Μάθηση μέσω δημιουργικού παιχνιδιού Ας παίξουμε!!!!! «Το παιδί στο παιχνίδι απαλλάσσεται από ψυχικά συμπλέγματα, αγωνίες και δειλίες, γίνεται ελεύθερο, πειθαρχικό και κοινωνικό». Erikson Πώς να οργανώσουμε την μελέτη του παιδιού, έτσι ώστε να έχουμε χρόνο για ελεύθερες δραστηριότητες και παιχνίδι: Καθορίζουμε μια σταθερή ώρα για το διάβασμα. Αποφεύγουμε την χρήση της τηλεόρασης πριν την έναρξη της μελέτης. Επιλέγουμε ως χώρο μελέτης, έναν χώρο απαλλαγμένο από πολλά ερεθίσματα, όπως μυρωδιές, ήχους, έντονα χρώματα και πολλά αντικείμενα. 1 Συλλέγουμε μόνο όσα μας είναι απαραίτητα για το διάβασμα. Κάνουμε ένα πλάνο με όμορφα σχήματα με όσα έχουμε να κάνουμε. Ξεκινάμε από τα πιο δύσκολα και βαρετά για το παιδί μαθήματα. Στην συνέχεια, κάνουμε τα πιο εύκολα και διασκεδαστικά μαθήματα. Κάθε μάθημα που τελειώνει, το σβήνουμε από το πλάνο μας. Μπορούμε να κάνουμε διαλλειμματάκια ανάμεσα στα μαθήματα, τελειώνοντας όμως το κάθε μάθημα και όχι ανάμεσα στις ασκήσεις του ίδιου μαθήματος. Για παιδιά μέχρι Γ Δημοτικού, 1,5 ώρα διαβάσματος, είναι αρκετή. Ιδέες για παιχνίδια!! Α. Παιχνίδια για την ανάπτυξη της λεπτής κινητικότητας και των γραφοκινητικών δεξιοτήτων. Ζωγραφική και αντιγραφή σχημάτων, με αφρό ξυρίσματος.
Φτιάχνουμε πυργάκια με νομίσματα. Ρίχνουμε νομίσματα σε κουμπαρά. Χρησιμοποιούμε μανταλάκια για να απλώσουμε ρούχα. Περνάμε μακαρονάκια μέσα από κορδόνι, για να φτιάξουμε κολιέ. Φτιάχνουμε ψηφιδωτά ή γεμίζουμε περιγράμματα ζωγραφικής με φακές, φασόλια, ρεβύθια, μικρά μπαλάκια από βαμβάκι κτλ. Με την κλασική πλαστελίνη (που είναι σκληρή), κρύβουμε μέσα μικρά όσπρια και καλούμε τα παιδιά να τα βρουν (βοηθάει όταν τα παιδάκια δεν βάζουν αρκετή δύναμη στο μολυβάκι τους και χρειάζεται να δυναμώσουμε τα δαχτυλάκια). Με πλαστελίνη play-doh (μαλακή), φτιάχνουμε μικρά μπαλάκια και ζητάμε από τα παιδιά να τα περάσουν μέσα από οδοντογλυφίδες, φτιάχνοντας «σουβλάκια», χωρίς να χαλάσουν το σχήμα τους (αυτό βοηθά τα παιδάκια που ασκούν μεγαλύτερη δύναμη στο μολύβι και κουράζονται). 2
Β. Παιχνίδια που βοηθούν την ενίσχυση της μνήμης: Παίζουμε το super market. Βάζοντας διάφορα αντικείμενα πάνω σε ένα τραπέζι, δίνουμε στο παιδί τον ρόλο του μαγαζάτορα και του ζητάμε να μας δώσει κάποια πράγματα, με την σειρά που τα ζητήσαμε. Μέχρι την ηλικία των 8 ετών, τα παιδιά πρέπει να θυμούνται όσα πράγματα, όσα και η ηλικία τους. Μπορούμε να παίξουμε παιχνίδια με διπλές κάρτες που υπάρχουν στο εμπόριο, είτε με τον κλασικό τρόπο, είτε να τους δείχνουμε μια σειρά από κάρτες, να το κρύβουμε και να ζητάμε από το παιδί να φτιάξει πάλι το ίδιο. Παίρνουμε κάρτες που να απεικονίζουν κάτι. Βάζουμε πάνω στο τραπέζι και ρωτάμε το παιδί «τι είναι αυτό;». Π.χ «βάτραχος». Μετά καλύπτουμε την κάρτα αυτή με μια άλλη και αφού ρωτήσουμε το παιδί τι βλέπει στην νέα κάρτα, ρωτάμε τι είναι από κάτω, περιμένοντας να μας πει τον βάτραχο. Συνεχίζουμε έτσι με όσες κάρτες θέλουμε. Διαβάζουμε στα παιδιά ήδη γνωστά τους παραμύθια, προσθέτοντας νέα στοιχεία και μετά κάνουμε ερωτήσεις. Π.χ «η Κοκκινοσκουφίτσα είχε στο καλάθι της 3 μήλα, μπανάνες, χυμό ροδάκινο και ένα μωβ κασκόλ». Μετά κάνουμε ερωτήσεις, όπως «Πόσα μήλα είχε;» ή «Τι γεύση χυμό;». 3 Συμπληρώνω την ιστορία (λεξοσειρές): «Φτιάχνω την βαλίτσα μου και παίρνω». Προσθέτουμε μια νέα λέξη κάθε φορά, καλώντας το παιδί να επαναλάβει όλα τα προηγούμενα, καθώς και αυτό που προσθέτει το ίδιο. Memory με πέτρες: από έναν σωρό με πέτρες που μοιάζουν μεταξύ τους, το παιδί διαλέγει μια, την παρατηρεί και στην συνέχεια την περιγράφει σε εμάς, με όσο μεγαλύτερη ακρίβεια γίνεται, ώστε να μπορέσουμε να την βρούμε. Γ. Παιχνίδια που βοηθούν στην συγκέντρωση προσοχής: Παίρνουμε κουτιά που τα γεμίζουμε με διάφορα υλικά, όπως αλεύρι, όσπρια, άμμο, αφρολέξ και κρύβουμε αντικείμενα και καλούμε το παιδί να τα βρει. Παίζουμε με μπάλα, την οποία και καθώς πετάμε λέμε λέξεις από κατηγορίες που έχουμε επιλέξει, όπως για παράδειγμα «φρούτα», «επαγγέλματα», «λέξεις που αρχίζουν από κ», «φαγητά που έχουν κιμά» κτλ. Κάθε φορά που ρίχνουμε την μπάλα λέμε και μια λέξη από την κατηγορία.
Παίζουμε τα λαγωνικά: κρύβουμε διάφορα αρωματικά σε έναν χώρο, όπως λεμόνι, φακελάκι τσάι, κρεμμύδι, γαρύφαλλο και ζητάμε από το παιδί να τα εντοπίσει. «Πλέξε τα δάχτυλά σου». Πείτε στο παιδί «Πλέξε τα δάχτυλά σου. Κοίταξε αν βρίσκεται από πάνω ο δεξιός ή ο αριστερός αντίχειρας. Άνοιξέ τα πάλι και κράτα τις παλάμες σου αντικριστές, έτσι ώστε τώρα να βρίσκεται από πάνω ο άλλος αντίχειρας». (Το μυαλό συγκεντρώνεται στο πλέξιμο των δαχτύλων και ξεχνά το μπλοκάρισμα από στρες.). μέσω της αλλαγής των αντιχείρων (12 επαναλήψεις), ενεργοποιούνται τα δυο ημισφαίρια του εγκεφάλου και έτσι συντονίζονται. Φτιάχνουμε σχέδια με οδοντογλυφίδες ή τουβλάκια και ζητάμε από το παιδί να τα αντιγράψει. Βοηθάνε και δραστηριότητες, όπως Sudoku, tangrams, οφθαλμαπάτες, «βρες τις διαφορές», που βρίσκουμε σε περιοδικά. Ανάγνωση παραμυθιών του Ευγένιου Τριβιζά «Τα 33 ροζ ρουμπίνια», «Τα 88 ντολμαδάκια». 4
Παιχνίδι για την αναγνώριση και αναπαραγωγή της αγάπης: Τι θα χρειαστείτε: «Το κουτάλι της αγάπης» 1 βαθύ πιάτο με νερό Πιπέρι Σαπούνι Ζάχαρη 1 κουτάλι Ζητήστε από το παιδί να γεμίσει το πιάτο με νερό. Δώστε του το πιπέρι και ζητήστε του να το ρίξει στο νερό. Πείτε του: «Το νερό είναι μια πόλη στην οποία ζούνε πολλοί άνθρωποι, οι Πιπερούληδες. Όλοι ζουν αρμονικά, ώσπου μια μέρα εμφανίζεται ένας κακός άνθρωπος, ο Κακοσάπουνος». Στο σημείο αυτό, ζητήστε από το παιδί να ακουμπήσει την γωνία του σαπουνιού το κέντρο του πιάτου. Τι συμβαίνει; Τα πιπέρια μετακινούνται από το κέντρο προς τα τοιχώματα του πιάτου. Εξηγήστε στο παιδί πως: «Οι άνθρωποι φεύγουν μακριά, όταν κάποιος δεν φέρεται σωστά. Μια άλλη μέρα, όμως, στην πόλη αυτή ήρθε ένας πολύ καλός ασπρομάλλης άνθρωπος, ο Ζαχαρομίλητος». 5 Ζητήστε από το παιδί να ρίξει ζάχαρη στο κέντρο του πιάτου. Τι γίνεται; Τα πιπέρια αρχίζουν σιγά σιγά και μετακινούνται στο κέντρο. Πείτε στο παιδί: «Όταν κάποιος είναι ευγενικός και καλός, τότε οι άλλοι δεν τον φοβούνται και έρχονται κοντά του». Και τώρα ήρθε η ώρα του κουταλιού της αγάπης. Βάλτε στην άκρη το πιάτο και καθίστε γύρω από το τραπέζι. Στην μέση τοποθετήστε το κουτάλι και γυρίστε το. Σε όποιον σταματήσει το κοίλο μέρος, αυτός οφείλει να περιγράψει, να μιλήσει για μια καλή πράξη που έκανε ή που άκουσε κάποιος να κάνει. Για παράδειγμα: - Μια γειτόνισσα, η κυρία Μαρία, ταΐζει κάθε μέρα τα αδέσποτα σκυλάκια. - Ο κύριος Σπύρος είναι πολύ ευγενικός και μου χαμογελάει, όταν μου λέει καλημέρα.