ιαχρονικές Τάσεις Απασχόλησης Ξένου Εργατικού υναµικού από τις Επιχειρήσεις της Κύπρου 2 0 0 0-2 0 0 3
ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Βασική επιδίωξη της µελέτης είναι η εξέταση των διαχρονικών τάσεων απασχόλησης ξένου εργατικού δυναµικού από τις επιχειρήσεις της Κύπρου κατά την περίοδο 2000-2003 µε απώτερο στόχο το σχηµατισµό µιας ολοκληρωµένης, πρόσφατης και έγκυρης εικόνας αναφορικά µε την απασχόληση του ξένου εργατικού δυναµικού στην Κύπρο. ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΞΕΝΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ Το ξένο εργατικό δυναµικό στην Κύπρο κατά την περίοδο 2000-2003 παρουσίασε επίσης σηµαντική αύξηση (56,6). Ειδικότερα, το 2000 οι ξένοι εργαζόµενοι ήταν 26.953 ενώ το 2003 έφτασαν στους 42.215. Κατά συνέπεια σηµαντική άνοδος παρατηρήθηκε και στο ποσοστό των ξένων εργαζοµένων, το οποίο από 9,2 το 2000 ανήλθε στο 12,9 το 2003. 60.000 ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 3 ΑΡΙΘΜΟ Σ ΞΕΝΟ Υ ΕΡΓΑΤΙΚΟ Υ ΥΝΑΜΙΚΟΥ Την περίοδο 2000-2003 οι επιχειρήσεις που απασχολούσαν ξένο εργατικό δυναµικό παρουσίασαν σηµαντική αύξηση (47,6). Συγκεκριµένα, το 2000 ο αριθµός τους έφτανε στις 14.484 ενώ το 2003 ανήλθε στις 21.379. Αυτό είχε ως αποτέλεσµα το ποσοστό των επιχειρήσεων µε ξένο εργατικό δυναµικό να αυξηθεί στο 51,9 το 2003 από 42,1 το 2000. 50.000 40.000 30.000 26.953 32.285 37.476 42.215 30.000 ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 1 ΑΡΙΘΜΟ Σ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΞΕΝΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ 20.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 14.484 16.772 19.006 21.379 2000 2001 2002 2003 10.000 20 2000 2001 2002 2003 ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 4 ΠΟ ΣΟ ΣΤΟ ΞΕΝΟ Υ ΕΡΓΑΤΙΚΟ Υ ΥΝΑΜΙΚΟΥ 60 50 ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 2 ΠΟ ΣΟ ΣΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΞΕΝΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ 45,7 48,9 51,9 15 10 9,2 10,4 11,9 12,9 42,1 40 5 2000 2001 2002 2003 30 2000 2001 2002 2003
ΡΥΘΜΟΙ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΞΕΝΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ Η µέση ετήσια αριθµητική µεταβολή των επιχειρήσεων που εργοδοτούσαν ξένο εργατικό δυναµικό την περίοδο 2000-2003 ήταν 2.300 περίπου επιχειρήσεις. Επισηµαίνεται ότι ο µέσος ετήσιος ρυθµός µεταβολής των συγκεκριµένων επιχειρήσεων κατά την ίδια περίοδο ανήλθε στο 13,9. Παρουσιάζεται όµως πτωτική τάση στον ετήσιο ρυθµό µεταβολής των επιχειρήσεων µε ξένο εργατικό δυναµικό. Η µέση ετήσια αριθµητική µεταβολή του ξένου εργατικού δυναµικού την περίοδο 2000-2003 ήταν 5.100 περίπου άτοµα. Επισηµαίνεται ότι ο µέσος ετήσιος ρυθµός µεταβολής των ξένων εργαζοµένων κατά την ίδια περίοδο έφτασε στο 16,1. Παρουσιάζεται όµως πτωτική τάση στον ετήσιο ρυθµό µεταβολής του ξένου εργατικού δυναµικού. 8.000 ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 7 ΕΤΗΣΙΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟ ΛΗ ΞΕΝΟ Υ ΕΡΓΑΤΙΚΟ Υ ΥΝΑΜΙΚΟ Υ 4.000 ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 5 ΕΤΗΣΙΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟ ΛΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΞΕΝΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ 6.000 5.332 5.191 4.739 3.000 2.288 2.234 2.373 4.000 2.000 1.000 2.000 2000-2001 2001-2002 2002-2003 20 0 2000-2001 2001-2002 2002-2003 ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 6 ΕΤΗΣΙΟ Σ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟ ΛΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΞΕΝΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ 30 ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 8 ΕΤΗΣΙΟ Σ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟ ΛΗΣ ΞΕΝΟ Υ ΕΡΓΑΤΙΚΟ Υ ΥΝΑΜΙΚΟΥ 19,8 20 16,1 12,6 15,8 15 10 13,3 12,5 0 2000-2001 2001-2002 2002-2003 10 2000-2001 2001-2002 2002-2003
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΞΕΝΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΣΕ ΤΟΜΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Στους περισσότερους τοµείς οικονοµικής δραστηριότητας σηµειώθηκε αύξηση στον αριθµό των επιχειρήσεων µε ξένο εργατικό δυναµικό την περίοδο 2000-2003 µε πολύ σηµαντική αύξηση να παρατηρείται στις (69,4). Επίσης, το ποσοστό των επιχειρήσεων µε ξένους εργαζόµενους κυµαινόταν σε όλους τους τοµείς οικονοµικής δραστηριότητας σε ψηλά επίπεδα. ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 9 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΞΕΝΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΣΕ ΤΟ ΜΕΙΣ Ο ΙΚΟ ΝΟ ΜΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟ 2000 ΚΑΙ ΤΟ 2003 Εµπόριο και επιδιορθώσεις 1.460 2.063 1.121 1.513 1.055 1.416 893 1.095 509 862 7.798 12.320 Ο αριθµός των ξένων εργαζοµένων κινήθηκε ανοδικά σε όλους σχεδόν τους τοµείς οικονοµικής δραστηριότητας την περίοδο 2000-2003 µε τη σηµαντικότερη µε διαφορά αύξηση να εµφανίζεται στις (111,3). Πρόσθετα, αξιόλογα είναι τα ποσοστά που συγκροτούν οι ξένοι εργαζόµενοι σε σηµαντικούς για την κυπριακή οικονοµία τοµείς οικονοµικής δραστηριότητας. Εµπόριο και επιδιορθώσεις ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 11 ΑΡΙΘΜΟΣ ΞΕΝΟ Υ ΕΡΓΑΤΙΚΟ Υ ΥΝΑΜΙΚΟ Υ ΣΕ ΤΟ ΜΕΙΣ Ο ΙΚΟ ΝΟ ΜΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟ 2000 ΚΑΙ ΤΟ 2003 1.939 2.219 2.726 2.676 3.232 4.097 3.921 4.681 5.258 7.993 8.134 12.523 0 3.000 6.000 9.000 12.000 15.000 0 3.000 6.000 9.000 12.000 15.000 ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 10 ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΞΕΝΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΣΕ ΤΟ ΜΕΙΣ Ο ΙΚΟ ΝΟ ΜΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟ 2000 ΚΑΙ ΤΟ 2003 96,0 97,4 ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 12 ΠΟΣΟΣΤΟ ΞΕΝΟ Υ ΕΡΓΑΤΙΚΟ Υ ΥΝΑΜΙΚΟΥ ΣΕ ΤΟ ΜΕΙΣ Ο ΙΚΟ ΝΟ ΜΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟ 2000 ΚΑΙ ΤΟ 2003 18,6 28,2 95,1 96,9 85,7 90,3 14,4 19,4 48,8 60,5 24,0 30,3 22,8 Άλλες δραστηριότητες υπηρεσιών 28,0 19,3 26,5 0 20 40 60 80 100 Εµπόριο και επιδιορθώσεις 6,7 11,7 7,1 10,9 5,1 7,8 0 20 40 60 80 100
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΞΕΝΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΚΑΤΑ ΜΕΓΕΘΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ Οι περισσότερες επιχειρήσεις µε ξένους εργαζόµενους έχουν µέγεθος 1 άτοµο, κάτι που οφείλεται σε σηµαντικό βαθµό στα. Επισηµαίνεται ότι το ποσοστό των επιχειρήσεων µε ξένους εργαζόµενους αυξάνεται σηµαντικά όσο µεγαλώνει το µέγεθος της επιχείρησης, µε µοναδική εξαίρεση τις επιχειρήσεις µε µέγεθος 1 άτοµο. 1 2.221 2-4 3.198 10-49 1.598 2.016 1.420 5-9 1.985 418 50-249 429 48 250 + 53 ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 13 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΞΕΝΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΚΑΤΑ ΜΕΓΕΘΟ Σ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΤΟ 2000 ΚΑΙ ΤΟ 2003 8.779 0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 13.698 14.484 21.379 Η πλειοψηφία του ξένου εργατικού δυναµικού εργοδοτείται σε επιχειρήσεις µε µέγεθος 1 άτοµο, κάτι που οφείλεται σε σηµαντικό βαθµό στους ξένους εργαζόµενους στα. Επισηµαίνεται ότι, µε εξαίρεση τις επιχειρήσεις µε µέγεθος 1 άτοµο, το ποσοστό των ξένων εργαζοµένων στα διάφορα µεγέθη επιχειρήσεων κυµαίνεται περίπου στα ίδια επίπεδα σε όλα τα µεγέθη. 1 10-49 50-249 2-4 5-9 250+ ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 15 ΑΡΙΘΜΟΣ ΞΕΝΟ Υ ΕΡΓΑΤΙΚΟ Υ ΥΝΑΜΙΚΟ Υ ΚΑΤΑ ΜΕΓΕΘΟ Σ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΤΟ 2000 ΚΑΙ ΤΟ 2003 6.257 4.246 6.328 3.176 4.890 2.767 4.425 1.727 3.535 8.780 9.336 13.701 26.953 42.215 0 10.000 20.000 30.000 40.000 50.000 250 + ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 14 ΠΟ ΣΟ ΣΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΞΕΝΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΚΑΤΑ ΜΕΓΕΘΟ Σ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΤΟ 2000 ΚΑΙ ΤΟ 2003 100,0 100,0 1 ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 16 ΠΟΣΟΣΤΟ ΞΕΝΟ Υ ΕΡΓΑΤΙΚΟ Υ ΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΑΤΑ ΜΕΓΕΘΟ Σ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΤΟ 2000 ΚΑΙ ΤΟ 2003 16,6 22,2 50-249 87,3 89,0 10-49 9,3 11,4 10-49 63,2 72,2 5-9 7,9 11,1 52,4 1 62,5 37,6 5-9 48,1 20,5 2-4 27,0 42,1 51,9 0 20 40 60 80 100 50+ 2-4 6,8 11,0 6,3 9,1 9,2 12,9 0 20 40 60 80 100
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΞΕΝΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΚΑΤΑ ΕΠΑΡΧΙΑ Ο αριθµός των επιχειρήσεων µε ξένο εργατικό δυναµικό παρουσίασε σηµαντικές διαδοχικές αυξήσεις σε όλες τις επαρχίες την περίοδο 2000-2003, µε τη µεγαλύτερη µάζα επιχειρήσεων να βρίσκεται στη Λευκωσία (43,7 το 2003). Επισηµαίνεται ότι το ποσοστό των επιχειρήσεων µε ξένους εργαζόµενους κυµαίνεται στα ίδια περίπου ψηλά επίπεδα σε όλες τις επαρχίες, µε την Πάφο όµως να συγκεντρώνει το µεγαλύτερο ποσοστό (60,4 το 2003). Το ξένο εργατικό δυναµικό σηµείωσε αύξηση σε όλες τις επαρχίες την περίοδο 2000-2003 µε το µεγαλύτερο όγκο να απασχολείται στη Λευκωσία (42,3 το 2003). Επισηµαίνεται ότι το ποσοστό των ξένων εργαζοµένων σε όλες τις επαρχίες κινήθηκε ανοδικά µε τη Λάρνακα και την Πάφο να εµφανίζουν το µεγαλύτερο ποσοστό το 2003. ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 19 ΑΡΙΘΜΟΣ ΞΕΝΟ Υ ΕΡΓΑΤΙΚΟ Υ ΥΝΑΜΙΚΟ Υ ΚΑΤΑ ΕΠΑΡΧΙΑ ΠΟΥ ΕΡΓΑΖΟ ΝΤΑΝ ΤΟ 2000 ΚΑΙ ΤΟ 2003 Λευκωσία Λεµεσός Λάρνακα Πάφος Αµµόχωστος ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 17 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΞΕΝΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΚΑΤΑ ΕΠΑΡΧΙΑ ΤΟ 2000 ΚΑΙ ΤΟ 2003 1.845 2.844 1.352 2.312 850 1.211 3.992 5.663 6.445 9.349 Λευκωσία Λεµεσός Πάφος Λάρνακα Αµµόχωστος 7.014 3.258 6.784 3.168 4.742 1.878 2.792 11.635 10.029 17.868 26.953 42.215 14.484 21.379 0 10.000 20.000 30.000 40.000 50.000 Πάφος 0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 18 ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕ ΞΕΝΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΚΑΤΑ ΕΠΑΡΧΙΑ ΤΟ 2000 ΚΑΙ ΤΟ 2003 48,6 60,4 Λάρνακα Πάφος ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 20 ΠΟΣΟΣΤΟ ΞΕΝΟ Υ ΕΡΓΑΤΙΚΟ Υ ΥΝΑΜΙΚΟΥ ΚΑΤΑ ΕΠΑΡΧΙΑ ΠΟΥ ΕΡΓΑΖΟ ΝΤΑΝ ΤΟ 2000 ΚΑΙ ΤΟ 2003 11,9 14,1 21,7 21,4 Λευκωσία 44,0 53,7 Λευκωσία 9,5 13,3 Αµµόχωστος 41,4 50,6 Λεµεσός 9,5 11,5 Λεµεσός Λάρνακα 37,5 39,8 42,1 48,6 48,0 0 20 40 60 80 100 51,9 4,0 Αµµόχωστος 5,4 9,2 12,9 0 20 40 60 80 100
ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΞΕΝΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΥΝΑΜΙΚΟΥ ΑΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Ο µέσος όρος ξένων εργαζοµένων ανά επιχείρηση µε ξένο εργατικό δυναµικό σηµείωσε αύξηση στους περισσότερους τοµείς οικονοµικής δραστηριότητας ανάµεσα στο 2000 και το 2003 φτάνοντας τα 2 άτοµα ανά επιχείρηση. Οι περισσότεροι ξένοι εργαζόµενοι ανά επιχείρηση εντοπίζονται στην Εκπαίδευση (5,9 άτοµα το 2003), στα (5,4 άτοµα το 2003), στις (4,8 άτοµα το 2003) και στη (3,6 άτοµα το 2003). ΣΧΕ ΙΑΓΡΑΜΜΑ 21 ΜΕΣΟ Σ ΟΡΟΣ ΞΕΝΟ Υ ΕΡΓΑΤΙΚΟ Υ ΥΝΑΜΙΚΟ Υ ΑΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΣΤΟ ΥΣ ΤΟ ΜΕΙΣ Ο ΙΚΟ ΝΟ ΜΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟ ΤΗΤΑΣ ΤΟ 2000 ΚΑΙ ΤΟ 2003 Εκπαίδευση 5,7 5,9 4,7 5,4 3,8 4,8 3,0 3,6 Χρηµατοπιστωτικοί οργανισµοί Υγεία και κοινωνική µέριµνα Μεταφορές, αποθήκευση και επικοινωνίες 2,6 2,5 2,5 2,7 2,1 2,3 3,0 3,1 Εµπόριο και επιδιορθώσεις 1,9 2,3 Άλλες δραστηριότητες υπηρεσιών Ακίνητη περιουσία και επιχειρηµατικές δραστηριότητες 2,1 2,1 1,9 2,1 1,0 1,0 1,9 2,0 0 1 2 3 4 5 6 7 Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου υναµικού (ΑνΑ ) Αναβύσσου 2, 2025 Στρόβολος, Τ.Θ. 25431, 1392 Λευκωσία, Κύπρος Τηλέφωνο: 22515000, Τηλεοµοιότυπο: 22496949 Ιστοσελίδα: www.hrdauth.org.cy Ηλεκτρονικό ταχυδροµείο: hrda@hrdauth.org.cy