υνατότητες καλλιέργειάς των ενεργειακών φυτών στον Ελληνικό χώρο Ελευθεριάδης Ιωάννης Τµήµα Βιοµάζας ΚΑΠΕ
Περιεχόµενα Ενεργειακά φυτά Αποδόσεις Βασικά χαρακτηριστικά του γεωργικού τοµέα Τεχνολογίες µετατροπής Κίνητρα Συµπεράσµατα
Ενεργειακές καλλιέργειες Οι ενεργειακές καλλιέργειες είναι εκτάσεις µε παραδοσιακά ή νέα είδη, ιθαγενή ή ξενικά, τα οποία παράγουν βιοµάζα ως κύριο προϊόν, που µπορεί να χρησιµοποιηθεί για ενεργειακούς σκοπούς.
Ενεργειακά φυτά Πολυετή Καλάµι (Arundo donax) Αγριαγκινάρα (Cynara cardunculus) Μίσχανθος (Miscanthus sinensis x giganteus) Switchgrass (Panicum virgatum) Ευκάλυπτος (Eucalyptus spp.) Ψευδακακία (Robinia pseudacacia) Ετήσια Γλυκό και ινώδες σόργο (Sorghum bicolor) Κενάφ (Hibiscus cannabinus) Ελαιοκράµβη (B. carinata, B. napus)
Παραδοσιακές καλλιέργειες σιτάρι το κριθάρι, ο αραβόσιτος, τα ζαχαρότευτλα ο ηλίανθος όταν χρησιµοποιούνται για την παραγωγή υγρών βιοκαυσίµων (βιοαιθανόλης και βιοντήζελ).
Ενεργειακές καλλιέργειες Παραδοσιακές σιτηρά αραβόσιτος ηλίανθος κ.ά. Νέα είδη ελαιοκράµβη Γλυκό σόργο µίσχανθος αγριαγκινάρα καλάµι Ευκάλυπτος κ.ά Τελικές χρήσεις Βιοντήζελ Βιοαιθανόλη Θερµική & ηλεκτρική ενέργεια
Πολυετείς ενεργειακές καλλιέργειες Αγριαγκινάρα (Cynara cardunculus L.) Switchgrass (Panicum virgatum L.)
Πολυετείς ενεργειακές καλλιέργειες Μίσχανθος (Miscanthus x giganteus) Καλάµι (Arundo donax L.)
ασικές ενεργειακές καλλιέργειες µικρού περίτροπου χρόνου (SRF( SRF) Ευκάλυπτος (Eucalyptus camaldulensis & Eucalyptus globulus) Ψευδακακία (Robinia pseudacacia)
Ετήσιες ενεργειακές καλλιέργειες Ελαιοκράµβη (Brassica sp.) Γλυκό σόργο (Sorghum bicolor M.) Κενάφ (Hibiscus cannabinus L.)
Ελαιοκράµβη (Brassica napus L.) και βρασσική η αιθιοπία (Brassica carinata L. Braun) Εποχή σποράς: Σεπτέµβριος - εκέµβριος: Χειµερινές Μάρτιος -Απρίλιος: Εαρινές Ζιζανιοκτονία : Προφυτευτική και µεταφυτρωτική Πυκνότητα σποράς: έως 13.000 φυτά/στρ Άρδευση: 0-500 χιλιοστά Λίπανση: Ν: 3-10 κιλά/στρέµµα Ανάπτυξη κι αποδόσεις σε βιοµάζα: Ύψος φυτού: 0,5-2 µέτρα Χλωρή βιοµάζα: 300-800 κιλά/στρ Παραγωγή σπόρου: M.O. 300 κιλά/στρ Χρήσεις: Βιοέλαιο (σπόροι), στερεό βιοκαύσιµο (άχυρο)
Γλυκό σόργο (Sorghum bicolor L. Moench) Εποχή σποράς: Απρίλιος - Μάιος Ζιζανιoκτονία: Προφυτευτική και µεταφυτρωτική Πυκνότητα σποράς: 7.000-20.000 φυτά/στρέµµα Άρδευση: 300-700 χιλιοστά Λίπανση: Ν 4-10 κιλά/στρέµµα Ανάπτυξη κι αποδόσεις σε βιοµάζα : Ύψος φυτού: 3,5-4 µέτρα Χλωρή βιοµάζα: 10-12 τόνοι/στρέµµα Ξηρή βιοµάζα: 2-4 τόνοι/στρέµµα Χρήσεις: Βιοαιθανόλη, στερεό βιοκαύσιµο (στερεά υπολείµµατα κατεργασίας)
Παραγωγικότητα ενεργειακών καλλιεργειών στην Ελλάδα Φυτικά είδη Καλάµι Αγριαγκινάρα Μίσχανθος Switchgrass Ευκάλυπτος Ψευδακακία Γλυκό/Ινώδες σόργο Κενάφ Ελαιοκράµβη Αποδόσεις (τόνοι ξ.ο/στρ/χρόνο) 2-3 1-2 1-3 1,4-2,5 <3,5 0,6-1,7 1-4 1,5 0,3-0,8
Παραγόµενα βιοκαύσιµα από διάφορα φυτά & αποδόσεις ανά στρέµµα σε σπόρο και λάδι Βιοκαύσιµο Πρώτη Ύλη Απόδοση (κιλά/στρ.) Απόδοση σε βιοκαύσιµο (κιλά/στρ.) Απόδοση σε βιοκαύσιµο (λίτρα/στρ.) Βιοντήζελ Ηλίανθος 120 300 40 70 43 75 Ελαιοκράµβη 120 300 40 83 43 90 Βαµβάκι 120 160 17 23 18 25 Σόγια 160-240 27-41 29-44 Βιοαιθανόλη Σιτάρι 150 800 36 190 45 240 Αραβόσιτος 900 213 270 Τεύτλα 6.000 475 600 Σόργο 7.000 10.000 553-790 675-900
Καλλιέργειες ελαιοκράµβης (2007) Περιοχές Έκταση (στρ.) Έβρος- Ορεστιάδα 622 (+ PIONEER) Έβρος- Φέρρες 160 ράµα 811 Σέρρες- Ροδολίβος 192 Σέρρες- Παραλίµνιο 500 (+ PIONEER) Πιερία (Κορινός) 317 Κιλκίς 300 Κοζάνη 125 Φλώρινα (Αµύνταιο) 60 Μαγνησία (Αλµυρός) 1000 Λάρισα 30 Φθιώτιδα (Ελάτεια) 250 Σύνολο 4367 Πηγή: BIOS AGROSYSTEMS
Ποικιλίες / Υβρίδια ελαιοκράµβης στην Ελληνική αγορά SYNGENTA PIONEER ΤΣΟΤΣΙΟΣ ΠΕΤΣΑΣ ΙΑΦΟΡΟΙ BIOS Fortis, Royal, N.K. Bravour, Recital PR 46W31, PR 45D01 Vectra Aviso Licapo, ES Betty, Licord Californium, Exact, Executive Τιµή ελαιοκράµβης: 0,25 / κιλό Πηγή: BIOS AGROSYSTEMS
Καλλιέργειες ηλίανθου (2007) Περιοχές Ορεστιάδα Σέρρες Θεσσαλονίκη (Σωχός- Ν. Μεσήµβρια) Φλώρινα- Αµύνταιο Πτολεµαίδα Γρεβενά εσκάτη Καρδίτσα ΣΥΝΟΛΟ Έκταση (στρ.) 39737 2000 1316 1539 180 285 30 45087 Πηγή: BIOS AGROSYSTEMS
Ποικιλίες / Υβρίδια ηλίανθου στην Ελληνική αγορά SYNGENTA PIONEER ΥΨΙΛΟΝ ΕΛΛΑΓΡΕΤ BIOS Sunluca, Sabro, Oleko (HO) 64A70 Favorit, Heliasol Leila Coban, Cledesol, Aurasol Τιµή ηλίανθου: 0,25 / κιλό Πηγή: BIOS AGROSYSTEMS
Τεχνολογίες ενεργειακής µετατροπής βιοµάζας Καύση Αεριοποίηση Αναερόβια Αλκοολική χώνευση ζύµωση Πυρόλυση Μετεστεροποίηση Αέριο Βιοαέριο Βιοέλαιο Βιοαιθανόλη Βιοντήζελ Παραγωγή θερµότητας / ηλεκτρισµού / κίνησης
Λευκή Βίβλος 45 ΜΤΙΠ θα παράγονται από ενεργειακές καλλιέργειες µέχρι το 2010 (100 εκ. στρέµµατα στην ΕΕ) Κοινοτική οδηγία 1782/2003 Χορηγείται ενίσχυση 45 ανά εκτάριο για εκτάσεις που καλύπτονται µε ενεργειακές καλλιέργειες, για την παραγωγή βιοκαυσίµων µεταφορών και ηλεκτρικής & θερµικής ενέργειας Αναθεωρηµένη ΚΑΠ Οδηγία 2003/30/ΕΚ Κίνητρα Νοµοσχέδιο για τα βιοκαύσιµα Συµµετοχή των βιοκαυσίµων στην ελληνική αγορά σε ποσοστό 5,75% του συνόλου της βενζίνης και του πετρελαίου εσωτερικής καύσης έως το 2010.
Συµπεράσµατα Πολύ καλή προσαρµοστικότητα των επιλεγµένων καλλιεργειών στις Ελληνικές τοπικές συνθήκες Μεγάλα περιθώρια αύξησης των αποδόσεων Περιβαλλοντικά φιλικές (µειωµένες απαιτήσεις σε ποιότητα εδαφών, ποσότητα και ποιότητα νερού άρδευσης, χρήση λιπασµάτων/ζιζανιοκτόνων, κα, προστασία εδαφών) Υπάρχει δυνατότητα µηχανοποιηµένης παραγωγής και διαχείρισης της πρώτης ύλης
Συµπεράσµατα Συνδυασµός υπολειµµατικών µορφών βιοµάζας και ενεργειακών καλλιεργειών για ασφαλή τροφοδοσία των µονάδων µετατροπής, τόσο από τεχνικής όσο και από οικονοµικής παραγωγής. Ανάπτυξη πιλοτικών καλλιεργειών και ενσωµάτωσή τους σε ολοκληρωµένα σχήµατα παραγωγής ενέργειας. Προώθηση πολιτικών ενθάρρυνσης των ενεργειακών καλλιεργειών. Ενηµέρωση όλων των εµπλεκόµενων φορέων.
Για πληροφορίες: ΚΑΠΕ / Τµήµα Βιοµάζας 19ο χλµ. Λεωφόρου Μαραθώνα, Πικέρµι Τηλ: 210 6603300 Fax: 210 6603301 E-mail: joel@cres.gr