ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ Β ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ 26-27 Νοεμβρίου 2010 Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Παρασκευή, 26 Νοεμβρίου 2010 9:30-10:00 Έναρξη Συμποσίου Χαιρετιστήριο μήνυμα από τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο Χαιρετισμοί Α Συνεδρία. Θέμα: Αρχιτεκτονική Προεδρεύουν: Χ. Μπούρας Α. Πετρονώτης 10:00-10:15 Ε. Κωνσταντινίδης, Η εκκλησιαστική κατάστασις εις την Ελλάδα από της αφίξεως του Όθωνος μέχρι τα τέλη του ΙΘ αιώνος (Εισήγηση). 10:15-10:30 Θ. Μαντοπούλου-Παναγιωτοπούλου, Η ναοδομία στην Καππαδοκία την εποχή του Τανζιμάτ (1839-1876). (Πρώτη προσέγγιση). 10:30-10:45 Σ. Βογιατζής, Ο Ι. Καθεδρικός ναός των Αθηνών.
10:45-11:00 Μ. Καρδαμίτση-Αδάμη, Ο Ιερός ναός του Αγίου Σπυρίδωνα της Νέας Υόρκης και ο αρχιτέκτων Εμμανουήλ Λαζαρίδης. (Αφορμή για σκέψεις και προβληματισμούς). 11:00-11:15 Συζήτηση 11:15-11:35 Διάλειμμα Β Συνεδρία. Θέμ α: Αρχιτεκτονική Προεδρεύουν: Μ. Καρδαμίτση-Αδάμη Ε. Κωνσταντινίδης 11:35-11:50 Μ. Δανιήλ, Η δημοτική ναοδομία της Αθήνας (1835-1862). 11:50-12:05 Γ. Καρατζόγλου, Τέσσερα δείγματα αστικής ναοδομίας στη νότια Αθήνα. 12:05-12:20 Σ. Μαμαλούκος, Ο ναός του Αγίου Δημητρίου Κερατέας. Ιστορία και αρχιτεκτονική ενός ενοριακού ναού στην Αττική. 12:20-12:35 Ι. Στουφή-Πουλημένου, Ο ναός του Αγίου Διονυσίου στην Παχειά Ράχη της Αίγινας. 12:35-12:50 Θ. Μπιλής, Το κωδωνοστάσιο της Μονής Φανερωμένης Σαλαμίνος (1853). 12:50-13:05 Ν. Παπαγιαννάκος, Άγιος Νικόλαος Μαρκοπούλου: Η μεταμόρφωση ενός ναού εν τη γενέσει του. 13:05-13:20 Συζήτηση 13 :20 Λήξη πρωϊνών συνεδριών Γ. Συνεδρία. Θέμα: Αρχιτεκτονική Προεδρεύουν: Θ. Μαντοπούλου-Παναγιωτοπούλου Στ. Μαμαλούκος 17:00-17:15 Ι. Παπάγγελος, Η διαδικασία ανεγέρσεως του ναού του Αγίου Νικήτα στην Νικήτη Χαλκιδικής (1867). 17:15-17:30 Α. Πασαλή, Η Γέννηση της Θεοτόκου στο Γοργογύρι Τρικάλων. 17:30-17:45 Α. Πετρονώτης, Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στη Στεμνίτσα 1810(& 1911). 17:45-18:00 Μ. Μαγνήσαλη, Το κωδωνοστάσιο της Μονής του Αγ. Νικολάου Σπετσών (1805). 18:00-18:15 Συζήτηση
18:15-18:35 Διάλειμμα Δ' Συνεδρία. Θέμα: Εκκλησιαστικές τέχνες. Προστασία και ανάδειξη Προεδρεύουν: Ν. Π. Ολυμπίου Ι. Στουφή-Πουλημένου 18:35-18:50 Κ. Στουπάθης, Μουσειολογικές προσεγγίσεις εκθέσεων Αμφίων σε μουσεία και εκκλησιαστικούς χώρους. 18:50-19:05 Ε. Παπασταύρου - Δ. Φίλιου, Χρυσοκέντητο Πέτασμα Ωραίας Πύλης της Κοκόνας του Ρολογά του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου (αρ.21055). 19:05-19:20 Ε. Ρούπα, Το κίνημα αναβίωσης της βυζαντινής (λαϊκοβυζαντινής) παράδοσης στις αστικές εφαρμοσμένες τέχνες την περίοδο του Μεσοπολέμου. 19:20-19:35 Κ. Δρακοπούλου - Η. Κοντούλης, Η Βυζαντινή τέχνη ως πηγή έμπνευσης για τους δημιουργούς της ελληνικής σκηνής του graffiti. Δύο περιπτώσεις μελέτης: Το έργο του Στέλιου Φαϊτάκη και του Μανουήλ Όστερχολτ. 19:35-19:50 Ε. Ανδρουλιδάκης, Απηχήσεις εκκλησιαστικής τέχνης στην τριλογία «Ο Κρητικός» του Παντελή Πρεβελάκη. 19:50-20: 05 Συζήτηση 20:05 Λήξη απογευματινών συνεδριών Απόδοση Εκκλησιαστικών Ύμνων Σάββατο, 27 Νοεμβρίου 2010 Α Συνεδρία. Θέμα: Ζωγραφική Προεδρεύουν: Ν. Ζίας - Γ. Κακαβάς 09:00-09:15 Α. Τριβυζαδάκη, Η θρησκευτική ζωγραφική του 19 ου αιώνα και ένας σύγχρονος ιεράρχης. 09:15-09:30 Ν. Γραίκος, «Νεοελληνική εκκλησιαστική ζωγραφική». Το ερώτημα της μεθόδου και του ερευνητικού πεδίου. 09:30-09:45 Γ. Ρηγόπουλος, Φλαμανδικές επιδράσεις στη νεοελληνικ ή εκκλησιαστική ζωγραφική του 19 ου και 20 ου αιώνα. 09:45-10:00 Σ. Παντζαρίδης, Η Ναζαρηνή ζωγραφική στο Άγιο Όρος (1859-1963). 10:00-10:15 Πατάπιος μοναχός Καυσοκαλυβίτης, Τα εικονογραφικά εργαστήρια της σκήτης Καυσοκαλυβίων (19 ος - 20 ος αι.).
10:15-10:30 Α. Ευθυμίου, Ο κύκλος των προεικονίσεων της Θεοτόκου στην Λιτή του Καθολικού της Ιεράς Μονής Χιλανδαρίου. 10:30-10:45 Ν. Μπονόβας, Αρχειακά τεκμήρια της εργασίας του ζωγράφου Ματθαίου Ιωάννου στη Μονή Παντοκράτορος Αγίου Όρους (1854-1856). 10:45-11:00 Γ. Τσιγάρας, Αρχειακές μαρτυρίες για το έργο του Λουδοβίκου Θείρσιου στον Ελληνορθόδοξο ναό της Αγίας Τριάδας Βιέννης. 11:00-11:15 Συζήτηση 11:15-11:35 Διάλειμμα Β Συνεδρία. Θέμα: Ζωγραφική Προεδρεύουν: Ε. Τσιγαρίδας Μ. Καζαμία-Τσέρνου 11:35-11:50 Γ. Κακαβάς - Ν. Κύρκος - Α. Υφαντή, Η Εκκλησιαστική Τέχνη στην περιοχή Σπερχειάδας από την ίδρυση του Νέου Ελληνικού Κράτους έως την περίοδο του Μεσοπολέμου. 11:50-12:05 Μ. Τσιάπαλη, Προσέγγιση της μνημειακής ζωγραφικής του 19 ου αιώνα στους νομούς Γρεβενών και Κοζάνης. 12:05-12:20 Γ. Σταλίδης, Οι τοιχογραφίες του ναού του Αγίου Δημητρίου Αετοχωρίου και το έργο των Κρουσοβιτών ζωγράφων στον νομό Πέλλας (19 ος αιώνας). 12:20-12:35 Π. Τσολάκης Θ. Ζήκος, Νεότερα στοιχεία για το ναό της Ζωοδόχου Πηγής της συνοικίας Εβραΐδας στην Καστοριά. 12:35-12:50 Π. Παπαδημητρίου, Το γραπτό τέμπλο του Καθολικού της Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Σισάνι Κοζάνης. 12:50-13:05 Α. Κατσελάκη, Εικόνες του 19ου αιώνα στον Άγιο Νικόλαο Ερέτριας. 13:05-13:20 Μ. Παλιούρα, Άγνωστα σχέδια θρησκευτικού χαρακτήρα της ζωγράφου Ελένης Μπούκουρη Αλταμούρα (1821-1900). 13:20-13:35 Συζήτηση 13:35 Λήξη πρωϊνών συνεδριών Γ' Συνεδρία. Θέμα: Ζωγραφική Προεδρεύουν: Γ. Ρηγόπουλος - Δ. Παυλόπουλος 17:00-17:15 π. Τιμόθεος Αγγελής, Δεκατέσσερις φορητές εικόνες του ζωγράφου Σταμάτιου Ανδριανού εξ Ύδρας στη Λαυρεωτική. 17:15-17:30 Ι. Φριλίγκος, Οι εικόνες του ζωγράφου Γ. Βαρούχα στον Ι.Ν. Αγίου Διονυσίου Παχειάς Ράχης Αίγινας.
17:30-17:45 Β. Παρασκευά, Φορητές εικόνες των Γαλατσιανών αγιογράφων (Βενιαμίν Α - Μακαρίου Β ) και των μαθητών τους στις βόρειες Σποράδες κατά τον 19 ο αιώνα. 17:45-18:00 Μ. Καζαμία -Τσέρνου, Φορητές εικόνες του 19 ου αιώνα στον Βορειοελλαδικό χώρο: Εικονογραφικές ιδιοτυπίες. 18:00-18:15 Ο. Περδίκη, Άγνωστη εικόνα της Αγίας Παρασκευής του Ιωάννου Κορνάρου του Κρητός από το χωριό Εργάτες στην Κύπρο. 18:15-18:30 Συζήτηση 18:30-18:50 Διάλειμμα Δ Συνεδρία. Θέμα: Ζωγραφική - Μουσική Προεδρεύουν: Γρ. Στάθης Γ. Κόρδης 18:50-19:05 Μ. Νάνου, Οι τοιχογραφίες του Παρεκκλησίου της Ζωοδόχου Πηγής στο Σανατόριο του Πηλίου: πρώτη προσέγγιση στο έργο του ζωγράφου Απόστολου Φιλίππου. 19:05-19:20 Λ. Κωνσταντινίδης, Η συμβολή του Στέφανου Αλμαλιώτη στη μνημειακή ζωγραφική του 20 ού αιώνα. 19:20-19:35 Κ. Βαφειάδης, Ο χαρακτήρας της φωτοσκίασης στη νεοελληνική θρησκευτική ζωγραφική. 19:35-19:50 Α. Βουρλής, Δημήτριος Παναγιωτόπουλος-Κούρος. Ένας κατεξοχήν μουσικός της εκκλησιαστικής εκπαιδεύσεως. 19:50-20:05 Φ. Κρητικού, Παναγιώτης Γριτσάνης, ένας λόγιος μουσικός του 19 ου αιώνα. 20:05-20:20 Μ. Στρουμπάκης, Οι μουσικές καταγραφές εκκλησιαστικών μελών στο έργο του Μιχαήλ Παυλίδη, Β Δομέστικου της ΜΧΕ (1872-1881) και η σημασία τους για την ψαλτική παράδοση του ΙΘ αιώνα. 20:20-20:35 Ε. Γεωργίου, Η ψαλτική τέχνη στην Κύπρο τον 19 ο και 20 ό αιώνα. 20:35-20:50 Συζήτηση 20:50 Λήξη του Συμποσίου.
ΕΚΘΕΣΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Συμμετέχουν με έργα τους οι αρχιτέκτονες: Ν. Αξιώτης (με έργα Γεωργίου Αξιώτη), Π. Διδώνη, Θ. Καναρέλης, Π. Κουφόπουλος Μ. Μυριανθέως-Κουφοπούλου, Στ. Μαμαλούκος, Ν. Παπαγιαννάκος, Μελετητική-Γραφείο Μελετών Αλεξ. Ν. Τομπάζη Ε.Π.Ε. και οι ζωγράφοι: Μ. Βασιλάκης, Κ. Βαφειάδης, Μ. Γρηγορέας, Μ. Καμπάνης, Σ. Καρδαμάκης, Γ. Κόρδης, Χ. Λιόνδας, Κ. Μαρκόπουλος, Γ. Μητράκας, Γ. Μποζάς, Κ. Ξενόπουλος, Μ. Σιγάλα, π. Σ. Σκλήρης, Δ. Τσιάντας, Β. Τσοτσώνης, Δ. Χατζηαποστόλου, Ν. Χούτος, Τιμητική Επιτροπή Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος, Ομότιμος Καθηγητής Εμμ. Κωνσταντινίδης, Ομότιμος Καθηγητής Χ. Μπούρας, Ομότιμος Καθηγητής Ν. Ζίας, Ομότιμος Καθηγητής Ευθ. Τσιγαρίδας, Ομότιμος Καθηγητής Γρ. Στάθης, Καθηγήτρια Μ. Καρδαμίτση-Αδάμη Οργανωτική Επιτροπή Ν. Π. Ολυμπίου Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Αθηνών Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας Αθ. Βουρλής Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Αθηνών Ι. Στουφή-Πουλημένου Επίκουρη καθηγήτρια Θεολογικής Σχολής Αθηνών Γ. Κόρδης Επίκουρος καθηγητής Θεολογικής Σχολής Αθηνών Δ. Παυλόπουλος Επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών Στ. Μαμαλούκος Επίκουρος καθηγητής Τμήματος Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Πατρών Ι. Φριλίγκος Δρ. Θεολογίας Γραμματειακή υποστήριξη: Αργυρώ Σιούντρη