ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ TASMO Βυθίζοντας την TCG «Barbaros»

EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ TASMO Βυθίζοντας την TCG «Barbaros» του δρος Γεωργίου Α. Πουλιπούλη και η κατάσταση που επικρατεί στα απαραίτητα µέσα που διαθέτει το ΠΝ, ώστε να µεταφερθούν οι κατάλληλες ενισχύσεις και ο εξοπλισµός τους. Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελούν τα αερόστρωµνα, τα οποία είναι κύριοι εκφραστές του δόγ- µατος της άµεσης ενίσχυσης µε προσωπικό αλλά και βαρέα υλικά αµυνοµένων σε θαλάσσιο περιβάλλον. Ακόµη όµως και µε αυτές τις δυσκολίες, το τουρκικό Ναυτικό θα επιχειρήσει να αποκλείσει το νησί υπό απειλή, ώστε να εξαλείψει τις όποιες πιθανότητες ενίσχυσης των χερσαίων δυνάµεων από τις ελληνικές ΕΔ. Στο σενάριο που θα αναπτυχθεί στη συνέχεια νησί του ανατολικού Αιγαίου αντιµετωπίζει απειλή κατάληψης από τις τουρκικές ένοπλες δυνάµεις, οι οποίες αναπτύσσοντας µονάδες επιφανείας και υποβρύχια του στόλου τους, έχουν υλοποιήσει το πρώτο στάδιο του σχεδίου την ανάπτυξη των µονάδων επιφανείας (αλλά και των υποβρυχίων) αναγνωρίζεται το νησί που αποτελεί στόχο και ενεργοποιούνται τα επιτελικά σχέδια αντιµετώπισης της απειλής. Πρώτη προτεραιότητα θα αποτελέσει το σπάσιµο του ναυτικού αποκλεισµού, ώστε στη συνέχεια να καταστεί εφικτό να ενισχυθούν οι αµυνόµενες δυνάµεις το συντοµότερο δυνατό µε προσωπικό αλλά και βαρύ εξοπλισµό, όπως είναι τα άρµατα µάχης, τα Τεθωρακισµένα Οχήµατα Μεταφοράς Προσωπικού, τα πυροβόλα. Η επίτευξη αυτού του στόχου, όσον αφορά στις µεγάλες µονάδες επιφανείας, θα ανατεθεί στην ΠΑ. Η τελευταία, µε αποστολές ΤΑΥΝΕ ή TASMO (Tactical Air Support for Maritime Operations) θα αναλάβει να εξουδετερώσει την απειλή που πρεσβεύουν οι µεγάλες µονάδες επιφανείας. Φυσικά, σκοπός των αποστολών σε αυτό το στάδιο δεν είναι η ολοκληρωτική καταστροφή των µονάδων επιφανείας αλλά η µείωση της απειλής που αυτές πρεσβεύ- Λήµνος. Ο λόγος για κάτι τέτοιο είναι διττός. Αφενός, το νησί αποτελεί σηµαντικό στόχο ως προς τον καθορισµό των θαλάσσιων συνόρων στο Αιγαίο. Ενδεχό- µενη απώλειά του, εκτός όλων των άλλων σηµαντικών επιπτώσεων, επηρεάζει σε µεγάλο βαθµό την αποκλειστική οικονο- µική ζώνη της χώρας µας. Το νησί είναι αρκετά µεγάλο ώστε να επιτρέψει τη διεξαγωγή σηµαντικής έκτασης επιχειρήσεων και µε ικανό χρονικό ορίζοντα ώστε να δυσκολευτεί σηµαντικά η επικράτηση των εισβολέων και να απαιτηθεί η ενίσχυση των αµυνοµένων υπό το πρίσµα της αίσιας έκβασης του εγχειρήµατος. Η εγγύτητα του προς τις µικρασιατικές ακτές διευκολύνει το έργο των τουρκικών ΕΔ, καθώς παρέχει µικρό περιθώριο προειδοποίησης στις ελληνικές δυνάµεις, ενώ η µεγάλη του έκταση καθιστά εξαιρετικά δύσκολο τον προσδιορισµό του ακριβούς σηµείου δηµιουργίας του αεροπρογεφυρώµατος. Παράλληλα, θα απαιτηθεί και απόβαση βαρέος εξοπλισµού ώστε να επιτευχθεί ο σκοπός της κατάληψης του νησιού αλλά και διατήρησης του ελέγχου του. Αφετέρου, λόγω της γεωγραφίας και πιο συγκεκριµένα της θέσης του στο Αιγαίο αλλά και της έλλειψης αρκούντως µεγάλων νησιών σε εγγύτητα και προς τα δυτικά και τα βόρεια, δίνει το πλεονέκτηµα της έγκαιρης προειδοποίησης στις µονάδες Είναι αναµενόµενο πως σε ενδεχόµενη ελληνοτουρκική σύγκρουση το Αρχιπέλαγος του Αιγαίου θα αποτελέσει το βασικό πεδίο επιχειρήσεων. Χωρίς φυσικά να παραβλέπουµε τη σηµασία του θεάτρου του Έβρου, το Αιγαίο αποτελεί κρισιµότερη περιοχή, καθώς πιστεύεται ότι θα αποτελέσει βασική επιδίωξη των τουρκικών Ενόπλων Δυνάµεων στην επίτευξη κάποιου τετελεσµένου, υπό τη µορφή κατάληψης κάποιου ή κάποιων νησιών που βρίσκονται πλησίον των µικρασιατικών ακτών. Αυτό προκύπτει και από τις κατά καιρούς ασκήσεις που διεξάγει η γείτων αλλά και από την απευθείας αµφισβήτηση του καθεστώτος του Αιγαίου. Επιπλέον, η ενίσχυση της ικανότητας αεροµεταφορών της Τουρκίας, κάνει εµφανείς τις προθέσεις της για το Αρχιπέλαγος. Έχοντας να υπερασπιστεί το Αρχιπέλαγος του Αιγαίου, µεταξύ των υπολοίπων καθηκόντων της, η ΠΑ έχει τη δυνατότητα να αναλαµβάνει και αποστολές υποστήριξης ναυτικών επιχειρήσεων, ΤΑΥΝΕ. Στο παρόν σηµείωµα εξετάζουµε ένα σενάριο προσβολής µονάδας επιφανείας του τουρκικού Πολεµικού Ναυτικού (TDK) από την ΠΑ. Προοίµιο Μία από τις βασικές επιδιώξεις των τουρκικών Ενόπλων Δυνάµεων σε τακτικό επίπεδο, ώστε να εδραιώσουν την κατάληψη ενός ή περισσότερων νησιών, είναι ο ναυτικός αποκλεισµός. Το αποτέλεσµα θα είναι η µη δυνατότητα ενίσχυσης των αµυνοµένων µε δυνάµεις από την ηπειρωτική χώρα. Όπως έχει επιδειχθεί πολλές φορές κατά το παρελθόν, η γείτων έχει δοκιµάσει διάφορα σενάρια και έχει ασκηθεί σε αυτά. Είναι αναµενόµενο ότι αυτά θα έχουν εξελιχθεί σε µεγάλο βαθµό και βελτιστοποιηθεί, κάνοντας το έργο των ελληνικών ΕΔ δύσκολο. Η δυσκολία αυξάνει και από το γεγονός της απόστασης µεταξύ της ηπειρωτικής Ελλάδας και των νησιών του ανατολικού Αιγαίου. Πέραν αυτών, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη τους αποκλείοντας από θάλασσας το στόχο τους. Το επόµενο στάδιο είναι η µεταφορά στο νησί προσωπικού ειδικών δυνάµεων σε πρώτη φάση, µε σκοπό τη δηµιουργία αεροπρογεφυρώµατος µε αεροκίνηση και τακτικών µονάδων µε βαρύτερο οπλισµό στη συνέχεια και, τέλος, ολοκληρώνοντας τις επιχειρήσεις, απόβαση βαρέων σχηµατισµών (τεθωρακισµένων), µε αποτέλεσµα την πλήρη εξουδετέρωση της αντίστασης και την ολοκληρωτική κατάληψη του νησιού. Οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάµεις έχουν τεθεί σε συναγερµό µε την εκκίνηση των προετοιµασιών των χερσαίων και ναυτικών δυνάµεων του αντιπάλου. Με ουν για τα µεταγωγικά πλοία του ΠΝ, η διέλευση των οποίων είναι κρίσιµης σηµασίας για την ενίσχυση των αµυνόµενων δυνάµεων του νησιού. Αν θέλαµε να κατηγοριοποιήσουµε σε στρατηγικό και τακτικό επίπεδο τις προτεραιότητες των ελληνικών ενόπλων δυνάµεων, θα λέγαµε πως στο πρώτο ανήκει η ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας στο νησί και στο δεύτερο η ΤΑΥΝΕ. Αν και κάθε νησί αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση µε τις ιδιαιτερότητές του, θα πρέπει να επισηµάνουµε ότι η βασική τακτική που θα ακολουθηθεί από πλευράς Τουρκίας θα είναι η ίδια. Ως στόχος στο σενάριο που αναλύεται επιλέχθηκε η επιφανείας που υλοποιούν το ναυτικό αποκλεισµό και καθιστά το έργο της ΠΑ πρόκληση. Αυτόµατα, αυξάνονται οι απαιτήσεις της αποστολής, καθώς οι πιθανότητες επιτυχούς πλήγµατος µειώνονται. Για να το αντιληφθεί κανείς αυτό αρκεί να σκεφτεί ότι ένας σύγχρονος πύραυλος ναυτικής κρούσης ίπταται σε πολύ µικρό ύψος άνωθεν της επιφάνειας της θάλασσας και χρησιµοποιεί ενδιάµεσα σηµεία ναυτιλίας, στα οποία αλλάζει κατεύθυνση όχι µόνο για να δηµιουργήσει σύγχυση στο στόλο ως προς τον πρωταρχικό του στόχο, αλλά και για να καλυφθεί πίσω από τις εδαφικές εξάρσεις. Αν µάλιστα λάβουµε υπόψη ότι πολλοί από αυτούς έχουν τη δυνατότητα υπερπτήσης µικρών εδαφικών εξάρσεων, ο αιφνιδιασµός που επιτυγχάνεται είναι σχεδόν απόλυτος. 36 ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 37

3 1. Mirage 2000EG ενώ φέρει βλήµα AM-39 Exocet σε ρόλο ναυτικής προσβολής. 2. H F-244 «Barbaros» ενώ ηγείται οµάδας µάχης συµµαχικών πλοίων. 3. Κοντινή άποψη ενός Sea Zenith µε δύο kill marks. 1 2 Στο σενάριο που εξετάζουµε κάτι τέτοιο δεν µπορεί να συµβεί. Παρ όλα αυτά, η επιτυχής έκβαση του σεναρίου σηµαίνει ότι σε πιο ευνοϊκές συνθήκες η επιτυχία είναι αναµφισβήτητη. Επιχείρηση «Σπασµένη πένσα» Στη συνέχεια θα αναλύσουµε τις παραµέτρους της αποστολής ναυτικής προσβολής µιας κύριας µονάδας επιφανείας του στόλου του τουρκικού Πολεµικού Ναυτικού, βασισµένοι σε ένα σενάριο που θα αναπτυχθεί. Ονοµάσαµε την αποστολή συµβολικά «Σπασµένη πένσα», ώστε να έχει άµεση αναφορά στην αντίστοιχη τουρκική άσκηση ναυτικού αποκλεισµού «Ατσάλινη πένσα». Θα πρέπει να επιση- µάνουµε πως για το σενάριο στο σύνολό του και τις παραµέτρους της αποστολής χρησιµοποιήθηκαν µη διαβαθµισµένες πληροφορίες από πηγές διαθέσιµες στο ευρύ κοινό. Τοπολογία του πεδίου εκτέλεσης της αποστολής Στο ναυτικό αποκλεισµό του νησιού συµµετέχει η φρεγάτα «Barbaros» του τουρκικού Ναυτικού της οµώνυµης κλάσης και τύπου MEKO 200 Track II F-244 και η οποία θα αποτελέσει στόχο του πακέτου ναυτικής προσβολής της ΠΑ. Η «Barbaros» έχει τοποθετηθεί στα δυτικά/ νοτιοδυτικά του νησιού και σε απόσταση 15 µιλίων από τις ακτές του, όπως φαίνεται στο σχετικό γράφηµα. Ο σκοπός της είναι να απαγορεύσει την πρόσβαση στα µεταγωγικά του ΠΝ που µεταφέρουν προσωπικό και υλικό στους αµυνοµένους. Η τοποθέτηση του πλοίου σε αυτό το σηµείο έγινε διότι µεγιστοποιείται η απόσταση από τα κοντινότερα νησιά. Πιο συγκεκριµένα, η ελάχιστη απόσταση από κάποιο νησί είναι 52 χιλιόµετρα από τα Ψαρά στη νότια διεύθυνση. Η απόσταση αυτή προσεγγίζει σε µεγάλο βαθµό το µέγιστο βεληνεκές των AM-39 για εκτόξευση από µικρό ύψος. Επιπλέον, σε όλες τις διευθύνσεις δεν υπάρχουν συστάδες νησιών που θα κρύψουν αποτελεσµατικά τα αεροσκάφη του πακέτου, παρέχοντας την ελάχιστη δυνατή προειδοποίηση στην F-244. Διαπιστώνουµε δηλαδή ότι η φρεγάτα απολαµβάνει ένα σηµαντικό πλεονέκτηµα της σωστής διαµόρφωσης της τακτικής κατάστασης, βασιζόµενη αποκλειστικά και µόνο στους δικούς της αισθητήρες. Ειδικότερα, το ραντάρ ερεύνης AWS-6 που διαθέτει, σε διαµόρφωση κανονικής λειτουργίας, έχει τη δυνατότητα εντοπισµού στόχου σε µέσο/µεγάλο υψόµετρο µε ίχνος τυπικού µαχητικού 3ης γενιάς σε απόσταση µεγαλύτερη των 115 χιλιοµέτρων. Αυτό σηµαίνει πως µε εξαίρεση τα σηµεία όπου δηµιουργείται «σκίαση» λόγω των νησιών, ο διοικητής της φρεγάτας έχει εικόνα απ όλο το κεντρικό Αιγαίο που φτάνει έως την ευθεία Ικαρίας-Άνδρου, τις ανατολικές ακτές της Εύβοιας, τη Σκόπελο, την Αλόννησο και τη χερσόνησο του Άθω. Φυσικά, αυτή η απόσταση µειώνεται στην περίπτωση που το ίχνος πετά σε µικρό υψόµετρο, όµως είναι ενδεικτικό των αποστάσεων και της δυσκολίας επίτευξης αιφνιδιασµού. Οι δυνατότητες άµυνας της «Barbaros» Όπως κάθε άλλη µονάδα επιφανείας, έτσι και γύρω από την F-244 θα δηµιουργηθεί το λεγόµενο kill box. Αποτελεί µια περιοχή δεδοµένης ακτίνας, η οποία αποτελεί απαγορευµένο πεδίο. Οποιοδήποτε ίχνος εντοπίζεται σε αυτή την περιοχή θα αντιµετωπίζεται ως εχθρικό και θα ακολουθείται η διαδικασία εµπλοκής του και κατάρριψης. Σε αυτόν τον κανόνα φυσικά υπάρχουν και εξαιρέσεις, όπως για παράδειγµα κάποιο επείγον περιστατικό (emergency) φίλιου αεροσκάφους, το οποίο σε αυτή την περίπτωση θα έχει ενεργοποιήσει το σύστηµα αναγνώρισης φίλου ή εχθρού, IFF. Στην περίπτωση που εξετάζουµε, το kill box της «Barbaros» εκτείνεται στη µέγιστη απόσταση που µπορεί να καλύψει το AWS-9 και στην περιοχή που εκτείνεται προς τα δυτικά από τη Λήµνο έως τη Χίο (υποθέτουµε πως η τουρκική Αεροπορία δεν εκτελεί αποστολές τη δεδοµένη στιγµή στην περιοχή, κάτι που θα τροποποιούσε ανάλογα και την περιοχή άµυνας της φρεγάτας). Η «Barbaros» διαθέτει διαστρωµατωµένη άµυνα, αν και δεν υλοποιείται η πλήρης διαµόρφωση, η οποία αποτελείται από τρία επίπεδα αλλά διαθέτει µόνο τα δύο µικρότερου βεληνεκούς, η άµυνα σηµείου και η αυτοάµυνα. Απουσιάζει, όπως είναι προφανές, η άµυνα περιοχής, την οποία το οικείο ΠΝ πασχίζει να αποκτήσει τα τελευταία χρόνια. Όπως αναφέραµε, ο κύριος αισθητήρας για την παροχή ολοκληρωµένης αεροπορικής εικόνας στη φρεγάτα είναι το ραντάρ AWS-9. Στην κανονική λειτουργία του, που αναφέρθηκε προηγουµένως, το ραντάρ µπορεί να παρέχει αρχικά στοιχεία για τους στόχους στους αναχαιτιστές της φρεγάτας (RIM-7 Sea Sparrow). Επιπλέον, διαθέτει και αντιβληµατική λειτουργία, η οποία αυξάνει την πιθανότητα εντοπισµού πυραύλων πλεύσης µικρού ύψους (sea skimmers). Παράλληλα, για την αντιβλη- µατική άµυνα η φρεγάτα διαθέτει εξειδικευµένο ραντάρ, το AWS-6. Το σύστηµα περιστρέφεται µε 30 στροφές το λεπτό (rpm) για να µεταπέσει στις 60 rpm όταν εγκλωβίσει το στόχο, ώστε να παρέχει αυξηµένη ροή δεδοµένων. Η εµβέλειά του για χαµηλά ιπτάµενους στόχους είναι τα 35 χιλιόµετρα. Οι αναχαιτιστές που παρέχουν άµυνα σηµείου στη φρεγάτα δεν είναι άλλα από τα RIM-7M, µε εµβέλεια 26 χιλιόµετρα, κάτι που σηµαίνει ότι η εξαπόλυση των αντιπλοϊκών πυραύλων πρέπει να γίνει κατ ελάχιστο σε αυτή την απόσταση, για να µην εκτεθούν τα αεροσκάφη σε κίνδυνο. Οι πύραυλοι βάλλονται από τον περιστρεφόµενο εκτοξευτή Mk29 Mod1µε αναχορηγία 8 βληµάτων. Την ιχνηλασία, καθοδήγηση και κατάδειξη για τους Sea Sparrow παρέχει το σύστη- µα STIR 180 και µάλιστα διατίθενται δύο τέτοια συστήµατα ώστε να αντιµετωπίζονται µε περιορισµένη πιθανότητα επιτυχίας επιθέσεις κορεσµού. Το κάθε STIR 180 µπορεί να εγκλωβίσει ίχνος µε ενεργό διατοµή σκέδασης (RCS) 1 τετραγωνικό µέτρο σε απόσταση µεγαλύτερη των 50 χιλιοµέτρων. Για την αυτοάµυνά της, η φρεγάτα διαθέτει τρία συστήµατα Sea Zenith µε τετραπλά πυροβόλα των 25 χιλιοστών που καθοδηγούνται από δύο ραντάρ Seaguard. Η ταχυβολία του συστήµατος φτάνει τα 850 βλήµατα το δευτερόλεπτο, ενώ η αρχική ταχύτητα εξόδου κάθε βολίδας ανέρχεται στα 1335 µέτρα το δευτερόλεπτο. Ο ρυθµός περιστροφής είναι 143 µοίρες το δευτερόλεπτο, ενώ το απόθεµα των 415 βολών ανά κάννη επιτρέπει την εµπλοκή 18 στόχων. Το Seaguard TMX/TV EO αποτελείται από ραντάρ Χ ζώνης συχνοτήτων µε δυνατότητα εγκλωβισµού και ιχνηλασίας στόχου σε εύρος αποστάσεων 0,4-40 χιλιόµετρα. Το πακέτο Την αποστολή επίτευξης ναυτικής κρούσης θα αναλάβει η 332 Μοίρα «Γεράκι» µε Mirage 2000 EGΜ αξιοποιώντας τους Exocet AM-39 Block 2. Κάθε αεροσκάφος από τα δύο που θα εκτελέσουν την προσβολή θα φέρει δύο Exocet στους εσώτερους πτερυγικούς και δύο Magic 2 στους εξώτερους σταθµούς οπλισµού, για αυτοάµυνα. Με το διαθέσιµο καύσιµο και το επιλεγµένο προφίλ πτήσης τα µαχητικά έχουν ακτίνα δράσης περίπου 250 µιλίων που επαρκεί για τη µετάβαση στα σηµεία άφεσης του οπλισµού. Την παροχή προστασίας στα Mirage 38 ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 39

1 2 2000 θα παράσχουν τα νεότερα µαχητικά του τύπου Mirage 2000-5 Mk2 της 331 «Θησέας». Πιο συγκεκριµένα, µια τετράδα µαχητικών εξοπλισµένα µε 4 MICA EM στους σταθµούς οπλισµού της ατράκτου και δύο MICA IR στους εξώτερους υποπτερύγιους σταθµούς, καθώς και µε το πλήρες φορτίο για τα DEFA αποτελούν τη διαµόρφωση που επιλέχθηκε. Τα αεροσκάφη έχουν ακτίνα δράσης 400 περίπου µιλίων, υπεραρκετή για τη µετάβαση στην περιοχή ενδιαφέροντος και απόθεµα για µάχη 5 λεπτών µε πλήρη ισχύ. Έγκαιρη προειδοποίηση και έλεγχο υπερπολύτιµες υπηρεσίες θα προσφέρει το ΕΜΒ-145 Erieye της 380 Μοίρας ΑΣΕΠΕ «Ουρανός». Το ιπτάµενο σύστηµα ραντάρ, διοίκησης και ελέγχου, πετώντας άνωθεν της Εύβοιας, προστατευόµενο από τα αντιαεροπορικά συστήµατα που είναι ταγµένα µε αποστολή την προστασία της περιοχής πτήσης και της πρωτεύουσας αλλά και τα αεροσκάφη άµεσης αντίδρασης στο προκεχωρηµένο αεροδρόµιο της 135 Σµηναρχίας στη Σκύρο και µε ίχνος πτήσης µε κατεύθυνση βορρά-νότο, θα έχει πλήρη εικόνα του εναέριου χώρου ενδιαφέροντος. Να σηµειωθεί ότι το αεροδρόµιο της 135 αποτελεί και εναλλακτικό προορισµό για τα αεροσκάφη του πακέτου, οπότε έχει τεθεί σε ετοιµότητα για την υποδοχή και εξυπηρέτησή τους. Η αποστολή Η επιχείρηση «Σπασµένη πένσα» ξεκινά µε την απογείωση του EMB-145 από το αεροδρόµιο της Ελευσίνας και την άφιξή του στην περιοχή περιπολίας άνωθεν της Εύβοιας, σε ύψος πτήσης 30.000 ποδιών. Αφού το ιπτάµενο σύστηµα έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου πάρει θέση, απογειώνεται η τετράδα των Mirage 2000-5 Mk2 από την αεροπορική βάση της Τανάγρας και µε διαφορά 1 λεπτού το ίδιο πράττουν και τα 2 Mirage 2000 EG/M. Τα αεροσκάφη, καθώς ανεβαίνουν στα 30.000 πόδια και αναπτύσσουν ταχύτητα 500 κόµβων, στρέφουν νοτιοανατολικά (ένδειξη 118 στην πυξίδα) µε κατεύθυνση το στενό του Καφηρέα. Κατά τη διάρκεια της πτήσης, τα αεροσκάφη πετούν µε ελεγχόµενες εκποµπές διατηρώντας ηλεκτρονική σιγή (κλειστά ραντάρ) βασιζό- µενα στο αδρανειακό σύστηµα ναυτιλίας INS µε υποβοήθηση από το GPS. Με την άφιξή τους στο στενό µεταξύ Εύβοιας και Άνδρου, όπου έχει οριστεί το πρώτο σηµείο στροφής 1 (Waypoint1), στρέφουν βορειοανατολικά κατευθυνό- µενα προς τις νότιες ακτές των Ψαρών και, πιο συγκεκριµένα, µε διεύθυνση 066 στην πυξίδα προς το σηµείο στροφής 2. Αυτό το σκέλος της αποστολής τα µεν Mirage 2000 EG/M θα το εκτελέσουν κατεβαίνοντας στα 1.000 πόδια τα δε Mirage 2000-5 Mk2 διατηρώντας το ύψος των 30.000 ποδιών και διατηρώντας την ταχύτητα τους στους 500 κόµβους. Αυτό, διότι τα πρώτα θα προσπαθήσουν να µειώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο την ακτίνα αποκάλυψης των από τα AWS-9 της «Barbaros», ενώ τα δεύτερα να διατηρήσουν το τακτικό πλεονέκτηµα έναντι πιθανών αναχαιτιστικών. Μέχρι το σηµείο στροφής 1, οι προθέσεις του πακέτου δεν µπορούν να γίνουν αντιληπτές, καθώς η διεύθυνσή τους δεν προδίδει τον τελικό τους προορισµό, ενώ επιπλέον ο ορεινός όγκος της Εύβοιας προσδίδει κάλυψη της απογείωσης και της αρχικής ανόδου του. Με τη στροφή του πακέτου βορειοανατολικά, στην «Barbaros» κηρύσσεται συναγερµός καθώς αναγνωρίζεται η πιθανότητα ο στόλος αποκλεισµού της Λέσβου να αποτελεί στόχο του πακέτου. Το σκάφος περνά σε πλήρη ετοιµότητα και οι αισθητήρες του ερευνούν εντατικά την νότια περιοχή του Αιγαίου για την ακριβή διακρίβωση της ταυτότητας και της αποστολής του πακέτου. Σε αυτή την απόσταση βέβαια, το AWS-9 εντοπίζει µόνο την τετράδα των -5 Mk2 που ίπτανται σε µεγάλο ύψος και, καθώς η απόσταση ήταν µεγάλη, δεν µπορούσε να διακρίνει τον αριθµό των µαχητικών κατά την πρώτη επαφή των µε το ραντάρ. Παράλληλα, ενηµερώνεται και η τουρκική 1. Στο χάρτη βλέπουµε τη διαδροµή του πακέτου προς το στόχο, τη θέση του τελευταίου, αλλά και τον άξονα περιπολίας του εναέριου συστήµατος έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου. 2. Mirage 2000EGB της 331Μ σε υπόστεγο, ενώ φέρει βλήµα Exocet. 3. Χάρτης όπου φαίνεται το τελικό στάδιο της πτήσης των Mirage 2000, καθώς και η περιοχή περιπολίας των Mirage 2000-5 Mk2 µετά την εµπλοκή τους και κατά τη διάρκεια της επανατοποθέτησής τους σε θέση αναχαίτισης επιπλέον ιχνών. 4. Άποψη του υπόστεγου της F-244. ιακρίνονται ένα Sea Zenith, το ένα Skyguard, ο εκτοξευτής αναλωσίµων και το 8πλός εκτοξευτής των RIM-7M. 3 4 40 ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 41

1 2 1. Mirage 2000-5 κατά τη διάρκεια της απογείωσης, ενώ φέρει τέσσερα βλήµατα MICA EM/IR και µια κοιλιακή δεξαµενή καυσίµου. 2. Για αντιπυραυλική άµυνα τα σκάφη κλάσης Barbaros διαθέτουν τρία συστήµατα Oerlikon Contraves Sea Zenιth των 25 χλστ., ενώ για την αντιαεροπορική τους κάλυψη διατίθεται κάθετος εκτοξευτής Mk 41 µε 16 βλήµατα ESSM. Αεροπορία, η οποία σαν πρώτη αντίδραση αναθέτει σε ένα ζεύγος F-16C Block 50 που εκτελούσε CAP στην περιοχή ανατολικά της Λέσβου και σε ύψος 25.000 ποδιών να αναγνωρίσει και να αναχαιτίσει την τετράδα των Mirage 2000-5 Μk2, ενώ µια τετράδα F-16C Block 50 που ήταν σε ετοιµότητα 5 λεπτών απογειώνεται άµεσα (scramble) από την αεροπορική βάση του Balikeshir για την ενίσχυση των αεροσκαφών που εκτελούν CAP. Στην τετράδα των Mirage 2000-5 Mk2 ο αρχηγός του σχηµατισµού ενεργοποιεί το RDY-2 σε διαµόρφωση έρευνας αέροςαέρος µεγάλης ακτίνας, ενώ παράλληλα λαµβάνει και φωνητικά στοιχεία από το EMB-145. Αυτά τα δεδοµένα διαµοιράζει στα υπόλοιπα µέλη του σχηµατισµού ώστε όλα τα µέλη του να έχουν επίγνωση της τακτικής κατάστασης. Υπό την καθοδήγηση του Erieye ο αρχηγός εντοπίζει µε το RDY-2 τα δύο F-16 C που έχουν κατεύθυνση νοτιοδυτικά κερδίζοντας γοργά ύψος και επιταχύνοντας στη διηχητική περιοχή. Αναθέτοντας τους στόχους, αυτός µαζί µε τον νούµερο 3 του σχηµατισµού αναλαµβάνει το προπορευόµενο αεροσκάφος ενώ οι 2 και 4 το δεύτερο που καλύπτει το πρώτο. Καθώς ο σχηµατισµός «σπάει» δηµιουργώντας µεγάλο χωρικό διαχωρισµό ώστε να εγκλωβίσει τα αντίπαλα µαχητικά στερώντας τους την πιθανότητα διαφυγής, το κάθε προπορευόµενο αεροσκάφος (αφού όλα πλέον έχουν ενεργοποιήσει τα ραντάρ τους) εγκλωβίζει και ιχνηλατεί τον στόχο του, µε τον υπολογιστή ελέγχου πυρός να εξάγει δεδοµένα βολής και να τροφοδοτεί τους MICA. Στον αντίποδα, οι Τούρκοι χειριστές διαπιστώνοντας τη δεινή θέση στην οποία βρίσκονται, αφού ενηµερώσουν µέσω φωνητικής επικοινωνίας τα ανώτερα κλιµάκια, προσπαθούν να επιτύχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσµα γι αυτούς γνωρίζοντας πως οι πιθανότητες επιβίωσής τους είναι ελάχιστες. Αφού απορρίψουν τις εξωτερικές δεξαµενές καυσίµου, αυξάνουν την ταχύτητα και το ύψος τους σε µια προσπάθεια να επεκτείνουν τον φάκελο εµπλοκής των AIM-120 B µε τους οποίους είναι εξοπλισµένοι. Αµέσως µόλις επιτύχουν παραµέτρους βολής, εκτοξεύουν σε αλληλουχία δύο πυραύλους µε στόχο τον αρχηγό του σχηµατισµού, ο οποίος προπορεύεται και κρίνεται από τον υπολογιστή βολής του Fighting Falcon ως ίχνος προτεραιότητας. Παράλληλα, το APG-68 ιχνηλατεί τα ελληνικά αεροσκάφη και µεταδίδει τα δεδοµένα στους πυραύλους. Οι Έλληνες χειριστές υποβοηθούµενοι από το εξαιρετικό ICMS Mk3 αναγνωρίζουν την κατάσταση και αµέσως εκτελούν τους κατάλληλους ελιγµούς ώστε να δυσκολέψουν τους AMRAAM, ενώ παράλληλα διατηρούν τον εγκλωβισµό στο RDY-2 και τροφοδοτούν µε στοιχεία τους MICA EM, ένας εκ των οποίων έχει εκτοξευθεί από κάθε αεροσκάφος µε στόχο τα δύο F-16, δηλαδή δύο κατευθύνονται στον κάθε στόχο. Καθώς φτάνουν στην A-pole, απόσταση στην οποία ο πύραυλος καθίσταται αυτόνοµος, τα Mirage εκτελούν βίαιο ελιγµό, ενώ παράλληλα απελευθερώνουν αερόφυλλα καθώς θέτουν σε λειτουργία και τους παρεµβολείς ώστε να σπάσουν τον εγκλωβισµό των APG-68 και να µειώσουν την πιθανότητα κλειδώµατός τους από τους αισθητήρες των AMRAAM που πλησιάζουν επικίνδυνα και οι οποίοι δεν έχουν φτάσει ακόµη στην A-pole λόγω των συνθηκών εξαπόλυσής τους, οι οποίες δεν ήταν οι ιδανικές, αφού ήταν στα όρια του φακέλου εµπλοκής των πυραύλων. Από τη στιγµή που οι MICA EM ενεργοποιούν τον ενεργό αισθητήρα τους και έχουν τροφοδοτηθεί µε τα απαραίτητα δεδοµένα από το RDY-2, οι πιθανότητες επιβίωσης του στόχου είναι µηδαµινές και οι 1 και 3 του ελληνικού σχηµατισµού αναφέρουν την κατάρριψη. Οι δύο AMRAAM έχοντας χάσει τον εγκλωβισµό του στόχου τους κατευθύνονται χωρίς σκοπό προς το δυτικό Αιγαίο. Τα ελληνικά αεροσκάφη επανατοποθετούνται και συνεχίζουν να ερευνούν για πιθανές απειλές υποβοηθούµενα από τα αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου. Ενώ η τετράδα των Mirage 2000-5 Mk2 εξασφαλίζει τοπική αεροπορική κυριαρχία, τα απλά «διχίλιαρα» συνεχίζουν την πορεία τους προς το σηµείο στροφής 2. Έχοντας ενεργοποιήσει τα ραντάρ RDM τους στρέφουν βόρεια προς την κατεύθυνση όπου βρίσκεται η φρεγάτα F-244 που αποτελεί και το στόχο τους. Ταυτόχρονα, διαχωρίζονται ώστε να προσεγγίσουν τα σηµεία εκτόξευσης 1 και 2 (Launch Point 1 και 2). Ο διαχωρισµός γίνεται ώστε να εκτοξεύσουν τους Exocet από διαφορετικές διευθύνσεις και να προκαλέσουν κορεσµό στα αµυντικά συστήµατα της φρεγάτας. Η τελευταία λαµβάνει θέση µε το διαµήκη άξονά της βορειοανατολικά, ώστε να περιορίσει την επιφάνεια που προβάλλει στα ραντάρ των µαχητικών, ενώ παράλληλα αυξάνει ταχύτητα κινούµενη προς βορρά, καθώς η περιορισµένη εµβέλεια των RIM-7M δεν επιτρέπει την εµπλοκή των ιχνών, τα οποία έχοντας µειώσει και άλλο το ύψος πτήσης τους στο επίπεδο των 1000 ποδιών αλλά και την ταχύτητά τους, έχουν κρυφτεί στιγµιαία πίσω από τον ορεινό όγκο των Ψαρών. Εµφανιζόµενα εκατέρωθεν του νησιού και προσεγγίζοντας τα σηµεία άφεσης του οπλισµού, τα RDM λειτουργώντας σε διαµόρφωση έρευνας επιφανείας, εντοπίζουν τη φρεγάτα που οι χειριστές καταδεικνύουν στον υπολογιστή ελέγχου πυρός ως στόχο. Ο τελευταίος εξάγει τα δεδοµένα βολής και τροφοδοτεί τους AM-39 που έχουν εκκινήσει την προετοι- µασία εκτόξευσης µε την προθέρµανση των κινητήρων και την ευθυγράµµιση των αδρανειακών συστηµάτων πλοήγησης. Προσεγγίζοντας τα σηµεία άφεσης που απέχουν, τα Mirage 2000 αυξάνουν την ταχύτητά τους στους 550 κόµβους, ενώ ταυτόχρονα αυξάνουν και το ύψος πτήσης τους στα 3.000 πόδια και εκτοξεύουν σε αλληλουχία τους δύο AM-39 που φέρει το καθένα. Οι πύραυλοι, µετά την αρχική επιτάχυνση από τον κινητήρα Condor στην ταχύτητα πλεύσης, προωθούνται 42 ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 43

από τον Helios καθώς κατέρχονται στα 30 µέτρα και κατευθύνονται αδρανειακά µε χρήση του υψοµετρικού ραντάρ RAM01. Αυτό το ύψος µειώνεται σταδιακά στα 9-15 µέτρα, αναλόγως της κατάστασης της θάλασσας. Αναπτύσσοντας ταχύτητα 309 µιλίων την ώρα καλύπτουν την ενδιάµεση φάση της πτήσης απόστασης 30 µιλίων σε 0,1 δευτερόλεπτα, ενώ για τα υπόλοιπα 7 µίλια έως τον τελικό στόχο οι πύραυλοι ενεργοποιούν τους ενεργούς αισθητήρες ADAC ζώνης συχνοτήτων Ι και αφού εγκλωβίσουν το στόχο κατέρχονται σε πολύ µικρό ύψος που µπορεί να φτάσει τα 2,5 µέτρα, αν το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες. Μετά την άφεση, τα αεροσκάφη στρέφουν δυτικά αυξάνοντας το ύψος πτήσης τους στα 30.000 πόδια και µε ταχύτητα 550 κόµβους κατευθύνονται προς την αεροπορική βάση της Τανάγρας. Μετά την άφεση των αντιπλοϊκών πυραύλων, στην «Barbaros» το AWS-6 εντοπίζει τα τέσσερα ίχνη και αρχίζει την ιχνηλασία τους αυξάνοντας τη συχνότητα περιστροφής στις 60 το λεπτό ώστε να παρέχει ακριβή στοιχεία. Αµέσως ενεργοποιείται το σύστηµα αντιπυραυλικής προστασίας µε τo πρυµναίο Seaguard να επιχειρεί εγκλωβισµό του στόχου του και να τον αναθέτει στα πρυµναία Sea Zenith. Η πρόσκτηση του στόχου πραγµατοποιείται στα 30 χιλιό- µετρα από τη φρεγάτα. Κάθε ένα από αυτά αναλαµβάνει την αναχαίτιση ενός Exocet. Παράλληλα, ενεργοποιούνται και τα συστήµατα ηλεκτρονικού πολέµου. Ο εµπλεκόµενος AM-39 πέφτει θύµα των βληµάτων των 25 χιλιοστών των Sea Zenith, καθώς η εµπλοκή του πραγµατοποιείται στην ενδιάµεση φάση της πτήσης του. Τα Seaguard ιχνηλατώντας τώρα τους υπόλοιπους τρεις αναθέτει πάλι στο πυροβόλο το στόχο του. Πρέπει να σηµειωθεί πως λόγω του προσανατολισµού του σκάφους που σκοπό είχε να µειώσει την επιφάνεια που αυτό παρουσιάζει στους αισθητήρες των πυραύλων το δεύτερο Seaguard δεν µπορεί να υποβοηθήσει στην εµπλοκή. Ήδη οι πύραυλοι έχουν ενεργοποιήσει τους αισθητήρες τους, κάτι που σηµαίνει ότι ο Cutlass προειδοποιεί το πλήρωµα και αυτοµάτως αναλαµβάνει δράση ο παρεµβολέας Scorpion µε σκοπό να σπάσει τον εγκλωβισµό. O ψηφιακός ADAC όµως διαθέτει εξελιγµένους αλγόριθµους ECCM και διατηρεί τον εγκλωβισµό. Καθώς οι Exocet µειώνουν το ύψος πτήσης τους στα 2,5 µέτρα και εκτελούν τερµατικούς ελιγµούς barrel roll η αναχαίτισή τους καθίσταται αδύνατη και σε µια απέλπιδα προσπάθεια ενεργοποιείται το σύστηµα διανοµής αερόφυλλων της φρεγάτας, χωρίς όµως αποτέλεσµα. Οι τρεις πύραυλοι βρίσκουν το στόχο τους και πλήττουν την φρεγάτα λίγο πάνω από την ίσαλο γραµµή, στο πρυµναίο τµήµα. Με την έκρηξη και την πυρκαγιά που ξεσπά και λόγω των διαθέσιµων καυσίµων των πυραύλων προκαλούνται µεγάλες ζηµιές στο πλοίο και ειδικότερα στο µηχανοστάσιο καθιστώντας την ανενεργή, επιτυγχάνοντας το στόχο της αποστολής. Τα Mirage 2000-5 Mk2 µετά την πρώτη εµπλοκή, είχαν στρέψει νότια εκτελώντας ένα τµήµα κυκλικής τροχιάς, µε σκοπό να επανατοποθετηθούν στην περιοχή ενδιαφέροντος ώστε να αντιµετωπίσουν ενδεχόµενα νέα ίχνη. Με την ολοκλήρωση της αποστολής προσβολής της φρεγάτας F-244 παρέχουν κάλυψη στα αεροσκάφη που την εκτέλεσαν ακολουθώντας τα. Τα αεροσκάφη που εκκίνησαν από την αεροπορική βάση του Balikesir απέχουν αρκετά από την περιοχή και εποµένως δεν αποτελούν απειλή για το πακέτο. Συνεπώς, στρέφουν και αυτά δυτικά µε τελικό προορισµό τη βάση τους στο αεροδρόµιο της Τανάγρας, όπου και θα πραγµατοποιηθεί η απενηµέρωση του πακέτου ως σύνολο αλλά και των συστατικών υπό-πακέτων ξεχωριστά και θα αξιολογηθεί το αποτέλεσµα της προσβολής. Τελευταίο αποχωρεί από την περιοχή περιπολίας και το EMB-145, µε προορισµό το αεροδρόµιο της Ελευσίνας, εκτός εάν έχει προγραµµατιστεί και άλλη αποστολή για την ηµέρα ή κριθεί πως λόγω της δραστηριότητας των τουρκικών ΕΔ απαιτούνται οι υπηρεσίες του. Ως επόµενο βήµα και αναλόγως της τακτικής κατάστασης, η «Barbaros» θα µπορούσε άµεσα να αποτελέσει στόχο βοµβαρδιστικών µε απλές βόµβες, τα οποία θα τη βύθιζαν, καθώς πλέον δεν διαθέτει κανένα τρόπο αυτόνοµης άµυνας. Με την αδρανοποίησή της, ανοίγει πλέον ο δρόµος για την από θαλάσσης ενίσχυση των αµυνόµενων δυνάµεων στο νησί της Λέσβου. «Απενηµέρωση» Στο σενάριο που αναπτύχθηκε προηγουµένως µπορούν να παρατηρηθούν ορισµένα ενδιαφέροντα στοιχεία. Το πρώτο είναι η δυσκολία της επιχείρησης. Όπως αναφέρθηκε, το σενάριο επιλέχθηκε µε τέτοιο τρόπο ώστε να δυσκολέψει σηµαντικά την εκτέλεση της ναυτικής προσβολής. Η φρεγάτα είναι τοποθετηµένη στην περιοχή µε τέτοιο τρόπο ώστε οι αισθητήρες της να διαθέτουν ευρύ πεδίο θέασης, να παρέχουν έγκαιρη προειδοποίηση στην οµάδα µάχης της οποίας ηγείται και κατ επέκταση να αυξάνονται οι πιθανότητες επιτυχούς αντιµετώπισης της ενδεχόµενης απειλής. Παρά αυτό το γεγονός όµως, η κλάση δεν διαθέτει τα απαραίτητα οπλικά συστήµατα για να αντιµετωπίσει την προσβολή από αέρος. Οι AM-39 BlockII ουσιαστικά έναντι αυτών των σκαφών προσφέρει δυνατότητα πλήγµατος από ασφαλή απόσταση (stand-off) για τον φορέα τους. Οι RIM-7M δεν διαθέτουν ούτε την ακτίνα εµπλοκής αλλά ούτε και τις ικανότητες για να αναχαιτίσει σύγχρονα αεροσκάφη µε εξελιγ- µένα συστήµατα αυτοπροστασίας αλλά και εξοπλισµένα µε σύγχρονους αντιπλοϊκούς πυραύλους. Ανησυχητική είναι η πρόθεση (η οποία και υλοποιείται) της ηγεσίας του τουρκικού ΠΝ για αναβάθµιση της κλάσης µε δυνατότητα βολής των ESSM µε αυξηµένη εµβέλεια (αν και πάλι είναι µικρότερη από την αντίστοιχη των αντιπλοϊκών πυραύλων) και αυξηµένες ικανότητες εµπλοκής. Συνολικά, θα λέγαµε πως ο ναυτικός αποκλεισµός ενός νησιού από το τουρκικό Ναυτικό κάθε άλλο παρά µια εύκολη επιχείρηση είναι. Αν µάλιστα λάβουµε υπόψη τον άγνωστο παράγοντα που πρεσβεύουν τα γαλλικά µαχητικά, τις τακτικές που έχουν αναπτυχθεί από τους χειριστές της οικείας ΠΑ όλα αυτά τα χρόνια µε σκοπό την πλήρη αξιοποίησή τους αλλά και το δοκιµασµένο στην πράξη βασικό αντιπλοϊκό τους όπλο (αν και όχι πάντα µε αξιοζήλευτη αξιοπιστία), η κατάσταση γέρνει περισσότερο υπέρ των ελληνικών δυνάµεων. Βέβαια, τα παραπάνω δεν αποτελούν σταθερά, καθώς οι τακτικές των απέναντι βελτιώνονται συνεχώς µέσω της διεξαγωγής ασκήσεων αλλά και µε την εφαρµογή ενός συνεπούς εξοπλιστικού προγράµµατος. Στον αντίποδα, η χώρα µας αυτοπεριορίζεται και αφοπλίζεται (στο όνοµα της οικονοµικής δυστοκίας), ενώ ακόµη και τα διαθέσιµα µέσα παραµένουν χωρίς ανταλλακτικά ενώ δεν γίνεται καµία σοβαρή προσπάθεια αντιµετώπισης της διαρκώς αυξανόµενης απειλής, παρά τα δείγµατα γραφής των «φίλων» και γειτόνων. Είµαστε σίγουροι ότι το στρατιωτικό προσωπικό των ΕΔ θα πράξει το καθήκον του αξιοποιώντας και το τελευταίο µέσο που τους έχει διατεθεί θέτοντας τη ζωή τους σε κίνδυνο ώστε να υπερασπιστούν την πατρίδα µας. 1. Το βλήµα αέρος-επιφανείας ΑΜ-39 Block 2 έχει εµβέλεια η οποία ποικίλλει από 70 έως και 160 χλµ., αναλόγως του ύψους εκτόξευσης του όπλου. 2. ύο Mirage 2000-5 κατά τη διάρκεια scramble από νησιωτικό αεροδρόµιο. 3. Mirage 2000 εξοπλισµένο µε δύο βλήµατα Exocet, ένα σε κάθε υποπτερυγικό φορέα. 1 2 3 44 ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 45