Οδηγός καταγραφής προβλημάτων ΑΝΕΡΓΩΝ που δυσχεραίνουν την ανάπτυξη της απασχόλησης και επιχειρηματικότητας

Δικαιούχος: Αναπτυξιακή Σύμπραξη (Α.Σ.) «Δημοκρίτεια: Πρωτοβουλία απασχόλησης και επιχειρηματικότητας σε δυναμικούς κλάδους της τοπικής οικονομίας στο Ν.Ξάνθης» Έργο: «Δημοκρίτεια: Πρωτοβουλία απασχόλησης και επιχειρηματικότητας σε δυναμικούς κλάδους της τοπικής οικονομίας στο Ν.Ξάνθης». Δράση 3 : Δικτύωση της Α.Σ. με άλλες Α.Σ. για την ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας Yποδράση 3.2 : Καταγραφή προβλημάτων ΑΝΕΡΓΩΝ. που δυσχεραίνουν την ανάπτυξη απασχόλησης και επιχειρηματικότητας Οδηγός καταγραφής προβλημάτων ΑΝΕΡΓΩΝ που δυσχεραίνουν την ανάπτυξη της απασχόλησης και επιχειρηματικότητας Φορέας Υλοποίησης (Εταίρος Α.Σ.): Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό & Ερευνητικό Κέντρο Αθηνών (Ε.Π.Ε.Κ.Α.) Η Πράξη «Δημοκρίτεια -Πρωτοβουλία απασχόλησης & επιχειρηματικότητας σε δυναμικούς κλάδους της τοπικής οικονομίας στο Ν. Ξάνθης» υλοποιείται στο πλαίσιο της δράσης 7:«Τοπικά σχέδια για την απασχόληση, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των τοπικών αγορών εργασίας», της Κατηγορίας Παρέμβασης 1:Ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, του Θεματικού Άξονα Προτεραιότητας 3:«Διευκόλυνση της πρόσβασης στην Απασχόληση» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013» που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ). 1

Περιεχόμενα Α/Α Ενότητα Σελίδα 1. Εισαγωγή - Λίγα λόγια για την Α.Σ. «ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΑ» και τη δράση 3.2 «Καταγραφή προβλημάτων ΑΝΕΡΓΩΝ που δυσχεραίνουν την ανάπτυξη απασχόλησης και επιχειρηματικότητας» 3 2. Μεθοδολογία εργασιών 7 3. Αντικείμενα καταγραφής 11 4. Συμπεράσματα - Προτάσεις 13 5. Συνημμένα εργαλεία καταγραφής (αποτύπωση ερωτηματολογίων) 23 2

1. Εισαγωγή - Λίγα λόγια για την Α.Σ. «ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΑ» και τη δράση 3.2 «Καταγραφή προβλημάτων ΑΝΕΡΓΩΝ που δυσχεραίνουν την ανάπτυξη απασχόλησης και επιχειρηματικότητας» 3

Η πράξη «ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΑ - ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥΣ ΚΛΑΔΟΥΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΟ Ν.ΞΑΝΘΗΣ» αποτελεί μια ολοκληρωμένη παρέμβαση κοινωνικής ένταξης και προώθησης της απασχόλησης στην τοπική αγορά εργασίας της Περιοχής Υλοποίησης. Δικαιούχος της πράξης είναι η Αναπτυξιακή Σύμπραξη (Α.Σ.) με την επωνυμία «ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΑ» στο πλαίσιο της Δράσης 7: «Τοπικά σχέδια για την απασχόληση, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των τοπικών αγορών εργασίας», της Κατηγορίας Παρέμβασης 1:Ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, του Θεματικού Άξονα Προτεραιότητας 3:«Διευκόλυνση της πρόσβασης στην Απασχόληση» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013» που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ). Κύριος στόχος της παρέμβασης είναι να ενδυναμώσει, να ενθαρρύνει, να συνηγορήσει και να δώσει προοπτική στους ανθρώπους που είναι άνεργοι, εγγεγραμμένοι στα Μητρώα του ΟΑΕΔ, καθώς και τους δυνητικούς ωφελούμενους, νέους επιστήμονες και ασφαλισμένους στον ΟΓΑ, που πληρούν τις προϋποθέσεις της πρόσκλησης και που κατοικούν στην περιοχή παρέμβασης, και που βρίσκονται σε κατάσταση ανεργίας και να τους δώσει «ακτίνα» προοπτικής μέσα από την συνεργασία, αλληλεγγύη και την εξωστρέφεια. Ο κύριος άξονας είναι η κοινωνική οικονομία με εργαλείο τον νέο νόμο 4019/2011 που δίνει την δυνατότητα της ίδρυσης κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων Αντικείμενο της πράξης είναι η ενεργοποίηση και η κινητοποίηση των τοπικών Φορέων, με στόχο την εξασφάλιση της δημιουργίας θέσεων 4

απασχόλησης για άνεργα μέλη της Ομάδας Στόχου, ως αποτέλεσμα διάγνωσης εξειδικευμένων τοπικών αναγκών και ανάδειξης των αναπτυξιακών δυνατοτήτων της Περιοχής Παρέμβασης. Ως παραγόμενα προϊόντα προσδοκάται η προώθηση δημιουργίας θέσεων απασχόλησης ή η δημιουργία Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων σε τομείς της Κοινωνικής Οικονομίας. Μέσα από το σχέδιο επιχειρείται η ενίσχυση της απασχολησιμότητας των ωφελούμενων ανέργων, η δημιουργία ευνοϊκού επιχειρηματικού κλίματος, η δυνατότητα ανάπτυξης ίσων ευκαιριών για ανάπτυξη μορφών απασχόλησης από ομάδες ανθρώπων που ουσιαστικά λόγω προσωπικών δυσκολιών (π.χ. έλλειψη ικανών κεφαλαίων, μη επαρκής αυτοπεποίθηση κλπ), δεν θα μπορούσαν ή δεν θα τολμούσαν να αυτενεργήσουν. Οι εμπλεκόμενες στο Δίκτυο Αναπτυξιακές Συμπράξεις (Α.Σ.) υλοποιούν Πράξεις με ομοειδή χαρακτηριστικά ώστε να μπορούν να συνεργαστούν και να αποφέρουν θετικά αποτελέσματα στους τομείς ενίσχυσης της απασχόλησης & επιχειρηματικότητας μελών ΑΝΕΡΓΩΝ., με βασικότερα τα εξής: - Περιοχή παρέμβασης με ομοειδή χαρακτηριστικά - Ωφελούμενες ομάδες στόχους με ομοειδή κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα (άνεργοι, άτομα ευρισκόμενα σε κατάσταση φτώχειας και απειλούμενα από φτώχεια, κλπ) - Ολοκληρωμένες δράσεις ενίσχυσης της απασχόλησης και επιχειρηματικότητας των ωφελούμενων σε τοπικό επίπεδο (δικτύωση δομών, συμβουλευτική, κατάρτιση, προώθηση της απασχόλησης κλπ). Στο πλαίσιο της ανωτέρω Πράξης υλοποιείται η δράση 3 - «Δικτύωση της Α.Σ. με άλλες Α.Σ. για την ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας» που περιλαμβάνει την υποδράση 3.2 «Καταγραφή προβλημάτων ΑΝΕΡΓΩΝ που δυσχεραίνουν την ανάπτυξη απασχόλησης και επιχειρηματικότητας». 5

Στόχος της υποδράσης είναι ο εντοπισμός μέσω διερεύνησης μεταξύ των εμπλεκόμενων Αναπτυξιακών Συμπράξεων καθώς και μελών/φορέων των ευπαθών κοινωνικά ομάδων, των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι τελευταίες και τα οποία δρουν ανασταλτικά στην ανάπτυξη της απασχόλησης και της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Η καταγραφή έχει σαν αποτέλεσμα να προσεγγιστούν όχι μόνον εκ των άνω αλλά και εκ των κάτω (bottom up) τα κενά και οι ακαμψίες και με την επεξεργασία τους να ενσωματωθούν σε μελλοντικές προτάσεις πολιτικής του Δικτύου για την Απασχόληση/ Επιχειρηματικότητα. 6

2. Μεθοδολογία εργασιών 7

Η καταγραφή των προβλημάτων/αναγκών των ωφελούμενων μελών Ε.Κ.Ο. των συνεργαζόμενων Α.Σ. βασίζεται στην εκπόνηση και αξιοποίηση των κάτωθι «εργαλείων»: ειδικά διαμορφωμένου ερωτηματολογίου για την εξαγωγή στατιστικών στοιχείων, αποτύπωσης συμπερασμάτων όπως αυτά εξάγονται από τα συμπληρωμένα ερωτηματολόγια, οδηγού καταγραφής προβλημάτων ΑΝΕΡΓΩΝ με ενσωμάτωση ενδεικτικών συμπερασμάτων /προτάσεων που προκύπτουν από τα ανωτέρω εργαλεία για τυχόν βελτιώσεις σε τομείς που αφορούν την απασχόληση/επιχειρηματικότητα των χρηστών. Κατά τα ανωτέρω, διαπιστώνουμε ότι το βασικό εργαλείο (μέθοδος) εκπόνησης του οδηγού είναι το ερωτηματολόγιο. Πρόκειται για ερωτηματολόγιο που περιλαμβάνει ερωτήσεις «κλειστού» καθώς και «ανοικτού» τύπου, τα δεδομένα του οποίου συλλέγονται και χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τις ανάγκες του έργου, τηρώντας τις αρχές προστασίας προσωπικών δεδομένων. Η ενσωμάτωση ερωτήσεων και των (2) ανωτέρω κατηγοριών ενέχει τα κάτωθι, ενδεικτικά, πλεονεκτήματα: 1)δύνανται να συμπληρωθούν κατά τρόπο που διευκολύνει και εξυπηρετεί τον ερωτώμενο, κυρίως μέσω της εφαρμογής της υποκατηγορίας ερωτήσεων «πολλαπλών επιλογών» 2) εξοικονομούν ταχύτητα και χρόνο 3)ασκούν χαμηλή επιρροή στον ερωτώμενο από πλευράς του Φορέα καταγραφής/ερευνητή 4) είναι απλές, γρήγορες και κατανοητές, ώστε να διευκολύνονται οι ωφελούμενοι στις απαντήσεις τους 8

5)μειώνουν τις διακρίσεις ανάμεσα στους ερωτώμενους με διαφορετικό μορφωτικό υπόβαθρο 6) επιτρέπουν ευκολότερη σύγκριση συμπερασμάτων 7) διασφαλίζουν ευκολία στην αναφορά των αποτελεσμάτων. Ως στοιχεία σχεδιασμού των ερωτηματολογίων λήφθηκαν υπόψη οι κάτωθι παράμετροι: οι στόχοι τη δράσης αναφορικά με τον εντοπισμό των προβλημάτων που δρουν ανασταλτικά στην ανάπτυξη της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας των ΑΝΕΡΓΩΝ, η κατανόηση του περιεχομένου των ερωτήσεων, ο προσδιορισμός των πληροφοριών, ο προσδιορισμός του ερωτώμενου πληθυσμού, οι πληροφορίες σχετικά με τους συμμετέχοντες στη δράση. Η χρήση του ερωτηματολογίου αλλά και η διαμόρφωση του τελικού περιεχομένου του προϊόντος, διαμορφώνεται με γνώμονα τις σύγχρονες μεθόδους και τεχνικές διαπολιτισμικής προσέγγισης-εκπαίδευσης ενηλίκων, και ειδικότερα: διαπολιτισμική προσέγγιση διαπολιτισμική αγωγή κοινωνικοποίηση ωφελούμενου αποφυγή συγκρούσεων κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά ερωτώμενου δυναμικού ανάπτυξη, καλλιέργεια φιλικού κλίματος και αισθήματος εμπιστοσύνης ανάμεσα στους ερωτηθέντες και τους φορείς επεξεργασίας-καταγραφής συμπερασμάτων. Το δείγμα των ερωτηθέντων είναι ικανοποιητικό και αντιπροσωπευτικό τόσο σε ποσότητα όσο και σε ευρύτητα πληθυσμού. Ειδικότερα, μέσω του ερωτηματολογίου προσεγγίζονται 100 ωφελούμενα μέλη των συνεργαζόμενων Α.Σ. με βάση τις ακόλουθες προϋποθέσεις : 9

Να ανήκουν στην Ομάδα-Στόχο των ανέργων, εγγεγραμμένων στα Μητρώα Ανεργίας του ΟΑΕΔ και να διαθέτουν κάρτα ανεργίας σε ισχύ μέχρι και την έναρξη του σχεδίου/προγράμματος Να ανήκουν στην κατηγορία των δυνητικά ωφελούμενων νέων επιστημόνων (ιατρών, οδοντίατρων, κτηνίατρων, φαρμακοποιών, δικηγόρων, μηχανικών που είναι απόφοιτοι Πανεπιστημιακών / Πολυτεχνικών σχολών) και ασφαλισμένων στον ΟΓΑ σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις της πρόσκλησης Να διαβιούν στην περιοχή παρέμβασης Άνδρες-Γυναίκες. Επισημαίνεται ότι, οι ερωτήσεις του ερωτηματολογίου απευθύνονται στο δείγμα των ερωτηθέντων ανέργων. καθώς αφορούν ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος σχετικά με την απασχόληση / ανάπτυξη επιχειρηματικότητας. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι Α.Σ. που συμμετέχουν στην εκπόνηση του οδηγού και ο αριθμός των ερωτηματολογίων που επεξεργάσθηκαν: Α/Α A.Σ. Ωφελούμενη ομάδα στόχος Αριθμός ερωτηματολογίων ωφελούμενων 1 Α.Σ. «ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΑ» ΑΝΕΡΓΟΙ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΣΤΑ ΜΗΤΡΩΑ 10 ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΟΑΕΔ /ΔΥΝΗΤΙΚΑ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΝΕΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ- ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ ΟΓΑ 2 Α.Σ. «ΚΙΘΑΙΡΩΝΕΙΑ» ΑΝΕΡΓΟΙ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΣΤΑ ΜΗΤΡΩΑ 10 ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΟΑΕΔ /ΔΥΝΗΤΙΚΑ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΝΕΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ- ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ ΟΓΑ 3 Α.Σ. «ΠΡΑΣΙΝΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ» ΈΛΛΗΝΕΣ ΤΣΙΓΓΑΝΟΙ (ΡΟΜΑ) 10 4 Α.Σ. «ΤΑΥΓΕΤΕΙΑ» ΑΝΕΡΓΟΙ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΣΤΑ ΜΗΤΡΩΑ 10 ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΟΑΕΔ /ΔΥΝΗΤΙΚΑ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΝΕΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ- ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ ΟΓΑ 5 Α.Σ. «ΑΚΤΙΝΕΣ ΖΩΗΣ ΛΕΣΒΟΥ» ΑΝΕΡΓΟΙ ΕΓΓΕΓΡΑΜΜΕΝΟΙ ΣΤΑ ΜΗΤΡΩΑ 10 ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΟΑΕΔ /ΔΥΝΗΤΙΚΑ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΙ ΝΕΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ- ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ ΟΓΑ ΣΥΝΟΛΟ 50 10

3. Αντικείμενα καταγραφής 11

Γενικό αντικείμενο της καταγραφής είναι η συγκέντρωση μετρήσιμων αποτελεσμάτων σχετικά με τα προβλήματα που απασχολούν τους ωφελούμενους ΑΝΕΡΓΟΥΣ και τα οποία δρουν ανασταλτικά στην ανάπτυξη της απασχόλησης και της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Ειδικότερα αντικείμενα καταγραφής δύνανται να αναφερθούν, ενδεικτικά, τα εξής: Οι συμμετέχοντες ωφελούμενοι Ο σκοπός και οι στόχοι της δράσης (οδηγού) σε επίπεδο καταγραφής προβλημάτων / αναγκών ωφελούμενων Οι ανάγκες των ωφελούμενων καθ αυτές οι οποίες διακρίνονται με γνώμονα τις ακόλουθες παραμέτρους: Το προφίλ των ερωτηθέντων ωφελούμενων Το είδος της απασχόλησης/ επιχειρηματικής δραστηριότητας που προτίθενται να αναλάβουν Τη διερεύνηση των βασικών κινήτρων για την ανάληψη επιχειρηματικής δράσης Τα προβλήματα των ωφελούμενων στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του επιχειρηματικού τους σχεδίου Την αξιολόγηση της ποιότητας των υπηρεσιών που τους προσφέρονται στους τομείς των αναγκών τους. Τα στοιχεία που προκύπτουν από τα ανωτέρω δεδομένα, ποσοτικοποιούνται στη συνέχεια μέσω των αποτυπώσεων κατά τρόπο ώστε να προκύπτει μια κωδικοποιημένη εικόνα των αναγκών/προβλημάτων των χρηστών στις θεματικές του ερωτηματολογίου. Παράλληλα, μέσω της ενσωμάτωσης των αποτελεσμάτων των αποτυπώσεων στον παρόν οδηγό, επιχειρείται : ο εντοπισμός και η ανάδειξη των βασικότερων αναγκών και προβλημάτων των μελών ΑΝΕΡΓΩΝ, η καταγραφή των δυνατοτήτων και ιδιαιτεροτήτων των ομάδων, η ανίχνευση, κατά προσέγγιση, των δυνατοτήτων βελτίωσης σε τομείς πολιτικής που σχετίζονται με την κατάρριψη των εμποδίων που δρουν ανασταλτικά στην απασχόληση /επιχειρηματικότητα. 12

4. Συμπεράσματα - Προτάσεις 13

Όπως προκύπτει από τη στατιστική επεξεργασία και αποτύπωση των απαντήσεων των ερωτηματολογίων, οι ερωτηθέντες είναι άτομα που ανήκουν σε κάποια από τις προαναφερθείσες κοινωνικές ομάδες, βρίσκονται στο περιθώριο της αγοράς εργασίας και μέσω των Πράξεων των συνεργαζόμενων Αναπτυξιακών Συμπράξεων συμμετέχουν στα ολοκληρωμένα σχέδια προκειμένου να επωφεληθούν από τις δράσεις δικτύωσης, συμβουλευτικής, κατάρτισης με απώτερο στόχο την προώθηση στην απασχόληση ή την επιχειρηματική δράση. Οι διαπιστώσεις/συμπεράσματα σύμφωνα με τις παραμέτρους που αναφέρονται στο ερωτηματολόγιο, διατυπώνονται ως ακολούθως : Εργασιακή εμπειρία Για την πλειοψηφία των ερωτηθέντων οι επαγγελματικές/επιχειρηματικές δράσεις που προωθούνται μέσα από το έργο των ΤΟΠΣΑ/ΤΟΠΕΚΟ (της κάθε Α.Σ.) αποτελούν την πρώτη τους εργασιακή εμπειρία Ωστόσο, αρκετοί εξ αυτών που απάντησαν ότι δεν είναι η πρώτη, δηλώνουν στο μεγαλύτερο μέρος τους ότι η προηγούμενη εργασιακή εμπειρία τους προέρχεται από το χώρο του εμπορίου, ενώ ακολουθούν οι διάφορες περιστασιακές εργασίες, οι οικοδομές και ο αγροτικός τομέας. Επιπλέον, οι περισσότερο εξ αυτών δηλώνουν ότι η δραστηριότητά τους διήρκησε από 1 έτος και άνω, ενώ ακολουθεί μικρότερο μέρος με χρονικό διάστημα από 6 μήνες έως 1 έτος και ακόμη λιγότερο έως 6 μήνες. Η συντριπτική πλειοψηφία τους δηλώνει ότι εργάζονταν σε πολύ μικρή επιχείρηση. Από τα ανωτέρω αναδεικνύεται η χαμηλή επαφή των ωφελούμενων με την εργασιακή εμπειρία και συγχρόνως η ανάγκη τους για ενίσχυση των υπηρεσιών στον τομέα αυτό. Επιπλέον, διαπιστώνεται ότι ακόμη και στις περιπτώσεις της προϋπάρχουσας εργασιακής εμπειρίας, είναι σε αρκετές περιπτώσεις περιστασιακή και προέρχεται από πολύ μικρά 14

επιχειρηματικά περιβάλλοντα μη δυνάμενα να εξασφαλίζουν εξειδίκευση, τεχνογνωσία και σταθερές προοπτικές απασχόλησης. Ύπαρξη συμπληρωματικής απασχόλησης πλέον της νέας θέσης εργασίας/επιχειρηματικής δραστηριότητας στο πλαίσιο των σχεδίων ΤΟΠΣΑ/ΤΟΠΕΚΟ Η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων δηλώνει ότι δεν διαθέτει κάποια συμπληρωματική απασχόληση παράλληλα με τη νέα θέση εργασίας/επιχειρηματικής δραστηριότητας που προωθείται στο πλαίσιο των σχεδίων όπου συμμετέχουν. Το σύνολο δε αυτών που απάντησαν ότι διαθέτουν συμπληρωματική απασχόληση, αναφέρουν ότι απασχολούνται ως πωλητές ή ασχολούνται με το εμπόριο/μικρεμπόριο από 3 έως 6 ώρες. Από τα ανωτέρω διαπιστώνεται ότι οι ερωτηθέντες έχουν επενδύσει στις ενέργειες προώθησης της απασχόλησης /επιχειρηματικότητας για την εργασιακή τους ένταξη και βασίζονται σε αυτές ως το κύριο μέσο επαγγελματικής τους δράσης και εξέλιξης, γεγονός που καθιστά αναγκαία την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και ωφελιμότητάς τους για τις Δικαιούχους-Α.Σ. των αντίστοιχων έργων. Τομέας οικονομίας στον οποίο εντάσσεται η σχεδιαζόμενη απασχόληση/επιχειρηματική δραστηριότητα Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων δηλώνει ως τομέα ένταξης της σχεδιαζόμενης απασχόλησης /επιχειρηματικότητας τον ευρύτερο τομέα της κοινωνικής οικονομίας. Ακολουθεί ένα σημαντικό μέρος των ερωτηθέντων που δηλώνει τον τριτογενή τομέα (εμπόριο, τουρισμός, υπηρεσίες), ενώ μικρότερο μέρος δηλώνει τα πράσινα/τεχνικά επαγγέλματα του δευτερογενούς τομέα και ακόμη μικρότερο που δηλώνει τον πρωτογενή τομέα (αγροτικά επαγγέλματα), στοιχείο που σχετίζεται με τον αστικό χαρακτήρα της πλειοψηφίας των 15

περισσότερων περιοχών παρέμβασης των σχεδίων δράσης των εμπλεκόμενων Α.Σ. Από τις ανωτέρω διαπιστώσεις συμπεραίνεται ότι ανερχόμενος τομέας της οικονομίας αναδεικνύεται ο τομέας της κοινωνικής οικονομίας. Αντικείμενο της νέας απασχόλησης/επιχειρηματικής δραστηριότητας: Μεγάλο μέρος των ερωτηθέντων δηλώνει ως αντικείμενο της νέας απασχόλησης/επιχειρηματικής δραστηριότητας τις δραστηριότητες του τομέα κοινωνικής οικονομίας, ενώ ένα μικρότερο μέρος δηλώνει το εμπόριο και τις πωλήσεις. Ακολουθεί ένα μέρος των ερωτηθέντων που δηλώνει τις υπηρεσίες νέων τεχνολογιών, ενώ μικρότερα ποσοστά σημειώνουν η μεταποίηση, τα τεχνικά επαγγέλματα ή τα πράσινα επαγγέλματα. Όπως αναφέρθηκε ανωτέρω διαπιστώνεται ότι στις προτιμήσεις των ωφελούμενων σε υψηλή θέση βρίσκονται επαγγέλματα του τομέα της κοινωνικής οικονομίας καθώς εμπεριέχουν εφαρμογές σε διάφορους τομείς που εξασφαλίζουν βιώσιμες προοπτικές απασχόλησης (θέσεις εργασίας στον πολιτισμό, την κοινωνική πρόνοια ή τις επιχειρήσεις συλλογικού-παραγωγικού σκοπού). Ενδιαφέρουσα είναι και η προτίμηση των ωφελούμενων στις υπηρεσίες και τα αντικείμενα των νέων τεχνολογιών που εξασφαλίζουν ανταγωνιστικότητα στο εργασιακό περιβάλλον. Σε κάθε περίπτωση, τα αντικείμενα απασχόλησης/επιχειρηματικότητας σχεδιάζονται με γνώμονα τις δράσεις κατάρτισης και συμβουλευτικής των σχεδίων στο πλαίσιο των οποίων οι ωφελούμενοι, αφενός μεν αποκτούν τις κατάλληλες δεξιότητες αφετέρου δε, σε συνεργασία με τους συμβούλους απασχόλησης σχεδιάζουν τα επαγγελματικά και επιχειρηματικά τους σχέδια προσαρμοσμένα στις ανάγκες και ιδιαίτερα κοινωνικά χαρακτηριστικά τους. 16

Οι επόμενες διαπιστώσεις αφορούν ωφελούμενους υποψήφιους επιχειρηματίες Κεφάλαιο κίνησης και πηγές χρηματοδότησης: Ως μέσο ύψος κεφαλαίου κίνησης των σχεδιαζόμενων δράσεων, από τη συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων δηλώνεται ποσό 25.000-100.000, ενώ ικανό μέρος των ερωτηθέντων περιορίζονται σε μικρότερο κεφάλαιο κίνησης έως 25.000. Από τα ανωτέρω στοιχεία συμπεραίνεται ότι οι δυσμενείς και αβέβαιες οικονομικές συνθήκες που επικρατούν σήμερα στη χώρα μας διατηρούν χαμηλές τις επενδυτικές προσδοκίες των ενδιαφερόμενων επιχειρηματιών οι οποίοι παραμένουν επιφυλακτικοί στο να δεσμεύσουν μεγάλα ποσά για το ξεκίνημα μιας νέας επιχείρησης. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση το ύψος του κεφαλαίου κίνησης σχετίζεται και με είδος της επιχειρηματικής δραστηριότητας του κάθε υποψήφιου. Σε ότι αφορά τις πηγές χρηματοδότησης, ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία που δείχνουν ότι μεγάλο μέρος των ερωτηθέντων δηλώνει ότι στηρίζεται κυρίως σε προσωπικούς πόρους και σε επιχορηγήσεις του δημοσίου, ενώ αρκετοί λιγότεροι υποψήφιοι καταφεύγουν στον τραπεζικό δανεισμό, κίνηση που έχει επηρεαστεί περισσότερο αρνητικά κατά τα τελευταία έτη λόγω της οικονομικής κρίσης, της μειωμένης ρευστότητας των τραπεζών αλλά και των ήδη υπερχρεωμένων νοικοκυριών και επαγγελματιών και θα πρέπει να απασχολήσει τους αρμόδιους φορείς στο σχεδιασμό νέων μέτρων για τον ευνοϊκότερο δανεισμό και τη διευκόλυνση των εν ενεργεία και εν δυνάμει επιχειρηματιών. Αυτοαπασχολούμενη μορφή εργασίας και απασχολούμενο προσωπικό Από την επεξεργασία των ερωτηματολογίων διαπιστώνεται ότι η συντριπτική πλειοψηφία αυτών δηλώνει απασχολούμενο προσωπικό 17

έως και 5 άτομα, ενώ πολύ μικρότερο μέρος δηλώνει από 6-10 και ένα ελάχιστο εξ αυτών από 11 και πάνω, στοιχείο που επιβεβαιώνει τη διστακτικότητα και επιφύλαξη των υποψηφίων στον τομέα αυτό. Εκτιμώμενα αποτελέσματα επιχειρηματικής δραστηριότητας Σύμφωνα με τις προσδοκίες της συντριπτικής πλειοψηφίας των ερωτηθέντων όπως προκύπτουν από την επεξεργασία των ερωτηματολογίων, οι επιχειρήσεις που προβλέπεται να προκύψουν από την υλοποίηση των επιχειρηματικών σχεδίων στο τέλος της πρώτης 3ετίας, θα έχουν κύκλο εργασιών από 100.000-200.000 χωρίς να απουσιάζουν και οι προσδοκίες για κύκλο εργασιών από 200.000-300.000. Σε ότι δε, αφορά τα καθαρά κέρδη, η πλειοψηφία εκτιμά από 50.000-100.000, ενώ ικανό μέρος εξ αυτών προσδοκά μεγαλύτερα ποσά από 100.000-150.000. Από τα ανωτέρω στοιχεία διαπιστώνεται ότι οι προσδοκίες των εν δυνάμει επιχειρηματιών σε σχέση με αντίστοιχες εκτιμήσεις προηγούμενων χρονικών περιόδων στο συγκεκριμένο τομέα είναι αρκετά χαμηλότερες, γεγονός που πρέπει να οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ύφεση και τη στασιμότητα της οικονομίας και τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες της αγοράς. Λόγοι ανάληψης επιχειρηματικής δραστηριότητας Στην ερώτηση των παραγόντων που επηρεάζουν τους ωφελούμενους στην απόφαση ανάληψης επιχειρηματικής δραστηριότητας, ως επικρατέστερος λόγος για μεγάλο μέρος των ερωτηθέντων εμφανίζεται η αδυναμία εξεύρεσης εργασίας ως υπάλληλος. Ακολουθεί ικανό μέρος που δηλώνει ως λόγο την επιθυμία και το προσωπικό ενδιαφέρον για την άσκηση μιας συγκεκριμένης επιχειρηματικής δραστηριότητας, την προϋπάρχουσα εργασιακή εμπειρία με το αντικείμενο, τη σχέση της οικογένειας με το συγκεκριμένο ή συναφές αντικείμενο. Αντίθετα για ένα πολύ μικρότερο μέρος των ερωτηθέντων ως λόγοι ανάληψης επιχειρηματικής δραστηριότητας εμφανίζονται οι 18

ηγετικές ικανότητες, γνώσεις/σπουδές, οι υψηλές οικονομικές απολαβές της προτιμώμενης δραστηριότητας κλπ. Από τα ανωτέρω στοιχεία διαπιστώνεται ότι στην πλειοψηφία τους οι ερωτηθέντες εμφανίζονται απογοητευμένοι από τη μέχρι σήμερα επαγγελματική τους πορεία καθώς οι περισσότεροι αδυνατούν να βρουν εργασία ως υπάλληλοι και στρέφονται στην επιχειρηματικότητα ανάγκης, ενώ για κάποιους άλλους, σε συνδυασμό με τις δύσκολες συνθήκες απασχόλησης, έχει ωριμάσει αρκετά η επιθυμία για να δημιουργήσουν τη δική τους επιχειρηματική δράση και να αξιοποιήσουν ευκαιρίες επιχειρηματικότητας που τους δίδονται μέσα από τα σχέδια. Προβλήματα σχεδιασμού επιχειρηματικής ιδέας Από την επεξεργασία των ερωτηματολογίων διαπιστώνεται ότι σε ένα μεγάλο μέρος τους οι ερωτηθέντες δηλώνουν ότι, κατά το σχεδιασμό της επιχειρηματικής ιδέας αδυνατούν να εκτιμήσουν τη μελλοντική βιωσιμότητα της επένδυσης, στοιχείο στο οποίο έχει συμβάλλει αρνητικά η μακρά χρονική περίοδο οικονομικής κρίσης που διανύει η χώρα μας. Επίσης, σε ένα μεγάλο μέρος τους οι ερωτηθέντες δηλώνουν ότι συναντούν προβλήματα πληροφόρησης ως προς τις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης του επιχειρηματικού σχεδίου. Ακολουθεί ένα ικανό μέρος των ερωτηθέντων που δηλώνουν προβλήματα ως προς τις απαιτούμενες διαδικασίες για την έναρξηαδειοδότηση της επιχείρησης (κοινωνική επιχείρηση), την έλλειψη εξειδικευμένων γνώσεων σχετικά με το αντικείμενο της επιχειρηματικής δραστηριότητας, προβλήματα ως προς τρόπο οργάνωσης, οργάνωσηςδιοίκησης καθημερινής λειτουργίας της επιχείρησης καθώς και προβλήματα προσδιορισμού του κόστους της επένδυσης. Κατά τα ανωτέρω συμπεραίνεται ότι τόσο στα τρέχοντα σχέδια των Αναπτυξιακών Συμπράξεων ΤΟΠΣΑ/ΤΟΠΕΚΟ όσο και σε λοιπές συναφείς δράσεις και πρωτοβουλίες που υλοποιούνται ή σχεδιάζονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα 19

στις δράσεις υποστήριξης έναρξης επιχειρηματικότητας για την αντιμετώπιση όλων των ανωτέρω δυσκολιών (σχεδιασμός-εκπόνηση επιχειρηματικού σχεδίου κλπ) Προβλήματα υλοποίησης επιχειρηματικής ιδέας (για τις περιπτώσεις που έχει ήδη ξεκινήσει η υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου) Από την επεξεργασία των ερωτηματολογίων διαπιστώνεται ότι σε ένα μεγάλο μέρος τους, οι ερωτηθέντες δηλώνουν ότι συναντούν προβλήματα ανεύρεσης πόρων/χρηματοδότησης /εξασφάλισης κεφαλαίου εκκίνησης, ενώ ακολουθούν προβλήματα κατά τις διαδικασίες έναρξης-αδειοδότησης και διαχείρισης. Λιγότεροι ερωτηθέντες δηλώνουν προβλήματα από τις υποχρεώσεις καθημερινής λειτουργίας της επιχείρησης, προβλήματα διαφήμισης-προσέλκυσης πελατών, ενώ ακόμη λιγότεροι δηλώνουν προβλήματα εξεύρεσης προμηθευτών εξοπλισμού/υλικών και επιλογής προσωπικού. Ομοίως με ανωτέρω, συμπεραίνεται ότι θα πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στις δράσεις συμβουλευτικής παρακολούθησης της επιχειρηματικότητας των ανέργων που εμφανίζουν ελλείψεις σε διοικητικές γνώσεις ή αδυνατούν να ανταποκριθούν επαρκώς στις καθημερινές ανάγκες της επιχείρησής τους. Αξιολόγηση παρεχόμενων υπηρεσιών στους τομείς της ενημέρωσηςπληροφόρησης, συμβουλευτικής υποστήριξης, επιμόρφωσηςκατάρτισης, δικτύωσης για την απασχόληση/επιχειρηματικότητα από τις δομές των εμπλεκόμενων Αναπτυξιακών Συμπράξεων ΤΟΠΣΑ/ΤΟΠΕΚΟ καθώς και από άλλες δομές συναφών έργων και πρωτοβουλιών Από την επεξεργασία των ερωτηματολογίων διαπιστώνεται ότι οι ωφελούμενοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία αξιολογούν από πολύ ως αρκετά αποτελεσματικές τις υπηρεσίες ενημέρωσης-πληροφόρησης 20

για την ανάληψη επιχειρηματικής δράσης που λαμβάνουν από τις ανωτέρω δομές. Ομοίως, σε ότι αφορά τη συμβουλευτική υποστήριξη καθώς και την κατάρτιση, οι ωφελούμενοι στη συντριπτική τους πλειοψηφία αξιολογούν από πολύ ως αρκετά αποτελεσματικές τις αντίστοιχες υπηρεσίες που λαμβάνουν από τις δομές για την ανάληψη επιχειρηματικής δράσης. Περαιτέρω, οι παρεχόμενες υπηρεσίες δικτύωσης των δομών στα θέματα προώθησης της απασχόλησης/επιχειρηαμτικότητας αξιολογούνται από τη συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων από πολύ έως αρκετά αποτελεσματικές. Ωστόσο θα πρέπει να επισημανθεί ότι ένα μικρό μέρος των ερωτηθέντων αναφορικά με όλες τις ανωτέρω υπηρεσίες, τις αξιολογεί ως λίγο αποτελεσματικές, στοιχείο που θα πρέπει να προβληματίσει τις αρμόδιες υπηρεσίες για περαιτέρω βελτιώσεις/παρεμβάσεις. Όλα τα ανωτέρω στοιχεία προκύπτουν αναλυτικά από τις αποτυπώσεις ερωτηματολογίων, όπου περιγράφονται αντίστοιχα συμπεράσματα. Μετά την αποτύπωση και ανάλυση που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της διαδικασίας καταγραφής προβλημάτων ΑΝΕΡΓΩΝ που δυσχεραίνουν την ανάπτυξη απασχόλησης και επιχειρηματικότητας, δύνανται να διατυπωθούν προτάσεις, οι οποίες θα αποτελέσουν αντικείμενο ενασχόλησης και μελέτης των υπευθύνων φορέων στον τομέα αυτό. Ενδεικτικά αναφέρονται : Εφαρμογή μέτρων για την ενίσχυση της απασχόλησης σε βιώσιμους τομείς της κοινωνίας της οικονομίας (όπως πολιτισμός, κοινωνική πρόνοια, τουρισμός κλπ.) Ενίσχυση μέτρων και βελτίωση πολιτικών υποστήριξης της απασχόλησης/επιχειρηματικότητας σχετικά με την πληροφόρηση για τις 21

δυνατότητες εξεύρεσης νέων θέσεων εργασίας ή αντίστοιχα την εξεύρεση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης επιχειρηματικών σχεδίων σε διαφόρους τομείς της οικονομίας και διασφάλισης κεφαλαίων κίνησης για τη λειτουργία της επιχείρησης. Ενίσχυση της υποστήριξης υποψήφιων εργαζομένων στην εξεύρεση νέων θέσεων εργασίας και των αυτοαπασχολούμενων επιχειρηματιών ή επιχειρήσεων με πολύ μικρό αριθμό εργαζομένων για την αντιμετώπιση δυσκολιών πρόσβασης σε πόρους, νέες τεχνολογίες καθώς και βελτίωσης των σχέσεων των επιχειρηματιών με πελάτες και προμηθευτές. Πρόσθετη υποστήριξη υποψήφιων εργαζόμενων/επιχειρηματιών που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα σε σχέση με το γενικότερο πληθυσμό λόγω της έλλειψης γνώσεων ή μειωμένης εμπειρίας και ειδικότερα, στήριξη με κατάλληλα χρηματοδοτικά μέσα, εξάλειψη γραφειοκρατικών προβλημάτων, διευκόλυνση προσδιορισμού κόστους, ενίσχυση επικοινωνίας με πελάτες κλπ. Ενίσχυση των υπηρεσιών ενημέρωσης-συμβουλευτικής υποστήριξης των δομών προς τους ωφελούμενους για την εξεύρεση θέσεων εργασίας ή την ανάληψη επιχειρηματικής δράσης καθώς και των δράσεων κατάρτισης ΑΝΕΡΓΩΝ, στοχευμένες στα επαγγέλματα της κοινωνικής οικονομίας και τη λειτουργία κοινωνικών επιχειρήσεων. Ενίσχυση των δράσεων δικτύωσης των δομών καθώς και των εν δυνάμει εργαζομένων/επιχειρηματιών με πελάτες και ομοειδείς επιχειρήσεις. Προώθηση νέας κουλτούρας για την αξιοποίηση ευκαιριών εργασίας ή επιχειρηματικότητας που στηρίζονται στη γνώση, την ποιότητα, τη δικτύωση, τον ανταγωνισμό και την καινοτομία. 22

5. Συνημμένα εργαλεία καταγραφής (αποτύπωση ερωτηματολογίων) 23

Δικαιούχος: Αναπτυξιακή Σύμπραξη (Α.Σ.) «Δημοκρίτεια: Πρωτοβουλία απασχόλησης και επιχειρηματικότητας σε δυναμικούς κλάδους της τοπικής οικονομίας στο Ν.Ξάνθης» Έργο: «Δημοκρίτεια: Πρωτοβουλία απασχόλησης και επιχειρηματικότητας σε δυναμικούς κλάδους της τοπικής οικονομίας στο Ν.Ξάνθης». Δράση 3 : Δικτύωση της Α.Σ. με άλλες Α.Σ. για την ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας Yποδράση 3.2 : Καταγραφή προβλημάτων ΑΝΕΡΓΩΝ. που δυσχεραίνουν την ανάπτυξη απασχόλησης και επιχειρηματικότητας Αποτύπωση προβλημάτων ΑΝΕΡΓΩΝ που δυσχεραίνουν την ανάπτυξη απασχόλησης και επιχειρηματικότητας Φορέας Υλοποίησης (Εταίρος Πράξης.): Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό & Ερευνητικό Κέντρο Αθηνών (Ε.Π.Ε.Κ.Α.) Η Πράξη «Δημοκρίτεια -Πρωτοβουλία απασχόλησης & επιχειρηματικότητας σε δυναμικούς κλάδους της τοπικής οικονομίας στο Ν. Ξάνθης» υλοποιείται στο πλαίσιο της δράσης 7:«Τοπικά σχέδια για την απασχόληση, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των τοπικών αγορών εργασίας», της Κατηγορίας Παρέμβασης 1:Ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, του Θεματικού Άξονα Προτεραιότητας 3:«Διευκόλυνση της πρόσβασης στην Απασχόληση» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013» που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ). 24

ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΑΝΕΡΓΩΝ ΠΟΥ ΔΥΣΧΕΡΑΙΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 1. Οι επαγγελματικές ή επιχειρηματικές δράσεις που προωθούνται μέσα από το συγκεκριμένο έργο αποτελούν την πρώτη σας εργασιακή εμπειρία; Αποτύπωση (Α) Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : - 35 ωφελούμενοι απάντησαν ΝΑΙ - 15 ωφελούμενοι απάντησαν ΟΧΙ Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : ΌΧΙ 30% ΝΑΙ 79% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Αποτύπωση (Β) Από την ποσόστωση των ωφελούμενων που απάντησαν «ΟΧΙ», προκύπτουν τα εξής: Β.1 Δραστηριότητα - 7 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είχαν ως δραστηριότητα το εμπόριο - 2 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είχαν ως δραστηριότητα τις αγροτικές εργασίες - 2 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είχαν ως δραστηριότητα τις οικοδομές - 3 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είχαν ως δραστηριότητα διάφορες περιστασιακές εργασίες (πωλητής, εργατοτεχνίτης κλπ) - 1 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είχαν ως δραστηριότητα άλλο 25

Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : εμπόριο αγροτικές εργασίες 3,33% 20% 48% οικοδομές 16,66% 13% διάφορες περιστασιακές εργασίες (πωλητής, εργατοτεχνίτης κλπ) άλλο Β.2 Περίοδος ενασχόλησης (διάρκεια) - 3 ωφελούμενοι απάντησαν ότι η δραστηριότητά τους αυτή διήρκησε έως 6 μήνες - 5 ωφελούμενοι απάντησαν ότι η δραστηριότητά τους αυτή διήρκησε από 6 μήνες έως 1 έτος - 7 ωφελούμενοι απάντησαν ότι η δραστηριότητά τους αυτή διήρκησε από 1 έτος άνω. Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 26

η δραστηριότητά τους αυτή διήρκησε έως 6 μήνες 47% 20% 33% η δραστηριότητά τους αυτή διήρκησε από 6 μήνες έως 1 έτος η δραστηριότητά τους αυτή διήρκησε από 1 έτος άνω. Β.3 Κατηγορία επιχείρησης - 14 ωφελούμενοι απάντησαν ότι η κατηγορία στην οποία ανήκε η επιχείρηση ήταν πολύ μικρή επιχείρηση (έως 10 εργαζόμενοι προσωπικό ) - 1 ωφελούμενος απάντησε ότι η κατηγορία στην οποία ανήκε η επιχείρηση ήταν μικρή επιχείρηση(από 10 έως 50 εργαζόμενοι προσωπικό) - 0 ωφελούμενοι απάντησαν ότι η κατηγορία στην οποία ανήκε η επιχείρηση ήταν μεσαία ή μεγάλη επιχείρηση (από 50 εργαζόμενοι προσωπικό και πάνω) Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 27

2. Παράλληλα με τη νέα θέση εργασίας ή/επιχειρηματική δραστηριότητα που προωθείται μέσω του σχεδίου, έχετε και κάποια συμπληρωματική απασχόληση; Αποτύπωση (Α) Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : - 7 ωφελούμενοι απάντησαν ΝΑΙ - 43 ωφελούμενοι απάντησαν ΟΧΙ Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : ΌΧΙ 87,00% ΝΑΙ 13,00% 0,00% 10,00% 20,00% 30,00% 40,00% 50,00% 60,00% 70,00% 80,00% 90,00% 100,00% Αποτύπωση (Β) Από την ποσόστωση των ωφελούμενων που απάντησαν «ΝΑΙ», προκύπτουν τα εξής: Αντικείμενο συμπληρωματικής δραστηριότητας - 7 ωφελούμενοι απάντησαν ότι το αντικείμενο της συμπληρωματικής τους δραστηριότητας είναι πωλητές ή ασχολούνται με το εμπόριο/μικρεμπόριο - 0 ωφελούμενοι απάντησαν ότι το αντικείμενο της συμπληρωματικής τους δραστηριότητας είναι άλλο 28

Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : πλανώδιοι πωλητές /εμπόριο 17% 83% άλλο Ώρες ενασχόλησης (διάρκεια) - 6 ωφελούμενοι απάντησαν ότι η ενασχόλησή τους είναι από 1-3 ώρες - 9 ωφελούμενοι απάντησαν ότι η ενασχόλησή τους είναι από 3-6 ώρες - 0 ωφελούμενοι απάντησαν ότι η ενασχόλησή τους είναι από 6 και άνω ώρες Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : από 1-3 ώρες 0% 60% 40% από 3-6 ώρες από 6 και άνω ώρες 3. Παρακαλούμε, σημειώσατε σε ποιες από τις παρακάτω ειδικές πληθυσμιακές ομάδες τυχόν ανήκετε ; 29

Αποτύπωση (οι απαντήσεις δόθηκαν με γνώμονα τη δυνατότητα για περισσότερες της μιας επιλογής) Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : - 20 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είναι και μακροχρόνια άνεργοι /άνεργοι άνω των 45 ετών - 0 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είναι άνεργες γυναίκες /αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών /μέλη πολύτεκνων οικογενειών - 0 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είναι γυναίκες θύματα κακοποίησης - 8 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είναι άτομα ευρισκόμενα σε κατάσταση φτώχειας/ απειλούμενα από φτώχεια/άστεγοι - 8 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είναι κάτοικοι απομακρυσμένων ορεινών και νησιωτικών περιοχών - 9 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είναι άτομα με πολιτισμικές ιδιαιτερότητες (ρομά) - 5 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είναι μετανάστες / πρόσφυγες - 0 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είναι και άτομα με αναπηρίες (σωματικές ή ψυχικές ή νοητικές ή αισθητηριακές) - 0 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είναι εξαρτημένα ή απεξαρτημένα από ουσίες άτομα - 0 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είναι οροθετικοί - 0 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είναι φυλακισμένοι /αποφυλακισμένοι - 0 ωφελούμενοι απάντησαν ότι είναι ανήλικοι παραβάτες Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 4. Σε ποιον τομέα της οικονομίας εντάσσεται η σχεδιαζόμενη απασχόληση/ επιχειρηματική σας δραστηριότητα; 30

Αποτύπωση Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : - 4 ωφελούμενοι απάντησαν πρωτογενής τομέας (αγροτικά επαγγέλματα κλπ) - 6 ωφελούμενοι απάντησαν δευτερογενής τομέας (μεταποίηση, πράσινα/τεχνικά επαγγέλματα δευτερογενούς τομέα κλπ) - 14 ωφελούμενοι απάντησαν τριτογενής τομέας (εμπόριο, τουρισμός, υπηρεσίες κλπ.) - 26 ωφελούμενοι απάντησαν τρίτος τομέας-κοινωνικής οικονομίας Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 100,00% 90,00% πρωτογενής τομέας (αγροτικά επαγγέλματα κλπ) 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 8,% 12% 28,00% 52,00% δευτερογενής τομέας (μεταποίηση, πράσινα/τεχνικά επαγγέλματα δευτερογενούς τομέα κλπ) τριτογενής τομέας (εμπόριο, τουρισμός, υπηρεσίες κλπ.) 0,00% πρωτογενής τομέας δευτερογενής τομέας τριτογενής τομέας τρίτος τομέας (αγροτικά επαγγέλματα (μεταποίηση, (εμπόριο, τουρισμός, κοινωνικής οικονομίας κλπ) πράσινα/τεχνικά υπηρεσίες κλπ.) επαγγέλματα δευτερογενούς τομέα κλπ) τρίτος τομέας κοινωνικής οικονομίας 5. Ποιο είναι το αντικείμενο της νέας απασχόλησης/επιχειρηματικής σας δραστηριότητας; 31

Αποτύπωση Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : - 2 ωφελούμενοι απάντησαν αγροτικές εργασίες (4%) - 3 ωφελούμενοι απάντησαν μεταποιητικές εργασίες (6%) - 9 ωφελούμενοι απάντησαν εμπόριο /πωλητής /μικροπωλητής (18%) - 3 ωφελούμενοι απάντησαν τεχνικά επαγγέλματα-οικοδομές (6) - 25 ωφελούμενοι απάντησαν δραστηριότητες του τομέα κοινωνικής οικονομίας (πολιτισμός, πρόνοια, συλλογικού παραγωγικού σκοπού κλπ.) (50%) - 3 ωφελούμενοι απάντησαν πράσινα επαγγέλματα - εφαρμογές ανακύκλωσης-εναλλακτικές μορφές ενέργειας (6%) - 5 ωφελούμενοι απάντησαν υπηρεσίες νέων τεχνολογιών (10%) - 0 ωφελούμενοι απάντησαν άλλο Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : Επόμενες ερωτήσεις 6-11 Προς ωφελούμενους υποψήφιους επιχειρηματίες * *Aπό το δείγμα των 50 ερωτηματολογίων, 30 ερωτηματολόγια εκδήλωσαν ενδιαφέρον για επιχειρηματική δραστηριότητα. 32

6. Στην περίπτωση που σας ενδιαφέρει η επιχειρηματική δραστηριότητα έναντι της απασχόλησης, ποιο είναι το ποσό του κεφαλαίου που χρειάζεστε για να την ξεκινήσετε άμεσα και από ποιες πηγές χρηματοδότησης θα το αντλήσετε (σε Ευρώ); Αποτύπωση (ποσό κεφαλαίου) Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής: - 8 ωφελούμενοι απάντησαν έως 25.000-10 ωφελούμενοι απάντησαν από 25.000-50.000-11 ωφελούμενοι απάντησαν από 50.000-100.000-1 ωφελούμενοι απάντησαν από 100.000-150.000-0 ωφελούμενοι απάντησαν από 150.000-200.000-0ωφελούμενοι απάντησαν από 200.000-250.000-0 ωφελούμενοι απάντησαν από 250.000 και άνω Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 100,00% έως 25.000 90,00% 80,00% 25.000-50.000 70,00% 60,00% 50.000-100.000 50,00% 40,00% 30,00% 26,% 34% 37% 100.000-150.000 150.000-200.000 20,00% 10,00% 0,00% έως 25.000 25.000-50.000 50.000-100.000 3% 100.000-150.000 0% 0% 0% 150.000-200.000 200.000-250.000 250.000 και άνω 200.000-250.000 250.000 και άνω Αποτύπωση (πηγές χρηματοδότησης) 33

Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : - 14 ωφελούμενοι απάντησαν ίδιοι πόροι έως 5.000 περίπου 3 ωφελούμενοι απάντησαν τραπεζικό δάνειο έως 20.000 περίπου - 12 ωφελούμενοι απάντησαν επιχορήγηση έως 50.000 περίπου - 1 ωφελούμενος απάντησε άλλο Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 100,00% 90,00% Ίδιοι πόροι 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 47,% 40,00% Τραπεζικός δανισμός έως 20.000 περίπου 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 10% 3,00% Επιχορήγηση έως 50.000 περίπου 0,00% Ίδιοι πόροι Τραπεζικός Επιχορήγηση έως δανισμός έως 50.000 περίπου 20.000 περίπου Άλλο Άλλο 7. Στην περίπτωση που δεν σκοπεύετε να δραστηριοποιηθείτε ως αυτοαπασχολούμενος, πόσα άτομα προσωπικό προσδοκάτε ότι μπορείτε να απασχολήσετε; Αποτύπωση Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : - 27 ωφελούμενοι απάντησαν 1-5 - 3 ωφελούμενοι απάντησαν 6-10 - 0 ωφελούμενος απάντησε πάνω από 11 Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 34

100,00% 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 90,% 10% 0% 1-5 6-10 πάνω από 11 1-5 6-10 πάνω από 11 8. Ποια πιστεύετε ότι θα είναι τα αποτελέσματα της επιχειρηματικής σας δραστηριότητας στο τέλος της επόμενης τριετίας (σε Ευρώ); Αποτύπωση (κύκλος εργασιών) Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : - 26 ωφελούμενοι απάντησαν από 100.000-200.000-4 ωφελούμενοι απάντησαν από 200.000-300.000-0 ωφελούμενοι απάντησαν άνω των 300.000 Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 100,00% 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 87% 13% 0% 100.000-200.000 200.000-300.000 άνω των 300.000 100.000-200.000 200.000-300.000 άνω των 300.000 35

Αποτύπωση (καθαρά κέρδη) Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : 18 ωφελούμενοι απάντησαν από 50.000-100.000-12 ωφελούμενοι απάντησαν από 100.000-150.000-0 ωφελούμενοι απάντησαν άνω των 150.000 Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 100,00% 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 60% 40% 0,00% 50.000-100.000 100.000-150.000 άνω των 150.000 50.000-100.000 100.000-150.000 άνω των 150.000 9. Ποιοι λόγοι σας οδήγησαν να επιθυμείτε την ανάληψη επιχειρηματικής δραστηριότητας; Αποτύπωση Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : - 4 ωφελούμενοι απάντησαν η επιθυμία και το προσωπικό ενδιαφέρον για άσκηση της συγκεκριμένης επιχειρηματικής δραστηριότητας (14%) - 1 ωφελούμενος απάντησε οι γνώσεις/σπουδές (3%) - 3 ωφελούμενοι απάντησαν η προϋπάρχουσα εργασιακή εμπειρία με το αντικείμενο (10%) - 15 ωφελούμενοι απάντησαν η αδυναμία εξεύρεσης εργασίας ως υπάλληλος (50%) - 3 ωφελούμενοι απάντησαν η σχέση της οικογένειας με το συγκεκριμένο ή συναφές αντικείμενο (10%) - 1 ωφελούμενος απάντησε οι ίδιοι πόροι που διατίθενται (3%) - 1 ωφελούμενος απάντησε οι υψηλές οικονομικές απολαβές της συγκεκριμένης δραστηριότητας (3%) 36

- 0 ωφελούμενοι απάντησαν η επιθυμία για δημιουργία κάτι δικού τους που θα βελτιώσει το κύρος τους και τις σχέσεις τους στο κοινωνικό περίγυρο - 2 ωφελούμενοι απάντησαν οι ηγετικές ικανότητες (7%) - 0 ωφελούμενοι απάντησαν άλλο Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 10. Ποια προβλήματα αντιμετωπίζετε κατά το σχεδιασμό της επιχειρηματικής σας ιδέας; Αποτύπωση (οι απαντήσεις δόθηκαν με γνώμονα τη δυνατότητα για περισσότερες της μιας επιλογής) Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : - 5 ωφελούμενοι απάντησαν προβλήματα πληροφόρησης ως προς τις απαιτούμενες διαδικασίες για την έναρξη αδειοδότηση της επιχείρησης (κοινωνική επιχείρηση κλπ.) (17%) - 6 ωφελούμενοι απάντησαν προβλήματα πληροφόρησης ως προς τις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης του επιχειρηματικού μου σχεδίου (20%) - 3 ωφελούμενοι απάντησαν προβλήματα προσδιορισμού του κόστους της επένδυσης (10%) 37

- 7 ωφελούμενοι απάντησαν προβλήματα εκτίμησης της μελλοντικής βιωσιμότητας της επένδυσης (23%) - 5 ωφελούμενοι απάντησαν έλλειψη εξειδικευμένων γνώσεων σχετικά με το αντικείμενο της επιχειρηματικής δραστηριότητας (17%) - 4 ωφελούμενοι απάντησαν έλλειψη γνώσεων ως προς τον τρόπο οργάνωσης, διοίκησης και καθημερινής λειτουργίας της επιχείρησης (13) - 0 ωφελούμενοι απάντησαν άλλο Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 11. Ποια προβλήματα αντιμετωπίζετε κατά την υλοποίηση της επιχειρηματικής ιδέας; (απάντηση στις αντίστοιχες ερωτήσεις μόνο στην περίπτωση που έχει ήδη ξεκινήσει η υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου) Αποτύπωση (οι απαντήσεις δόθηκαν με γνώμονα τη δυνατότητα για περισσότερες της μιας επιλογής) 38

Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : - 10 ωφελούμενοι απάντησαν προβλήματα ανεύρεσης πόρων / χρηματοδότησης /εξασφάλισης κεφαλαίου εκκίνησης (33%) - 5 ωφελούμενοι απάντησαν προβλήματα διαχείρισης (17%) - 5 ωφελούμενοι απάντησαν προβλήματα κατά τις διαδικασίες έναρξηςαδειοδότησης (17%) - 1 ωφελούμενος απάντησε προβλήματα επιλογής κατάλληλου προσωπικού (3%) - 2 ωφελούμενοι απάντησαν προβλήματα εξεύρεσης προμηθευτών εξοπλισμού/ υλικών (7%) - 3 ωφελούμενοι απάντησαν προβλήματα διαφήμισης-προσέλκυσης πελατών (10%) - 4 ωφελούμενοι απάντησαν προβλήματα από τις υποχρεώσεις καθημερινής λειτουργίας της επιχείρησης 13%) - 0 ωφελούμενοι απάντησαν άλλο Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 12. Πως αξιολογείται τις υπηρεσίες που έχετε λάβει μέχρι σήμερα στους τομείς της ενημέρωσης-πληροφόρησης, συμβουλευτικής υποστήριξης, επιμόρφωσηςκατάρτισης, δικτύωσης στα θέματα απασχόλησης /επιχειρηματικότητας από τις δομές των εμπλεκόμενων Αναπτυξιακών Συμπράξεων καθώς και από άλλες δομές συναφών έργων και πρωτοβουλιών ; 39

Αποτύπωση (ενημέρωση-πληροφόρηση) Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : - 6 ωφελούμενοι απάντησαν πολύ αποτελεσματική - 37 ωφελούμενοι απάντησαν αρκετά αποτελεσματική - 7 ωφελούμενοι απάντησαν λίγο αποτελεσματική - 0 ωφελούμενος απάντησε καθόλου αποτελεσματική Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 0% 14% 12% 74% Πολύ αποτελεσματική Αρκετά αποτελεσματική Λίγο αποτελσματική Καθόλου αποτελεσματική Αποτύπωση (συμβουλευτική υποστήριξη) Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : - 13 ωφελούμενοι απάντησαν πολύ αποτελεσματική - 32 ωφελούμενοι απάντησαν αρκετά αποτελεσματική - 5 ωφελούμενοι απάντησαν λίγο αποτελεσματική - 0 ωφελούμενος απάντησε καθόλου αποτελεσματική Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 40

10% 0% 64% 26% Πολύ αποτελεσματική Αρκετά αποτελεσματική Λίγο αποτελσματική Καθόλου αποτελεσματική Αποτύπωση (επιμόρφωση-κατάρτιση) Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : - 17 ωφελούμενοι απάντησαν πολύ αποτελεσματική - 32 ωφελούμενοι απάντησαν αρκετά αποτελεσματική - 1 ωφελούμενος απάντησε λίγο αποτελεσματική - 0 ωφελούμενος απάντησε καθόλου αποτελεσματική Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 2% 0% Πολύ αποτελεσματική 64% 34% Αρκετά αποτελεσματική Λίγο αποτελσματική Καθόλου αποτελεσματική Αποτύπωση (δικτύωση στα θέματα προώθησης στην απασχόληση / επιχειρηματικότητα) 41

Από τις απαντήσεις που έδωσαν οι ωφελούμενοι προκύπτουν τα εξής : - 6 ωφελούμενοι απάντησαν πολύ αποτελεσματική - 40 ωφελούμενοι απάντησαν αρκετά αποτελεσματική - 4 ωφελούμενοι απάντησαν λίγο αποτελεσματική - 0 ωφελούμενος απάντησε καθόλου αποτελεσματική Η επί της εκατό αντιστοιχία των απαντήσεων έχει ως εξής : 8% 0% 12% Πολύ αποτελεσματική Αρκετά αποτελεσματική 80% Λίγο αποτελσματική Καθόλου αποτελεσματική 42

Δικαιούχος: Αναπτυξιακή Σύμπραξη (Α.Σ.) «Δημοκρίτεια -Πρωτοβουλία απασχόλησης & επιχειρηματικότητας σε δυναμικούς κλάδους της τοπικής οικονομίας στο Ν. Ξάνθης» Οδ. Ανδρούτσου & 12 Αποστόλων ΤΚ 67100 Ξάνθη Τηλ.: 25410-29282, Fax: 25410-62086 Εταίροι Α.Σ.: Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης & Παράδοσης (Συντονιστής) Οδ. Ανδρούτσου & 12 Αποστόλων ΤΚ 67100 Ξάνθη, τηλ.: 25410-29282, fax: 25410-62086 e-mail: fthrace@otenet.gr URL: www.fthrace.gr Δήμος Αβδήρων Γενησέα Αβδήρων ΤΚ 67064 Ξάνθη, τηλ.: 25413-52500, fax: 25413-52554 e-mail: info@avdera.gr URL: www.avdera.gr Δήμος Τοπείρου Εύλαλο Ξάνθης ΤΚ 67200, τηλ.: 25413-52600, fax: 25413-52650 e-mail: info@topeiros.gr URL: www.topeiros.gr Δήμος Μύκης Σμίνθη Ξάνθης ΤΚ 67100, τηλ.: 25413-52342, fax: 25413-52330 e-mail: info@dimosmykis.gr URL: www.dimosmykis.gr Φορέας Παροχής Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών «Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό & Ερευνητικό Κέντρο Αθηνών» (Φ.Π.Σ.Υ.Υ. «Ε.Π.Ε.Κ.Α») Κανάρη 20 ΤΚ 10674 Αθήνα, τηλ.: 210-3625300, fax: 210-3618341 e-mail: info@depeka.gr URL: www.epeka.gr Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης (Κ.Ε.Κ.) ΔΙΟΝ X. Μούσκου 18 ΤΚ 15772 Α.Ιλίσια τηλ.: 210-7707990, fax: 210-7707630 e-mail: info@depeka.gr URL: www.kekdion.gr Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος (Σ.Κ.Λ.Ε.) Τοσίτσα 19 ΤΚ 10683 Αθήνα, τηλ. 210-8834818, fax :210-8827071 Ομονοίας 117 (Παράρτημα Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης) e-mail: skle@otenet.gr URL: www.skle.gr Θ.Αλεξανδρίδης & ΣΙΑ Ε.Ε. ΩΜΕGA TECHNOLOGY Ελ.Βενιζέλου 4 ΤΚ 17676 Καλλιθέα, τηλ.: 210-9246013, fax:210-9246031 e-mail: info@omegatech.gr URL: www.omegatech.gr Η Πράξη «Δημοκρίτεια -Πρωτοβουλία απασχόλησης & επιχειρηματικότητας σε δυναμικούς κλάδους της τοπικής οικονομίας στο Ν. Ξάνθης» υλοποιείται στο πλαίσιο της δράσης 7:«Τοπικά σχέδια για την απασχόληση, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των τοπικών αγορών εργασίας», της Κατηγορίας Παρέμβασης 1:Ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, του Θεματικού Άξονα Προτεραιότητας 3:«Διευκόλυνση της πρόσβασης στην Απασχόληση» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013» που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ). 43