ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 1 HELECO 03: 4ο ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ: ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΔΟΜΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (LIFETIME ENGINEERING OF BUILDING AND CIVIL INFRASTRUCTURES) ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ ΑΝΤΩΝΙΑ ΜΟΡΟΠΟΥΛΟΥ Καθηγήτρια Ε. Μ. Π., Σχολή Χημικών Μηχανικών, Τομέας Επιστήμης και Τεχνικής των Υλικών, Γενική Γραμματέας της Δ.Ε. του Τ.Ε.Ε. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΤΩΝΙΑ ΜΟΡΟΠΟΥΛΟΥ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΟΓΛΟΥ Χημικός Μηχανικός, Υποψήφια Δρ Ε. Μ. Π. ΓΙΩΤΑ ΚΑΖΑΖΗ ΤΜΗΜΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ Τ.Ε.Ε. Εισαγωγικό σημείωμα ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΞΑΡΧΑΚΟΥ Πολιτικός Μηχανικός, Μέλος της Δ. Ε. του Τ. Ε. Ε., Υπεύθυνη του Τομέα Περιβάλλοντος Η συζήτηση στρογγυλής τράπεζας με θέμα: «Αειφόρος ανάπτυξη και δομημένο Περιβάλλον», έγινε με στόχο την εξέταση της ολοκληρωμένης ανάπτυξης υπό το πρίσμα της παραγωγής και δημιουργίας με κέντρο τον άνθρωπο, σε διαλεκτική σχέση με το συνολικό φυσικό και πολιτιστικό του περιβάλλον, στο οποίο δημιουργεί ως αναπόσπαστο, και όχι ως κυρίαρχο, μέρος του.
ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 2 Το θέμα του σχεδιασμού και της ολοκληρωμένης ανάπτυξης του δομημένου περιβάλλοντος συνδέεται με επιστημονικές και διεπιστημονικές προσεγγίσεις που αφορούν σε όλα τα επίπεδα αστικού, πολεοδομικού, αρχιτεκτονικού σχεδιασμού αλλά και στα αποτελέσματα παραγωγικών δραστηριοτήτων, ερευνών, μελετών και έργων. Ο πολεοδομικός και χωροταξικός σχεδιασμός, η κατασκευαστική διαδικασία, η εφαρμογή προτύπων παραγωγής κατανάλωσης, η ενέργεια, ο περιορισμός της ρύπανσης κ.ά. αποτελούν τα πεδία συγκρούσεων στα οποία δοκιμάζεται η σχέση περιβάλλοντος και ανάπτυξης στο χώρο και στο χρόνο. Στη συζήτηση, την οποία συντόνισε η κα Α. Μοροπούλου, καθηγήτρια Ε.Μ.Π., αναφέρθηκαν οι ενέργειες που απαιτούνται να συντονιστούν σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, αλλά και οι κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες που θα πρέπει να συνεκτιμώνται κατά τη λήψη αποφάσεων. Οι αποφάσεις αυτές αναφέρονται σε θεσμικές ρυθμίσεις, πρακτικά μέτρα και διευθετήσεις μέσω του περιβαλλοντικού σχεδιασμού. Αφορούν επίσης σε ζητήματα διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, τον πιο ευαίσθητο παράγοντα του δομημένου περιβάλλοντος. Ένας από τους βασικούς παράγοντες στη διαμόρφωση του δομημένου περιβάλλοντος είναι τα υλικά της κατασκευής. Η διαχείριση των υλικών σε επίπεδο τόσο σχεδιασμού, παραγωγής και ελέγχου ποιότητας όσο και μελέτης κατασκευής και συντήρησης, δηλαδή στο σύνολο της παραγωγής ενός έργου, αποτελεί μία κρίσιμη φάση, ακριβώς γιατί η αλληλεπίδραση υλικών - κατασκευών -περιβάλλοντος παίζουν καθοριστικό ρόλο στο χρόνο ζωής συνολικά του αστικού περιβάλλοντος. Κατά τη συζήτηση, επισημάνθηκε αναφορικά με τα υλικά κατασκευής κτιρίων και υποδομών ότι αυτό που ενδιαφέρει είναι όχι μόνο η επιλογή τους, αλλά και η οργάνωση, ο σχεδιασμός και η ένταξή τους στην κατασκευή, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται σε μία περιβαλλοντικά φιλική συμπεριφορά. Τονίστηκε η σημασία της αποτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των υλικών στην κατασκευή, η οποία απαιτεί τον έλεγχο όχι μόνο μέσα από διαδικασίες συντήρησης στο χρόνο ζωής των υλικών και των κατασκευών αλλά και την δυνατότητα ελέγχου της ρύπανσης που μπορεί να προκληθεί. Είναι αναγκαία δηλαδή η σύνδεση όλης της διαδικασίας κατασκευής παραγωγής με διαδικασίες ελέγχου
ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 3 των περιβαλλοντικών φορτίων σε συνδυασμό και με το γενικότερο ενεργειακό κύκλο που συμβαδίζει με τον κύκλο ζωής των υλικών. Ένα σοβαρό θέμα που είναι άμεσα συνδεδεμένο με το ρόλο του ΤΕΕ και του τεχνικού κόσμου ευρύτερα και αναδείχθηκε στη συζήτηση αποτελεί η ανάπτυξη και τήρηση προδιαγραφών σ όλες τις φάσεις της διαμόρφωσης του δομημένου περιβάλλοντος, που στην πράξη συνδέονται με θεσμούς και διαδικασίες ολικού ελέγχου ποιότητας. Η συζήτηση συνέβαλε κατά τρόπο ουσιαστικό στην ανάδειξη των θεμάτων που άπτονται του δομημένου περιβάλλοντος με έμφαση στα υλικά αλλά και σε άλλες κρίσιμες παραμέτρους, ενώ επεσήμανε τον καθοριστικό ρόλο των μηχανικών σε όλη τη διαδικασία ανάπτυξης και διαχείρισης της τεχνογνωσίας, στην καθιέρωση και εφαρμογή προδιαγραφών και στον έλεγχο ποιότητας, παρακολούθησης και ποτίμησης του δομημένου περιβάλλοντος. Πρόλογος ΑΝΤΩΝΙΑ ΜΟΡΟΠΟΥΛΟΥ Καθηγήτρια Ε. Μ. Π., Σχολή Χημικών Μηχανικών, Τομέας Επιστήμης και Τεχνικής των Υλικών, Γενική Γραμματέας της Δ.Ε. του Τ.Ε.Ε. ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ (LIFETIME ENGINEERING) Στόχος της Στρογγυλής Τράπεζας είναι η παρουσίαση η διάχυση, αλλά και η περαιτέρω ανάπτυξη στην Ελλάδα της φιλοσοφίας, των δραστηριοτήτων και των συγκεκριμένων προδιαγραφών που αναπτύσσονται στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη του δομημένου περιβάλλοντος με κριτήρια αειφορίας. Η θεματική αυτή ενότητα με επίκεντρο την αειφόρο κατασκευή (Sustainable Construction) απευθύνεται τόσο στην κοινότητα των μηχανικών, όσο και σε όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς: δημόσιους και ιδιωτικούς, τεχνογνωσίας, επιστημονικούς και τεχνολογικούς, φορείς που ασχολούνται με τη μελέτη, την κατασκευή, την παραγωγή των έργων αλλά και τη βιομηχανική παραγωγή των δομικών υλικών, καθώς επίσης και τους φορείς τους κοινωνικούς, τους οικονομικούς
ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 4 που κατέχουν, χρησιμοποιούν, λειτουργούν και διαχειρίζονται το δομημένο περιβάλλον. Ενδιαφέρει επίσης όλους τους θεσμούς εφαρμογής και ανάπτυξης προτύπων ποιότητας σε Εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς τους θεσμούς λήψης αποφάσεων. Τα κριτήρια αειφόρου κατασκευής (Sustainable Construction) αφορούν σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής των δομικών υλικών και των κατασκευών : από την εξόρυξη των πρώτων υλών και την παραγωγή των δομικών υλικών και την καθ αυτό κατασκευή, λειτουργία, συντήρηση μέχρι και το τέλος ζωής των κατασκευών. Αφορούν επίσης στην περιβαλλοντική ποιότητα των κατασκευών με έμφαση στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων των κτιρίων στο περιβάλλον (από την κλίμακα του εσωτερικού χώρου και του άμεσου περιβάλλοντα χώρου μέχρι την κλίμακα του πλανήτη), αλλά και αντίστροφα στην ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στα υλικά και τις κατασκευές για την αύξηση του χρόνου ζωής τους. Στην Ελλάδα είναι φανερή η ανάγκη κάλυψης του κενού τεχνογνωσίας, τόσο όσον αφορά στον ίδιο το σχεδιασμό, όσο και στις κατασκευαστικές τεχνικές, αλλά και τους θεσμούς προγραμματισμού, εφαρμογής και λήψης αποφάσεων. Η Στρογγυλή αυτή Τράπεζα με θέμα: Αειφόρος Κατασκευή (Sustainable Construction), Ανάπτυξη και Διατήρηση του Δομημένου Περιβάλλοντος (LIFETIME ENGINEERING) σχεδιάστηκε για να συμβάλλει στη δραστηριοποίηση του ΤΕΕ σε σχετικά θέματα, με την απόδοση νέων ρόλων στους μηχανικούς σε όλα τα επίπεδα του σχεδιασμού, της μελέτης, του ελέγχου ποιότητας, της επίβλεψης, αποτίμησης, παραγωγής, διαχείρισης και διατήρησης του δομημένου περιβάλλοντος στην Ελλάδα, με διεπιστημονική προσέγγιση που αφορά σε αυτό. Οι μηχανικοί ευαισθητοποιούν τους πολίτες σε θέματα αειφορίας του δομημένου περιβάλλοντος και συμβάλλουν με τον τρόπο αυτόν στην αειφόρο ανάπτυξη και διατήρηση του δομημένου περιβάλλοντος στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εισαγωγική Παρουσίαση Α. MOΡΟΠΟΥΛΟΥ, Μ. ΚΑΡΟΓΛΟΥ Εθνικο Μετσόβιο Πολυτεχνειο, Σχολή Χημικών Μηχανικών, Τομέας Επιστήμης και Τεχνικής των Υλικών Δ. ΜΠΙΚΑΣ Καθηγητής Α. Π. Θ., Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Εργαστήριο Οικοδομικής & Δομικής Φυσικής
ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ανάμεσα στους κύριους στόχους της αειφόρου ανάπτυξης του δομημένου χώρου είναι η εναρμόνιση και η προσαρμογή της διαδικασίας σχεδιασμού των έργων, της παραγωγής και της χρήσης των δομικών υλικών και προϊόντων κατασκευής κτιριακών έργων, σε απαιτήσεις όπως αυτής της μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, της αύξησης του χρόνου ζωής των υλικών και των κατασκευών στις συνθήκες του φυσικού και του δομημένου περιβάλλοντος, καθώς και της βελτίωσης της ποιότητας ζωής και εργασίας των πολιτών. ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Το θέμα της αειφόρου ανάπτυξης του δομημένου περιβάλλοντος τίθεται σε Ευρωπαϊκό επίπεδο με ανάληψη πρωτοβουλιών και προγραμμάτων. Το γενικότερο σχέδιο ενός τέτοιου σχεδίου αφορά σε: - Περιβαλλοντικές παραμέτρους στον «κύκλο ζωής» των κτιριακών κατασκευών - Συνολικό περιβαλλοντικό κτιριακό σχεδιασμό o Ροή υλικών και ενέργειας o Προδιαγραφές υλικών/ Συμπεριφορά στο χρόνο ζωής/ Προληπτική συντήρηση o Ενέργεια λειτουργίας / Εμπεριεχόμενη ενέργεια o Συντήρηση o Μετατροπές o Απομάκρυνση / Κατεδάφιση o Ανακύκλωση o Περιβαλλοντικές διαστάσεις της κατασκευαστικής διαδικασίας - Μέθοδοι & εργαλεία περιβαλλοντικής αποτίμησης και εφαρμογές τους στην πιστοποίηση της ποιότητας της αειφόρου δόμησης o (Rating Systems) o Μέθοδοι αποτίμησης o Ολικός έλεγχος ποιότητας (TQ)
ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 6 - Eco-efficient strategies - Ανάπτυξη προδιαγραφών & διατύπωση κατευθυντήριων οδηγιών για την προώθηση του sustainable design o Γενικές τάσεις o Παραδείγματα - Επιλογή υλικών και κατασκευαστικών λύσεων με περιβαλλοντικά κριτήρια - Διαμόρφωση μιας κατασκευαστικής αγοράς στο πλαίσιο / και με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη - Βιομηχανική οικολογία - Περιβαλλοντικές πολιτικές και τρόποι προώθησής τους στον κατασκευαστικό τομέα ΜΕΣΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ Μέσα υλοποίησης ενός τέτοιου σχεδίου αειφόρου ανάπτυξης του δομημένου περιβάλλοντος είναι η χρήση νέων εργαλείων σε επίπεδο τεχνικής και τεχνολογίας, αλλά και υλικών για ένα βιώσιμο περιβάλλον. 1. Νέες τεχνικές και τεχνολογίες για: - μείωση της ενέργειας που χρησιμοποιείται - ελαχιστοποίηση της ρύπανσης και της καταστροφής του περιβάλλοντος - μείωση της εμπεριεχόμενης ενέργειας των υλικών και της χρήσης των πόρων - ελαχιστοποίηση της ρύπανσης της εσωτερικής ατμόσφαιρας και των βλαβών στην ανθρώπινη υγεία 2. Νέες τεχνολογίες για την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών φορτίων Εξέταση και έλεγχο επί τόπου για:
ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 7 - τον εντοπισμό των πηγών των περιβαλλοντικών φορτίων - την εκτίμηση των κατωφλίων συγκέντρωσης των περιβαλλοντικών φορτίων - χρήση μη καταστρεπτικών τεχνικών σε μεγάλη κλίμακα - ολοκληρωμένο διαγνωστικό έλεγχο της παθολογίας των ιστορικών κτιρίων - καινοτόμο σχεδιασμό των επεμβάσεων συντήρησης - σχεδιασμός προστασίας(ολοκληρωμένη αστική και περιβαλλοντική διαχείριση) 3. Αειφόρα /Συμβατά υλικά και κατασκευές: - Κατανόηση των ιδιοτήτων των παραδοσιακών υλικών και τεχνικών. - Επιδεκτικότητα και ανάλυση κινδύνου στα περιβαλλοντικά φορτία. - Μελέτη των μηχανισμών της παθολογίας που οδηγεί σε φθορά των υλικών και των κατασκευών. - Κριτήρια και μεθοδολογία για την ανάπτυξη νέων υλικών συμβατών με τις υπάρχουσες κτιριακές δομές. - Νέες τεχνικές για την αποτίμηση της απόδοσης, επιτελεστικότητας, συμβατότητας των υλικών σε πραγματική κλίμακα. Προγράμματα σε Παγκόσμιο / Ευρωπαϊκό Επίπεδο Προγράμματα που υλοποιούνται προς αυτήν την κατεύθυνση στον τομέα αυτό είναι : - AGENDA 21on Sustainable Construction. - GBC: Green Building Challenge / iisbe. - GB Tool: εργαλείο συνολικής περιβαλλοντικής αξιολόγησης κτιρίων. - CRISP: City Related Sustainability Indicators. - LIFETIME: Lifetime Engineering of Buildings and Civil Infrastructures. - INVESTIMMO: A Decision-Making Tool for Long-Term Efficient Investment Strategies in Housing Maintenance and Refurbishment. - EUROLIFEFORM: A probabilistic approach for predicting the life cycle cost and performance of buildings and civil infrastructure. - LIFECON: Life Cycle Management of Concrete Infrastructures for improved sustainability.
ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 8 - LICYMIN: Life Cycle Assessment of Mining Projects for Waste Minimisation and Long Term Control of Rehabilitated Sites. Η βέλτιστη αξιοποίηση των κτιρίων περιλαμβάνει μια σειρά από προτάσεις: Ευέλικτες κατόψεις, με δυνατότητες προσαρμογής τους στις μεταβαλλόμενες ανάγκες κατά τη διάρκεια ζωής του κτιρίου. Δυνατότητες μεταβολής χρήσεων, με εφαρμογή κατάλληλων διαχωριστικών στοιχείων, που αποσυναρμολογούνται εύκολα, ή καταστρέφονται χωρίς να θίγουν γειτονικά στοιχεία. Ανεξαρτητοποίηση των υποσυστημάτων του κτιρίου, που σημαίνει διαχωρισμό ανάμεσα στα στοιχεία της φέρουσας κατασκευής, στα στοιχεία πλήρωσης και στα στοιχεία των εγκαταστάσεων. Συσχετισμός της διάρκειας ζωής στοιχείων που έχουν ίδιες λειτουργίες. Δυνατότητες αλλαγής των στοιχείων με μικρή διάρκεια ζωής (όπως τα ελαφρά διαχωριστικά, οι επενδύσεις και τα στοιχεία των εγκαταστάσεων). Εφαρμογή συνδεσμολογίας που να επιτρέπει το μη καταστροφικό διαχωρισμό, με απλά μέσα, ώστε να διευκολύνονται οι μετατροπές. Μεγάλη διάρκεια ζωής των δομικών υλικών και στοιχείων που η απομάκρυνσή τους απαιτεί εκτεταμένες, ενεργοβόρες, ή καταστροφικές εργασίες. Προστασία των δομικών στοιχείων από πρώιμη καταστροφή τους εξαιτίας καταπονήσεων (π.χ. υγρασίας, κακής θερμομόνωσης, κ.λπ.). Αύξηση της ανταγωνιστικότητας των καθαρών τεχνολογιών δόμησης. Ενεργειακή πιστοποίηση των κτιρίων. Πιστοποίηση της ποιότητας συστημάτων και δομικών υλικών, στην άνοδο της ποιότητας ζωής. Εκσυγχρονισμός και η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Βελτίωση της ποιότητας κατασκευής. Μορφολογική ένταξη συστημάτων εξοικονόμησης ενέργειας και ΑΠΕ στα κτίρια. Προώθηση της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και του ενεργειακού σχεδιασμού.
ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 9 Οικονομική των πόρων και μείωσης επιπτώσεων με έλεγχο των εισερχομένων και εξερχομένων του συστήματος. Σχεδιασμός για τον κύκλο ζωής, ώστε να περιλαμβάνει όλα τα στάδια που σχετίζονται με το κτίριο και αναλύονται διεξοδικά όλες οι διεργασίες που λαμβάνουν μέρος. Ανθρωποκεντρικό σχεδιασμό με παραμέτρους της οικολογίας αλλά και της άνετης - υγιεινής και ασφαλούς διαβίωσης του ανθρώπου. ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ-ΕΙΣΗΓΗΤΕΣ 1. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α. MOΡΟΠΟΥΛΟΥ Καθηγήτρια Ε. Μ. Π., Σχολή Χημικών Μηχανικών, Τομέας Επιστήμης και Τεχνικής των Υλικών, Γενική Γραμματέας της Δ.Ε. του Τ.Ε.Ε. Μ. ΚΑΡΟΓΛΟΥ Χημικός Μηχανικός, Υποψήφια δρ Ε.Μ.Π. 2. ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΤΙΡΙΑΚΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ: ΣΤΟΧΟΙ-ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ-ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Δ. ΜΠΙΚΑΣ Καθηγητής Α. Π. Θ., Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Εργαστήριο Οικοδομικής & Δομικής Φυσικής 3. URBAN ENVIRONMENTAL POLICY IN GREECE TO PROMOTE SUSTAINABILITY OF THE BUILT ENVIRONMENT THE CASE OF STATE AND LOCAL AUTHORITIES BUILDINGS MANAGEMENT Σ. ΚΥΒΕΛΟΥ Λέκτορας Παντείου Πανεπιστημίου, Τμήμα Οικονομικής & Περιφερειακής Ανάπτυξης 4. SUSTAINABLE ENERGY OPTIONS FOR THE URBAN BUILT ENVIRONMENT Μ. ΣΑΝΤΑΜΟΥΡΗΣ Φυσικός, Αναπληρωτής Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
ΜΑΡΤΙΟΣ-ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2004 ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ 10 5. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ Η. ΝΤΟΥΝΗ Μ. ΤΑΞΙΑΡΧΟΥ Ι. ΠΑΣΠΑΛΙΑΡΗΣ Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων Μεταλλουργών, Εργαστήριο Μεταλλουργίας 6. ENERGY SAVING AND PASSIVE SOLAR THERMAL APPLICATIONS IN REHABILITATED MUNICIPAL BUILDINGS. TWO CASES IN THE TOWN OF VOLOS (GREECE/THESSALY) Γ. ΓΚΑΓΚΑΣ Μηχανολόγος Μηχανικός - Ενεργειακός 7. ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΛΗΨΕΩΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ K. ΜΠΑΛΑΡΑΣ Ε. ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ Π. ΔΡΟΥΤΣΑ Σ. ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΙΔΗΣ Ομάδα Εξοικονόμησης Ενέργειας, Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών 8. LIFETIME ENGINEERING OF BUILDINGS AND CIVIL INFRASTRUCTURES AS A REALISATION OF SUSTAINABLE CONSTRUCTION A. SARJA VTT Building and Transportt 9. OPERATIONAL METHODS FOR IMPLEMENTING DURABILITY IN SERVICE LIFE PLANNING FRAMEWORKS J. LAIR J-L. CHEVALIER Sustainable Development Department, Environment and Durability Division,Centre Scientifique et Technique du Bβtiment (CSTB), Grenoble, France 10. SUSTAINABLE DEVELOPMENT AND EUROPEAN CONSTRUCTION SECTOR POLICIES D. BIDOU President of association HQE, Conseil giniral des Ponts et Chaussies 11. SERVICE LIFE DESIGN AND LIFETIME ENGINEERING TO PROMOTE SUSTAINABLE CONCRETE CONSTRUCTION P. NIXON K. QUILLIN & G. SOMERVILLE BRE LTD. Garston, Watford, Herts, UK - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ