Ιωάννης Δ. Φάππας Διδάκτωρ Προϊστορικής Αρχαιολογίας, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Αρχαιολόγος Αρχαιολογικού Μουσείου Θηβών. Ημερομηνία γέννησης : 12 Αυγούστου 1975 Τηλ. Επικοινωνίας : 22620-23559 & 81430, 6945-135021 Ηλεκτρονική διεύθυνση : johnfappas@hotmail.com ΜΟΥΣΕΙΑΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ Επανέκθεση Αρχαιολογικού Μουσείου Χαιρώνειας (υπεύθυνος αρχαιολόγος για τη μελέτη και παρουσίαση της Εποχής του Χαλκού στον βόρειο βοιωτικό χώρο). Επανέκθεση Αρχαιολογικού Μουσείου Θηβών (υπεύθυνος αρχαιολόγος για τη μελέτη και παρουσίαση των προϊστορικών χρόνων στη Βοιωτία). Μέλος της Ομάδας Εργασίας για την έκθεση «Κοιτάσματα Πολιτισμού: από τους Αρχαίους Σφραγιδολίθους στη Σύγχρονη Χαρακτική» του Νομισματικού Μουσείου Αθηνών (18/10/2012-10/01/2013). Μέλος της Ομάδας Εργασίας για την έκθεση «Παντέχνου Πυρός Σέλας, Λαμπερές Ιστορίες Φωτιάς / Φωτιά και Νόμισμα Αρχαιολογία και Φωτιά» του Νομισματικού Μουσείου Αθηνών (11/10/2012-10/01/2013). Μέλος της Ομάδας Εργασίας για την Έκθεση «Σφραγίζοντας την Ιστορία. Θησαυροί από τα Ελληνικά Μουσεία - Leaving a Mark on History. Treasures from Greek Museums» του Νομισματικού Μουσείου Αθηνών και του Regional Archaeological Museum Plovdiv στη Φιλιππούπολη και τη Σόφια (Ιούνιος 2013-Φεβρουάριος 2014). ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ 1. Ι. Φάππας, «Ἔλαιον εὐῶδες, τεθυωμένον: Τα αρωματικά έλαια και οι πρακτικές χρήσης τους στη Μυκηναϊκή Ελλάδα και την αρχαία Εγγύς Ανατολή (14 ος -13 ος αι. π.χ.)», Κρητική Εστία 13, 2009-2010, Χανιά 2010. 2. I. Fappas, Mycenaean Production and Use of Oil in its East Mediterranean Context, BICS 56.1 (2013), 124-125. 3. I. Fappas, Kadmos, σε R. Bagnal, K. Brodersen, C. Champion, A. Erskine and S. Huebner (eds), Wileys-Blackwells Encyclopedia of Ancient History, Oxford 2013, 3673. 1. I. Fappas, Orchomenos in Boiotia, σε R. Bagnal, K. Brodersen, C. Champion, A. Erskine and S. Huebner (eds), Wileys-Blackwells Encyclopedia of Ancient History, Oxford 2013, 4631-4632. 2. I. Fappas, Muses of Helikon Sanctuary, σε R. Bagnal, K. Brodersen, C. Champion, A. Erskine and S. Huebner (eds), Wileys-Blackwells Encyclopedia of Ancient History, Oxford 2013, 4927-4928. 1
3. I. Fappas & I. Galanakis, Thebes in Boeotia, σε R. Bagnal, K. Brodersen, C. Champion, A. Erskine and S. Huebner (eds), Wileys-Blackwells Encyclopedia of Ancient History, Oxford 2013, 6648-6651. 4. B. Burke & I. Fappas, Kopais Lake, σε R. Bagnal, K. Brodersen, C. Champion, A. Erskine and S. Huebner (eds), Wileys-Blackwells Encyclopedia of Ancient History, Oxford 2013, 3809-3810. 5. Ι. Φάππας, «Τα αποστραγγιστικά έργα της Κωπαΐδας στην Προϊστορία και την Αρχαιότητα», σε Βοιωτική Διαδικτυακή Πολιτισμική Εγκυκλοπαίδεια, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, 2012, (http://www.ehw.gr/l.aspx?id=14434). 6. Ι. Φάππας, «Βοιωτική Μυθολογία», σε Βοιωτική Διαδικτυακή Πολιτισμική Εγκυκλοπαίδεια, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, 2012 (http://www.ehw.gr/l.aspx?id=12921). 7. Aik. Papanthimou & I. Fappas, Ceremonial Adornment and Purification Practices in Mycenaean Greece: Indigenous Developments and Near Eastern Influences, στο R. Laffineur & M.-L. Nosch (eds), Aegaeum 33: KOSMOS, Proceedings of the 13 th International Aegean Conference, University of Copenhagen, 19-23 April 2010, Leuven-Liege 2012, 779-787, pls. clxxxiv-clxxxv. 8. V.L. Aravantinos, M.-E. Alberti., M. Del Freo, I. Fappas, A. Papadaki, Fr. Rougemont, Textile Production in Mycenaean Thebes. A First Overview, στο R. Laffineur & M.-L. Nosch (eds), Aegaeum 33: KOSMOS, Proceedings of the 13 th International Aegean Conference, University of Copenhagen, 19-23 April 2010, Leuven-Liege 2012, 87-105, pls. xxviii-xxix. 9. Ι. Φάππας, «Βιβλιοπαρουσίαση: A. Sacconi, M. Del Freo, L. Godart e M. Negri (eds), Colloquium Romanum. Atti del XII Colloquio Internazionale di Micenologia. Roma 20-25 Febbraio 2006. «Pasiphae» I-II. Fabrizio Serra, Pisa-Roma 2008», Φιλόλογος 148, Θεσσαλονίκη 2012, 310-323. 10. Ι. Φάππας, «Ρωμαϊκές αυτοκρατορικές επιστολές για αντιπλημμυρικά και εγγειοβελτιωτικά έργα στην Κωπαΐδα», Βοιωτικά Ανάλεκτα, Αθήνα 2011. 11. I. Fappas, Exchange of ideas in the 14 th and 13 th Centuries BC East Mediterranean: the case of perfumed oil use and ideology, στο K. Duistermaat & I. Regulski (eds), Intercultural Contacts in the Ancient Mediterranean. Proceedings of the International Conference at the Netherlands-Flemish Institute in Cairo, 25th to 29th October 2008, Orientalia Lovaniensia Analecta 202. Peeters Publishers, Leuven 2011, 483-498. 12. Ι. Φάππας, «Γραφείς και γραφεία: καταγράφοντας την παραγωγή των αρωματικών ελαίων στη μυκηναϊκή Κνωσό», σε Ν. Μερούσης, Λ. Στεφανή, Μ. Νικολαΐδου (επιμ.), Ίρις. Μελέτες στη μνήμη της Καθηγήτριας Α. Πιλάλη-Παπαστερίου από τους μαθητές της. Θεσσαλονίκη 2010, 327-342. 2
13. Ι. Φάππας, «Από τη Μέση στην Ύστερη Εποχή Χαλκού: μια Οικοτεχνική Δραστηριότητα στον Βοιωτικό Ορχομενό», στο A. Philippa-Touchais, G. Touchais, S. Voutsaki & J. Wright (eds), MESOHELLADIKA: The Greek Mainland in the Middle Bronze Age. Actes du colloque international organisé par l École française d Athènes, en collaboration avec l American School of Classical Studies at Athens et le Netherlands Institute in Athens, Athènes, 8-12 mars 2006. BCH suppl. 52. Athens 2010, 713-719. 14. Ι. Φάππας, «θύεα εὖ ἑψησόμενα: μια μυκηναϊκή παράδοση στη Χαιρώνεια των ρωμαϊκών χρόνων», Φιλολογική Πρωτοχρονιά 67, Αθήνα 2010, 188-190. 15. Β. Αραβαντινός & Ι. Φαππας, «Τα μυκηναϊκά νεκροταφεία των Θηβών: προκαταρκτικό σχέδιο μελέτης», στο Χ. Λούκος, Ν. Ξιφαράς & Κ. Πατεράκη (επιμ.), Ubi dubium ibi libertas: Τιμητικός Τόμος για τον Καθηγητή Νικόλα Φαράκλα. Εκδόσεις Φιλοσοφικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης, Ρέθυμνο 2009, 87-122. 16. V. Aravantinos, B. Burke, B. Burns, I. Fappas & S. Lupack, Eastern Boeotia Archaeological Project 2009 Report, Teiresias 39.2 (2009), 11-15. 17. I. Fappas, The use of perfumed oils during feasting activities: a comparison of Mycenaean and Near Eastern written sources, στο R. Laffineur, M.-L. Hitchcock & J. Crowley (eds), Aegaeum 29: DAIS, The Aegean Feast. Proceedings of the 12 th International Aegean Conference organised by the University of Melbourne and the University of Liège, hosted by the Centre for Classics and Archaeology, Melbourne, 25-29 March 2008. Liège 2008, 367-375. 18. V. Aravantinos & I. Fappas, Pyxis with Sphinxes, Plaque with rampant goats, Pyxis lid with animal combat (λήμματα καταλόγου), στο J. Aruz., K. Benzel and J.M. Evans (eds), Beyond Babylon. Art, Trade and Diplomacy in the Second Millennium B.C. The Metropolitan Museum of Art, New York. Yale University Press, New Haven and London 2008, 144, 280, 414-415. 19. Β. Αραβαντινός, Ε. Κουντούρη & Ι. Φάππας, «Το Μυκηναϊκό Αποστραγγιστικό Σύστημα της Κωπαΐδας: Νέα Δεδομένα και Πρώτες Εκτιμήσεις», σε Πρακτικά του 2 ου Διεθνούς Συνεδρίου Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, Αθήνα, Οκτώβριος 2005. Αθήνα 2006, 557-564. 20. Ι. Φάππας, «Το Εμπόριο των Μεγάλων Ψευδόστομων Αμφορέων στη Μυκηναϊκή Βοιωτία κατά την ΥΕΙΙΙΑ ΙΙΙΒ περίοδο», ΕΓΝΑΤΙΑ, Επιστημονική Επετηρίδα της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης τεύχος Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, 7, 2003 [Θεσσαλονίκη 2004], 376. 21. Αικ. Παπαευθυμίου Παπανθίμου, Α. Πιλάλη Παπαστερίου, Τρ. Γιαγκούλης, Δ. Μπασογιάννη, Ε. Παπαδοπούλου, Ε. Τσαγκαράκη & Ι. Φάππας, «Οικήματα και Νοικοκυριά της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού στο Αρχοντικό Γιαννιτσών», σε Πρακτικά του 15 ου Επιστημονικού Συμποσίου «Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 15, 2001», [Θεσσαλονίκη 2003], 461-470. 3
22. Αικ. Παπαευθυμίου Παπανθίμου, Α. Πιλάλη Παπαστερίου, Δ. Μπασογιάννη, Ε. Παπαδοπούλου, Ε. Τσαγκαράκη & Ι. Φάππας, «Αρχοντικό 2000: Τυπολογική Παρουσίαση και Προβλήματα Λειτουργίας των Πήλινων Κατασκευών», σε Πρακτικά του 14 ου Επιστημονικού Συμποσίου «Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 14, 2000», [Θεσσαλονίκη 2002], 421-433. 23. Αικ. Παπαευθυμίου Παπανθίμου, Α. Πιλάλη Παπαστερίου, Ε. Παπαδοπούλου, Ε. Τσαγκαράκη & Ι. Φάππας, «Αρχοντικό 1999», σε Πρακτικά του 13 ου Επιστημονικού Συμποσίου «Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 13, 1999», [Θεσσαλονίκη 2001], 465-472. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ (με ανακοίνωση) 1. Carl and Elizabeth Blegen Remembered, Ploutarchou 9 Celebrated. Athens, May 31, 2013. 2. Χρωστήρες: Η τοιχογραφία και η αγγειογραφία της 2 ης χιλιετίας π.χ. σε διάλογο, Ακρωτήρι Θήρας, 24-26 Μαΐου 2013. 3. Communities in Transition: the circum-aegean Later Neolithic Stages (c. 5000/4800-3200/3000 BCE), Αθήνα, 7-9 Ιουνίου 2013. 4. (Con-)texts: Towards a material and praxeological approach to the Linear B tablets. Heidelberg Round Table, 21-22 January 2012. 5. 4 ο Αρχαιολογικό Συνέδριο Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας (2009-2011), Από τους Προϊστορικούς στους Νεώτερους Χρόνους, Βόλος, 15-18 Μαρτίου 2012. 6. ΣΤ Διεθνές Συνέδριο Βοιωτικών Μελετών, Λιβαδειά, 10-12 Σεπτεμβρίου 2010. 7. ESF Workshop: Palatial Economy in the Ancient Near East and in the Aegean: First Steps Towards a Comprehensive Study and Analysis, Paris, Sevres, September 17-18, 2010. 8. KOSMOS. 13 th International Aegean Conference, University of Copenhagen, 19-23 April 2010. 9. 3 ο Αρχαιολογικό Έργο Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας, Βόλος 12-15 Μαρτίου 2009. 10. 2 ο Συνέδριο Προϊστορικής Αρχαιολογίας στη μνήμη του Χρήστου Τσούντα, Βόλος 5-7 Δεκεμβρίου 2008. 11. Intercultural Contacts in Ancient Mediterranean. International Conference held in Cairo, 25-29 October 2008. 12. DAIS. 12 th International Aegean Conference, Centre for Classics and Archaeology, University of Melbourne, Melbourne, 25-29 March 2008. 13. 1 ο Διεθνές Συνέδριο MESOHELLADIKA. The Greek Mainland in the Middle Bronze Age, Αθήνα 8-12 Μαρτίου 2006. 14. 2 ο Διεθνές Συνέδριο Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, Αθήνα, 17-20 Οκτωβρίου 2005. 4
15. Ε Διεθνές Συνέδριο Βοιωτικών Μελετών, Θήβα, 16-19 Σεπτεμβρίου 2005. 16. 15 ο Επιστημονικό Συμπόσιο «Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 15, 2001». 17. 14 ο Επιστημονικό Συμπόσιο «Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 14, 2000». 18. 13 ο Επιστημονικό Συμπόσιο «Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 13, 1999». ΑΛΛΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ The investigation for prehistoric textile tools and contexts at Thebes: a preliminary report, στο 2 nd Tools and Textiles workshop του Centre for Textile Research του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης (Κοπεγχάγη, 13-15 Ιουνίου 2006). Mycenaean Goods of Value: Perfumed Oils in Mycenaean Greece, Hittite Anatolia and Egypt στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών (Αθήνα, 16 Μαΐου 2007). Mycenaean perfumed oil offerings: some thoughts on their possible nature in the light of contemporary Near Eastern evidence, στο The Bronze Age Aegean Scripts Seminar, Institute of Archaeology, University of Oxford (Oxford, 15 November 2007). Ceremonial Aspects of the Use of Perfumed Oils in the Mycenaean World, στο Centre for Spartan and Peloponnesian Studies, University of Nottingham (Nottingham, 22 November 2007). Mycenaean engineering works in the Kopais Lake Basin, Boeotia: new evidence from the excavations near Gla, Orchomenos and Thebes, στο The Oxford Aegean Seminar, Institute of Archaeology, University of Oxford (Oxford, 28 November 2007). Mycenaean Perfumed Oil Religious Offerings in the Light of contemporary Near eastern Evidence, στο Department of Archaeology, University of Sheffield (Sheffield, 6 December 2007). Παράδοση μαθήματος στους μεταπτυχιακούς φοιτητές του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τομέα Αρχαιολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ με θέμα τη χρήση των αρωματικών ελαίων στη Μυκηναϊκή Ελλάδα και την Ανατολική Μεσόγειο (Θεσσαλονίκη, 3 Φεβρουαρίου 2009). Παράδοση μαθήματος στους προπτυχιακούς φοιτητές του Τομέα Αρχαιολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου με θέμα «Πρόσφατα ανασκαφικά δεδομένα από τη Θήβα της Εποχής του Χαλκού» (Μάθημα Β Εξαμήνου: «Προϊστορική Αρχαιολογία: Εισαγωγή στην Εποχή του Χαλκού», Καλαμάτα, 10 Μαΐου 2010). Παράδοση μαθήματος στους προπτυχιακούς φοιτητές του Τομέα Αρχαιολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου με θέμα «Τα αρωματικά έλαια στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο κατά τη Μυκηναϊκή Περίοδο: αρχαιολογικά και επιγραφικά δεδομένα» (Σεμινάριο Προϊστορικής Αρχαιολογίας: «Ζητήματα Κρητομυκηναϊκής Θρησκείας και Πολιτείας», Καλαμάτα, 11 Μαΐου 2010). 5
Παράδοση μαθήματος στους μεταπτυχιακούς φοιτητές του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τομέα Αρχαιολογίας του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με θέμα «Ο ρόλος των αρωματικών ελαίων στη μυκηναϊκή θρησκεία» (Σεμινάριο Προϊστορικής Αρχαιολογίας: «Η θρησκεία στο Προϊστορικό Αιγαίο», Βόλος 20-12-2010). «Ἔλαιον εὐῶδες, τεθυωμένον: Τα αρωματικά έλαια και οι πρακτικές χρήσης τους στη Μυκηναϊκή Ελλάδα και την αρχαία Εγγύς Ανατολή (14 ος -13 ος αι. π.χ.)», (Παρουσίαση του τόμου από την Ιστορική, Λαογραφική και Αρχαιολογική Εταιρεία Κρήτης, Χανιά, 11-4- 2011). «Μια πρόσφατη ανασκαφή μυκηναϊκών ανακτορικών κτηρίων στη Θήβα. Ερμηνεία των δεδομένων» (28-2-2001, Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Κύκλος Διαλέξεων 2011). The Mycenaean Production and Use of Oil in its East Mediterranean Context (16-11-2011, Mycenaean Seminar, Institute of Classical Studies, University of London). «Η υφαντική στη διαχρονική της διάσταση» (Επιστημονική Συνάντηση με τη διοργάνωση του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών και του Δήμου Διστόμου-Αράχωβας-Αντίκυρας, με θέμα «Αράχωβα: Παραδοσιακός Πολιτισμός και Τοπική Οικονομία», Αράχωβα 11-12-2011). Near Eastern administrative practices as tertium comparationis και Material and typological aspects of the Linear B tablets (Con-)texts: Towards a material and praxeological approach to the Linear B tablets. Heidelberg Round Table, 21-22 January 2012. Η μουσειολογική πρόταση και τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Λαογραφικού Μουσείου (Αγιασμός επίσημης έναρξης των Εργαστηρίων Παραδοσιακών Τεχνών του Λαογραφικού Μουσείου Αράχωβας, Αράχωβα 2-12-2012). «Η αρχαία Θήβα και οι αρχαιολογικοί χώροι της», Δημοτικό Συνεδριακό Κέντρο Δήμου Θηβαίων, 12-12-2012. 6