Το Κυπριακό Σηµείο Επαφής «Ευρώπη για τους Πολίτες» συγχρηµατοδοτείται από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισµού της Κυπριακής ηµοκρατίας (50%) και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (50%) ιαµόρφωση µιας νέας ευρωπαϊκής ταυτότητας Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείται από 27 χώρες και 495 περίπου εκατοµµύρια πολίτες. ς Αυτή ή η ένωση η χ χωρών ρ αντιπροσωπεύει ρ µια µοναδική ή εµπειρία ρ συνάθροισης ρ ης πόρων, ικανοτήτων και ονείρων. Αναµφίβολα, το µεγαλύτερο επίτευγµά της είναι το γεγονός ότι η περιοχή αυτή όπου κάποτε επικρατούσαν οι παγκόσµιοι και οι ψυχροί πόλεµοι µεταµορφώθηκε σε µια απέραντη ζώνη ειρήνης και σταθερότητας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι και µία ένωση πολιτών που απολαµβάνουν δικαιώµατα και επωφελούνται από τις ευκαιρίες που τους προσφέρονται σε αυτή την περιοχή δίχως σύνορα. Ωστόσο, παρά τις αναµφισβήτητες επιτυχίες της ΕΕ κατά τα τελευταία πενήντα χρόνια, εξακολουθεί να παραµένει µια απόσταση µεταξύ της Ένωσης και των πολιτών της. Έτσι, απαιτούνται συνεχείς προσπάθειες για την ξη της ης ένωσης ης των πολιτών και την η ενθάρρυνση ρρ η της ης συµµετοχής χής των ανάπτυξη πολιτών από κάθε γενιά στην οικοδόµηση της Ευρώπης. Για τη επίτευξη του στόχου της γεφύρωσης του χάσµατος αυτού, είναι σηµαντικό να δροµολογηθεί ένας απευθείας διάλογος µε τους πολίτες, ο οποίος να τους ωθεί στο να συµµετάσχουν πιο άµεσα στη διαµόρφωση της Ευρώπης. 1
ΗΕΕστοπλευρόσας Το πρόγραµµα «Ευρώπη για τους Πολίτες» της ΕΕ χρηµατοδοτεί δραστηριότητες που στοχεύουν στην προώθηση µιαςδραστήριαςευρωπαϊκήςεθνικότητας, στην οικοδόµηση µιας ολοκληρωµένης ευρωπαϊκής ταυτότητας και στην προώθηση της κοινής κυριότητας του ευρωπαϊκού έργου. Θα βασιστεί επίσης και στο παρελθόν για την εκτίµηση του παρόντος και την οικοδόµηση του µέλλοντος. Το πρόγραµµα εστιάζει στους πολίτες και ανταποκρίνεται στην ανάγκη για βελτίωση της συµµετοχής της κοινωνίας των πολιτών στην οικοδόµηση της Ευρώπης. Το πρόγραµµα θα αναπτύξει έναν συλλογιστικό και εποικοδοµητικό διάλογο σχετικά µε την ευρωπαϊκή εθνικότητα, τη δηµοκρατία καθώς και τις αξίες που µοιράζονται οι ευρωπαίοι πολίτες και τις κοινές πτυχές της ιστορίας τους. Ενεργοί πολίτες για την Ευρώπη Γνωρίζετε άτοµα από πόλεις αδελφοποιηµένες µε τη δική σας; Έχετε συµµετάσχει ήδη σε κάποιο πρόγραµµα µε πολίτες από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Θα σας ενδιέφερε να µοιραστείτε τις ιδέες σας σχετικά µε το µέλλον της Ευρώπης µε άλλους ευρωπαίους πολίτες; Αυτός ο τοµέας δράσης, ο οποίος σχετίζεται µε τηναδελφοποίηση πόλεων και τα έργα πολιτών, προσφέρει διάφορες ευκαιρίες. Η αδελφοποίηση πόλεων βοηθά στην ενίσχυση της αµοιβαίας γνώσης και κατανόησης µεταξύ των πολιτών σε πόλεις που βρίσκονται σε διαφορετικά κράτη µέλη, προωθώντας τον άµεσο διάλογο και την επικοινωνία µεταξύ τους. Μέσα από τέτοιες άµεσες ανταλλαγές, οι συµµετέχοντες έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν πόσα κοινά έχουν µε άτοµα που ζουν αλλού, καθώς και να µάθουν να εκτιµούν τις διαφορές και την ποικιλότητα που χαρακτηρίζει το ευρωπαϊκό τοπίο. 2
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στηρίζει περισσότερες από χίλιες συναντήσεις πολιτών αδελφοποιηµένων πόλεων κάθε χρόνο. Τα έργα πολιτών διερευνούν νέους τρόπους συµµετοχής των πολιτών και προώθησης της ανάµειξήςτουςσεεπίπεδοεε. Τα έργα περιλαµβάνουν πάνελ πολιτών, επιτροπές πολιτών, καφετέριες πολιτών και πολλά άλλα. Για την ανάπτυξη άλλων έργων σε αυτές τις κατηγορίες, θα υλοποιηθούν ενέργειες κατάρτισης και άλλα υποστηρικτικά µέτρα. Μέτρο 1 Αδελφοποίηση πόλεων Μέτρο 1.1 Συναντήσεις πολιτών αδελφοποιηµένων πόλεων Μέτρο 1.2 Θεµατική δικτύωση αδελφοποιηµένων πόλεων Μέτρο 2 Σχέδια πολιτών και µέτρα υποστήριξης Μέτρο 2.1 Σχέδια πολιτών Μέτρο 2.2 Μέτρα υποστήριξης Αδελφοποίηση πόλεων Το µέτρο αυτό αφορά δραστηριότητες που συνεπάγονται ή προωθούν τις άµεσες ανταλλαγές µεταξύ των ευρωπαίων πολιτών, µέσω της συµµετοχής τους σε δραστηριότητες αδελφοποίησης πόλεων και ενθαρρύνουν τη δικτύωση και τη συνεργασία µεταξύ αδελφοποιηµένων πόλεων. Σχέδια των πολιτών και µέτρα υποστήριξης Στο πλαίσιο αυτού του µέτρου µπορεί να υποστηριχθεί ποικιλία σχεδίων µε διεθνική και δια-τοµεακή διάσταση και µετηνάµεση συµµετοχή πολιτών. Τα σχέδια αυτά θα συγκεντρώσουν πολίτες από διάφορους ορίζοντες, οι οποίοι θα δρουν µαζί ή θα συζητούν κοινά ευρωπαϊκά ζητήµατα, σε τοπικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Πρέπει να εφαρµόζονται καινοτόµες µέθοδοι που να διευκολύνουν τη συµµετοχή των πολιτών. Για να βελτιώνονται οι αδελφοποιήσεις πόλεων και τα σχέδια των πολιτών, θα χρηµατοδοτούνται επίσης µέτρα στήριξης για την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών, για την ανταλλαγή εµπειριών µεταξύ ενδιαφεροµένων και την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων. 3
Ενεργός κοινωνία των πολιτών Είστε µέλος κάποιας εθελοντικής ένωσης; Πιστεύετε ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών µπορούν να συµβάλλουν στη βελτίωση των κοινωνιών µας; Θεωρείτε την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών στην περιοχή σας και στην Ευρώπη ως θετική και δηµοκρατική εξέλιξη; Η πρώτη απάντηση είναι η παροχή υποστήριξης για τα λειτουργικά έξοδα των οµάδων προβληµατισµού και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι οµάδες προβληµατισµού (think tanks) αναγνωρίζονται ως εκκολαπτήρια νέων ιδεών πολιτικής, παρέχουν ανεξάρτητες στρατηγικές συστάσεις και µπορούν να αναλαµβάνουν δραστηριότητες που ενισχύουν το διάλογο, ειδικότερα σε ότι αφορά την ευρωπαϊκή εθνικότητα, τις αξίες και τις κουλτούρες. Οι ευρωπαϊκές ΜΚΟ είναι πολύ εξελιγµένες σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο αλλά έχουν πολύ δρόµο να διανύσουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτή η εστίαση παρέχει στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τις οµάδες προβληµατισµού τη δοµική υποστήριξη που χρειάζονται για να δικτυωθούν στην Ευρώπη. Η δεύτερη απάντηση αφορά στην ενθάρρυνση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών µε διαφορετικούς προσανατολισµούς (µη κυβερνητικές οργανώσεις, συνδικάτα, οµάδες διαµόρφωσης γνώµης κ.λπ.) προκειµένου να οργανώσουν διεθνικά ευρωπαϊκά έργα στα οποία να συµµετέχουν πολίτες ή στα οποία να εκπροσωπούνται τα συµφέροντά τους. Αυτού του είδους η άµεση συνεργασία συµβάλλει στην αµοιβαία κατανόηση και βοηθά στον προσδιορισµό κοινών προβληµατισµών και αξιών. Μέτρο 1 και 2: ιαρθρωτική στήριξη ερευνητικών οργανώσεων στον τοµέα των ευρωπαϊκών δηµόσιων πολιτικών (οµάδες προβληµατισµού) και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε ευρωπαϊκό επίπεδο Μέτρο 3: Στήριξη σχεδίων που προτείνονται από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών 4
ιαρθρωτική στήριξη ερευνητικών οργανισµών στον τοµέα των ευρωπαϊκών δηµόσιων πολιτικών (οµάδες προβληµατισµού) Αυτό το µέτρο αποσκοπεί στην ενίσχυση της θεσµικής ικανότητας των ερευνητικών οργανισµών στον τοµέα των ευρωπαϊκών δηµόσιων πολιτικών (οµάδες προβληµατισµού) οι οποίοι διαµορφώνουν νέες ιδέες και προβληµατισµούς για τα ευρωπαϊκά θέµατα, την ενεργό συµµετοχή του ευρωπαίου πολίτη στα κοινά ή τις ευρωπαϊκές αξίες. ιαρθρωτική στήριξη οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών σε ευρωπαϊκό επίπεδο Αυτό το µέτρο θα παράσχει στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών µε ευρωπαϊκή διάσταση την ικανότητα και τη σταθερότητα που χρειάζονται για να αναπτύξουν δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στόχος είναι η προαγωγή µιας δοµηµένης, συνεκτικής και ενεργού κοινωνίας των πολιτών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στήριξη σχεδίων που προτείνονται από οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών Στόχος αυτού του µέτρου είναι η υποστήριξη της συνεργασίας επί συγκεκριµένων σχεδίων µεταξύ οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών από διαφορετικές συµµετέχουσες χώρες. Πολλές και διαφορετικές οργανώσεις, τοπικής, περιφερειακής, εθνικής ή ευρωπαϊκής εµβέλειας, µπορούν να συµµετάσχουν. Μαζί για την Ευρώπη Σας δόθηκε ποτέ η ευκαιρία να συµµετάσχετε σε κάποια σηµαντική εκδήλωση όπου εσείς, οι ευρωπαίοι πολίτες, ήσασταν στο επίκεντρο; Θελήσατε ποτέ να µάθετε περισσότερα σχετικά µε τον τρόπο συµµετοχής σε κάποιο ευρωπαϊκό έργο; Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ενεργήσει ως µεσολαβητής, εστιάζοντας σε 3 πτυχές: Η 1 η πτυχή αφορά στην οργάνωση εκδηλώσεων ευρείας προβολής. Αυτές οι δηµοφιλείς εκδηλώσεις θα εµπνεύσουν και θα παρακινήσουν του πολίτες αλλά και θα κεντρίσουν το ενδιαφέρον τους. Θα τους βοηθήσουν να ταυτιστούν πιο στενά µε το ευρωπαϊκό έργο. Επίσης, θα τους ενηµερώσουν περισσότερο σχετικά µε την ιστορία της ΕΕ, τα επιτεύγµατά της και τις αξίες της, αλλά και θα διευκολύνουν τον διαπολιτισµικό διάλογο. Η 2 η πτυχή αφορά στη χρηµατοδότηση µελετών, ερευνών και δηµοσκοπήσεων που βελτιώνουν την κατανόηση των ευρωπαίων πολιτών, της εθνικότητας και της ταυτότητας. 5
Ητελικήπτυχήέχει να κάνει µε την ανάπτυξη εργαλείων ενηµέρωσης και διάχυσης πληροφοριών που θα συµβάλουν στην πληροφόρηση σχετικά µε τις ευκαιρίες που παρέχει το πρόγραµµα, τις δραστηριότητες που υποστηρίζει και τα παραδείγµατα χρηστής πρακτικής. Οι προβολείς θα στραφούν και σε άλλες ευρωπαϊκές δράσεις που αφορούν στηνεθνικότητα. Εκδηλώσεις ευρείας προβολής Αυτό το µέτρο θα υποστηρίξει εκδηλώσεις που διοργανώνονται από την Επιτροπή, ενδεχοµένως σε συνεργασία µε τακράτη µέλη ή άλλους ενδεδειγµένους εταίρους, οι οποίες βοηθούν τους πολίτες να αισθανθούν ότι ανήκουν στην ίδια κοινότητα και ενισχύουν την αφοσίωσή τους στο ευρωπαϊκό οικοδόµηµα. Μελέτες ΗΕπιτροπήθαπροβείσεµελέτες, έρευνες και δηµοσκοπήσεις µε σκοπό να κατανοήσει καλύτερα το ζήτηµα τηςενεργούσυµµετοχής των πολιτών στα κοινά σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εργαλεία ενηµέρωσης και διάδοσης πληροφοριών Ευρεία ενηµέρωση, σχετικά µε τις διάφορες δραστηριότητες του προγράµµατος ή άλλες ευρωπαϊκές δράσεις που αφορούν την ιδιότητα του πολίτη και λοιπές συναφείς πρωτοβουλίες, θα παρασχεθεί µέσω διαφόρων εργαλείων διάδοσης πληροφοριών. Ενεργός ευρωπαϊκή µνήµη Έχετε επισκεφθεί ποτέ τον χώρο κάποιου παλιού στρατοπέδου συγκέντρωσης; Θα αφιερώνατε χρόνο για να συλλέξετε µαρτυρίες από τους επιζώντες από τις διώξεις των ναζί και του σταλινισµού; Πόσο σηµαντικό είναι για εσάς να διατηρήσετε ζωντανή τη µνήµη του παρελθόντος της Ευρώπης; Η ειρήνη και η σταθερότητα που σήµερα θεωρούµε δεδοµένες στην Ευρώπη, δεν θεωρούνταν πάντοτε έτσι: τα ανθρώπινα δικαιώµατα δεν προστατεύονταν ανέκαθεν. Το πρώτο µισό του 20ού αιώνα κλονίστηκε από δύο παγκόσµιους πολέµους που κόστισαν στην Ευρώπη δεκάδες εκατοµµύρια ζωές. Είναι σηµαντικό να διατηρηθεί η µνήµη αυτής της τραγωδίας ζωντανή προκειµένου να αποφευχθούν παρόµοια γεγονότα στο µέλλον. Είναι επίσης απαραίτητο οι ευρωπαίοι να γνωρίζουν το παρελθόν και να κατανοούν το λόγο για τον οποίο δηµιουργήθηκε η ΕΕ και ποιοι θα πρέπει να είναι οι µελλοντικοί της στόχοι. 6
Αυτός ο τοµέας δράσης προάγει τη ζωντανή µνήµη σε όλη την Ευρώπη. Τα έργα που υποστηρίζονται συντηρούν τους χώρους όπου έγιναν µαζικοί εκτοπισµοί και µαζικέςεξοντώσειςυπότοναζιστικόκαιτοσταλινικόκαθεστώς. ιαφυλάσσουν τις αναµνήσεις και τις εµπειρίες επιζώντων και µαρτύρων. Ενθαρρύνουν τους πολίτες, και ειδικότερα τους νέους, να αναλογιστούν τις αιτίες και τις συνέπειες αυτών των δύο ολοκληρωτικών ιδεολογιών. Τέλος, ενισχύεται η δικτύωση οργανώσεων µε κοινές ανησυχίες. Ποιος µπορεί να συµµετέχει στο πρόγραµµα «Ευρώπη για τους πολίτες»; Άµεσοιµ δικαιούχοι επιδοτήσεων Το πρόγραµµα είναι ανοικτό σε όλα τα ενδιαφερόµενα µέρη που προωθούν την ενεργό συµµετοχή του πολίτη στα κοινά. Τα κριτήρια επιλεξιµότητας των υποψήφιων οργανισµών ορίζονται ειδικά για κάθε µέτρο/ υπο-µέτρο. Οµάδα-στόχος Το πρόγραµµα απευθύνεται στους «ευρωπαίους» πολίτες, οι οποίοι, για τους σκοπούς του παρόντος προγράµµατος, είναιοιπολίτεςτωνκρατών µελών της ΕΕ, οι πολίτες των λοιπών συµµετεχουσών χωρών καθώς και οι νοµίµως διαµένοντες στις συµµετέχουσες χώρες. 7
Περισσότερες πληροφορίες: Σηµείο Επαφής για το Πρόγραµµα «Ευρώπηρ η για τους Πολίτες» Αναπτυξιακός Οργανισµός ΤΑΛΩΣ ιογένους 1, Μπλοκ Α, 4 ος όροφος, 2404 Έγκωµη, Λευκωσία Τηλ.: 22454333 Τοτ: 22660009 Μελίντα Κούτη: mk@talos-rtd.com Στέλιος Στυλιανού: ss@talos-rtd.com 8