότητα να εκχωρεί κινδύνους στον αντασφαλιστή Ο αντασφαλιστής έχει τη δυνατότητα να αναλαμβάνει κινδύνους του πρωτασφαλιστή που εκχωρούνται Τέτοιες συμβάσεις χρησιμοποιούνται ως συμπληρωματικές των αυτόματων συμβάσεων προκειμένου να προεκτείνουν τα όρια κάλυψης που αυτές προβλέπουν. Σύμβαση ημι-προαιρετικής αντασφάλισης (semi-facultative treaty) Ο πρωτασφαλιστής έχει τη δυνατότητα να εκχωρεί κινδύνους στον αντασφαλιστή Ο αντασφαλιστής είναι υποχρεωμένος να αναλαμβάνει κινδύνους του πρωτασφαλιστή που εκχωρούνται 13
Περιεχόμενα αυτόματης σύμβασης 1. Χρονική διάρκεια. 2. Περιοχές στις οποίες περιορίζεται 3. Κατηγορία καλυπτόμενων κινδύνων (π.χ. αυτοκίνητα, πυρός κλπ) 4. Εξαιρέσεις 5. Ιδία κράτηση (retention) του πρωτασφαλιστή 6. Εκχώρηση στον αντασφαλιστή 7. Συμφωνία πληρωμής των ασφαλίστρων 8. Παραχωρούμενες προμήθειες 9. Υπερπρομήθειες (εάν υπάρχουν) και μέθοδος υπολογισμού αυτών. 10. Συμφωνία διακανονισμού ζημιών συμπεριλαμβανομένων και ειδικών συμφωνιών για μεγάλες ζημιές 11. Απόδοση και διευθέτηση λογαριασμών. 12. Νομισματική ρήτρα (εάν πλέον του ενός νομίσματα λαμβάνουν χώρα) 13. Πρόσβαση του αντασφαλιστή στο Underwriting 14. Λήξη σύμβασης (περίοδος αναγγελίας, κ.λ.π.) 15. Ρήτρα διαιτησίας σε περίπτωση που προκύψουν διαφωνίες. 14
Ειδικές Συμβάσεις Αντασφάλισης Αναλογική αντασφάλιση (proportional reinsurance): Αντασφαλιστική σύμβαση με συμφωνημένο ποσοστό εκχώρησης/διακράτησης κινδύνου, ασφαλίστρων και ζημιών μεταξύ πρωτασφαλιστή και αντασφαλιστή. (participating reinsurance, prorata reinsurance) Σύμβαση Αντασφάλισης Σταθερού Ποσοστού (quota share): Ο αντασφαλιστής αναλαμβάνει ένα συγκεκριμένο ποσοστό κάθε αντασφαλιζόμενου κινδύνου και μοιράζεται με τον πρωτασφαλιστή κατ αναλογία τα ασφάλιστρα και τις ζημίες. Συνήθως εφαρμόζεται επί του καθαρού διακρατούμενου χαρτοφυλακίου (net retained account) του πρωτασφαλιστή (μετά την αφαίρεση κάθε άλλης εκχώρησης). Σε κάποιες περιπτώσεις εφαρμόζεται επί του μικτού διακρατούμενου χαρτοφυλακίου (gross retained account) όπου ο αντασφαλιστής καλείται να πληρώσει το μερίδιο ασφαλίστρου που του αναλογεί για άλλες αντασφαλίσεις που προστατεύουν τον μικτό κίνδυνο. Σύμβαση Πλεονάζοντος Μεριδίου (surplus share ή surplus line): Μεταβλητή quota share σύμβαση όπου το μερίδιο του αντασφαλιστή αυξάνεται όσο αυξάνεται το μέγεθος του συνολικά ασφαλισμένου κινδύνου έτσι ώστε ο συνολικά διακρατούμενος κίνδυνος από τον πρωτασφαλιστή να μην ξεπερνά κάποιο όριο. Διακράτηση εκχώρηση σε γραμμές. 15
Παράδειγμα Quota Share (1) Ασφαλιστική Εταιρεία ΑΒΓ (πρωτασφαλιστής) συνάπτει αντασφαλιστική σύμβαση με την αντασφαλιστική εταιρεία ΔΕΖ, σύμφωνα με την οποία η ΔΕΖ θα πληρώνει το 50% όλων των ζημιών, από τους αντασφαλισμένους κινδύνους, στην ΑΒΓ έναντι του 50% των ασφαλίστρων που εισπράττει η ΑΒΓ. Από τα ασφάλιστρα που η ΑΒΓ καταβάλει στην ΔΕΖ αφαιρούνται κάποια ποσά που σχετίζονται με την εγγραφή των πρωτασφαλίσεων στα βιβλία της ΑΒΓ. Δηλαδή το κόστος της αντασφάλισης για την ΑΒΓ είναι Κ = 50% των πρωτασφαλίστρων κόστος εγγραφής. Στη συνέχεια η ΔΕΖ καταβάλει μια προμήθεια στην ΑΒΓ η οποία είναι συνήθως κάποιο ποσοστό επί του Κ. 16
Παράδειγμα Quota Share (2) Κλάδος Πυρός Ασφαλιζόμενο Όριο 800 εκατ Διακράτηση 20% Εκχώρηση 80% Προμήθεια στον εκχωρητή 25% Ζημία Ασφαλιζόμενο Ποσό (εκατ ) Κράτηση Εκχώρηση Πρόσθετη Κράτηση 1 80 16 64 0 2 100 20 80 0 3 200 40 160 0 4 400 80 320 0 5 550 110 440 0 6 600 120 480 0 7 750 150 600 0 8 800 160 640 0 9 1000 160 640 200 10 1500 160 640 700 17
Παράδειγμα Quota Share (3) Κατανομή Ασφαλίστρων Κίνδυνος Ασφάλιστρο Κράτηση Εκχώρηση Πρόσθετη Κράτηση Προμήθεια 80 8 1.6 6.4 0 1.6 100 10 2 8 0 2 200 17 3.4 13.6 0 3.4 400 32 6.4 25.6 0 6.4 550 50 10 40 0 10 600 54 10.8 43.2 0 10.8 750 58 11.6 46.4 0 11.6 800 65 13 52 0 13 1000 80 13 52 15 13 1500 150 13 52 85 13 18
Άσκηση Quota Share Ασφαλιστική Εταιρία Α συνάπτει Quota Share σύμβαση με την Αντασφαλιστική Εταιρία Β. Βάσει της σύμβασης, αντασφαλίζεται 60% του κινδύνου. Συγκεκριμένος κίνδυνος καλύπτεται για ποσό 75.000 για τον οποίο έχει εισπραχθεί ασφάλιστρο 750. Σε μεταγενέστερο χρόνο το συμβόλαιο γεννά ζημιά ύψους: α) 100, ή β) 5,000 ή γ) 100,000. 1. Πώς κατανέμεται ο κίνδυνος στην συγκεκριμένη ασφάλιση; 2. Τι ποσό πρέπει να πληρωθεί από τις Α, Β αντίστοιχα σε κάθε μία από τις παραπάνω περιπτώσεις (α) (γ); 19
Πλεονεκτήματα Mειονεκτήματα Quota Share Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα της Quota Share Πλεονεκτήματα Απλότητα στη λειτουργία εξ αιτίας του αυτόματου χαρακτήρα της σύμβασης Αύξηση της ίδιας χωρητικότητας ασφάλισης Υψηλότερες προμήθειες και καλύτεροι όροι Το καλύτερο μέσο αντασφάλισης για νέες ασφαλιστικές εταιρείες ή για εταιρείες νεοεισερχόμενες σε κάποιο ασφαλιστικό κλάδο Πλεονεκτήματα Συμμετοχή σε όλες τις εργασίες του πρωτασφαλιστή Μεγαλύτερα κέρδη απ ότι με άλλες συμβάσεις Για τον Πρωτασφαλιστή (Εκχωρητή) Για τον Αντασφαλιστή Μειονεκτήματα Δεν υπάρχει δυνατότητα διαφοροποίησης Δεν είναι ομοιογενές το είδος των κινδύνων που διακρατείται Μειονεκτήματα Υψηλότερες Προμήθειες 20
Surplus Line Reinsurance) Ο αντασφαλιστής αναλαμβάνει συγκεκριμένο όριο κινδύνου πέραν του ορίου διακράτησης του πρωτασφαλιστή Το ποσόν που ο αντασφαλιστής είναι υποχρεωμένος να αποδεχθεί αναφέρεται συνήθως ως επίπεδο κάλυψης (line) και εκφράζεται ως πολλαπλάσιο του επίπεδου διακράτησης. Για παράδειγμα επίπεδο διακράτησης 10.000 και κάλυψη 5 lines σημαίνει ότι: Συνολική κάλυψη 60.000 Για ζημίες μέχρι 10.000 ο αντασφαλιστής δεν έχει καμία υποχρέωση Θα αποζημιώσει το ποσόν που υπερβαίνει το επίπεδο διακράτησης μέχρι και κατά 50.000. 21
Παράδειγμα Surplus Line Κλάδος Μέγιστο ανά Γραμμή Διακράτηση Πυρός 160 εκατ 1 Γραμμή Εκχώρηση 5 Γραμμές Σύνολο Γραμμών 6 Προμήθεια στον εκχωρητή 0 22
Κίνδυνος (εκατ ) Παράδειγμα Surplus Line Κράτηση % Εκχώρηση % Πρόσθετη Κράτηση % 80 80 100,00% 0 0,00% 100 100 100,00% 0 0,00% 200 160 80,00% 40 20,00% 400 160 40,00% 240 60,00% 300 160 53,33% 140 46,67% 600 160 26,67% 440 73,33% 550 160 29,09% 390 70,91% 750 160 21,33% 590 78,67% 800 160 20,00% 640 80,00% 1000 160 16,00% 800 80,00% 40 4,00% 1500 160 10,67% 800 53,33% 540 36,00% 23
Κατανομή Ασφαλίστρων Κίνδυνος Ασφάλιστρο Κράτηση % Εκχώρηση % Πρόσθετη Κράτηση 80 8,00 8,00 100,00% 0,00 0,00% 100 10,00 10,00 100,00% 0,00 0,00% 200 17,00 13,60 80,00% 3,40 20,00% 300 26,00 13,87 53,33% 12,13 46,67% 400 32,00 12,80 40,00% 19,20 60,00% 600 54,00 14,40 26,67% 39,60 73,33% 550 50,00 14,55 29,09% 35,45 70,91% 750 58,00 12,37 21,33% 45,63 78,67% 800 65,00 13,00 20,00% 52,00 80,00% 1000 80,00 12,80 16,00% 64,00 80,00% 3,20 4,00% 1500 150,00 16,00 10,67% 80,00 53,33% 54,00 36,00% %
First & Second Surplus Line Treaties Συμβάσεις Surplus Line μπορεί να είναι πρώτου βαθμού (first surplus), δευτέρου βαθμού (second surplus) κ.ο.κ. Μια σύμβαση δευτέρου βαθμού είναι πέρα αυτής του πρώτου βαθμού. Παράδειγμα: η ασφαλιστική εταιρεία ΑΒΓ έχει Σύμβαση Πρώτου βαθμού με την αντασφαλιστική εταιρεία ΔΕΖ με line = 10.000, διακράτηση 1 line και συνολική κάλυψη 6 lines Σύμβαση Δευτέρου Βαθμού με την αντασφαλίστρια ΗΘΙ επίσης με line = 10.000, διακράτηση 6 lines και συνολική κάλυψη 12 lines Σε ζημία 100.000 η πρωτασφαλίστρια θα πληρώσει 10.000, η ΔΕΖ 50.000 και η ΗΘΙ 40.000. 25
Πλεονεκτήματα Εκχωρείται μόνο το τμήμα του κινδύνου που υπερβαίνει την κράτηση με αποτέλεσμα να μην πληρώνονται ασφάλιστρα για μικρούς σχετικά κινδύνους. Βελτιώνει την ομοιογένεια του χαρτοφυλακίου από πλευράς ύψους κινδύνων Μεγαλύτερη δυνατότητα κέρδους αφού διακρατώνται πολλοί μικροί κίνδυνοι (οι καλύτεροι) και λίγοι μεγαλύτεροι Για τον Αντασφαλιστή Πλεονεκτήματα Μικρότερες προμήθειες για τον πρωτασφαλιστή Για τον Πρωτασφαλιστή (Εκχωρητή) Μειονεκτήματα Πιο πολύπλοκη από την Quota Share Απαιτείται μεγαλύτερη εμπειρία από την πρωτασφαλίστρια ώστε να καθορίζεται το επίπεδο διακράτησης Μικρότερη γενικά προμήθεια Μειονεκτήματα Μεγαλύτερος αριθμός μεγάλων κινδύνων Υψηλότερη έκθεση (Risk Exposure) Χαμηλότερα συνολικά ασφάλιστρα
Clean - Cut Treaties Pro-Rata συμβάσεις όπου συμφωνείται ότι στο τέλος της σύμβασης: οι υποχρεώσεις του αντασφαλιστή λήγουν αντί να ισχύουν έως ότου εκπνεύσουν όλες οι υποχρεώσεις που προκύπτουν από την σύμβαση το δικαίωμα του αντασφαλιστή να εισπράττει ασφάλιστρα τερματίζεται ανάλογα ο αντασφαλιστής είτε επιστρέφει εφάπαξ στον ασφαλιστή ποσό επαρκές για να καλυφτεί το εκτιμώμενο κόστος των εκκρεμών ζημιών είτε (πολλές φορές και) επιστρέφει τα μη δεδουλευμένα ασφάλιστρα (unearned premium) αυτά συνήθως επιστρέφονται στον (ίδιο ή άλλο) αντασφαλιστή κατά την ανανέωση της σύμβασης ώστε να εξασφαλίζεται η συνέχεια της κάλυψης. Μεταφορά (transfer) του κινδύνου από μία underwriting period (ασφαλιστική περίοδο) σε άλλη αναφέρεται ως Μεταφορά Χαρτοφυλακίου. 27
Μη αναλογικές Συμβάσεις Αντασφάλισης Μη αναλογική αντασφαλιστική σύμβαση προβλέπει ότι ο αντασφαλιστής θα πληρώσει στον πρωτασφαλιστή κάθε ζημία ανώτερη από ένα συγκεκριμένο όριο διακράτησης το οποίο σχετίζεται με το χαρτοφυλάκιο των αντασφαλισμένων κινδύνων. Ανάλογα με τον τρόπο υπολογισμού του ορίου έχομε διάφορους τύπους μη αναλογικής αντασφαλιστικής σύμβασης. Δεν υπάρχει ίση αναλογία κατανομής κινδύνου, αποζημίωσης και ασφαλίστρων 28
Μη αναλογικές Συμβάσεις Αντασφάλισης Όριο Τύπος Σύμβασης Σε απόλυτες τιμές Υπερβάλλουσας ζημίας (excess loss) -ανά κίνδυνο/ανά γεγονός (working cover) -καταστροφικών κινδύνων (catastrophe cover) Ποσοστιαίο Περιορισμού Ζημίας (Stop Loss) Ετήσιο Συνολικής υπερβάλλουσας ζημίας (aggregate excess loss) Περιεκτικό (umbrella excess loss)
Αντασφάλιση Υπερβάλλουσας Ζημίας (Excess Loss Reinsurance) O αντασφαλιστής θα πληρώσει όταν μία ζημία υπερβαίνει ένα συγκεκριμένο όριο (σημείο υπέρβασης) για ένα συγκεκριμένο κίνδυνο ή γεγονός. Μοιάζει πολύ με ασφαλιστική σύμβαση με μεγάλο όριο απαλλαγής το οποίο αναλαμβάνει ο πρωτασφαλιστής. Μπορεί να προβλέπει ένα συγκεκριμένο κίνδυνο ή να καλύπτει πολλούς κινδύνους οι οποίοι μπορεί να επέλθουν από ένα γεγονός. Π.χ. Μπορεί να προβλέπει ότι ο αντασφαλιστής θα πληρώσει το υπερβάλλον ποσόν από ένα όριο 10.000 ζημίας που θα υποστεί η πρωτασφαλίστρια σε ένα περιουσιακό στοιχείο ή να προβλέπει ότι θα πληρώσει το υπερβάλλον των 50.000 αν υποστεί πολλαπλές ζημίες η πρωτασφαλίστρια από ένα κίνδυνο (Στην περίπτωση αυτή η σύμβαση ονομάζεται Risk Excess of Loss). Υπάρχει κάποιο ανώτατο όριο ευθύνης του αντασφαλιστή. Σε περίπτωση που ο πρωτασφαλιστής προβλέπει ότι οι ζημίες θα ξεπεράσουν το ανώτατο αυτό όριο (1st layer) τότε είναι δυνατόν να αγοράσει μια επί πλέον αντασφάλιση υπερβάλλουσας ζημίας (2nd layer). 30
Αντασφάλιση Working Cover Συνήθως προβλέπει την ύπαρξη ζημιών με περιοδικό χαρακτήρα και η κάλυψη μπορεί να είναι ανά μεμονωμένο κίνδυνο ή ανά καταστροφικό γεγονός. Ανά Κίνδυνο (Risk Excess Loss) Ορίζεται επίπεδο διακράτησης ανά κίνδυνο και ο αντασφαλιστής πληρώνει την υπερβάλλουσα ζημία κάθε συγκεκριμένου κινδύνου. Ανά Γεγονός (Aggregate Excess Loss) Ορίζεται ένα επίπεδο διακράτησης ανά γεγονός (π.χ. πυρκαγιά μιας μεγάλης πολυκατοικίας με πολλούς ιδιοκτήτες) το οποίο μπορεί να προκαλέσει πολλαπλούς κινδύνους. Ο αντασφαλιστής πληρώνει το σύνολο των ζημιών πέρα του επιπέδου διακράτησης και μέχρι το μέγιστο ύψος της ευθύνης του. Για να μειώσει τον συνολικό κίνδυνο, ο αντασφαλιστής μπορεί να απαιτήσει την ύπαρξη ενός μεγίστου ορίου ανά μεμονωμένο κίνδυνο. 31
Διαφορά μεταξύ Risk Excess Loss και Aggregate Excess Loss Σύμφωνα με την Aggregate Excess of Loss μία ζημιά περιλαμβάνει όλες εκείνες τις επιμέρους ζημιές οι οποίες προκαλούνται από ένα μοναδικό γεγονός συνήθως ξαφνικό και φανερά αναγνωρίσιμο. (στις περιπτώσεις όπου η χρονική διάρκεια του γεγονότος το καθιστά λιγότερο εύκολο στο να αναγνωριστεί χρειάζεται προσεκτική διατύπωση στον ορισμό αυτού κατά την σύναψη της σύμβασης). Όπως και στην Risk Excess of Loss στην σύμβαση Aggregate Excess Loss είναι δυνατόν να τεθεί ανώτατο ποσό κάλυψης από την αντασφαλίστρια. Είναι επίσης δυνατόν να τεθεί ανώτατο όριο στο συνολικό ποσό που πρέπει να πληρωθεί σε ένα έτος από όλα τα γεγονότα, συνήθως περιορίζοντας τον αριθμό των ζημιών που είναι δυνατόν να λάβουν χώρα. 32
Αντασφάλιση Catastrophe Cover (Catastrophe Excess of Loss) Στην πλέον ακραία περίπτωση ένα γεγονός μπορεί να είναι καταστροφικό προκαλώντας εκατοντάδες ακόμα και χιλιάδες απώλειες εξ αιτίας διαφορετικών ασφαλίσιμων κινδύνων. Τέτοια γεγονότα αποτελούν συνήθως τα ακραία φυσικά φαινόμενα όπως ο σεισμός, η πλημμύρα, η ανεμοθύελλα, η παγωνιά. Αποτελούν επίσης καταστάσεις προκαλούμενες από ανθρώπινο παράγοντα όπως η ελαττωματική παραγωγή φαρμάκων, η μόλυνση από τοξικά απόβλητα. Τα τελευταία έχουν παρόμοιο αν όχι ακόμα μεγαλύτερο ενδεχόμενο κόστος. Συνήθως προβλέπεται κάποιο χρονικό όριο (π.χ. 72 ή 96 ώρες) για τη μέγιστη διάρκεια του καταστροφικού γεγονότος. 33
Διαφορά μεταξύ Catastrophe και Aggregate Excess Loss Έγκειται στο σημαντικά υψηλότερο επίπεδο του συνολικού ποσού κάλυψης κάτω από την Catastrophe Excess Loss. Το γεγονός επίσης που προκαλεί τον καταστροφικό κίνδυνο πρέπει να ορισθεί πολύ προσεκτικά καθώς δεν ενεργεί πάντα στιγμιαία και μπορεί να εξαπλώνεται σε ευρεία γεωγραφική περιοχή. Μια ισχυρή ανεμοθύελλα για παράδειγμα μπορεί να διαρκεί για αρκετές ημέρες. Μπορεί ακόμα να επιδεινωθεί η έντασή της προκαλώντας επιπλέον κύματα καταστροφής. Για τον λόγο αυτό, η αντασφαλίστρια συνήθως περιορίζει τις ζημιές τις προκαλούμενες από ανεμοθύελλα στο σύνολο εκείνων που προκαλούνται στον συνεχή χρόνο των 72 ωρών. Ενώ τις ζημιές που προκαλούνται από παγωνιά, τις περιορίζει αντίστοιχα στον συνεχή χρόνο των 96 ωρών. Κάθε τέτοια περίοδος αποκαλείται Ρήτρα Χρονικής Περιόδου (Hours Clause). 34
Όταν τέτοια γεγονότα παίρνουν μεγάλη έκταση η ασφαλίστρια εταιρία δύναται να αντασφαλιστεί για πέραν της μίας καταστροφική ζημιάς κάτω από την σύμβαση, μολονότι οι επιλεγόμενες χρονικές περίοδοι πρέπει να ξεχωρίζουν σε καθορισμένα χρονικά διαστήματα τα οποία ορίζονται στην σύμβαση. Για παράδειγμα τον Ιανουάριο του 1990 όταν ανεμοθύελλα έπληξε την Αγγλία και την Βόρεια Ευρώπη, πολλές ασφαλιστικές επιχειρήσεις ανέφεραν δύο ζημιές, εξαιτίας της χρονικής περιόδου και της έκτασης όπου το φυσικό αυτό φαινόμενο έλαβε χώρα. Υπάρχει αυστηρά καθορισμένο όριο στον αριθμό των καταστροφικών ζημιών που δύνανται να λάβουν χώρα κάτω από μία σύμβαση Catastrophe Excess Loss. Συχνά, μόνον δύο τέτοια γεγονότα επιτρέπονται. 35
Ανανεώσεις Επαναφορά σε Ισχύ Για συγκεκριμένη κατηγορία καλύψεων, μία ζημιά είναι δυνατόν να έχει ως αποτέλεσμα τη λήξη της προσφερόμενης κάλυψης την οποία εφόσον η ασφαλιστική επιχείρηση επιθυμεί δύναται να ανανεώσει καταβάλλοντας στην αντασφαλίστρια εταιρία επιπλέον ασφάλιστρο. Κατά τον ίδιο τρόπο, η αντασφαλίστρια μπορεί να θέσει όριο στον αριθμό των ζημιών (ή των ανανεώσεων) που δύνανται να λάβουν χώρα από την ασφαλίστρια σε μια Excess Loss σύμβαση, ακόμα κι εάν χρησιμοποιούν τμήμα μόνο της συνολικής αξίας της κάλυψης που αρχικά είχε αποδοθεί. 36
ΑΝΑΝΕΩΣΕΙΣ Αρχικά η αντασφαλίστρια ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ συνήθως ΣΕ ΙΣΧΥ προσφέρει απεριόριστο αριθμό ανανεώσεων (με η χωρίς επιπλέον κόστος). Η εμπειρία τα τελευταία χρόνια, δείχνει ότι ο αριθμός των επιτρεπόμενων ανανεώσεων έχει σημαντικά ελαττωθεί. Σαν αποτέλεσμα για τις Risk Excess Loss καλύψεις συναντούμε συνήθως δύο με τρεις επιτρεπόμενες ανανεώσεις με πρόβλεψη έως δύο επαναλήψεις της ιδίας κάλυψης κάθε φορά στο ίδιο ποσό του αρχικού ασφαλίστρου. Για υψηλότερα επίπεδα κάλυψης (συμπεριλαμβανομένης και της Aggregate Excess of Loss) η αντασφαλίστρια αναλαμβάνει σχετικά μικρό αριθμό ζημιών σε κάθε περίπτωση και συναινεί σε αυστηρά περιορισμένο αριθμό ανανεώσεων με επιπλέον ασφάλιστρο κατόπιν επελεύσεως της ζημιάς στην ασφαλίστρια. 37
ΑΝΑΝΕΩΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΙΣΧΥ Για την Catastrophic Excess of Loss, οι ανανεώσεις είναι περιορισμένες. Συχνά μόνον μία ζημιά καλύπτεται ή κατά μέγιστο δύο. Για ανανέωση της κάλυψης μετά την πρώτη ζημιά απαιτείται πάντα επιπλέον ασφάλιστρο ακόμα και όταν μόνον τμήμα της αρχικά παρεχόμενης κάλυψης έχει αποζημιωθεί από την πρώτη ζημιά. Ο υπολογισμός του επιπλέον ασφαλίστρου διαφέρει σημαντικά σε κάθε περίπτωση εξαιτίας της διαφορετικής φύσης του κινδύνου και της παρεχόμενης κάλυψης. Η ανανέωση είναι δυνατόν να υπολογιστεί αναλογικά σύμφωνα προς το κομμάτι της κάλυψης που εκπνέει και της περιόδου της κάλυψης που απομένει. 38
ΑΝΑΝΕΩΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΣΕ ΙΣΧΥ Έστω για παράδειγμα ότι μια σύμβαση Catastrophic Excess Loss παρέχει κάλυψη 40,000,000. Μία πληρωμή 10,000,000 λαμβάνει χώρα κάτω από αυτήν την σύμβαση μετά από 4 μήνες στο ετησίας διάρκειας συμβόλαιο. Επειδή το ¼ της παροχής της κάλυψης έχει χρησιμοποιηθεί και απομένει διάστημα 2/3 του έτους για επέλευση επιπλέον ζημιών, η αντασφαλίστρια είναι δυνατόν να υπολογίσει το ασφάλιστρο της ανανέωσης ως 3 / 4 * 2 / 3 του αρχικά καταβληθέντος ασφαλίστρου. Απ την άλλη πλευρά, όταν ένας καταστροφικός κίνδυνος θεωρείται ότι δεν λαμβάνει χώρα ομοιόμορφα στην διάρκεια του έτους (για παράδειγμα οι τυφώνες στην Καραϊβική στην περίοδο του φθινοπώρου), η αντασφαλίστρια μπορεί να επιμένει σε πολύ υψηλότερο επιπλέον ασφάλιστρο προκειμένου να ανανεώσει την κάλυψη στην περίπτωση που απαιτηθεί ένα πλήρες ετήσιο ασφάλιστρο. 39
Αντασφάλιση Stop-Loss Κάποιες φορές, μια συγκεκριμένη κατηγορία ασφαλιστικών εργασιών έχει μεγάλες αποκλίσεις στο επίπεδο του συνόλου των ζημιών που πρέπει να πληρωθούν εντός του οικονομικού έτους. Η ασφαλιστική επιχείρηση, προκειμένου να καλυφθεί για τις συγκεκριμένες εργασίες αντασφαλίζει με μη αναλογική αντασφάλιση το συνολικό κόστος των αποζημιώσεων που υπερβαίνει κάποιο συμφωνηθέν όριο. Στην συγκεκριμένη περίπτωση το συνολικό κόστος των αποζημιώσεων σχετίζεται με το συνολικό λογαριασμό μιας 12μηνης περιόδου. Ο συνολικός λογαριασμός μπορεί να αφορά σε μία ή περισσότερες ασφαλιστικές κατηγορίες. 40
Αντασφάλιση Stop-Loss Η ευελιξία αυτή διατίθεται μέσω μιας προέκτασης της δομής της αντασφάλισης Aggregate Excess Loss η οποία είναι γνωστή ως Stop Loss. Το υπερβάλλον ποσό μπορεί να εκφρασθεί ως ποσοστό του εγγεγραμμένου ποσού των ασφαλίστρων αυτού του λογαριασμού (δηλαδή βάσει του λόγου πληρωθείσες αποζημιώσεις/εγγεγραμμένα ασφάλιστρα. Ο λόγος αυτός αναφέρεται ως claim ratio). Η αντασφαλιστική επιχείρηση συμφωνεί ρητά σε κάποιο Ανώτατο Όριο παροχής της κάλυψης. Πέραν αυτού του ορίου, κάθε επιπλέον κόστος επιβαρύνει την ασφαλιστική επιχείρηση. Μια τυπικά παρεχόμενη κάλυψη παρέχεται για ποσό που υπερβαίνει το 110% του claim ratio και έως ποσού ίσου προς το 130% ή το 140% του claim ratio. 41
Αντασφάλιση Stop-Loss Η Stop Loss παρέχεται κύρια για κινδύνους που προέρχονται από κάλυψη μεγεθών όπως το επίπεδο της σοδειάς από αγροτικά προϊόντα το οποίο στην διάρκεια ενός έτους μπορεί να είναι ιδιαίτερα υψηλό ή ιδιαίτερα χαμηλό καθώς εξαρτάται άμεσα από μια σειρά εξωγενείς παράγοντες. Παρέχεται επίσης μεμονωμένα σε εταιρείες που επιθυμούν να μειώσουν το επίπεδο απωλειών κόστους λόγω ανεπαρκούς εκτίμησης για το μέγεθος ανάληψης του κινδύνου. 42
Διαδοχική εφαρμογή συμβάσεων Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις εφαρμόζουν συνδυασμό διαφορετικών τύπων αντασφάλισης προκειμένου να προστατεύσουν τα χαρτοφυλάκιά τους. Ανάλογα προς το μέγεθός της η ασφαλιστική επιχείρηση μπορεί να επιλέξει κάποιο από τα παρακάτω είδη αντασφάλισης: Quota Share, προκειμένου να επιτρέψει την εγγραφή ενός μεγαλύτερου συνολικά όγκου εργασιών. Surplus, προκειμένου να ελαττώσει επιλεκτικά την ιδία κράτηση μεγάλων κινδύνων. Excess of Loss, προκειμένου να προστατεύσει το χαρτοφυλάκιό της από μεμονωμένες μεγάλες ζημιές και/η σύνολο ζημιών που προκαλείται από μοναδικό γεγονός. Stop Loss, προκειμένου να προστατεύσει το συνολικό επίπεδο του δείκτη των ζημιών προς τα ασφάλιστρα στο χαρτοφυλάκιό της. 43