ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΟΥΣΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΑΝΟΙΚΤΟY ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΠΑΝΟΥ ΡΑΖΗ ΤΕΛΕΤΗ ΑΠΟΦΟΙΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2009-2010 Αγαπητοί Κυρίες και Κύριοι, Σήμερα γιορτάζουμε την τρίτη τελετή αποφοίτησης του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου από το 2006, οπότε και ξεκίνησε τη λειτουργία του. Εκ μέρους του Πανεπιστημίου καλωσορίζω θερμά όλους τους παρευρισκομένους, και ιδιαίτερα τους 143 φοιτητές που μετά από κοπιώδεις, ποιοτικές σπουδές αποφοιτούν σήμερα από 4 διαφορετικά προγράμματα, με τον τίτλο του master στο γνωστικό πεδίο που φοίτησαν. Ιδιαίτερα καλωσορίζω τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού Ανδρέα Δημητρίου, του οποίου η παρουσία σήμερα μαζί μας, εκ μέρους του Προέδρου της Δημοκρατίας, δείχνει το ενδιαφέρον της Πολιτείας να στηρίξει το Ανοικτό Πανεπιστήμιο, ώστε να του προσδώσουμε τον επιτελικό ρόλο που του αρμόζει στην ανώτατη εκπαίδευση και να το καταστήσουμε την προμετωπίδα της δια βίου μάθησης πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, κατάρτισης και διαρκούς επιμόρφωσης στην κοινωνία μας. Καλωσορίζω μαζί μας και όλους τους εκλεκτούς εκπροσώπους των κοινοβουλευτικών κομμάτων, της πρεσβείας της Ελλάδος, τους φίλους συναδέλφους, εκπροσώπους των άλλων δημόσιων και ιδιωτικών πανεπιστημίων της Κύπρου, τους εκπροσώπους των δημοτικών αρχών, της Αστυνομικής Ακαδημίας, καθώς και όλων των άλλων οργανισμών και φορέων που από την αρχή εκτίμησαν την προσφορά του Ανοικτού Πανεπιστημίου προς τον τόπο, καθώς και τις δυνατότητες και προοπτικές του και στάθηκαν δίπλα μας κατά τα πρώτα δύσκολα χρόνια της λειτουργίας του Ιδρύματος. Τέλος, καλωσορίζω με ιδιαίτερη χαρά και ξεχωριστή εκτίμηση τον εκλεκτό συνάδελφο και φίλο της Κύπρου και της Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης, Καθηγ. Σπύρο Αμούργη, πρώην Αντιπρόεδρο της Διοικούσας Επιτροπής του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και νυν Πρόεδρο της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας όλων των Πανεπιστημίων της Ελλάδος, ο οποίος, πλην των χαιρετισμών θα είναι απόψε ο κύριος Ομιλητής στη φετινή τελετή Αποφοίτησης του Ανοικτού Πανεπιστημίου. Να μου επιτρέψετε, κυρίες και κύριοι, να είμαι σήμερα ιδιαίτερα χαρούμενος και να μοιραστώ τη χαρά μου μαζί σας και για άλλους λόγους. Λόγους που έχουν να κάνουν με την αρχή της δικαίωσης των κόπων που καταβάλλουμε καθημερινά όλοι μαζί εδώ στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Διοίκηση, ακαδημαϊκό και διοικητικό προσωπικό και φοιτητές του Ιδρύματος. Λόγους που έχουν να κάνουν με το άγραφο συμβόλαιο που υπογράψαμε με την Πολιτεία και ιδίως με την κοινωνία των συμπολιτών μας όταν ξεκινούσαμε, ουσιαστικά πριν από 1
4 χρόνια, για να επιτελέσουμε το μεγάλο και σημαντικό έργο που μας ανατέθηκε και να επιτύχουμε τους στόχους που τέθηκαν για το ανώτατο αυτό Ίδρυμα. Το Ανοικτό Πανεπιστήμιο, όπως έχω δηλώσει κατ επανάληψη, αποτελεί μια ποιοτική, καινοτόμο και ουσιαστική εκπαιδευτική επανάσταση στην κοινωνία, που σκοπό έχει να δώσει μια ακόμη ευκαιρία στη γνώση και τη μάθηση, τόσο σε άτομα που δεν μπόρεσαν να αξιοποιήσουν, για οποιοδήποτε λόγο, την ευκαιρία που τους προσφέρθηκε μετά το Λύκειο, όσο και σε άτομα ή ομάδες που είναι ενταγμένα στα καθημερινά γρανάζια των επαγγελμάτων τους και της βιοπάλης και ζητούν αναβάθμιση της γνώσης και των προσόντων τους και αναζητούν νέες προσεγγίσεις και προσανατολισμούς. Όλοι γνωρίζουμε ότι η ίδια ή ζωή τρέχει τόσο γρήγορα που καθιστά τις γνώσεις και τις δεξιότητες παρωχημένες σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Έτσι η γέννηση του Ανοικτού Πανεπιστημίου εμφανίζεται ως αδήριτος ανάγκη για συνεχή μάθηση, πρόοδο και προκοπή. Ας μην φαντάζεται κανείς ότι είναι και τόσο εύκολο την σήμερον ημέρα για ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα να διατηρεί μια σταθερή και άκαμπτη στοχοθεσία, ιδιαίτερα σε μια εποχή που μαστίζει η οικονομική κρίση και που ακόμα και κάποια παραδοσιακά επαγγέλματα καταργούνται ή τροποποιούνται σημαντικά όσον αφορά το περιεχόμενό τους, το πεδίο δράσης τους και την εμβέλειά τους. Στα πλείστα όσα πανεπιστήμια συμβατικού τύπου συνηθίζεται πρώτα να ιδρύεται ένα Τμήμα και μετά να μελετάται η στοχοθεσία του, να αξιολογείται η προσφορά του και να διαμορφώνονται τα επιζητούμενα μαθησιακά του αποτελέσματα. Γι αυτό και υπάρχει πολλές φορές διάσταση απόψεων, γιατί ξεχωρίζει κανείς την προσφορά προς την επιστήμη από την προσφορά προς την κοινωνία. Στην ουσία πρόκειται για ένα ψευτοδίλημμα, αφού «το ένα χέρι νίβει τ άλλο και τα δυο το πρόσωπο». Η επιστήμη τρέφει τις ανάγκες της κοινωνίας, πνευματικές και υλικές, και η κοινωνία παρέχει τα μέσα στις επιστήμες για να συνεχίσουν το έργο τους αυτό. Απλά πολλές φορές τα αποτελέσματα της επιστήμης έρχονται με κάποια διαφορά φάσης από ότι οι ανάγκες της κοινωνίας επιζητούν. Το Ανοικτό Πανεπιστήμιο, ως εκ της φύσης και της μεθοδολογίας του, ως εκ του τύπου των φοιτητών που δέχεται και ως εκ της διάρθρωσής του, που δεν διαθέτει Τμήματα, αλλά ευέλικτα και οικονομικά προγράμματα σπουδών, μπορεί να ανταποκριθεί καλύτερα στις προσταγές της σύγχρονης εκπαίδευσης και της ζωής, ενώ και η διαφορά αυτής της φάσης στην οποία αναφέρθηκα είναι πολύ μικρότερη. Τα πτυχιακά του προγράμματα δίνουν μια δεύτερη ευκαιρία για πανεπιστημιακή μόρφωση και τα μεταπτυχιακά του προγράμματα τις απαιτούμενες γνώσεις για αναβάθμιση και συνεχιζόμενη εκπαίδευση στο πλαίσιο των προγραμμάτων της Δια Βίου Μάθησης. Χωρίς να χρονοτριβώ άλλο, σας παραθέτω λοιπόν τους λόγους της χαράς και ικανοποίησής μου για μια σειρά από πρακτικές τομές στις οποίες προέβη το Ανοικτό Πανεπιστήμιο και συνάμα επιτυχίες του που αρχίζουν άμεσα να 2
παράγουν καρπούς με βάση τη διαφορετική στοχοθεσία του και την πορεία του ως πανεπιστημιακό ίδρυμα: 1. Ανάπτυξη του Ανοικτού Πανεπιστημίου Με βάση τα δεδομένα της οικονομικής κρίσης, όπου οι πόροι που διαθέτει η Πολιτεία για το Ανοικτό Πανεπιστήμιο είναι δυστυχώς πολύ περιορισμένοι, προχωρήσαμε και θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε, όπου υπάρχει δυσκολία, στην ανάπτυξη του Ανοικτού Πανεπιστημίου με αυτοχρηματοδοτούμενα προγράμματα. Η ζήτηση για σπουδές και για ίδρυση νέων τομέων είναι τεράστια και τα κοινωνικά δεδομένα ήδη μας υποδεικνύουν ότι κατά τη διάρκεια της ζωής του ένας εργαζόμενος αναμένεται να αλλάξει 3-4 φορές το επάγγελμά του. Επομένως, δεν επαναπαυόμαστε με τα υφιστάμενα προγράμματα. Ήδη, για το επόμενο ακαδημαϊκό έτος 2011-2012 εξαγγείλαμε και υλοποιούμε τα ακόλουθα νέα προγράμματα σπουδών, μεταπτυχιακού επιπέδου: (α) Διαχείριση Περιβάλλοντος (β) Θεατρικές Σπουδές (γ) Επικοινωνία και Δημοσιογραφία (δ) Ελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία, και (ε) στα πλαίσια του προγράμματος Διοίκησης Επιχειρήσεων τον νέο άξονα εξειδίκευσης Διοίκηση του Αθλητισμού. (στ) Στρατηγικές Σπουδές και Διαχείριση Κρίσεων Παράλληλα, σε στάδιο διάρθρωσης, για το αμέσως επόμενο έτος, δομούνται Θεματικές Ενότητες για νέα προγράμματα όπως είναι οι «Εφαρμογές Φυσικής» κ.α.. Κάποια από τα έξοδα της παραγωγής νέου εκπαιδευτικού υλικού, καθώς και για την απαιτούμενη υποδομή για την ηλεκτρονική πλατφόρμα θα καλυφθούν από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου το Ανοικτό Πανεπιστήμιο διεκδίκησε και κέρδισε για το σκοπό αυτό το ποσό των 4 εκατομμυρίων Ευρώ. Όσον αφορά στα αυτοχρηματοδοτούμενα προγράμματα, ξεκινάμε άμεσα ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα στους τομείς της Εκπαιδευτικής Διοίκησης, των Αναλυτικών Προγραμμάτων και της Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης, το οποίο αποτείνεται σε μόνιμους κάτοικους Ελλάδος, κυρίως από τη Βόρειο Ελλάδα. Στο μεταπτυχιακό αυτό πρόγραμμα αναμένεται να φοιτήσουν από τον ερχόμενο Ιανουάριο σε πρώτη φάση περί τους 500 νέους φοιτητές. Γίνεται κατόπιν των ανωτέρω αντιληπτό ότι το Ανοικτό Πανεπιστήμιο, το οποίο ήδη διαθέτει τους περισσότερους φοιτητές σε μεταπτυχιακό επίπεδο master στην Κύπρο, θα αυξήσει περαιτέρω τους φοιτητές του πάνω από τις 3000 κατά το 2011, με ασφαλή εκτίμηση ότι το 2013 θα ξεπεράσουν τις 5000. Το 50% είναι φοιτητές που διαμένουν και εργάζονται στο εξωτερικό, επομένως το Ανοικτό Πανεπιστήμιο είναι περήφανο που συμβάλλει ουσιαστικά στο να καταστεί η χώρα μας Περιφερειακό Κέντρο Εκπαίδευσης 3
και Κατάρτισης για την Νοτιοανατολική Λεκάνη της Μεσογείου και στη Μέση Ανατολή. 2. Διαπανεπιστημιακά Προγράμματα Ανοικτών Πανεπιστημίων Σε μια σειρά αποφάσεων που λάβαμε πολύ πρόσφατα μέσα από το European Association for Distance Teaching Universities (EADTU), τα Εξ Αποστάσεως Πανεπιστήμια ξεκινούν την υπογραφή πρωτοκόλλων για από κοινού σχεδιασμό και προσφορά διαπανεπιστημιακών προγραμμάτων σπουδών σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος (Networked Curricula). Η απόφαση διαλαμβάνει ακόμα και τη χρήση κοινών υποδομών και χώρων μελέτης σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης. 3. Διαδικτυακές Πλατφόρμες Εκπαιδευτικού Υλικού Ανοικτής Πρόσβασης Μόλις την περασμένη βδομάδα, το Ανοικτό Πανεπιστήμιο διοργάνωσε μια Ημερίδα Τηλεκπαίδευσης στο πλαίσιο της Αξιοποίησης Διαδικτυακών Εργαλείων Ανοικτού Κώδικα στην Εκπαίδευση, και ιδιαίτερα της Πλατφόρμας Moodle, την οποία το Πανεπιστήμιό μας έχει υιοθετήσει και καθιερώσει. Την εν λόγω Ημερίδα, στην οποία συμμετείχε και ο Ιδρυτής της Πλατφόρμας Moodle, η οποία χρησιμοποιείται ευρέως στον κόσμο, παρακολούθησαν πάνω από 300 άτομα, ως επί το πλείστον εκπαιδευτικοί. Σε μια άλλη απόφαση που πήραμε με το EADTU, τα Εξ Αποστάσεως Πανεπιστήμια της Ευρώπης θα αρχίσουν να μοιράζονται εκπαιδευτικό υλικό ανοικτής πρόσβασης σε διάφορες γλώσσες, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στην τεράστια ζήτηση της κοινωνίας για ποιοτικές και οικονομικές σπουδές. Αυτή η απόφαση λύνει πολλά και χρονίζοντα προβλήματα παραγωγής υλικού που θα προσφέρεται με την εξ αποστάσεως μεθοδολογία. 4. Virtual Mobility Το πρόγραμμα Erasmus, στο οποίο ουσιαστικά συμμετέχει μόνο λιγότερο από το 10% των φοιτητών ενός συμβατικού πανεπιστημίου, επεκτείνεται τώρα στα Εξ Αποστάσεως Πανεπιστήμια, ως πρόγραμμα Virtual Erasmus, δηλ. οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να εγγραφούν σε συγκεκριμένα μαθήματα που προσφέρονται εξ αποστάσεως από άλλα πανεπιστήμια, μάλιστα χωρίς σε πρώτη φάση να πληρώνουν δίδακτρα, τα οποία θα καταβάλλονται από το «ίδρυμα υποδοχής». Αυτό το πρόγραμμα virtual mobility μπορεί δυνάμει να επεκταθεί σε ολόκληρο το φοιτητικό πληθυσμό των ανοικτών πανεπιστημίων. Σε ένα άλλο σχέδιο του EADTU, ενθαρρύνεται η πραγματική κινητικότητα του ακαδημαϊκού και διοικητικού προσωπικού των πανεπιστημίων που λειτουργούν με την εξ αποστάσεως μεθοδολογία από ένα ίδρυμα σε άλλο, ώστε να μοιραστούν εμπειρίες και να αναπτυχθεί περαιτέρω η συνεργασία των ομόλογων πανεπιστημίων. 4
5. Γραφείο Διασύνδεσης με τους Παραγωγικούς Φορείς Η δημιουργία Γραφείου Διασύνδεσης στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου θα συμβάλει ουσιαστικά στην αλληλεπίδραση του Πανεπιστημίου μας με τους διάφορους παραγωγικούς φορείς, κρατικούς ή ιδιωτικούς, τη βιομηχανία, τις εταιρείες, τους ημικρατικούς οργανισμούς, τις εταιρείες κοινής ωφελείας και όλους τους άλλους φορείς εργοδότησης ανθρώπινου δυναμικού, ώστε να τοποθετούνται σ αυτούς φοιτητές-εργαζόμενοι, συμβάλλοντας έτσι στη διερεύνηση και επίλυση προβλημάτων που απασχολούν τους εν λόγω φορείς. 6. Συμμετοχή σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα / Διεθνείς Οργανισμούς Το Ανοικτό Πανεπιστήμιο συμμετέχει ήδη σε αρκετούς Διεθνείς Οργανισμούς, όπως είναι το European Universities Association (EUA), το European Association of Distance Teaching Universities (EADTU), το European Association of Institutions in Higher Education (EURASHE), το European Distance and E-learning Network (EDEN), το International Council for Open and Distance Education (ICDE), το Academic Cooperation Association (ACA), όπως και σε διάφορα Ευρωπαϊκά Προγράμματα. Κατά τη φετινή χρονιά συμμετέχουμε ως partners σε 3 νέα διεθνή προγράμματα που χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με στόχους τον από κοινού σχεδιασμό και προσφορά νέων προγραμμάτων σπουδών με άλλα Ανοικτά Πανεπιστήμια, την Αξιολόγηση του Ανοικτού Πανεπιστημίου με την ανάπτυξη ειδικά διαμορφωμένων ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών αξιολόγησης για Εξ Αποστάσεως Σπουδές και την ανάπτυξη της Δια Βίου Μάθησης. Πρόκειται για πολύ σημαντικά προγράμματα που θα δώσουν γενικότερη γραμμή στην ανάπτυξη της Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ολόκληρη την Ευρώπη. 7. Πιλοτική Εφαρμογή Προγραμμάτων σε Εξαμηνιαία Βάση και Ανάπτυξη Προγραμμάτων στην Αγγλική Γλώσσα Τέλος, μια ακόμη θετική εξέλιξη για το Ανοικτό Πανεπιστήμιο, κυρίες και κύριοι, αποτελεί η σχεδιαζόμενη πιλοτική σε πρώτο στάδιο προσφορά των προγραμμάτων του Ανοικτού Πανεπιστημίου πάνω σε εξαμηνιαία βάση, καθώς και η προσφορά τους και στην Αγγλική γλώσσα για ξένους υπηκόους. Το μεν πρώτο θα συμβάλει στην προσαρμογή των προγραμμάτων ώστε να είναι πιο αρθρωτά όσον αφορά τις Θεματικές Ενότητες και να συνάδουν με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα, διευκολύνοντας έτσι την κινητικότητα στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης, ενώ το δεύτερο, δηλ. η προσφορά των προγραμμάτων και στην Αγγλική γλώσσα, θα συμβάλει στην ανάπτυξη του Ανοικτού Πανεπιστημίου και στον ευρύτερο χώρο της Μέσης Ανατολής και άλλων χωρών. Επομένως, αγαπητοί Κυρίες και Κύριοι, βλέπετε ότι συμβαίνουν πολύ μεγάλες αλλαγές στην ανώτατη εκπαίδευση σε όλη την Ευρώπη, οι οποίες ευνοούν τη σημαντική ανάπτυξη του Ανοικτού 5
Πανεπιστημίου και τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει στα πανεπιστημιακά δρώμενα του τόπου, ως ένα αυτόνομο Μεταπανεπιστήμιο με επιτελικό ρόλο. Αρκετά όμως μίλησα, έχει γίνει όμως παράδοση στην τελετή αποφοίτησης να γίνεται και ένας δημόσιος απολογισμός. Είναι σήμερα η τρίτη Τελετή Αποφοίτησης του Ανοικτού Πανεπιστημίου, που αφορά το ακαδημαϊκό έτος 2009-2010, μια μέρα χαράς για το Πανεπιστήμιο. Μέσα από ένα ευέλικτο, καινοτόμο και οικονομικό σύστημα σπουδών, οι οποίες προσφέρονται στη σύγχρονη βάση της παιδαγωγικής μεθοδολογίας της Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης και υποστηρίζονται από την καινοτομία μιας αναπτυσσόμενης πλατφόρμας, με χαρακτηριστικό τη δυναμική αλληλεπίδραση των εμπλεκομένων, καθηγητών και φοιτητών, το Ανοικτό Πανεπιστήμιο επενδύει στον ανθρώπινο παράγοντα, ο οποίος είναι και το πολυτιμότερο κεφάλαιο που διαθέτει αυτή η χώρα. Σήμερα το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου εκφράζει την αγάπη, το θαυμασμό και το σεβασμό του σε 143 μεταπτυχιακούς απόφοιτους, στους ζωτικούς τομείς της Εκπαιδευτικής Ηγεσίας και Πολιτικής, της Θεωρίας της Παιδείας και των Αναλυτικών Προγραμμάτων, της Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης, της Διοίκησης Μονάδων Υγείας, των πληροφοριακών Συστημάτων, της Διοίκησης Επιχειρήσεων και της Τραπεζικής/Χρηματοοικονομικής. Θαυμασμός που πηγάζει από την ισχυρή θέληση, οργάνωση και απόδοση που επιδείξατε, μαζί με όλα τ άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζετε στην καθημερινή σας ζωή και εργασία. Καθίσατε ξανά στο σχεδιαστήριο των γνώσεων και αφιερώσατε χρόνο και εργασία για τις νέες τάσεις και δρώμενα στους τομείς της Παιδείας, της Υγείας, της αξιοποίησης της Πληροφορίας και της Τεχνολογίας, της Διοίκησης των Οργανισμών, και για το πως θα διορθωθούν τα υφιστάμενα προβλήματα και θα μετεξελιχθούν οι τομείς αυτοί προς όφελος της κοινωνίας μας. Όλοι οι πιο πάνω τομείς είναι θεμελιώδους σημασίας για τη στήριξη του Πολίτη του αύριο και για την αναστήλωση τόσο της οικονομίας μας, αλλά, το κυριότερο, των αξιών του πολιτισμού και του ανθρωπισμού που οφείλουν να συνεχίσουν να εμπνέουν την κοινωνία μας και τη μεγάλη Ευρωπαϊκή οικογένεια στην οποία ανήκουμε. Εύχομαι σε όλους τους αποφοιτούντες σήμερα κάθε επαγγελματική, προσωπική επιτυχία, πρόοδο, ελεύθερη και γόνιμη δημιουργική σκέψη. Ευχαριστώ θερμά τους χορηγούς των βραβείων και υποτροφιών για τους πρωτεύσαντες σε όλα τα τρέχοντα προγράμματα σπουδών του Πανεπιστημίου, Universal Life, Cyta και Ίδρυμα Λεβέντη και όλους εσάς για τη σημερινή παρουσία σας στην τελετή αποφοίτησης του Ανοικτού Πανεπιστημίου. Καθηγ. Πάνος Ραζής Πρόεδρος Διοικούσας Επιτροπής Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου 6