ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΦΑΝΤΟΥ ΠΕΜΠΤΗ 3 ΜΑΪΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ Α Α1. Τρία ηλεκτρόνια ενός ατόµου βρίσκονται στα παρακάτω τροχιακά. Την υψηλότερη ενέργεια έχει το ηλεκτρόνιο που βρίσκεται στο τροχιακό : Α.(3,1,0) Β.(4,0,0) Γ.(3,2,-1) Α2. Ποιο από τα παρακάτω διαλύµατα µπορεί να είναι ρυθµιστικό: Α. ΗΝ0 3 -ΚΝ0 3 Β. ΗΝ0 2 -ΚΝ0 2 Γ. NH 3 -CH 3 COONa Δ. HBr-NaBr Α3. Το ρη του διαλύµατος που προκύπτει από την πλήρη εξουδετέρωση διαλύµατος ΝαΟΗ µε ένα οξύ στους 25 C : Α. Είναι ίσο µε 7. Β. Είναι µικρότερο του 7. Γ. Είναι µεγαλύτερο ή ίσο µε 7, ανάλογα µε το είδος του οξέος. Δ. Μπορεί να έχει οποιαδήποτε τιµή, από 1 έως 14. Σελίδα 1 από 7
Α4. Σε υδατικό διάλυµα HF προσθέτουµε στερεό NaF, χωρίς µεταβολή του όγκου του διαλύµατος και θερµοκρασίας. Ποιο από τα επόµενα µεγέθη ελαττώνεται: Α. pη [F - ] pka [Η 3 0 + ] Α5. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασµένες; α. Η τρίτη περίοδος περιλαµβάνει στοιχεία που ανήκουν στους τοµείς s,p,d. β. Η συζυγής βάση οποιουδήποτε οξέος είναι ένα ανιόν. γ. Εάν ένα στοιχείο έχει 2 µονήρη ηλεκτρόνια στην υποστιβάδα 2p τότε έχει οπωσδήποτε Ζ=6. δ. Κατά την προσθήκη αέριου HCl σε διάλυµα HCN µειώνεται και το ρη του διαλύµατος και ο βαθµός ιοντισµού του HCN. ε. Διάλυµα που περιέχει NH 4 HSO 4 έχει όξινο ρη. ΘΕΜΑ Β Β1. Δίνονται τα χηµικά στοιχεία 16 S, 20 Ca, 17 Cl και 8 Ο. Β1.Α. Να γράψεις την ηλεκτρονιακή δοµή (στιβάδες και υποστιβάδες) των ατόµων καθενός από τα παραπάνω στοιχεία. Μονάδες 3 Σελίδα 2 από 7
Β1.Β. Να γράψεις τον ηλεκτρονιακό τύπο κατά Lewis των ενώσεων SO 3 και CaO. Β1Γ. Τα χηµικά στοιχεία 16 S, 20 Ca, 17 Cl σχηµατίζουν τα οξείδια SO 3, CaO, Cl 2 O 7. Ισοµοριακές ποσότητες των τριών οξειδίων διαλύονται σε Η 2 Ο και σχηµατίζουν τα διαλύµατα Δ 1, Δ 2 και Δ 3 αντίστοιχα, τα οποία έχουν όλα τον ίδιο όγκο. Η διάταξη των διαλυµάτων κατά αυξανόµενη τιµή ph είναι: α. Δ 2 <Δ 1 <Δ 3 β. Δ 3 <Δ 1 <Δ 2 γ. Δ 1 <Δ 3 <Δ 2 Να επιλέξετε την σωστή απάντηση. Μονάδες 1 Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. B2.A. 1 L διαλύµατος HCl µε ρη=3 αραιώνεται µε x L νερού και προκύπτει διάλυµα µε pη=4. 1 L διαλύµατος CH 3 COOH µε pη=3 αραιώνεται µε ψ L νερού και προκύπτει διάλυµα µε pη=4. Ισχύει: Α. χ=ψ Β. χ>ψ Γ. χ<ψ Β2.Β. Το υδρόθειο (H 2 S) είναι ασθενές διπρωτικό οξύ. Παρακάτω φαίνονται οι αντιδράσεις του πρώτου και του δεύτερου ιοντισµού του στο νερό, ενώ δίνονται και οι σταθερές Ka 1 και Ka 2 αυτών των ιοντισµών: H S+ H O HS - + H O + Ka =10-7 2 2 3 1 HS - + H O S 2- + H O + Ka =10-13 2 3 2 Σελίδα 3 από 7
Όταν το όξινο θειούχο νάτριο (NaHS) διαλύεται σε νερό, διίσταται: NaHS Na + + HS - Τα ιόντα Na + δεν είναι ούτε οξέα ούτε βάσεις κατά Bronsted - Lowry, ενώ τα ιόντα HS - εµφανίζουν αµφιπρωτικό χαρακτήρα: HS - + H O S 2- + H O + (1) 2 3 HS - + H O H S + OH - (2) 2 2 1) Να υπολογίσεις τις σταθερές ιοντισµού για τις (1) και (2). 2) Τα διαλύµατα του όξινου θειούχου νατρίου αναµένουµε να είναι ουδέτερα, όξινα ή αλκαλικά; Να αιτιολογήσεις την απάντηση σου. Γ. Πέντε δοχεία περιέχουν τις ενώσεις 1-βουτανόλη, 2- βουτανόλη, προπανικό οξύ, βουτανόνη και βουτανάλη. Δεν γνωρίζουµε όµως σε ποιο δοχείο περιέχεται η κάθε ένωση. Για να το βρούµε, αριθµούµε τα δοχεία από το 1 έως το 5, παίρνουµε µικρές ποσότητες από το περιεχόµενο καθενός και µε τις κατάλληλες δοκιµασίες διαπιστώνουµε τα εξής: α) Οι ενώσεις που περιέχονται στα δοχεία 1, 3 και 5 εκλύουν υδρογόνο µε την επίδραση νατρίου. β) Οι ενώσεις που περιέχονται στα δοχεία 3, 4 και 5 αποχρωµατίζουν το όξινο διάλυµα του υπερµαγγανικού καλίου. γ) Οι ενώσεις που περιέχονται στα δοχεία 2 και 3 δίνουν κίτρινο ίζηµα, όταν θερµαίνονται µε αλκαλικό διάλυµα ιωδίου. Ποια ένωση περιέχεται σε κάθε δοχείο; Σελίδα 4 από 7
ΘΕΜΑ Γ Δίνεται το παρακάτω διάγραµµα χηµικών µετατροπών: Γ1. Να γράψεις τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, θ, Κ, Λ, Μ, Ν Ξ, Ο και Π. Μονάδες 14 Γ2. Ισοµοριακό µίγµα των ενώσεων Α και Π αντιδρά µε περίσσεια Να, οπότε ελευθερώνονται 6,72L αερίου µετρηµένα σε συνθήκες STP. Να υπολογίσετε την σύσταση του µίγµατος. Γ3. Ίση ποσότητα του µείγµατος των ενώσεων Α και Π οξειδώνεται πλήρως µε διάλυµα KMnO 4 συγκέντρωσης 0,2Μ παρουσία Η 2 SO 4. Να υπολογίσεις τον όγκο του διαλύµατος KMnO 4 που απαιτείται για την πλήρη οξείδωση του µίγµατος. Μονάδες 6 Σελίδα 5 από 7
ΘΕΜΑ Δ Υδατικό διάλυµα NH 4 Cl (Δ) έχει συγκέντρωση Ο,1Ν και ρη=5 στους 25 C. Δ1. Να υπολογίσετε τη σταθερά ιοντισµού για το + NH 4 στους 25 0 C καθώς και τον βαθµό ιοντισµού του. Δ2. 500ml του διαλύµατος (Δ) αραιώνονται στον 1Οπλάσιο όγκο µε προσθήκη H 2 Ο, οπότε προκύπτει διάλυµα (Δ 1 ). Σε 1 l διαλύµατος HCl 2Μ προσθέτουµε 1 l διαλύµατος HNO 3 2Μ, οπότε προκύπτει διάλυµα Δ 2. Αναµιγνύουµε 50ml του διαλύµατος Δ 1 µε 50ml του διαλύµατος Δ 2 οπότε προκύπτει διάλυµα Δ 3. Να υπολογιστεί το ρη του δ/τος (Δ 3 ). Δ3. Σε 100ml διαλύµατος (Δ) προσθέτουµε 0,4g NaOH χωρίς µεταβολή του όγκου του δ/τος. Να υπολογιστεί το ρη του διαλύµατος που προκύπτει. Δίνονται: K w =10-14, σχετικές ατοµικές µάζες Na=23, 0=16, Η = 1. Σελίδα 6 από 7
ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζόµενους) 1. Στο τετράδιο να γράψετε µόνο τα προκαταρκτικά (ηµεροµηνία, εξεταζόµενο µάθηµα). Τα θέµατα να µην τα αντιγράψετε στο τετράδιο. Τα σχήµατα που θα χρησιµοποιήσετε στο τετράδιο µπορούν να γίνουν και µε µολύβι. 2. Να γράψετε το ονοµατεπώνυµό σας στο πάνω µέρος των φωτοαντιγράφων αµέσως µόλις σας παραδοθούν. Καµιά άλλη σηµείωση δεν επιτρέπεται να γράψετε. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε µαζί µε το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα, τα οποία και θα καταστραφούν µετά το πέρας της εξέτασης 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέµατα. 4. Κάθε λύση επιστηµονικά τεκµηριωµένη είναι αποδεκτή. 5. Διάρκεια εξέτασης: Τρεις (3) ώρες µετά τη διανοµή των φωτοαντιγράφων. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης : Μια (1,30) ώρα µετά τη διανοµή των φωτοαντιγράφων. KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ Σελίδα 7 από 7