ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: «ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» Υπεύθυνος μαθήματος: Κ. Σερράος «Ο μητροπολιτικός σχεδιασμός για την Αθήνα. Το Ρυθμιστικό Σχέδιο και το πρόσφατο εγχείρημα της «επικαιροποίησής» του» Σχετικό Θεσμικό πλαίσιο Ν.Δ.1262/72 Σχέδια χρήσεων γης αστικών περιοχών => εντάχθηκαν στα ΓΠΣ του Ν.1337/83 Ν.1515/85: Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας, συμπληρώθηκε με τον Ν.2052/92 Ν. 2052/92: Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης Ν.2508/97: πρόβλεψη για τη δημιουργία ΡΣ για αστικά συγκροτήματα (Πάτρα, Ηράκλειο, Λάρισα, Βόλο, Καβάλα, Ιωάννινα) Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθηνών (Αρθ-1 Ν-1515/85) Ορισμός: «Ρυθμιστικό σχέδιο ειδικά της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας (ΡΣΑ) είναι το σύνολο των στόχων, των κατευθύνσεων, των προγραμμάτων και των μέτρων που προβλέπονται από το κεφάλαιο αυτό ως αναγκαία για τη χωροταξική και πολεοδομική οργάνωση της στα πλαίσια των πανταετών προγραμμάτων οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Ευρύτερη περιοχή Αθήνα για την εφαρμογή του κεφαλαίου αυτού είναι η περιοχή του νομού Αττικής και Μακρόνησος, εκτός από τα Κύθηρα.» ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ: 2013-2014 Ευάγγελος Ασπρογέρακας Πολεοδόμος Χωροτάκτης Μηχανικός, MSc Urban Economics UCL, Διδάκτορας ΕΜΠ v.aspro@uclmail.net Το ΡΣΑ καλύπτει: το χωρικό σχεδιασμό και προγραμματισμό της ευρύτερης περιοχής της αττικής σε σχέση με την παραγωγή, τις μεταφορές και λοιπές υποδομές, τον κοινωνικό εξοπλισμό την πολιτική γης και κατοικίας, τον σχεδιασμό περιοχών ή ζωνών ειδικού ενδιαφέροντος ή ειδικών προβλημάτων, Την λήψη μέτρων, όρων και περιορισμών για την εξασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος, Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθηνών ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ (Αρθ.3 Ν-1515/85) Οι γενικότεροι στόχοι, που καθορίζονται για την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας: α) η ανάδειξη της ιστορικής φυσιογνωμίας της Αθήνας και η αναβάθμιση της κεντρικής περιοχής της. β) η βελτίωση της ποιότητας ζωής για όλους τους κατοίκους της και η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. γ) η εξισορρόπηση των κοινωνικών ανισοτήτων από περιοχή σε περιοχή. δ) η διεύρυνση των επιλογών κατοικίας και εργασίας, αναψυχής και ψυχαγωγίας σε κάθε περιοχή της πρωτεύουσας. ε) η ποιοτική αναβάθμιση κάθε γειτονιάς και η προστασία των περιοχών κατοικίας από οχληρές λειτουργίες και χρήσεις. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (Αρθ-4 Ν-1515/85, Αρθ-11 παρ.2 Ν-2052/92) 1. Το ΡΣΑ και το πρόγραμμα προστασίας περιβάλλοντος πραγματοποιούνται με τα μέτρα του παραρτήματος και τα διαγράμματα του Αρθ-22. 2. 'Ολες οι δημόσιες υπηρεσίες και οι φορείς του δημοσίου τομέα είναι υποχρεωμένοι να προσαρμόζουν τα προγράμματά τους, που αφορούν την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, με το ρυθμιστικό σχέδιο και το πρόγραμμα προστασίας περιβάλλοντος (συντονιστικός ρόλος ΟΡΣΑ) ΣΥΣΤΑΣΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΑΘΗΝΑΣ (Αρθ-5 Ν-1515/85, Αρθ-1 ΠΔ-471/91, Αρθ-11 παρ.3 Ν-2052/92) Ιδρύεται Οργανισμός ρυθμιστικού σχεδίου και προστασία περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας που ονομάζεται "Οργανισμός Αθήνας" και είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Ο οργανισμός εδρεύει στην Αθήνα και έχει πλήρη διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και εποπτεύεται από τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων 'Eργων. Διοικείται από εκτελεστική επιτροπή (7 μελή). 'Eργο του Οργανισμού είναι: 1. η παρακολούθηση της εφαρμογής και η εξασφάλιση της πραγματοποίησης του ρυθμιστικού σχεδίου της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας, 2. η εκπόνηση των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων(ΓΠΣ) της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας και η μέριμνα για την έγκριση τους, 3. η μέριμνα για την εναρμόνιση με το ΡΣΑ και το πρόγραμμα προστασίας περιβάλλοντος των επιμέρους προγραμμάτων των οικείων φορέων, 4. η παρακολούθηση της ποιότητας του περιβάλλοντος, η εκπόνηση προδιαγραφών περιβαλλοντικών μελετών και η μέριμνα για τη μελέτη και εφαρμογή μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος καθώς και ο έλεγχος έργων και δραστηριοτήτων με επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Υλοποίηση ΡΣΑ: ΓΠΣ Υλοποίηση ΡΣΑ: Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου Ασπρόπυργος Λαυρεωτική Μεσόγεια ΦΕΚ 1085/Δ/96 ΦΕΚ 125/Δ/98 ΦΕΚ 199/Δ/2003 Υλοποίηση ΡΣΑ: Προεδρικά Διατάγματα Προστασίας Ορεινών Όγκων Αιγάλεω ΦΕΚ 207Α/99 Λαύριο ΦΕΚ 121Δ/03 Πάρνηθα ΦΕΚ 619Δ/08 Πεντέλη ΦΕΚ 755Δ/88 Υμηττός ΦΕΚ 187Δ/11
Υλοποίηση ΡΣΑ: ΠΔ Ακτών Καθορισμός χρήσεων γής, όρων και περιορισμών δόμησης στην παραλιακή ζώνη απο Φαληρικό όρμο μέχρι Αγ. Μαρίνα Κρωπίας. Υλοποίηση ΡΣΑ: ΠΔ Κηφισού (Προστασία Περιβάλλοντος) ΦΕΚ 254Δ/04 Υλοποίηση ΡΣΑ: Υλοποίηση ΡΣΑ: Μητροπολιτικές Παρεμβάσεις (Πανεπιστημίου) ΠΔ Ελαιώνα ΣΤΟΧΟΣ: να συνδέσει τον περίπατο των αρχαιολογικών χώρων με τα μεγάλα αρχαιολογικά μουσεία της πόλης και τα σύγχρονα κέντρα πολιτιστικής, εμπορικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας. ΦΕΚ 1049/Δ/95 «Πολεοδομική Ανασυγκρότηση περιοχών του κέντρου της Αθήνας με άξονα την ανάπλαση της οδού Πανεπιστημίου στο πλαίσιο των κατευθύνσεων του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Αθήνας»
Σύνταξη Σχεδίου Γενικής Διάταξης του Μητροπολιτικού Πάρκου Γουδή.Εγκρίνεται με ΚΥΑ, κατ εξουσιοδότηση του ΠΔ προστασίας του Υμηττού (ΦΕΚ 187/Δ/11). Χωροθετούνται οι επιτρεπόμενες χρήσεις, καθορίζεται η αντίστοιχη δόμηση, οργανώνονται οι προσβάσεις, κινήσεις και η στάθμευση των οχημάτων. Εξασφαλίζεται η οικονομική και διαχειριστική επάρκεια του Πάρκου Μητροπολιτικά Πάρκα: Πάρκο Γουδή-Ιλισσίων, Φαληρικού Όρμου, Τατοΐου, Ελληνικό Το εγχείρημα της «επικαιροποίησης» του ΡΣΑ ΡΣΑ 2009: διαμόρφωση στον ΟΡΣΑ με βάση δεδομένα επιστημονικών μελετών και αξιοποίησης της εμπειρίας του φορέα. ΡΣΑ 2011: διαμόρφωση μετά από ανάθεση τομεακών μελετών και αξιοποίηση των προηγούμενων νομοθετικών προτάσεων. ΡΣΑ 2013: αξιολόγηση των πορισμάτων της διαβούλευσης με την επιστημονική κοινότητα, συναρμόδιους φορείς και το κοινό. Αναμόρφωση και επικαιροποίηση του περιεχομένου. Έχει παρουσιαστεί στην αρμόδια επιτροπή της βουλής (11/13) Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας απαιτείται η έγκριση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Υλοποίηση ΡΣΑ: Μητροπολιτικές Παρεμβάσεις ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΘΗΝΑΣ/ ΑΤΤΙΚΗΣ 2021 Δομή του ΡΣΑ Το Σχέδιο Νόμου του ΡΣΑ αποτελείται από 8 Κεφάλαια: ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ, ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΚΟΣ ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΡΣΑ ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ. ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΧΩΡΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ. ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΕΞΩΑΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ. ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ, ΑΣΦΑΛΕΙΑ & ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ H. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΘΗΝΑΣ-ΑΤΤΙΚΗΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΘΗΝΑΣ/ ΑΤΤΙΚΗΣ 2021 Δομή του ΡΣΑ Το ΡΣΑ συνοδεύεται από: α) το Παράρτημα Ιτο οποίο περιλαμβάνει ενδεικτικές ειδικές κατευθύνσεις και ρυθμίσεις, προγράμματα και έργα τα οποία προάγουν τη στρατηγική και τους στόχους του ΡΣΑ σε χωρικό και τομεακό επίπεδο. β) το Παράρτημα ΙΙ ( Πρόγραμμα Δράσηςτου άρθ. 8 του Ν. 2742/97) το οποίο περιλαμβάνει Σχέδια Δράσης που λειτουργούν συμπληρωματικά μεταξύ τους για την προώθηση των στόχων του ΡΣΑ και αποτελούν πλαίσια συντονισμού των προγραμμάτων των εμπλεκόμενων φορέων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. γ) τα Διαγράμματα που συνοδεύουν το ΡΣΑ και απεικονίζουν τις κατευθύνσεις και τις προτάσεις, που περιλαμβάνονται στο κυρίως σώμα του Νόμου και στο Παράρτημα Ι. δ) τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, σύμφωνα με τη σχετική Οδηγία της Ε.Ε. όπως μεταφέρθηκε στο εθνικό δίκαιο και ισχύει
ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΘΗΝΑΣ/ ΑΤΤΙΚΗΣ 2021 ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΘΗΝΑΣ/ ΑΤΤΙΚΗΣ 2021 Ρόλος του ΡΣΑ Το ΡΣΑεπέχει ταυτόχρονα και θέση Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης τηςπεριφέρειας Αττικής Η χρονική του διάρκεια είναι έως το 2021, διότι συνδέεται άμεσα με τον αναπτυξιακό σχεδιασμό και εναρμονίζεται με την νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020 Το ΡΣΑ είναι συνδεδεμένομε τις στρατηγικές θέσεις και προτεραιότητες της Περιφέρειας Αττικής για την Προγραμματική Περίοδο 2014-2020:«ΑΤΤΙΚΗ 2020+» Τα Παραρτήματα του ΡΣΑ τροποποιούνται ή συμπληρώνονται με ΚΥΑτου Υπουργού ΠΕΚΑ και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού Στρατηγικοί Στόχοι Ισόρροπη οικονομική ανάπτυξηκαι η ενίσχυση του διεθνούς ρόλου της Αθήνας/ Αττικής, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, η αύξηση της παραγωγής και της απασχόλησης σε όλους τους τομείς δραστηριοτήτων Βιώσιμη χωρική ανάπτυξη, η εξοικονόμηση πόρων, η αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντοςκαι της πολιτιστικήςκληρονομιάςκαι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή Βελτίωση της ποιότητας ζωήςγια όλουςτους κατοίκους, η εξισορρόπηση στην κατανομή των πόρων και των ωφελειών από την ανάπτυξη, ως βασικών προϋποθέσεων για τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή
Πολεοδομική Οργάνωση, Αστική Αναζωογόνηση Πολιτική της Συνεκτικής πόλης Η κάλυψη των οικιστικών αναγκώνεπιδιώκεται κυρίως μέσα στην ήδη θεσμοθετημένη αστική γηκαι δίνεται έμφαση στην δικτύωση των κέντρων και στην βελτίωση της προσβασιμότητας Η οικιστική ανάπτυξη κυρίας και παραθεριστικής κατοικίας διοχετεύεται κατά βάση στις θεσμοθετημένες οικιστικές περιοχές Ενδεικτικές Κατευθύνσεις Πολεοδομικής Οργάνωσης Αθήνας: ανάσχεση της απομάκρυνσης κατοίκων και προσέλκυση νέων προσέλκυση επιχειρήσεων ανάδειξή της σε τουριστικό προορισμό διεθνούς εμβέλειας αναβάθμιση του δημόσιου χώρου ενεργοποίηση του κενού κτιριακού αποθέματος Αστική Αναζωογόνηση: Ολοκληρωμένες αναπλάσεις, πολυτομεακές παρεμβάσεις, θα αποτελέσουν βασικό πυλώνα για την υλοποίηση των στόχων του ΡΣΑ σχετικά με την αναγέννηση του υφιστάμενου αστικού ιστού Μητροπολιτικές Παρεμβάσεις : Π.χ. ΣΟΑΠ, Διπλή Ανάπλαση, Γουδή, Πανεπιστημίου Προστασία και ανάδειξη των ιστορικών/ πολιτιστικών πόρων και των πολιτιστικών υποδομών : Αναγνωρίζεται η σημασία του πολιτισμού ως πόρου ανάπτυξης και πεδίου προώθησης νέων μορφών επιχειρηματικής δραστηριότητας και απασχόλησης Έμφαση σε ολοκληρωμένα προγράμματα αστικών παρεμβάσεων Εφαρμογή: Πιλοτικό ΣΟΑΠ Δήμου Αθηναίων Σχέδια Ολοκληρωμένων Αστικών Παρεμβάσεων (άρθρο 12, Ν.2742/1999). πρόγραμμα παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση προβλημάτων (α) πολεοδομικού χαρακτήρα (β) αναπτυξιακής και οικονομικής υστέρησης και (γ) κοινωνικής συνοχής. συνοδεύονται από προγράμματα δράσης, ανταποκρίνεται περισσότερο στην έννοια των προγραμμάτων αστικής αναβάθμισης (όπως π.χ. της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας URBAN), δεν περιορίζονται γεωγραφικά μόνο σε περιοχές των εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων, κατά τη διαδικασία κατάρτισής τους προβλέπεται ευρύτατη διαδικασία δημοσιότητας. μπορούν να καλύψουν τους μηχανισμούς του ν. 2508/1997 και ταυτόχρονα να λειτουργήσουν συμπληρωματικά μέσα από δράσεις κοινωνικού και οικονομικού χαρακτήρα. δεν περιορίζονται ούτε κατευθύνονται από υπερκείμενο σχεδιασμό αντιθέτως προβλέπεται η εναρμόνιση των ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ με τις κατευθύνσεις τους. Εφαρμογή: Πιλοτικό ΣΟΑΠ Δήμου Αθηναίων
Γεωπληροφοριακός χάρτης Αττικής http://gis.organismosathinas.gr/ Το μέλλον του Μητροπολιτικού σχεδιασμού (;) Πρόκειται για γεωπληροφοριακό χάρτη της Περιφέρειας, όπου απεικονίζονται oι θεσμοθετημένες χρήσεις γης στην Αττική. Το σύστημα, πρόκειται να τροφοδοτείται συνεχώς με δεδομένα του ΟΡΣΑ. Είναι δυνατή η προσθήκη πληροφοριών άλλων φορέων μέσω Web Mapping Services Θα αξιοποιηθεί από «Το Παρατηρητήριο» που θα συγκεντρώνει και αξιοποιεί την πολεοδομική-περιβαλλοντική-χωροταξική πληροφορία Σχέδιο Νόμου Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης: «Διοικητικές απλουστεύσεις Καταργήσεις, Συγχωνεύσεις Νομικών Προσώπων και Υπηρεσιών του Δημόσιου Τομέα Τροποποίηση διατάξεων Π.Δ. 318/1992 (Α 161) και λοιπές ρυθμίσεις». Άρθρο 12: Κατάργηση των ΝΠΔΔ ΟΡΣΑ, ΟΡΘΕ και ΟΡΘΙ και μεταφορά των αρμοδιοτήτων τους. ερωτήματα http://www.opengov.gr/minreform/?p=1308 Θα παραμείνει ενιαίο το αντικείμενο; Πόσο σημαντικό είναι αυτό; Ποιες οι ιδιαιτερότητες της Αττικής ως περιφέρειας; Δημιουργούν επιπλέον απαιτήσεις σε σχέση με το σχεδιασμό του χώρου; Είναι δυνατή η διαχείριση του αντικειμένου από μια μονάδα ενταγμένη στην κλασική διοικητική πυραμίδα; Τελικά ποιες είναι οι ανάγκες ως προς τη μητροπολιτική διακυβέρνηση της πρωτεύουσας;