Ομιλία Προέδρου ΕΣΕΕ κ. Βασίλη Κορκίδη στη δημόσια παρουσίαση της Ετήσιας Έκθεσης Ελληνικού Εμπορίου για το 2016 (30/11/2016) Κυρίες και Κύριοι, Αγαπητοί συνάδελφοι, Φίλες και Φίλοι, Καλησπέρα σας, Σας καλωσορίζω στην επίσημη παρουσίαση της Ετήσιας Έκθεσης για το Ελληνικό Εμπόριο και τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα για το 2016. Η Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου είναι ένα έργο που οφείλεται στην άρτια συνεργασία του επιστημονικού προσωπικού του ΙΝΕΜΥ με τα στελέχη της ΕΣΕΕ. Τους ευχαριστώ, λοιπόν, από καρδιάς, γιατί κάνουν ένα πολύτιμο δώρο στην ελληνική επιχειρηματική κοινότητα, γιατί κάθε χρόνο δημιουργούν ένα πραγματικά χρήσιμο εργαλείο για να μπορούμε να επικαιροποιούμε τον Εμπορικό Οδικό Χάρτη της χώρας. Η Ετήσια Έκθεση έχει αναδειχθεί σε ένα έγκυρο και τεκμηριωμένο εργαλείο για τους ερευνητές, τους δημοσιολογούντες, αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο και δηλώνει τη θέληση της ΕΣΕΕ για μια υπεύθυνη παρέμβαση στο δημόσιο διάλογο. Στα συμπεράσματα της Έκθεσης, αποτυπώνεται τόσο η αποτίμηση της εμπορικής επιχειρηματικής δράσης της χρονιάς που πέρασε όσο και οι τάσεις της επόμενης χρονιάς. Εντοπίζονται τα προβλήματα, αναζητούνται λύσεις και διαμορφώνονται οι προτάσεις μας, για να ασκούμε τεκμηριωμένες πιέσεις στα αρμόδια κυβερνητικά όργανα, αλλά και στους λεγόμενους «θεσμούς». Η ελληνική ΜμΕ επιχειρηματικότητα τα τελευταία οκτώ χρόνια βρίσκεται στη δίνη μιας πρωτόγνωρης κρίσης που διαπερνά την καθαρά οικονομική διάσταση και επεκτείνεται σε όλα τα πεδία της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής μας. 1
Μία κρίση που μας έχει στη κυριολεξία αποδεκατίσει. Μια κρίση που συνθλίβει το επιχειρείν, ανάμεσα στην αύξηση φόρων, τη μείωση τζίρου και τη χαμηλή παραγωγικότητα. Μια κρίση που έως τώρα καμία κυβέρνηση, για διαφορετικούς ίσως λόγους, δεν μπόρεσε τελικά να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια. Η παρούσα Κυβέρνηση έχει πολλά ανοιχτά μέτωπα μπροστά της. Πρωτίστως, έχει την ευθύνη να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη αξιολόγηση εντός του έτους, να μεθοδεύσει τη σταδιακή ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, να προσδιορίσει από τώρα τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους και με τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για τους πολίτες της χώρας. Πρέπει να κινηθούμε ξεκάθαρα προς τη διασφάλιση της οικονομικής σταθερότητας και την προοπτική επιστροφής στην πολυπόθητη, αλλά ακριβοθώρητη ανάπτυξη. Στο Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου, η ελληνική κυβέρνηση οφείλει να είναι καθόλα έτοιμη για να διεκδικήσει την απομείωση του χρέους, ώστε να δώσει ανάσα στην πραγματική οικονομία και να διαπραγματευτεί καθετί που έχει άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητα των Ελλήνων φορολογουμένων. Πρέπει να επιμείνει με τεκμηριωμένο τρόπο στους «θεσμούς» ότι η κατάσταση σήμερα είναι οριακή. Να τονίσει ότι εάν η ελληνική οικονομία δεν αλλάξει σύντομα πρόσημο, τότε η «πραγματική οικονομία» δεν έχει καμία απολύτως τύχη. Ακόμα και τώρα, αν οι θεσμοί δεχτούν, υπό όρους και προϋποθέσεις τη διευθέτηση, θα κληθούμε να ανταποκριθούμε στις ρυθμίσεις ενός εξωτερικού και εσωτερικού χρέους πολύ «φτωχότεροι». Πρέπει, επίσης, να ξεκαθαρίσει ότι κακώς τα εργασιακά είναι αυτή τη στιγμή στη κορυφαία θέση της διαπραγμάτευσης Κυβέρνησης και «θεσμών». Δεν θα έπρεπε καν να αποτελούν αντικείμενο συζήτησης έως την ολοκλήρωση του προγράμματος, στο τέλος του 2018, διάστημα στο οποίο, Κοινωνικοί Εταίροι και Κυβέρνηση μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε και να εναρμονίσουμε τα εργασιακά μας θέματα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες και πρακτικές. Οτιδήποτε άλλο, δεν αφορά τους Έλληνες εργοδότες και εργαζόμενους, αλλά τους ξένους εργοδότες-επενδυτές που θα εξαγοράσουν μέσω των κόκκινων δανείων τις ελληνικές επιχειρήσεις και κυρίως αφορούν τις τράπεζες. 2
Όλα αυτά βεβαίως συμβαίνουν, επί τη βάσει ενός υπεραισιόδοξου Προϋπολογισμού για το 2017, με την έγκριση, βεβαίως, των δανειστών. Εμείς, όμως, επειδή δεν συμμεριζόμαστε αυτή την αισιοδοξία, ούτε διαισθανόμαστε την προβλεπόμενη ανάπτυξη που περιγράφεται, θα περιμένουμε τα αποτελέσματα του 2016 για να διαπιστώσουμε, εάν το ΑΕΠ θα είναι χαμηλότερο ή υψηλότερο από ό,τι προβλεπόταν. Ή πόσο μικρότερο θα είναι το διαθέσιμο εισόδημα λόγω της υπερφορολόγησης, ποια θα είναι η περικοπή μισθών και συντάξεων, πόσες ακόμα λιγότερες επιχειρήσεις θα έχουμε λόγω «λουκέτων», ποιο θα είναι το ποσοστό ανεργίας και αδήλωτης εργασίας και σε ποια θέση κατάταξης θα βρεθούμε στην λίστα ανταγωνιστικότητας. Η αύξηση του ΑΕΠ το 3ο τρίμηνο του έτους κατά 1,8% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό, ίσως να ανατρέψει τις προβλέψεις για ελαφρά συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας το 2016 κατά -0,3% και στοχεύει ακόμα και σε οριακό θετικό πρόσημο 0,1%. Η μεταβολή αυτή πράγματι σε συνάρτηση με τα αποτελέσματα του δ τριμήνου, μπορεί να υπερκαλύψει την ύφεση του α' εξαμήνου του 2016 και πολλαπλασιάζει τις πιθανότητες επιστροφής σε θετικούς ρυθμούς μεταβολής του ΑΕΠ από το ξεκίνημα του 2017. Θεωρώ ότι όλοι, θέλουμε και ελπίζουμε, να δούμε το 2017 μια πραγματικά θετική στροφή της οικονομίας και όχι άλλη μία δημοσιονομική παρένθεση. Προϋπόθεση όμως για να υπάρξει, συνέχεια στο θετικό πρόσημο του τρίτου τριμήνου και μάλιστα σε βάθος διετίας, είναι η διευθέτηση του ιδιωτικού χρέους των 230 δις ευρώ σε δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία και τράπεζες, το οποίο σε συγκριτικά με τα 328 δις ευρώ του εξωτερικού χρέους και τα 176 δις ευρώ του ΑΕΠ, διογκώνεται συνεχώς και επικίνδυνα. Προς αυτήν την κατεύθυνση, η ταχύτερη επίλυση των εκκρεμών ζητημάτων που σχετίζονται με τη θέσπιση και λειτουργία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών, αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την σταθεροποίηση και σταδιακή ανάκαμψη της αγοράς. Η επιστροφή στη ρευστότητα, η διαμόρφωση ενός φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος και κυρίως η μείωση της υπερφορολόγησης είναι τα βασικά προαπαιτούμενα των μικρομεσαίων απέναντι στις πολιτικές λιτότητας. Άλλωστε, από τα 36,8 δις ευρώ επιπλέον «μνημονιακών» φόρων, που επιβλήθηκαν από το 2010 μέχρι και σήμερα, εισπράχθηκαν από το δημόσιο 9,2 3
δις ευρώ λιγότερα, με το μέσο δηλωθέν εισόδημα το 2016, να έχει μειωθεί στα 5.546 ευρώ, εξού και η πίεση του ΔΝΤ για μείωση του αφορολόγητου στα επίπεδα των 5.000 ευρώ. Η φορολογία ενσωματώνει αυτή τη στιγμή τις μεγαλύτερες αδικίες. Μάλιστα μέσα σε 60 ημέρες καλούμαστε να πληρώσουμε φόρους 8,1 δις ευρώ. Δυστυχώς, ωστόσο, ο προϋπολογισμός του 2017 βασίζεται για άλλη μία φορά, σε νέα εισπρακτικά μέτρα που ανέρχονται ετησίως σε επιπλέον 2,46 δις ευρώ. Μέτρα που ούτε οι πολίτες, ούτε οι επιχειρήσεις αντέχουν. Γιατί; Ας δούμε μαζί, τα πρόσφατα στοιχεία της Έκθεσης του ΙΝΕΜΥ, αλλά και της ΕΛ.ΣΤΑΤ.: Καταρχάς, από πέρυσι το εισόδημα των νοικοκυριών και η κατανάλωση μειώθηκαν αισθητά. Η ιδιωτική κατανάλωση μειώνεται για 7η συνεχόμενη χρονιά, επιφέροντας μεταξύ άλλων επιπτώσεις στο λιανικό και χονδρικό εμπόριο. Ταυτόχρονα, η αποταμίευση συρρικνώθηκε, ενώ οι αναμενόμενες επενδύσεις δεν ήρθαν. Πιο συγκεκριμένα, το 2015 σε σύγκριση με το 2014 το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 5,5 δις ευρώ, από 120,3 δις ευρώ σε 114,8 δις ευρώ (-4,5%). Σε βάθος τριετίας 2017-2019, οι τράπεζες καλούνται να διευθετήσουν από 41 έως 44 δις ευρώ, από τα 107,5 δις ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων. Το γενικό σύνολο των επιχειρηματικών δανείων είναι 60 δις ευρώ, από αυτά, 11 δις ευρώ αντιστοιχούν σε 800 επιχειρήσεις και 28,5 δις σε 6.000 επιχειρήσεις μεσαίου και μεγάλου μεγέθους. Δηλαδή, περίπου τα 40 δις ευρώ τα οφείλουν μεγάλες για το μέγεθος της χώρας μας επιχειρήσεις και τα υπόλοιπα 20 δις ευρώ τα οφείλουν 120.000 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις. Όλες αυτές οι οφειλές θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με δίκαιο και αποτελεσματικό τρόπο. Ας μην ξεχνάμε ότι, όπως προκύπτει και από την Έκθεση για τις ΑΕ και ΕΠΕ, τα μεικτά κέρδη αυξήθηκαν οριακά για 2η συνεχή χρονιά (1,9%), ενώ το 2015 διαφαίνεται ανακοπή του κλίματος απο-επένδυσης στο εμπόριο. Οι συνολικές επενδύσεις από τις εμπορικές μεγάλες επιχειρήσεις κατέγραψαν μικρή αύξηση. Η διαπίστωση αυτή πρέπει να αποτελέσει έναυσμα ώστε να δοθεί ένα τέλος στο καθεστώς παρατεταμένης ανασφάλειας σε πολίτες που δεν γνωρίζουν πότε, πως και με ποιον τελικά τρόπο θα ρυθμιστεί η αποπληρωμή των οφειλών 4
τους. Αλλά και στις και επιχειρήσεις που δεν γνωρίζουν τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα επενδύσουν. Σίγουρα πάντως τρομάζει το γεγονός ότι φτάνουμε στο δια ταύτα, αφού τουλάχιστον πέντε funds θα εγκριθούν από την ΤτΕ μέχρι 31/12/16 και μετά την άρση των όποιων κανονιστικών εμποδίων τον Μάρτιο, αναμένεται να ξεκινήσει μία πρωτόγνωρη κατάσταση τον Μάιο του 2017 με την αγορά των κόκκινων δανείων. Η ΕΣΕΕ συμμετείχε στις συζητήσεις με το Υπουργείο Οικονομίας για τον «Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Χρεών Επιχειρήσεων & Ελεύθερων Επαγγελματιών». Καταθέσαμε τις απόψεις μας για ημι-αυτοποιημένη διαδικασία, τις ενστάσεις μας για την εξαίρεση των πολύ μικρών επιχειρήσεων και τις προτάσεις μας για τη δυνατότητα ρύθμισης εκείνων των οφειλών που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης από το 2009 και μετά, δηλαδή για τους «εντός κρίσης» οφειλέτες. Για την αποτελεσματική διαχείριση των χρεών των επιχειρήσεων, πιστεύουμε ότι το πνεύμα της προσέγγισης δεν πρέπει να είναι τιμωρητικό αλλά υποστηρικτικό για την ανάκαμψη των οφειλετών και την αποπληρωμή των υποχρεώσεων τους. Κυρίες και κύριοι, Τι πρέπει λοιπόν να γίνει; πώς πρέπει να μεθοδεύσει η ελληνική κοινωνία και η πραγματική οικονομία την έξοδο από τη κρίση σύμφωνα και με τα ευρήματα της Ετήσιας Έκθεσης Εμπορίου; Συνάγονται δύο κεντρικά συμπεράσματα: α) Παρά τις πιέσεις που δέχεται ο κλάδος από το 2010, η συμμετοχή του εμπορίου στην οικονομική δραστηριότητα, διατηρείται σε υψηλό επίπεδο (11%) β) Ωστόσο, ο Γενικός Δείκτης Κύκλου Εργασιών στο λιανικό εμπόριο μειώθηκε σωρευτικά κατά 28,3% το διάστημα 2010-2015, αλλά ο ρυθμός υποχώρησης επιβραδύνεται τα τελευταία δύο χρόνια (2014-2015). Έτσι, από την οπτική της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας η ανάταξη της οικονομίας περνά μέσα από την επανεκκίνηση της αναπτυξιακής διαδικασίας. Όσο συνεχίζεται η συνθήκη της φορολογικής ασφυξίας, της παντελούς έλλειψης ρευστότητας, της καταναλωτικής συρρίκνωσης και της οικονομικής αβεβαιότητας, ο στόχος της ανάκαμψης φαντάζει μακρινός και, επί της ουσίας, ο οικονομικός χρόνος των επιχειρήσεων αρχίζει να στερεύει επικίνδυνα. Επομένως, πρέπει, καταρχήν, να προσπαθήσουμε βήμα-βήμα να απαλλαγούμε από το περιοριστικό πλαίσιο που θέτουν οι δανειστές. Παράλληλα, μέχρι αυτό 5
να ισχύσει, πρέπει να αναζητήσουμε τρόπους στήριξης των μικρομεσαίων της αγοράς, εντός προγράμματος. Εν συνεχεία, οφείλουμε επειγόντως και αυτό πρέπει να προκύψει μετά από εθνική συνεννόηση να καταρτίσουμε το αναπτυξιακό σχέδιο της πατρίδας μας, να καταλήξουμε σε έναν κοινά αποδεκτό οδικό χάρτη που θα δεσμεύει και τις μελλοντικές κυβερνήσεις. Αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα μιας εκτεταμένης διαβούλευσης στη δημόσια σφαίρα αφενός, και του κοινωνικού διαλόγου αφετέρου, τον οποίο η ΕΣΕΕ εξακολουθεί να θεωρεί ένα από τα θεμέλια της σύγχρονης δημοκρατικής πολιτικής. Σε κάθε περίπτωση, η ΕΣΕΕ με τη συμμετοχή της σε δύο ευρωπαϊκές οργανώσεις, την Eurocommerce και την Ueapme, έχει εντοπίσει διαχρονικά πεδία παρέμβασης, που θεωρεί ότι είναι γόνιμα για την διαμόρφωση και προώθηση των αναπτυξιακών προοπτικών της οικονομίας. Θα αναφερθώ σήμερα πολύ σύντομα μόνο σε τέσσερα που αφορούν στο εμπόριο. Πρώτον, οι προοπτικές του τομέα του διαμετακομιστικού εμπορίου. Η Ελλάδα πληροί όλες τις προϋποθέσεις, ώστε να μετατραπεί σε βασικό διαμετακομιστικό κέντρο της νοτιοανατολικής Μεσογείου και να καταστεί η κύρια πύλη εισόδου εμπορευμάτων από την Ανατολή προς την κεντρική και τη δυτική Ευρώπη και, φυσικά, προς όλες τις γειτονικές βαλκανικές χώρες. Σε αυτό το πλαίσιο, απαραίτητη προϋπόθεση για την υιοθέτηση ενός μοντέλου ανάπτυξης που θα προσιδιάζει σε διεθνή πρότυπα και θα συντελέσει στην αύξηση του ποσοστού εξυπηρέτησης του διερχόμενου φορτίου εμπορευμάτων αποτελεί ο εκσυγχρονισμός και η αναβάθμιση του υφιστάμενου συστήματος υποδομών, μεταφορών και υπηρεσιών logistics, ενός κλάδου (του εφοδιαστικού) που συμβάλλει κατά 10,8% στη διαμόρφωση του ΑΕΠ της χώρας και όπου παρατηρείται η μεγαλύτερη επενδυτική κινητικότητα. Δεύτερον, η βελτίωση των ήδη υπαρχόντων και η ανάπτυξη νέων εργαλείων χρηματοδότησης. Η αναβάθμιση του ΕΤΕΑΝ ώστε να καταστεί ένα εργαλείο που θα έχει αποκλειστικό στόχο τη χορήγηση πιστώσεων ή άλλων μέσων χρηματοοικονομικής τεχνικής, αλλά και τη μεταφορά τεχνογνωσίας στις επιχειρήσεις μικρού και μεσαίου μεγέθους. Παροχή μικροπιστώσεων συνιστά μία αξιόλογη προοπτική που αναμένεται να αναθερμάνει την εγχώρια οικονομία. Χρηματοδότηση επιχειρηματικών σχεδίων με ποσά της τάξεως των 15.000 μπορεί να προσδώσει την απαραίτητη ώθηση σε ΜμΕ επιχειρήσεις, καλύπτοντας την καταγεγραμμένη έλλειψη ιδίων κεφαλαίων. 6
Τέλος, νέες πηγές χρηματοδότησης όπως το crowdfunding και το venture capital. Το crowdfunding (συμμετοχική χρηματοδότηση) είναι μία νέα δημοφιλής μέθοδος για την άντληση κεφαλαίων από μεγάλο αριθμό ενδιαφερόμενων, κατά κύριο λόγο μέσω του διαδικτύου. Τρίτον, ένα πεδίο που παρέχει ευκαιρίες για το ελληνικό εμπόριο είναι ο τομέας της ψηφιακής οικονομίας. Το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι πλέον μία πολύ σημαντική ευκαιρία για τις επιχειρήσεις να διευρύνουν το πελατολόγιό τους και να μειώσουν τα κόστη τους. Η ανάπτυξη του ανταγωνισμού και η λειτουργία της ψηφιακής αγοράς έχει κάποιες προϋποθέσεις που πρέπει να εκπληρωθούν για να έλθουν τα αναμενόμενα οφέλη. Πρέπει να εξετάσουμε τη φορολογία αυτών των επιχειρήσεων και πρέπει επίσης να ενισχύσουμε τις επιχειρήσεις σε Β2Β και Β2C εμπόριο από απόσταση. Πρέπει να μεριμνήσουμε για την εκπαίδευση των συναδέλφων μας και νέων ανέργων στις ψηφιακές πρακτικές. Τέταρτον, είναι αναγκαία η υπογραφής μιας νέας συμφωνίας για την απασχόληση μεταξύ κοινωνικών εταίρων και κυβέρνησης, η οποία να διέπεται από την αρχή της «επιδότησης της απασχόλησης αντί της ανεργίας» και να εντάσσεται στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των ζητημάτων της αξιοποίησης του εργατικού δυναμικού της χώρας, κάνοντας τα προγράμματα ελκυστικά για εργοδότες και εργαζομένους, προς όφελος της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας, για να μείνουν τα παιδιά μας στο τόπο τους και να σταματήσει επιτέλους η εργασιακή και επιχειρηματική μετανάστευση. Ας μην ξεχνάμε ότι, παρά τις αφόρητες πιέσεις που δέχεται το εμπόριο καθ όλη τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, παραμένει ο σημαντικότερος εργοδότης της χώρας, με μερίδιο 17,6% στη συνολική απασχόληση και 20,1% στη μη αγροτική απασχόληση. Παράλληλα σε αυτά, διεκδικούμε τις τρεις βραχυπρόθεσμες προτάσεις της ΕΣΕΕ που κατατέθηκαν στην πολιτική ηγεσία της χώρας και δυστυχώς απορρίφθηκαν από τους «θεσμούς». Τις επαναφέρουμε, όμως, στον δημόσιο διάλογο και θα επιμείνουμε γιατί τις θεωρούμε προαπαιτούμενα για την επιβίωση των ΜμΕ. Η πρώτη πρόταση αφορά τη θεσμοθέτηση και λειτουργία ενός ειδικού «ακατάσχετου» αλλά, ουσιαστικά, «τροφοδότη λογαριασμού» δημοσίου και λειτουργικών εξόδων της επιχείρησης. Πιο συγκεκριμένα, αναφερόμαστε στην παροχή δυνατότητας γνωστοποίησης ενός επιχειρηματικού λογαριασμού, ο οποίος θα μπορεί, ακόμη και μετά την εντολή δέσμευσης, να τροφοδοτεί τις βασικές λειτουργίες της επιχείρησης με πάγιες τραπεζικές εντολές (πληρωμές: μισθοδοσίας, οφειλών προς το δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία, λογαριασμών ΔΕΚΟ, ενοικίων και προμηθευτών). Ο 7
λογαριασμός θα πρέπει μάλιστα να συνδεθεί με τις εισπράξεις της επιχείρησης από χρήση πλαστικού χρήματος και e-banking. Η δεύτερη πρόταση αφορά μία βελτιωμένη έκδοση της «βοήθειας» από τη ρύθμιση των 100 δόσεων για ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία. Ζητούμενο θα πρέπει να είναι η άμεση αναστολή της ισχύος των δυσμενών προϋποθέσεων που κάνουν πιο εύκολη την απένταξη των οφειλετών και οι οποίες άρχισαν να εφαρμόζονται από 1/7/2016, καθώς και η διάσωση της υφιστάμενης ρύθμισης των 100 δόσεων χωρίς όμως μεταβολές και αλλαγές μέχρι και 31/12/2017. Η τρίτη πρόταση αφορά το «πάγωμα» των ληξιπρόθεσμων οφειλών σε ΟΑΕΕ, η μετατροπή της οφειλής σε χρόνο με αποποίηση ασφαλιστικού χρόνου και υποχρέωση απρόσκοπτης καταβολής των τρεχουσών εισφορών σύμφωνα με το νέο απαιτητικό σύστημα ασφαλιστικής φορολογίας από 1/1/17. Στο πλαίσιο της τεκμηρίωσης των προτάσεων μας, είμαι βέβαιος ότι θα βρείτε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες τις διαπιστώσεις της Ετήσιας Έκθεσης Ελληνικού Εμπορίου 2016 του ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ. Τι το καινούργιο μας δείχνει η φετινή Έκθεση; Το μεγαλύτερο μέρος των εμπορικών επιχειρήσεων του λιανικού και του χονδρικού εμπορίου «επιβιώνουν» για πάνω από 10 έτη. Η προέλευση των προϊόντων σε σημαντικό ποσοστό είναι η εγχώρια αγορά (62,1%). Στο λιανικό εμπόριο 8 στις 10 εμπορικές επιχειρήσεις δεν έκαναν απολύσεις. Έξι στους 10 διατηρήσαν αμετάβλητο το επίπεδο τιμών των προϊόντων τους. 1 στις 2 επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου δεν έχει καθόλου οφειλές (52,9%). Η μέση τιμή του κύκλου εργασιών το 2016 στο λιανικό εμπόριο εκτιμάται ότι θα κυμανθεί μεταξύ 110.000-120.000, ένα στοιχείο που για πρώτη φορά έχουμε στη διάθεσή μας. Το ποσοστό αυτών που οφείλουν σε προμηθευτές είναι 17%, γεγονός που συνηγορεί στο ότι το εμπόριο δεν δημιουργεί χρέη στην αλυσίδα αξίας. Οι επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου με δανειακές οφειλές στα πιστωτικά ιδρύματα ανέρχονται στο 17% ενώ του χονδρικού εμπορίου στο 22%. Η φορολόγηση αποτελεί το μείζον ζήτημα για τις εμπορικές επιχειρήσεις. 8
Τα παραπάνω στοιχεία που αναδεικνύονται από την έρευνα της Ετήσιας Έκθεσης Ελληνικού Εμπορίου 2016 εντοπίζουν τα σοβαρά προβλήματα της ελληνικής επιχειρηματικότητας, οδηγούν σε στοχευμένες λύσεις και συμβάλλουν στον προβληματισμό για το αναπτυξιακό μέλλον της χώρας. Ελπίζω, λοιπόν, ότι η Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου για το 2016 θα αποτελέσει ένα χρήσιμο οδηγό για όλους. Ιδιαίτερα η αγγλική έκδοσή της ίσως να ληφθεί υπόψη όσων αποφασίζουν για εμάς, χωρίς εμάς. Κλείνοντας, Κάθε χρόνο, από τούτο εδώ το βήμα, προσπαθώ να εκφράσω σε όλους σας την αγωνία του Έλληνα εμπόρου για την κατάσταση. Ταυτόχρονα, όμως, επισημαίνω και τις «αχτίδες αισιοδοξίας» την πίστη μου στις δημιουργικές δυνάμεις του επιχειρηματία. Αποτελεί πεποίθησή μου ότι η οικονομική πολιτική του τόπου χρειάζεται να γυρίσει σελίδα και από τη λιτότητα και από τις περικοπές εισοδήματος και από την υπερφορολόγηση. Να περάσει σε ελαφρύνσεις, αντί επιβαρύνσεων, σε μια στρατηγική στήριξης των μικρομεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων, αντί του αφανισμού των μικρών, και του αφελληνισμού των μεγάλων. Ο πολιτικός κόσμος του τόπου και πρωτίστως η Κυβέρνηση, οφείλει πολλά στους Έλληνες πολίτες, που αδιαμαρτύρητα αποδέχθηκαν όλες τις συνέπειες της λαίλαπας της κρίσης, που δέχθηκαν να φτωχύνουν οι ίδιοι, που αναγκάστηκαν να πτωχεύσουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις, για να μην πτωχεύσει και επίσημα η χώρα το 2010. Οφείλει να επαναφέρει την ελληνική κοινωνία στην κανονικότητα. Οφείλει να ανατάξει την οικονομία και να συνθέσει τη πορεία για ένα σύγχρονο και άξιο κράτος, όχι κράτος-εργοδότη, αλλά ένα κράτοςπάροχο δημόσιων υπηρεσιών στον πολίτη. Οφείλει να δημιουργήσει κλίμα ασφάλειας στο εξωτερικό και πολιτικής σταθερότητας. Οφείλει να σεβαστεί και να στηρίξει την ιδιωτική πρωτοβουλία και την επιχειρηματικότητα. Οφείλει να αναστρέψει το εσωτερικό κλίμα δυσφορίας και αβεβαιότητας. Οφείλει να διασφαλίσει ότι οι θυσίες μας οκτώ ετών και ο κόπος πολλών γενεών Ελλήνων, δεν θα πάνε χαμένες. Αυτές είναι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των πολιτικών στους πολίτες, οι οποίες και πρέπει κάποια στιγμή να ικανοποιηθούν. 9
Κυρίες και κύριοι, Φίλες και φίλοι, εκλεκτοί καλεσμένοι και αγαπητοί συνάδελφοι, Με την ελπίδα και την ευχή, το 2017 να φέρει πράγματι καλύτερες μέρες στην Ελλάδα και τους Έλληνες, σας καλωσορίζω στην εκδήλωση της Ετήσιας Έκθεσης Εμπορίου της ΕΣΕΕ για το 2016. Θέλω από καρδιάς να ευχαριστήσω όλους για την παρουσία σας και να σας ευχηθώ υγεία και κάθε καλό. Σας ευχαριστώ πολύ. Βασίλης Κορκίδης Πρόεδρος ΕΣΕΕ 10