Περιεχόμενα Πίνακας συντομεύσεων και ακρωνυμίων...8 Σημείωμα για τον μεταγραμματισμό ξένων όρων...9 Πρόλογος...10 Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή - Ο ισλαμικός κόσμος και η μουσική...13 1.1 Ο ισλαμικός κόσμος...13 1.2 Οι τέχνες στον ισλαμικό κόσμο...16 1.3 Ισλάμ, ήχος και μουσική...18 1.3.1 Η διαμάχη γύρω από την ακρόαση (samā ) της μουσικής...20 1.4 Πολιτισμικές αξίες και μουσικές ετερότητες...23 1.4.1 Μουσικές γεωγραφίες του ισλαμικού κόσμου...25 Βιβλιογραφικές αναφορές...26 Οπτικοακουστικό και διαδραστικό υλικό...28 Ιστοσελίδες...29 Οδηγός για περαιτέρω μελέτη...30 Θέματα για συζήτηση...32 Κεφάλαιο 2 Πηγές - Μνήμη και προφορική μετάδοση...33 2.1 Προφορικότητα και εγγραμματοσύνη στις μουσικές παραδόσεις του ισλαμικού κόσμου...33 2.2 Προφορική μετάδοση και ο ρόλος της μνήμης...34 2.3 Η απομνημόνευση και η απαγγελία του Κορανίου: Tājwid...34 2.4 Η περσική κλασική μουσική και η διδασκαλία του radif...36 2.5 Το σύστημα προφορικής μετάδοσης meşk στην οθωμανική μουσική παράδοση...42 2.6 «Δευτερογενής» και «ενδιάμεση» προφορικότητα: Η περίπτωση του Bekir Sıdkı Sezgin...43 Βιβλιογραφικές αναφορές...46 Οπτικοακουστικό και διαδραστικό υλικό...47 Ιστοσελίδες...48 Οδηγός για περαιτέρω μελέτη...49 Θέματα για συζήτηση...50 4
Κεφάλαιο 3 Πηγές Βιογραφίες μουσικών, ανθολογίες τραγουδιών και συστήματα μουσικής σημειογραφίας...51 3.1 Μουσική γραμματεία και μουσική εγγραμματοσύνη στον ισλαμικό κόσμο...51 3.2 Βιογραφώντας τους μουσικούς και τα τραγούδια...53 3.3 Ανθολογίες τραγουδιών και τετράδια τραγουδιστών...56 3.4 Το ευρωπαϊκό «πεντάγραμμο» στον ισλαμικό κόσμο...57 3.5 Η μουσική σημειογραφία ως επιστημονική μέθοδος: Ντιμίτρι Καντεμίρ, 1673-1723...60 3.5.1 Δια-κοινοτικά συστήματα μουσικής σημειογραφίας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία...63 Βιβλιογραφικές αναφορές...67 Ιστοσελίδες...69 Οδηγός για περαιτέρω μελέτη...70 Θέματα για συζήτηση...71 Κεφάλαιο 4 Πηγές - Υλικός Πολιτισμός, ήχος και μουσική...72 4.1 Προς μια «αρχαιολογία του ήχου» του ισλαμικού κόσμου...72 4.2 Ακούγοντας τα ερείπια του Μάφτζαρ...74 4.3 Αρχιτεκτονική: Ήχος, σύμβολα και νοήματα...77 4.3.1. Ιεροί χώροι και το ηχοτοπίο τους: Tο οθωμανικό κτηριακό συγκρότημα Süleymaniye...81 4.4 Οι ήχοι των σελίδων...85 4.4.1 Surname-i Vehbi: Ένα οθωμανικό βιβλίο εορτών...88 4.5 Από τη σκοπιά του εξωτερικού ακροατή: Η μουσική του Καΐρου μέσα από τα χαρακτικά του Edward William Lane, 1801-1876...91 4.6 Μουσικά όργανα...93 Βιβλιογραφικές αναφορές...97 Ιστοσελίδες...100 Οδηγός για περαιτέρω μελέτη...101 Θέματα για συζήτηση...102 Κεφάλαιο 5 Θεωρήσεις Φιλοσοφία, επιστήμη και μουσική...103 5.1 Απόηχοι και συνηχήσεις μεταξύ της κλασικής αρχαιότητας και του ισλαμικού κόσμου...103 5.2 Θεωρητικές τάσεις και προσεγγίσεις...105 5.3 Αλ-Κίντι: Ηθική, κοσμολογία και οι θεραπευτικές ιδιότητες της μουσικής...107 5.4 Οι Αδελφοί της Αγνότητας...109 Βιβλιογραφικές αναφορές...112 5
Οπτικοακουστικό και διαδραστικό υλικό...113 Οδηγός για περαιτέρω μελέτη...114 Θέματα για συζήτηση...115 Κεφάλαιο 6 Θεωρήσεις - Μουσική θεωρία και πράξη...116 6.1 Η πρώιμη θεωρία των τροπικών μουσικών συστημάτων της Μέσης Ανατολής...116 6.2 αλ-φαράμπι: Ο εμπειρισμός στη θεωρία της μουσικής...117 6.3 Αβικέννας: Η μουσική αισθητική και οι απαρχές μιας νέας τροπικής μουσικής θεώρησης...118 6.4 Shadd, maqam, naghma και ṭab...119 6.4.1 Μεταξύ αυτοσχεδιασμού και σύνθεσης: Dastgāh και taksim...120 6.5 Μουσική θεωρία, ιδεολογία και κανονιστικές προσεγγίσεις της μουσικής στη σύγχρονη Τουρκία...121 Βιβλιογραφία αναφορές...123 Οπτικοακουστικό και διαδραστικό υλικό...125 Οδηγός για περαιτέρω μελέτη...126 Θέματα για συζήτηση...127 Κεφάλαιο 7 Πρακτικές Μορφές και θεσμοί υποστήριξης της μουσικής: Αυλή, ωδείο και ραδιόφωνο...128 7.1 O αυλικός μουσικός πολιτισμός στον ισλαμικό κόσμο...128 7.2 Μουσικοφιλολογικές συγκεντρώσεις: Majlis, bezm και meclis...130 7.2.1 Κατ οίκον μουσικοφιλολογικές συγκεντρώσεις στην οθωμανική Κωνσταντινούπολη...131 7.3 Νεωτερικοί θεσμοί υποστήριξης της μουσικής: Το οθωμανικό ωδείο Darü l-elhan...134 7.3.1 H ίδρυση της τουρκικής ραδιοφωνίας και οι μουσικές ορχήστρες...136 7.4 H παράδοση Shashmaqām του Ουζμπεκιστάν: Από τη φεουδαρχία στον κομμουνισμό...137 Βιβλιογραφικές αναφορές...141 Ιστοσελίδες...144 Θέματα για συζήτηση...145 Κεφάλαιο 8 Πρακτικές - Μουσική επιτέλεση και τελετουργία...146 8.1 Τελετουργία, μουσική και εξουσία...146 8.2 Δημόσιες πομπές και εορτές...147 8.3 Σουφισμός και μουσική...150 8.3.1 Η τελετή των Μεβλεβί...152 8.4 Το τάραμπ στο Κάιρο και το Χαλέπι...153 6
Βιβλιογραφικές αναφορές...156 Οπτικοακουστικό και διαδραστικό υλικό...158 Ιστοσελίδες...159 Οδηγός για περαιτέρω μελέτη...160 Θέματα για συζήτηση...161 Ευρετήριο μουσικών όρων...162 7
Πίνακας συντομεύσεων και ακρωνυμίων BSOAS CSSH ΕΕΑΟ ΕΕΙΛΚΟΜ EI2 EI3 GEWM6 İTÜ JRAS JRASGBI JSAH MEJCC GAO GMO ΤΑΕΑΤ Bulletin of School of Oriental and African Studies Comparative Studies in Society and History Ελληνική Εταιρεία Ακουστικής Οικολογίας Επιστημονικό Ερευνητικό Ινστιτούτο Λαϊκής και Κλασικής Ουζμπέκικης Μουσικής Encyclopaedia of Islam, 2η έκδοση Encyclopaedia of Islam, 3η έκδοση Garland Encyclopedia of World Music, τόμ. 6, The Middle East İstanbul Teknik Üniversitesi Journal of the Royal Asiatic Society Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland Journal of the Society of Architectural Historians Middle East Journal of Culture and Communication Grove Art Online. Oxford Art Online Grove Music Online. Oxford Music Online Τουρκική Ανώνυμη Εταιρία Ασύρματης Τηλεφωνίας (Telsiz Telefon Türk Anonim Şirketi) 8