Η ανάπτυξη των ενεργειακών καλλιεργειών μέσα από το βιοντίζελ και οι προοπτικές τους

HTML
DOWNLOAD

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ανάπτυξη των ενεργειακών καλλιεργειών μέσα από το βιοντίζελ και οι προοπτικές τους"

Γώργος Παπάγος
10 χρόνια πριν
Προβολές:

2 Η ανάπτυξη των ενεργειακών καλλιεργειών μέσα από το βιοντίζελ και οι προοπτικές τους Δρ Έφη Αλεξοπούλου Υπεύθυνη Ενεργειακών Καλλιεργειών του Τμήματος Βιομάζας ΚΑΠΕ

3 Ενεργειακές καλλιέργειες Ετήσιες για παραγωγή βιοντήζελ, βιοαιθανόλης (πρώτης γενιάς), ινών και βιουλικών (πράσινα χημικά, φαρμακευτικά, κα.) Πολυετής για παραγωγή βιοκαυσίμων πρώτης (στερεών βιοκαυσίμων) και δεύτερης γενιάς (βιοαιθανόλη) και βιουλικών (δομικά υλικά, χαρτί, κα) Δασικές μικρού περίτροπου χρόνου για βιοκαυσίμων πρώτης (στερεών βιοκαυσίμων) και δεύτερης γενιάς (βιοαιθανόλη) και βιουλικών (χαρτί, δομικά υλικά, κα.)

4 Ενεργειακές καλλιέργειες για παραγωγή βιοντήζελ Καλλιεργούμενες: Ηλίανθος, ελαιοκράμβη, σόγια και βαμβάκι Καλλιεργούμενες σε πιλοτικούς αγρούς: αγριαγκινάρα Καλλιεργούμενες σε πειραματικούς αγρούς: κράμβη, κάρδαμος, ρετσινολαδιά, λουνάρια, κουφέα, λεσκουερέλα, κα.

5 Παραγωγή βιοντήζελ από ενεργειακά φυτά Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα καλλιεργούνται πέντε καλλιέργειες για παραγωγή βιοντήζελ:ηλίανθος, ελαιοκράμβη, σόγια, ατραχτιλίδα και αγριαγκινάρα. Χρησιμοποιείται επίσης βαμβακόσπορος για παραγωγή βιοντήζελ Στα πλαίσια ευρωπαϊκών ερευνητικών έργων (EUROBIOREF, ICON, etc.) μελετούνται σε πειραματικούς και πιλοτικού αγρούς και άλλες ενεργειακές καλλιέργειες για παραγωγή βιοντήζελ και που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για παραγωγή μια σειρά πράσινων χημικών και βιουλικών (ρετσινολαδιά, κάρδαμος, κουφέα, λουνάρια, κράμβη, κα.)

6 Harvested area (ha) Ηλίανθος 2η Ενότητα: «Αγροτική Ανάπτυξη και Αειφορία» (Helianthus annuus L.) Romania Bulgaria Spain France Hungary Italy Σύμφωνα με το FAOSTAT η συνολική συγκλονιζόμενη έκταση του ηλίανθου στην ΕΕ27 ήταν was εκατ. στρέμματα με μέση απόδοση 190 κιλά/στρέμμα Ετήσιο ανοιξιάτικο φυτό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για παραγωγή λαδιού για ανθρώπινη κατανάλωση. Στην χώρα μας η έκταση καλλιέργειας ανέρχεται στα στρέμματα για παραγωγή κυρίως βιοντήζελ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του έργου Probiodiesel ( ο ηλίανθος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παραγωγή βιοντήζελ (σύμφωνα με τα πρότυπο EN14214) και πρέπει να ανακατευτεί ή προσθήκη πρόσθετων προκειμένου να πιάσει τις προδιαγραφές του δείκτη του ιωδίου.

7 Area harvested (ha) Ελαιοκράμβη (Brassica napus) 2η Ενότητα: «Αγροτική Ανάπτυξη και Αειφορία» Είναι το πιο σημαντικό φυτό για παραγωγή βιοντήζελ στην Ευρώπη. Στην Ευρώπη το 85% του βιοντήζελ παράγεται από ελαιοκράμβη και το υπόλοιπο από ηλίανθο, σόγια κα. Σύμφωνα με το FAOSTAT η συνολική έκταση καλλιέργειας της ελαιοκράμβης ανέρχεται στα εκατ. Στρέμματα με μέσες στρεμματικές αποδόσεις 254 κιλά/στρέμμα. Μέχρι το 2006 η μεγαλύτερη καλλιεργούμενη έκταση της ρετσινολαδιάς ήταν στην Γερμανία. Το 2007 στην Γαλλία καταγράφηκε μεγαλύτερη έκταση καλλιέργειας (15770 εκατ. Στρέμματα στην Γαλλία and εκατ. στρέμματα στην Γερμανία) France Germany Poland United Kingdom Romania Hungary Denmark Lithuania Slovakia Latvia Countries

8 Αγριαγκινάρα Cynara cardunculus L.) Πλεονεκτήματα - Μειονεκτήματα Κατάγεται από την Μεσογειακή ζώνη και έχει μικρές απαιτήσεις σε νερό και λίπανση Μπορεί να καλλιεργηθεί σαν πολυετής φυτό με πολλές τελικές χρήσεις όπως παραγωγή βιοκαυσίμων (πρώτης και δεύτερης γενιάς) από όλο το φυτό και βιοντήζελ από τους ελαιούχους σπόρους. Οι σπόροι της αγριαγκινάρας περιέχουν λάδι μέχρι 25% και το φυτό μπορεί να δώσει 100 με 150 κιλά σπόρου ανά στρέμμα Καλλιεργείται σε πιλοτικούς αγρούς τα τελευταία χρόνια στη Θεσσαλία και στην Μακεδονία στα πλαίσια ευρωπαϊκών και ελληνικών προγραμμάτων Εξαντλεί το έδαφος καλλιέργειας σε μεγάλο βάθος Η αποκατάσταση του αγρού μετά το τέλος αυτής της πολυετής καλλιέργειας απαιτεί κόστος και πρέπει να λαμβάνεται υπόψη Η μηχανική συγκομιδή του θέλει βελτίωση Το φυτό έχει ανάγκη γενετικής βελτίωσης

9 Κάρδαμος (Carthamus tinctorius L.) 40 N 20 S Πλεονεκτήματα - Μειονεκτήματα Είναι από τα αρχαιότερα φυτά που καλλιεργήθηκαν από τον άνθρωπο, αλλά ακόμα καλλιεργούνται σε περιορισμένη έκταση (Ινδία, Κίνα, ΗΠΑ, Αιθιοπία) Είναι κατάλληλο για ζεστά και ξηρά κλίματα. Στην νότια Ευρώπη ωριμάζαι στα τέλη του καλοκαιριού. Στα ζεστές περιοχές μπορεί να καλλιεργηθεί σαν φθινοπωρινό φυτό. Το λάδι των σπόρων είναι πολύ σταθερό στις υψηλές θερμοκρασίες και χρησιμοποιείται για καλλυντικά, καλύψεις τροφίμων (βρώσιμο λάδι) Η πίττα του σπόρου έχεις 24% πρωτεΐνες και είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν πρωτεϊνική πηγή στις ζωοτροφές Μηχανική καλλιέργεια και συγκομιδή Ευαίσθητο στις χαμηλές θερμοκρασίες και γι αυτό οι αποδόσεις στην βόρια Ευρώπη είναι πολύ χαμηλότερες από αυτές που καταγράφονται στην νότια Ευρώπη

10 Κράμβη (Crambe abyssinica L.) Πλεονεκτήματα - Μειονεκτήματα Μπορεί να καλλιεργηθεί σχεδόν σε όλη την Ευρώπη Στις κρύες περιοχές καλλιεργείται σαν ανοιξιάτικο φυτό και στις περιοχές με ήπιο κλίμα σαν φθινοπωρινό Το λάδι του σπόρου της κράμβης είναι πλούσιο σε ερουσικό οξύ (50-60% των λιπαρών οξέων) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για παραγωγή χημικών για πλαστικά φιλμ, νάιλον, πολυμερή, κα. Ανθεκτική στο πλάγιασμα και στην ξηρασία Πολύ ευαίσθητη στις χαμηλές θερμοκρασίες κατά την σπορά και την άνθηση Μικρή γενετική παραλλακτικότητα Σε περίπτωση καθυστερημένης συγκομιδής παρατηρείται σπάσιμο σπόρων Η ανάπτυξη μεγάλου αριθμού διακλαδώσεων δημιουργεί προβλήματα στην μηχανική συγκομιδή Μικρότερες αποδόσεις σε σχέση με την ελαιοκράμβη

Ρετσινολαδιά (Ricinus communis L.) Πλεονεκτήματα - Μειονεκτήματα Ενδημικό της νοτίου Μεσογείου. Καλλιεργείται στην Ινδία, Κίνα και στην Βραζιλία. Η παγκόσμια παραγωγή είναι 1.

11 Ρετσινολαδιά (Ricinus communis L.) Πλεονεκτήματα - Μειονεκτήματα Ενδημικό της νοτίου Μεσογείου. Καλλιεργείται στην Ινδία, Κίνα και στην Βραζιλία. Η παγκόσμια παραγωγή είναι 1.2 ΜΤ Μπορεί να καλλιεργηθεί στη χώρα μας με υψηλές αποδόσεις Οι σπόροι περιέχουν 40 με 60% λάδι (μη βρώσιμο) Υπάρχουσες αγορές: λιπαντικά, φαρμακευτικά και πολυμερή Μηχανική καλλιέργεια (σπορά και συγκομιδή) Ευαίσθητο στις χαμηλές θερμοκρασίες και για υψηλές αποδόσεις απαιτεί θερμοκρασίες C για μήνες και άρδευση Οι σπόροι περιέχουν μια τοξική πρωτεΐνη και γι'αυτό δεν πρέπει να μπλέκεται με άλλους ελαιούχους βρώσιμους σπόρους Ανομοιόμορφη ωρίμανση Απαιτείται βελτίωση στις αποδόσεις και στην μηχανική συγκομιδή

12 Λουνάρια (Lunaria annua L.) Πλεονεκτήματα - Μειονεκτήματα Ενδημικό της νοτιοανατολικής Ασίας και δυτικής Ασίας. Μπορεί να καλλιεργηθεί στις περιοχές με εύκρατο κλίμα Οι σπόροι περιέχουν 30 με 40 % λάδι με υψηλές περιεκτικότητες στα λιπαρά οξέα C22:1, C24:1) και γι αυτό είναι πολύ ενδιαφέρουσα πηγή για την βιομηχανία (λιπαντικά, φαρμακευτικά προϊόντα) Αντοχή στο σπάσιμο του σπόρου Το φυτό είναι ακόμα στο στάδιο της έρευνας και τόσο η καλλιέργεια όσο και η μηχανική συγκομιδή θέλουν ακόμη πολλά στάδια έρευνας μέχρι να μπει σε μεγάλους αγρούς Όταν καλλιεργείται σαν διετές φυτό δεν ανθίζει παρά μόνο αν τα φυτά είναι καλά εγκαταστημένα

13 Κουφέα (Cuphea spp L.) Πλεονεκτήματα - Μειονεκτήματα Κατάγεται από την Αμερική. Πολύ καλά πειραματικά δεδομένα στην περιοχή της νοτίου Ευρώπης. Πειράματα στην Ολλανδία Πολύ καλή προσαρμογή και ανάπτυξη στις εύκρατες περιοχές Οι σπόροι του είναι πηγή για τα C8, C10, C12 και C14 και μπορεί να αντικαταστήσει το φοινικέλαιο και το καρυδέλαιο και να συμβάλει στην κάλυψη των αυξημένης ζήτησης λαδιού για βιοντήζελ Ευαίσθητο στις χαμηλές θερμοκρασίες και γι'αυτό δεν μπορεί να καλλιεργηθεί στις κρύες περιοχές της Ευρώπης Παρατηρείται σπάσιμο σπόρου κατά την συγκομιδή Ανομοιόμορφη ωρίμανση με αποτέλεσμα να είναι δύσκολος ο καθορισμός του χρόνου της μηχανικής συγκομιδής Έχει καλλιεργηθεί μόνο σε πειραματικούς αγρούς μέχρι τώρα και η συγκομιδή γίνεται σε αυτούς με τα χέρια

14 Λεσκουερέλα (Lesquerella fendleri L.) Πλεονεκτήματα - Μειονεκτήματα Θεωρείται ετήσιο φυτό με χαμηλές απαιτήσεις σε νερό και γι αυτό μπορεί να καλλιεργηθεί σε ξερικές περιοχές σαν φθινοπωρινό φυτό (όταν οι θερμοκρασίες κατά τους χειμερινούς μήνες δεν είναι πολύ χαμηλή. Πολύ καλή προσαρμογή σε εδάφη με αλατότητα. Η σύσταση του λαδιού των σπόρων είναι παρόμοια με της ρετσινολαδιάς και σε πολλές περιπτώσεις θεωτείται ανώτερο από το λάδι της ρετσινολαδιάς. Η εγκατάσταση του φυτού είναι ένα στάδιο που χρειάζεται πολύ προσοχή Παρατηρούνται αρκετά στείρα φυτά (8%) Οι στρεμματικές αποδόσεις είναι σχετικά μικρές Έχει καλλιεργηθεί μόνο σε πειραματικούς αγρούς μέχρι τώρα και η συγκομιδή γίνεται σε αυτούς με τα χέρια Η καλλιέργεια του είναι ακόμα σε πειραματικό στάδιο (πειραματικοί αγροί σε διάφορα περιοχές στην Ευρώπη)

Castor seed Cuphea Crambe Lesquerella Lunaria Safflower Seed yields (kg/ha) Oil content (%) Oil yields (kg/ha) 1500 3500 (1300-1700) 40-55 (40-52) 600

15 Castor seed Cuphea Crambe Lesquerella Lunaria Safflower Seed yields (kg/ha) Oil content (%) Oil yields (kg/ha) ( ) (40-52) ( ) (755) (25) (260) (22) ,000

16 Περιεκτικότητα σε λάδι της ελαιοκράμβης σε διάφορους πιλοτικούς αγρούς στην κεντρική και βόρεια Ελλάδα (ΠΑΒΕΤ ) Oil content (%) Amintaio Amfiklia Korinos Larisa Serres 39,13 39,27 39,60 40,17 41,46 Mouries 44,10 36,00 37,00 38,00 39,00 40,00 41,00 42,00 43,00 44,00 45,00

17 Oil content (%) 2η Ενότητα: «Αγροτική Ανάπτυξη και Αειφορία» Περιεκτικότητα σε λάδι του ηλίανθου σε διάφορους πιλοτικούς αγρούς στην κεντρική και βόρεια Ελλάδα (ΠΑΒΕΤ ) ,6 37,5 37,1 35,4 35,05 32, , ,1 21, Sofades Asvestopetra Ptolemaida Florina Mouries Serres Karditsa Ptolemaida 2 Mesivria Grevena Amintaio

18 Ευχαριστώ πολύ Ε. Αλεξοπουλου, Χρήσιμες ιστοσελίδες

Σχετικά έγγραφα

Καλλιέργεια βιομηχανικών καλλιεργειών σε περιθωριακά εδάφη. Έφη ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ Τμήμα Βιομάζας 27/4/18

Καλλιέργεια βιομηχανικών καλλιεργειών σε περιθωριακά εδάφη Έφη ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ Τμήμα Βιομάζας 27/4/18 Περιεχόμενα Σύντομη παρουσίαση των έργων PANACEA & MAGIC Υποσχόμενες βιομηχανικές καλλιέργειες Ποιες μπορούν