ΘΕΜΑ: Ασφάλιση στο ΙΚΑ των απασχολουμένων με το κομμάτι (φασόν) Σ Χ Ε Τ : Οι εγκύκλιοι 83/88, 3/87 και 35/88. Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις του άρθρου 22 του Ν. 1902 90 (ΦΕΚ/138/17-10-90 τ. Α) Ρύθμιση συνταξιοδοτικών και άλλων συναφών θεμάτων με τις οποίες αντικαθίστανται οι διατάξεις του άρθρου 49 του Ν. 1539/85 (ΦΕΚ 84), όπως είχαν συμπληρωθεί με αυτές του άρθρου 41 του Ν. 1654) 86 (ΦΕΚ 177) και σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα: Α. ΠΑΛΙΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΪΣΧΥΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ 1. Όπως είναι γνωστό με το άρθρο 49 του Ν. 1539/85 ορίζονταν ότι, στην ασφάλιση του ΙΚΑ υπάγονται υποχρεωτικά οι ραπτεργάτες, που παρέχουν αυτοπρόσωπα και κατά κύρια απασχόληση εργασία σε μία ή περισσότερες επιχειρήσεις, έστω και αν απασχολούνται μακρυά από τον τόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων, ακόμα και αν διαθέτουν δικά τους εργαλεία. 2. Στη συνέχεια με τις διατάξεις του άρθρου 41 του Ν. 1854/80, τα όσα ίσχυαν για την ασφάλιση των ραπτεργατών επεκτάθηκαν σε όλες τις κατηγορίες προσώπων, που απασχολούνταν με το κομμάτι (φασόν). 3. Οι παραπάνω διατάξεις όμως ήταν πολύ γενικές, με αποτέλεσμα κατά τη διενέργεια ελέγχων των επιχειρήσεων, για την υλοποίηση της ασφάλισης των προσώπων, που απασχολούνταν με το σύστημα του "φασόν", να δημιουργούνται πολλά προβλήματα και έντονες αντεγκλίσεις μεταξύ τον υπαλλήλων του ΙΚΑ και των ενδιαφερομένων εργοδοτών και "φασονιστών". Για το λόγο αυτό κρίθηκε σκόπιμη η επαναδιατύπωση και συμπλήρωση τ ω ν. /.
διατάξεων αυτών προκειμένου αφενός μεν να είναι σαφή πλέον η υπαγωγή των προσώπων αυτών στην ασφάλιση αφετέρου τα προβλήματα τα οποία διαπιστώθηκαν κατά την υλοποίηση της ασφάλισης των προσώπων αυτών να αντιμετωπιστούν με ενιαίο τρόπο. Β. ΝΕΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ- ΙΣΧΥΟΝ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΑΠΟ 17-10-90 Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις του άρθρου 22 του Ν.1902/90 πράγ μ α τ ι αποσαφηνίζεται το θέ μ α της ασφάλισης των προσώπων γενικά που απασχολούνται και αμείβονται με το κομμάτι( φασόν). Ειδικώτερα με τις νέες διατάξεις ορίζονται τα εξής:. 1.Στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. υπάγονται υποχρεωτικά και αυτοδίκαια: οι ραπτεργάτες και γενικά τα πρόσωπα, που απασχολούνται αυτοπρόσωπα και κατά κύρια απασχόληση στις διαδικασίες παραγωγής και συσκευασίας προϊόντων, αλλά και παροχής υπηρεσιών σε μία ή περισσότερες επιχειρήσεις, αμείβονται με το κομμάτι και εργάζονται στο σπίτι τους ή σε εργαστήρια, που βρίσκονται εκτός του χώρου λειτουργίας των επιχειρήσεων, έστω και αν διαθέτουν δικά τους εργαλεία.. 2.Απαραίτητη δηλαδή προϋπόθεση υπαγωγής στην ασφάλιση του ΙΚΑ των απασχολουμένων και αμειβομένων με το κομμάτι (φασόν)είναι: η αυτοπρόσωπη, κατά κύρια απασχόληση σε μια ή περισσότερες επιχειρήσεις απασχόληση. Η εργασία αυτή μπορεί να παρέχεται στο σπίτι τους ή σε εργαστήρια, πάντως εκτός του χώρου λειτουργίας των επιχειρήσεων.. 3.Καθορίζεται ρητά πλέον από τη διάταξη ότι, στην ασφάλιση του ΙΚΑ θα υπάγονται όχι μόνο οι ραπτεργάτες και γενικά τα πρόσωπα, που απασχολούνται και αμείβονται με το κομμάτι στις διαδικασίες παραγωγής και συσκευασίας των προϊόντων, αλλά και αυτοί, που απασχολούνται με το σύστημα αυτό στο χώρο παροχής υπηρεσιών. Έτσι, θα μπορούν πλέον να ασφαλίζονται οι μεταφραστές που αμείβονται με το κομμάτι, οι δακτυλογράφοι, οι ερευνητές αγοράς, οι απασχολούμενοι με στατιστικές μελέτες κ.λ.π. Γ. Κλάδοι ασφάλισης Επειδή οι απασχολούμενοι με το φασόν προσιδιάζουν προς μισθωτούς, καθιερώνεται υποχρεωτική και αυτοδίκαιη ασφάλιση σύμφωνα με τους κανόνες που ισχύουν γενικά για όλους τους άλλους μισθωτούς που ασφαλίζονται στο ΙΚΑ. Για το λόγο ακριβώς αυτό, επειδή τα πρόσωπα αυτά θεωρούνται ότι παρε-./.
-3- χουν εξαρτημένη εργασία, με την ευρεία έννοια του όρου βέβαια, εκτός από τους κλάδους του ΙΚΑ (σύνταξης και Παροχών ασθένειας σε είδος και χρήμα) θα πρέπει να ασφαλίζονται και στους κλάδους του ΟΑΕΔ (ανεργία-στράτευαη-δλοεμ-λεπεε-απε & ΛΕ) του 0ΕΚ κ α ι της Εργατικής Εστίας, καθώς επίσης και στον κλάδο ΙΚΑ_ΤΕΑΜ, εφόσον δεν υπάγονται 5.Ημέρες ασφάλισης στην ασφάλιση άλλου επικουρικού ταμείου. Ο αριθμός των ημερών ασφάλισης των προσώπων αυτών προσδιορίζεται ρητά από το νόμο, επειδή λόγω της ιδιορυθμίας της απασχόλησης είναι αδύνατο να προκύψει από αντικειμενικά στοιχεία ο ακριβής χρόνος απασχόλησης. Έτσι στην παρ. 8 του νόμου ορίζεται ότι ο αριθμός των ημερών ασφάλισης θα προκύπτει από τη διαίρεση της εργατικής αμοιβής (όπως αυτή προσδιορίζεται παρακάτω) δια του τεκμαρτού ημερομισθίου 1846 51, όπως αυτό θα ισχύει κάθε φορά. της ασφαλιστικής κλάσης του άρθρου 37 του ΑΝ Οι ημέρας ασφάλισης, που θα προκύπτουν από τον παραπάνω υπολογισμό δεν μπορούν να είναι περισσότερες από 300 το χρόνο. Σε περίπτωση, που υπάρχει αποδεδειγμένη ασθένεια, ανεργία κ. λ. π., οι ημέρες ασφάλισης θα μειώνονται κατά τόσα τριακοσιοστά, όσες είναι οι εργάσιμες ημέρες ασθένειας, ανεργίας κ. λ. π. Όταν από τη πηλίκο της παραπάνω διαίρεσης προκύπτουν λιγότερες από 300 ημέρες ασφάλισης το χρόνο, τότε αυτές θα κατανέμονται ισάριθμα σε όλους τους μήνες του έτους ή στα σύνολο των μηνών πραγματικής απασχόλησης, όταν αυτή δεν καλύπτει ολόκληρο το έτος. 6. Οι διατάξεις περί πολλαπλής απασχόλησης έχουν εφαρμογή και στη συγκεκριμένη περίπτωση των απασχολουμένων με το σύστημα φασόν, όταν για την ίδια μισθολογική περίοδο παρέχετε εργασία σε περισσότερους από ένα εργοδότη. 7, Οι εισφορές για κάθε μήνα απασχόλησης υπολογίζονται στο σύνολο της εργατικής αμοιβής, όπως αυτή προκύπτει μετά την αφαίρεση ποσοστού 30% από τη συνολική αμοιβή (εννοείται ότι πρίν έχει αφαιρεθεί ο Φ.Π.Α. ) που αναφέρεται στα τιμολόγια ή τα δελτία παροχής υπηρεσιών που εξέδωσε στον μήνα ο απασχολούμενος και μέχρι το ανώτατο όριο μισθού της ανώτατης ασφαλιστικής κλάσης της παρ. 1 του άρθρου 37, όπως ισχύει κάθε φορά. Οι εισφορές αυτές βαρύνουν τους εργοδότες και τους ασφ/νους κατά την /
- 4 - αναλογία που προβλέπεται από τη νομοθεσία του ΙΚΑ για τη προθεσμία καταβολής εισφορών και επιβολής πρόσθετου τέλους σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής τους. 8. Εργοδότης των προαναφερομένων απασχολουμένων για τις έναντι του ΙΚΑ υποχρεώσεις είναι η επιχείρηση για λογαριασμό της οποίας παράγουν ή συσκευάζουν ή παρέχουν υπηρεσίες οι απασχολούμενοι. Αν οι εργοδότες δεν τηρούν τις υποχρεώσεις που προβλέπονται από τη παρ. 9 του άρθρου 28 του Α.Ν. 1846/51 (τήρηση καταστάσεων προσωπικού, ασφ/κά βιβλιάρια ασφ/νων κ.λ.π. ) εφαρμόζεται η διάταξη της παρ. 11 του παραπάνω άρθρου, σύμφωνα με την οποία οι καταβλητέες εισφορές καθορίζονται κατά την ανεξέλεγκτη κρίση του ΙΚΑ (κατά κρίση Π.Ε.Ε.). 9. Από την ασφάλιση του ΙΚΑ εξαιρούνται: α) Όσοι χρησιμοποιούν βοηθητικά πρόσωπα, τα οποία ασφαλίζονται στο ΙΚΑ ή σε άλλο ταμείο κύριας ασφάλισης μισθωτών. Κρίθηκε ότι αυτοί που είναι σε θέση να προσλαμβάνουν, να απασχολούν και να αμείβουν τρίτα πρόσωπα προσιδιάζουν περισσότερο με ελεύθερους επαγγελματίες και όχι με μισθωτούς και β.) Όσοι συγκεντρώνουν αθροιστικά τις εξής προϋποθέσεις: -Δηλώνουν στην Εφορία εισόδημα από Δ. πηγή. - Είναι γραμμένοι στο αντίστοιχο με τον κλάδο τους επιμελητήριο. - Διαθέτουν επαγγελματική εγκατάσταση εκτός της κατοικίας τους. Κατά συνέπεια το αρμόδιο ο ασφαλιστικό όργανο, τα οποίο καλείται να αποφανθεί για την υπαγωγή ή όχι στην ασφάλιση του ΙΚΑ κάποιου, ο οποίος απασχολείται με το σύστημα φασόν, θα πρέπει καταρχήν να ελέγχει αν απασχολεί βοηθητικά πρόσωπα. Στην περίπτωση που διαπιστώνει ότι δεν απασχολεί βοηθητικά πρόσωπα, θα πρέπει να ελέγχει και την δεύτερη περίπτωση εξαίρεσης, αν δηλαδή συγκεντρώνει σωρευτικά τις προαναφερόμενες προϋποθέσεις (εισόδημα από Δ. πηγή, εγγραφή στο αντίστοιχο επιμελητήριο και επαγγελματική εγκατάσταση εκτός της κατοικίας τους). Τα στοιχεία που Θα πρέπει να προσκομίζουν οι ενδιαφερόμενοι είναι: Δήλωση φόρου εισοδήματος του προηγούμενου έτους, εφόσον ασκούσε το ίδιο επάγγελμα ή Βεβαίωση της οικείας Οικονομικής Εφορίας. Βεβαίωση του αντίστοιχου επιμελητηρίου.. /.
-5- -Υπεύθυνη δήλωση του ιδίου, από την οποία να προκύπτει η επαγγελματική του εγκατάσταση. 10) Τέλος έγινε δεκτό με την τελευταία παράγραφο του κοινοποιούμενου άρθρου ότι, εξαιρούνται από την ασφάλιση του ΙΚΑ για το χρονικό διάστημα από 26-11-86 μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου 17-10-90, όσοι κατά την έναρξη ισχύος του Ν. 1654/86 (26-11-86) ήταν ασφαλισμένοι στο ΤΕΒΕ για την απασχόληση τους με το κομμάτι (φασόν) ή ήταν εγγεγραμμένοι στο αντίστοιχο προς το επάγγελμά τους επιμελητήριο. Όσα από τα πρόσωπα αυτά είχαν τυχόν ασφαλιστεί στο ΙΚΑ για το παραπάνω χρονικό διάστημα, η ασφάλισή τους θεωρείται ως μη γενομένη, εκτός Βέβαια των περιπτώσεων που έχουν χορηγηθεί ήδη συντάξεις. Οι εκκρεμείς δίκες καταργούνται και οι εισφορές, που έχουν καταβληθεί επιστρέφονται άτοκα στους ενδιαφερόμενους μετά από σχετική αίτηση. Η αξίωσή τους για επιστροφή των εισφορών αυτών παραγράφεται στην πενταετία από την ισχύ της διάταξης, σύμφωνα με τη νομοθεσία του ΙΚΑ. Δηλαδή επιστροφή εισφορών για τις οποίες θα υποβληθεί αίτηση μετά την πενταετία από την ισχύ της διάταξης (από 17-10-95 και μετά) δεν θα γίνεται, λόγω παραγραφής της σχετικής αξίωσης. ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΤΓΡΑΦΟΝ 0 ΤΜΗΜΑΤΑΡΧΗΣ Δ/ΣΕΩΣ & ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ 0 ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΟΥ Ι.Κ.Α. Καθηγητής Γ. ΧΙΩΤΗΣ ΕΛΕΥΘ. ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ