ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΧΟΛΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΧΟΛΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΧΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ» ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2013 ΠΕΙΡΑΙΑΣ 2014 1

Πίνακας περιεχομένων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 : ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΧΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ... 5 1.Εισαγωγή - Στόχοι του ΠΜΣ... 5 2.Το Πρόγραμμα Σπουδών... 7 2.1. Εισαγωγή... 7 2.2. Δομή του Προγράμματος Σπουδών... 8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ - ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ... 12 1.Οι Σπουδαστές... 12 1.1. Διαδικασία Επιλογής... 12 (α) Η Προκήρυξη Πλήρωσης Θέσεων... 12 (β) Ποιοι μπορούν να είναι υποψήφιοι... 12 (γ) Απαραίτητα δικαιολογητικά... 13 (δ) Κριτήρια επιλογής... 14 (ε) Κατάρτιση του Πίνακα Επιτυχόντων... 15 1.2.Όροι Φοίτησης... 17 (α) Διάρκεια Σπουδών... 17 (β) Διδασκαλία των προσφερομένων μαθημάτων... 17 (γ) Αξιολόγηση των σπουδαστών... 18 (δ) Επανεξέταση μαθημάτων... 19 (ε) Αναγνωρίσεις Μεταπτυχιακών Μαθημάτων... 19 1.3.Προϋποθέσεις Αποφοίτησης από το ΠΜΣ... 20 (α) Συγκέντρωση των απαραίτητων πιστωτικών μονάδων (ECTS)... 20 (β) Συγκέντρωση των απαραίτητων διδακτικών μονάδων... 21 (γ) Εκπόνηση της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας... 21 (δ) Παρεχόμενες πρόσθετες ευχέρειες φοίτησης... 22 1.4.Προσδιορισμός του βαθμού του ΜΔΕ... 23 1.5.Παρεχόμενος Τίτλος Σπουδών και Πιστοποιητικά - Ορκωμοσία αποφοίτων... 24 1.6.Παρεχόμενα πιστοποιητικά σπουδών... 25 1.7.Κόστος σπουδών - Υποτροφίες... 25 1.8.Παροχές και διευκολύνσεις... 26 1.9.Λοιπά θέματα... 27 2

2. Οι Διδάσκοντες... 27 2.1. Κριτήρια επιλογής διδασκόντων... 27 2.2.Διαδικασία επιλογής διδασκόντων... 28 2.3.Υποχρεώσεις Διδασκόντων... 29 2.4.Υποχρεώσεις επιβλεπόντων Διπλωματικών Εργασιών... 30 2.5.Ποιοι είναι οι διδάσκοντες του ΠΜΣ... 31 3. Οι Απόφοιτοι του ΠΜΣ «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου»... 32 3.1. Ένταξη των αποφοίτων μας στην αγορά εργασίας... 32 3.2.Ο Σύλλογος Αποφοίτων του ΠΜΣ... 33 3.3. Πιστοποιήσεις... 34 4.Σπουδές για απόκτηση διδακτορικού διπλώματος... 35 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 : ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΥΠΟΔΟΜΕΣ - ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ... 37 1. Όργανα του ΠΜΣ... 37 2.Εγκαταστάσεις Υποδομή... 39 2.1.Αίθουσες διδασκαλίας... 39 2.2.Εργαστήρια... 39 2.3. Η Κεντρική Βιβλιοθήκη... 39 Η Κλειστή Συλλογή του ΠΜΣ «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου»... 41 2.4. Ηλεκτρονικές υπηρεσίες... 41 2.5.Ηλεκτρονική πλατφόρμα ενισχυτικής διδασκαλίας... 42 Α. Σύγχρονη επικοινωνία διδάσκοντος διδασκομένων στα πλαίσια μιας εικονικής τάξης με γεωγραφική διασπορά... 43 Β. Ασύγχρονη επικοινωνία... 43 2.6.Το Site του ΠΜΣ... 44 3.Αξιολόγηση του ΠΜΣ... 45 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 : ΠΡΟΒΟΛΗ - ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ... 46 1.Η Εξωτερική Εικόνα του ΠΜΣ... 46 2.Προβολή του ΠΜΣ στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης... 46 3.Εκδηλώσεις... 47 Ημέρα Καριέρας 22-5-2013... 47 «Actuarial and Risk Measures Workshop on Risk Dependency and Ruin»... 48 3

Ημερίδα γνωριμίας με στελέχη της Ασφαλιστικής και τραπεζικής αγοράς... 48 Εκδηλώσεις 2011... 48 1 st Actuarial Day 14/1/2011... 49 2 nd Actuarial Day 14/1/2011... 49 3 rd Actuarial Day 14/1/2011... 50 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ... 51 Συνοπτική περιγραφή της Ύλης των προσφερομένων Μαθημάτων Σύντομα Βιογραφικά των Διδασκόντων στο ΠΜΣ Εσωτερικός Κανονισμός Κανονισμός εκπόνησης διατριβής Logo και Έντυπα του ΠΜΣ Ερωτηματολόγιο Εσωτερικής Αξιολόγησης 4

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΧΟΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ 1. Εισαγωγή - Στόχοι του ΠΜΣ Το σύγχρονο οικονομικό περιβάλλον χαρακτηρίζεται από στις διαρκείς ανατροπές στις αγορές υλικών αγαθών και υπηρεσιών, που οφείλονται κατά κύριο λόγο στους εξής παράγοντες: Παγκοσμιοποίηση Ανάπτυξη της τεχνολογίας με πρωτοφανείς ρυθμούς Ανάπτυξη νέων μορφών παραγωγής υλικών αγαθών και υπηρεσιών, σε διαρκή βάση Διαμόρφωση νέων μορφών εποπτείας και ελέγχου σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Οι ανατροπές αυτές διαφοροποιούν διαρκώς τις συνθήκες άσκησης οικονομικής δραστηριότητας και γι αυτό δημιουργούν κινδύνους και μάλιστα με επιταχυνόμενο ρυθμό. Οι πιο πάνω εξελίξεις επιβάλλουν να εντοπίζονται έγκαιρα και να αντιμετωπίζονται με εύλογο κόστος οι κίνδυνοι αυτοί, ώστε να περιορίζονται αντίστοιχα οι επιπτώσεις τους στη βιωσιμότητα των οικονομικών μονάδων αλλά και στο κόστος παραγωγής και κατ επέκταση τις τιμές διάθεσης των προϊόντων, οι οποίες καθορίζουν σε τελική ανάλυση το επίπεδο ζωής της κοινωνίας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, θεωρούμε ότι το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) «Αναλογιστική Επιστήμη και Διοικητική Κινδύνου» εξυπηρετεί το κοινό συμφέρον μέσω της αποτελεσματικής κατάρτισης στελεχών που θα είναι ικανά να διαχειρισθούν ασφαλιστικούς και χρηματοοικονομικούς κινδύνους, οι οποίοι επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τον όγκο της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και τα αποτελέσματα της. Ειδικότερα, το ΠΜΣ έχει ως στόχο να καταρτίσει στελέχη τα οποία θα έχουν τη δυνατότητα να εντοπίζουν, αναλύουν, μετρούν και διαχειρίζονται τους κινδύνους που απειλούν τις επιχειρήσεις. 5

Έμφαση δίνεται στους ασφαλιστικούς και τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους, για τους εξής κυρίως λόγους : - Οι ασφαλιστικές και τραπεζικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τους περισσότερους και πιο σύνθετους κινδύνους, γι αυτό άλλωστε περιλαμβάνουν μονάδες διαχείρισης κινδύνων στο οργανόγραμμα τους. Έτσι, εκδηλώνουν μια διαρκή ζήτηση για εξειδικευμένα στελέχη στη διαχείριση κινδύνων, δημιουργώντας αντίστοιχες ευκαιρίες για τους αποφοίτους μας. - Η διαχείριση των βασικών χρηματοοικονομικών κινδύνων λύνει πολλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις όλων των κλάδων, δεδομένου ότι επιτρέπει την ικανοποιητική αντιμετώπιση του επιτοκιακού κινδύνου, του συναλλαγματικού κινδύνου, του κινδύνου αγοράς κλπ. Το γεγονός αυτό, οδηγεί σταδιακά όλο και περισσότερες επιχειρήσεις να αναζητούν εξειδικευμένες υπηρεσίες αυτής της μορφής, διευρύνοντας διαρκώς την αγορά εργασίας στην οποία θα απευθύνονται οι απόφοιτοι του Μεταπτυχιακού μας Προγράμματος. Για να είναι εφικτή η μεγιστοποίηση της πιο πάνω συμβολής μας στην οικονομική και κοινωνική ζωή, θα πρέπει να αποκτήσουμε αντίστοιχη οντότητα, η οποία θα διασφαλίζει την αξιοπιστία αλλά και την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ΠΜΣ. Προϋπόθεση βέβαια για αυτό, είναι η διαρκής βελτίωση του Προγράμματος μας, ώστε να διατηρεί αμείωτο το κύρος του και την αποδοχή του από την Αγορά, αλλά και να παρέχει εφόδια αιχμής σε εσάς. Για αυτό, ως ελάχιστους στόχους του Μεταπτυχιακού μας Προγράμματος έχουμε θέσει τους εξής : Να το καταστήσουμε ανταγωνιστικό σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις της αναγνώρισης του από καθιερωμένους διεθνείς οργανισμούς που καλύπτουν τους τομείς του Αναλογισμού και της Διοικητικής Κινδύνου, με επόμενο βήμα την πιστοποίηση του. Να ενισχύσουμε το κύρος του στον ακαδημαϊκό και επαγγελματικό χώρο και να εξασφαλίσουμε την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του. 6

Έτσι, όλες οι επιλογές μας, όπως π.χ. τα επιμέρους μαθήματα που απαρτίζουν το Πρόγραμμα, η ύλη κάθε μαθήματος, οι δραστηριότητες που συνοδεύουν την εκπαιδευτική διαδικασία κλπ είναι συνεπείς με τους πιο πάνω στόχους. Στα πλαίσια αυτά άλλωστε εντάσσονται και οι σημαντικές αλλαγές του Ιουνίου 2012 στο Πρόγραμμα Σπουδών. Σήμερα, βρισκόμαστε σε μια εξελικτική διαδικασία προς την κατεύθυνση της επίτευξης των πιο πάνω στόχων. 2. Το Πρόγραμμα Σπουδών 2.1. Εισαγωγή Το Πρόγραμμα Σπουδών διαμορφώθηκε σε πρώτη φάση με βάση τα αντίστοιχα μεταπτυχιακά προγράμματα της διεθνούς ακαδημαϊκής κοινότητας. Όμως, κατά τα 5 πρώτα χρόνια της λειτουργίας του ΠΜΣ συσσωρεύτηκε αξιόλογη εμπειρία, η οποία βοήθησε στην αναθεώρηση του και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του. Η αναθεώρηση είχε ως αποτέλεσμα τις εξής σημαντικές αλλαγές : - Την εξάλειψη επικαλύψεων στην ύλη κάποιων επιμέρους μαθημάτων -Την προσθήκη γνωστικών αντικειμένων που είναι κρίσιμα για τη διευκόλυνση της επαγγελματικής ένταξης των αποφοίτων μας στον επαγγελματικό χώρο της διαχείρισης κινδύνων. -Τη βελτίωση της σύνθεσης του διδακτικού προσωπικού. - Την αποτελεσματικότερη κατανομή του χρόνου εκπαίδευσης των φοιτητών μας στα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα. -Την ενίσχυση της εφαρμοσμένης διάστασης του ΠΜΣ. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος πραγματοποιήθηκε ημερίδα με τη συμμετοχή 37 στελεχών της Αγοράς, τα οποία εξέφρασαν τις απόψεις τους για το θέμα αυτό τόσο κατά τη διάρκεια της ημερίδας όσο και κατά το διάστημα που ακολούθησε. -Την ενίσχυση της προοπτικής των αποφοίτων μας να εξασφαλίσουν διεθνείς πιστοποιήσεις στη διαχείριση κινδύνων και τον αναλογισμό. Για τον σκοπό αυτό, 7

έγιναν επαφές με τους διεθνώς αποδεκτούς αντίστοιχους φορείς PRMIA, GARP και CERA. Επίσης, η διαμόρφωση της ύλης των επιμέρους μαθημάτων του ΠΜΣ, επηρεάσθηκε σε κάποιο βαθμό και από την εξεταστέα ύλη για την απόκτηση άδειας Αναλογιστή στην Ελλάδα. 2.2. Δομή του Προγράμματος Σπουδών Η δομή, καθώς και η διάρκεια του ΠΜΣ, επιλέχθηκαν κατά τρόπο ώστε να εξυπηρετούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό τους στόχους του, οι οποίοι περιγράφονται σε προηγούμενη παράγραφο. Ειδικότερα, οι σπουδές διαρθρώνονται σε 3 εξάμηνα, με την εξής προοπτική : - Στο 1 ο Εξάμηνο σπουδών, να προσφερθούν κατά κύριο λόγο γνωστικά αντικείμενα υποδομής στα μαθηματικά, τη στατιστική, τον αναλογισμό και τη χρηματοοικονομική. Κατά το Εξάμηνο αυτό, οι σπουδαστές είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθήσουν και να εξετασθούν επιτυχώς σε 4 υποχρεωτικά μαθήματα και 2 επιλογής, οπότε συγκεντρώνουν 30 πιστωτικές μονάδες. Πρώτο Εξάμηνο Προσφερόμενα Μαθήματα Οικονομικά και Χρηματοοικονομικά Μαθηματικά Υποχρεωτικό (Υ) Επιλογής (Ε) Πιστωτικές Μονάδες Διδακτικές μονάδες Υποχρεωτικό 5 3 Θεωρία Κινδύνου I Υποχρεωτικό 5 3 Ζημιοκατανομές και Θεωρία Ακραίων Τιμών Υποχρεωτικό 5 3 Συμβάντα Ζωής και θανάτου I Υποχρεωτικό 5 3 Θεωρία Επενδύσεων και Διοίκησης Χαρτοφυλακίου Επιλογής 5 3 Στατιστικές μέθοδοι Επιλογής 5 3 Στοχαστικές Διαδικασίες στα Χρηματοοικονομικά και τον Αναλογισμό Επιλογής 5 3 8

- Στο 2 ο Εξάμηνο σπουδών, περιλαμβάνονται τα μαθήματα που αποτελούν το κύριο αντικείμενο των σπουδών, ήτοι τη διαχείριση κινδύνων και τον αναλογισμό (4 υποχρεωτικά και 3 επιλογής). Οι σπουδαστές θα πρέπει να παρακολουθήσουν και να εξετασθούν επιτυχώς σε 4 υποχρεωτικά μαθήματα και 2 επιλογής, συγκεντρώνοντας 30 πιστωτικές μονάδες. Προσφέρεται ακόμη ένα σεμινάριο 12 εβδομάδων με αντικείμενο τις Στρατηγικές που εφαρμόζονται στην πράξη, για τη διαχείριση των χρηματοοικονομικών κινδύνων (χωρίς διδακτικές μονάδες). Δεύτερο Εξάμηνο Προσφερόμενα Μαθήματα Υποχρεωτικό (Υ) Επιλογής (Ε) Πιστωτικές Μονάδες Διδακτικές μονάδες Αναλογιστικές Μέθοδοι Υποχρεωτικό 5 3 Συνταξιοδότησης Αρχές Διοικητικής Kινδύνων Υποχρεωτικό 5 3 Πιστωτικός Κίνδυνος Υποχρεωτικό 5 3 Λειτουργικοί Κίνδυνοι και Κίνδυνοι Υποχρεωτικό 5 3 Αγοράς Συμβάντα Ζωής και θανάτου II Επιλογής 5 3 Ανάλυση, Πρότυπα και πίνακες Επιλογής 5 3 Επιβίωσης Παράγωγα Χρηματοοικονομικά Επιλογής 5 3 Προϊόντα Στρατηγικές Διοικητικής Κινδύνων Σεμινάριο - - - Στο 3 ο Εξάμηνο σπουδών, περιλαμβάνονται μαθήματα συμπλήρωσης των γνώσεων που απαιτούνται για τη διαχείριση κινδύνων και τον αναλογισμό. Οι σπουδαστές μπορούν να επιλέξουν 2 (10 διδακτικές μονάδες) από τα προσφερόμενα 6 μαθήματα, υπό την προϋπόθεση ότι θα εκπονήσουν διπλωματική εργασία (20 πιστωτικές μονάδες). Αν δεν επιθυμούν να εκπονήσουν την εργασία αυτή, θα πρέπει να επιλέξουν 4 ακόμη μαθήματα (20 πιστωτικές μονάδες). Προσφέρεται ακόμη ένα σεμινάριο 12 εβδομάδων, το οποίο έχει εξ ολοκλήρου πρακτικό χαρακτήρα και αποβλέπει να καταστήσει τους σπουδαστές ικανούς να εκπονούν αναλογιστικές μελέτες (χωρίς διδακτικές μονάδες). 9

Τρίτο Εξάμηνο Προσφερόμενα Μαθήματα Τιμολόγηση Ασφαλίστρων και Διαχείριση Περιουσιακών Στοιχείων και Υποχρεώσεων Θεωρία Αξιοπιστίας Χαρτοφυλακίου και Αποθεματοποίηση Στατιστική ανάλυση αναλογιστικών προτύπων επιβίωσης Υποχρεωτικό (Υ) Επιλογής (Ε) Πιστωτικές Μονάδες Διδακτικές μονάδες Επιλογής 5 3 Επιλογής 5 3 Επιλογής 5 3 Risk Management Case Studies Επιλογής 5 3 Ήθη και εταιρική διακυβέρνηση Επιλογής 5 3 Διπλωματική Εργασία Επιλογής 5 3 Αναλογιστική Πρακτική και Ασφαλιστικό Δίκαιο Επιλογής 5 3 Ανακεφαλαιωτικά, το Πρόγραμμα Σπουδών, όπως ισχύει σήμερα, έχει ως εξής: Π.Μ.Σ. «ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ» Α/Α ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Υποχρεωτικό (Υ) Α ΕΞΑΜΗΝΟ Επιλογής (Ε) ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ 1 Οικονομικά και Χρηματοοικονομικά Μαθηματικά Υ 5 3 2 Θεωρία Κινδύνου I Υ 5 3 3 Ζημιοκατανομές και Θεωρία Ακραίων Τιμών Υ 5 3 4 Συμβάντα Ζωής και θανάτου I Υ 5 3 5 Θεωρία Επενδύσεων και Διοίκησης Χαρτοφυλακίου Ε 5 3 6 Στατιστικές μέθοδοι Ε 5 3 7 Στοχαστικές Διαδικασίες στα Χρηματοοικονομικά και τον Αναλογισμό Ε 5 3 Β ΕΞΑΜΗΝΟ 8 Αναλογιστικές Μέθοδοι Συνταξιοδότησης Υ 5 3 9 Διοικητική Κινδύνου Υ 5 3 10

10 Πιστωτικός Κίνδυνος Υ 5 3 11 Λειτουργικοί Κίνδυνοι και Κίνδυνοι Αγοράς Υ 5 3 12 Συμβάντα Ζωής και θανάτου II Ε 5 3 13 Ανάλυση, Πρότυπα και πίνακες Επιβίωσης 14 Παράγωγα Χρηματοοικονομικά Προϊόντα Ε 5 3 Ε 5 3 15 Στρατηγικές Διοικητικής Κινδύνων ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ - - Γ ΕΞΑΜΗΝΟ 16 Τιμολόγηση Ασφαλίστρων και Ε 5 3 Διαχείριση Περιουσιακών Στοιχείων και Υποχρεώσεων 17 Θεωρία Αξιοπιστίας Χαρτοφυλακίου Ε 5 3 και Αποθεματοποίηση 18 Στατιστική ανάλυση αναλογιστικών Ε 5 3 προτύπων επιβίωσης 19 Risk Management Case Studies Ε 5 3 20 Ήθη και εταιρική διακυβέρνηση Ε 5 3 21 Θεωρία Κινδύνου IΙ Ε 5 3 22 Διπλωματική Εργασία 20-23 Αναλογιστική Πρακτική και Ασφαλιστικό Δίκαιο ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ - - Το πρόγραμμα μαθημάτων του ΠΜΣ μπορεί να αναμορφώνεται σύμφωνα με το άρθρο 6 της ΥΑ Β7/92013 (ΦΕΚ 1719/24-11-2006), ύστερα από τεκμηριωμένη εισήγηση της ΣΕ και απόφαση της ΓΣΕΣ του Τμήματος. 11

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ - ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ 1. Οι Σπουδαστές 1.1. Διαδικασία Επιλογής (α) Η Προκήρυξη Πλήρωσης Θέσεων Κάθε ακαδημαϊκό έτος, η Συντονιστική Επιτροπή εισηγείται στην ΓΣΕΣ την πλήρωση συγκεκριμένου αριθμού θέσεων για το επόμενο ακαδημαϊκό έτος (σύμφωνα με τον Κανονισμό του ΠΜΣ, ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός φοιτητών για κάθε έτος είναι 50), καθώς και τον τρόπο επιλογής τους. Η ΓΣΕΣ αποφασίζει με βάση την εισήγηση αυτή και εγκρίνει το περιεχόμενο της αντίστοιχης Προκήρυξης, η οποία ανακοινώνεται στο site του ΠΜΣ, επίσης δε καταχωρείται και σε άλλα μέσα ενημέρωσης (ηλεκτρονικά και έντυπα), με φροντίδα του Διευθυντού του ΠΜΣ. Ακόμη, γίνεται προσπάθεια ενημέρωσης των Τμημάτων των οποίων οι απόφοιτοι δικαιούνται να υποβάλλουν αιτήσεις υποψηφιότητας για τις προκηρυσσόμενες θέσεις. (β) Ποιοι μπορούν να είναι υποψήφιοι Υποψήφιοι μπορούν να είναι οι πτυχιούχοι σχολών που αναφέρονται στο άρθρο 4 της Υ.Α. Β7/92013 (ΦΕΚ 1719/24 Νοεμβρίου 2006) καθώς και τελειόφοιτοι των ιδίων σχολών, οι οποίοι με το πέρας της εξεταστικής περιόδου Σεπτεμβρίου θα έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τις σπουδές τους και θα έχουν προσκομίσει σχετική βεβαίωση στη γραμματεία του ΠΜΣ. Επομένως, αιτήσεις υποψηφιότητας μπορούν να καταθέτουν (εκτός των πτυχιούχων) και προπτυχιακοί φοιτητές οι οποίοι προσδοκούν να ολοκληρώσουν επιτυχώς τις προπτυχιακές τους σπουδές μέχρι και την εξεταστική περίοδο του Σεπτεμβρίου. Τα τμήματα προέλευσης των υποψηφίων περιλαμβάνουν το Τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης, το Τμήμα Στατιστικής - Αναλογιστικών - 12

Χρηματοοικονομικών Μαθηματικών, το Τμήμα Στατιστικής, το Τμήμα Μαθηματικών, το Τμήμα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών, το Τμήμα Οικονομικών, το Τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής, το Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, το Τμήμα Πληροφορικής, καθώς και άλλα συναφή τμήματα Ελληνικών ή ξένων Πανεπιστημίων και πτυχιούχοι συναφών τμημάτων των Τ.Ε.Ι., σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 12γ του ν.2916/2001. (γ) Απαραίτητα δικαιολογητικά Τα απαραίτητα δικαιολογητικά που θα πρέπει να καταθέσουν εμπρόθεσμα οι υποψήφιοι φοιτητές του ΠΜΣ είναι τα εξής: 1. Έντυπη αίτηση που παρέχεται από τη γραμματεία του Τμήματος (υπάρχει και στο site). 2. Αναλυτικό βιογραφικό υπόμνημα. 3. Επικυρωμένο αντίγραφο πτυχίου/διπλώματος για τους πτυχιούχους. 4. Επικυρωμένο πιστοποιητικό αναλυτικής βαθμολογίας (με ακριβή μέσο όρο). 5. Φωτοτυπία αστυνομικής ταυτότητας. 6. Δύο συστατικές επιστολές, κατά προτίμηση από μέλη Δ.Ε.Π., τα έντυπα των οποίων παρέχονται από τη Γραμματεία του Τμήματος (υπάρχει έντυπο συστατικής επιστολής και στο site). 7. Αποδεικτικό γνώσης της Αγγλικής γλώσσας. Σε αντίθετη περίπτωση ο υποψήφιος μπορεί να προσέλθει σε σχετικές εξετάσεις που διενεργούνται στο Τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης. 8. Επιστημονικές δημοσιεύσεις, διακρίσεις (αν υπάρχουν). 9. Αποδεικτικά επαγγελματικής εμπειρίας (αν υπάρχουν). 10. Αναλυτική έκθεση για τα επιστημονικά και επαγγελματικά ενδιαφέροντα και τους λόγους για τους οποίους ο υποψήφιος ενδιαφέρεται για μεταπτυχιακές σπουδές. 11. Η Προκήρυξη είναι δυνατό να παρέχει το δικαίωμα υποβολής αίτησης με λιγότερα από τα πιο πάνω δικαιολογητικά. Σε αυτή την περίπτωση, η προσκόμιση των υπολοίπων θα πρέπει να γίνεται σε μεταγενέστερη φάση, η οποία θα προσδιορίζεται στην Προκήρυξη. 13

Περισσότερες πληροφορίες καθώς και τα έντυπα των συστατικών επιστολών και των αιτήσεων υποβολής υποψηφιότητας σε ηλεκτρονική μορφή υπάρχουν στο site του ΠΜΣ, στη διεύθυνση www.sta.unipi.gr/actuarial. (δ) Κριτήρια επιλογής Η επιλογή των υποψηφίων πραγματοποιείται με τη χρήση ποσοτικών και ποιοτικών κριτηρίων, τα οποία περιλαμβάνουν το βαθμό πτυχίου, τη βαθμολογία σε συγκεκριμένα προπτυχιακά μαθήματα, συστατικές επιστολές, τυχόν επιστημονικές δημοσιεύσεις, ερευνητική ή και εργασιακή εμπειρία και την αξιολόγησή τους στα πλαίσια προσωπικής συνέντευξης. Αναλυτικότερα, τα κριτήρια αξιολόγησης των υποψηφίων φοιτητών του ΠΜΣ είναι τα εξής : 1ο Κριτήριο : Ο βαθμός του πτυχίου Ο βαθμός του πτυχίου, έχει συντελεστή 4. Επομένως, η βαθμολογία του υποψηφίου με βάση αυτό το κριτήριο ορίζεται ίση με το τετραπλάσιο του βαθμού πτυχίου. 2ο Κριτήριο : Ο βαθμός συνέντευξης Ο βαθμός που θα λάβει ο υποψήφιος στην προσωπική συνέντευξη που θα κληθεί να δώσει, ορίζεται στην κλίμακα 1 10 και έχει συντελεστή 3. Στοιχεία τα οποία συνεκτιμούνται για τη διαμόρφωση της βαθμολογίας της συνέντευξης είναι οι συστατικές επιστολές, η επίδοση σε προπτυχιακά μαθήματα σχετικά με το ΠΜΣ (εκτός των μαθημάτων που αναφέρονται στο 3 ο κριτήριο παρακάτω), τυχόν επιστημονικές δημοσιεύσεις, διπλωματικές εργασίες (όπου αυτές προβλέπονται σε προπτυχιακό επίπεδο), μεταπτυχιακοί τίτλοι, προϋπηρεσία σε θέσεις σχετικές με το αντικείμενο του ΠΜΣ κτλ. Τις συνεντεύξεις των υποψηφίων πραγματοποιεί ειδική επιτροπή (ΕΕΜΦ), αποτελούμενη από μέλη ΔΕΠ του Τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης, η οποία ορίζεται από την Συντονιστική Επιτροπή του ΠΜΣ. 14

3ο Κριτήριο : Η Βαθμολογία σε μαθήματα στατιστικής και πιθανοτήτων. Το 3ο κριτήριο επιλογής δεν είναι κοινό για όλους τους υποψηφίους και καθορίζεται ανάλογα με το Τμήμα αποφοίτησης του υποψηφίου και το αντίστοιχο υπόβαθρό του σε προπτυχιακά μαθήματα που έχει διδαχθεί στη Στατιστική Πιθανότητες και στον Αναλογισμό. Ειδικότερα : (α) Για τους αποφοίτους του Τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιώς και του Τμήματος Στατιστικής και Αναλογιστικών Χρηματοοικονομικών Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αιγαίου λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος βαθμολογίας σε όλα τα υποχρεωτικά προπτυχιακά μαθήματα Αναλογισμού, Στατιστικής και Πιθανοτήτων. (β) Για τους αποφοίτους όλων των τμημάτων Μαθηματικών, Στατιστικής, Εφαρμοσμένων Μαθηματικών, Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών θα λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος βαθμολογίας σε όλα τα υποχρεωτικά προπτυχιακά μαθήματα Στατιστικής, Πιθανοτήτων και μαθημάτων Αναλογισμού (εάν αυτά έχουν διδαχθεί). (γ) Για τους αποφοίτους όλων των άλλων Τμημάτων γίνεται αξιολόγηση της επιστημονικής τους υποδομής σε γνώσεις βασικών προπτυχιακών μαθημάτων. Η βαθμολογία κάθε υποψηφίου με βάση αυτό το 3 ο κριτήριο είναι ίση με τον αντίστοιχο βαθμό (κλίμακα 0-10) πολλαπλασιασμένο επί τρία (3). (ε) Κατάρτιση του Πίνακα Επιτυχόντων Με βάση τη βαθμολογία σε καθένα από τα πιο πάνω 3 κριτήρια, η ΕΕΜΦ συντάσσει πίνακα στον οποίο περιλαμβάνονται οι υποψήφιοι κατά σειρά επιτυχίας. Η τελική επιλογή γίνεται από την ΓΣΕΣ του Τμήματος μετά από εισήγηση της ΣΕ του ΠΜΣ. Η διαδικασία επιλογής έχει ως εξής: 1) Η ΕΕΜΦ καταρτίζει έναν πλήρη κατάλογο όσων έχουν υποβάλει αίτηση. 15

2) Καλεί σε συνέντευξη όσους υποψηφίους αποφασισθεί να κληθούν. Η συνέντευξη γίνεται από τα μέλη της ΕΕΜΦ. Για κάθε υποψήφιο διαμορφώνεται μία συνολική βαθμολογία, η οποία προκύπτει από το άθροισμα των βαθμολογιών με βάση τα 3 κριτήρια επιλογής (κλίμακα 0-100). Η ΕΕΜΦ μπορεί να αποφασίσει, μετά από σύμφωνη γνώμη της ΓΣΕΣ, τη διεξαγωγή πρόσθετων (εσωτερικών) εξετάσεων για όλους ή για μερικούς υποψηφίους. Την ύλη και το χρόνο των εξετάσεων αυτών καθορίζει η ΕΕΜΦ. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εισαγωγή στο ΠΜΣ είναι η επαρκής γνώση της Αγγλικής γλώσσας. Σε περίπτωση μη κατοχής επίσημου τίτλου (τουλάχιστον επιπέδου First Certificate in English) η ΕΕΜΦ ελέγχει την επάρκεια του φοιτητή να μεταφράσει στα Ελληνικά σχετικά κείμενα από την Αγγλική γλώσσα και αντίστροφα με διενέργεια ειδικής γραπτής εξέτασης. Μετά την κατάταξη των υποψηφίων σύμφωνα με τη βαθμολογία σε κλίμακα 0-100 όπως καθορίζεται παραπάνω, η ΕΕΜΦ εισηγείται στη ΣΕ και η τελευταία προτείνει στη ΓΣΕΣ συγκεκριμένο αριθμό υποψηφίων για εισαγωγή στο ΠΜΣ. Η τελική επικύρωση του πίνακα των επιτυχόντων υποψηφίων μεταπτυχιακών φοιτητών γίνεται από την ΓΣΕΣ του τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης. Επιπλέον του αριθμού εισακτέων κατά τα ανωτέρω, γίνεται δεκτός ένας (1) υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) που πέτυχε στο σχετικό διαγωνισμό μεταπτυχιακών σπουδών εσωτερικού του γνωστικού αντικειμένου του ΠΜΣ και ένας (1) αλλοδαπός υπότροφος του Ελληνικού Κράτους. Με απόφαση της ΓΣΕΣ του Τμήματος Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης ο αριθμός των πιο πάνω υποτρόφων μπορεί να αυξάνεται. 16

1.2. Όροι Φοίτησης (α) Διάρκεια Σπουδών Η ελάχιστη χρονική διάρκεια σπουδών για την απονομή του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης είναι 3 διδακτικά εξάμηνα. Η μέγιστη διάρκεια σπουδών ορίζεται σε 5 εξάμηνα. Στο διάστημα αυτό κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής οφείλει να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Για σοβαρούς λόγους, μετά από αίτησή του, η ΓΣΕΣ μπορεί να παρατείνει τις σπουδές του φοιτητή για ένα (1) το πολύ διδακτικό εξάμηνο. Σε αντίθετη περίπτωση διαγράφεται από το μητρώο μεταπτυχιακών φοιτητών. Η Διπλωματική Εργασία πρέπει να εκπονηθεί και να ολοκληρωθεί το αργότερο εντός 12 μηνών από την ημερομηνία ορισμού της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής. Η ΓΣΕΣ μπορεί να εγκρίνει την προσωρινή διακοπή/αναστολή των σπουδών ενός μεταπτυχιακού φοιτητή, μετά από αίτησή του. Η μέγιστη διάρκεια της προσωρινής διακοπής/αναστολής των σπουδών δεν μπορεί γενικά να υπερβαίνει τους έξι (6) μήνες, εκτός της περίπτωσης στράτευσης κατά την οποία η μέγιστη διάρκεια της προσωρινή διακοπής/αναστολής των σπουδών μπορεί να είναι το πολύ ίση με το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ολοκλήρωση της θητείας του φοιτητή. Σε κάθε περίπτωση προσωρινής διακοπής/αναστολής των σπουδών, παρατείνεται ισόποσα η διάρκεια των σπουδών. (β) Διδασκαλία των προσφερομένων μαθημάτων Τα μαθήματα του Π.Μ.Σ. είναι εξαμηνιαία. Στα μαθήματα προβλέπονται ώρες διδασκαλίας (θεωρία, φροντιστηριακές ασκήσεις) και ώρες εργαστηρίων-πρακτικής άσκησης με χρήση προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών. Τα μαθήματα χωρίζονται σε υποχρεωτικά (Υ) και επιλογής (Ε). Ένας μεταπτυχιακός φοιτητής θεωρείται ότι έχει παρακολουθήσει κάποιο μάθημα (και επομένως έχει δικαίωμα συμμετοχής στις εξετάσεις) μόνο αν έχει παρακολουθήσει τουλάχιστον το 75% των ωρών διδασκαλίας του μαθήματος 17

(παραδόσεις, ασκήσεις, εργαστήρια). Σε αντίθετη περίπτωση θεωρείται αποτυχών στο μάθημα αυτό και υποχρεούται να το επαναλάβει. Η παρακολούθηση των μαθημάτων διαπιστώνεται με ευθύνη των διδασκόντων, οι οποίοι οφείλουν να τηρούν παρουσιολόγια για τα μαθήματα που πραγματοποιούν. Για τα μαθήματα επιλογής του Α και Β εξαμήνου, ο φοιτητής έχει τη δυνατότητα, αν το επιθυμεί, να μην τα επαναλάβει αλλά να επιλέξει κάποιο άλλο από τα προσφερόμενα μαθήματα επιλογής. Για το Γ εξάμηνο, ο φοιτητής οφείλει να επαναλάβει, σε περίπτωση αποτυχίας, τα προσφερόμενα μαθήματα του εξαμήνου. Τα μαθήματα επιλογής δηλώνονται από τους μεταπτυχιακούς φοιτητές στην αρχή κάθε εξαμήνου, πριν την έναρξη διδασκαλίας των μαθημάτων του εξαμήνου και η παρακολούθηση τους είναι υποχρεωτική. (γ) Αξιολόγηση των σπουδαστών Για κάθε διδασκόμενο μάθημα (υποχρεωτικό ή επιλογής) υπάρχουν δύο εξεταστικές περίοδοι, οι οποίες ορίζονται ρητά στο Ακαδημαϊκό Ημερολόγιο του ΠΜΣ: -Στο τέλος του εξαμήνου που διδάχθηκε το μάθημα (τον Φεβρουάριο για τα μαθήματα του χειμερινού εξαμήνου και τον Ιούνιο για τα μαθήματα του εαρινού εξαμήνου) και -Τον Σεπτέμβριο (επαναληπτική εξεταστική περίοδος). Ειδικότερα, σε περίπτωση αποτυχίας ενός φοιτητή σε κάποιο μάθημα (υποχρεωτικό ή επιλογής) κατά την εξεταστική περίοδο Φεβρουαρίου ή Ιουνίου, ο φοιτητής έχει τη δυνατότητα να επανεξεταστεί στο ίδιο μάθημα κατά την επαναληπτική εξεταστική περίοδο του Σεπτεμβρίου. Σε περίπτωση μη επιτυχούς εξέτασης ενός μαθήματος επιλογής μέχρι και την εξεταστική περίοδο Σεπτεμβρίου, ο φοιτητής μπορεί είτε να δηλώσει ξανά το 18

μάθημα το επόμενο ακαδημαϊκό έτος είτε να το αντικαταστήσει με άλλο μάθημα επιλογής από αυτά που προσφέρονται από το ΠΜΣ. Αν ο φοιτητής δεν καταφέρει να εξετασθεί επιτυχώς σε τρία (3) τουλάχιστον μαθήματα ενός εξαμήνου μέχρι και την περίοδο Σεπτεμβρίου, διαγράφεται από το ΠΜΣ. Η ΓΣΕΣ μπορεί να εξετάζει και να αποφασίζει την εξαίρεση φοιτητών από τον παραπάνω κανόνα λόγω διαπιστωμένης ανωτέρας βίας (ασθένεια, φόρτος εργασίας, κλπ.). Σε περίπτωση που κάποιος φοιτητής λόγω διαπιστωμένης ανωτέρας βίας που αποδεικνύεται με επίσημα έγγραφα (π.χ. ασθένεια η οποία αποδεικνύεται με επίσημα έγγραφα δημοσίου νοσοκομείου) δεν μπορεί να προσέλθει στις προβλεπόμενες εξετάσεις, υπάρχει η δυνατότητα μετά από αίτησή του στη ΣΕ να εξετασθεί από το διδάσκοντα του εν λόγω μαθήματος εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος. Η τελική αξιολόγηση στα επιμέρους μαθήματα γίνεται με γραπτές εξετάσεις. Στον τελικό βαθμό (κλίμακα 0-10) μπορεί να συνυπολογίζεται κατά την κρίση του διδάσκοντος ο βαθμός σε ενδεχόμενη υποχρεωτική ή προαιρετική εργασία στο πλαίσιο του μαθήματος. Κάθε διδάσκων αποφασίζει τους επιμέρους τρόπους αξιολόγησης και ενημερώνει τους φοιτητές εγγράφως, με την έναρξη του μαθήματος. (δ) Επανεξέταση μαθημάτων Οι φοιτητές του Π.Μ.Σ. δικαιούνται να ζητήσουν την επανεξέτασή τους σε τρία (3) το πολύ υποχρεωτικά μαθήματα (μία φορά). Στην περίπτωση αυτή, θα ισχύει ο βαθμός της δεύτερης εξέτασης. (ε) Αναγνωρίσεις Μεταπτυχιακών Μαθημάτων Οι φοιτητές του ΠΜΣ που είναι κάτοχοι άλλου ΜΔΕ και επιθυμούν να αναγνωρίσουν μαθήματα που έχουν διδαχθεί σε άλλο ΠΜΣ, υποβάλουν αίτηση στη ΓΣΕΣ η οποία αποφασίζει κατά περίπτωση κατόπιν σχετικής εισήγησης του διδάσκοντος το αντίστοιχο μάθημα στο ΠΜΣ. Το σύνολο των μαθημάτων που μπορούν να αναγνωριστούν δεν επιτρέπεται να είναι περισσότερα από τρία (3). 19

1.3. Προϋποθέσεις Αποφοίτησης από το ΠΜΣ Για την απόκτηση του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης (ΜΔΕ), απαιτείται η επιτυχής συμπλήρωση των προβλεπομένων διδακτικών και πιστωτικών μονάδων. (α) Συγκέντρωση των απαραίτητων πιστωτικών μονάδων (ECTS) Για την απόκτηση του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης (ΜΔΕ), απαιτείται η επιτυχής συμπλήρωση 90 πιστωτικών μονάδων του Ευρωπαϊκού Συστήματος Μεταφοράς και Συσσώρευσης Πιστωτικών Μονάδων (ECTS). Για τη συγκέντρωση των αναγκαίων πιστωτικών μονάδων, κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής έχει τις εξής δύο εναλλακτικές επιλογές: Επιλογή 1 : Να παρακολουθήσει (και να εξετασθεί με επιτυχία σε αυτά) 14 μαθήματα. Επίσης, να συγγράψει (μετά την λήξη του Β Εξαμήνου) την προβλεπόμενη Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία. Επιλογή 2 : Να παρακολουθήσει (και να εξετασθεί με επιτυχία σε αυτά) 18 μαθήματα. Στα πλαίσια της επιλογής αυτής, δεν απαιτείται η συγγραφή Διπλωματικής Εργασίας. Αναλυτικότερα : - Στο Α εξάμηνο, κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής, οφείλει να παρακολουθήσει τα τέσσερα (4) υποχρεωτικά (Υ) μαθήματα και τα δύο (2) επιλογής (Ε) του Προγράμματος Σπουδών που προβλέπονται για το εξάμηνο αυτό. Σε κάθε μάθημα αντιστοιχούν 5 ECTS, οπότε στα 6 αντιστοιχούν τριάντα (30) ECTS. -Στο Β εξάμηνο κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής οφείλει να παρακολουθήσει τα τέσσερα (4) υποχρεωτικά (Υ) μαθήματα και τα δύο (2) επιλογής (Ε) που προβλέπονται στο Πρόγραμμα Σπουδών για αυτό το εξάμηνο. Σε κάθε μάθημα αντιστοιχούν 5 ECTS, οπότε στα 6 αντιστοιχούν τριάντα (30) ECTS. 20

- Στο τέλος του Β Εξαμήνου κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής μπορεί να επιλέξει, με γραπτή δήλωσή του, μία από τις δύο παρακάτω επιλογές για το Γ εξάμηνο σπουδών: 1 η Εναλλακτική Επιλογή : Να παρακολουθήσει (και να εξετασθεί με επιτυχία σε) δύο (2) μαθήματα επιλογής (Ε), από τα αναφερόμενα στο Πρόγραμμα Σπουδών για το Γ Εξάμηνο. Επίσης, να συγγράψει την προβλεπόμενη Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία. Σε αυτή την περίπτωση, θα συγκεντρώσει 10 ECTS (ήτοι 2 Χ 5) από τα μαθήματα και 20 ECTS από τη Διπλωματική εργασία (σύνολο 30 ECTS). 2 η Εναλλακτική Επιλογή : Να παρακολουθήσει (και να εξετασθεί με επιτυχία σε) έξι (6) μαθήματα επιλογής (Ε), από τα αναφερόμενα στο Πρόγραμμα Σπουδών για το Γ Εξάμηνο, οπότε συγκεντρώνει 30 ECTS (6 Χ 5 = 30). (β) Συγκέντρωση των απαραίτητων διδακτικών μονάδων Για τη λήψη του ΜΔΕ, απαιτούνται : - Στην περίπτωση που προτιμηθεί η Εναλλακτική Επιλογή 1 για το Γ Εξάμηνο, 42 διδακτικές μονάδες (14 μαθήματα Χ 3Δ.Μ.). - Στην περίπτωση που προτιμηθεί η Εναλλακτική Επιλογή 2 για το Γ Εξάμηνο, 54 διδακτικές μονάδες (18 μαθήματα Χ 3Δ.Μ.). (γ) Εκπόνηση της Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας Οι μεταπτυχιακοί φοιτητές, που μετά το τέλος του 2ου εξαμήνου των σπουδών του, θα προτιμήσουν για το Γ εξάμηνο την Α εναλλακτική επιλογή (όπως αναλύεται στην προηγούμενη παράγραφο), οφείλει να συγγράψει Διπλωματική Εργασία (ΔΕ) σε θέμα συναφές με τα γνωστικά αντικείμενα του ΠΜΣ. Για να δικαιούται να ξεκινήσει τη διαδικασία εκπόνησης ΔΕ θα πρέπει απαραίτητα να έχει εξεταστεί επιτυχώς σε οκτώ (8) τουλάχιστον μαθήματα. 21

Η διαδικασία ανάθεσης και εκπόνησης ΔΕ έχει ως εξής : Κάθε ακαδημαϊκό έτος, διαμορφώνεται κατάλογος θεμάτων συναφών με τα γνωστικά αντικείμενα του ΠΜΣ μετά από προτάσεις των διδασκόντων - μελών ΔΕΠ, ο οποίος εγκρίνεται από τη Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης (ΓΣΕΣ) και ανακοινώνεται στους σπουδαστές. Οι προτάσεις των μελών ΔΕΠ μπορούν να διαμορφώνονται σε συνεννόηση με μεταπτυχιακούς φοιτητές. Κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής που δικαιούται να εκπονήσει διπλωματική εργασία επιλέγει ένα από τα πιο πάνω θέματα, με τη σύμφωνη γνώμη του μέλους ΔΕΠ που πρότεινε το θέμα, και στη συνέχεια υποβάλλει αίτηση για την ανάληψη του θέματος και τον ορισμό του επιβλέποντος της διπλωματικής εργασίας. Η ΓΣΕΣ εγκρίνει τις αιτήσεις των σπουδαστών και ορίζει ως επιβλέποντες τα προτεινόμενα από αυτούς μέλη ΔΕΠ. Ορίζει επίσης (για κάθε ΔΕ) Τριμελή Εξεταστική Επιτροπή (στην οποία συμμετέχει ο επιβλέπων), η οποία είναι αρμόδια για την καθοδήγηση του αντίστοιχου σπουδαστή και ην αξιολόγηση της ΔΕ που αυτός θα συγγράψει. Τα μέλη της επιτροπής πρέπει να έχουν την ίδια ή συναφή επιστημονική ειδικότητα με το γνωστικό αντικείμενο του προγράμματος. Ο φοιτητής επεξεργάζεται το θέμα και το παρουσιάζει σε ανοικτό σεμινάριο, ενώπιον της Τριμελούς Εξεταστικής Επιτροπής, η οποία βαθμολογεί την Διπλωματική Εργασία στην κλίμακα 5 έως 10 και υπογράφει γραπτή βεβαίωση με την οποία ο φοιτητής θεωρείται ότι έχει ολοκληρώσει την υποχρέωση της ΔΕ. Για την απονομή του ΜΔΕ, απαιτείται η κατάθεση της ΔΕ στην Γραμματεία και στην κεντρική βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Η ΔΕ εκπονείται στην Ελληνική γλώσσα. Όμως, με απόφαση της ΓΣΕΣ, μπορεί να οριστεί διαφορετική γλώσσα συγγραφής της. Επισημαίνεται ότι, η ΓΣΕΣ, μετά από εισήγηση της Συντονιστικής Επιτροπής (ΣΕ), μπορεί να εξειδικεύσει περαιτέρω τις προϋποθέσεις απόκτησης του ΜΔΕ. (δ) Παρεχόμενες πρόσθετες ευχέρειες φοίτησης Οι φοιτητές του ΠΜΣ μπορούν, αν το επιθυμούν, να παρακολουθήσουν και να εξεταστούν σε επιπλέον μαθήματα επιλογής πέραν εκείνων που απαιτούνται για τη συμπλήρωση των απαραίτητων ΔΜ για τη λήψη του ΜΔΕ. 22