1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. Τι είναι Βιολογία ορίζουν τι είναι Βιολογία, τι μελετά και τι μεθόδους χρησιμοποιούν οι Βιολόγοι στη μελέτη των οργανισμών. χρησιμοποιούν την επιστημονική μέθοδο χρησιμοποιούν και να ερμηνεύουν πίνακες και διαγράμματα για τη σύνταξη μιας επιστημονικής αναφοράς. - παραδείγματα επιστημονικής μεθόδου - παρατήρηση και απλός σχεδιασμός αντικειμένων - χρήση και ανάλυση διαγραμμάτων και πινάκων 1.. Επαγγέλματα σχετικά με τη Βιολογία κατανοούν ότι ο Βιολόγος δεν είναι πάντα ερευνητής, αλλά ότι οι Βιολόγοι δραστηριοποιούνται και σε άλλα επαγγέλματα που σχετίζονται με τη Βιολογία αναφέρουν τέτοια επαγγέλματα και τη σχέση τους με τον ανάλογο κλάδο της Βιολογίας αναφέρουν βιομηχανίες που χρησιμοποιούν βιολογικές μεθόδους στην παραγωγή των προϊόντων τους. - αναφορά διαφόρων επαγγελμάτων σχετικών με τη Βιολογία - διεξαγωγή μικρής έρευνας και καταγραφή επαγγελμάτων και βιομηχανιών που σχετίζονται με Βιολογικές επιστήμες 1.3. Βιολογία και Περιβάλλον. Βιοηθική κατανοούν ότι η Βιολογία έχει άμεση εφαρμογή στην καθημερινή μας ζωή (διατροφή, χόμπυ ) συνειδητοποιήσουν ότι η απειλή του περιβάλλοντος δεν είναι μόνο τοπική υπόθεση αλλά παγκόσμια κατανοούν ότι περιβάλλον και ανθρώπινη δραστηριότητα είναι αλληλένδετα και έχουν άμεση επίδραση στη βιόσφαιρα κατανοούν ότι η ρύπανση της ατμόσφαιρας σχετίζεται αλυσιδωτά και με άλλες περιβαλλοντικές αλλαγές ευαισθητοποιηθούν για να είναι ενεργοί πολίτες με άποψη σε θέματα περιβάλλοντος. - παραδείγματα ρύπανσης - συζήτηση με λύση προβλήματος - χρήση βιντεοταινίας - εισηγήσεις για μείωση ρύπανσης - διεξαγωγή έρευνας για να εντοπίσουν τοπικά αν υπάρχει ρύπανση
1.4. Μελετώντας μικρά αντικείμενα κατανοούν τι σημαίνει μεγέθυνση και κλίμακα αναγνωρίζουν διάφορα είδη μικροσκοπίων κατανοούν τη σχέση μεγέθυνσης του μικροσκοπίου με το πραγματικό μέγεθος γνωρίζουν τι σημαίνει μικροσκοπικό παρασκεύασμα και τι μικροτόμος. - μελέτη παρασκευασμάτων σε οπτικό μικροσκόπιο και στερεοσκόπιο - μετρήσεις και χρήση κλίμακας - συζήτηση για την εκμετάλλευση των ζώων σε πειράματα 1.5. Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των ζωντανών οργανισμών αναγνωρίζουν ότι οι ζωντανοί οργανισμοί χαρακτηρίζονται από εκδηλώσεις, όπως η κίνηση, η πρόσληψη και αποβολή ουσιών, η αύξηση, η αναπαραγωγή, η ερεθιστικότητα και η κυτταρική οργάνωση ταξινομούν τις εκδηλώσεις της ζωής κατανοούν ότι οι εκδηλώσεις αυτές είναι κοινές σε όλους τους οργανισμούς, έστω και αν δεν είναι πάντα εμφανείς. - χρήση παραδειγμάτων για αναγνώριση των χαρακτηριστικών της ζωής που άλλα είναι εμφανή και άλλα όχι - εκτέλεση μικρών πειραμάτων, π.χ. με φυτά (τακτισμοί, σπαργή ) - διάκριση διαφορών μεταξύ οργανικών και ανόργανων σωμάτων που παρουσιάζουν παρόμοιες εκδηλώσεις
ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ.1. Τρόφιμα και διατροφή.. Τρόφιμα,τα καύσιμα της ζωής κατανοούν γιατί είναι αναγκαία η πρόσληψη τροφής από τους οργανισμούς γνωρίζουν τις θρεπτικές ουσίες που συναντώνται στις τροφές και να τις ταξινομούν σε κατηγορίες ανάλογα με τη χημική σύσταση και την αξιοποίηση από τον οργανισμό κατανοούν τη σημασία της ισορροπημένης διατροφής (σημασία της διαιτολογίας) σε αντίθεση με τα αποτελέσματα από κακή διατροφή γνωρίζουν τη σημασία των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων και τι προκαλεί η έλλειψή τους να είναι ενημερωμένοι για τα «πρόσθετα» στα τρόφιμα αναπτύξουν σωστές διατροφικές συνήθειες. κατανοούν τη σχέση τροφής και ενέργειας αναγνωρίζουν ότι το ποσό της ενέργειας που αποδίδουν τα διάφορα είδη τροφής είναι διαφορετικό γνωρίζουν ότι η ενέργεια που χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός ημερησίως εξαρτάται από το φύλο και τα είδη των δραστηριοτήτων που εκτελεί γνωρίζουν πώς και πότε τα άτομα γίνονται παχύσαρκα ή λιπόσαρκα και ποιες είναι οι επιπτώσεις ευαισθητοποιηθούν στους διάφορους τρόπους δίαιτας για προστασία της υγείας τους εκτιμήσουν το ρόλο των φυτικών τροφών-ινών στη διασφάλιση της υγείας εξηγούν τι είναι βουλιμία και τι είναι ανορεξία ευαισθητοποιηθούν για θέματα υποσιτισμού σε παγκόσμια κλίμακα - ανιχνεύσεις αμύλου, γλυκόζης, πρωτεϊνών, λιπών και νερού - συζητήσεις για τη διατροφή στο σημερινό κόσμο, για τη χορτοφαγία - λίγη ιστορία - χρήση πινάκων και σχεδιαγραμμάτων από έρευνες για τη διατροφή - μικρές έρευνες από τους ίδιους τους μαθητές για τις διατροφικές μας συνήθειες - μεσογειακή δίαιτα - πείραμα που να συσχετίζει την τροφή με την αποβολή ενέργειας - χρήση πινάκων για θερμίδες - χρήση πινάκων και γραφικών παραστάσεων για το ιδανικό βάρος και τη σχέση του βάρους με ασθένειες - ετοιμασία σωστού διαιτολογίου 4 Βιβλίο αναφοράς: Βιολογία Β Εν.Λ. Θετ. Κατ., σελ. 115-19 : μελέτη από τον καθηγητή, επιλογή και αναδιάρθρωση της σειράς σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα.
.3. Πέψη των τροφών αναγνωρίζουν τα διάφορα όργανα του πεπτικού συστήματος, να προσδιορίζουν τη θέση τους και να συσχετίζουν τη δομή με τη λειτουργία τους περιγράφουν αδρομερώς την πορεία της πέψης των τροφών κατα κατηγορίες στα διάφορα τμήματα του πεπτικού σωλήνα διακρίνουν τα μέρη του πεπτικού σωλήνα που είναι υπεύθυνα για την απορρόφηση των διάφορων συστατικών της τροφής κατανοούν τη δράση και τη σημασία των αδένων του πεπτικού συστήματος. - πίνακες - χάρτες - προπλάσματα - πειράματα με ένζυμα (π.χ. χολή λίπη) - αναγνώριση διάφορων τμημάτων και οργάνων του πεπτικού σωλήνα - αξιοποίηση Η/Υ και CD 1.4. Φροντίζοντας τα δόντια μας γνωρίζουν την κατασκευή και ανατομία των δοντιών και πώς ταξινομούνται γνωρίζουν πότε εμφανίζεται κάθε κατηγορία δοντιών κατανοούν τη σημασία της φροντίδας των δοντιών και τη σχέση που έχει η διατροφή για την κατάστασή τους γνωρίζουν τις ασθένειες των δοντιών και κατανοούν οτι η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία ευαισθητοποιηθούν για τακτική επίσκεψη στον οδοντίατρο. - διαφάνειες, εικόνες και σχεδιαγράμματα δοντιού γερού και χαλασμένου - επίδειξη πώς γίνεται η περιποίηση των δοντιών - συζήτηση για το πότε είναι καλή μια οδοντόβουρτσα 1
3 ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 3.1. Πώς αναπνέουμε κατανοούν γιατί είναι σημαντική η λειτουργία της αναπνοής να γνωρίζουν τη δομή των αναπνευστικών οργάνων και να κατανοούν το ρόλο τους στην αναπνευστική λειτουργία γνωρίζουν το μηχανισμό εισπνοής και εκπνοής κατανοούν το πώς ελέγχεται η αναπνοή μας περιγράφουν την πορεία των αερίων της αναπνοής στον οργανισμό προσδιορίζουν τη λειτουργική σχέση αναπνευστικού και κυκλοφορικού συστήματος συνδέουν τη δομή των τριχοειδών με την ανταλλαγή των αερίων της αναπνοής κατανοούν το μηχανισμό της παραγωγής της φωνής. - πειραματική απόδειξη κατακράτησης οξυγόνου και αποβολής διοξειδίου του άνθρακα κατά τη λειτουργία της αναπνοής - χρήση διαφανειών, πινάκων - χρήση σπιρομέτρου για τη μέτρηση του όγκου του αναπνεόμενου αέρα και κατασκευή πινάκων - πρώτες βοήθειες - τεχνητή αναπνοή - τεχνική απόφραξης της αεροφόρου οδού από ξένο σώμα 3.. Κάπνισμα και υγεία γνωρίζουν τους παράγοντες που επηρεάζουν την ομαλή λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος ευαισθητοποιηθούν για της επιπτώσεις στον οργανισμό που προέρχονται από το κάπνισμα ονομάζουν ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος που προκαλούνται απο μικροοργανισμούς σχηματίσουν γνώμη και να αποκτήσουν γνώση σχετικά με την επίδραση του τρόπου ζωής στη λειτουργία του αναπνευστικού συστήματος. - παραδείγματα που αποδεικνύουν τη σχέση του τρόπου ζωής του ατόμου με τη λειτουργία αναπνευστικού συστήματος - χρήση συσκευής καπνίσματος - διαγράμματα και πίνακες που δείχνουν τη σχέση θνησιμότητας και καπνίσματος 1 Βιβλίο αναφοράς: Βιολογία Β Εν.Λ. Θετ. Κατ., σελ. 165-176: μελέτη από τον καθηγητή, επιλογή και αναδιάρθρωση της σειράς σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα.
4 ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 4.1 Η καρδιά και η κυκλοφορία του αίματος γνωρίζουν τα διάφορα μέρη του κυκλοφορικού συστήματος γνωρίζουν τη δομή και λειτουργία της καρδιάς και των αγγείων γνωρίζουν τα διάφορα συστατικά του αίματος και το ρόλο του καθενός στην ομαλή λειτουργία του οργανισμού γνωρίζουν τους παράγοντες που επηρεάζουν την ομαλή λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος και να ερμηνεύουν τον τρόπο δράσης τους διαμορφώνουν θετικές στάσεις για την ομαλή λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος - αναφορά στην καρδιακή προσβολή και πρώτες βοήθειες - μέτρηση σφυγμών και αρτηριακής πίεσης - ερωτήσεις και χρήση σχετικού CD-ROM - να παρακολουθούν επιφανειακά τις φλέβες ( πείραμα του Harvey για τις φλέβες ) - χρήση CD για μελέτη της πορείας του αίματος 4. Αίμα το «ζωντανό» υγρό αναφέρουν τα αιμοποιητικά όργανα γνωρίζουν τα διάφορα συστατικά του αίματος και το ρόλο του καθενός στην ομαλή λειτουργία του οργανισμού περιγράφουν την πορεία της κυκλοφορίας του αίματος στον οργανισμό με σκοπό τη μεταφορά θρεπτικών συστατικών και οξυγόνου στους ιστούς και απομάκρυνση των άχρηστων ουσιών από αυτούς γνωρίζουν τη σημασία της αιμοσφαιρίνης για τη μεταφορά του οξυγόνου και του διοξειδίου του άνθρακα προσδιορίζουν το ρόλο των λευκοκυττάρων στην άμυνα του οργανισμού - έτοιμα μικροσκοπικά παρασκευάσματα αίματος ή διαφάνειες - πειραματικός προσδιορισμός ομάδων αίματος και Rhesus - λίγη ιστορία για τις ομάδες αίματος - πρώτες βοήθειες σε περίπτωση αιμορραγίας Βιβλίο αναφοράς: Βιολογία Β Εν.Λ. Θετ. Κατ. σελ. 135-158 Μελέτη από τον καθηγητή, επιλογή και αναδιάρθρωση της σειράς σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα.
γνωρίζουν αδρομερώς το μηχανισμό πήξης του αίματος γνωρίζουν και αναγνωρίζουν τις διάφορες ομάδες αίματος κατανοούν τον αντισωμικό και αντιγονικό χαρακτήρα των ομάδων αίματος 4.3 Ασκηση και φυσική κατάσταση κατανοούν τι σημαίνει «καλή φυσική κατάσταση» και τη σημασία της ευεξίας ευαισθητοποιηθούν και να αποκτήσουν ορθές στάσεις ζωής αφού κατανοήσουν ότι η καλή φυσική κατάσταση απομακρύνει τις ασθένειες - μετρήσεις καλής φυσικής κατάστασης - πίνακες και συζήτηση - πώς γίνεται η οξυγόνωση του οργανισμού πριν και μετά την άσκηση - μέτρηση σφυγμών σε αθλητή και μη αθλητή για σύγκριση 5 ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ 5.1 Νευρικό σύστημα γνωρίζουν τη σημασία του νευρικού συστήματος ως σύστημα ελέγχου και συντονισμού περιγράφουν το νευρικό κύτταρο γνωρίζουν τα μέρη του νευρικού συστήματος και τη λειτουργία τους κατανοούν τον τρόπο δημιουργίας και μεταβίβασης της νευρικής ώσης προσδιορίζουν τους τελικούς αποδέκτες της νευρικής ώσης ( μύες, αδένες ) - αναγνώριση σε σχεδιαγράμματα των μερών του νευρικού συστήματος και των νευρικών κυττάρων - πρόκληση διαφόρων αντανακλαστικών (π.χ γόνατο,αστράγαλος, ανοιγόκλειμα ματιών, κατάποση ) και περιγραφή διαδρομής νευρικής ώσης για κάθε περίπτωση Βιβλίο αναφοράς: 5.1 Βιολογία Β Εν.Λ. Θετ. Κατ. σελ. 17-35. Μελέτη από τον καθηγητή, επιλογή και αναδιάρθρωση της σειράς σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα.
γνωρίζουν τις περιοχές που εδράζονται τα κέντρα ελέγχου των βασικών λειτουργιών του οργανισμού κατανοούν το ρόλο των συνάψεων και των νευροδιαβιβαστών στη μεταβίβαση των νευρικών ώσεων γνωρίζουν διάφορες ασθένειες που έχουν σχέση με τη δυσλειτουργία του νευρικού συστήματος περιγράφουν τα μέρη του περιφερικού και κεντρικού νευρικού συστήματος - πρώτες βοήθειες σε περίπτωση λιποθυμίας 5. Χημικές ουσίες και εγκέφαλος κατανοήσουν τι σημαίνει εξάρτηση και ποιές ουσίες προκαλούν εξάρτηση γνωρίζουν γιατί οι ουσίες εξάρτησης είναι επικίνδυνες κατανοήσουν πόσο εύκολο είναι η συνήθεια να γίνει εξάρτηση και πόσο δύσκολη είναι μετά η αποτοξίνωση γνωρίζουν τις επιπτώσεις από υπερβολική χρήση ουσιών, καθώς και τις αλλαγές στη συμπεριφορά του εξαρτημένου ατόμου - πίνακες που δείχνουν τη σχέση αλκοόλ μέθης - πίνακες στατιστικών και μελέτη - διαφάνειες -3 5.3 Ορμόνες γνωρίζουν τι είναι οι αδένες κατατάσσουν τα διάφορα είδη αδένων ανάλογα με τον τρόπο λειτουργίας τους (ενδοκρινείς, εξωκρινείς, μικτοί ) κατανοούν τη σχέση ενδοκρινή αδένα και ορμόνης ονομάζουν κάποιους ενδοκρινείς αδένες και να επεξηγούν γιατί η υπόφυση είναι ο σημαντικότερος ενδοκρινής αδένας κατανοούν τη διαφορά δράσης της αδρεναλίνης από τις άλλες ορμόνες - μελέτη πινάκων για τη δράση των διαφόρων ορμονών - μικρές μελέτες για μια τουλάχιστο ορμονική πάθηση Βιβλίο αναφοράς: 5., 5.3 Βιολογία Β Εν.Λ. Θετ. Κατ. σελ. 57-61. Μελέτη από τον καθηγητή, επιλογή και αναδιάρθρωση της σειράς σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα.
διακρίνουν τον τρόπο ελέγχου των λειτουργιών του οργανισμού μέσω του νευρικού συστήματος και μέσω των ενδοκρινών αδένων γνωρίζουν τις επιπτώσεις από την υπερλειτουργία και υπολειτουργία των αδένων 5.4 Ομοιόσταση γνωρίζουν τι είναι η ομοιόσταση απαριθμούν ποιές παράμετροι είναι απαραίτητο να παραμένουν σταθερές στον οργανισμό γνωρίζουν με ποιους μηχανισμους ο οργανισμός επιτυγχάνει αυτή την ισορροπία ( σύστημα ανατροφοδότησης, αρνητική ανάδραση ) κατανοούν τη σημασία της ομοιόστασης και της ισορροπίας στον οργανισμό περιγράφουν τους ομοιοστατικούς μηχανισμούς όπως (η ρύθμιση θερμοκρασίας, η ρύθμιση της συγκέντρωσης της γλυκόζης στο αίμα κ.α. ) κατανοήσουν ότι ομοιόσταση είναι διαδικασία που δεν αφορά μόνο τον οργανισμό αλλά και άλλες καθημερινές δραστηριότητες όπως (η ισορροπία στην οικονομία, στο περιβάλλον) και ότι είναι μια αυτορυθμιζόμενη λειτουργία - σύλληψη, σχεδιασμός και παρουσίαση ενός σταθερού αυτορυθμιζόμενου συστήματος (θερμοκρασίας νερού π.χ) 5.5 Όργανα ομοιόστασης κατανοούν το ρόλο του δέρματος στον έλεγχο της θερμοκρασίας γνωρίζουν τα αποτελέσματα σε περιπτώσεις υποθερμίας ή πυρετού Γνωρίζουν τι σημαίνει ωσμωρύθμιση, τα ωσμωρυθμιστικά όργανα και πώς λειτουργούν - μέτρηση της θερμοκρασίας του σώματος κάθε 5 λεπτά για 30 λεπτά σε διάφορες συνθήκες, γραφική παράσταση και σχολιασμός των αποτελεσμάτων Βιβλίο αναφοράς: 5.4, 5.5 Βιολογία Β Εν.Λ. Θετ. Κατ. σελ. 64-70 Μελέτη από τον καθηγητή, επιλογή και αναδιάρθρωση της σειράς σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα.
5.6 Απέκκριση 5.7 Αισθήσεις Μάτι- Όραση Αυτί- Ακοή γνωρίζουν τα όργανα απέκκρισης του οργανισμού και τρόπους απέκκρισης των άχρηστων συστατικών γνωρίζουν τα όργανα του ουροποιητικού συστήματος και τη διαδρομή των ούρων γνωρίζουν την ανατομία του νεφρού καθώς και τη δομή και λειτουργία των νεφρώνων περιγράφουν τα στάδια σχηματισμού των ούρων στους νεφρούς διακρίνουν τη συμμετοχή των νεφρών στην ομοιόσταση (ωσμωρύθμιση ) και τον έλεγχο του νερού αναφέρουν τις πιο γνωστές βλάβες των νεφρών και τρόπους αντιμετώπισής τους γνωρίζουν τις κυριότερες αισθήσεις διακρίνουν τις αισθήσεις σε γενικές και ειδικές διακρίνουν μεταξύ αισθητηρίων οργάνων και υποδοχέων περιγράφουν και κατανοούν τα σημαντικότερα στάδια δημιουργίας μιας αίσθησης κατανοούν ότι οι πολύπλοκες λειτουργίες, όπως η συμπεριφορά, εξαρτώνται από τη συνεργασία διαφόρων συστημάτων του οργανισμού γνωρίζουν ότι οι υποδοχείς επιτρέπουν στον οργανισμό να αντιλαμβάνεται τις μεταβολές του περιβάλλοντος γνωρίζουν την ανατομία του ματιού και πώς λειτουργεί ονομάζουν διάφορες παθήσεις της όρασης και τρόπους αντιμετώπισής τους - χρήση προπλάσματος ανθρώπινου σώματος και νεφρού - διαφάνειες - ανατομία νεφρού σε πραγματικό υλικό - συγκριτικός πίνακας για νερό, πρωτεϊνες,άλατα, γλυκόζη και ουρία στο αίμα και ούρα - συζήτηση ή μικρές μελέτες για τον τεχνητό νεφρό και τη μεταμόσχευση νεφρού - χρήση Η/Υ και CD - διάφορες αλλαγές στο περιβάλλον και αναγνώριση ποιά ή ποιές αισθήσεις λειτουργούν κάθε φορά - αντανακλαστικά βλεφάρων και κόρης οφθαλμού - άσκηση για το τυφλό σημείο - αναγνώριση χρωμάτων - πώς βλέπουν οι τυφλοί (μέθοδος Braille) - μοντέρνες τεχνολογίες ( Laser ) -3 Βιβλίο αναφοράς: 5.6 Βιολογία Β Εν.Λ. Θετ. Κατ. σελ. 178-187. Μελέτη από τον καθηγητή, επιλογή και αναδιάρθρωση της σειράς σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα. 5.7 Βιολογία Β Εν.Λ. Θετ. Κατ. σελ. 37-54. Μελέτη από τον καθηγητή, επιλογή και αναδιάρθρωση της σειράς σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα
6 ΠΩΣ ΚΙΝΟΥΜΑΣΤΕ 6.1 ( Μυϊκό Ερειστικό ) γνωρίζουν και αναφέρουν τη χρησιμότητα του σκελετού στον ανθρώπινο οργανισμό καθώς και τη συνεργασία του με άλλα συστήματα, όπως το μυϊκό, για την πραγματοποίηση των κινήσεων προσδιορίζουν τη λειτουργική σχέση μεταξύ οστών, αρθρώσεων και σκελετικών μυών διακρίνουν τα είδη των αρθρώσεων και να περιγράφουν τα μέρη μιας άρθρωσης διακρίνουν τα οστά ανάλογα με τη μορφολογία τους γνωρίζουν τη δομή των σκελετικών μυών και πώς επιτυγχάνεται η μυϊκή συστολή διαμορφώνουν στάσεις και συμπεριφορές που επηρεάζουν θετικά την υγεία του ερειστικού και μυϊκού συστήματος συνειδητοποιήσουν τη σημασία της άθλησης για την ομαλή λειτουργία του μυϊκού και ερειστικού συστήματος - αναγνώριση των σημαντικότερων μερών του σκελετού μέσα από μοντέλα και σχεδιαγράμματα - μελέτη μυός σε πραγματικό υλικό και σε σχεδιαγράμματα - διαφάνειες, Η/Υ και χρήση CD -3 6. Υγιεινή του ερειστικού και μυϊκού συστήματος γνωρίζουν διάφορες παθήσεις και κακώσεις του ερειστικού και μυϊκού συστήματος - διαφάνειες με ακτινογραφίες κακώσεων και συζήτηση για την αντιμετώπισή τους (π.χ προσθετική) - πρώτες βοήθειες Βιβλίο αναφοράς: 6.1, 6. Βιολογία Β Εν.Λ. Θετ. Κατ. σελ. 85-110. Μελέτη από τον καθηγητή, επιλογή και αναδιάρθρωση της σειράς σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα.
7 ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΑΥΞΗΣΗ 7.1 Εγκυμοσύνη και τοκετός ( υπενθύμιση) γνωρίζουν και κατανοούν τα βασικά στάδια της βιολογικής λειτουργίας που οδηγούν στην αναπαραγωγή του ανθρώπου γνωρίζουν το ρόλο του πλακούντα, του αμνιακού σάκκου και του ομφάλιου λώρου στην ανάπτυξη του εμβρύου γνωρίζουν τι σημαίνει δίδυμη και πολυδίδυμη κύηση αναπτύξουν στάσεις για τη φροντίδα, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, τόσο του εμβρύου όσο και της εγκύου (ρόλος και των δύο φύλων ) γνωρίζουν λίγα πράγματα για τη φροντίδα του νεογέννητου - διαφάνειες - χρήση Η/Υ και CD για τον τοκετό - συζήτηση για παράγοντες που επηρεάζουν το βάρος του εμβρύου όπως κάπνισμα, αλκοόλ και ναρκωτικά 1-7. Ανάπτυξη 7.3 Έλεγχος των γεννήσεων γνωρίζουν τα διάφορα στάδια ανάπτυξης του ανθρώπου μετά τον τοκετό και τις ιδιαιτερότητες κάθε ηλικίας : παιδική ηλικία- ήβη -εφηβεία ωριμότηταγήρανση γνωρίζουν το ρόλο των ορμονών στα διάφορα στάδια εξηγούν τι σημαίνει οικογενειακός προγραμματισμός ευαισθητοποιηθούν κατά πόσο πρέπει να αφήνουμε ελεύθερο το γενετήσιο ένστικτο και ποιά τα όριά μας έχουν γνώμη για το θέμα των εκτρώσεων εκφράζουν γνώμη για διάφορα ηθικά προβλήματα που προκύπτουν από την εξωσωματική γονιμοποίηση και την έρευνα σε ανθρώπινα έμβρυα - συζήτηση για τα διάφορα στάδια ανάπτυξης, study cases (περιπτώσεις προς συζήτηση ) - εκπόνηση μελετών τύπου project και παρουσίασή τους - συζήτηση για τα διάφορα ηθικά διλήμματα -3 Βιβλίο αναφοράς: Βιολογία Β Εν.Λ. Θετ. Κατ. σελ. 191-. Μελέτη από τον καθηγητή, επιλογή και αναδιάρθρωση της σειράς σύμφωνα με το αναλυτικό πρόγραμμα.
γνωρίζουν τι είναι και πώς μεταδίδονται τα Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα (Σ.Μ.Ν.) ευαισθητοποιηθούν γύρω από θέματα προστασίας και πρόληψης γνωρίζουν τις μεθόδους αντισύλληψης καθώς και τα πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματά τους αναγνωρίζουν και να εκτιμούν τις ιδιαιτερότητες του ψυχοσυναισθηματικού κόσμου των δύο φύλων - χρήση και αξιοποίηση διαφωτιστικού υλικού - έρευνα ή μελέτη από τους μαθητές για τα Σ.Μ.Ν.