δομή δια βίου μάθησης

Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Ε Ι Ο Π Α Ν Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ι Ο Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ Κ Ε Ν Τ Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ο Ν Ι Κ Η Ε Π Ι Τ Ρ Ο Π Η Γ Ι Α Τ Ο Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Σ Ι Α Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Σ Η Κ Α Ι Δ Ι Α Β Ι Ο Υ Μ Α Θ Η Σ Η δομή δια βίου μάθησης

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α Ιστορικό Γενικές Πληροφορίες 1 Έγκριση και υλοποίηση προγράμματος Δια Βίου Μάθησης 3 Αξιολόγηση προγραμμάτων μετά την υλοποίηση 4 Γραμματεία της Δομής Δια Βίου Μάθησης 4 Οικονομική Διαχείριση της Δομής Διά Βίου Μάθησης 5 Παράλληλες Δράσεις της Δομής Διά Βίου Μάθησης 5 Τα Προγράμματα 9 Συμπεράσματα 12 Κεντρική Επιστημονική Επιτροπή για το ΕΠ «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» 15 Παράρτημα (τα Προγράμματα) 17

1 Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Κ Ο Γ Ε Ν Ι Κ Ε Σ Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Ε Σ Η Κεντρική Επιστημονική Επιτροπή για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση" συγκροτήθηκε από τη Σύγκλητο του ΑΠΘ (συνεδριάσεις 2827/3-11-2010 και 2829/1-12- 2010) με σκοπό το συντονισμό των δράσεων του Ιδρύματος που εντάσσονται στο παραπάνω ΕΠ καθώς και τη διερεύνηση των αναγκών και το σχεδιασμό έργων που μπορούν να συμπεριληφθούν σε αυτό. Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους λειτουργίας της η Επιτροπή συζήτησε αναλυτικά το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο, τη διεθνή και εθνική εμπειρία καθώς και τη σκοπιμότητα και τις προϋποθέσεις λειτουργίας προγραμμάτων Διά Βίου Μάθησης στο ΑΠΘ και έκρινε επιτακτική τη δημιουργία κατάλληλης εκπαιδευτικής δομής, ώστε το Ίδρυμα να μπορέσει ανταποκριθεί στις αυξανόμενες ανάγκες για κατάρτιση, επιμόρφωση και εξειδίκευση που είχαν ήδη αρχίσει να διαφαίνονται στην ελληνική κοινωνία. Με βάση το σκεπτικό ότι το ΑΠΘ διαθέτει ευρύτατο επιστημονικό δυναμικό και υποδομές που μπορούν και πρέπει να αξιοποιηθούν για να προσφέρουν υψηλού επιπέδου υπηρεσίες εκπαίδευσης σε ευρείες ομάδες πολιτών της χώρας, η Επιτροπή πρότεινε στη Σύγκλητο τη δημιουργία Δομής Διά Βίου Μάθησης με σκοπό τη συμβολή στη μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού στην εκπαίδευση και στην αναβάθμιση της ποιότητας της άτυπης εκπαίδευσης (κατάρτιση, επιμόρφωση, εξειδίκευση, κ.λπ.). Η Επιτροπή θεωρώντας ακόμη, ότι τα προσφερόμενα προγράμματα Διά Βίου Μάθησης θα πρέπει να λειτουργήσουν μέσα σε ένα πλαίσιο που θα εγγυάται το υψηλό επίπεδο σπουδών, την αποτελεσματικότητα, την αξιοπιστία και την εγκυρότητα των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών και θα εξασφαλίζει την πιστοποίηση των παρεχόμενων τίτλων και προσόντων και τη διαφάνεια της διαχείρισης των πόρων των προγραμμάτων, προχώρησε στη δημιουργία ενός λειτουργικού πλαισίου υποδοχής και αξιολόγησης των προτάσεων υλοποίησης προγραμμάτων ΔΒΜ καθώς και στη σύνταξη Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας της Δομής Διά Βίου Μάθησης ΑΠΘ. Τα παραπάνω ανακοινώθηκαν στη συνεδρίαση της Συγκλήτου της 2838/24-8-2011 και έγιναν δεκτά. Σε συνέχεια της αποδοχής του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας της προτεινόμενης Δομής Διά Βίου Μάθησης του ΑΠΘ, η Επιστημονική Επιτροπή Διά Βίου Μάθησης, ανέλαβε να δημιουργήσει την απαραίτητη υποδομή για τη λειτουργία της Δομής και σε συνεχόμενες συνεδριάσεις κατά τη διάρκεια του ακαδ. έτους 2011-12 συζήτησε αναλυτικά και πήρε αποφάσεις που αφορούσαν: 1. Την έναρξη και τις πρακτικές λεπτομέρειες λειτουργίας της Δομής Διά Βίου Μάθησης του ΑΠΘ 2. Την οργάνωση της λειτουργίας της Δομής

2 3. Τη δομή, το περιεχόμενο και τη μορφή της ιστοσελίδας της Δομής 4. Την διαμόρφωση των ηλεκτρονικών εντύπων για την έγκριση προγραμμάτων ΔΒΜ, τη διαδικασία ηλεκτρονικής αξιολόγησης των προς έγκριση προγραμμάτων, των ηλεκτρονικών αιτήσεων για την δημιουργία μητρώου αξιολογητών 5. Τη μορφή του λογότυπου και της σφραγίδας της Δομής Διά Βίου Μάθησης του ΑΠΘ 6. Την αναμόρφωση του σχεδίου εσωτερικού κανονισμού με βάση την εμπειρία από την πρώτη λειτουργία της Δομής ΔΒΜ, ώστε μέσα στο έτος 2012-13 να υποβληθεί προς τελική έγκριση στη Σύγκλητο 7. Την αξιολόγηση, έγκριση και προκήρυξη προγραμμάτων στο ΑΠΘ 8. Την παρακολούθηση της λειτουργίας και την τελική αξιολόγηση των υλοποιούμενων προγραμμάτων. Στις 16.2.2012 ανακοινώθηκε από το Πρυτανικό Συμβούλιο μέσω μηνύματος ηλεκτρονικής αλληλογραφίας προς όλα τα μέλη της Πανεπιστημιακής Κοινότητας, η έναρξη λειτουργίας της Δομής Διά Βίου Μάθησης. Παράλληλα αναρτήθηκε η ιστοσελίδα της Δομής (http://diaviou.auth.gr/) στον κεντρικό ιστοχώρο του Πανεπιστημίου και δημοσιεύθηκε πρόσκληση προς τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας να καταθέσουν προτάσεις/αιτήσεις προγραμμάτων ΔΒΜ καθώς και αιτήσεις για συμμετοχή τους στο μητρώο αξιολογητών της Δομής. Στην ιστοσελίδα υπήρχαν αναλυτικές οδηγίες για τη διαδικασία υποβολής και έγκρισης προγραμμάτων ΔΒΜ (προδιαγραφές και περιορισμοί, οικονομικά στοιχεία κ.λπ.), οι ηλεκτρονικές αιτήσεις, οι φόρμες για τις αιτήσεις των αξιολογητών, οι φόρμες για την ηλεκτρονική υποβολή των αξιολογήσεων και οι οδηγίες προς τους αξιολογητές και άλλες χρήσιμες πληροφορίες. Με απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου η οικονομική διαχείριση των εγκεκριμένων προγραμμάτων ανατέθηκε στην Επιτροπή Ερευνών. Στη διάρκεια των ακαδημαϊκών ετών 2012-13 και 2013-14 την Επιτροπή απασχόλησαν θέματα που αφορούσαν στην αξιολόγηση και έγκριση προτάσεων για την υλοποίηση προγραμμάτων Διά Βίου Μάθησης στο ΑΠΘ, την εύρυθμη λειτουργία των υλοποιούμενων προγραμμάτων και την αναμόρφωση του κανονισμού λειτουργίας της Δομής μετά από την αξιολόγηση του πρώτου χρόνου λειτουργίας της. Μεταξύ των θεμάτων που συζήτησε η Επιτροπή στο διάστημα αυτό περιλαμβάνεται η υποχρέωση του κάθε προγράμματος να προσφέρει υποτροφίες σε ποσό που ανέρχεται στο 10% του συνόλου των άμεσων δαπανών του.

3 Το Μάιο του 2014 μετά από συναντήσεις με τους υπεύθυνους, η Δομή συμπεριλήφθηκε στις υπηρεσίες του ΑΠΘ που απολαμβάνουν την παροχή των υποστηρικτικών υπηρεσιών του Κέντρου Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (ΚΗΔ) του Πανεπιστημίου. Έτσι είναι πλέον δυνατή η διαχείριση προγραμμάτων σπουδών δια βίου μάθησης (διαχείριση εγγραφών των εκπαιδευομένων, διαχείριση ηλεκτρονικής πληρωμής διδάκτρων, αρχειοθέτηση των τίτλων που απονέμονται σε εκπαιδευόμενους για διατήρηση ιστορικού μέσω της υπηρεσίες φοιτητολογίου), η δημιουργία και φιλοξενία ιστοσελίδων των προγραμμάτων, η δημιουργία και φιλοξενία εικονικής τάξης σε σύστημα ασύγχρονης τηλεκπαίδευσης, η υποστήριξη της μαγνητοσκόπησης των μαθημάτων με διάφορους τρόπους, καθώς και τεχνολογική υποστήριξη για τη δημιουργία πολυμεσικού υλικού (βλ. και http://diaviou.auth.gr/useful-info). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι από το 2012 η Δομή ΔΒΜ του ΑΠΘ περιλαμβάνεται επισήμως από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων στους εθνικούς παρόχους υπηρεσιών Διά Βίου Μάθησης (http://www.gsae.edu.gr ). Έ γ κ ρ ι σ η κ α ι υ λ ο π ο ί η σ η π ρ ο γ ρ ά μ μ α τ ο ς Δ Β Μ Κάθε πρόταση υλοποίησης προγράμματος Διά Βίου Μάθησης, ανεξάρτητα από τη διάρκεια και το πλαίσιο στο οποίο υποβάλλεται, αξιολογείται ως προς τη σκοπιμότητα, την εκπαιδευτική του επάρκεια και την ρεαλιστικότητα του προϋπολογισμού. Η διαδικασία έγκρισης ακολουθεί τα εξής στάδια: 1. Κατάθεση (ηλεκτρονικά) της σχετικής αίτησης-πρότασης υλοποίησης προγράμματος ΔΒΜ (βλ. http://diaviou.auth.gr/useful-info και http://diaviou.auth.gr/proposals) 2. Έλεγχος από τη Δομή σε σχέση με την πληρότητα των τυπικών απαιτήσεων (αναλυτικό πρόγραμμα, ECTS, τρόπος κοστολόγησης, υποτροφίες κλπ) 3. Αξιολόγηση της υποβληθείσας πρότασης από ειδικούς που επιλέγονται από το μητρώο αξιολογητών (το Μητρώο Αξιολογητών της ΔΔΒΜ περιλαμβάνει αυτή τη στιγμή περί τα 100 μέλη ΔΕΠ από τα ΑΠΘ και ΑΕΙ της Ελλάδας και της αλλοδαπής) 4. Τεκμηριωμένη έγκριση ή απόρριψη της πρότασης ή τροποποίησή της σύμφωνα με υποδείξεις εκ μέρους της Επιτροπής, οι οποίες βασίζονται στις εισηγήσεις των αξιολογητών.

4 5. Υποβολή λεπτομερούς φακέλου του εκπαιδευτικού προγράμματος (φάκελος δράσης) προς την Ειδική Γραμματεία ΔΒΜ, βάσει του οποίου θα γίνεται η παρακολούθηση της υλοποίησής του. Εάν η πρόταση αφορά σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα από φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή μη κερδοσκοπικών φορέων, τότε αυτή αξιολογείται από την Επιτροπή ΔΒΜ πριν από την υποβολή της στο φορέα χρηματοδότησης ως προς: τη δυνατότητα του ΑΠΘ να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της προτεινόμενης δράσης. την οικονομική κάλυψη για τη χρήση των διατιθέμενων από το ΑΠΘ πόρων. τη συμφωνία της με τις αρχές που διέπουν τη λειτουργία της ΔΒΜ στο ΑΠΘ Επισημαίνεται, ότι σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας της ΔΔΒΜ δ ε ν εγκρίνονται προς υλοποίηση προγράμματα τα οποία απευθύνονται σε εν ενεργεία φοιτητές και στοχεύουν να καλύψουν γνώσεις σχετικές με γνωστικά αντικείμενα της φοίτησής τους. Α ξ ι ο λ ό γ η σ η π ρ ο γ ρ α μ μ ά τ ω ν Δ Β Μ μ ε τ ά τ η ν υ λ ο π ο ί η σ η Όλα τα προγράμματα που υλοποιούνται από τη δομή αξιολογούνται συστηματικά. Η εσωτερική αξιολόγηση πραγματοποιείται από τους εκπαιδευόμενους κάθε προγράμματος, πριν την λήξη του. Οι αξιολογήσεις γίνονται σε ειδική ηλεκτρονική φόρμα (βλ. http://diaviou.auth.gr/ evaluations) Η εξωτερική αξιολόγηση πραγματοποιείται από τουλάχιστον δύο (2) αξιολογητές, που επιλέγονται από τη Δομή. Τα αποτελέσματα παραδίνονται στην Ειδική Γραμματεία. Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Ε Ι Α Τ Η Σ Δ Ο Μ Η Σ Δ Ι Α Β Ι Ο Υ Μ Α Θ Η Σ Η Σ Για την εξυπηρέτηση της λειτουργίας της Δομής ΔΒΜ έχει δημιουργηθεί από το ακαδ. έτος 2011-12 ιστοσελίδα (diaviou.auth.gr) η οποία περιέχει πληροφορίες σχετικά με τα προκηρυγμένα προγράμματα και λεπτομερείς οδηγίες προς τα μέλη ΔΕΠ που ενδιαφέρονται να υποβάλλουν προτάσεις. Ταυτόχρονα η Γραμματεία της Δομής συνεχώς συνδράμει τους ενδιαφερόμενους στην ορθή σύνταξη των προτάσεων, φροντίζει τη διαχείριση του μητρώου αξιολογητών, προωθεί τις διαδικασίες προκήρυξης και δημοσιοποίησης των προγραμμάτων, συγκεντρώνει τις αιτήσεις των

5 ενδιαφερομένων να παρακολουθήσουν τα προκηρυγμένα προγράμματα και τις προωθεί στους επιστημονικά υπευθύνους για την τελική επιλογή των εκπαιδευομένων. Τέλος, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση των προγραμμάτων φροντίζει για την απονομή των προβλεπόμενων πιστοποιητικών φοίτησης στους εκπαιδευόμενους. Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Η Δ Ι Α Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Η Τ Η Σ Δ Ο Μ Η Σ Δ Ι Α Β Ι Ο Υ Μ Α Θ Η Σ Η Σ Η οικονομική διαχείριση των εγκεκριμένων προγραμμάτων ασκείται από τον ΕΛΚΕ, σύμφωνα με την απόφαση του Πρυτανικού Συμβουλίου. Από το Μάιο 2012, οπότε και ξεκίνησε η υλοποίηση (και διαχείριση) του πρώτου προγράμματος ΔΒΜ μέχρι σήμερα o κύκλος εργασιών των προγραμμάτων ανήλθε σε 322.449,93. Το ίδιο διάστημα, η Δομή είχε Έσοδα 24.325,79 Έξοδα 15.225,64 αγορές παγίων - ψηφιακός προβολέας για τις ανάγκες των μαθημάτων 888,99 - Η/Υ για τις ανάγκες της Γραμματείας της Δομής 665,73 μισθοδ ο σία π ροσωπικού ( μικτά) δ ιάφο ρα - 1 άτομο x 6 μήνες x 229,23 1.375,40 - δημοσιοποίηση προκηρύξεων στον τύπο και σε σχετικές ιστοσελίδες 4.420,60 - λοιπά έξοδα 3.019,92 π αρακ ράτηση Επ. Ερευν ών 4.855,00 Διαθέσιμο υπόλοιπο (21-7-14) 9100,15 Π Α Ρ Α Λ Λ Η Λ Ε Σ Δ Ρ Α Σ Ε Ι Σ Τ Η Σ Δ Ο Μ Η Σ Δ Ι Α Β Ι Ο Υ Μ Α Θ Η Σ Η Σ Η Δομή ΔΒΜ ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση του Δήμου Θεσσαλονίκης να συμμετάσχει στο συντονιστικό όργανο για την Δια Βίου Μάθηση στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, που σκοπό έχει να συντονίσει του φορείς ΔΒΜ με του παραγωγικούς φορείς της πόλης (Εργατικό Κέντρο, επιχειρηματικοί φορείς, κλπ) προς καλύτερη αντιμετώπιση των αναγκών απασχόλησης και οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής, σε συνεργασία με το CEDEFOP. Στο πλαίσιο αυτής της

6 συνεργασίας ζητήθηκε από το προαναφερθέν συντονιστικό όργανο να κατατεθούν ιδέες για προγράμματα διά βίου μάθησης ενηλίκων με στόχο την άρση των δυσκολιών πρόσβασης ευπαθών κοινωνικά ομάδων στην απόκτηση και αναβάθμιση γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων και στη διευκόλυνση της επαγγελματικής τους αναβάθμισης. Για τον σκοπό αυτό η Δομή προχώρησε σε ανοικτή προκήρυξη κατάθεσης ιδεών μεταξύ των μελών ΔΕΠ. Κατατέθηκαν 42 ιδέες/προτάσεις, τι οποίες και προώθησε προς στο συντονιστικό όργανο. Τον Ιανουάριο 2013 η Δομή Διά Βίου Μάθησης πήρε μέρος στην εκδήλωση με τίτλο «Το ΑΠΘ στο ΝΟΗΣΙΣ Συνάντηση Καινοτομίας, Εκπαίδευσης και Πολιτισμού» που διοργάνωσε η Επιτροπή Ερευνών ΑΠΘ σε συνεργασία με το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών ΝΟΗΣΙΣ. Η Δομή συμμετείχε στην εκδήλωση με την ανάρτηση αφίσας, ενώ μοιράστηκαν και ενημερωτικά φυλλάδια για τη δράση της στο κοινό της Έκθεσης.

7

8 FACEBOOK Από τον Φεβρουάριο του 2013 η Δομή Διά Βίου Μάθησης του ΑΠΘ απέκτησε δική της σελίδα στο Facebook, με στόχο την αμεσότερη επαφή και ενημέρωση του κοινού για τα προγράμματα και τις δράσεις της. Μέχρι σήμερα η Δομή μετρά 1793 φίλους.

9 Τ Α Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α Σχεδόν το σύνολο των προγραμμάτων είναι διεπιστημονικά και η υλοποίησή τους περιλαμβάνει διδασκαλία από μέλη ΔΕΠ από διαφορετικά Τμήματα, ενίοτε από άλλα πανεπιστήμια η ερευνητικά ιδρύματα η από ανεξάρτητους ερευνητές. Τα προγράμματα απευθύνονται κατά κανόνα σε πτυχιούχους της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και αποβλέπουν στην επιμόρφωσή τους σε αντικείμενα αιχμής στα οποία δεν είχαν τη δυνατότητα να εκπαιδευτούν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους. Ορισμένα απευθύνονται σε μελλοντικούς επαγγελματίες ανεξαρτήτως επιπέδου εκπαίδευσης ενώ κάποια αποσκοπούν στην παροχή γενικότερης μόρφωσης. Σύμφωνα με τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας της Δομής, κανένα πρόγραμμα δεν μπορεί να απευθύνεται σε εν ενεργεία φοιτητές του ΑΠΘ με στόχο την κάλυψη γνώσεων σχετικών με γνωστικά αντικείμενα των σπουδών τους. Στη διάρκεια των δύο πρώτων χρόνων λειτουργίας της Δομής ΔΒΜ (Μάιος 2012-Ιούλιος 2014): - υποβλήθηκαν 78 προτάσεις για την υλοποίηση αυτοχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων ΔΒΜ - εγκρίθηκαν 69 προτάσεις - προκηρύχθηκαν 46 (+ 4 νέες που είναι υπό προκήρυξη) - υλοποιήθηκαν 33 προτάσεις από αυτές - 20 υλοποιήθηκαν για έναν (1) κύκλο - 8 υλοποιήθηκαν για δύο (2) κύκλους - 3 υλοποιήθηκαν για τρεις (3) κύκλους - 1 υλοποιήθηκαν για τέσσερις (4) κύκλους - 1 υλοποιήθηκαν για περισσότερους από πέντε (5+) κύκλους Για το σύνολο των προγραμμάτων υποβλήθηκαν 2444 αιτήσεις και έγιναν δεκτοί 1590 εκπαιδευόμενοι (~65% των αιτούντων).

10 Στα προγράμματα δίδαξαν συνολικά 237 μέλη ΔΕΠ καθώς και 145 εξωτερικοί συνεργάτες (διδάκτορες, εξειδικευμένοι επαγγελματίες, κ.ά.). Όσον αφορά τους εκπαιδευθέντες: 42 ήταν απόφοιτοι α βάθμιας εκπαίδευσης 269 ήταν απόφοιτοι λυκείου 1084 άτομα είχαν τίτλο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (πτυχίο, μεταπτυχιακό, διδακτορικό) ενώ: 1033 ήταν εργαζόμενοι 462 ήταν άνεργοι

11 Στον παρακάτω πίνακα εμφανίζονται συνοπτικά και κάποια ακόμη ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά των προγραμμάτων: ΜΟ min max Εισερχόμενες αιτήσεις/πρόγραμμα 55 2 352 Αριθμός εκπαιδευθέντων (ανά πρόγραμμα) 24 2 120 Ώρες διδασκαλίας/πρόγραμμα 75 9 250 Δίδακτρα/πρόγραμμα ( ) 310 30 990 Δίδακτρα/μαθητο-ώρα 4,13 μαθητο-ώρα = συνολικό κόστος του προγράμματος / (αριθμός μαθητών * ώρες διδασκαλίας)

12 Σ Υ Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α Τ Α Ο αριθμός και η ποικιλία των προσφερόμενων εκπαιδευτικών προγραμμάτων, η ταχύτητα αύξησης του αριθμού τους και η μεγάλη συμμετοχή σε αυτά εκπαιδευομένων και εκπαιδευτών μέσα σε δύο χρόνια κατέδειξαν τη σημαντική ανάγκη, το ενδιαφέρον και τις δυνατότητες που υπήρχαν για την προσφορά εκπαίδευσης στο πλαίσιο της Διά Βίου Μάθησης από το ΑΠΘ. Η λειτουργία της Δομής έδωσε την ευκαιρία στο διδακτικό προσωπικό του πανεπιστημίου να αναπτύξει μία νέα κατηγορία εκπαιδευτικών δράσεων οι οποίες, όπως φάνηκε από την ανταπόκριση που βρήκαν, καλύπτουν πραγματικές ανάγκες επιμόρφωσης, γενικής και επαγγελματικής, που υπάρχουν στην πόλη, στη Βόρεια Ελλάδα και στη χώρα και μπορούν να συμβάλλουν ουσιαστικά στη γενικότερη αναβάθμιση της κοινωνίας. Ισχυρά στοιχεία που συνετέλεσαν στην επιτυχία του εγχειρήματος είναι: Η ευελιξία του πλαισίου λειτουργίας, που επέτρεψε την ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων με μεγάλη ποικιλομορφία ως προς τους στόχους, τη θεματολογία, τη μορφή, τη διάρκεια, τις ομάδες ενδιαφερομένων κ.λπ. Η ευελιξία θεωρήθηκε απαραίτητο στοιχείο της λειτουργίας της Διά Βίου Μάθησης, ώστε να γίνει δυνατή η μέγιστη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων του ιδρύματος ως προς την παροχή εκπαίδευσης και μόρφωσης σε αυτή την κατεύθυνση. Για τον λόγο αυτό κρίθηκε σκόπιμη η αποσύνδεση της Διά Βίου Μάθησης από το θεσμικό πλαίσιο που υπάρχει για την οργάνωση της τυπικής εκπαίδευσης στο ίδρυμα (Τμήματα και Σχολές) και η παροχή ευκαιρίας για την ανάπτυξη πρωτοβουλιών εκ μέρους ενδιαφερόμενων διδασκόντων ή ομάδων διδασκόντων από ένα ή περισσότερα Τμήματα και Σχολές. Η δημιουργία ενός πλαισίου λειτουργίας με διαδικασίες, κανόνες και κριτήρια που χαρακτηρίζονται από σαφήνεια, διασφαλίζουν τη διαφάνεια και εγγυώνται την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Ενδεικτικό στοιχείο για την αξιοπιστία του πλαισίου λειτουργίας αποτελούν η προθυμία και η ευθύνη με τις οποίες αντιμετώπισε τις αξιολογήσεις των προγραμμάτων το σύνολο σχεδόν των αξιολογητών (εσωτερικών και εξωτερικών) και η εμπιστοσύνη με την οποία οι αξιολογούμενοι αντιμετώπισαν τις συχνές υποδείξεις των αξιολογητών ή τις αρνητικές κρίσεις. Τα σαφή και λεπτομερή κριτήρια και τα αυστηρά όρια που τέθηκαν για τον υπολογισμό των αμοιβών, του πάσης φύσεως κόστους των προγραμμάτων και του ύψους των διδάκτρων. Ο σαφής διαχωρισμός των στόχων και αποτελεσμάτων της εκπαίδευσης μέσω της Διά Βίου Μάθησης από την τυπική εκπαίδευση που προσφέρει το ίδρυμα σε προ- και μεταπτυχιακό επίπεδο.

13 Ως αδυναμίες και προβλήματα που η επίλυσή τους θα βοηθήσει στην περεταίρω ανάπτυξη της Διά Βίου Μάθησης στο ΑΠΘ θεωρούνται, μεταξύ άλλων: Η ασάφεια του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της Διά Βίου Μάθησης και της πιστοποίησης των παρεχόμενων τίτλων εκ μέρους της πολιτείας (κυρίως σε επίπεδο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης). Η πολύ περιορισμένη διοχέτευση προς το πανεπιστήμιο πόρων από κονδύλια της πολιτείας που αφορούν τη Διά Βίου Μάθηση (πχ ΕΣΠΑ, ΠΕΓΑ) και η πολύ μικρή προσέλκυση πόρων από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς για τη μετεκπαίδευση των εργαζομένων τους από το ΑΠΘ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι δυνατότητες επέκτασης της παροχής Διά Βίου Μάθησης από το ΑΠΘ είναι μεγάλες και οι προοπτικές ευνοϊκές. Στην ανάπτυξή της και την επίλυση κάποιων από τις υπάρχουσες αδυναμίες πιστεύεται ότι θα βοηθήσουν: Η μετατροπή της υπάρχουσας Δομής Δια Βίου Μάθησης σε Σχολή, όπως προβλέπεται και από το ισχύον νομικό πλαίσιο. Η αλλαγή αυτή πιστεύεται ότι θα ισχυροποιήσει τους παρεχόμενους τίτλους σπουδών και θα ενισχύσει τη θέση της Διά Βίου Μάθησης ως μορφής εκπαίδευσης πλήρους ενταγμένης και συμβατής με τους στόχους του ιδρύματος και παράλληλα αναγκαίας για την συνεχή επικαιροποίηση των γνώσεων ώστε να καλύπτουν τις αναδυόμενες ανάγκες της κοινωνίας και τις απαιτήσεις για συνεχιζόμενη εκπαίδευση και μόρφωση των μελών της o Ο κίνδυνος από την αλλαγή αυτή είναι να χάσει η Διά Βίου Μάθηση την απαραίτητη ιδιομορφία και ευελιξία ως προς τους στόχους, τη θεματολογία, τη μορφή εκπαίδευσης, τη διάρκεια, τις ομάδες ενδιαφερομένων κλπ που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξή της και να απορροφηθεί από το θεσμικό πλαίσιο (Σχολές, Τμήματα) και τις πρακτικές οργάνωσης και λειτουργίας που διέπουν την τυπική εκπαίδευση. o Για να αποφευχθεί ο παραπάνω κίνδυνος θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα από τον Οργανισμό του Ιδρύματος στη Σχολή αυτή να λειτουργήσει με διαφορετικό πλαίσιο από τις άλλες Σχολές, ώστε να εξασφαλίζεται η επίτευξη των διαφορετικών εκπαιδευτικών στόχων της Παράλληλα με τα προτεινόμενα από τους καθηγητές του ιδρύματος προγράμματα, είναι χρήσιμη η οργάνωση σε κεντρικό επίπεδο προγραμμάτων επιμόρφωσης με σαφή στόχευση σε συγκεκριμένα αντικείμενα μετά από προσεκτική έρευνα των υπαρχόντων στην κοινωνία αναγκών ανάπτυξης και απασχόλησης.

14 Ενθάρρυνση των διδασκόντων του ιδρύματος, μέσα από δράσεις προβολής και δημοσιότητας, ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή συμμετοχή και να ενταχθούν στη Διά Βίου Μάθηση όσο το δυνατό περισσότερα επιστημονικά και πολιτισμικά πεδία διαθέτει το πανεπιστήμιο. Ένταξη με διάφορους τρόπους (πχ. πρόσβαση στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες, στις βιβλιοθήκες και τις άλλες υποδομές) των εκπαιδευομένων στη Διά Βίου Μάθηση στην πανεπιστημιακή κοινότητα και ενίσχυση των δεσμών τους με το ΑΠΘ τόσο κατά τη διάρκεια των σπουδών τους όσο και μετά την ολοκλήρωσή τους. Διεύρυνση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης με την καλύτερη και τακτή ενημέρωση των διδασκόντων για τις υποδομές και τις δυνατότητες που προσφέρει το ίδρυμα Αύξηση των ξενόγλωσσων προγραμμάτων για την προσέλκυση εκπαιδευομένων και από άλλες χώρες (ειδικά μέσω της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης). Το ενδιαφέρον έχει διαπιστωθεί τόσο από την ανταπόκριση στα λίγα ξενόγλωσσα προγράμματα που λειτούργησαν όσο και από αιτήματα που έχουν έρθει στη Δομή Δια Βίου Μάθησης από ξενόγλωσσους κατοίκους του εξωτερικού και του εσωτερικού. Στελέχωση της Δομής ή της Σχολής Διά Βίου Μάθησης με προσωπικό πλήρους απασχόλησης με αποδεδειγμένη συναφή εμπειρία και διάθεση να προωθήσουν τους στόχους και τη λειτουργία της.

15 Κ Ε Ν Τ Ρ Ι Κ Η Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ο Ν Ι Κ Η Ε Π Ι Τ Ρ Ο Π Η Γ Ι Α Τ Ο Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Σ Ι Α Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Σ Η Κ Α Ι Δ Ι Α Β Ι Ο Υ Μ Α Θ Η Σ Η Στέλιος Ανδρέου, καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας (πρόεδρος), Μαρία Ρεπούση, καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης (παραιτήθηκε το 2012, μετά την εκλογή της ως μέλους του Ελληνικού Κοινοβουλίου) Σωτήριος Βες, καθηγητής του Τμήματος Φυσικής, Ιωάννης Βλαχάβας, καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής (παραιτήθηκε το 2013 λόγω εκλογής του ως Προέδρου του Τμήματός του) Ελένη Κωτσιομύτη, αναπλ. καθηγήτρια της Οδοντιατρικής Σχολής, Ζωή Μπαμπλέκου, καθηγήτρια του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής & Εκπαίδευσης, Ιωάννα Ναούμ, λέκτορας του Τμήματος Φιλολογίας, Αθανάσιος Παπαρνάκης, επίκ. καθηγητής του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, Ζαχαρίας Σκούρας, καθηγητής του Τμήματος Βιολογίας, Παναγιώτης Σπαθής, αναπλ. καθηγητής του Τμήματος Χημείας, Νικόλαος Φόρογλου, επίκ. καθηγητής της Ιατρικής Σχολής. Δημήτριος Χατζηχρήστου (παραιτήθηκε το 2013 λόγω φόρτου εργασίας) Γραμματέας Επιστημονικής Επιτροπής Δια Βίου Μάθησης: Ελένη Καραγκουνάκη, διοικητική υπάλληλος ΠΕ Γραμματέας (με μερική απασχόληση) Δομής Δια Βίου Μάθησης: Ιωάννα Δόντσιου, υπάλληλος ΠΕ με σύμβαση έργου

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Τ Α Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α

Α/ Α Τίτλος Επιστημονικά Υπεύθυνος Σχολή / Τμήμα Διάρκεια προγράμμα τος (ώρες) Μέθοδος υλοποίησης Αριθμός αιτήσεω ν Αριθμός εκπαιδευθέντων ECTS Δίδακτρα 1 1 2 3 4 Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών για ΑμεΑ Πρώιμη Παρέμβαση Πρόγραμμα Εξειδίκευσης στην Παραγωγή ΦΑΦ και ΑΕ (Α' Κύκλος) Πρόγραμμα Εξειδίκευσης στην Παραγωγή ΦΑΦ και ΑΕ (Β' Κύκλος-ταχύρρυθμο) Πρόγραμμα Εξειδίκευσης στην Παραγωγή ΦΑΦ και ΑΕ (Γ' Κύκλος) M. Χίτογλου Ιατρικής 300 εκ του σύνεγγυς 15 15 800 103 εκ του σύνεγγυς 129 31 10 700 // εκ του σύνεγγυς 22 31 // // // εκ του σύνεγγυς 13 24 // // 2 5 Πρόγραμμα Εξειδίκευσης στην Παραγωγή ΦΑΦ και ΑΕ (Δ' Κύκλος) Στ. Κατσιώτης Φαρμακευτικής // εκ του σύνεγγυς 67 32 // // 6 Πρόγραμμα Εξειδίκευσης στην Παραγωγή ΦΑΦ και ΑΕ (Ε' Κύκλος) // εκ του σύνεγγυς 24 25 // // 7 Πρόγραμμα Εξειδίκευσης στην Παραγωγή ΦΑΦ και ΑΕ (ΣΤ' Κύκλος) // εκ του σύνεγγυς 49 22 // // 8 Πρόγραμμα Εξειδίκευσης στην Παραγωγή ΦΑΦ και ΑΕ (Ζ' Κύκλος) // εκ του σύνεγγυς 48 22 // // 9 Πρακτικό σεμινάριο υπερηχοτομογραφίας της κοιλιάς και της καρδιάς των ζώων συντροφιάς-τα βασικά και θεμελιώδη 19 εκ του σύνεγγυς 16 10 10 300 3 10 Πρακτικό σεμινάριο υπερηχοτομογραφίας της κοιλιάς και της καρδιάς των ζώων συντροφιάς-τα βασικά και θεμελιώδη (Β' Κύκλος) Μ. Πατσίκας Κτηνιατρικής // εκ του σύνεγγυς 11 11 // // 11 Πρακτικό σεμινάριο υπερηχοτομογραφίας της κοιλιάς και της καρδιάς των ζώων συντροφιάς-τα βασικά και θεμελιώδη (Γ' Κύκλος) // εκ του σύνεγγυς 14 9 // // 4 12 Δημιουργική Γραφή Ανδ. Καρακίτσιος Επιστημών 40 εκ του σύνεγγυς 52 30 9 200 19

13 Δημιουργική Γραφή 5 14 Δημιουργική Γραφή και Εκπαίδευση Ανδ. Καρακίτσιος Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης // εκ του σύνεγγυς 22 17 // // 50 υβριδικό 52 33 9 200 15 16 Επικοινωνιακές δεξιότητες στην αγγλική γλώσσα για την ανεύρεση εργασίας- COMMUNICATION SKILLS for JOB-HUNTING Προετοιμασία για συμμετοχή σε μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, επιστημονικά προγράμματα και ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού 25 υβριδικό 31 6 1,5 200 15 υβριδικό 22 6 1,2 120 6 17 Συγκριτική διαχείριση νομικών κειμένων (εξώδικες δηλώσεις, συμβάσεις, καταστατικά εταιριών, 18 Συγκριτική διαχείριση νομικών κειμένων (εξώδικες δηλώσεις, συμβάσεις, καταστατικά εταιριών, δικαστικές αποφάσεις) του ελληνικού και του αγγλικού νομικού συστήματος (Β' Τμήμα) Α. Κοιλιάρη Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας 25 υβριδικό 80 18 2 200 18 19 Διαχείριση νομικών κειμένων του αγγλικού νομικού συστήματος για επαγγελματική χρήση (ILEC) 25 20 9 2 250 20 Συγκριτική διαχείριση νομικών κειμένων του ελληνικού και του γερμανικού νομικού συστήματος 25 19 8 2 200 7 21 22 Επιμόρφωση τωρινών ή μελλοντικών εκπαιδευτικών και στελεχών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε ζητήματα διδακτικής της Βιολογίας (Α' Κύκλος) Επιμόρφωση τωρινών ή μελλοντικών εκπαιδευτικών και στελεχών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε ζητήματα διδακτικής της Βιολογίας (Β' Κύκλος) Γ. Στάμου Βιολογίας 74 υβριδικό 8 7 6 593 54 // 11 7 4,3 // 20

23 24 Επιμόρφωση τωρινών ή μελλοντικών εκπαιδευτικών και στελεχών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε ζητήματα διδακτικής της Βιολογίας (Γ' Κύκλος) Επιμόρφωση τωρινών ή μελλοντικών εκπαιδευτικών και στελεχών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε ζητήματα διδακτικής της Βιολογίας (Δ' Κύκλος- Αθήνα) Μεθοδολογική επιμόρφωση για την διδασκαλίαμάθηση της Γαλλικής ως ξένης γλώσσας-κουλτούρας // // 9 6 4,3 // // εκ του σύνεγγυς 10 6 4 393 30 υβριδικό 4 120 8 25 Α' Ενότητα-Διδακτική 31 27 Γαλλικής Γλώσσας Ο. Delhaye και Φιλολογίας 26 Β' Ενότητα- Παιδαγωγική 49 37 27 Γ' Ενότητα-Αξιολόγηση και Εκπαίδευση 28 28 28 Επιμόρφωση-Κατάρτιση Κληρικών και Στελεχών Ιερών Μητροπόλεων σε Θεολογικά και Ποιμαντικά Θέματα (Α' Τμήμα) 64 εκ του σύνεγγυς 220 61 5 30 9 29 Επιμόρφωση-Κατάρτιση Κληρικών και Στελεχών Ιερών Μητροπόλεων σε Θεολογικά και Ποιμαντικά Θέματα (Β', Γ' Τμήμα) Επιμόρφωση-Κατάρτιση Κληρικών και Στελεχών Ιερών Μητροπόλεων σε Θεολογικά και Ποιμαντικά Θέματα (Β' Κύκλος) Χρ. Σταμούλης, Δ. Κούκουρα Θεολογίας 88 // // 25 24 5 // 30 Επιμόρφωση κληρικών των Ιερών Μητροπόλεων της Θράκης (Ξάνθης, Μαρωνείας, Αλεξανδρουπόλεως, Διδυμοτείχου) σε ποιμαντικά θέματα και η εξοικείωσή τους με τη σύγχρονη θεολογική έρευνα // // 49 42 5 150 10 31 32 Συμβολή στην ανάπτυξη και τη βελτίωση αμπελοκαλλιέργειας και των μεθόδων οινοποίησης Συμβολή στην ανάπτυξη και τη βελτίωση αμπελοκαλλιέργειας και των μεθόδων οινοποίησης (Β'Κύκλος) Ν. Νικολάου Γεωπονίας 130 εκ του σύνεγγυς 25 14 7,8 990 // εκ του σύνεγγυς 23 19 7,8 750 21

11 33 Κατάρτιση- επιμόρφωση λαϊκών στελεχών (ανδρών και γυναικών) Ι. Μητροπόλεων στο διδακτικό, κατηχητικό και κατασκηνωτικό έργο Ι. Κογκούλης, Μ. Ράντζου Θεολογίας 50 εκ του σύνεγγυς 40 28 3 30 12 34 35 36 Επιμόρφωση Εργαζομένων στο τομέα των Εντύπων Εκδόσεων σε Θέματα Ηλεκτρονικής Σελιδοποίησης Επιμόρφωση Εργαζομένων στο τομέα των Εντύπων Εκδόσεων σε Θέματα Ηλεκτρονικής Σελιδοποίησης (Β'Κύκλος) Σχεδιασμός μουσειοπαιδαγωγικών δραστηριοτήτων για την Υποχρεωτική Εκπαίδευση (1o Τμήμα) Ανδ. Βέγλης Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ 36 εκ του σύνεγγυς 16 12 2 150 // // 20 15 2 // 30 εκ του σύνεγγυς 47 36 2,4 180 13 37 Σχεδιασμός μουσειοπαιδαγωγικών δραστηριοτήτων για την Υποχρεωτική Εκπαίδευση (2o Τμήμα) Σχεδιασμός μουσειοπαιδαγωγικών δραστηριοτήτων για την Υποχρεωτική Εκπαίδευση (Β' Κύκλος) Μ. Σκαλτσά Αρχιτεκτόνων // // 44 37 2,4 // 38 Σχεδιασμός μουσειοπαιδαγωγικών δραστηριοτήτων για την Υποχρεωτική Εκπαίδευση Γ' Κύκλος) // // 52 27 2,4 // 14 39 40 Επιμόρφωση Θεολόγων Καθηγητών Β'θμιας Εκπαίδευσης σε Θέματα του γνωστικού τους αντικειμένου και στη Διαχείριση Προβλημάτων και Κρίσεων στη Σχολ.Κοινότητα Επιμόρφωση Θεολόγων Καθηγητών Β'θμιας Εκπαίδευσης σε Θέματα του γνωστικού τους αντικειμένου και στη Διαχείριση Προβλημάτων κ Κρίσεων στη Σχολ.Κοινότητα (Β Κύκλος) Ι. Πέτρου, Χρ. Αραμπατζής Θεολογίας 64 εκ του σύνεγγυς 22 12 5 100 // // 32 28 5 // 15 41 Επιμόρφωση των Θεολόγων Εκπαιδευτικών στις Νέες Τεχνολογίες Β. Μητροπούλου Θεολογίας 250 εκ του σύνεγγυς 20 11 20 100 16 42 Γραφές στο χαρτί και στην οθόνη (Τεχνικές κατανόησης, γραφής, και έκδοσης στον ακαδημαϊκό, δημοσιογραφικό και επαγγελματικό χώρο) Ξ. Δημητρούλια, Αικ. Τικτοπούλου Φιλολογίας 180 εξ αποστάσεως 12 9 14,4 120 1.Ενότητα Υπηρεσίες WEB 30 2 2,4 22

2.Ενότητα Επιστημονικός Λόγος 30 2 2,4 43 Σχεδίαση (design) έντυπων και διαδικτυακών εκδόσεων (1o Τμήμα) 36 εκ του σύνεγγυς 34 24 2 150 17 Σχεδίαση (design) έντυπων και διαδικτυακών εκδόσεων (2o Τμήμα) Ανδ. Βέγλης Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ 44 Σχεδίαση (design) έντυπων και διαδικτυακών εκδόσεων (Β'Κύκλος) // // 16 11 // 18 45 Αντιμετώπιση των εξαρτήσεων στο πλαίσιο του ποινικού σωφρονισμού Ν. Παρασκευόπουλος, Ε. Συμεωνίδου- Καστανίδου Νομική 250 εκ του σύνεγγυς 45 21 20 500 46 Εφαρμοσμένη Ιατρική Στατιστική Μεθοδολογία 16 εκ του σύνεγγυς 30 12 9 CME και 1 ECTS 300 19 A.-Μπ. Χάιδιτς Ιατρικής 47 Εφαρμοσμένη Ιατρική Στατιστική Μεθοδολογία (Β' Κύκλος) // // 41 19 9 CME και 1 ECTS // 20 48 Εκπαίδευση σε θέματα διαπίστευσης εργαστηρίων σύμφωνα με το πρότυπο EN ISO/IEC 17025:2005: Επικύρωση/ Επαλήθευση, Αβεβαιότητα, Διακριβώσεις, Εσωτερικός Έλεγχος Ποιότητας, Επιθεωρήσεις Δ. Λαμπροπούλου Χημείας 56 εκ του σύνεγγυς 36 23 3,4 450 21 47 48 Σεμινάριο μεθοδολογίας Lean Six Sigma Yellow Belt (επίπεδο I) Σεμινάριο μεθοδολογίας Lean Six Sigma Yellow Belt (επίπεδο I) (Β'Κύκλος) Δ. Λαμπροπούλου Χημείας 40 εξ αποστάσεως 3 3 2,4 320 // // 10 7 2,4 // 23

22 49 Εκπαίδευση σε θέματα διαχείρισης ποιότητας σύμφωνα με το πρότυπο EN ISO 9001:2008: Εσωτερικοί και Επικεφαλής Επιθεωρητές Συστημάτων Διαχείρισης Ποιότητας Δ. Λαμπροπούλου Χημείας 40 εξ αποστάσεως 9 7 2,4 320 23 50 Διαδικτυακές υπηρεσίες και εργαλεία 36 εκ του σύνεγγυς 24 15 2 150 Δημοσιογραφίας Ανδ. Βέγλης και ΜΜΕ 51 Διαδικτυακές υπηρεσίες και εργαλεία (Β'Κύκλος) // // 19 13 2 // 24 52 Επιμόρφωση, κατάρτιση, ποιμαντική εξειδίκευση και δια βίου εκπαίδευση εν ενεργεία κληρικών και λαϊκών στελεχών των Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Κρήτης Ανδ. Νανάκης, Β. Καλλιακμάνης Θεολογίας 64 εκ του σύνεγγυς 135 120 4 60 25 53 Διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας: Διδακτικές προσεγγίσεις και (πολυ)πολιτισμικές προκλήσεις Αν. Τσαγγαλίδης Σχολείο Νέας Ελληνικής Γλώσσας 12 εκ του σύνεγγυς 197 87 50 26 54 Θεία Λατρεία-Ενορία-Κοινωνία Δ. Κούκουρα Θεολογίας 64 εκ του σύνεγγυς 71 49 4 100 27 55 Επιμόρφωση κληρικών και υποψήφιων κληρικών της ιεράς Μητροπόλεως Ρόδου σε θέματα λατρείας και ορθόδοξης μαρτυρίας στο σύγχρονο κόσμο Δ. Κούκουρα Θεολογίας 50 εκ του σύνεγγυς 82 54 3 180 28 56 Κύκλος Σεμιναρίων Κλινικής Σεξολογίας Δ. Χατζηχρήστου Ιατρικής 78 εκ του σύνεγγυς 44 41 6,2 Δωρεάνκάλυψη 29 57 Η εκκλησιαστική τέχνη στο μάθημα των Θρησκευτικών και στην Ενοριακή Κατήχηση Ι. Κογκούλης, Μ. Ράντζου Θεολογίας 74 εκ του σύνεγγυς 31 27 6 30 30 58 Σεμινάριο παιδο-οφθαλμολογίας για μηοφθαλμιάτρους 31 59 Πρόγραμμα Επιμόρφωσης για Στελέχη Ενόπλων Δυνάμεων 32 60 Σεμινάρια Κατάρτισης-Προχωρημένες Χρωματογραφικές Μέθοδοι Ανάλυσης Πόσιμου Νερού 33 61 Summer school-learning about Orthodox Theology, Past and Present Ασ. Ματαυτσή Ιατρικής 9 εκ του σύνεγγυς 32 24 6 CME 60 Γ. Παπαχρήστου Οικονομικών Επιστημών 108 εκ του σύνεγγυς 24 24 8,6 χρηματοδό τηση από ΓΕΕΘΑ Κ. Φυτιάνος Χημείας 50 εκ του σύνεγγυς 22 11 4 500 Δ. Κούκουρα Θεολογίας 60 εκ του σύνεγγυς 11 8 5 350+120+ 20 24

34 62 MARE.14 Materials and Techniques for the Restoration of Monuments Compatibility, Durability, Sustainability and Economy issues in Retrofitting Heritage Structures Ι. Παπαγιάννη Πολιτικών Μηχανικών 105 εκ του σύνεγγυς 29 28 8,4 700 25