ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VIΙ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΤΟΠΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΟΤΔ

3 η ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ LEADER ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ 4 ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 2007 2013» (ΠΑΑ) ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ (Ο.Τ.Δ.): «ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Ε. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ο.Τ.Α.» ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VIΙ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΤΟΠΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΟΤΔ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2014 ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 2007-2013 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΥΕ ΠΑΑ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: Η ΕΥΡΩΠΗ ΕΠΕΝΔΥΕΙ ΣΤΙΣ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΞΟΝΑΣ 4 «ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ LEADER»

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 1. ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ... 5 2. ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ... 8 3. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ... 12 3.1 Μέτρο 41: Στρατηγικές Τοπικής Ανάπτυξης... 12 3.2. Μέτρο 421: Διατοπική και Διεθνική Συνεργασία... 44 3.3. Μέτρο 431: Λειτουργία ομάδας τοπικής δράσης, απόκτηση δεξιοτήτων και εμψύχωση στην περιοχή... 46 4. ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ... 53 Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 2

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενικά Στοιχεία Φορέα Επωνυμία Έδρα Αρμόδιος για επαφές Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α. (Α.Ε.) Πλατεία Τσιροπινά, Ερμούπολη 84100, Σύρος Καλλιόπη Τσαγκαράκη Τηλέφωνο 22810 88834 FAX 22810 87982 E-MAIL info@e-cyclades.gr ΑΦΜ 094198058 ΔΟΥ Σύρου Τίτλος του προγράμματος «Ο Θησαυρός των Κυκλάδων» Περιοχή Παρέμβασης / ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚH/ΤΟΠΙΚH KOINOTHTA ΕΚΤΑΣΗ (km2) ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΣΥΕ 2001 ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Δ.Κ. Εμπορείου 10,820 2.465 ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Δ.Κ. Επισκοπής Γωνιάς 5,220 1.430 ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Δ.Κ. Θήρας 11,880 2.291 ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Δ.Κ. Καρτεράδου 3,550 1.108 ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Δ.Κ. Μεσαριάς 6,050 1.480 ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Ακρωτηρίου 6,850 450 ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Βόθωνος 2,870 671 ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Βουρβούλου 4,050 475 ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Έξω Γωνιάς 2,800 375 ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Ημεροβιγλίου 4,520 503 ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Μεγαλοχωρίου 6,750 460 ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Οίας 10,150 962 Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 3

ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Πύργου Καλλίστης 5,800 732 ΔΗΜΟΣ ΙΗΤΩΝ 107,800 1.838 ΔΗΜΟΣ ΚΕΑΣ Δ.Κ. Ιουλίδος 108,692 1.536 ΔΗΜΟΣ ΚΕΑΣ Τ.Κ. Κορησσίας 40,234 881 ΔΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Δ.Κ. Αδάμαντος 3,750 1.391 ΔΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Δ.Κ. Τριοβασάλου 18,390 1.029 ΔΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Τ.Κ. Μήλου 89,500 919 ΔΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Τ.Κ. Πέραν Τριοβασάλου 13,610 644 ΔΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Τ.Κ. Τρυπητής 34,890 788 ΔΗΜΟΣ ΜΥΚΟΝΟΥ Δ.Κ. Άνω Μεράς 41,490 1.391 ΔΗΜΟΣ ΜΥΚΟΝΟΥ Δ.Κ. Μυκονίων 63,680 7.929 ΔΗΜΟΣ ΣΕΡΙΦΟΥ 75,207 1.414 ΔΗΜΟΣ ΣΙΦΝΟΥ Δ.Κ. Απολλωνίας 48,058 1.593 ΔΗΜΟΣ ΣΙΦΝΟΥ Τ.Κ. Αρτεμώνος 25,884 849 ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ Δ.Κ. Άνω Σύρου 50,660 1.953 Δ.Κ. Βάρης 9,430 1.451 Τ.Κ. Γαλησσά 7,700 458 Τ.Κ. Πάγου 4,900 745 Τ.Κ. Ποσειδωνίας 7,310 733 Τ.Κ. Φοίνικος 6,950 822 Τ.Κ. Χρούσων 3,750 220 ΔΗΜΟΣ ΤΗΝΟΥ Δ.Κ. Τήνου 9,025 4.615 ΔΗΜΟΣ ΤΗΝΟΥ Τ.Κ. Δύο Χωρίων 8,172 249 ΔΗΜΟΣ ΤΗΝΟΥ Τ.Κ. Τριαντάρου 5,676 339 ΣΥΝΟΛΟ 866,068 47.189 ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΟΣΤΟΣ ΔΑΠΑΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΥΝΟΛΟ 8.388.783,15 5.530.160,00 5.253.652,00 276.508,00 2.858.624,15 Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 4

1. ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Πίνακας 1: «Περιοχή παρέμβασης» /ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚH/ΤΟ- ΠΙΚH KOINOTHTA ΕΚΤΑΣΗ (km2) ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΣΥΕ 2001 ΧΑΡΑΚΤΗ ΡΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΞΟΝΑ 3 ΤΟΥ Π.Α.Α. ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΑΞΟΝΑ 4 ΤΟΥ Ε.Π. ΑΛΙΕΙΑΣ ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Δ.Κ. Εμπορείου 10,820 2.465 Νησιωτική ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Δ.Κ. Επισκοπής Γωνιάς 5,220 1.430 Νησιωτική ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Δ.Κ. Θήρας 11,880 2.291 Νησιωτική ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Δ.Κ. Καρτεράδου 3,550 1.108 Νησιωτική ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Δ.Κ. Μεσαριάς 6,050 1.480 Νησιωτική ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Ακρωτηρίου 6,850 450 Νησιωτική ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Βόθωνος 2,870 671 Νησιωτική ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Βουρβούλου 4,050 475 Νησιωτική ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Έξω Γωνιάς 2,800 375 Νησιωτική ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Ημεροβιγλίου 4,520 503 Νησιωτική ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Μεγαλοχωρίου 6,750 460 Νησιωτική ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Οίας 10,150 962 Νησιωτική ΔΗΜΟΣ ΘΗΡΑΣ Τ.Κ. Πύργου Καλλίστης ΔΗΜΟΣ ΙΗΤΩΝ 107,800 1.838 ΔΗΜΟΣ ΚΕΑΣ Δ.Κ. Ιουλίδος 108,692 1.536 ΔΗΜΟΣ ΚΕΑΣ Τ.Κ. Κορησσίας 40,234 881 ΔΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Δ.Κ. Αδάμαντος 3,750 1.391 ΔΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Δ.Κ. Τριοβασάλου 18,390 1.029 ΔΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Τ.Κ. Μήλου 89,500 919 ΔΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Τ.Κ. Πέραν Τριοβασάλου 5,800 732 Νησιωτική 13,610 644 ΔΗΜΟΣ ΜΗΛΟΥ Τ.Κ. Τρυπητής 34,890 788 ΔΗΜΟΣ ΜΥΚΟΝΟΥ ΔΗΜΟΣ ΜΥΚΟΝΟΥ ΔΗΜΟΣ ΣΕΡΙΦΟΥ Δ.Κ. Άνω Μεράς 41,490 1.391 Δ.Κ. Μυκονίων 63,680 7.929 75,207 1.414 Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 5

ΔΗΜΟΣ ΣΙΦΝΟΥ Δ.Κ. Απολλωνίας 48,058 1.593 ΔΗΜΟΣ ΣΙΦΝΟΥ Τ.Κ. Αρτεμώνος 25,884 849 ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ ΔΗΜΟΣ ΣΥΡΟΥ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗΣ Δ.Κ. Άνω Σύρου 50,660 1.953 Δ.Κ. Βάρης 9,430 1.451 Τ.Κ. Γαλησσά 7,700 458 Τ.Κ. Πάγου 4,900 745 Τ.Κ. Ποσειδωνίας 7,310 733 Τ.Κ. Φοίνικος 6,950 822 Τ.Κ. Χρούσων 3,750 220 ΔΗΜΟΣ ΤΗΝΟΥ Δ.Κ. Τήνου 9,025 4.615 ΔΗΜΟΣ ΤΗΝΟΥ Τ.Κ. Δύο Χωρίων 8,172 249 ΔΗΜΟΣ ΤΗΝΟΥ Τ.Κ. Τριαντάρου 5,676 339 ΣΥΝΟΛΟ 866,068 47.189 Πληθυσμιακή Πυκνότητα 54,49 Συνολική Έκταση Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου 5316,5 Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Νησιωτική & Ορεινή Πληθυσμιακή πυκνότητα περιοχής: 54,49 Συνολική έκταση της διοικητικής Περιφέρειας ή των διοικητικών Περιφερειών, στις οποίες εντάσσεται η περιοχή παρέμβασης: 5.316,5 km 2. Πίνακας 2: «Περιοχές Natura εντός των ορίων της περιοχής παρέμβασης» ΚΩΔΙΚΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΠΟΥ ΕΚΤΑΣΗ (km2) GR4220003 SCI ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ: ΝΕΑ & ΠΑΛΙΑ ΚΑΜΜΕΝΗ - ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ 12,30 GR4220005 SCI ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΖΩΝΗ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΗΛΟΥ 53,28 GR4220008 SCI ΣΙΦΝΟΣ: ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ ΜΕΧΡΙ ΔΥΤΙΚΕΣ ΑΚΤΕΣ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ 20,67 GR4220009 SCI ΝΟΤΙΑ ΣΕΡΙΦΟΣ 45,31 GR4220011 SCI ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΚΕΑ 71,94 GR4220018 SCI ΣΥΡΟΣ: ΟΡΟΣ ΣΥΡΙΓΓΑΣ ΕΩΣ ΠΑΡΑΛΙΑ 7,83 GR4220019 SCI ΤΗΝΟΣ: ΜΥΡΣΙΝΗ - ΑΚΡΩΤΗΡΙΟ ΛΙΒΑΔΑ 20,05 GR4220020 SCI ΝΗΣΟΣ ΜΗΛΟΣ: ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ - ΕΥΡΥΤΕΡΗ ΠΕΡΙΟΧΗ 52,71 ΣΥΝΟΛΟ 284,10 ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΤΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ 206,45 ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ 23,84% Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 6

Χάρτης Περιοχής Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 7

2. ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Λαμβάνοντας υπόψη την αποτύπωση και ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης και τα συμπεράσματα της SWOT ανάλυσης, όπως περιγράφονται στο πλαίσιο των κεφαλαίων 2 και 3, προκύπτουν οι ακόλουθες ιδιομορφίες που παρουσιάζει ο χώρος των Κυκλάδων ως προς την αναπτυξιακή του φυσιογνωμία: Η μονομερής εξάρτηση της τοπικής οικονομίας από τον τουριστικό τομέα, και μάλιστα από ένα τουριστικό μοντέλο που παρουσιάζει πτωτικές τάσεις και οδηγεί στην εξάντληση των πόρων της περιοχής, παρά την πρόσκαιρη εικόνα δυναμικής που προβάλλει, εμπεριέχει ιδιαίτερα σημαντικούς κινδύνους για τους φυσικούς πόρους και την τοπική οικονομία στο σύνολο τους. Ο πρωτογενής τομέας εμφανίζει μια διαχρονικά φθίνουσα πορεία που οφείλεται στην εγκατάλειψη των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και την αναζήτηση εναλλακτικών δυνατοτήτων απασχόλησης και εισοδήματος κυρίως στον τομέα του τουρισμού. Η χωρική πολυδιάσπαση και η γεωγραφική απομόνωση δυσχεραίνουν την επίτευξη οικονομιών κλίμακας και τη βιώσιμη λειτουργία των επιχειρήσεων. Η μονοδιάστατη προοπτική οικονομικής δραστηριοποίησης των κατοίκων στο χώρο του τουρισμού χαρακτηρίζεται από το μειονέκτημα της εποχικότητας και τις περιορισμένες δυνατότητες απασχόλησης και εισοδήματος. Η τουριστική υποδομή πολλών νησιών ή τμημάτων νησιών εμφανίζει σε σχέση με την υφιστάμενη ζήτηση έντονα στοιχεία κορεσμού με αποτέλεσμα οποιαδήποτε αύξηση της δυναμικότητας να περιορίζει τη βιωσιμότητα τόσο των υφιστάμενων όσο και των νέων επιχειρήσεων. Η φέρουσα ικανότητα πολλών νησιών βρίσκεται σε οριακό σημείο και η τουριστική ανάπτυξη δεν μπορεί να συντηρηθεί από τους διαθέσιμους φυσικούς πόρους (νερό, ενέργεια) και υποδομές, ενώ σημαντικές είναι οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον (ρύπανση, καταστροφή βιοτόπων, εξάντληση υδατικών πόρων). Το πρότυπο του τουρισμού «ήλιος θάλασσα παραλία» που εξακολουθεί να δεσπόζει στο νησιωτικό χώρο έχει επιφέρει σημαντικές αλλοιώσεις στη φυσιογνωμία των νησιών καθώς και στην υποβάθμιση του κοινωνικού πολιτιστικού περιβάλλοντος. Παράλληλα παρατηρείται ότι η ενδοχώρα των νησιών ή και ορισμένα μικρά νησιά της άγονης γραμμής υστερούν σημαντικά σε τουριστική ανάπτυξη και δεν έχουν αξιοποιήσει το τουριστικό δυναμικό ως βιώσιμη οικονομική δραστηριότητα των κατοίκων. Η περιοχή παρέμβασης εκτείνεται σε εννέα (9) νησιά των Κυκλάδων και περιλαμβάνει 9 Δήμους με 34 Δημοτικές/Τοπικές Κοινότητες. Τα νησιά διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: τα νησιά 1 ης προτεραιότητας στα οποία ανήκουν η Ίος, η Κέα, η Μήλος, η Σέριφος, η Σίφνος, η Σύρος (οι προαναφερόμενες Δημοτικές/Τοπικές Κοινότητες) και η Τήνος (οι προαναφερόμενες Δημοτικές/Τοπικές Κοινότητες) καθώς και τα νησιά 2 ης προτεραιότητας στα οποία ανήκουν η Μύκονος και η Σαντορίνη. Είναι προφανές, ότι τα νησιά 2 ης προτεραιότητας αποτελούν τους τουριστικούς προορισμούς των Κυκλάδων που δέχονται το μεγαλύτερο μέρος της τουριστικής κίνησης, ενώ τα νησιά 1 ης προτεραιότητας εμφανίζουν διαφοροποίηση ως προς τη συγκέντρωση των τουριστικών ροών τόσο ως προς τα νησιά 2 ης προτεραιότητας όσο και μεταξύ τους. Κοινά στοιχεία όλων των νησιών αποτελούν ωστόσο ο μονοδιάστατος προσανατολισμός της τουριστικής ανάπτυξης στη βάση του μοντέλου Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 8

διακοπών ήλιος & θάλασσα, η αδυναμία αξιοποίησης των πλούσιων φυσικών και πολιτιστικών πόρων που θα επέτρεπε τη διαφοροποίηση και τον εμπλουτισμό του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος, η συρρίκνωση της πρωτογενούς παραγωγής και η περιορισμένη αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων στην παραγωγή γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, το πρόβλημα της χωρικής πολυδιάσπασης καθώς και η επιβάρυνση του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος από ανθρωπογενείς δραστηριότητες και κυρίως από τις πιέσεις της τουριστικής κίνησης. Από την ανάλυση των παραπάνω δεδομένων προκύπτει άμεσα ο κίνδυνος μονοτομεακής εξάρτησης της τοπικής οικονομίας με αποκλειστική δυνατότητα δραστηριοποίησης και απασχόλησης των κατοίκων στο τομέα του τουρισμού στη διάρκεια μιας περιορισμένης χρονικά περιόδου και απώλειας εναλλακτικών μορφών απασχόλησης και πηγών εισοδήματος, σε συνδυασμό με την εντατικοποίηση της τουριστικής ανάπτυξης και τις αυξανόμενες πιέσεις από την τουριστική κίνηση στην φέρουσα ικανότητα των νησιών, με αποτέλεσμα την φθίνουσα ελκυστικότητά τους ως τουριστικών προορισμών. Με βάση τα προηγούμενα, η διαφοροποίηση της οικονομικής βάσης της περιοχής, με σκοπό τη μείωση της εξάρτησης από τον τουρισμό και μέσα από την αξιοποίηση των τοπικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων, ο εμπλουτισμός και η διαφοροποίηση του τουριστικού μοντέλου, η αξιοποίηση της τουριστικής κίνησης ως αγοράς και μέσου προβολής προϊόντων και υπηρεσιών, η αύξηση της τοπικά παραγόμενης αξίας με σκοπό την ανταγωνιστικότητα της περιοχής, αλλά και η συμπληρωματική παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών τοπικά, με στόχο τη μείωση της νησιωτικότητας, αποτελούν τις προτεραιότητες του τοπικού προγράμματος. Στο πλαίσιο αυτό, στρατηγική του νέου Τοπικού Προγράμματος της Αναπτυξιακής Κυκλάδων για την εφαρμογή της προσέγγισης LEADER στην επιλεγείσα περιοχή παρέμβασης είναι η διαφοροποίηση της οικονομικής βάσης μέσα από την ενίσχυση της παραγωγής τοπικών αγροτικών προϊόντων διατροφής υψηλής ποιότητας, η αλλαγή του κυρίαρχου τουριστικού μοντέλου από μαζικό σε εξατομικευμένο και εμπλουτισμένο με δραστηριότητες πολιτιστικού και εναλλακτικού τουρισμού που διασφαλίζουν την αειφορία, η διασύνδεση των οικονομικών τομέων μεταξύ τους για την αμοιβαία αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων τους και η βελτίωση των όρων παραγωγής και διαβίωσης για τη μείωση της νησιωτικότητας της περιοχής. Στόχοι Με βάση τα παραπάνω οι Επιχειρησιακοί Στόχοι του προγράμματος διατυπώνονται ως εξής: Στόχος 1: Διαφοροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος της περιοχής Βασικός στόχος του προγράμματος είναι η διαφοροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος της περιοχής. Ο στόχος αφορά ειδικότερα στον εμπλουτισμό των οικονομικών δραστηριοτήτων με την αξιοποίηση του τοπικού παραγωγικού δυναμικού στον γεωργικό τομέα καθώς και εκτός γεωργικού τομέα (π.χ. βιοτεχνίες ξύλου, σιδήρου, επίπλων, γλυκών κ.α.), και ειδικότερα στην παραγωγή, τυποποίηση και διάθεση επώνυμων τοπικών προϊόντων ποιότητας υψηλής προστιθέμενης αξίας και με «ταυτότητα» προέλευσης. Η επίτευξη του στόχου θα συμβάλλει στη δημιουργία ελκυστικών ευκαιριών απασχόλησης και νέων μορφών επιχειρηματικότητας στη μεταποίηση, Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 9

τυποποίηση και διάθεση τοπικών αγροτικών και βιοτεχνικών προϊόντων, στην ενίσχυση ευρύτερα της τοπικής οικονομίας, στη βελτίωση του εισοδήματος των κατοίκων, ενώ παράλληλα θα συγκρατήσει τον ενεργό πληθυσμό στην ύπαιθρο. Συμπληρωματική επιδίωξη και ευκαιρία αποτελεί η σύνδεση της αγροτικής παραγωγής με τις τουριστικές επιχειρήσεις, π.χ. για την τροφοδοσία των τουριστικών μονάδων και των επιχειρήσεων εστίασης με διατροφικά προϊόντα τοπικής προέλευσης, την προμήθεια επίπλων από τοπικές βιοτεχνίες κλπ. Στόχος 2: Εμπλουτισμός και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος Ο αναπροσανατολισμός της τουριστικής ανάπτυξης των νησιών στην κατεύθυνση ενίσχυσης των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, εμπλουτισμού του τουριστικού προϊόντος και προώθησης του προτύπου του εξατομικευμένου ποιοτικού τουρισμού αποτελεί μια από τις βασικές συνιστώσες του Τοπικού Προγράμματος που μπορεί να προσφέρει συνθήκες ανταγωνιστικής επιχειρηματικής δραστηριότητας και να αποτελέσει έναν δημιουργικό χώρο απασχόλησης και πηγή εισοδήματος για τους κατοίκους της περιοχής εφαρμογής του προγράμματος. Έμφαση θα δοθεί στη σύνδεση του τουρισμού με την παραγωγή τοπικών / παραδοσιακών προϊόντων του αγροδιατροφικού και βιοτεχνικού τομέα καθώς και στην ανάπτυξη του γαστρονομικού τουρισμού. Η επίτευξη του στόχου αποτελεί κύριο μοχλό για τη διαμόρφωση συγκριτικών πλεονεκτημάτων και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των Κυκλάδων ως τουριστικού προορισμού στο σύγχρονο περιβάλλον της τουριστικής αγοράς. Στόχος 3: Προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών Απόρροια των προηγούμενων δύο στόχων είναι και η επιδίωξη προώθησης της έννοιας της ποιότητας καθώς και της επώνυμης τοπικής ταυτότητας τόσο στην παραγωγή προϊόντων (π.χ. τυποποιημένα αγροτικά προϊόντα) όσο και στην παροχή υπηρεσιών (π.χ. τουριστικά καταλύματα). Η επίτευξη του στόχου αποσκοπεί στη διασφάλιση των απαραίτητων συγκριτικών πλεονεκτημάτων της τοπικής παραγωγής και παροχής υπηρεσιών προκειμένου αυτές να καταστούν ανταγωνιστικές και να αποκτήσουν μια αναγνωρίσιμη τοπική «ταυτότητα». Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται η προώθηση εφαρμογής συστημάτων ποιότητας από τις τοπικές επιχειρήσεις αλλά και η υιοθέτηση σημάτων ποιότητας και ένδειξης προέλευσης. Στόχος 4: Προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς Προκειμένου να επιτευχθούν η βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής, η διασφάλιση των απαιτούμενων πόρων για την αποτελεσματική άσκηση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων αλλά και η διαμόρφωση ευνοϊκών συνθηκών διαβίωσης στην ύπαιθρο, κρίσιμο στόχο του προγράμματος αποτελεί η προώθηση δράσεων προστασίας του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος σε συνδυασμό με την ανάδειξη και αξιοποίηση της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής. Η επίτευξη του στόχου θα συμβάλλει ειδικότερα στην προστασία των φυσικών πόρων που είναι απαραίτητοι για την αναπτυξιακή προοπτική της περιοχής, και στην Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 10

αντιμετώπιση των επιπτώσεων στο φυσικό και οικιστικό περιβάλλον από την αλόγιστη ανάπτυξη στη βάση του προτύπου του μαζικού τουρισμού. Στόχος 5: Ενίσχυση της ελκυστικότητας των νησιών ως χώρων μόνιμης κατοικίας Ως αντιστάθμισμα στα ενδογενή μειονεκτήματα της περιοχής πρέπει να επιδιωχθεί η διαμόρφωση κατάλληλων συνθηκών για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και του επιπέδου εξυπηρέτησης των κατοίκων προκειμένου να καταστεί δυνατή η διατήρηση του ενεργού πληθυσμού ειδικά στα μικρότερα νησιά αλλά και η προσέλκυση νέων κατοίκων μόνιμης εγκατάστασης και να ενισχυθεί ο οικονομικός και κυρίως ο κοινωνικός ιστός της περιοχής. Η προώθηση νέων τεχνολογιών και εφαρμογών στην επιχειρηματική δραστηριότητα των κατοίκων, η πρόσβασή τους σε προηγμένες κοινωνικές και ψυχαγωγικές υπηρεσίες και σε πηγές πληροφόρησης καθώς και η προώθηση της εξωστρέφειας μπορούν να διαμορφώσουν το κατάλληλο πλαίσιο προκειμένου να επιτευχθεί η απαιτούμενη διεισδυτικότητα της τοπικής οικονομίας, η άρση των επιπτώσεων στη ζωή των κατοίκων από τη γεωγραφική απομόνωση και η σταδιακή προσέγγιση του επιπέδου διαβίωσης της περιοχής με αυτές των αστικών κέντρων και κατά συνέπεια η ισόρροπη ανάπτυξη. Ειδικότερη επιδίωξη αποτελεί η διαμόρφωση ενός προτύπου δημιουργικής διαβίωσης στον ιδιόμορφο νησιωτικό χώρο των Κυκλάδων και η ταύτιση των κατοίκων με αυτό το πρότυπο. Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 11

3. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 3.1 ΜΕΤΡΟ 41: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΜΕΤΡΩΝ Ι : Ανταγωνιστικότητα Κωδικός 411 1 Αριθμός Υπομέτρων Ανάλυση Υπομέτρου L123 Τίτλος Υπομέτρου Αύξηση της αξίας των γεωργικών και δασοκομικών προϊόντων Κωδικός Υπομέτρου L123 Λογική της παρέμβασης σε σχέση με τα στοιχεία της υφιστάμενης κατάστασης, τα αποτελέσματα της SWOT ανάλυσης και των διαβουλεύσεων Στην περιοχή εφαρμογής, ο πρωτογενής τομέας δεν ακολούθησε τους ίδιους ρυθμούς ανάπτυξης με τον τουρισμό. Ο αγροτικός τομέας διαδραμάτισε δευτερεύοντα ρόλο με αποτέλεσμα να παράγονται αγροτικά προϊόντα σε ποσότητες που δεν επαρκούν ούτε για την κάλυψη της ζήτησης της αγοράς τόσο σε κανονικές συνθήκες όσο και με την αυξημένη ζήτηση κατά τη τουριστική περίοδο. Για την κάλυψη των παραπάνω αναγκών, πραγματοποιούνται εισαγωγές από τη λοιπή χώρα ή το εξωτερικό μεγάλων ποσοτήτων γεωργικών, κτηνοτροφικών αλλά και μεταποιημένων προϊόντων (τυριά, βούτυρο, αλλαντικά κ.α.) που λόγω και της γεωγραφικής ιδιομορφίας της περιοχής, φτάνουν στην κατανάλωση σε τιμές υψηλότερες των άλλων περιοχών της χώρας. Τα προβλήματα αυτά διευρύνονται αν προστεθούν οι δυσκολίες και οι αδυναμίες της μεταποίησης και της διάθεσης των αγροτικών προϊόντων. Η περιοχή παρέμβασης, χαρακτηρίζεται ωστόσο από την ύπαρξη πολλών ποιοτικών προϊόντων (τυριά, μέλι, κρασί, κηπευτικά, αρωματικά φυτά κλπ). Η αναγκαιότητα της παρέμβασης για επενδύσεις μεταποίησης τυποποίησης των παραπάνω προϊόντων, που θα οδηγήσουν στην αύξηση της προστιθέμενής τους αξίας, είναι πολύ μεγάλη. Το υπομέτρο αξιοποιεί τα τοπικά παραγόμενα προϊόντα, απαντά στις διαρθρωτικές αδυναμίες του γεωργικού τομέα, απαντά στο πρόβλημα της άμεσης εξάρτησης από τον τριτογενή τομέα, αξιοποιεί την ανερχόμενη ζήτηση τοπικών, επώνυμων και βιολογικών προϊόντων. Η δράση ανταποκρίνεται πλήρως στο στόχο του τοπικού προγράμματος για τη διαφοροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος της περιοχής, καθώς και στο στόχο για την προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών. Η ανάγκη ενίσχυσης των τομέων αυτών σε συνδυασμό με το έκδηλο ενδιαφέρον των επιχειρήσεων για ανάληψη επενδυτικών δραστηριοτήτων, εναρμονίζονται απόλυτα με την λογική της παρέμβασης αυτής. Επιπλέον, όλες οι επιμέρους δράσεις του υπομέτρου χαρακτηρίζονται από καινοτομικά στοιχεία, που συνδέονται με την ποιότητα των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών αλλά και από τη δικτύωση των επιχειρήσεων, ώστε να είναι βιώσιμες και να συμβάλουν στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της περιοχής συνολικά. Στόχοι του τοπικού προγράμματος που εξυπηρετούνται από το Υπομέτρο Οι στόχοι του τοπικού προγράμματος που εξυπηρετούνται είναι οι εξής: Στόχος 1: Διαφοροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος της περιοχής Στόχος 3: Προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 12

Χρηματοδοτικά στοιχεία του Υπομέτρου αποτυπωμένα σε πίνακα (Συνολικό Κόστος Δημόσια Δαπάνη Ίδια Συμμετοχή) Συνολικό κόστος Δημόσια Δαπάνη Ιδιωτική συμμετοχή Υπομέτρο L123 3.301.846,15 2.146.200,00 1.155.646,15 Ακολουθεί αναλυτική περιγραφή του περιεχομένου του Υπομέτρου με τις προβλεπόμενες σε αυτό δράσεις. ΔΡΑΣΕΙΣ 1 Αριθμός Δράσεων Υπομέτρου L123 Ανάλυση Δράσης L123α Τίτλος δράσης / υποδράσης Αύξηση της αξίας των γεωργικών προϊόντων Αναλυτική περιγραφή Η δράση αναφέρεται στην αύξηση της αξίας των γεωργικών προϊόντων με τη βελτίωση της αποδοτικότητας στον τομέα της μεταποίησης και με στόχο την ανταγωνιστικότητα του αγροτοδιατροφικού τομέα της περιοχής. Στο πλαίσιο της δράσης περιλαμβάνονται ενέργειες που αφορούν στους τομείς: Κρέατος, Γάλακτος, Αυγών Πουλερικών Κουνελιών, Διαφόρων Ζώων, Δημητριακών, Ελαιούχων Προϊόντων, Οίνου, Οπωροκηπευτικών, Ανθών, Φαρμακευτικών και Αρωματικών Φυτών, και Σπόρων. Οι μονάδες που θα ενισχυθούν θα ενταχθούν στο Δίκτυο Κυκλαδίτικων Προϊόντων και Γεύσεων εφόσον δημιουργηθεί. Επίσης τα οινοποιεία που θα ενισχυθούν, θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα διατοπικής συνεργασίας «Νήσων Περίπλους» (που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του προγράμματος LEADER+ και θα προταθεί να συνεχιστεί και στο παρόν πρόγραμμα), όπου προβλέπονται δράσεις σχετικές με τα παραγόμενα κρασιά στα νησιά, (δράσεις στο πλαίσιο των ενεργειών «Μια θάλασσα κρασί, οι δρόμοι του κρασιού της Νησιωτικής Ελλάδας). Θα τηρηθούν οι όροι και οι περιορισμοί του θεσμικού πλαισίου που διέπει την εφαρμογή του Άξονα 4 του Π.Α.Α., ενώ στην περίπτωση τυχόν διαφοροποιήσεων θα τροποποιηθεί αντίστοιχα το τοπικό πρόγραμμα. Χρηματοδοτικά στοιχεία (Συνολικό Κόστος Δημόσια Δαπάνη Ίδια Συμμετοχή) Συνολικό κόστος Δημόσια δαπάνη Ίδια συμμετοχή 3.301.846,15 2.146.200,00 1.155.646,15 Χρηματοδοτική βαρύτητα: Δημόσια Δαπάνη σε σχέση με τη Δημόσια Δαπάνη του Υπομέτρου 100,00% Δημόσια Δαπάνη σε σχέση με τη Δημόσια Δαπάνη του Μέτρου 47,07% Σκοπιμότητα και αιτιολόγηση της χρηματοδοτικής βαρύτητας της υποδράσης σε σχέση με τα αποτελέσματα της SWOT ανάλυσης και τους στόχους του τοπικού προγράμματος Η δράση αξιοποιεί τα τοπικά παραγόμενα προϊόντα, απαντά στις διαρθρωτικές αδυναμίες του γεωργικού τομέα, απαντά στο πρόβλημα της άμεσης εξάρτησης από τον τριτογενή τομέα, αξιοποιεί την ανερχόμενη ζήτηση επώνυμων, βιολογικών προϊόντων. Η δράση ανταποκρίνεται πλήρως στο στόχο του τοπικού προγράμματος για τη διαφοροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος της περιοχής, καθώς και Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 13

στο στόχο για την προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών. Περιοχή εφαρμογής της δράσης (σε επίπεδο Δήμου/Κοινότητας) και αιτιολόγησή της σε σχέση με τα στοιχεία της υφιστάμενης κατάστασης, της SWOT ανάλυσης, καθώς και τους στόχους και τη στρατηγική του τοπικού προγράμματος Περιοχή εφαρμογής της δράσης θα είναι όλα τα νησιά της περιοχής παρέμβασης. Η δράση συνάδει με τους στόχους του τοπικού προγράμματος για τη διαφοροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος της περιοχής, υποστηρίζοντας την ενίσχυση της προστιθέμενης αξίας των προϊόντων. Δικαιούχοι Φυσικά και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που δύνανται να υλοποιήσουν επενδύσεις σε πολύ μικρές επιχειρήσεις κατά την έννοια της Σύστασης 2003/361/ΕΚ της Επιτροπής. Περιγραφή της συνέργιας της δράσης με άλλες προτεινόμενες στο πλαίσιο του σχεδίου Η δράση συνεργεί με τις εξής δράσεις: Με τη δράση 313-6 (χώροι εστίασης). Οι επιχειρήσεις που θα ωφεληθούν, εκτός από την ευρεία κατανάλωση μπορούν να διαθέτουν τα προϊόντα τους στις επιχειρήσεις εστίασης, τονώνοντας έτσι τον τοπικό χαρακτήρα και διασφαλίζοντας τις πωλήσεις τους. Με τη δράση 313-1 (τοπικά κέντρα τουριστικής πληροφόρησης) όπου μπορεί να δίνεται πληροφόρηση για τις επιχειρήσεις τοπικών προϊόντων. Με τη δράση 313-8 (χώροι γευσιγνωσίας), εφόσον τα σχετικά προϊόντα μπορούν να προωθηθούν στους χώρους γευσιγνωσίας. Με το διατοπικό πρόγραμμα «Νήσων Περίπλους». Περιγραφή του καινοτόμου χαρακτήρα (εφόσον υπάρχει) και προϋποθέσεις / διαδικασία για την εφαρμογή του Η καινοτομία της δράσης έγκειται στην ενίσχυση της προστιθέμενης αξίας των τοπικά παραγόμενων προϊόντων. Στην πριμοδότηση στην περίπτωση που οι προτάσεις των δυνητικών δικαιούχων προβλέπουν την εφαρμογή συμπληρωματικών συστημάτων ποιότητας, υγιεινής και ασφάλειας στις επιχειρήσεις. Στην ένταξή τους στο δίκτυο Κυκλαδίτικων Προϊόντων και Γεύσεων εφόσον δημιουργηθεί. Καινοτομία αποτελεί επίσης, η οριζόντια και κάθετη διασύνδεση των επενδύσεων με άλλες επενδυτικού χαρακτήρα ενέργειες που θα συμβάλλουν στη διαφοροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος της περιοχής μέσω της αξιοποίησης και της ενίσχυσης των προϊόντων του αγροτοδιατροφικού τομέα. Η καινοτομία έγκειται επίσης, στη συμμετοχή των μονάδων στο πρόγραμμα διατοπικής συνεργασίας «Νήσων Περίπλους» όπου προβλέπονται δράσεις σχετικές με τα παραγόμενα κρασιά στα νησιά, (δράσεις στο πλαίσιο των ενεργειών «Μια θάλασσα κρασί, οι δρόμοι του κρασιού της Νησιωτικής Ελλάδας»). Αναμενόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον όπως προέκυψε από την bottom up διαδικασία Από την bottom up διαδικασία προέκυψε σημαντικό ενδιαφέρον ήδη για δημιουργία μονάδων, εκσυγχρονισμό και μετεγκατάσταση μονάδων και κατασκευή εγκαταστάσεων βιολογικού καθαρισμού. Προβλεπόμενος αριθμός παρεμβάσεων (δείκτης εκροών) 11 Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 14

ΟΜΑΔΑ ΥΠΟΜΕΤΡΩΝ ΙΙ : Βελτίωση Ποιότητας Ζωής/ Διαφοροποίηση Κωδικός 413 4 Αριθμός Υπομέτρων Ανάλυση Υπομέτρου L312 Τίτλος Υπομέτρου Στήριξη της δημιουργίας και ανάπτυξης πολύ μικρών επιχειρήσεων Κωδικός Υπομέτρου L312 Λογική της παρέμβασης σε σχέση με τα στοιχεία της υφιστάμενης κατάστασης, τα αποτελέσματα της SWOT ανάλυσης και των διαβουλεύσεων Η λογική της παρέμβασης βασίζεται στην ανάγκη δημιουργίας και εκσυγχρονισμού μικρών μεταποιητικών επιχειρήσεων και επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών. Βασίζεται επίσης στην αναγκαιότητα δημιουργίας δικτύου επιχειρήσεων και στην αναγκαιότητα υποστήριξης του ήδη υπάρχοντος, ώστε να αναπτυχθούν και να συμβάλλουν, με την αλλαγή στην επιχειρηματική κουλτούρα, στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Επίσης η έλλειψη συστημάτων φιλικών προς το περιβάλλον, καθιστά αναγκαία την υποστήριξη της αξιοποίησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ειδικότερα η σκοπιμότητα των δράσεων του υπομέτρου είναι η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας εκτός του πρωτογενή τομέα, ώστε να επιτευχθεί η ενδυνάμωση της τοπικής κοινωνίας. Στο υπομέτρο προβλέπεται η υλοποίηση δράσεων δημιουργίας-εκσυγχρονισμού βιοτεχνικών μονάδων, παροχής υπηρεσιών, μονάδων παραγωγής ειδών διατροφής μετά την α μεταποίηση, δικτύωσης ομοειδών ή συμπληρωματικών επιχειρήσεων. Με τον τρόπο αυτό το υπομέτρο: Απαντά στις διαρθρωτικές αδυναμίες του πρωτογενούς και του δευτερογενούς τομέα, στην έλλειψη καινοτομίας και το χαμηλό επίπεδο τυποποίησης και διακίνησης των αγροτικών προϊόντων, στις διαρθρωτικές αδυναμίες της τουριστικής ανάπτυξης, στην άμεση εξάρτηση της περιοχής από τον τουρισμό. Αξιοποιεί την ευκαιρία της ύπαρξης δικτύου Τοπικού Συμφώνου Ποιότητας στην περιοχή και την ανερχόμενη ζήτηση τοπικών προϊόντων. Όλες οι επιμέρους δράσεις του υπομέτρου χαρακτηρίζονται από καινοτομικά στοιχεία, που συνδέονται με την ποιότητα των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών αλλά και με τη δικτύωση των επιχειρήσεων, ώστε να είναι βιώσιμες και να συμβάλουν στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της περιοχής συνολικά. Οι δράσεις που περιλαμβάνονται στο υπομέτρο αποτελούν προϊόν διαβουλεύσεων με τον τοπικό πληθυσμό και τους φορείς της περιοχής. Στόχοι του τοπικού προγράμματος που εξυπηρετούνται από το Υπομέτρο Οι στόχοι του τοπικού προγράμματος που εξυπηρετούνται από το υπομέτρο είναι οι εξής: Στόχος 1: Διαφοροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος της περιοχής Στόχος 2: Εμπλουτισμός και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος Στόχος 3: Προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών Στόχος 5: Ενίσχυση της ελκυστικότητας των νησιών ως χώρων μόνιμης κατοικίας. Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 15

Χρηματοδοτικά στοιχεία του Υπομέτρου αποτυπωμένα σε πίνακα (Συνολικό Κόστος Δημόσια Δαπάνη Ίδια Συμμετοχή) Συνολικό κόστος Δημόσια Δαπάνη Ιδιωτική συμμετοχή Υπομέτρο L312 857.142,86 300.000,00 557.142,86 Ακολουθεί αναλυτική περιγραφή του περιεχομένου του Υπομέτρου με τις προβλεπόμενες σε αυτό δράσεις. Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 16

ΔΡΑΣΕΙΣ 3 Αριθμός Δράσεων Υπομέτρου L312 Ανάλυση Δράσης L312-1 Τίτλος δράσης / υποδράσης Ιδρύσεις, επεκτάσεις και εκσυγχρονισμοί βιοτεχνικών μονάδων Αναλυτική περιγραφή Η δράση περιλαμβάνει ιδρύσεις, επεκτάσεις και εκσυγχρονισμούς βιοτεχνικών μονάδων. Ενδεικτικά η δράση αναφέρεται στους παρακάτω τομείς ΣΤΑΚΟΔ: 172 Υφαντήρια, 175.1 Ταπητουργία, 182.1 Κατασκευή ενδυμάτων εργασίας, 192.0 Κατασκευή ειδών ταξιδιού, σελοποιίας, σαγματοποιίας, 201.0 Πριόνισμα, πλάνισμα και εμποτισμός ξύλου, 205.2 Κατασκευή ειδών από φελλό, 212.1 Κατασκευές από χαρτί, 241.4 Παραγωγή άλλων οργανικών βασικών χημικών ουσιών, 245.1 Παραγωγή σαπουνιών κλπ, 246.3 Παραγωγή αιθέριων ελαίων, 261.3 Κατασκευή κοίλου γυαλιού, 262. 1 και 262.5 σχετικά με κατασκευή κεραμικών προϊόντων, 286.1 Κατασκευή ειδών μαχαιροποιίας, 286.2 Κατασκευή εργαλείων, 293.9 Κατασκευή άλλων γεωργικών και δασοκομικών μηχανημάτων, 361.1-361.4 σχετικά με την κατασκευή επίπλων, 362.9 Κατασκευή κοσμημάτων, 363.0 Κατασκευή μουσικών οργάνων. Η δημιουργία/εκσυγχρονισμός μονάδων υφαντών ή κεντημάτων, μονάδων κεραμικών ειδών εκτιμάται ότι θα προβάλει την αξία των παραδοσιακών ειδών και προϊόντων και θα συμβάλλει στην διατήρηση της παράδοσης και των εθίμων της περιοχής, δίνοντας διέξοδο στην απασχόληση των νέων και των γυναικών. Η δημιουργία/εκσυγχρονισμός των υπόλοιπων κλάδων συμβάλει στην ανάπτυξη του δευτερογενή τομέα στην περιοχή. Θα τηρηθούν οι όροι και οι περιορισμοί του θεσμικού πλαισίου που διέπει την εφαρμογή του Άξονα 4 του Π.Α.Α., ενώ στην περίπτωση τυχόν διαφοροποιήσεων θα τροποποιηθεί αντίστοιχα το τοπικό πρόγραμμα. Χρηματοδοτικά στοιχεία (Συνολικό Κόστος Δημόσια Δαπάνη Ίδια Συμμετοχή) Συνολικό κόστος Δημόσια δαπάνη Ίδια συμμετοχή 285.714,29 100.000,00 185.714,29 Χρηματοδοτική βαρύτητα: Δημόσια Δαπάνη σε σχέση με τη Δημόσια Δαπάνη του Υπομέτρου 33,33% Δημόσια Δαπάνη σε σχέση με τη Δημόσια Δαπάνη του Μέτρου 2,19% Σκοπιμότητα και αιτιολόγηση της χρηματοδοτικής βαρύτητας της υποδράσης σε σχέση με τα αποτελέσματα της SWOT ανάλυσης και τους στόχους του τοπικού προγράμματος Η χρηματοδοτική βαρύτητα της δράσης στο υπομέτρο είναι υψηλή και η δράση είναι σημαντική δεδομένου ότι θα δοθεί η δυνατότητα ανάπτυξης επιχειρηματικής δραστηριότητας βιοτεχνικών μονάδων. Η περιοχή όπως παρουσιάζεται στην ανάλυση SWOT, υστερεί σημαντικά στον δευτερογενή τομέα ενώ υπάρχουν και προβλήματα εκσυγχρονισμού των βιοτεχνικών επιχειρήσεων. Με τον τρόπο αυτό εξυπηρετείται ο στόχος της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας που θέτει το τοπικό πρόγραμμα. Η δράση συμβάλλει επίσης στη διαφοροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος της περιοχής και στην προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων. Περιοχή εφαρμογής της δράσης (σε επίπεδο Δήμου/Κοινότητας) και αιτιολόγησή της σε σχέση με τα στοιχεία της υφιστάμενης κατάστασης, της SWOT ανάλυσης, καθώς και τους στόχους και τη στρατηγική του τοπικού προγράμματος Η δράση θα υλοποιηθεί σε όλα τα νησιά της περιοχής παρέμβασης γιατί όλες οι περιοχές έχουν ανάγκη Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 17

ανάπτυξης του δευτερογενή τομέα. Η δράση θα δώσει διέξοδο στον πληθυσμό όλων των περιοχών στη δημιουργία οικοτεχνιών ή βιοτεχνιών. Όπως προκύπτει και από την ανάλυση SWOT υπάρχει περιορισμένη μεταποιητική δραστηριότητα, μεταποιητικές μονάδες μικρής δυναμικότητας παραγωγικότητας, με δυσκολίες ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών. Δικαιούχοι Φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εκτός των δικαιούχων του υπομέτρου L311, που δύνανται να υλοποιήσουν επενδύσεις πολύ μικρών επιχειρήσεων σύμφωνα με τη Σύσταση της Επιτροπής 2003/361/ΕΚ και τον Καν. (ΕΚ) 800/2008. Περιγραφή της συνέργιας της δράσης με άλλες προτεινόμενες στο πλαίσιο του σχεδίου Η δράση συνεργεί: Με τις δράσεις 312-2 και 312-3 με τις οποίες και συμβάλουν μαζί στην ανάπτυξη επιχειρηματικότητας στην περιοχή. Περιγραφή του καινοτόμου χαρακτήρα (εφόσον υπάρχει) και προϋποθέσεις / διαδικασία για την εφαρμογή του Η καινοτομία έγκειται στην χρήση από τις επιχειρήσεις εκσυγχρονισμένου εξοπλισμού και λογισμικού πληροφορικής, στην πριμοδότηση κατά την αξιολόγηση της εγκατάστασης συμπληρωματικών συστημάτων ποιότητας και στην πριμοδότηση των προτάσεων των δυνητικών δικαιούχων που προβλέπουν τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με σκοπό την ίδια κατανάλωση. Στην περίπτωση βιοτεχνιών υφαντών-κεντημάτων, κεραμικών προϊόντων η καινοτομία έγκειται στη δημιουργία νέων μοναδικών προϊόντων που θα αναδείξουν την παράδοση της περιοχής. Αναμενόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον όπως προέκυψε από την bottom up διαδικασία Έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από στα νησιά της περιοχής εφαρμογής, που αναμένεται να αυξηθεί με τη δημοσιοποίηση πρόσκλησης προς τους δυνητικούς δικαιούχους. Προβλεπόμενος αριθμός παρεμβάσεων (δείκτης εκροών) Ο προβλεπόμενος αριθμός των παρεμβάσεων ανέρχεται σε 1. Ανάλυση Δράσης L312-2 Τίτλος δράσης / υποδράσης Ιδρύσεις, επεκτάσεις και εκσυγχρονισμοί επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών Αναλυτική περιγραφή Η δράση αυτή σχετίζεται με τη δημιουργία ή την επέκταση ή τον εκσυγχρονισμό επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών που έχουν σκοπό να βοηθήσουν στην καθημερινότητά τους κατοίκους της περιοχής αλλά και τους επισκέπτες. Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τους κωδικούς Κ.Α.Δ. οι τομείς που συμπεριλαμβάνονται είναι: 521.2 Παντοπωλεία, 522.5 Λιανικό εμπόριο οινοπνευματωδών και λοιπών ποτών, 525.5 Λιανικό εμπόριο αναμνηστικών ειδών και ειδών λαϊκής τέχνης, 528.1 Επισκευή υποδημάτων κάθε είδους και άλλων δερμάτινων ειδών, 923.1 Καλλιτεχνική και λογοτεχνική δημιουργία και ερμηνεία, 923.2 Εκμετάλλευση αιθουσών θεαμάτων και συναφείς δραστηριότητες, 923.3 Υπαίθριες ψυχαγωγικές εκδηλώσεις και πάρκα αναψυχής, 930.1 Πλύσιμο και στεγνό καθάρισμα κλωστοϋφαντουργικών και γούνινων προϊόντων 930.2 Δραστηριότητες κομμωτηρίων - κουρείων, 930.4 Δραστηριότητες σχετικές με τη φυσική ευεξία. Ως προς τα παντοπωλεία, τα καταστήματα λαϊκής τέχνης, την καλλιτεχνική και λογοτεχνική δημιουργία και ερμηνεία, τις υπαίθριες ψυχαγωγικές εκδηλώσεις και πάρκα αναψυχής, είναι σημαντικό το γεγονός ότι θα προωθηθούν οι πόροι της περιοχής (τα παντοπωλεία θα διατηρούν το παραδοσιακό χρώμα και θα δεσμευτούν να πωλούν και τοπικά προϊόντα, η καλλιτεχνική και λογοτεχνική δημιουργία και οι ψυχαγωγικές εκδηλώσεις θα αναδεικνύουν πολιτιστικούς πόρους της περιοχής). Τα παντοπωλεία θα ενταχθούν στο Δίκτυο Κυκλαδίτικων Προϊόντων και Γεύσεων, εφόσον δημιουργηθεί. Σε ότι αφορά στα παντοπωλεία, θα τηρηθούν προδιαγραφές ως προς τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα που θα προσδιοριστούν από την ΟΤΔ σε συνάφεια με εκείνες που προβλέπονται από το Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας για παρόμοιου χαρακτήρα επιχειρήσεις. Θα τηρηθούν οι όροι και οι περιορισμοί του θεσμικού πλαισίου που διέπει την εφαρμογή του Άξονα 4 Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 18

του Π.Α.Α., ενώ στην περίπτωση τυχόν διαφοροποιήσεων θα τροποποιηθεί αντίστοιχα το τοπικό πρόγραμμα. Θα τηρηθεί η σχετική ΚΥΑ. Χρηματοδοτικά στοιχεία (Συνολικό Κόστος Δημόσια Δαπάνη Ίδια Συμμετοχή) Συνολικό κόστος Δημόσια δαπάνη Ίδια συμμετοχή 285.714,29 100.000,00 185.714,29 Χρηματοδοτική βαρύτητα: Δημόσια Δαπάνη σε σχέση με τη Δημόσια Δαπάνη του Υπομέτρου 33,33% Δημόσια Δαπάνη σε σχέση με τη Δημόσια Δαπάνη του Μέτρου 2,19% Σκοπιμότητα και αιτιολόγηση της χρηματοδοτικής βαρύτητας της υποδράσης σε σχέση με τα αποτελέσματα της SWOT ανάλυσης και τους στόχους του τοπικού προγράμματος Η χρηματοδοτική βαρύτητα της δράσης είναι υψηλή και συμβάλει σημαντικά στους στόχους του τοπικού προγράμματος για την ενίσχυση της ελκυστικότητας των νησιών (και κυρίως συγκεκριμένων νησιών) ως χώρων μόνιμης κατοικίας, στον εμπλουτισμό και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος και στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς με την ανάπτυξη των ενεργειών όπως: καλλιτεχνική και λογοτεχνική δημιουργία και ερμηνεία, υπαίθριες ψυχαγωγικές εκδηλώσεις και πάρκα αναψυχής. Επίσης η παρούσα δράση υποστηρίζει, με συγκεκριμένες υπηρεσίες, την ανάπτυξη του τουρισμού ποιότητας στην περιοχή, παρέχοντας διευκολύνσεις (με τα κομμωτήρια, τα παραδοσιακά παντοπωλεία κλπ) στον επισκέπτη. Περιοχή εφαρμογής της δράσης (σε επίπεδο Δήμου/Κοινότητας) και αιτιολόγησή της σε σχέση με τα στοιχεία της υφιστάμενης κατάστασης, της SWOT ανάλυσης, καθώς και τους στόχους και τη στρατηγική του τοπικού προγράμματος Για όλες οι ενέργειες της δράσης (όλους τους τομείς ΣΤΑΚΟΔ σχετικά με την παροχή υπηρεσιών) περιοχή εφαρμογής θα είναι τα νησιά 1 ης προτεραιότητας της περιοχής παρέμβασης. Η εφαρμογή της παρούσας δράσης, σε συνδυασμό με άλλες δράσεις στις ίδιες περιοχές, δημιουργεί προϋποθέσεις για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών αλλά και για την ενίσχυση της ελκυστικότητας συγκεκριμένων νησιών ως χώρων μόνιμης κατοικίας. Επίσης αναβαθμίζει το επίπεδο ζωής των κατοίκων σε νησιά που το έχουν ανάγκη. Από τη δράση θα ωφεληθούν κατά προτεραιότητα νέοι και γυναίκες. Δικαιούχοι Φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εκτός των δικαιούχων του υπομέτρου L311, που δύνανται να υλοποιήσουν επενδύσεις πολύ μικρών επιχειρήσεων σύμφωνα με τη Σύσταση της Επιτροπής 2003/361/ΕΚ και τον Καν. (ΕΚ) 800/2008. Περιγραφή της συνέργιας της δράσης με άλλες προτεινόμενες στο πλαίσιο του σχεδίου Υπάρχει συνέργεια με τις δράσεις των Υπομέτρων 321 και 323 δεδομένου ότι όλες μαζί συμβάλλουν στη βελτίωση του επιπέδου ζωής των κατοίκων και στην ενίσχυση της ελκυστικότητας συγκεκριμένων νησιών ως χώρων μόνιμης κατοικίας. Περιγραφή του καινοτόμου χαρακτήρα (εφόσον υπάρχει) και προϋποθέσεις / διαδικασία για την εφαρμογή του Ο καινοτόμος χαρακτήρας της δράσης έγκειται στο γεγονός ότι οι εν λόγω περιοχές που παρουσιάζουν σημαντικό φυσικό και πολιτιστικό πλούτο θα αρχίσουν να αποκτούν υποδομές εξυπηρέτησης επισκεπτών και μ αυτό τον τρόπο θα προσελκύσουν επισκέπτες αλλά και μόνιμο πληθυσμό. Επίσης οι υπόλοιπες περιοχές με τις δράσεις που προβλέπονται (καλλιτεχνική και λογοτεχνική δημιουργία και ερμηνεία και υπαίθριες ψυχαγωγικές εκδηλώσεις και πάρκα αναψυχής) θα αναδείξουν πολιτιστικά στοιχεία που διαθέτουν και είναι μέχρι σήμερα αναξιοποίητα. Η καινοτομία προκύπτει επίσης και από την πριμοδότηση των προτάσεων των δυνητικών δικαιούχων που προβλέπουν τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με σκοπό την ίδια κατανάλωση. Καινοτομικό στοιχείο επίσης είναι η τήρηση από τα παντοπωλεία προδιαγραφών ποιότητας και η ένταξή τους στο Δίκτυο Κυκλαδίτικων Προϊόντων και Γεύσεων, εφόσον δημιουργηθεί, με στόχο την προώθηση των τοπικών προϊόντων. Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 19

Αναμενόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον όπως προέκυψε από την bottom up διαδικασία Έχει προκύψει αυξημένο επενδυτικό ενδιαφέρον κατά τη διαδικασία της διαβούλευσης με τον τοπικό πληθυσμό και τις επιχειρήσεις στα νησιά της περιοχής του προγράμματος. Προβλεπόμενος αριθμός παρεμβάσεων (δείκτης εκροών) Ο προβλεπόμενες αριθμός παρεμβάσεων ανέρχεται σε 1 επιχείρηση παροχής υπηρεσιών. Ανάλυση Δράσης L312-3 Τίτλος δράσης / υποδράσης Ιδρύσεις, επεκτάσεις και εκσυγχρονισμοί επιχειρήσεων παραγωγής ειδών διατροφής μετά την α μεταποίηση Αναλυτική περιγραφή Η δράση αναφέρεται στην ενίσχυση επενδύσεων για την ίδρυση, επέκταση, εκσυγχρονισμό επιχειρήσεων ειδών διατροφής μετά την α μεταποίηση. Οι επιχειρήσεις αυτές θα παράγουν τοπικά παραδοσιακά προϊόντα ειδών διατροφής, αξιοποιώντας τις πρώτες ύλες της περιοχής και προωθώντας την αξία των παραδοσιακών τοπικών ειδών και προϊόντων. Οι επιχειρήσεις αυτές θα τηρούν τις απαιτούμενες προδιαγραφές υγιεινής και ασφάλειας και θα συμμετέχουν στο Δίκτυο Κυκλαδίτικων Προϊόντων και Γεύσεων, εφόσον δημιουργηθεί. Θα τηρηθούν οι όροι και οι περιορισμοί του θεσμικού πλαισίου που διέπει την εφαρμογή του Άξονα 4 του Π.Α.Α., ενώ στην περίπτωση τυχόν διαφοροποιήσεων θα τροποποιηθεί αντίστοιχα το τοπικό πρόγραμμα. Στη δράση δεν ενισχύονται τομείς και παρεμβάσεις που αποτελούν αντικείμενο του υπομέτρου L123. Χρηματοδοτικά στοιχεία (Συνολικό Κόστος Δημόσια Δαπάνη Ίδια Συμμετοχή) Συνολικό κόστος Δημόσια δαπάνη Ίδια συμμετοχή 285.714,29 100.000,00 185.714,29 Χρηματοδοτική βαρύτητα: Δημόσια Δαπάνη σε σχέση με τη Δημόσια Δαπάνη του Υπομέτρου 33,33% Δημόσια Δαπάνη σε σχέση με τη Δημόσια Δαπάνη του Μέτρου 2,19% Σκοπιμότητα και αιτιολόγηση της χρηματοδοτικής βαρύτητας της υποδράσης σε σχέση με τα αποτελέσματα της SWOT ανάλυσης και τους στόχους του τοπικού προγράμματος Η χρηματοδοτική βαρύτητα της δράσης είναι υψηλή και η συμβολή της σημαντική. Η περιοχή παρέμβασης χαρακτηρίζεται από μικρή μεταποιητική δραστηριότητα στην παραγωγή ειδών διατροφής μετά την α μεταποίηση. Επίσης έχει επισημανθεί το χαμηλό τεχνολογικό επίπεδο των εν λόγω επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο αυτό η δράση αυτή έρχεται αφενός να τονώσει και να ενισχύσει την καλή παρουσία των εν λόγω επιχειρήσεων, αφετέρου να τις βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που προκύπτουν λόγω του χαμηλού τεχνολογικού επιπέδου. Με τον τρόπο αυτό εξυπηρετείται ο στόχος της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας που θέτει το τοπικό πρόγραμμα. Η δράση συμβάλλει τόσο στη διαφοροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος της περιοχής, όσο και στην προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων. Περιοχή εφαρμογής της δράσης (σε επίπεδο Δήμου/Κοινότητας) και αιτιολόγησή της σε σχέση με τα στοιχεία της υφιστάμενης κατάστασης, της SWOT ανάλυσης, καθώς και τους στόχους και τη στρατηγική του τοπικού προγράμματος Περιοχή εφαρμογής της δράσης θα είναι όλα τα νησιά της περιοχής παρέμβασης δεδομένου ότι όλη η περιοχή χαρακτηρίζεται από μικρή μεταποιητική δραστηριότητα στην παραγωγή ειδών διατροφής μετά την α μεταποίηση. Και στην περίπτωση της δράσης αυτής, εξυπηρετούνται οι στόχοι και η στρατηγική του τοπικού προγράμματος για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, προώθηση των τοπικών προϊόντων. Από τη δράση θα ωφεληθούν και γυναίκες. Δικαιούχοι Φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εκτός των δικαιούχων του υπομέτρου L311, που δύναται να υλοποιήσουν Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 20

επενδύσεις πολύ μικρών επιχειρήσεων σύμφωνα με τη Σύσταση της Επιτροπής 2003/361/ΕΚ και τον Καν. (ΕΚ) 800/2008. Περιγραφή της συνέργιας της δράσης με άλλες προτεινόμενες στο πλαίσιο του σχεδίου Η δράση συνεργεί: Με τη δράση 313-6 (χώροι εστίασης). Οι επιχειρήσεις που θα ωφεληθούν εκτός από την ευρεία κατανάλωση, μπορούν να διαθέτουν τα προϊόντα τους στις επιχειρήσεις εστίασης, τονώνοντας έτσι τον τοπικό χαρακτήρα και διασφαλίζοντας τις πωλήσεις τους. Με τη δράση 313-1 (τοπικά κέντρα τουριστικής πληροφόρησης) όπου μπορεί να δίνεται πληροφόρηση για τις επιχειρήσεις (αρτοποιεία, ζυμαρικά). Περιγραφή του καινοτόμου χαρακτήρα (εφόσον υπάρχει) και προϋποθέσεις / διαδικασία για την εφαρμογή του Η καινοτομία της επένδυσης έγκειται: Στην προμήθεια και εγκατάσταση σύγχρονου μηχανολογικού εξοπλισμού. Στην πριμοδότηση στην περίπτωση που οι προτάσεις των δυνητικών δικαιούχων προβλέπουν την εφαρμογή συμπληρωματικών συστημάτων ποιότητας, υγιεινής και ασφάλειας στις επιχειρήσεις. Στην πριμοδότηση των προτάσεων των δυνητικών δικαιούχων που προβλέπουν τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με σκοπό την ίδια κατανάλωση. Στην ένταξή τους στο Δίκτυο Κυκλαδίτικων Προϊόντων και Γεύσεων εφόσον δημιουργηθεί στο πλαίσιο του τοπικού προγράμματος. Αναμενόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον όπως προέκυψε από την bottom up διαδικασία Έχει υπάρξει επενδυτικό ενδιαφέρον από αρκετά άτομα και επιχειρήσεις στις μέχρι τώρα συναντήσεις και διαβουλεύσεις, σε όλα τα νησιά της περιοχής παρέμβασης. Προβλεπόμενος αριθμός παρεμβάσεων (δείκτης εκροών) Ο αριθμός των προβλεπόμενων παρεμβάσεων ανέρχεται σε 1 επιχείρηση ειδών διατροφής. Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 21

Ανάλυση Υπομέτρου L313 Τίτλος Υπομέτρου Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων Κωδικός Υπομέτρου L313 Λογική της παρέμβασης σε σχέση με τα στοιχεία της υφιστάμενης κατάστασης, τα αποτελέσματα της SWOT ανάλυσης και των διαβουλεύσεων Η περιοχή όπως προκύπτει από τα στοιχεία της υφιστάμενης κατάστασης, έχει ανάγκη δημιουργίας τουριστικών μονάδων ποιότητας και μονάδων εναλλακτικού και ειδικού τουρισμού που θα της προσδώσουν νέες προοπτικές ανάπτυξης, επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου, δημιουργίας ενός νέου τουριστικού προϊόντος που θα τη διαφοροποιήσει από άλλες. Το υπομέτρο για την ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων περιλαμβάνει δράσεις με στόχο την δημιουργία νέου - βελτίωση του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος (εναλλακτικές δραστηριότητες, σήμανση αξιοθέατων, ποιοτικά καταλύματα, ποιοτικοί χώροι εστίασης, σύνδεση των επιχειρήσεων με τα τοπικά προϊόντα), την προβολή-προώθηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της (ενέργειες προβολής), την οργάνωση του τουριστικού προϊόντος (κέντρα τουριστικής πληροφόρησης, γραφεία οργάνωσης της πληροφόρησης). Με τον τρόπο αυτό το υπομέτρο: Απαντά σε αδυναμίες που επισημαίνονται στη SWOT ανάλυση, όπως στις διαρθρωτικές αδυναμίες της τουριστικής ανάπτυξης. Αξιοποιεί τις προοπτικές νέων και ανερχόμενων μορφών τουρισμού (σύνδεση καταλυμάτων με τοπικά προϊόντα) και νέων τεχνολογιών (χρήση Internet κλπ στα καταλύματα). Η δράση απαντά στις απειλές εκτροπής της τουριστικής ανάπτυξης και στην αδυναμία αντιμετώπισης του ανταγωνισμού από άλλους τουριστικούς προορισμούς. Η δράση ανταποκρίνεται στους στόχους του τοπικού προγράμματος για τη διαφοροποίηση του οικονομικού περιβάλλοντος της περιοχής (σύνδεση τοπικών προϊόντων με τους χώρους εστίασης), για τον εμπλουτισμό και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος (καταλύματα και σύνδεσή τους με τοπικά προϊόντα, κυκλαδίτικη κουζίνα, εναλλακτικός τουρισμός), για την προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών (προδιαγραφές ποιότητας κτιριακών εγκαταστάσεων, εξοπλισμού, υπηρεσιών στα καταλύματα και στους χώρους εστίασης). Οι δράσεις που περιλαμβάνονται στο υπομέτρο αποτελούν προϊόν διαβουλεύσεων με τον τοπικό πληθυσμό και τους φορείς της περιοχής. Στόχοι του τοπικού προγράμματος που εξυπηρετούνται από το Υπομέτρο Οι στόχοι του τοπικού προγράμματος που εξυπηρετούνται είναι οι εξής: Στόχος 2: Εμπλουτισμός και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος Στόχος 3: Προώθηση της έννοιας της ποιότητας στην παραγωγή προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών Στόχος 4: Προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Χρηματοδοτικά στοιχεία του Υπομέτρου αποτυπωμένα σε πίνακα (Συνολικό Κόστος Δημόσια Δαπάνη Ίδια Συμμετοχή) Συνολικό κόστος Δημόσια Δαπάνη Ιδιωτική συμμετοχή Υπομέτρο 313 1.754.457,14 769.100,00 985.358,14 Ακολουθεί αναλυτική περιγραφή του περιεχομένου του Υπομέτρου με τις προβλεπόμενες σε αυτό δράσεις. Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 22

6 Αριθμός Δράσεων Υπομέτρου L313 ΔΡΑΣΕΙΣ Ανάλυση Δράσης L313-1 Τίτλος δράσης / υποδράσης Ίδρυση και εκσυγχρονισμός τοπικών κέντρων τουριστικής πληροφόρησης (γραφεία-περίπτερα ενημέρωσης και πληροφόρησης) (παρεμβάσεις δημόσιου χαρακτήρα) Αναλυτική περιγραφή Η δράση περιλαμβάνει έργα δημόσιου χαρακτήρα που αφορούν στην ίδρυση και εκσυγχρονισμό τοπικών κέντρων τουριστικής πληροφόρησης (γραφεία-περίπτερα ενημέρωσης και πληροφόρησης) που έχουν ως σκοπό λειτουργίας την πληροφόρηση του τουριστικού κοινού σε θέματα όπως: αξιοθέατα της περιοχής, καταλύματα, χώροι εστίασης, τοπικά προϊόντα, εναλλακτικές δραστηριότητες, το φυσικό περιβάλλον, τις ειδικές μορφές τουρισμού, διαφόρων ειδών εξυπηρετήσεις συγκοινωνιών, τραπεζών, περίθαλψης υγείας αλλά και ειδικά θέματα όπως η τοπική αρχιτεκτονική, η τοπική μουσική, η αγροτική και πολιτιστική κληρονομιά, η γαστρονομία κλπ. Η παρέμβαση αυτή μπορεί να θεωρηθεί πολύ χρήσιμη στην εξυπηρέτηση των επισκεπτών, στην προβολή των περιοχών και των προϊόντων τους, στην οργάνωση του τουριστικού προϊόντος. Τα τοπικά κέντρα τουριστικής πληροφόρησης θα διαθέτουν ηλεκτρονικό εξοπλισμό και τις απαραίτητες συνδέσεις με καταλύματα, χώρους εστίασης, φορείς της περιοχής, ώστε με τον τρόπο αυτό να είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν αποτελεσματικά τον επισκέπτη. Επίσης, ανάλογα με τις επιθυμίες των ενδιαφερόμενων, δεδομένης της συγκεντρωμένης πληροφορίας που θα διαθέτουν, θα είναι σε θέση να κατευθύνουν καλύτερα τον επισκέπτη. Τα κέντρα θα διαθέτουν και έγκυρο έντυπο υλικό, CD/DVD και χάρτες για τη διανομή τους στους επισκέπτες. Θα ανταποκρίνονται στις προδιαγραφές που θα εκπονήσει η ΟΤΔ και θα αναφέρονται σε όλη την περιοχή παρέμβασης και θα απαιτηθεί να τηρηθούν α) οι προδιαγραφές του Τοπικού Συμφώνου Ποιότητας (που έχουν εκπονηθεί στο πλαίσιο του LEADER+) και να ενταχθούν τα κέντρα στο ήδη υπάρχον (άτυπο μέχρι σήμερα) Δίκτυο Τοπικού Συμφώνου Ποιότητας και β) οι κατευθύνσεις της μελέτης καθορισμού θαλάσσιων & χερσαίων διαδρομών για την ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού-κυριότερα σημεία των διαδρομών (που έχει εκπονηθεί στο πλαίσιο του LEADER+). Θα τηρηθούν οι όροι και οι περιορισμοί του θεσμικού πλαισίου που διέπει την εφαρμογή του Άξονα 4 του Π.Α.Α., ενώ στην περίπτωση τυχόν διαφοροποιήσεων θα τροποποιηθεί αντίστοιχα το τοπικό πρόγραμμα. Από τη δράση δεν θα δημιουργούνται έσοδα κατά τη διάρκεια και μετά την υλοποίηση. Χρηματοδοτικά στοιχεία (Συνολικό Κόστος Δημόσια Δαπάνη Ίδια Συμμετοχή) Συνολικό κόστος Δημόσια δαπάνη Ίδια συμμετοχή 86.600,00 86.600,00 0 Χρηματοδοτική βαρύτητα: Δημόσια Δαπάνη σε σχέση με τη Δημόσια Δαπάνη του Υπομέτρου 11,26% Δημόσια Δαπάνη σε σχέση με τη Δημόσια Δαπάνη του Μέτρου 1,90% Σκοπιμότητα και αιτιολόγηση της χρηματοδοτικής βαρύτητας της υποδράσης σε σχέση με τα αποτελέσματα της SWOT ανάλυσης και τους στόχους του τοπικού προγράμματος H χρηματοδοτική βαρύτητα της δράσης είναι μικρή, ωστόσο η δράση είναι σημαντική εφόσον τα κέντρα πληροφόρησης αποτελούν τους πυρήνες πληροφόρησης, που αποσκοπούν στη διάχυση της πληροφόρησης και ενημέρωσης του κοινού / επισκεπτών για όσα θέματα σχετίζονται με την τουριστική Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 23

εικόνα της περιοχής παρέμβασης (υποδομές, τοπικοί παραγωγοί, υπηρεσίες, κλπ). Τα κέντρα θα περιλαμβάνουν επίσης πληροφόρηση και για εναλλακτικό τουρισμό, για θεματικές διαδρομές, για τη γαστρονομία της περιοχής. Τέτοια κέντρα ενημέρωσης (με τις πληροφορίες που αναφέρονται παραπάνω) δεν υπάρχουν σε όλα τα νησιά της περιοχής. Με τον τρόπο αυτό θα δοθεί η ευκαιρία στους επισκέπτες να δούν τα νησιά από εντελώς διαφορετική σκοπιά και να τους προσελκύσει το ενδιαφέρον να ανακαλύψουν νέα τουριστικά προϊόντα και σε άλλες εποχές του χρόνου και όχι μόνο το καλοκαίρι. Η δράση ανταποκρίνεται στους στόχους του προγράμματος για τον εμπλουτισμό και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος, για την ανάδειξη του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς, για την προώθηση της ποιότητας στην παροχή υπηρεσιών. Περιοχή εφαρμογής της δράσης (σε επίπεδο Δήμου/Κοινότητας) και αιτιολόγησή της σε σχέση με τα στοιχεία της υφιστάμενης κατάστασης, της SWOT ανάλυσης, καθώς και τους στόχους και τη στρατηγική του τοπικού προγράμματος Περιοχή εφαρμογής της δράσης θα είναι όλα τα νησιά της περιοχής παρέμβασης γιατί αφ ενός δεν διαθέτουν τοπικά κέντρα τουριστικής πληροφόρησης, αφετέρου δεν διαθέτουν κέντρα πληροφόρησης με την έννοια που προσδιορίστηκε παραπάνω. Τα κέντρα, ανεξάρτητα με το νησί στο οποίο θα δημιουργηθούν, θα δίνουν πληροφορίες για ολόκληρη την περιοχή παρέμβασης. Εκτιμάται ότι θα συμβάλλουν στην προώθηση μιας διαφορετικής (από τη μέχρι σήμερα γνωστή) εικόνας των νησιών. Δικαιούχοι ΟΤΑ, τα νομικά τους πρόσωπα και άλλοι φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, Επιμελητήρια με καταστατικό σκοπό την υλοποίηση αντίστοιχων έργων δημόσιου χαρακτήρα και ιδιωτικοί φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με καταστατικό σκοπό την υλοποίηση αντίστοιχων έργων δημόσιου χαρακτήρα. Περιγραφή της συνέργιας της δράσης με άλλες προτεινόμενες στο πλαίσιο του σχεδίου Η δράση συνεργεί με όλες τις δράσεις του παρόντος υπομέτρου 313 καθώς και άλλων Υπομέτρων (123, 312) που αφορούν στην ίδρυση, εκσυγχρονισμό και λειτουργία επιχειρήσεων όλων των κλάδων καθώς και σε ενέργειες αξιοποίησης των πλεονεκτημάτων της περιοχής παρέμβασης εφόσον τα τοπικά κέντρα τουριστικής πληροφόρησης θα είναι σε θέση να δίνουν πληροφορίες για τις ενέργειες αυτές. Επίσης συνέργεια υπάρχει και με τις δράσεις των υπομέτρων 321 και 323 δεδομένου ότι αναφέρονται σε αξιοθέατα, πολιτιστικούς πόρους, μουσεία, εκδηλώσεις που θα προβάλλονται από τα κέντρα τουριστικής πληροφόρησης. Περιγραφή του καινοτόμου χαρακτήρα (εφόσον υπάρχει) και προϋποθέσεις / διαδικασία για την εφαρμογή του Η καινοτομία της δράσης συνίσταται στα εξής: Καταρχήν στην οργάνωση και διάχυση όλης της πληροφορίας σχετικά με το τουριστικό προφίλ των περιοχών σε μία δομή (τοπικά κέντρα τουριστικής πληροφόρησης), που οδηγεί στην αμεσότητα των παρεχόμενων πληροφοριών, στη διευκόλυνση των «χρηστών» και στη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας της ενημέρωσης. Στην χρήση σύγχρονων τεχνολογιών και μέσων οι οποίες θα επιτρέπουν την ταχύτητα στην παροχή των πληροφοριών από τα κέντρα προς όλους τους ενδιαφερόμενους, αλλά και στην ικανότητα άμεσης επικαιροποίησης των πληροφοριών, λόγω της σύνδεσης των κέντρων με τους παρόχους των υπηρεσιών (π.χ. σύνδεση με ξενοδοχεία για απευθείας ενημέρωση των τιμών στην ιστοσελίδα του κέντρου). Στη χρήση CD/DVD για την καλύτερη προβολή της περιοχής στους επισκέπτες. Επίσης ο καινοτόμος χαρακτήρας της δράσης προκύπτει από την εφαρμογή των κατευθύνσεων της μελέτης καθορισμού θαλάσσιων & χερσαίων διαδρομών για την ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμούκυριότερα σημεία των διαδρομών, την τήρηση των προδιαγραφών ποιότητας των κέντρων τουριστκής πληροφόρησης και την ένταξή τους στο (άτυπο μέχρι σήμερα) Τοπικό Σύμφωνο Ποιότητας καθώς και από την πριμοδότηση προτάσεων των δυνητικών δικαιούχων που προβλέπουν τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με σκοπό την ίδια κατανάλωση, κλπ. Αναμενόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον όπως προέκυψε από την bottom up διαδικασία Κατά τις διαδικασίες διαβούλευσης εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από αρκετά νησιά της περιοχής παρέμβασης. Προβλεπόμενος αριθμός παρεμβάσεων (δείκτης εκροών) Ο αριθμός έργων που θα χρηματοδοτηθούν, ανέρχεται σε 2. Αναπτυξιακή Εταιρεία Κυκλάδων Α.Ε. 24