ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ, ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ ΚΑΙ ΡΕΠΟΡΤΕΡ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ : Σελ. 1

ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ : ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ, ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ ΚΑΙ ΡΕΠΟΡΤΕΡ Σελ. 1

Γενικές Πληροφορίες Πρόγραμμα Εποπτεία Ομάδα Προσανατολισμού Τομέας Τίτλος Υπεύθυνοι Συντακτική Ομάδα Δημοσιογραφίας, Συντακτών και Ρεπόρτερ Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης Δημοσιογραφίας, Συντακτών και Ρεπόρτερ Σελ. 2

Πίνακας περιεχομένων 1. Γενικές Πληροφορίες-Υφιστάμενη Κατάσταση... 4 1.1. Ονομασία Ειδικότητας... 4 1.2. Ομάδα Προσανατολισμού... 4 1.3. Τίτλοι Εισαγωγής... 4 1.4. Τίτλοι Σπουδών... 4 Διπλώματα-Πιστοποιητικά-Βεβαιώσεις... 4 1.5. Διάρκεια Σπουδών... 4 1.6. Συναφείς Ειδικότητες στην Ελλάδα και στην Ε.Ε... 4 1.7. Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων... 5 1.8. Επαγγελματικό Περίγραμμα Ειδικότητας... 6 1.9. Σχετική Νομοθεσία... 6 1.10. Τομείς Απασχόλησης... 11 2. Σύντομη Περιγραφή Επαγγελματικών Δραστηριοτήτων (Προφίλ Επαγγέλματος) 12 2.1. Επαγγελματικά Καθήκοντα... 12 3. Αναλυτική Περιγραφή των Μαθησιακών Αποτελεσμάτων (Απαραίτητες Γνώσεις, Δεξιότητες και Ικανότητες για τη συγκεκριμένη ειδικότητα)... 12 3.1. Γενικές Γνώσεις, Δεξιότητες και Ικανότητες... 12 3.2. Βασικές Επαγγελματικές Γνώσεις, Δεξιότητες και Ικανότητες... 12 4. Απαιτούμενα Επαγγελματικά Προσόντα... 13 4.1. Ειδικά Επαγγελματικά Προσόντα... 13 5. ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ... 13 6. ΚΑΤΑΤΑΞΕΙΣ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ... 13 7. Πρόγραμμα Κατάρτισης... 14 7.1. Ωρολόγια Προγράμματα... 14 7.2. Αναλυτικά Προγράμματα..... 14 Μαθήματα...16 Α ΕΞΑΜΗΝΟ-ΩΡΕΣ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ...16 Β ΕΞΑΜΗΝΟ-ΩΡΕΣ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ... 32 Γ ΕΞΑΜΗΝΟ-ΩΡΕΣ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ... 42 Δ ΕΞΑΜΗΝΟ-ΩΡΕΣ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ... 53 8. Εκπαιδευτικό Υλικό... 63 9. Ενδεικτικός Κατάλογος Ελάχιστου Εξοπλισμού για τα Εργαστήρια... 45 10. Οδηγίες για τις εξετάσεις Προόδου και Τελικές... 64 11. Οδηγίες για τις Εξετάσεις Πιστοποίησης... 68 12. Υγιεινή και Ασφάλεια κατά τη διάρκεια της Κατάρτισης... 71 13. Προσόντα Εκπαιδευτών... 71 14. Βιβλιογραφία... 71 Σελ. 3

1. Γενικές Πληροφορίες-Υφιστάμενη Κατάσταση 1.1. Ονομασία Ειδικότητας Δημοσιογραφίας, Συντακτών και Ρεπόρτερ 1.2. Ομάδα Προσανατολισμού Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης 1.3. Τίτλοι Εισαγωγής Απολυτήριο Γενικού ή Ενιαίου ή Τεχνικού ή Πολυκλαδικού Λυκείου, ΕΠΑΛ, ΕΠΑΣ, ΣΕΚ, ΤΕΛ, ΤΕΕ Β' Κύκλου ή τίτλοι που ανήκουν σε ανώτερη κλίμακα από τους προαναφερθέντες. 1.4. Τίτλοι Σπουδών Διπλώματα-Πιστοποιητικά-Βεβαιώσεις Στους αποφοίτους της Ειδικότητας Δημοσιογραφίας, Συντακτών και Ρεπόρτερ παρέχονται οι ακόλουθοι τίτλοι: α) Βεβαίωση Επαγγελματικής Κατάρτισης (Β. Ε.Κ.). Τη Βεβαίωση αυτή αποκτούν οι απόφοιτοι των Ι.Ε.Κ. μετά την επιτυχή περάτωση της κατάρτισής τους (πέντε εξάμηνα). β) Δίπλωμα Επαγγελματικής Κατάρτισης επιπέδου μεταδευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Κατάρτισης ή Πιστοποιητικό Επαγγελματικής Κατάρτισης Επιπέδου ΙΙΙ, αν πρόκειται για ειδικότητες Μεταλυκειακές. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η επιτυχής συμμετοχή των κατόχων Β.Ε.Κ. στις εξετάσεις Πιστοποίησης Θεωρητικού και Πρακτικού Μέρους. γ) Βεβαίωση Πιστοποίησης Επαγγελματικής Κατάρτισης. Τη Βεβαίωση αποκτούν όσοι έχουν επιτύχει στις Εξετάσεις Πιστοποίησης και την χρησιμοποιούν μέχρι να εκδοθεί το Δίπλωμά τους. 1.5. Διάρκεια Σπουδών Πέντε εξάμηνα 1.6. Συναφείς Ειδικότητες στην Ελλάδα και στην Ε.Ε. Συναφείς ειδικότητες όσον αφορά την ειδικότητα της Δημοσιογραφίας είναι οι ακόλουθες: Ρεπόρτερ, Διεθνής/ Πολεμικός Ανταποκριτής, Συντάκτης, Συγγραφέας, Copywriter, Blogger, Φωτοειδησεογράφος, φωτορεπόρτερ, Παρουσιαστής τηλεοπτικών/ ραδιοφωνικών ειδήσεων, Σχολιαστής, Καθηγητής Επικοινωνίας/ Δημοσιογραφίας, Γραφείο Τύπου, Δημόσιες Σχέσεις. Σε επίπεδο Πανεπιστημίων/ΤΕΙ υπάρχουν τμήματα που εμπεριέχουν τους τίτλους: Επικοινωνίας, Μέσων & Πολιτισμού, Επικοινωνίας & Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, Πληροφορικής & ΜΜΕ. Σε επίπεδο Ε.Ε. η συναφής ειδικότητα στο χώρο της επαγγελματικής εκπαίδευσης έχει το γενικό τίτλο «Journalism» (ήτοι Δημοσιογραφία). Σελ. 4

1.7. Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων Με την ανάπτυξη του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων διασφαλίζεται η ύπαρξη ενός και μοναδικού εργαλείου μέσω του οποίου μπορούν να περιγραφούν και να αποτιμηθούν όλοι οι τίτλοι σπουδών, οι οποίοι απονέμονται στην Ελλάδα. Αρχική επιδίωξη είναι η δημιουργία ενός συνεκτικού και κατανοητού συστήματος κατάταξης των προσόντων, δηλαδή των τίτλων σπουδών για όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης της χώρας. Σε μεταγενέστερο στάδιο θα αναπτυχθεί σύστημα κατάταξης των προσόντων που αποκτώνται μέσω της μη τυπικής εκπαίδευσης και άτυπης μάθησης. Η αρχιτεκτονική δομή του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων είναι απλή. Περιλαμβάνει επίπεδα, τα οποία καλύπτουν ολόκληρο το φάσμα των προσόντων από την υποχρεωτική εκπαίδευση έως και την ανωτάτη εκπαίδευση. ΕΠΙΠΕΔΑ ΕΘΝΙΚΟΥ & ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ 1 2 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΠΤΥΧΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ 3 ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΦΟΙΤΟΥΣ ΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ (Σ.Ε.Κ.)) 3 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ (άρθρο 6 Ν. 2009/1992-άρθρο 11 Ν. 3879/2010-άρθρο 11, παρ. β Οδηγίας 2005/36/ΕΚ) ΕΠΙΠΕΔΟ: Ι ΠΤΥΧΙΟ ΕΠΑ.Σ. ΠΤΥΧΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ 3 4 (ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΦΟΙΤΟΥΣ ΤΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΕΠΑ.Λ.) ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΟ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΦΟΙΤΟΥΣ ΤΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΕΠΑ.Λ.) 5 ΠΤΥΧΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ 4 (ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΦΟΙΤΟΥΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΑ.Λ.) Σελ. 5

6 7 ΔΙΠΛΩΜΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ 4 (ΧΟΡΗΓΕΙΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΦΟΙΤΟΥΣ Ι.Ε.Κ.) ΔΙΠΛΩΜΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ (άρθρο 6 Ν. 2009/1992-άρθρο 11 Ν. 3879/2010-άρθρο 11, παρ. γ Οδηγίας 2005/36/ΕΚ) ΕΠΙΠΕΔΟ: Μεταδευτεροβάθμια Επαγγελματική Κατάρτιση ΔΙΠΛΩΜΑ/ΠΤΥΧΙΟ ΑΝΩΤΕΡΑΣ ΣΧΟΛΗΣ (τριτοβάθμια ανώτερη και όχι ανώτατη εκπαίδευση) ΠΤΥΧΙΟ ΑΝΩΤΑΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ /ΤΕΙ) ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ 8 ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ *Ο τίτλος έχει καταργηθεί και αντιστοιχεί στο «ΠΤΥΧΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ 3» που χορηγείται στους αποφοίτους των Σχολών Επαγγελματικής Κατάρτισης (Σ.Ε.Κ.), σύ μφωνα με τα οριζόμενα στο Νόμο 4186/2013 «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. **Ο τίτλος έχει καταργηθεί και αντιστοιχεί στο «ΔΙΠΛΩΜΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ 4» που χορηγείται στους αποφοίτους Ι.Ε.Κ., σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Νόμο 4186/2013 «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Το Δίπλωμα Επαγγελματικής Ειδικότητας που χορηγείται στους αποφοίτους ΙΕΚ αντιστοιχεί στο 5ο από τα 8 επίπεδα. 1.8. Επαγγελματικό Περίγραμμα Ειδικότητας Σκοπός του δημοσιογράφου είναι να ενημερώσει την κοινή γνώμη με την παροχή αντικειμενικής πληροφόρησης στους πολίτες. Για να παρουσιάσει την είδηση συγκεντρώνει τις πληροφορίες του, αναζητά επιπλέον στοιχεία σε διάφορες πηγές, διασταυρώνει τα δεδομένα και τα επεξεργάζεται αναλύοντας ή συνθέτοντάς τα, προκειμένου να τους δώσει τη μορφή και το περιεχόμενο που θα τα καταστήσει ελκυστικά στους αναγνώστες, τους τηλεθεατές, τους ακροατές ή τους χρήστες του Διαδικτύου. Οι δημοσιογράφοι διακρίνονται σε εσωτερικούς συντάκτες και σε ρεπόρτερ. Οι πρώτοι ασχολούνται με την επιμέλεια και την ανάδειξη των κειμένων. Οι ρεπόρτερ μπορεί να ακολουθούν μια συγκεκριμένη κατεύθυνση (πολιτικό, αστυνομικό, διπλωματικό, καλλιτεχνικό, ελεύθερο, εργατικό, οικονομικό, τεχνολογικό ή αθλητικό ρεπορτάζ κ.ά.). 1.9. Σχετική Νομοθεσία Η επαγγελματική κατάρτιση και η λειτουργία των Ινστιτούτων Επαγγελματικής κατάρτισης διέπονται από το ακόλουθο θεσμικό πλαίσιο: - Νόμος 4186-2013 (ΦΕΚ Α 193) «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις». Σελ. 6

- Κανονισμός Λειτουργίας Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) που υπάγονται στη Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης (Γ.Γ.Δ.Β.Μ.). σύμφωνα με το ΦΕΚ Β 1807-2014. Συγκεκριμένα για το επάγγελμα του δημοσιογράφου-ρεπόρτερ ισχύουν τα εξής: ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ, ΛΗΨΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Το δικαίωμα της αναζήτησης, λήψης και μετάδοσης πληροφοριών αναγνωρίζεται από το άρθρο 19 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου 1, που εγκρίθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 1948. Το δικαίωμα αυτό επαναδιατυπώνεται στο Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, που έχει υπογραφεί και επικυρωθεί από περισσότερα από 140 κράτη, και σε αρκετές περιφερειακές συμβάσεις και χάρτες, όπως η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, η Παναμερικανική Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, όπως κι από τον Αφρικανικό Χάρτη του Ανθρώπου και των Λαών Δικαιώματα. Τα επαγγελματικά δικαιώματα και υποχρεώσεις του Δημοσιογράφου προβλέπονται από τον Κώδικα και τις Αρχές Δεοντολογίας του Δημοσιογραφικού Επαγγέλματος όπως επίσης από τις εκάστοτε ετήσιες συλλογικές συμβάσεις εργασίας μεταξύ εκπροσώπων της ΕΣΗΕΑ και των εκπροσώπων των διαφόρων δημόσιων ή ιδιωτικών ΜΜΕ ή εφημερίδων, περιοδικών κ.λπ. ΚΩΔΙΚΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ Ο Κώδικας Επαγγελματικής Ηθικής και Κοινωνικής Ευθύνης των Ελλήνων δημοσιογράφων έχει στόχο: Να επαναβεβαιώσει και διασφαλίσει τον κοινωνικό ρόλο του δημοσιογράφου στις νέες συνθήκες που διαμορφώνουν ο γιγαντισμός, το ολιγοπώλιο στο ιδιοκτησιακό καθεστώς, η αυξημένη εμβέλεια και επιρροή των Μ.Μ.Ε. και η παγκοσμιοποίηση της επικοινωνίας. Να αποθαρρύνει και να αντιστέκεται σε κάθε απόπειρα κρατικού ή άλλου επηρεασμού με τον αυτοκαθορισμό κανόνων υπεύθυνης επαγγελματικής λειτουργίας. Να κατοχυρώσει την ελευθερία της πληροφόρησης και της έκφρασης, την αυτονομία και αξιοπρέπεια του δημοσιογράφου και να θωρακίσει την ελευθεροτυπία έπαγαθώ της δημοκρατίας και της κοινωνίας. Προς το σκοπό αυτό, οι δημοσιογράφοι αυτοδεσμεύονται να εφαρμόσουν και να περιφρουρήσουν τις ακόλουθες θεμελιώδεις αρχές: Άρθρο 1 Το δικαίωμα του ανθρώπου και του πολίτη να πληροφορεί και να πληροφορείται ελεύθερα είναι αναφαίρετο. Η πληροφόρηση είναι κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα ή μέσο προπαγάνδας. Ο δημοσιογράφος δικαιούται και οφείλει: α. Να θεωρεί πρώτιστο καθήκον του προς την κοινωνία και τον εαυτό του τη δημοσιοποίηση όλης της αλήθειας. β. Να θεωρεί προσβολή για την κοινωνία και πράξη μειωτική για τον εαυτό του τη διαστρέβλωση, την απόκρυψη, την αλλοίωση ή την πλαστογράφηση των πραγματικών περιστατικών. γ. Να σέβεται και να τηρεί το διακριτό της είδησης, του σχολίου και του διαφημιστικού μηνύματος, την αναγκαία αντιστοιχία τίτλου και κειμένου και την ακριβή 1 Πηγή: United Nations Information Centre, Greece ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ (http://www.ohchr.org/en/udhr/pages/language.aspx?langid=grk) Σελ. 7

χρησιμοποίηση φωτογραφιών, εικόνων, γραφικών απεικονίσεων ή άλλων παραστάσεων. δ. Να μεταδίδει την πληροφορία και την είδηση ανεπηρέαστα από τις προσωπικές πολιτικές, κοινωνικές, θρησκευτικές, φυλετικές και πολιτισμικές απόψεις ή πεποιθήσεις του. ε. Να ερευνά προκαταβολικά, με αίσθημα ευθύνης και με επίγνωση των συνεπειών, την ακρίβεια της πληροφορίας ή της είδησης που πρόκειται να μεταδώσει. στ. Να επανορθώνει χωρίς χρονοτριβή, με ανάλογη παρουσίαση και ενδεδειγμένο τονισμό, ανακριβείς πληροφορίες και ψευδείς ισχυρισμούς, που προσβάλλουν την τιμή και την υπόληψη του ανθρώπου και του πολίτη και να δημοσιεύει ή να μεταδίδει την αντίθετη άποψη, χωρίς, αναγκαστικά, ανταπάντηση, η οποία θα τον έθετε σε προνομιακή θέση έναντι του θιγομένου. Άρθρο 2 Η δημοσιογραφία, ως επάγγελμα, αλλά και κοινωνικό λειτούργημα, συνεπάγεται δικαιώματα, καθήκοντα και υποχρεώσεις. Ο δημοσιογράφος δικαιούται και οφείλει: α. Να αντιμετωπίζει ισότιμα τους πολίτες, χωρίς διακρίσεις εθνικής καταγωγής, φύλου, φυλής, θρησκείας, πολιτικών φρονημάτων, οικονομικής κατάστασης και κοινωνικής θέσης. β. Να σέβεται την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια και το απαραβίαστο της ιδιωτικής ζωής του ανθρώπου και του πολίτη. Μόνο όταν το επιτάσσει το δικαίωμα της πληροφόρησης μπορεί να χρησιμοποιεί, πάντοτε με τρόπο υπεύθυνο, στοιχεία από την ιδιωτική ζωή προσώπων που ασκούν δημόσιο λειτούργημα ή έχουν στην κοινωνία ιδιαίτερη θέση και ισχύ και υπόκεινται στον κοινωνικό έλεγχο. γ. Να σέβεται το τεκμήριο της αθωότητας και να μην προεξοφλεί τις δικαστικές αποφάσεις. δ. Να σέβεται την κατοχυρωμένη με διεθνείς συμβάσεις προστασία των ανηλίκων και των προσώπων με ειδικές ανάγκες και με σοβαρά προβλήματα υγείας. ε. Να αντιμετωπίζει με διακριτικότητα και ευαισθησία τους πολίτες, όταν αυτοί βρίσκονται σε κατάσταση πένθους, ψυχικού κλονισμού και οδύνης, καθώς και αυτούς που έχουν εμφανές ψυχικό πρόβλημα, αποφεύγοντας να προβάλει την ιδιαιτερότητά τους. στ. Να μην αποκαλύπτει, άμεσα ή έμμεσα, την ταυτότητα των θυμάτων βιασμού, τα οποία επέζησαν της εγκληματικής πράξης. ζ. Να ελέγχει και να τεκμηριώνει τις πληροφορίες, που αναφέρονται στον ευαίσθητο τομέα της υγείας, όπου η παραπλανητική πληροφόρηση και η εντυπωσιακή προβολή μπορούν να προκαλέσουν αδικαιολόγητη αναστάτωση στην κοινή γνώμη. η. Να συλλέγει και να διασταυρώνει τις πληροφορίες του και να εξασφαλίζει την τεκμηρίωσή τους (έγγραφα, φωτογραφίες, κασέτες, τηλεοπτικές εικόνες) με δημοσιογραφικά θεμιτές μεθόδους, γνωστοποιώντας πάντοτε τη δημοσιογραφική του ιδιότητα. θ. Να τηρεί το επαγγελματικό απόρρητο ως προς την πηγή των πληροφοριών που εξασφάλισε υπό εχεμύθεια. ι. Να σέβεται τους κανόνες της εμπιστευτικής πληροφόρησης (off the record) εφόσον ανέλαβε αυτή τη δέσμευση. Άρθρο 3 Η ισηγορία και η πολυφωνία, οξυγόνο της δημοκρατίας, αναιρούνται σε συνθήκες κρατικού μονοπωλιακού ελέγχου των Μ.Μ.Ε. και υπονομεύονται με τη συγκέντρωση της ιδιοκτησίας τους σε γιγαντιαίες κερδοσκοπικές επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν την κοινή γνώμη σαν καταναλωτή και προσπαθούν να χειραγωγήσουν το φρόνημα, τις συνήθειες και την εν γένει συμπεριφορά της. Γι' αυτό ο δημοσιογράφος δικαιούται και οφείλει: α. Να υπερασπίζεται σθεναρά το δημοκρατικό πολίτευμα, που διασφαλίζει την ελευθεροτυπία και την απρόσκοπτη άσκηση του δημοσιογραφικού λειτουργήματος. Σελ. 8

β. Να αποκρούει και να καταγγέλλει τις εκδηλώσεις κρατικού αυταρχισμού και τις αυθαιρεσίες των ιδιοκτητών των Μ.Μ.Ε. και ιδιαίτερα των ολιγοπωλίων. γ. Να υπερασπίζεται τη δημοσιογραφική ανεξαρτησία στον εργασιακό χώρο του και να αρνείται την εκτέλεση έργου, που έρχεται σε σύγκρουση με τις αρχές της δημοσιογραφικής δεοντολογίας. δ. Να μη δέχεται τη σύνταξη είδησης, σχολίου ή άρθρου και την παραγωγή εκπομπής κατά τις υποδείξεις των προϊσταμένων ή του εργοδότη του, αν το περιεχόμενό τους δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και να καταγγέλλει τις εν αγνοία του παραποιήσεις και διαστρεβλώσεις του δημοσιογραφικού του προϊόντος. Άρθρο 4 Η υπερπροσφορά εργασίας στο χώρο της δημοσιογραφίας επιτείνει τις προϋποθέσεις για την εκδήλωση φαινομένων εκμετάλλευσης, όπως είναι: η άμισθη ή η συμβολικώς αμειβόμενη εργασία, η καταστρατήγηση συμβατικών υποχρεώσεων και κανόνων δεοντολογίας κ.λπ. Γι' αυτό ο δημοσιογράφος δικαιούται και οφείλει: α. Να στηρίζει και να ενισχύει τις δραστηριότητες της συνδικαλιστικής του οργάνωσης, που αποσκοπούν στη βελτίωση των όρων αμοιβής και απασχόλησης στα Μ.Μ.Ε.. β. Να αποκρούει στο χώρο εργασίας του κάθε απόπειρα περιστολής των εργασιακών δικαιωμάτων του ή παραβίασης των κανόνων δεοντολογίας. γ. Να μην ασκεί και να μη δέχεται οποιαδήποτε μορφή διακρίσεων, που σχετίζονται με το φύλο ή την επαγγελματική ηλικία των συναδέλφων του. Άρθρο 5 Η διαφάνεια στις οικονομικές σχέσεις αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της αξιοπιστίας, του κύρους και της επαγγελματικής αξιοπρέπειας του δημοσιογράφου, ο οποίος οφείλει: α. Να μην επιδιώκει και να μη δέχεται αμοιβή για δημοσιογραφική εργασία από απόρρητα κονδύλια κρατικών υπηρεσιών και δημόσιων ή ιδιωτικών οργανισμών. β. Να μην επιδιώκει και να μη δέχεται αργομισθία ή επ' αμοιβή θέση συναφή με την ειδικότητά του σε Γραφεία Τύπου, δημόσιες υπηρεσίες ή ιδιωτικές επιχειρήσεις, που θέτει εν αμφιβόλω την επαγγελματική αυτονομία και ανεξαρτησία του. γ. Να μην επιδιώκει και να μη δέχεται τη διαφημιστική χρήση του ονόματος, της φωνής και της εικόνας του, παρά μόνο για κοινωφελείς σκοπούς. δ. Να μη μεταδίδει και να μην αξιοποιεί ιδιοτελώς αποκλειστικές πληροφορίες που επηρεάζουν την πορεία του Χρηματιστηρίου Αξιών και την αγορά. ε. Να μην επιδιώκει και να μη δέχεται οποιεσδήποτε παροχές σε χρήμα και είδος, που θίγουν την αξιοπιστία και την αξιοπρέπειά του και επηρεάζουν την ανεξαρτησία και την αμεροληψία του. Άρθρο 6 Η συναδελφική αλληλεγγύη και ο αλληλοσεβασμός των δημοσιογράφων συμβάλλουν θετικά στις συλλογικές επαγγελματικές επιδιώξεις και στην κοινωνική εικόνα του δημοσιογραφικού επαγγέλματος. Γι' αυτό ο δημοσιογράφος οφείλει: α. Να σέβεται την προσωπικότητα των συναδέλφων του. Να μην εκτοξεύει εναντίον τους ασύστατες κατηγορίες και να αποφεύγει τις προσωπικές αντεγκλήσεις, δημόσια και στους χώρους εργασίας. β. Να θεωρεί σοβαρότατη αντιεπαγγελματική πράξη κάθε λογοκλοπή. γ. Να μην οικειοποιείται την εργασία συναδέλφων του. Να αναφέρει πάντοτε το όνομα του συντάκτη, του οποίου χρησιμοποιεί κείμενα ή αποσπάσματα κειμένων. Να μνημονεύει την πηγή των πληροφοριών, που έχουν ήδη δημοσιευθεί ή μεταδοθεί. Άρθρο 7 Ο γιγαντισμός των Μ.Μ.Ε. και η παγκοσμιοποίηση της επικοινωνίας αύξησαν σημαντικά τον παιδευτικό και πολιτισμικό ρόλο του ηλεκτρονικού και του γραπτού Τύπου. Με τις πρόσθετες ευθύνες του στις νέες συνθήκες, ο δημοσιογράφος οφείλει: α. Να συμβάλλει στην αναβάθμιση του δημοσιογραφικού λόγου, αποφεύγοντας γραμματικές, συντακτικές και λεκτικές κακοποιήσεις. Σελ. 9

β. Να αποφεύγει τη χυδαιογραφία, τη χυδαιολογία και τη γλωσσική βαρβαρότητα, τηρώντας, ακόμη και στη σάτιρα και τη γελοιογραφία, τους κανόνες της επαγγελματικής ηθικής και της κοινωνικής ευθύνης. γ. Να προστατεύει την ελληνική γλώσσα από την κατάχρηση ξένων λέξεων και όρων. δ. Να συμβάλλει δημιουργικά στην προστασία της εθνικής μας παράδοσης και τη διασφάλιση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Άρθρο 8 Οι υποχρεώσεις των δημοσιογράφων, που απορρέουν από αυτόν τον Κώδικα, δεν συνιστούν περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης. Οι παραβάσεις των υποχρεώσεων αυτών ελέγχονται από τα Πειθαρχικά Συμβούλια των Ενώσεων, μέχρι τροποποιήσεως του Καταστατικού της Π.Ο.Ε.Σ.Υ. Σημ: Ο κώδικας δεοντολογίας των Ελλήνων δημοσιογράφων ψηφίσθηκε ομόφωνα στο Β' Συνέδριο της Π.Ο.Ε.Σ.Υ. (26-28 Ιουνίου 1998). ΟΙ ΔΙΑΚΗΡΥΞΕΙΣ ΤΟΥ ΜΠΟΡΝΤΩ ΚΑΙ ΤΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ Oι διακηρύξεις αρχών δημοσιογραφικής δεοντολογίας του Μπορντώ (1954) και του Μονάχου (1971) αποτελούν σταθμό στην ιστορία του συνδικαλιστικού κινήματος των δημοσιογράφων και των αγώνων τους για περισσότερη ελευθερία και ανεξαρτησία του δημοσιογράφου, προς εκπλήρωση του βασικού χρέους του: να ενημερώνει την Κοινή Γνώμη, υπερασπιζόμενος την ελευθεροτυπία ως εγγύηση του δικαιώματος των πολιτών στην πληροφόρηση. Οι αρχές των δύο Διακηρύξεων έχουν υιοθετηθεί από πολλές Ομοσπονδίες, Συνδικάτα και Ενώσεις Συντακτών και αποτελούν, πολλές από αυτές, διατάξεις των καταστατικών τους ή μέρος Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (Γαλλία, Γερμανία, Ελβετία, Αυστρία, Βέλγιο, Σουηδία, Ιταλία, Νορβηγία και αλλού). Η Διακήρυξη του Μπορντώ έχει ως εξής: 2 «Να σέβεστε την αλήθεια διότι το κοινό έχει δικαίωμα να την γνωρίζει. Να υπερασπίζεστε την αλήθεια, την ελευθερία της πληροφόρησης, των σχολίων και της κριτικής. Να δημοσιεύετε μόνο τις πληροφορίες των οποίων είναι γνωστή η προέλευση. Να μην καταπνίγετε τις βασικές πληροφορίες και να μην πλαστογραφείτε τα έγγραφα και τα στοιχεία. Να μην χρησιμοποιείτε παράνομες μεθόδους πληροφοριών ή επίσης παράνομες μεθόδους για την απόκτηση των φωτογραφιών και των εγγράφων. Να επανορθώνετε κάθε δημοσιευόμενη πληροφορία όταν έχει αποδειχθεί ότι είναι λανθασμένη. Να διαφυλάσσετε το επαγγελματικό απόρρητο και την πηγή των πληροφοριών που πήρατε με εμπιστευτικό τρόπο. Απαγορεύεται η λογοκλοπή, η συκοφαντία, ο λίβελος, η κακολογία και οι κατηγορίες χωρίς επιχειρήματα. Όπως επίσης και η δωροδοκία για τη δημοσίευση ή την απόκρυψη μιας είδησης. Κάθε δημοσιογράφος αντάξιος του τίτλου του είναι υποχρεωμένος να τηρεί αυστηρά τις παραπάνω αρχές, αναγνωρίζοντας το εσωτερικό δίκαιο κάθε κράτους. Ο δημοσιογράφος σε επαγγελματικά ζητήματα αποδέχεται μόνο την αρμοδιότητα του επαγγελματικού του χώρου, αποκλείοντας κάθε κυβερνητική επέμβαση. Στη Διακήρυξη του Μονάχου 3 αναφέρονται μεταξύ άλλων: 2 Πηγή: International Federation of Journalists (http://www.ifj.org/about-ifj/ifj-code-of-principles/) 3 Πηγή: Reporters Without Borders (http://rsf.org/img/doc-1353.pdf) Σελ. 10

Το δικαίωμα της πληροφόρησης, στην ελεύθερη έκφραση και την κριτική, είναι μία από τις θεμελιώδεις ελευθερίες του κάθε ανθρώπου. Το σύνολο, επομένως, των καθηκόντων και των δικαιωμάτων των δημοσιογράφων πηγάζει από αυτό το δικαίωμα του κοινού, να γνωρίζει τα γεγονότα και τις απόψεις. Οι ευθύνες του δημοσιογράφου απέναντι στο αναγνωστικό κοινό, υπερισχύουν κάθε άλλης ευθύνης και ειδικότερα της ευθύνης απέναντι των προϊσταμένων τους και των δημοσίων υπηρεσιών. Η αποστολή της πληροφόρησης, επιτρέπει αναγκαστικά ορισμένα όρια, όπου ήδη οι δημοσιογράφοι επιβάλλουν αυθορμήτως. Αυτός είναι ο στόχος της διακήρυξης των καθηκόντων μας. Τα καθήκοντα όμως αυτά δεν μπορεί να γίνουν σεβαστά στην άσκηση του επαγγέλματος του δημοσιογράφου, εφόσον δεν τηρούνται οι συγκεκριμένες συνθήκες επαγγελματικής ανεξαρτησίας και αξιοπρέπειας. Τα βασικά καθήκοντα του δημοσιογράφου στην έρευνα, στη σύνταξη και το σχολιασμό είναι: Α) Να σέβεται την αλήθεια, όποιες και αν είναι οι συνέπειες για τον ίδιο. Β) Να υπερασπίζεται την ελευθερία της πληροφόρησης, του σχολιασμού και της κριτικής. Γ) Να μη συγχέει το επάγγελμα του δημοσιογράφου με εκείνο του διαφημιστή και προπαγανδιστή. Δ) Να μη δέχεται επιρροές άμεσες ή έμμεσες από τους διαφημιστές. Να απορρίπτει κάθε πίεση και να μη δέχεται παρά μόνο από τους υπεύθυνους της Σύνταξης ανάλογες οδηγίες. Στην ίδια Διακήρυξη γίνεται αναφορά και στα δικαιώματα των δημοσιογράφων: Ο δημοσιογράφος διεκδικεί την ελεύθερη επαφή με κάθε πηγή πληροφόρησης και το δικαίωμα να διερευνά ελεύθερα όλα τα γεγονότα που συνιστούν τον δημόσιο βίο. Το απόρρητο των δημοσίων ή ιδιωτικών υποθέσεων δεν μπορεί να έρχεται σε αντίθεση με την αποστολή του δημοσιογράφου παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και όταν εξηγούνται καθαρά οι λόγοι. Ο δημοσιογράφος έχει το δικαίωμα να αρνείται κάθε υποταγή που θα ήταν αντίθετη με τη γενική γραμμή του δημοσιογραφικού οργάνου, με το οποίο συνεργάζεται, όπως είναι διατυπωμένη εγγράφως στο συμβόλαιο εργασίας. Ο δημοσιογράφος δεν μπορεί να εξαναγκαστεί στην εκτέλεση μιας επαγγελματικής πράξης ή στην έκθεση μιας άποψης που θα ήταν αντίθετη στις πεποιθήσεις και στη συνείδησή του. Ο δημοσιογράφος λαμβάνοντας υπόψη το λειτούργημα και τις ευθύνες του, έχει δικαίωμα όχι μόνο στην ωφέλεια των συλλογικών συμβάσεων, αλλά και σε προσωπική σύμβαση που θα του εξασφαλίσει την ηθική και υλική ασφάλεια εργασίας, όπως επίσης και σε χρηματικές απολαβές, που να ανταποκρίνονται στο κοινωνικό του ρόλο και οι οποίες είναι αρκετές για να εγγυηθούν την οικονομική του ανεξαρτησία. 1.10. Τομείς Απασχόλησης Ο Δημοσιογράφος μπορεί να εργαστεί στον ημερήσιο, περιοδικό και ηλεκτρονικό Τύπο, στη ραδιοφωνία, στην τηλεόραση, σε υπηρεσίες δημοσίων σχέσεων, σε γραφεία Τύπου του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Οι προοπτικές του κλάδου εμφανίζονται θετικές και την τελευταία δεκαετία μετά την έκρηξη και την αλματώδη ανάπτυξη της ιδιωτικής τηλεόρασης και ραδιοφωνίας, την επέκταση του περιοδικού και εξειδικευμένου Τύπου και την άνθηση του Internet. Σελ. 11

2. Σύντομη Περιγραφή Επαγγελματικών Δραστηριοτήτων (Προφίλ Επαγγέλματος) Ο δημοσιογράφος μπορεί να στελεχώσει: - Εφημερίδες, περιοδικά και γενικότερα πάσης φύσης έντυπα γενικού, αλλά και ειδικού ενδιαφέροντος, π.χ. έντυπα κλαδικά, συλλογικά ή εταιρικά κ.ά. Τα έντυπα μπορούν να είναι εθνικής, περιφερειακής ή τοπικής κυκλοφορίας. - Ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς τοπικής, περιφερειακής ή εθνικής εμβέλειας. - Ηλεκτρονικά μέσα (μέσω Διαδικτύου) που περιέχουν κείμενο, ήχο ή εικόνα. - Γραφεία Τύπου Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (υπηρεσιών, εταιριών, συλλόγων, ΜΚΟ κ.ά.) - Υπηρεσίες δημοσίων σχέσεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα. 2.1. Επαγγελματικά Καθήκοντα Αντικείμενο της εργασίας του δημοσιογράφου είναι η παραγωγή της είδησης: από την πηγή μέχρι τη μετάδοση. Σε οποιοδήποτε μέσο κι αν εργάζεται (έντυπο, ραδιόφωνο, τηλεόραση, site κ.ά.), ο δημοσιογράφος ανατρέχει στις πηγές της είδησης, επεξεργάζεται τις πληροφορίες, συντάσσει την είδηση και κατόπιν την μεταδίδει. Κάθε δημοσιογράφος μπορεί να ασχολείται με έναν ή με περισσότερους από τους παραπάνω τομείς. 3. Αναλυτική Περιγραφή των Μαθησιακών Αποτελεσμάτων (Απαραίτητες Γνώσεις, Δεξιότητες και Ικανότητες για τη συγκεκριμένη ειδικότητα) 3.1. Γενικές Γνώσεις, Δεξιότητες και Ικανότητες Το επάγγελμα του δημοσιογράφου στηρίζεται στην προσωπική καλλιέργεια και γνώση όπως και στην ορθή χρήση του λόγου (γραπτού και προφορικού). Ο δημοσιογράφος πρέπει να ενημερώνεται συνεχώς, να διαθέτει κρίση και να μπορεί να αναλύει καταστάσεις ανεξάρτητα από τη φύση της συγκεκριμένης απασχόλησής του. 3.2. Βασικές Επαγγελματικές Γνώσεις, Δεξιότητες και Ικανότητες Ο δημοσιογράφος είναι ο μεσάζων ανάμεσα στο γεγονός και τον πολίτη. Οι δεξιότητες του πρέπει να καλύπτουν την ικανότητα ανακάλυψης του γεγονότος, ανάλυσης και μετάδοσής του. Η έμφυτη περιέργεια, η αντίληψη, η οξυδέρκεια και η ικανότητα άμεσης κρίσης και ανάλυσης κρίνονται στοιχεία απαραίτητα. Ο δημοσιογράφος θα πρέπει επίσης να μπορεί να χειρίζεται με διπλωματία δύσκολες καταστάσεις, να είναι έτοιμος να μετακινηθεί ανά πάσα στιγμή και να εργαστεί υπό δύσκολες συνθήκες, χωρίς σταθερό ωράριο. Θα πρέπει να είναι κάτοχος ειδικών γνώσεων στο συγκεκριμένο αντικείμενο της εργασίας του. Θα πρέπει να έχει και ιστορικές γνώσεις και να το παρακολουθεί συνεχώς. Επιπλέον, θα πρέπει να γνωρίζει τον τρόπο με τον οποίο θα εναρμονίζει τη γραφή του τόσο με το εκδοτικό προφίλ της επιχείρησης για την οποία εργάζεται αλλά και με το οικονομικοκοινωνικό προφίλ του κοινού του. Τέλος, ο δημοσιογράφος πρέπει να είναι αποφασισμένος όχι μόνο να ασκήσει ένα επάγγελμα, αλλά να υιοθετήσει τον τρόπο ζωής που αυτό προϋποθέτει. Σελ. 12

4. Απαιτούμενα Επαγγελματικά Προσόντα Ο δημοσιογράφος θα πρέπει να χειρίζεται σωστά το λόγο (γραπτό και προφορικό) και να έχει αναπτύξει πλήρως γενικές γνώσεις φροντίζοντας για την προσωπική του καλλιέργεια. 4.1. Ειδικά Επαγγελματικά Προσόντα Ανάλογα με το αντικείμενο εργασίας του ο δημοσιογράφος απαιτείται να έχει ειδικές γνώσεις. Για παράδειγμα, ο συντάκτης διεθνών θεμάτων θα πρέπει να γνωρίζει καλά περισσότερες από δύο ξένες γλώσσες. Ο συντάκτης επιστημονικών θεμάτων απαιτείται να έχει καλό θεωρητικό γνωστικό υπόβαθρο στις επιστήμες. Όσον αφορά τα οπτικοακουστικά μέσα, ο συντάκτης- ρεπόρτερ-παρουσιαστής θα πρέπει να διαθέτει μια σειρά προσόντων από τα οποία το σημαντικότερο είναι η σωστή άρθρωση. 5. ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΕΙΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ 6. ΚΑΤΑΤΑΞΕΙΣ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ Αν μελλοντικά εγκριθεί η υλοποίηση νέων ειδικοτήτων, τότε η κατάταξη αποφοίτων ΙΕΚ θα πραγματοποιείται στο αμέσως επόμενο εξάμηνο από αυτό/ά κατά το οποίο/α το ωρολόγιο και αναλυτικό πρόγραμμα της ειδικότητας από την οποία αποφοίτησε ο αιτούμενος ταυτίζεται με το αντίστοιχο ωρολόγιο και αναλυτικό πρόγραμμα της ειδικότητας «Δημοσιογραφίας, Συντακτών και Ρεπόρτερ». Σελ. 13

7. Πρόγραμμα Κατάρτισης 7.1. Ωρολόγια Προγράμματα ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ, ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ ΚΑΙ ΡΕΠΟΡΤΕΡ ΤΟΜΕΑΣ: ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΟΜΑΔΑ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ : ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ : ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ, ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ ΚΑΙ ΡΕΠΟΡΤΕΡ ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ : ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΑΜΗΝΟ Α Β Γ Δ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Θ Ε Σ Θ Ε Σ Θ Ε Σ Θ Ε Σ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ 2 2 2. ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ Ι: ΓΛΩΣΣΑ 2 2 3. ΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ 1 1 2 4. ΘΕΩΡΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 2 2 5. REPORTING 2 2 4 6. ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ 3 3 7. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ 2 2 8 ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ 3 3 3 3 3 3 3 3 9. ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ 2 2 4 10. ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΙΙ: ΚΕΙΜΕΝΟ 4 4 Σελ. 14

11. ΔΙΚΑΙΟ & ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑ 2 2 12. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 2 2 13. ΟΡΓΑΝΩΣΗ-ΕΚΔΟΣΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ 2 2 14. ΠΗΓΕΣ ΡΕΠΟΡΤΑΖ 3 3 15. ΕΙΔΗ ΡΕΠΟΡΤΑΖ 4 4 16. ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ 4 4 17. ΦΩΤΟΕΙΔΗΣΕΟΓΡΑΦΙΑ 2 2 18. ΣΧΟΛΙΟ-EDITORIAL-ΑΡΘΡΟ ΓΝΩΜΗΣ 2 1 3 19. ΔΙΕΘΝΕΙΣ & ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ 2 2 20. ΡΕΠΟΡΤΑΖ-ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2 2 3 3 21. 22. ΟΡΓΑΝΩΣΗ-ΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ-ΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ 2 3 5 2 3 5 23. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ 2 2 24. ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ 2 2 ΣΥΝΟΛΟ 14 6 20 15 5 20 16 4 20 9 11 20 Θ = ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ Ε = ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ Σ = ΣΥΝΟΛΟ ΩΡΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Σελ. 15

7.2. Αναλυτικά Προγράμματα Μαθήματα Α ΕΞΑΜΗΝΟ-ΩΡΕΣ-ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ 1. ΜΑΘΗΜΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟ: Α ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: 2Θ/εβδομάδα ΕΙΔΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Θεωρητικό Με την ολοκλήρωση της κατάρτισης οι σπουδαστές θα έχουν τη δυνατότητα να αποδείξουν ότι μπορούν να παρουσιάσουν και να εκτελέσουν με επιτυχία τα μαθησιακά αποτελέσματα που παρουσιάζονται στο μάθημα. Είτε με προφορική είτε με γραπτή εξέταση οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποδεικνύουν επάρκεια στα κριτήρια απόδοσης όλων των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Αυτό καθίσταται δυνατόν με απαντήσεις σε δομημένες ομάδες ερωτήσεων που αντιστοιχούν σε καθένα από τα μαθησιακά αποτελέσματα. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποδεικνύουν ότι είναι σε θέση να: Διευκρινίσουν τη σχέσης μεταξύ Δημοσιογραφίας και μέσου επικοινωνίας. Για να γίνει αντιληπτή η σχέση αυτή πρέπει να εντοπιστούν ο κοινωνικός ρόλος του μέσου επικοινωνίας (τύπου ράδιο-τηλεόρασης) και παράλληλα να ορισθούν οι υπόλοιπες δραστηριότητες (επαγγέλματα) που συμμετέχουν στην εύρυθμη λειτουργία του κάθε μέσου. Κατανοήσουν το ρόλο του Δημοσιογράφου, αναζητώντας τα κριτήρια του που τον αφορούν. Για τη κατανόηση αυτού του ρόλου θα πρέπει να παρουσιασθεί η ιδιαίτερη συμβολή του στην παραγωγή των Δημοσιογραφικών προϊόντων και να γίνει εκτενής αναφορά στις ιδιαιτερότητες του κοινού. Έχουν λάβει κατάρτιση στη Δημοσιογραφική πρακτική μέσα από μία Ιστορική ανασκόπηση. Η Ιστορική ανασκόπηση είναι επιβεβλημένη για να δείξει τη διαμόρφωση του Δημοσιογραφικού επαγγέλματος σε σχέση με τις εκάστοτε κοινωνικοπολιτικές απαιτήσεις. Σελ. 16

Η απόδειξη της επάρκειας μπορεί να είναι είτε γραπτή είτε προφορική. Στην περίπτωση της προφορικής αξιολόγησης θα πρέπει να γίνεται καταγραφή με μαγνητικό μέσο. Όλα τα στοιχεία φυλάσσονται στον ατομικό φάκελο του εκάστοτε υποψηφίου (πορτφόλιο). ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στόχος του περιεχομένου του μαθήματος είναι να ενθαρρύνει και να καθοδηγήσει τον υποψήφιο στα απαιτούμενα βήματα για τη γνωριμία του με τη Δημοσιογραφία. Οι καταρτιζόμενοι θα μπορούν να αντλήσουν μαθησιακά αποτελέσματα παρεμβαίνοντας στα μαθήματα με παρουσιάσεις σεμιναριακού χαρακτήρα, αξιοποιώντας τις γνώσεις που έχουν ήδη αποκτήσει, όπως και με εκπαιδευτικές επισκέψεις σε ΜΜΕ (ηλεκτρονικά κι έντυπα). Η πρόσβαση σε πηγές του Διαδικτύου είναι ένα πολύ σημαντικό τμήμα της κατάρτισης, ενώ η όλη διδακτική και μαθησιακή διαδικασία θα πρέπει να έχει ως επίκεντρο τον καταρτιζόμενο. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ-ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Η πιστοποίηση του μαθήματος μπορεί να γίνει είτε με τη χρήση στοιχείων του πορτφόλιο των σεμιναριακών παρουσιάσεων των καταρτιζομένων, είτε μερικά. Θα βασίζεται στην αξιολόγηση που είναι ευθύνη των εκπαιδευτών. Η αξιολόγηση θα πρέπει να γίνεται κατά τη διάρκεια της κατάρτισης, περιλαμβάνοντας, εκτός από τις σεμιναριακού τύπου παρουσιάσεις, και πρακτικές εξετάσεις που θα πραγματοποιούνται μέσα στο χρόνο κατάρτισης ή πρακτικής άσκησης. Συστήνεται η συμπλήρωση του πορτφόλιο των σεμιναριακών παρουσιάσεων εξατομικευμένα, αν και η ομαδική εργασία είναι χρήσιμη κι επιθυμητή. Για να καλύπτονται οι προϋποθέσεις μιας επιτυχούς αξιολόγησης οι υποψήφιοι θα πρέπει να είναι σε θέση να αιτιολογούν και να αποδεικνύουν τις απαντήσεις στις ερωτήσεις που τίθενται. Οι εκπαιδευτές θα πρέπει να συμπληρώνουν έντυπα αξιολόγησης που θα περιλαμβάνονται στο πορτφόλιο. ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Διευκρίνιση σχέσης μεταξύ Δημοσιογραφίας και μέσου επικοινωνίας. Εντοπισμός κοινωνικού ρόλου του μέσου επικοινωνίας (τύπου ράδιο-τηλεόρασης) και ορισμός λοιπών δραστηριοτήτων (επαγγ έλματα) που συμμετέχουν στην εύρυθμη λειτουργία του κάθε μέσου. Κατανόηση του ρόλου του Δημοσιογράφου, αναζητώντας τα κριτήρια του που τον αφορούν. Παρουσίαση ιδιαίτερης συμβολής του στην παραγωγή των Δημοσιογραφικών προϊόντων και εκτενής αναφορά στις ιδιαιτερότητες του κοινού. Επαρκής κατάρτιση στη Δημοσιογραφική πρακτική μέσα από Ιστορική ανασκόπηση που αναδεικνύει τη διαμόρφωση του Δημοσιογραφικού επαγγέλματος σε σχέση με τις εκάστοτε κοινωνικοπολιτικές απαιτήσεις. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 1. Τύπος και επαγγέλματα Τύπου 2. Ραδιόφωνο και συντελεστές των ραδιοφωνικών προγραμμάτων 3. Τηλεόραση και τηλεοπτικά επαγγέλματα 4. Ενημέρωση-Το πρωταρχικό έργο του Δημοσιογράφου (εισαγωγή, διευκρινίσεις) 4.1. Κοινωνικό-Πολιτικές διαστάσεις που αυξάνουν ή μειώνουν τη ζήτηση της πληροφορίας (Κοινωνικές αναταραχές, απειλή πολέμου, οικονομικές κρίσεις, πολιτική αστάθεια)-ιστορική ανασκόπηση παραδειγμάτων 2

4.2. Ενημέρωση και Πρακτορεία Ειδήσεων-Ιστορική ανασκόπηση 4.3. Ελευθερία του Τύπου και τρόποι κρατικής χειραγώγησης της ενημέρωσης. Ιστορική ανασκόπηση 5. Η παραπληροφόρηση (δηλαδή η τέχνη του να ψεύδεστε αληθώς) 5. 1. Αίτια παραπληροφόρησης (ελλιπής εξακρίβωση, έλλειψη χρόνου, κ.ά.) 5.2. Τεχνικές νομιμοποίησης της παραπληροφόρησης 5.3. Κατασκευασμένη πληροφορία 6. Η σημερινή πρακτική της ενημέρωσης στον Τύπο 6.1. Η ενημέρωση του αναγνώστη (από τη λεπτομερειακή είδηση στη σύντομη είδηση) 6.2. Η ενημέρωση στον Ειδικό Τύπο 6.3. Ο ρόλος της ανταγωνιστικής αγοράς στη διαμόρφωση των ειδήσεων 7. Ενημερωτικά προγράμματα στο Ραδιόφωνο 7.1. Η ενημερωτική ταχύτητα του ραδιοφώνου 7.2. Ραδιοφωνική παραγωγή της ενημέρωσης 7.3. Η παραγωγή είδησης στην πολυφωνική ραδιοφωνία 8. Η ενημέρωση στην Τηλεόραση 8.1. Ενημέρωση και ακροαματικότητα στην τηλεόραση (α νταγωνιστική ενημέρωση) 8.2. Παραγωγικές ιδιαιτερότητες της ενημέρωσης στην Τηλεόραση 8.3. Ο ρόλος της εικόνας στην ενημέρωση 9. Ενημέρωση και ψυχαγωγία στα ΜΜΕ (διαστάσεις και προβλήματα) 9.1. Ο ρόλος του Δημοσιογράφου στα ψυχαγωγικά προγράμματα 9.2. Ψυχαγωγικά προγράμματα και η στρατηγική των έκτακτων ειδήσεων 10. Η ανάλυση και ερμηνεία των γεγονότων: η άλλη διάσταση της Δημοσιογραφίας 10.1. Τύπος ενημέρωσης και Τύπος γνώμης. Ιστορική πραγματικότητα 10.2. Οι εκπομπές ανάλυσης στην Τηλεόραση 10.3. Εκπομπές ανάλυσης στο Ραδιόφωνο. Ραδιοφωνικό σχόλιο Παραδείγματα θεμάτων που αφορούν τις σεμιναριακού τύπου παρουσιάσεις: Α. «Ενημέρωση και ψυχαγωγία στα Μ.Μ.Ε. (διαστάσεις και προβλήματα): ο ρόλος του δημοσιογράφου στα ψυχαγωγικά προγράμματα». Β. «Η ανάλυση και η ερμηνεία των γεγονότων: Τύπος ενημέρωσης και Τύπος γνώμης, οι εκπομπές ανάλυσης στην Τηλεόραση, εκπομπές ανάλυσης στο Ραδιόφωνο-ραδιοφωνικό σχόλιο». 2. ΜΑΘΗΜΑ: ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ Ι: ΓΛΩΣΣΑ ΕΞΑΜΗΝΟ: Α ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: 2Θ/εβδομάδα ΕΙΔΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Θεωρητικό Με την ολοκλήρωση της κατάρτισης οι σπουδαστές θα έχουν τη δυνατότητα να αποδείξουν ότι μπορούν να παρουσιάσουν και να εκτελέσουν με επιτυχία τα μαθησιακά αποτελέσματα που παρουσιάζονται στο μάθημα. Είτε με προφορική είτε με γραπτή εξέταση οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποδεικνύουν επάρκεια στα κριτήρια απόδοσης όλων των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Αυτό καθίσταται δυνατόν με απαντήσεις σε δομημένες ομάδες ερωτήσεων που αντιστοιχούν σε καθένα από τα μαθησιακά αποτελέσματα. 3

Οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποδεικνύουν ότι: Είναι εξοικειωμένοι με τις ιδιαίτερες απαιτήσεις της δημοσιογραφικής έκφρασης. Αντιλαμβάνονται τις ιδιαιτερότητες γραπτού και προφορικού λόγου, την ακρίβεια και το ύφος. Έχουν μελετήσει τη γλώσσα και τη χρήση της. Η απόδειξη της επάρκειας μπορεί να είναι είτε γραπτή είτε προφορική. Στην περίπτωση της προφορικής αξιολόγησης θα πρέπει να γίνεται καταγραφή με μαγνητικό μέσο. Όλα τα στοιχεία φυλάσσονται στον ατομικό φάκελο του εκάστοτε υποψηφίου (πορτφόλιο). ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στόχος του περιεχομένου του μαθήματος είναι να ενθαρρύνει και να καθοδηγήσει τον υποψήφιο στα απαιτούμενα βήματα για τη γνωριμία του με το Δημοσιογραφικό Λόγο και την ορθή χρήση της ελληνικής γλώσσας. Οι καταρτιζόμενοι θα μπορούν να αντλήσουν μαθησιακά αποτελέσματα μέσα από την παρακολούθηση του μαθήματος που διεξάγεται με τη βοήθεια συγκεκριμένων παραδειγμάτων και ασκήσεων σε θέματα όπως τα εξής: - συμβουλές και παραδείγματα για τη βελτίωση της χρήσης της γλώσσας - παθολογία του δημοσιογραφικού λόγου (όροι και όρια του δημοσιογραφικού λόγου, έλλειψη πλούσιου λεξιλογίου, συνήθη γραμματικά λάθη, κοινοτυπίες, επαναλήψεις) - ξένες λέξεις, ορολογία - τίτλοι, lead, εισαγωγή, λεζάντες - επιμέλεια κειμένου - η μέθοδος της «ανεστραμμένης πυραμίδας» (από το πιο σημαντικό στο λιγότερο σημαντικό) - η γραφή με τη μορφή υπερκειμένου για το Διαδίκτυο Η πρόσβαση σε πηγές του Διαδικτύου είναι ένα πολύ σημαντικό τμήμα της κατάρτισης, ενώ η όλη διδακτική και μαθησιακή διαδικασία θα πρέπει να έχει ως επίκεντρο τον καταρτιζόμενο. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ-ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Η πιστοποίηση του μαθήματος μπορεί να γίνει είτε με τη χρήση στοιχείων του πορτφόλιο των καταρτιζομένων, είτε μερικά. Θα βασίζεται στην αξιολόγηση που είναι ευθύνη των εκπαιδευτών. Η αξιολόγηση θα πρέπει να γίνεται κατά τη διάρκεια της κατάρτισης, περιλαμβάνοντας ασκήσεις και πρακτικές εξετάσεις που θα πραγματοποιούνται μέσα στο χρόνο κατάρτισης ή πρακτικής άσκησης. Συστήνεται η συμπλήρωση του πορτφόλιο εξατομικευμένα, αν και η ομαδική εργασία είναι χρήσιμη κι επιθυμητή. Για να καλύπτονται οι προϋποθέσεις μιας επιτυχούς αξιολόγησης οι υποψήφιοι θα πρέπει να είναι σε θέση να αιτιολογούν και να αποδεικνύουν τις απαντήσεις στις ερωτήσεις που τίθενται. Οι εκπαιδευτές θα πρέπει να συμπληρώνουν έντυπα αξιολόγησης που θα περιλαμβάνονται στο πορτφόλιο. ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Εξοικείωση με τις ιδιαίτερες απαιτήσεις της δημοσιογραφικής έκφρασης. Αντίληψη των ιδιαιτεροτήτων γραπτού και προφορικού λόγου, η ακρίβεια και το ύφος. 4

Μελέτη της γλώσσα και χρήση της. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 1. Η γλώσσα: γενικά χαρακτηριστικά 1.1. Η δομή της ελληνικής γλώσσας 1.2. Ο πλούτος της ελληνικής γλώσσας 1.3. Συμβουλές και παραδείγματα για τη βελτίωση της χρήσης της γλώσσας 2. Παθολογία του δημοσιογραφικού λόγου 2.1. Όροι και όρια του δημοσιογραφικού λόγου 2.2. Έλλειψη πλούσιου λεξιλογίου 2.3. Συνήθη γραμματικά και συντακτικά λάθη 2.4. Κοινοτυπίες, επαναλήψεις κλπ 3. Ξένες λέξεις, ορολογία 3. ΜΑΘΗΜΑ: ΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟ: Α ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: 1Θ+1Ε/εβδομάδα ΕΙΔΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Μικτό Με την ολοκλήρωση της κατάρτισης οι σπουδαστές θα έχουν τη δυνατότητα να αποδείξουν ότι μπορούν να παρουσιάσουν και να εκτελέσουν με επιτυχία τα μαθησιακά αποτελέσματα που παρουσιάζονται στο μάθημα. Είτε με προφορική είτε με γραπτή εξέταση οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποδεικνύουν επάρκεια στα κριτήρια απόδοσης όλων των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Αυτό καθίσταται δυνατόν με απαντήσεις σε δομημένες ομάδες ερωτήσεων που αντιστοιχούν σε καθένα από τα μαθησιακά αποτελέσματα. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποδεικνύουν ότι: Μπορούν να έχουν ορθή προφορά της ελληνικής γλώσσας. Έχουν απαλλαγεί από τα επίκτητα φωνητικά ελαττώματα. Μπορούν να πραγματοποιήσουν ενσυνείδητη εκφορά των κειμένων. Η απόδειξη της επάρκειας μπορεί να είναι είτε γραπτή είτε προφορική. Στην περίπτωση της προφορικής αξιολόγησης θα πρέπει να γίνεται καταγραφή με μαγνητικό μέσο. Όλα τα στοιχεία φυλάσσονται στον ατομικό φάκελο του εκάστοτε υποψηφίου (πορτφόλιο). ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στόχος του περιεχομένου του μαθήματος είναι να ενθαρρύνει και να καθοδηγήσει τον υποψήφιο στα απαιτούμενα βήματα για να αποκτήσει Αγωγή Λόγου. Οι καταρτιζόμενοι θα μπορούν να αντλήσουν μαθησιακά αποτελέσματα μέσα από την παρακολούθηση του μαθήματος που διεξάγεται με τη βοήθεια συγκεκριμένων και κατάλληλων κατά την κρίση του διδάσκοντος ασκήσεων, εφαρμόζοντας τη γνώση που αποκτήθηκε από κάθε θεματική ενότητα. Η πρόσβαση σε πηγές του Διαδικτύου είναι ένα πολύ σημαντικό τμήμα της κατάρτισης, ενώ η όλη διδακτική και μαθησιακή διαδικασία θα πρέπει να έχει ως επίκεντρο τον καταρτιζόμενο. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ-ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Η πιστοποίηση του μαθήματος μπορεί να γίνει είτε με τη χρήση στοιχείων του πορτφόλιο των καταρτιζομένων, είτε μερικά. Θα βασίζεται στην αξιολόγηση που 5

είναι ευθύνη των εκπαιδευτών. Η αξιολόγηση θα πρέπει να γίνεται κατά τη διάρκεια της κατάρτισης, περιλαμβάνοντας ασκήσεις και πρακτικές εξετάσεις που θα πραγματοποιούνται μέσα στο χρόνο κατάρτισης ή πρακτικής άσκησης. Συστήνεται η συμπλήρωση του πορτφόλιο εξατομικευμένα, αν και η ομαδική εργασία είναι χρήσιμη κι επιθυμητή. Για να καλύπτονται οι προϋποθέσεις μιας επιτυχούς αξιολόγησης οι υποψήφιοι θα πρέπει να είναι σε θέση να αιτιολογούν και να αποδεικνύουν τις απαντήσεις στις ερωτήσεις που τίθενται, όπως και να ολοκληρώνουν τις ασκήσεις τους με επιτυχία. Οι εκπαιδευτές θα πρέπει να συμπληρώνουν έντυπα αξιολόγησης που θα περιλαμβάνονται στο πορτφόλιο. ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Η ορθή προφορά της ελληνικής γλώσσας Η ενσυνείδητη εκφορά των κειμένων Απαλλαγή από τα επίκτητα φωνητικά ελαττώματα ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 1. Μηχανισμοί παραγωγής φωνής-έναρθρου λόγου. 2. Έλεγχος αναπνοής. 3. Σχηματισμός φωνημάτων. 4. Τρόποι εξάλειψης εγγενών και επίκτητων ιδιωμάτων. 5. Κανόνες προφοράς ελληνικής γλώσσας. 6. Η σημασία της στίξης και η ανάγνωσή της. 7. Εκφορά συμπλεγματικών συμφώνων. 8. Τονισμός κειμένου, ο ρυθμός και η παύση ως στοιχεία εκφοράς. 4. ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΩΡΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΞΑΜΗΝΟ: Α ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: 2Θ/εβδομάδα ΕΙΔΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Θεωρητικό Με την ολοκλήρωση της κατάρτισης οι σπουδαστές θα έχουν τη δυνατότητα να αποδείξουν ότι μπορούν να παρουσιάσουν και να εκτελέσουν με επιτυχία τα μαθησιακά αποτελέσματα που παρουσιάζονται στο μάθημα. Είτε με προφορική είτε με γραπτή εξέταση οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποδεικνύουν επάρκεια στα κριτήρια απόδοσης όλων των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Αυτό καθίσταται δυνατόν με απαντήσεις σε δομημένες ομάδες ερωτήσεων που αντιστοιχούν σε καθένα από τα μαθησιακά αποτελέσματα. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποδεικνύουν ότι: Έχουν κατανοήσει το επικοινωνιακό φαινόμενο και τα κυριότερα επικοινωνιακά μοντέλα. Έχουν εμβαθύνει στην πολυπλοκότητα και τις ιδιαιτερότητες της επικοινωνιακής διαδικασίας. Έχουν διαπιστώσει την αναγκαιότητα χρήσης των διαφόρων τεχνικών στην επικοινωνία. Η απόδειξη της επάρκειας μπορεί να είναι είτε γραπτή είτε προφορική. Στην περίπτωση της προφορικής αξιολόγησης θα πρέπει να γίνεται καταγραφή με μαγνητικό μέσο. Όλα τα στοιχεία φυλάσσονται στον ατομικό φάκελο του εκάστοτε υποψηφίου (πορτφόλιο). 6

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στόχος του περιεχομένου του μαθήματος είναι να ενθαρρύνει και να καθοδηγήσει τον υποψήφιο στα απαιτούμενα βήματα για να αποκτήσει βαθιά γνώση της Θεωρίας της Επικοινωνίας. Οι καταρτιζόμενοι θα μπορούν να αντλήσουν μαθησιακά αποτελέσματα μέσω της ενδεικτικής παράθεσης από πλευράς διδάσκοντος της καθημερινής επικοινωνιακής πρακτικής. Τούτο καθίσταται εφικτό υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνει αντιληπτό πως η επικοινωνία δεν είναι ποτέ μια ουδέτερη συναλλαγή αλλά είναι κυρίως ο χώρος μιας δεσμευτικής και αμφίβολης ανταλλαγής συμβολοποιημένων δράσεων (πράξεων) όπου διακυβεύονται τα κεκτημένα αλλά και τα επιδιωκόμενα από τους εμπλεκόμενους σε αυτή τη διαδικασία. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να διευκρινιστεί πώς ορίζεται το πλαίσιο (παιχνίδι) όπου λαμβάνουν χώρα αυτές οι διακυβεύσεις και επιδιώξεις. Επιπλέον, μέσα από την ανάπτυξη επικοινωνιακών τεχνικών και την επεξεργασία τους από τους καταρτιζόμενους προάγεται η αφομοίωσή τους. Συνίσταται επομένως η παρέμβασή τους στα μαθήματα με παρουσιάσεις σεμιναριακού χαρακτήρα, αξιοποιώντας τις γνώσεις που έχουν ήδη αποκομίσει. Η πρόσβαση σε πηγές του Διαδικτύου είναι ένα πολύ σημαντικό τμήμα της κατάρτισης, ενώ η όλη διδακτική και μαθησιακή διαδικασία θα πρέπει να έχει ως επίκεντρο τον καταρτιζόμενο. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ-ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Η πιστοποίηση του μαθήματος μπορεί να γίνει είτε με τη χρήση στοιχείων του πορτφόλιο των καταρτιζομένων, είτε μερικά. Θα βασίζεται στην αξιολόγηση που είναι ευθύνη των εκπαιδευτών. Η αξιολόγηση θα πρέπει να γίνεται κατά τη διάρκεια της κατάρτισης, περιλαμβάνοντας, εκτός από τις σεμιναριακού τύπου παρουσιάσεις, και πρακτικές εξετάσεις που θα πραγματοποιούνται μέσα στο χρόνο κατάρτισης ή πρακτικής άσκησης. Συστήνεται η συμπλήρωση του πορτφόλιο των σεμιναριακών παρουσιάσεων εξατομικευμένα, αν και η ομαδική εργασία είναι χρήσιμη κι επιθυμητή. Για να καλύπτονται οι προϋποθέσεις μιας επιτυχούς αξιολόγησης οι υποψήφιοι θα πρέπει να είναι σε θέση να αιτιολογούν και να αποδεικνύουν τις απαντήσεις στις ερωτήσεις που τίθενται. Οι εκπαιδευτές θα πρέπει να συμπληρώνουν έντυπα αξιολόγησης που θα περιλαμβάνονται στο πορτφόλιο. ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Κατανόηση επικοινωνιακού φαινομένου και κυριότερων επικοινωνιακών μοντέλων. Εμβάθυνση στην πολυπλοκότητα και τις ιδιαιτερότητες της επικοινωνιακής διαδικασίας. Χρήσης των διαφόρων τεχνικών στην επικοινωνία. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 1. Τι είναι επικοινωνία (εισαγωγικά) 2. Οι θεωρητικές συμβολές στην οριοθέτηση της επικοινωνίας 2.1. Η συμβολή της λειτουργικής κοινωνιολογίας της επικοινωνίας (Lasswell - ποιος, τι, μέσω ποιού καναλιού, σε ποιον, με ποιο αποτέλεσμα-lazarsfeld-τα δύο επίπεδα επικοινωνίας) 2.2. Η θεωρία της πληροφορίας (Shannon-Weaver). 7

2.3. Η κυβερνητική θεώρηση (Σχολή Palo Alto -Bateson, Hall, Goffman, Watzlawick). 2.4. Το μοντέλο κριτικής της επικοινωνίας (Horkheimer, Adorno, κ.ά.). 2.5. Το μοντέλο της κοινωνίας του θεάματος. 2.6 Η θεωρία της παγκοσμιοποίησης της επικοινωνίας (McLuhan-Επικοινωνία και Διαδίκτυο). 3. Τρόποι επικοινωνίας (Επικοινωνιακά συστήματα κωδίκων) 3.1. Η λεκτική επικοινωνία (ορισμός και είδη) 3.1.1. Σημείο και συμβολισμός. 3.1.2. Αναπαραστάσεις και ιδεολογία 3.2. Μη λεκτική επικοινωνία (επικοινωνία σώματος). 3.2.1. Ο κώδικας των χειρονομιών. 3.2.2. Ο κώδικας σωματικής έκφρασης (μιμητική προσώπου κ.ά.). 3.2.3. Πολιτιστική επικοινωνία (κώδικας των πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων: χειραψίες, χειροφιλήματα, απόσταση και στάση σώματος κ.ά.). 4. Είδη επικοινωνίας 4.1. Άμεση επικοινωνία 4.2. Έμμεση επικοινωνία 4.3. Διαπροσωπική επικοινωνία 4.4. Ομαδική επικοινωνία 4.5. Μαζική επικοινωνία 5. Στόχοι, ρόλοι και στρατηγικές στην επικοινωνία 5.1. Οι στόχοι στην επικοινωνία 5.2. Οι ρόλοι των συμμετεχόντων στην επικοινωνία 5.2.1. Κοινωνικοί ρόλοι 5.2.2. Ομιλητικοί ρόλοι 5.3. Η σημασία της επιρροής και της πειθούς στην επικοινωνία 5.4. Στρατηγικές επιλογές στην επικοινωνία 6. Επικοινωνία και κοινή γνώμη 6.1. Τι είναι, πώς σχηματίζεται και πώς εκδηλώνεται η κοινή γνώμη; 6.2. Κριτική της κοινής γνώμης 7. Προπαγάνδα 7.1. Κανόνες (κανόνας απλοποίησης, του μοναδικού εχθρού, υπερβολής, παραμόρφωσης, ομοφωνίας, κ.ά.) και τεχνικές 7.2. Ο μύθος, το ψέμα και το γεγονός 7.3. Προπαγάνδα στα ολοκληρωτικά καθεστώτα 7.4. Προπαγάνδα στα Δημοκρατικά καθεστώτα 8

5. ΜΑΘΗΜΑ: REPORTING ΕΞΑΜΗΝΟ: Α ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: 2Θ+2Ε/εβδομάδα ΕΙΔΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Μικτό Με την ολοκλήρωση της κατάρτισης οι σπουδαστές θα έχουν τη δυνατότητα να αποδείξουν ότι μπορούν να παρουσιάσουν και να εκτελέσουν με επιτυχία τα μαθησιακά αποτελέσματα που παρουσιάζονται στο μάθημα. Είτε με προφορική είτε με γραπτή εξέταση οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποδεικνύουν επάρκεια στα κριτήρια απόδοσης όλων των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Αυτό καθίσταται δυνατόν με απαντήσεις σε δομημένες ομάδες ερωτήσεων που αντιστοιχούν σε καθένα από τα μαθησιακά αποτελέσματα. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποδεικνύουν ότι: Κατέχουν δύο ισχυρά όπλα: το λόγο και το reporting, ήτοι τη μεθοδολογία, τις τεχνικές του ρεπορτάζ, τους τρόπους έρευνας, τα μέσα και τις επινοήσεις για να αποκαλυφθούν οι ειδήσεις. Η απόδειξη της επάρκειας μπορεί να είναι είτε γραπτή είτε προφορική. Στην περίπτωση της προφορικής αξιολόγησης θα πρέπει να γίνεται καταγραφή με μαγνητικό μέσο. Όλα τα στοιχεία φυλάσσονται στον ατομικό φάκελο του εκάστοτε υποψηφίου (πορτφόλιο). ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στόχος του περιεχομένου του μαθήματος είναι να ενθαρρύνει και να καθοδηγήσει τον υποψήφιο στα απαιτούμενα βήματα για να ανταποκριθεί στις ανάγκες του Reporting. Οι καταρτιζόμενοι θα μπορούν να αντλήσουν μαθησιακά αποτελέσματα μέσα από την παρακολούθηση του μαθήματος που διεξάγεται με τη βοήθεια συγκεκριμένων και κατάλληλων κατά την κρίση του διδάσκοντος ασκήσεων, εφαρμόζοντας τη γνώση που αποκτήθηκε από κάθε θεματική ενότητα. Επιπλέον, μπορούν να αντλήσουν σημαντικές πληροφορίες μέσα από εκπαιδευτικές επισκέψεις σε ΜΜΕ (ηλεκτρονικά κι έντυπα). Η πρόσβαση σε πηγές του Διαδικτύου είναι ένα πολύ σημαντικό τμήμα της κατάρτισης, ενώ η όλη διδακτική και μαθησιακή διαδικασία θα πρέπει να έχει ως επίκεντρο τον καταρτιζόμενο. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ-ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ Η πιστοποίηση του μαθήματος μπορεί να γίνει είτε με τη χρήση στοιχείων του πορτφόλιο των καταρτιζομένων, είτε μερικά. Θα βασίζεται στην αξιολόγηση που είναι ευθύνη των εκπαιδευτών. Η αξιολόγηση θα πρέπει να γίνεται κατά τη διάρκεια της κατάρτισης, περιλαμβάνοντας ασκήσεις και πρακτικές εξετάσεις που θα πραγματοποιούνται μέσα στο χρόνο κατάρτισης ή πρακτικής άσκησης. Συστήνεται η συμπλήρωση του πορτφόλιο εξατομικευμένα, αν και η ομαδική εργασία είναι χρήσιμη κι επιθυμητή. Επομένως, θα πρέπει να ανατίθεται στους καταρτιζομένους η πραγματοποίηση ρεπορτάζ. Κάθε καταρτιζόμενος θα πρέπει να ολοκληρώσει 3 τουλάχιστον ρεπορτάζ. Για να καλύπτονται οι προϋποθέσεις μιας επιτυχούς αξιολόγησης οι υποψήφιοι θα πρέπει να είναι σε θέση να αιτιολογούν και να αποδεικνύουν τις απαντήσεις στις ερωτήσεις που τίθενται, όπως και να 9

ολοκληρώνουν τις ασκήσεις τους με επιτυχία. Οι εκπαιδευτές θα πρέπει να συμπληρώνουν έντυπα αξιολόγησης που θα περιλαμβάνονται στο πορτφόλιο. ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Κατοχή δύο ισχυρών όπλων: του λόγου και του reporting, ήτοι της μεθοδολογίας, των τεχνικών του ρεπορτάζ, των τρόπων έρευνας, των μέσων και των επινοήσεων για να αποκαλυφθούν οι ειδήσεις. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ 1. Διάκριση ανάμεσα στο γεγονός και το φαινόμενο 2. Ο δημοσιογράφος και το ανήθικο απόρρητο 3. Ρεπορτάζ και off the record 4. Τα μέσα, οι επινοήσεις και οι τεχνικές του ρεπόρτερ για την άντληση της είδησης 5. Το προσωπικό αρχείο και η σημασία του. 6. Η αλήθεια στη δημοσιογραφία: πότε και ποιοι την αποκρύπτουν; 7. Η «προσφερόμενη» δημοσιογραφία εκ μέρους των πηγών και η δημοσιογραφία της έρευνας 8. Ο δημοσιογράφος ως «αστυνομικός της πένας». Η ανάγκη για έρευνα και η υπέρβαση των θεμιτών ορίων 9. Ελεύθερο ρεπορτάζ 10. Μελέτη συγκεκριμένων περιπτώσεων μεγάλων δημοσιογραφικών αποκαλύψεων και αποκλειστικών ειδήσεων 11. Ο ρεπόρτερ ως ειδικός ερευνητής 6. ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟ: Α ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: 3Θ /εβδομάδα ΕΙΔΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Θεωρητικό Με την ολοκλήρωση της κατάρτισης οι σπουδαστές θα έχουν τη δυνατότητα να αποδείξουν ότι μπορούν να παρουσιάσουν και να εκτελέσουν με επιτυχία τα μαθησιακά αποτελέσματα που παρουσιάζονται στο μάθημα. Είτε με προφορική είτε με γραπτή εξέταση οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποδεικνύουν επάρκεια στα κριτήρια απόδοσης όλων των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Αυτό καθίσταται δυνατόν με απαντήσεις σε δομημένες ομάδες ερωτήσεων που αντιστοιχούν σε καθένα από τα μαθησιακά αποτελέσματα. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποδεικνύουν ότι: Έχουν τα εχέγγυα για να διεξάγουν το ρεπορτάζ. Έχουν το θεωρητικό υπόβαθρο που τους επιτρέπει να διεξάγουν την έρευνα αξιόπιστα και έγκυρα. Η απόδειξη της επάρκειας μπορεί να είναι είτε γραπτή είτε προφορική. Στην περίπτωση της προφορικής αξιολόγησης θα πρέπει να γίνεται καταγραφή με μαγνητικό μέσο. Όλα τα στοιχεία φυλάσσονται στον ατομικό φάκελο του εκάστοτε υποψηφίου (πορτφόλιο). 10