ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Έγγραφο Εξειδίκευσης της Εφαρμογής του ΕΠ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 214-22 Έγγραφο Εξειδίκευσης της Εφαρμογής του ΕΠ

Περιεχόμενα Μεθοδολογία 5 Διαδικασία 7 Ανάλυση ΕΠ ανά Άξονα Προτεραιότητας & Δράση 9 Άξονας Προτεραιότητας 4: Υποστήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς 9 1. Αποθεματικό Επίδοσης 9 2. Θεματικός στόχος 4 Επενδυτική Προτεραιότητα 4c 1 2.1 Δράση 4γ1.1.: Έργα αναβάθμισης της ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης ενέργειας σε Δημόσια κτίρια 1 Περιγραφή δράσης 11 Δείκτες εκροής 12 Χρηματοδοτικό σχήμα 13 Δυνητικοί δικαιούχοι 13 Χρονοπρογραμματισμός εργασιών 13 Άξονας Προτεραιότητας 5: Προώθηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πρόληψης και της διαχείρισης κινδύνων 15 1. Αποθεματικό Επίδοσης 15 2. Θεματικός στόχος 5 Επενδυτική Προτεραιότητα 5a 16 2.1 Δράση 5α1.1.: Έργα προστασίας από φαινόμενα πλημμυρών σε αστικές και περιαστικές περιοχές 16 Περιγραφή δράσης 17 Δείκτες εκροής 17 Χρηματοδοτικό σχήμα 17 Δυνητικοί δικαιούχοι 18 Χρονοπρογραμματισμός εργασιών 18 Άξονας Προτεραιότητας 6: Προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων 19 1. Αποθεματικό Επίδοσης 19 2. Θεματικός στόχος 6 Επενδυτική Προτεραιότητα 6b 2 2.1 Δράση 6β1.1.: Έργα εξοικονόμησης και αναβάθμισης της ποιότητας του πόσιμου νερού 2 Περιγραφή δράσης 21 Δείκτες εκροής 22 Χρηματοδοτικό σχήμα 22 Δυνητικοί δικαιούχοι 22 Χρονοπρογραμματισμός εργασιών 22 3. Θεματικός στόχος 6 Επενδυτική Προτεραιότητα 6c 23 3.1 Δράση 6γ1.1.: Ενίσχυση μουσειακών υποδομών και πιστοποιήσεις αυτών 23 Περιγραφή δράσης 24 Δείκτες εκροής 25 Χρηματοδοτικό σχήμα 25 Δυνητικοί δικαιούχοι 26 Χρονοπρογραμματισμός εργασιών 26 3.2 Δράση 6γ1.2.: Έργα αναβάθμισης μνημείων, αρχαιολογικών χώρων και πολιτιστικής κληρονομιάς πόλεων 26 Περιγραφή δράσης 27 Δείκτες εκροής 27 Χρηματοδοτικό σχήμα 28 Δυνητικοί δικαιούχοι 28 Χρονοπρογραμματισμός εργασιών 28 3.3 Δράση 6γ1.3.: Παρεμβάσεις ανάδειξης τοπίων ιδιαίτερου φυσικού κάλλους 28 Περιγραφή δράσης 29 Σελίδα 2 από 83

Δείκτες εκροής 3 Χρηματοδοτικό σχήμα 3 Δυνητικοί δικαιούχοι 3 Χρονοπρογραμματισμός εργασιών 31 Άξονας Προτεραιότητας 7: Προαγωγή των βιώσιμων μεταφορών και εξάλειψη των σημείων συμφόρησης σε υποδομές βασικών δικτύων 32 1. Αποθεματικό Επίδοσης 32 2. Θεματικός στόχος 7 Επενδυτική Προτεραιότητα 7b 33 2.1 Δράση 7β1.1.: Αναβάθμιση περιφερειακού μεταφορικού οδικού δικτύου και συνδέσεων με ΔΕΔ-Μ 34 Περιγραφή δράσης 35 Δείκτες εκροής 35 Χρηματοδοτικό σχήμα 36 Δυνητικοί δικαιούχοι 36 Χρονοπρογραμματισμός εργασιών 36 Άξονας Προτεραιότητας 9: Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχειας - ΕΤΠΑ 37 1. Αποθεματικό Επίδοσης 37 2. Θεματικός στόχος 9 Επενδυτική Προτεραιότητα 9a 38 2.1 Δράση 9α1.1.: Έργα αναβάθμισης στον τομέα υγείας 38 Περιγραφή δράσης 39 Δείκτες εκροής 4 Χρηματοδοτικό σχήμα 4 Δυνητικοί δικαιούχοι 41 Χρονοπρογραμματισμός εργασιών 41 Άξονας Προτεραιότητας 1: Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχειας ΕΚΤ 42 1. Αποθεματικό Επίδοσης 42 2. Θεματικός στόχος 9 Επενδυτική Προτεραιότητα 9i 43 2.1 Δράση 9i1.1.: Παροχή υπηρεσιών προσχολικής αγωγής 44 Περιγραφή δράσης 44 Δείκτες εκροής 45 Χρηματοδοτικό σχήμα 46 Δυνητικοί δικαιούχοι 46 Χρονοπρογραμματισμός εργασιών 46 3. Θεματικός στόχος 9 Επενδυτική Προτεραιότητα 9iii 46 3.1 Δράση 9iii1.1.: Υποστήριξη δομών για κακοποιημένες γυναίκες 47 Περιγραφή δράσης 48 Δείκτες εκροής 49 Χρηματοδοτικό σχήμα 49 Δυνητικοί δικαιούχοι 49 Χρονοπρογραμματισμός εργασιών 5 3.2 Δράση 9iii1.2.: Εξειδικευμένη εκπαιδευτική υποστήριξη για ένταξη μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες 5 Περιγραφή δράσης 51 Δείκτες εκροής 52 Χρηματοδοτικό σχήμα 52 Δυνητικοί δικαιούχοι 52 Χρονοπρογραμματισμός εργασιών 52 3.3 Δράση 9iii1.3.: Παροχή υπηρεσιών προσχολικής αγωγής σε παιδιά με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες 53 Περιγραφή δράσης 53 Δείκτες εκροής 54 Χρηματοδοτικό σχήμα 54 Δυνητικοί δικαιούχοι 55 Σελίδα 3 από 83

Χρονοπρογραμματισμός εργασιών 55 Άξονας Προτεραιότητας 11: Επένδυση στην εκπαίδευση και κατάρτιση για την απόκτηση δεξιοτήτων και στη δια βίου μάθηση 56 1. Αποθεματικό Επίδοσης 56 2. Θεματικός στόχος 1 Επενδυτική Προτεραιότητα 1a 57 2.1 Δράση 1a1.1: Έργα αναβάθμισης υποδομών προσχολικής, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης 58 Περιγραφή δράσης 58 Δείκτες εκροής 59 Χρηματοδοτικό σχήμα 59 Δυνητικοί δικαιούχοι 59 Χρονοπρογραμματισμός εργασιών 6 Άξονας Προτεραιότητας 12: Τεχνική Βοήθεια ΕΤΠΑ 61 2.1 Δράση 12α1.1.: Τεχνική υποστήριξη δράσεων ΕΤΠΑ 61 Περιγραφή δράσης 62 Δείκτες εκροής 64 Χρηματοδοτικό σχήμα 64 Δυνητικοί δικαιούχοι 65 Χρονοπρογραμματισμός εργασιών 65 Άξονας Προτεραιότητας 13: Τεχνική Βοήθεια ΕΚΤ 66 2.1 Δράση 13α1.1.: Τεχνική υποστήριξη δράσεων ΕΚΤ 66 Περιγραφή δράσης 67 Δείκτες εκροής 69 Χρηματοδοτικό σχήμα 69 Δυνητικοί δικαιούχοι 7 Χρονοπρογραμματισμός εργασιών 7 Ολοκληρωμένες Δράσεις Χωρικής Ανάπτυξης 75 Ολοκληρωμένες χωρικές επενδύσεις (ΟΧΕ) 76 Ολοκληρωμένες δράσεις για βιώσιμη αστική ανάπτυξη 77 Τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων (ΤΑΠΤΚ) 78 Προγραμματισμός 8 Σελίδα 4 από 83

Μεθοδολογία Το Έγγραφο «Εξειδίκευση Εφαρμογής ΕΠ» που προβλέπεται στο άρθρο 19 του Ν.4314/214, αποτελεί ένα υποστηρικτικό εργαλείο διαχείρισης, για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΕΠ) 214-22 στην κατεύθυνση επίτευξης των στόχων και υλοποίησης των προτεραιοτήτων που τέθηκαν στο πλαίσιο του σχεδιασμού τους. Η εξειδίκευση είναι ένα εύχρηστο εργαλείο ενεργοποίησης, υλοποίησης αλλά και παρακολούθησης και αξιολόγησης του ΕΠ. Βάση της εξειδίκευσης αποτελούν η επιλεγείσα στρατηγική, οι διαπιστωμένες ανάγκες και δυνατότητες, οι στόχοι και οι προτεραιότητες που διατυπώθηκαν στο ΕΠ ή αναδεικνύονται κατά τη διάρκεια υλοποίησής του. Τη συνολική ευθύνη για την κατάρτιση της εξειδίκευσης έχει η Διαχειριστική Αρχή (ΔΑ), συνεργαζόμενη προς τούτο με όλους τους αρμόδιους φορείς. Βάσει του αρ. 19 του Ν.4314/214 τίθεται προς έγκριση στην Επιτροπή Παρακολούθησης κάθε ΕΠ, η μεθοδολογία, η διαδικασία και το περιεχόμενο της εξειδίκευσης του Προγράμματος, καθώς και ο προγραμματισμός των προσκλήσεων και των εντάξεων, θέτοντας κατ' έτος στόχους. Στην εξειδίκευση εμπλέκονται βάσει του Ν.4314/214 η Εθνική Αρχή Συντονισμού ΕΣΠΑ (ΕΑΣ), η Διαχειριστική Αρχή (ΔΑ) του ΕΠ Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, οι Επιτελικές Δομές των Υπουργείων ή ελλείψει τούτων οι αρμόδιες υπηρεσίες των Υπουργείων, η Περιφερειακή Επιτροπή Αναπτυξιακού Σχεδιασμού ΕΣΠΑ, η Επιτροπή Παρακολούθησης του ΠΕΠ και ο Περιφερειάρχης ή/και οι Ειδικοί Γραμματείς των Υπουργείων. Η εξειδίκευση είναι μία δυναμική διαδικασία, η έκταση και ο βαθμός της οποίας προσδιορίζεται ανάλογα με τα κάθε φορά δεδομένα υλοποίησης που η ΔΑ έχει στη διάθεσή της. Η εξειδίκευση του ΕΠ γίνεται σταδιακά στη βάση αφενός της ωριμότητας έκδοσης προσκλήσεων για την επιλογή πράξεων στους Άξονες Προτεραιότητας και αφετέρου των αναγκών στο πλαίσιο της υλοποίησης του ΕΠ. Κατά συνέπεια, η ΔΑ εξειδικεύει στα αρχικά στάδια ενεργοποίησης του προγράμματος, εκείνες τις δράσεις για τις οποίες διαθέτει την αναγκαία ανάλυση και επεξεργασία προκειμένου να προβεί σε έκδοση προσκλήσεων. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά της εξειδίκευσης είναι ότι η ανάλυση γίνεται ανά άξονα προτεραιότητας και ανά δράση και περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων: οι ενδεικτικοί δικαιούχοι, ο τρόπος υλοποίησης, ο προγραμματισμός ενεργειών, οι δείκτες εκροής και οι ενδεικτικοί προϋπολογισμοί. Περαιτέρω, η εξειδίκευση περιλαμβάνει ειδικότερη αναφορά στις ενέργειες που θα αναληφθούν για τα έργα που η υλοποίησή τους έχει ξεκινήσει πριν την έγκριση του ΕΠ (εμπροσθοβαρή), τα μεγάλα έργα και τα τμηματοποιημένα έργα που ένα τμήμα τους χρηματοδοτήθηκε από ΕΠ του ΕΣΠΑ 27-213 και ένα άλλο προβλέπεται να υλοποιηθεί από το ΕΠ την περίοδο 214-22. Επίσης, περιλαμβάνει αναφορά στις ενέργειες που θα αναληφθούν για την επίτευξη των ενδιάμεσων στόχων που έχουν τεθεί για την κατανομή του αποθεματικού επίδοσης σε επίπεδο άξονα προτεραιότητας. Στο πλαίσιο αυτό, η επιλογή των δράσεων που περιλαμβάνονται στην εξειδίκευση του ΠΕΠ βασίζεται σε μία σειρά κριτηρίων, τα οποία μεταξύ άλλων θα πρέπει να εστιάζουν στο κατά πόσο είναι δυνατό κάθε φορά να: Σελίδα 5 από 83

εξειδικευθούν οι δράσεις, να προσδιοριστεί η σύνδεσή τους με συγκεκριμένα πεδία παρέμβασης και να αναλυθεί στα αντίστοιχα επίπεδα ο ενδεικτικός Π/Υ, διαμορφωθεί σαφής και ρεαλιστικός χρονοπρογραμματισμός ενεργοποίησης μίας δράσης, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις απαραίτητες ενέργειες (π.χ. μη εκπλήρωση εκ των προτέρων θεματικών αιρεσιμοτήτων), προσδιοριστούν οι δυνητικοί δικαιούχοι μίας δράσης, προσδιοριστούν ενδεχόμενοι ενδιάμεσοι φορείς, οι οποίοι δυνητικά θα κληθούν να διαχειριστούν μία ή περισσότερες δράσεις, καλυφθεί η ανάγκη για επίτευξη των ενδιάμεσων στόχων που έχουν τεθεί για την κατανομή του αποθεματικού επίδοσης. καλυφθεί η ανάγκη για την κάλυψη των στόχων του αρ. 19 του Ν. 4314/214 για τις εντάξεις, τις νομικές δεσμεύσεις και τις δαπάνες. Ο Π/Υ του ΕΠ Στερεάς Ελλάδας ανέρχεται σε 19.52.422 και σύμφωνα με το άρθρο 19 του Ν.4314/214 ο στόχος μέχρι το τέλος του 216 θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 5% για τις εντάξεις, 4% για τις νομικές δεσμεύσεις και 2% για τις δαπάνες για το σύνολο των πόρων του ΕΠ που χρηματοδοτούνται από τα Ταμεία. Δεδομένου ότι βρισκόμαστε ήδη στο μέσον του 215, εκτιμάται ότι απαιτείται η άμεση εξειδίκευση και η ενεργοποίηση του σημαντικού μέρους του ΕΠ σε διάστημα μικρότερο του ενός έτους. Για την διασφάλιση της επίτευξης του στόχου που θέτει το άρθρο 19 του Ν.4314/214 η ΔΑ Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, λαμβάνοντας υπόψη τις άμεσες ανάγκες και την ωριμότητα των δυνητικά προς χρηματοδότηση έργων προβαίνει στην παρούσα φάση στην εξειδίκευση του 31,28% του Προγράμματος, ενώ προγραμματίζει η εξειδίκευση του ΠΕΠ να υπερβεί το 6% έως το τέλος του 215 και το 1% στο 1 ο τετράμηνο του 216. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι λεπτομέρειες όλων των δράσεων που είναι εφικτό να εξειδικευτούν και παρουσιάζεται ο χρονοπρογραμματισμός των προσκλήσεων. Ένα δεύτερο στοιχείο που ελήφθη υπόψη στην διαμόρφωση της Εξειδίκευσης του ΕΠ είναι η επίτευξη των ενδιάμεσων στόχων που έχουν τεθεί για την κατανομή του αποθεματικού επίδοσης σε κάθε Άξονα. Με το δεδομένο αυτό θα δοθεί προτεραιότητα στην έκδοση προσκλήσεων και στην αξιολόγηση των αιτημάτων των δράσεων που συμμετέχουν στο πλαίσιο επίδοσης και έργων που αναμένεται να αποδώσουν άμεσα δαπάνες. Τέλος, ένα τρίτο στοιχείο είναι ο προγραμματισμός για άμεση έκδοση προσκλήσεων για ένταξη των εμπροσθοβαρών έργων, δηλαδή των έργων που η υλοποίησή τους έχει ξεκινήσει πριν την έγκριση του ΕΠ, των μεταφερόμενων από το ΕΠ «Θεσσαλία Στερεά Ελλάδα Ήπειρος 27-213»(ΕΠ ΘΣΗ) και των τμηματοποιημένων έργων που ένα τμήμα τους χρηματοδοτήθηκε από το ΕΠ ΘΣΗ 27-213 και ένα άλλο προβλέπεται να υλοποιηθεί από το ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδας 214-22. Η ανάγκη αυτή προκύπτει για να μην υπάρξει κενό στην χρηματοδότηση των πράξεων αυτών καθώς οι περισσότερες από αυτές έχουν ήδη αποκτήσει νομική δέσμευση και υλοποιούνται. Σελίδα 6 από 83

Διαδικασία - Με την Εκτελεστική Απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής C(214)1173/18-12-214 εγκρίθηκε το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Στερεά Ελλάδα» για στήριξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο στο πλαίσιο του στόχου «Επενδύσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση» για την περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. Στην συνέχεια και σύμφωνα με το άρθρο 19 του Ν.4314/214 η ΔΑ Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας προχώρησε στην σύνταξη του Εγγράφου Εξειδίκευσης Εφαρμογής ΕΠ Στερεάς Ελλάδας σύμφωνα με την διαδικασία: - Η ΕΑΣ με την εγκύκλιο 323/ΕΥΣΣΑ798/2-3-215 απέστειλε στις Διαχειριστικές Αρχές (ΔΑ) τυποποιημένο έγγραφο «Εξειδίκευση Εφαρμογής του ΕΠ» (ΕΕΕΠ). - Η ΔΑ Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας εξειδικεύει το ΕΠ Στερεάς Ελλάδας, βάσει του τυποποιημένου από την ΕΑΣ εγγράφου ΕΕΕΠ, αντλώντας στοιχεία από το εγκεκριμένο στην SFC Πρόγραμμα. - Η ΔΑ Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας προσδιορίζει τις Επιτελικές Δομές οι οποίες σχετίζονται με τους τομείς στρατηγικής της (βλ. αρ. 18 του Ν. 4314/214 καθώς και σχετικό πίνακα διαβούλευσης της 3ης εγκυκλίου για το σχεδιασμό των ΕΠ της περιόδου 214-22). Για έργα και δράσεις τοπικής ανάπτυξης και ιδίως των πράξεων που εντάσσονται σε κατηγορίες δράσεων με δικαιούχους τους δήμους, η ΔΑ Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας προσδιόρισε και την Περιφερειακή Επιτροπή Αναπτυξιακού Σχεδιασμού (ΠΕΑΣ) ΕΣΠΑ, (αρ. 24Α του Ν. 4314/214). Ειδικά, για τις δράσεις διοικητικής μεταρρύθμισης και ηλεκτρονικής διακυβέρνησης των Υπουργείων, η ΔΑ συνεργάζεται για την έκδοση προσκλήσεων πράξεων, και για τον προγραμματισμό προσκλήσεων, με την Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης (τ. Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης) η οποία με τη σειρά της συνεργάζεται προς τούτο με τις Επιτελικές Δομές ΕΣΠΑ των Υπουργείων στον Θεματικό Στόχο 2 του Κανονισμού (βλ. παρ. 2, αρ. 26, Ν. 4314/214). - Η ΔΑ Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας συνεργάζεται για τη διαμόρφωση του εγγράφου ΕΕΕΠ με τις ως άνω Επιτελικές Δομές και ελλείψει αυτών με τις αρμόδιες υπηρεσίες των Υπουργείων και την ΠΕΑΣ ΕΣΠΑ (και ελλείψει αυτής με την ΠΕΔ Στερεάς Ελλάδας). Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας ενημερώνει τις ως άνω Υπηρεσίες για την έναρξη της διαδικασίας εξειδίκευσης αποστέλλοντας το τυποποιημένο έντυπο πρότασης για την υποβολή τυχόν προτάσεων θέτοντας δεσμευτική ημερομηνία παραλαβής. Το χρονικό περιθώριο υποβολής προτάσεων καθορίζεται με ευθύνη των ΔΑ και κατά τη διαμόρφωση του πρώτου ΕΕΕΠ τέθηκε στις 1 ημερολογιακές ημέρες. Το περιθώριο δύναται να αλλάξει στις επόμενες φάσεις εξειδίκευσης. Η ΔΑ, μετά την εξέταση των προτάσεων, διαμορφώνει το τελικό σχέδιο εγγράφου ΕΕΕΠ με βάση το εγκεκριμένο ΕΠ, την ιεράρχηση των αναγκών και την πορεία υλοποίησης του ΕΠ. Η ΔΑ εισηγείται το τελικό σχέδιο του ΕΕΕΠ στον Περιφερειάρχη. - Ο Περιφερειάρχης εισηγείται προς έγκριση στην Επιτροπή Παρακολούθησης του οικείου ΕΠ τη μεθοδολογία, τη διαδικασία και το περιεχόμενο της εξειδίκευσης του ΕΠ, καθώς και τον προγραμματισμό των προσκλήσεων και των εντάξεων, σύμφωνα με τους κατ έτος στόχους. Η έγκριση του εγγράφου ΕΕΕΠ ή ενδεχόμενη αναθεώρηση αυτού, γίνεται κατά κανόνα στο πλαίσιο συνεδρίασης της Επιτροπής Παρακολούθησης και εφόσον προκύψουν επείγουσες κατά την κρίση της ΔΑ ανάγκες, η έγκριση/αναθεώρηση μπορεί Σελίδα 7 από 83

να γίνει και με γραπτή διαδικασία. Η έγκριση του πρώτου ΕΕΕΠ γίνεται υποχρεωτικά σε συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης. Το έγγραφο ΕΕΕΠ αναθεωρείται υποχρεωτικά ως αποτέλεσμα ενδεχόμενης αναθεώρησης του ΕΠ. Στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Παρακολούθησης -και τουλάχιστον μία φορά ανά έτος- παρουσιάζεται ο βαθμός επίτευξης των τεθέντων στο έγγραφο ΕΕΕΠ στόχων. - Βάσει του εγκεκριμένου κάθε φορά ΕΕΕΠ, η ΔΑ δύναται να προβεί στην έκδοση προσκλήσεων μόνο για εκείνες τις δράσεις οι οποίες έχουν εξειδικευτεί. Εξειδίκευση δράσεων στις Επενδυτικές Προτεραιότητες που συνδέονται με εκ των προτέρων θεματικές αιρεσιμότητες ή/ και τυχόν σχετικές «αυτοδεσμεύσεις» που δεν έχουν εκπληρωθεί, θα μπορεί να πραγματοποιηθεί από την ΔΑ. Θα πρέπει ωστόσο να λαμβάνονται υπόψη πιθανοί κίνδυνοι/επιπτώσεις που απορρέουν από ενδεχόμενη μη εκπλήρωσή τους. Σελίδα 8 από 83

Ανάλυση ΕΠ ανά Άξονα Προτεραιότητας & Δράση Άξονας Προτεραιότητας 4: Υποστήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς Θεματικός στόχος (ΘΣ) Ταμείο Σύνδεση με θεματικές αιρεσιμότητες 4 - Υποστήριξη της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς ΕΤΠΑ Προϋπολογισμός (σε ΔΔ) 14.599.326, % Κοινοτικής συμμετοχής 5% T.4.1 - Έχουν υλοποιηθεί δράσεις για την προώθηση αποτελεσματικών από πλευράς κόστους βελτιώσεων της ενεργειακής απόδοσης κατά την τελική χρήση και αποτελεσματικών από πλευράς κόστους επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση κατά την κατασκευή ή ανακαίνιση κτιρίων. 1. Αποθεματικό Επίδοσης Στο πλαίσιο επίδοσης του εγκεκριμένου ΕΠ έχουν τεθεί οι ακόλουθοι ενδιάμεσοι στόχοι όπως προκύπτουν από το εγκεκριμένο ΕΠ: Κατηγορία περιφέρειας Μετάβαση Μετάβαση Μετάβαση Κωδικός Δείκτη ή βασικού σταδίου υλοποίησης K212 K213 F1 ή βασικό στάδιο υλοποίησης Ενταγμένα έργα ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων κτιρίων Ενταγμένα έργα ποδηλατοδρόμων/ μονοπατιών Ποσό Πιστοποιημένων Δαπανών Μονάδα μέτρησης κατά περίπτωση Ορόσημο για το 218 Άνδρες Γυναίκες Σύνολο Αριθμός 8 Αριθμός 2 Euros 3.944.3,28 Οι ενέργειες που θα αναληφθούν από τη ΔΑ προκειμένου να επιτευχθούν οι ενδιάμεσοι στόχοι που έχουν τεθεί για την κατανομή του αποθεματικού επίδοσης είναι, μεταξύ άλλων και ενδεικτικά, οι ακόλουθες: - Ενημέρωση των εμπλεκόμενων φορέων (π.χ. δικαιούχοι, επιτελικές δομές κλπ.) για τη συμβολή της δράσης στην επίτευξη των οροσήμων του 218 και κατ επέκταση για την κατανομή του αποθεματικού επίδοσης Σελίδα 9 από 83

- Κατάρτιση προσωπικού ΔΑ και εμπλεκόμενων φορέων σε θέματα μέτρησης και παρακολούθησης δεικτών. - Παρακολούθηση της εξέλιξης της επίτευξης των στόχων, διασφάλιση συλλογής αναγκαίων στοιχείων, ανάλυση κινδύνου μη επίτευξης και πρόταση διορθωτικών ενεργειών κλπ. - Εξειδίκευση και άμεση ενεργοποίηση των δράσεων που συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων. - Υποστήριξη των δικαιούχων στην ωρίμανση και επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων. 2. Θεματικός στόχος 4 Επενδυτική Προτεραιότητα 4c Θεματικός στόχος (ΘΣ) Επενδυτική προτεραιότητα Σύνδεση με θεματικές αιρεσιμότητες Ειδικοί στόχοι Δείκτες αποτελέσματος 4 - Υποστήριξη της μετάβασης σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς 4c - Στήριξη της ενεργειακής απόδοσης, της έξυπνης διαχείρισης της ενέργειας και της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις δημόσιες υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων κτηρίων, και στον τομέα της στέγασης T.4.1 - Έχουν υλοποιηθεί δράσεις για την προώθηση αποτελεσματικών από πλευράς κόστους βελτιώσεων της ενεργειακής απόδοσης κατά την τελική χρήση και αποτελεσματικών από πλευράς κόστους επενδύσεων στην ενεργειακή απόδοση κατά την κατασκευή ή ανακαίνιση κτιρίων 4γ1 - Μείωση των εκπομπών ρύπων μέσω μείωσης ενεργειακής κατανάλωσης T229 - Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου(αφορά δημόσια και ιδιωτικά κτίρια) 2.1 Δράση 4γ1.1.: Έργα αναβάθμισης της ενεργειακής απόδοσης και εξοικονόμησης ενέργειας σε Δημόσια κτίρια Χαρακτηρισμός δράσης Ενέργειες που θα αναληφθούν για τα εμπροσθοβαρή, τα μεγάλα και τα τμηματοποιημένα έργα Εμπροσθοβαρής Τμηματοποιημένη Μεγάλο έργο Κρατική ενίσχυση Δημόσιο έργο Η διαχείριση των εμπροσθοβαρών, μεταφερόμενων και των τμηματοποιημένων έργων θα γίνει στη βάση των σχετικών εγκυκλίων της ΕΑΣ: «Οδηγίες για την έναρξη υλοποίησης των ΕΠ του ΕΣΠΑ 214-22» με αρ. πρωτ. 512/ΕΥΘΥ1153/15.1.214, «Οδηγίες διαχείρισης των έργων των ΕΠ του ΕΣΠΑ σε συνέχεια των σχεδίων Σελίδα 1 από 83

εξυγίανσης για το ομαλό κλείσιμο της περιόδου 27-213 και κατά την μεταβατική περίοδο» με αρ. πρωτ. 5176/2.1.214 και «Παρακολούθηση της εφαρμογής των ενεργειών εξυγίανσης-κατευθύνσεις για την επιτάχυνση της ολοκλήρωσης των ενεργειών έως 31.12.214» με αρ. πρωτ. 73438/17.12.214 και των οδηγιών της ΕΥ ΟΠΣ όπως κοινοποιήθηκαν με τα από 24.1.214, 6.11.214, 17.11.214 μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Τρόπος υλοποίησης δράσης Συνεισφορά δράσης στο πλαίσιο επίδοσης Ενδιάμεσοι φορείς Κατηγορία Περιφέρειας Σύνδεση με αιρεσιμότητες Σύνδεση με αυτοδεσμεύσεις Επιχορήγηση (grant) Μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής ΒΑΑ ΟΧΕ ΤΑΠΤΟΚ Μη Επιστρεπτέα Ενίσχυση ΝΑΙ ΟΧΙ Δεν υπάρχει ενδιάμεσος φορέας Όλη η χώρα Περισσότερο ανεπτυγμένες Σε μετάβαση Λιγότερο ανεπτυγμένες T.4.1 ΝΑΙ ΟΧΙ Περιγραφή δράσης Η δράση έχει ως στόχο την ενεργειακή αναβάθμιση των ενεργοβόρων δημόσιων κτιρίων με σκοπό την επίτευξη των εθνικών στόχων που έχουν τεθεί στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ενεργειακή Απόδοση. Επιπλέον σκοπός είναι η αξιοποίηση του δυναμικού εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας στον κτιριακό τομέα, με τα κτίρια του Δημόσιου Τομέα να αποτελούν παράδειγμα για την κινητοποίηση όλης της οικονομίας. Τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα της δράσης αφορούν στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας των δημοσίων κτιρίων και στην παράλληλη μείωση των εκπομπών CO 2 μέσω της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και της χρήσης ΑΠΕ στις υποδομές του δημόσιου τομέα, μέσω της υιοθέτησης ενεργειακά αποδοτικών συστημάτων για ψύξη και θέρμανση χώρων και την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης, καθώς και μέσω εφαρμογής τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας. Η αναβάθμιση των κτιρίων θα αφορά ενδεικτικά σε παρεμβάσεις στο κέλυφος των κτιρίων (θερμομόνωση), αντικατάσταση κουφωμάτων, αντικατάσταση συστημάτων ψύξης θέρμανσης, κλπ. Σελίδα 11 από 83

Προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της δράσης: Θα καθοριστούν συγκεκριμένες απαιτήσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση των δημοσίων κτιρίων, με στόχο την υλοποίηση παρεμβάσεων που ξεπερνούν τα ελάχιστα απαιτούμενα επίπεδα ενεργειακής απόδοσης ή, εάν αυτό είναι οικονομικά και τεχνικά εφικτό, την αναβάθμισή τους σε ενεργειακή κατηγορία Α, Α+, ή σε σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης Κτίρια. Θα καθοριστούν οι προτεινόμενες παρεμβάσεις. Η κάλυψη του ενεργειακού στόχου θα διασφαλίζεται μέσω της διενέργειας ενεργειακής επιθεώρησης από Ενεργειακό Επιθεωρητή τόσο πριν, όσο και μετά την υλοποίηση των παρεμβάσεων. Οι προτεραιότητες της Περιφέρειας στον τομέα του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης περιλαμβάνουν την προώθηση δράσεων για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Η προτεινόμενη δράση ενεργειακής αναβάθμισης των δημοσίων κτιρίων συμβάλλει στην επίτευξη του συγκεκριμένου αναπτυξιακού στόχου της Περιφέρειας, βελτιώνοντας την ενεργειακή απόδοση των δημοσίων κτιρίων. Η δράση ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων κτιρίων είναι μια δράση εθνικής εμβέλειας που συμβάλλει στην μακροπρόθεσμη στρατηγική για την ενεργειακή ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας και την επίτευξη των στόχων του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Ενεργειακή Απόδοση. Προκειμένου να διασφαλιστεί ο αποτελεσματικός σχεδιασμός της δράσης σε εθνικό επίπεδο και η συμβολή όλων των ΕΠ στην επίτευξη των εθνικών στόχων, προκρίνεται ο σχεδιασμός ενός πλαισίου δράσης που θέτει κάποιες βασικές κοινές παραμέτρους για όλα τα ΕΠ (π.χ. κριτήρια επιλεξιμότητας, κατηγορίες παρεμβάσεων, ποσοστό συγχρηματοδότησης, κλπ.), ενώ δύναται να διαφοροποιείται ανά ΕΠ ως προς άλλες παραμέτρους, όπως οι επιλέξιμοι δικαιούχοι, λαμβάνοντας υπόψη τις συγκεκριμένες ανάγκες και χαρακτηριστικά της κάθε περιφέρειας της χώρας. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η συμπληρωματικότητα των δράσεων των ΕΠ, αλλά και η επίτευξη των εθνικών στόχων στον τομέα της ενεργειακής αποδοτικότητας. Σε εθνικό επίπεδο η ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων θα χρηματοδοτηθεί από δράσεις όλων των ΠΕΠ, το ΕΠΑΝΕΚ και το ΥΜΕΠΕΡΑΑ. Δείκτες εκροής Στον πίνακα που ακολουθεί αποτυπώνονται οι δείκτες εκροών που αφορούν την δράση Κωδικός δείκτη CO32 Ενεργειακή απόδοση: Μείωση της ετήσιας κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας των Μονάδα μέτρησης Κατηγορία περιφέρειας (κατά περίπτωση) Τιμή-στόχος (223) Άνδρες Γυναίκες Σύνολο πλαισίου επίδοσης (ΝΑΙ/ΟΧΙ) RIS3 (ΝΑΙ/ΟΧΙ) kwh/έτος Μετάβαση 4.8.888,89 Ναί Όχι Σελίδα 12 από 83

CO34 δημόσιων κτιρίων Μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου: Εκτιμώμενη ετήσια μείωση των εκπομπών των αερίων θερμοκηπίου Τόνοι ισοδυνάμου CO2 Μετάβαση 38 Όχι Όχι Χρηματοδοτικό σχήμα Στον πίνακα που ακολουθεί αναλύεται ο ενδεικτικός προϋπολογισμός της δράσης. Σύνολο Χώρας/ Κατηγορίες Περιφέρειας Συνολικό Κόστος (α) 8.219.527, Δημόσια Δαπάνη (β) 8.219.527, Ενωσιακή Συνδρομή (γ) 4.19.765,5 Εθνική Συμμετοχή (δ) 4.19.765,5 εκ της οποίας για τα εμπροσθοβαρή έργα εκ της οποίας για τμηματοποιημένα έργα εκ της οποίας για μεγάλα έργα εκ της οποίας για Μέσα Χρηματοοικονομικής Τεχνικής εκ της οποίας για ΒΑΑ Ιδιωτική Συμμετοχή (ε) Δυνητικοί δικαιούχοι Δυνητικοί δικαιούχοι των έργων είναι: αυτοδιοίκησης Α και Β βαθμού. Δημόσιοι φορείς και οργανισμοί τοπικής Χρονοπρογραμματισμός εργασιών Στον παρακάτω πίνακα αναλύονται οι ενέργειες που πρέπει να ληφθούν υπόψη προκειμένου να είναι δυνατή η έκδοση πρόσκλησης υποβολής προτάσεων για τη συγκεκριμένη δράση. Η εκπλήρωση της αιρεσιμότητας αφορά τα μέτρα που διασφαλίζουν την εφαρμογή ελάχιστων απαιτήσεων σχετικά με την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων σύμφωνα με τα άρθρα 3, 4 και 5 της οδηγίας 21/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, για τα οποία έχουν ολοκληρωθεί επιμέρους στάδια και έχουν δρομολογηθεί οι απαραίτητες ενέργειες για την πλήρη εκπλήρωση, η οποία περιλαμβάνει την αποστολή της μελέτης στην ΕΕ (ΓΔ Ενέργειας) και διαβούλευση/διαπραγμάτευση με την ΕΕ και την τροποποίηση του ΚΕΝΑΚ, εφόσον απαιτηθεί, από το ΥΠΕΚΑ Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Ενέργειας, με εκτιμώμενη ημερομηνία εκπλήρωσης την 31/12/215: Σελίδα 13 από 83

Ενέργεια Ημερομηνία Εκπλήρωση αιρεσιμότητας 31/12/215 Εκπλήρωση αυτοδέσμευσης - Διευθέτηση εκκρεμοτήτων δεικτών εκροής (Συμπλήρωση δελτίων - ταυτότητας, Στοχοθέτηση νέων δεικτών & εισαγωγή τους στο ΟΠΣ) Επιλογή ΕΦΔ (αρ. 19, Ν. 4314/214) - Έγκριση κριτηρίων αξιολόγησης και επιλογής πράξης Ιούλιος 215 Εκτιμώμενη ημερομηνία έκδοσης της πρόσκλησης Α Τρίμηνο 216 Σελίδα 14 από 83

Άξονας Προτεραιότητας 5: Προώθηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πρόληψης και της διαχείρισης κινδύνων Θεματικός στόχος (ΘΣ) Ταμείο Σύνδεση με θεματικές αιρεσιμότητες Προϋπολογισμός (σε ΔΔ) 13.22.796, % Κοινοτικής συμμετοχής 5% 5 - Προώθηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και της πρόληψης των κινδύνων ΕΤΠΑ T.5.1 - Πρόληψη και διαχείριση κινδύνων: η ύπαρξη εθνικών ή περιφερειακών εκτιμήσεων επικινδυνότητας για τη διαχείριση καταστροφών, λαμβανομένης υπόψη της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή 1. Αποθεματικό Επίδοσης Στο πλαίσιο επίδοσης του εγκεκριμένου ΕΠ έχουν τεθεί οι ακόλουθοι ενδιάμεσοι στόχοι όπως προκύπτουν από το εγκεκριμένο ΕΠ: Κατηγορία περιφέρειας Μετάβαση Μετάβαση Κωδικός Δείκτη ή βασικού σταδίου υλοποίησης Κ214 F1 ή βασικό στάδιο υλοποίησης Ενταγμένα έργα αποκατάστασης χώρων Ποσό Πιστοποιημένων Δαπανών Μονάδα μέτρησης κατά περίπτωση Ορόσημο για το 218 Άνδρες Γυναίκες Σύνολο Αριθμός 1 Euros 3.518.14,45 Οι ενέργειες που θα αναληφθούν από τη ΔΑ προκειμένου να επιτευχθούν οι ενδιάμεσοι στόχοι που έχουν τεθεί για την κατανομή του αποθεματικού επίδοσης είναι, μεταξύ άλλων και ενδεικτικά, οι ακόλουθες: - Ενημέρωση των εμπλεκόμενων φορέων (π.χ. δικαιούχοι, επιτελικές δομές κλπ.) για τη συμβολή της δράσης στην επίτευξη των οροσήμων του 218 και κατ επέκταση για την κατανομή του αποθεματικού επίδοσης - Κατάρτιση προσωπικού ΔΑ και εμπλεκόμενων φορέων σε θέματα μέτρησης και παρακολούθησης δεικτών. - Παρακολούθηση της εξέλιξης της επίτευξης των στόχων, διασφάλιση συλλογής αναγκαίων στοιχείων, ανάλυση κινδύνου μη επίτευξης και πρόταση διορθωτικών ενεργειών κλπ. - Εξειδίκευση και άμεση ενεργοποίηση των δράσεων που συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων. - Υποστήριξη των δικαιούχων στην ωρίμανση και επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων. Σελίδα 15 από 83

2. Θεματικός στόχος 5 Επενδυτική Προτεραιότητα 5a Θεματικός στόχος (ΘΣ) Επενδυτική προτεραιότητα Σύνδεση με θεματικές αιρεσιμότητες Ειδικοί στόχοι Δείκτες αποτελέσματος 5 - Προώθηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και της πρόληψης των κινδύνων 5a - Στήριξη των επενδύσεων για προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή καθώς και των τεχνικών που βασίζονται στο οικοσύστημα T.5.1 - Πρόληψη και διαχείριση κινδύνων: η ύπαρξη εθνικών ή περιφερειακών εκτιμήσεων επικινδυνότητας για τη διαχείριση καταστροφών, λαμβανομένης υπόψη της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή 5α1 - Βελτίωση της διαχείρισης υδάτινου δυναμικού για πρόληψη καταστροφών και αντιμετώπισης κινδύνων T2258 - Έκταση απειλούμενων από πλημμύρες περιοχών της ΠΣΤΕ 2.1 Δράση 5α1.1.: Έργα προστασίας από φαινόμενα πλημμυρών σε αστικές και περιαστικές περιοχές Χαρακτηρισμός δράσης Ενέργειες που θα αναληφθούν για τα εμπροσθοβαρή, τα μεγάλα και τα τμηματοποιημένα έργα Τρόπος υλοποίησης δράσης Συνεισφορά δράσης στο πλαίσιο επίδοσης Ενδιάμεσοι φορείς Κατηγορία Περιφέρειας Σύνδεση με αιρεσιμότητες Σύνδεση με αυτοδεσμεύσεις Εμπροσθοβαρής Τμηματοποιημένη Μεγάλο έργο Κρατική ενίσχυση Δημόσιο έργο Δεν εμπίπτει στις συγκεκριμένες κατηγορίες έργου. Επιχορήγηση (grant) Μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής ΒΑΑ ΟΧΕ ΤΑΠΤΟΚ Μη Επιστρεπτέα Ενίσχυση ΝΑΙ ΟΧΙ Δεν υπάρχει ενδιάμεσος φορέας Όλη η χώρα Περισσότερο ανεπτυγμένες Σε μετάβαση Λιγότερο ανεπτυγμένες T.5.1 ΝΑΙ Σελίδα 16 από 83

ΟΧΙ Περιγραφή δράσης Η κλιματική αλλαγή και κυρίως τα φαινόμενα των ακραίων και σφοδρών καιρικών φαινομένων και η αλλαγή των βροχοπτώσεων σε συνδυασμό με ανθρωπογενείς παρεμβάσεις (π.χ. καταστροφή δασών, τεχνικά έργα, αστικοποίηση,) δημιουργεί κινδύνους για καταστροφικές πλημμύρες στα αστικά κέντρα. Η δράση αποσκοπεί στην κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων σε αστικές και περιαστικές περιοχές, έτσι ώστε να αποφεύγεται η επικίνδυνη συσσώρευση υδάτων, οι καταστροφικές συνέπειες που επιφέρει καθώς και το φαινόμενο της διάβρωσης που αυτή επιφέρει θέτοντας σε κίνδυνο τον πληθυσμό και το οικιστικό απόθεμα των πόλεων. Τα έργα θα εγκριθούν μετά από εκπόνηση εθνικού/περιφερειακού σχεδιασμού για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και εκπόνηση σχεδίων για την πρόληψη και διαχείριση των κινδύνων σε τοπικό επίπεδο, σε εξειδίκευση της εθνικής στρατηγικής. Οι ως άνω παρεμβάσεις θα πρέπει να είναι συμβατές με τις απαιτήσεις προστασίας της βιοποικιλότητας των προστατευμένων περιοχών (π.χ. NATURA) και απολύτως συμβατές με τις διατάξεις του άρθρου 6 της Habitat Directive. Δύναται να υπάρξει συμπληρωματικότητα της δράσης με δράσεις του Ε.Π. ΥΜΕΠΕΡΑΑ. Δείκτες εκροής Στον πίνακα που ακολουθεί αποτυπώνονται οι δείκτες εκροών που αφορούν τη δράση Κωδικός δείκτη CO2 CO22 Πρόληψη και διαχείριση κινδύνων: Πληθυσμός που ωφελείται από αντιπλημμυρικά μέτρα Αποκατάσταση του εδάφους: Συνολική Επιφάνεια αποκατεστημένου εδάφους Μονάδα μέτρησης Κατηγορία περιφέρειας (κατά περίπτωση) Τιμή-στόχος (223) Άνδρες Γυναίκες Σύνολο πλαισίου επίδοσης (ΝΑΙ/ΟΧΙ) RIS3 (ΝΑΙ/ΟΧΙ) Άτομα Μετάβαση 3. Όχι Ναί Εκτάρια Μετάβαση,4 Όχι Ναί Χρηματοδοτικό σχήμα Στον πίνακα που ακολουθεί αναλύεται ο ενδεικτικός προϋπολογισμός της δράσης. Σύνολο Χώρας/ Κατηγορίες Περιφέρειας Συνολικό Κόστος (α) 3.22.796, Δημόσια Δαπάνη (β) 3.22.796, Ενωσιακή Συνδρομή (γ) 1.511.398, Σελίδα 17 από 83

Εθνική Συμμετοχή (δ) 1.511.398, εκ της οποίας για τα εμπροσθοβαρή έργα εκ της οποίας για τμηματοποιημένα έργα εκ της οποίας για μεγάλα έργα εκ της οποίας για Μέσα Χρηματοοικονομικής Τεχνικής εκ της οποίας για ΟΧΕ, ΒΑΑ, ΤΑΠΤΟΚ Ιδιωτική Συμμετοχή (ε) Δυνητικοί δικαιούχοι Δυνητικοί δικαιούχοι των έργων είναι: το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και οι εποπτευόμενοι φορείς και οι ΟΤΑ Α και Β βαθμού. Χρονοπρογραμματισμός εργασιών Στον παρακάτω πίνακα αναλύονται οι ενέργειες που πρέπει να ληφθούν υπόψη προκειμένου να είναι δυνατή η έκδοση πρόσκλησης υποβολής προτάσεων για τη συγκεκριμένη δράση. Ενέργεια Ημερομηνία Εκπλήρωση αιρεσιμότητας Έχει εκπληρωθεί Εκπλήρωση αυτοδέσμευσης Δ Τρίμηνο 215 Διευθέτηση εκκρεμοτήτων δεικτών εκροής (Συμπλήρωση δελτίων - ταυτότητας, Στοχοθέτηση νέων δεικτών & εισαγωγή τους στο ΟΠΣ) Επιλογή ΕΦΔ (αρ. 19, Ν. 4314/214) - Έγκριση κριτηρίων αξιολόγησης και επιλογής πράξης Ιούλιος 215 Εκτιμώμενη ημερομηνία έκδοσης της πρόσκλησης Δ Τρίμηνο 215 Σελίδα 18 από 83

Άξονας Προτεραιότητας 6: Προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων Θεματικός στόχος (ΘΣ) Ταμείο Σύνδεση με θεματικές αιρεσιμότητες Προϋπολογισμός (σε ΔΔ) 13.22.796, % Κοινοτικής συμμετοχής 5% 6 - Διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικής χρήσης των πόρων ΕΤΠΑ T.6.1 - Τομέας υδάτων: Η ύπαρξη α)τιμολογιακής πολιτικής για το νερό η οποία παρέχει επαρκή κίνητρα στους χρήστες για αποδοτική χρήση των υδάτινων πόρων και β) επαρκούς συνεισφοράς των διαφόρων χρήσεων του νερού στην ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών ύδρευσης, σε ποσοστό που καθορίζεται στο εγκεκριμένο σχέδιο διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού για τις επενδύσεις που στηρίζονται από τα προγράμματα. 1. Αποθεματικό Επίδοσης Στο πλαίσιο επίδοσης του εγκεκριμένου ΕΠ έχουν τεθεί οι ακόλουθοι ενδιάμεσοι στόχοι όπως προκύπτουν από το εγκεκριμένο ΕΠ: Κατηγορία περιφέρειας Μετάβαση Μετάβαση Μετάβαση Κωδικός Δείκτη ή βασικού σταδίου υλοποίησης Κ215 Κ216 F1 ή βασικό στάδιο υλοποίησης Ενταγμένα έργα πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς Ενταγμένα έργα αναπλάσεων σε αστικές περιοχές Ποσό Πιστοποιημένων Δαπανών Μονάδα μέτρησης κατά περίπτωση Ορόσημο για το 218 Άνδρες Γυναίκες Σύνολο Αριθμός 2 Αριθμός 2 Euros 3.518.14,45 Οι ενέργειες που θα αναληφθούν από τη ΔΑ προκειμένου να επιτευχθούν οι ενδιάμεσοι στόχοι που έχουν τεθεί για την κατανομή του αποθεματικού επίδοσης είναι, μεταξύ άλλων και ενδεικτικά, οι ακόλουθες: - Ενημέρωση των εμπλεκόμενων φορέων (π.χ. δικαιούχοι, επιτελικές δομές κλπ.) για τη συμβολή της δράσης στην επίτευξη των οροσήμων του 218 και κατ επέκταση για την κατανομή του αποθεματικού επίδοσης - Κατάρτιση προσωπικού ΔΑ και εμπλεκόμενων φορέων σε θέματα μέτρησης και παρακολούθησης δεικτών. Σελίδα 19 από 83

- Παρακολούθηση της εξέλιξης της επίτευξης των στόχων, διασφάλιση συλλογής αναγκαίων στοιχείων, ανάλυση κινδύνου μη επίτευξης και πρόταση διορθωτικών ενεργειών κλπ. - Εξειδίκευση και άμεση ενεργοποίηση των δράσεων που συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων. - Υποστήριξη των δικαιούχων στην ωρίμανση και επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων. 2. Θεματικός στόχος 6 Επενδυτική Προτεραιότητα 6b Θεματικός στόχος (ΘΣ) Επενδυτική προτεραιότητα Σύνδεση με θεματικές αιρεσιμότητες Ειδικοί στόχοι Δείκτες αποτελέσματος 6 - Διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικής χρήσης των πόρων 6b - Επενδύσεις στον τομέα των υδάτων, ώστε να ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις του περιβαλλοντικού κεκτημένου της Ένωσης και να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες που έχουν προσδιορισθεί από τα κράτη μέλη για επενδύσεις που υπερβαίνουν τις εν λόγω απαιτήσεις T.6.1 - Τομέας υδάτων: Η ύπαρξη α)τιμολογιακής πολιτικής για το νερό η οποία παρέχει επαρκή κίνητρα στους χρήστες για αποδοτική χρήση των υδάτινων πόρων και β) επαρκούς συνεισφοράς των διαφόρων χρήσεων του νερού στην ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών ύδρευσης, σε ποσοστό που καθορίζεται στο εγκεκριμένο σχέδιο διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού για τις επενδύσεις που στηρίζονται από τα προγράμματα. 6β1 - Βελτίωση της διαχείρισης των υδάτινων πόρων T2214 - Πληθυσμός που καλύπτεται με συστήματα παρακολούθησης απωλειών των δικτύων ύδρευσης 2.1 Δράση 6β1.1.: Έργα εξοικονόμησης και αναβάθμισης της ποιότητας του πόσιμου νερού Χαρακτηρισμός δράσης Ενέργειες που θα αναληφθούν για τα εμπροσθοβαρή, τα μεγάλα και τα τμηματοποιημένα έργα Τρόπος υλοποίησης δράσης Εμπροσθοβαρής Τμηματοποιημένη Μεγάλο έργο Κρατική ενίσχυση Δημόσιο έργο Δεν εμπίπτει στις συγκεκριμένες κατηγορίες έργου. Επιχορήγηση (grant) Μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής Σελίδα 2 από 83

Συνεισφορά δράσης στο πλαίσιο επίδοσης Ενδιάμεσοι φορείς Κατηγορία Περιφέρειας Σύνδεση με αιρεσιμότητες Σύνδεση με αυτοδεσμεύσεις ΒΑΑ ΟΧΕ ΤΑΠΤΟΚ Μη Επιστρεπτέα Ενίσχυση ΝΑΙ ΟΧΙ Δεν υπάρχει ενδιάμεσος φορέας Όλη η χώρα Περισσότερο ανεπτυγμένες Σε μετάβαση Λιγότερο ανεπτυγμένες T.6.1 ΝΑΙ ΟΧΙ Περιγραφή δράσης Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας αντιμετωπίζει ειδικά προβλήματα που αφορούν τόσο στην ποιότητα, όσο και στην διαθέσιμη ποσότητα υδάτων. Σε πολλές περιπτώσεις παρατηρείται μία υποβάθμιση της ποιότητας του νερού, σε ορισμένες δε περιπτώσεις και ρύπανση αυτού λόγω της ανθρωπογενούς δραστηριότητας (π.χ. ρύπανση από αγροτική και βιομηχανική δραστηριότητα). Για παράδειγμα, η αγροτική δραστηριότητα προκαλεί σε ορισμένες περιοχές νιτρορύπανση, ενώ η υπεράντληση των υπόγειων υδάτων έχει προκαλέσει σε παράκτιες περιοχές το πρόβλημα της υφαλμύρωσης. Επίσης, παρατηρούνται μεγάλες σπατάλες νερού κυρίως από τη γεωργία και τη βιομηχανία, ενώ λόγω της παλαιότητας των συστημάτων διανομής πόσιμου νερού, παρατηρούνται μεγάλες διαρροές και απώλειες, καθώς και κίνδυνοι για την υγεία των πολιτών λόγω παλαιότητας των αγωγών μεταφοράς πόσιμου νερού. Η δράση αποσκοπεί στην υλοποίηση έργων που εντάσσονται στις παρακάτω υποδράσεις: Έργα για την προστασία και παρακολούθηση της ποιότητας των υδάτων και με αξιοποίηση των ΤΠΕ. Έργα για την εξοικονόμηση και βελτίωση ποιότητας ύδατος (π.χ. εφαρμογή της πολιτικής τιμολόγησης του νερού, δράσεις και υποδομές για την εξασφάλιση της επάρκειας ύδατος, κ.α.). Έργα για τη μείωση απωλειών από συστήματα αποθήκευσης και έργα υδροληψίας και διανομής ύδατος. Επενδύσεις για την ανάπτυξη και βελτίωση των υποδομών εξαγωγής, επεξεργασίας, αποθήκευσης και διανομής πόσιμου νερού. Υποστήριξη και ενίσχυση τεχνογνωσίας των αρμόδιων φορέων για την υλοποίηση σχετικών δράσεων. Στις ανωτέρω ομάδες έργων περιλαμβάνεται και η προμήθεια του κατάλληλου κατά περίπτωση εξοπλισμού. Σελίδα 21 από 83

Θα υπάρξει συμπληρωματικότητα της δράσης με δράσεις του Ε.Π. ΥΜΕΠΕΡΑΑ. Δείκτες εκροής Στον πίνακα που ακολουθεί αποτυπώνονται οι δείκτες εκροών που αφορούν τη δράση Κωδικός δείκτη CO2 Αριθμός δράσεων βελτίωσης ποιότητας και επάρκειας των νερών Μονάδα μέτρησης Κατηγορία περιφέρειας (κατά περίπτωση) Τιμή-στόχος (223) Άνδρες Γυναίκες Σύνολο πλαισίου επίδοσης (ΝΑΙ/ΟΧΙ) RIS3 (ΝΑΙ/ΟΧΙ) Δράσεις Μετάβαση 5, Όχι Όχι Χρηματοδοτικό σχήμα Στον πίνακα που ακολουθεί αναλύεται ο ενδεικτικός προϋπολογισμός της δράσης. Σύνολο Χώρας/ Κατηγορίες Περιφέρειας Συνολικό Κόστος (α) 1.41.822, Δημόσια Δαπάνη (β) 1.41.822, Ενωσιακή Συνδρομή (γ) 52.911, Εθνική Συμμετοχή (δ) 52.911, εκ της οποίας για τα εμπροσθοβαρή έργα εκ της οποίας για τμηματοποιημένα έργα εκ της οποίας για μεγάλα έργα εκ της οποίας για Μέσα Χρηματοοικονομικής Τεχνικής εκ της οποίας για ΟΧΕ, ΒΑΑ, ΤΑΠΤΟΚ Ιδιωτική Συμμετοχή (ε) Δυνητικοί δικαιούχοι Δυνητικοί δικαιούχοι των έργων είναι: η Περιφέρεια και οι ΟΤΑ Α βαθμού και οι αρμόδιες επιχειρήσεις τους. Χρονοπρογραμματισμός εργασιών Στον παρακάτω πίνακα αναλύονται οι ενέργειες που πρέπει να ληφθούν υπόψη προκειμένου να είναι δυνατή η έκδοση πρόσκλησης υποβολής προτάσεων για τη συγκεκριμένη δράση. Η εκπλήρωση των αιρεσιμοτήτων αφορά α) την εξασφάλιση της συμβολής των διαφόρων χρήσεων ύδατος στην ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών ύδατος ανά τομέα σύμφωνα με την οδηγία 2/6/ΕΚ, για την οποία έχουν δρομολογηθεί οι απαραίτητες ενέργειες, από το ΥΠΕΚΑ, για την σταδιακή εκπλήρωση και με τελική ημερομηνία την 3/9/216 και β) την έγκριση σχεδίου διαχείρισης λεκάνης απορροής ποταμού για την περιοχή λεκάνης απορροής ποταμού σύμφωνα με την οδηγία 2/6/ΕΚ, από το ΥΠΕΚΑ, μέχρι την 31/12/15. Σελίδα 22 από 83

Ενέργεια Ημερομηνία Εκπλήρωση αιρεσιμότητας 3/4/216 Εκπλήρωση αυτοδέσμευσης - Διευθέτηση εκκρεμοτήτων δεικτών εκροής (Συμπλήρωση δελτίων - ταυτότητας, Στοχοθέτηση νέων δεικτών & εισαγωγή τους στο ΟΠΣ) Επιλογή ΕΦΔ (αρ. 19, Ν. 4314/214) - Έγκριση κριτηρίων αξιολόγησης και επιλογής πράξης Ιούλιος 215 Εκτιμώμενη ημερομηνία έκδοσης της πρόσκλησης Β Τρίμηνο 216 3. Θεματικός στόχος 6 Επενδυτική Προτεραιότητα 6c Θεματικός στόχος (ΘΣ) Επενδυτική προτεραιότητα Σύνδεση με θεματικές αιρεσιμότητες 6 - Διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικής χρήσης των πόρων 6c - Διατήρηση, προστασία, προώθηση και ανάπτυξη της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς Ειδικοί στόχοι 6γ1 - Προστασία και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και των φυσικών πόρων, ιδίως για τουριστικούς σκοπούς Δείκτες αποτελέσματος T2216 - Διανυκτερεύσεις τουριστών 3.1 Δράση 6γ1.1.: Ενίσχυση μουσειακών υποδομών και πιστοποιήσεις αυτών Α Χαρακτηρισμός δράσης Ενέργειες που θα αναληφθούν για τα εμπροσθοβαρή, τα μεγάλα και τα τμηματοποιημένα έργα Εμπροσθοβαρής Τμηματοποιημένη Μεγάλο έργο Κρατική ενίσχυση Δημόσιο έργο Η διαχείριση των εμπροσθοβαρών, μεταφερόμενων και των τμηματοποιημένων έργων θα γίνει στη βάση των σχετικών εγκυκλίων της ΕΑΣ: «Οδηγίες για την έναρξη υλοποίησης των ΕΠ του ΕΣΠΑ 214-22» με αρ. πρωτ. 512/ΕΥΘΥ1153/15.1.214, «Οδηγίες διαχείρισης των έργων των ΕΠ του ΕΣΠΑ σε συνέχεια των σχεδίων εξυγίανσης για το ομαλό κλείσιμο της περιόδου 27-213 και κατά την μεταβατική περίοδο» με αρ. πρωτ. 5176/2.1.214 και «Παρακολούθηση της εφαρμογής των ενεργειών εξυγίανσης-κατευθύνσεις για την επιτάχυνση της ολοκλήρωσης των ενεργειών έως 31.12.214» με αρ. πρωτ. 73438/17.12.214 και των οδηγιών της ΕΥ ΟΠΣ όπως κοινοποιήθηκαν με τα από 24.1.214, 6.11.214, 17.11.214 μηνύματα ηλεκτρονικού Σελίδα 23 από 83

ταχυδρομείου. Τρόπος υλοποίησης δράσης Συνεισφορά δράσης στο πλαίσιο επίδοσης Ενδιάμεσοι φορείς Κατηγορία Περιφέρειας Σύνδεση με αιρεσιμότητες Σύνδεση με αυτοδεσμεύσεις Επιχορήγηση (grant) Μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής ΒΑΑ ΟΧΕ ΤΑΠΤΟΚ Μη Επιστρεπτέα Ενίσχυση ΝΑΙ ΟΧΙ Δεν υπάρχει ενδιάμεσος φορέας Όλη η χώρα Περισσότερο ανεπτυγμένες Σε μετάβαση Λιγότερο ανεπτυγμένες ΝΑΙ ΟΧΙ Περιγραφή δράσης Η δράση «Ενίσχυση μουσειακών υποδομών και πιστοποιήσεις αυτών» αφορά στη δημιουργία, βελτίωση και επέκταση μουσειακών υποδομών, για την προβολή του πολιτιστικού και ιστορικού πλούτου θα περιλαμβάνει ενδεικτικά τις παρακάτω υποδράσεις: Κατασκευή, αναβάθμιση, επέκταση ή εκσυγχρονισμός κτιριακών υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των βοηθητικών χώρων και του περιβάλλοντα χώρου και των απαραίτητων συνοδών έργων. Καταγραφή, επιλογή, τεκμηρίωση των προς έκθεση αντικειμένων και κειμηλίων. Εκπόνηση μουσειολογικού προγράμματος & γενικός μουσειογραφικός σχεδιασμός. Εκπόνηση μουσειολογικής μουσειογραφικής μελέτης και όλων των υποστηρικτικών αυτής εργασιών. Προμήθεια και τοποθέτηση εκθεσιακών κατασκευών, σταθερής και κινητής επίπλωσης που θα εξασφαλίζουν την λειτουργικότητα, την υψηλή αισθητική και την ασφάλεια των χώρων. Σχεδιασμός παραγωγή εποπτικού υλικού μουσείο και την εισαγωγική περιοδικήέκθεση. Σχεδιασμός παραγωγή εκπαιδευτικού φακέλου και υλικού. Συντηρήσεις, μεταφορές και τοποθετήσεις εκθεμάτων Έλεγχος του έργου από ελεγκτές δόμησης στο πλαίσια της Νομοθεσίας ελεγκτών δόμησης. Ενέργειες πιστοποίησης μουσειακών χώρων Σελίδα 24 από 83

Η υποστήριξη σε έργα πολιτισμού και τουρισμού περιορίζεται μόνο σε έργα μικρής κλίμακας. Μια επένδυση σε υποδομές στους τομείς αυτούς θα θεωρείται μικρής κλίμακας, αν το συνολικό κόστος του είναι μικρότερο ή ίσο των 5 εκατομμυρίων ευρώ. Το όριο αυτό αυξάνεται σε 1 εκατομμύρια ευρώ στην περίπτωση έργων υποδομής που θεωρούνται παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά κατά την έννοια του άρθρου 1 της Σύμβασης του 1972 που αφορά στην προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς από την UNESCO. Δείκτες εκροής Στον πίνακα που ακολουθεί αποτυπώνονται οι δείκτες εκροών που αφορούν τη δράση Κωδικός δείκτη CO9 Αειφόρος Τουρισμός: Αύξηση του αναμενόμενου αριθμού επισκέψεων σε ενισχυόμενες τοποθεσίες πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς και πόλους έλξης επισκεπτών Μονάδα μέτρησης Επισκέψεις/ έτος Κατηγορία περιφέρειας (κατά περίπτωση) Τιμή-στόχος (223) Άνδρες Γυναίκες Σύνολο πλαισίου επίδοσης (ΝΑΙ/ΟΧΙ) RIS3 (ΝΑΙ/ΟΧΙ) Μετάβαση 13., Ναί Όχι Χρηματοδοτικό σχήμα Στον πίνακα που ακολουθεί αναλύεται ο ενδεικτικός προϋπολογισμός της δράσης. Σύνολο Χώρας/ Κατηγορίες Περιφέρειας Συνολικό Κόστος (α) 6.5., Δημόσια Δαπάνη (β) 6.5., Ενωσιακή Συνδρομή (γ) 3.25., Εθνική Συμμετοχή (δ) 3.25., εκ της οποίας για τα 614., εμπροσθοβαρή έργα εκ της οποίας για 4.., τμηματοποιημένα έργα εκ της οποίας για μεγάλα έργα εκ της οποίας για Μέσα Χρηματοοικονομικής Τεχνικής εκ της οποίας για ΟΧΕ, ΒΑΑ, ΤΑΠΤΟΚ Ιδιωτική Συμμετοχή (ε) Σελίδα 25 από 83

Δυνητικοί δικαιούχοι Δυνητικοί δικαιούχοι των έργων είναι: οι ΟΤΑ α και β βαθμού και το Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας & Θρησκευμάτων με τους εποπτευόμενους του φορείς και υπηρεσίες. Χρονοπρογραμματισμός εργασιών Για την έκδοση πρόσκλησης πρέπει να έχουν ληφθεί υπόψη τα ακόλουθα: Ενέργεια Ημερομηνία Εκπλήρωση αιρεσιμότητας - Εκπλήρωση αυτοδέσμευσης - Διευθέτηση εκκρεμοτήτων δεικτών εκροής (Συμπλήρωση δελτίων - ταυτότητας, Στοχοθέτηση νέων δεικτών & εισαγωγή τους στο ΟΠΣ) Επιλογή ΕΦΔ (αρ. 19, Ν. 4314/214) - Έγκριση κριτηρίων αξιολόγησης και επιλογής πράξης Ιούλιος 215 Εκτιμώμενη ημερομηνία έκδοσης της πρόσκλησης Γ Τρίμηνο 215 3.2 Δράση 6γ1.2.: Έργα αναβάθμισης μνημείων, αρχαιολογικών χώρων και πολιτιστικής κληρονομιάς πόλεων Χαρακτηρισμός δράσης Ενέργειες που θα αναληφθούν για τα εμπροσθοβαρή, τα μεγάλα και τα τμηματοποιημένα έργα Τρόπος υλοποίησης δράσης Συνεισφορά δράσης στο πλαίσιο επίδοσης Ενδιάμεσοι φορείς Κατηγορία Περιφέρειας Εμπροσθοβαρής Τμηματοποιημένη Μεγάλο έργο Κρατική ενίσχυση Δημόσιο έργο Δεν εμπίπτει στις συγκεκριμένες κατηγορίες έργου. Επιχορήγηση (grant) Μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής ΒΑΑ ΟΧΕ ΤΑΠΤΟΚ Μη Επιστρεπτέα Ενίσχυση ΝΑΙ ΟΧΙ Δεν υπάρχει ενδιάμεσος φορέας Όλη η χώρα Περισσότερο ανεπτυγμένες Σε μετάβαση Σελίδα 26 από 83

Σύνδεση με αιρεσιμότητες Λιγότερο ανεπτυγμένες Σύνδεση με αυτοδεσμεύσεις ΝΑΙ ΟΧΙ Περιγραφή δράσης Η δράση περιλαμβάνει τις ακόλουθες υποδράσεις: Έργα προστασίας, αποκατάστασης και ανάδειξης μνημείων και αρχαιολογικών χώρων, τα οποία ενδεικτικά περιλαμβάνουν: o Ενίσχυση κτιριακών υποδομών o Κατασκευή έργων προστασίας των χώρων από τα καιρικά φαινόμενα και τις λοιπές φθορές o Εργασίες ανάδειξης των μνημείων o Διαμόρφωση χώρων για την ενίσχυση της προσβασιμότητας των επισκεπτών και κυρίως των ΑΜΕΑ o Επιστημονική τεκμηρίωση δημοσίευση των ευρημάτων o Προμήθεια εξοπλισμού ανάδειξης των μνημείων ή των χώρων o Διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου Η υποστήριξη σε έργα πολιτισμού και τουρισμού περιορίζεται μόνο σε έργα μικρής κλίμακας. Μια επένδυση σε υποδομές στους τομείς αυτούς θα θεωρείται μικρής κλίμακας, αν το συνολικό κόστος του είναι μικρότερο ή ίσο των 5 εκατομμυρίων ευρώ. Το όριο αυτό αυξάνεται σε 1 εκατομμύρια ευρώ στην περίπτωση έργων υποδομής που θεωρούνται παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά κατά την έννοια του άρθρου 1 της Σύμβασης του 1972 που αφορά στην προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς από την UNESCO. Δείκτες εκροής Στον πίνακα που ακολουθεί αποτυπώνονται οι δείκτες εκροών που αφορούν τη δράση Κωδικός δείκτη Μονάδα μέτρησης Κατηγορία περιφέρειας (κατά περίπτωση) Τιμή-στόχος (223) Άνδρες Γυναίκες Σύνολο πλαισίου επίδοσης (ΝΑΙ/ΟΧΙ) RIS3 (ΝΑΙ/ΟΧΙ) CO9 Αειφόρος Τουρισμός: Αύξηση του αναμενόμενου αριθμού επισκέψεων σε ενισχυόμενες τοποθεσίες πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς και πόλους έλξης επισκεπτών Επισκέψεις/ έτος Μετάβαση 7., Ναί Όχι Σελίδα 27 από 83

Χρηματοδοτικό σχήμα Στον πίνακα που ακολουθεί αναλύεται ο ενδεικτικός προϋπολογισμός της δράσης. Σύνολο Χώρας/ Κατηγορίες Περιφέρειας Συνολικό Κόστος (α) 2.2., Δημόσια Δαπάνη (β) 2.2., Ενωσιακή Συνδρομή (γ) 1.1., Εθνική Συμμετοχή (δ) 1.1., εκ της οποίας για τα εμπροσθοβαρή έργα εκ της οποίας για τμηματοποιημένα έργα εκ της οποίας για μεγάλα έργα εκ της οποίας για Μέσα Χρηματοοικονομικής Τεχνικής εκ της οποίας για ΟΧΕ, ΒΑΑ, ΤΑΠΤΟΚ Ιδιωτική Συμμετοχή (ε) Δυνητικοί δικαιούχοι Δυνητικοί δικαιούχοι των έργων είναι: οι ΟΤΑ α και β βαθμού και το Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας & Θρησκευμάτων με τους εποπτευόμενους του φορείς και υπηρεσίες. Χρονοπρογραμματισμός εργασιών Για την έκδοση πρόσκλησης πρέπει να έχουν ληφθεί υπόψη τα ακόλουθα: Ενέργεια Ημερομηνία Εκπλήρωση αιρεσιμότητας - Εκπλήρωση αυτοδέσμευσης - Διευθέτηση εκκρεμοτήτων δεικτών εκροής (Συμπλήρωση δελτίων - ταυτότητας, Στοχοθέτηση νέων δεικτών & εισαγωγή τους στο ΟΠΣ) Επιλογή ΕΦΔ (αρ. 19, Ν. 4314/214) - Έγκριση κριτηρίων αξιολόγησης και επιλογής πράξης Ιούλιος 215 Εκτιμώμενη ημερομηνία έκδοσης της πρόσκλησης Δ Τρίμηνο 215 3.3 Δράση 6γ1.3.: Παρεμβάσεις ανάδειξης τοπίων ιδιαίτερου φυσικού κάλλους Χαρακτηρισμός δράσης Εμπροσθοβαρής Τμηματοποιημένη Μεγάλο έργο Κρατική ενίσχυση Σελίδα 28 από 83

Δημόσιο έργο Ενέργειες που θα αναληφθούν για τα εμπροσθοβαρή, τα μεγάλα και τα τμηματοποιημένα έργα Τρόπος υλοποίησης δράσης Συνεισφορά δράσης στο πλαίσιο επίδοσης Ενδιάμεσοι φορείς Κατηγορία Περιφέρειας Σύνδεση με αιρεσιμότητες Σύνδεση με αυτοδεσμεύσεις Δεν εμπίπτει στις συγκεκριμένες κατηγορίες έργου. Επιχορήγηση (grant) Μέσο χρηματοοικονομικής τεχνικής ΒΑΑ ΟΧΕ ΤΑΠΤΟΚ Μη Επιστρεπτέα Ενίσχυση ΝΑΙ ΟΧΙ Δεν υπάρχει ενδιάμεσος φορέας Όλη η χώρα Περισσότερο ανεπτυγμένες Σε μετάβαση Λιγότερο ανεπτυγμένες ΝΑΙ ΟΧΙ Περιγραφή δράσης Με τον όρο τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους γίνεται αναφορά σε οικοτόπους και αισθητικά δάση, πεζοπορικές διαδρομές κ.α. Η δράση περιλαμβάνει: Κατασκευή έργων προστασίας των χώρων από τα ακραία φυσικά φαινόμενα, όπως κατολισθήσεις, πλημμύρες, διαβρώσεις κτλ Κατασκευή έργων προστασίας των χώρων από ανθρωπογενείς παράγοντες Εργασίες ανάδειξης των χώρων Διαμόρφωση διαδρόμων και υποδομών για την ενίσχυση της προσβασιμότητας και της επισκεψιμότητας και κυρίως για τα ΑΜΕΑ Προμήθεια εξοπλισμού ανάδειξης των χώρων Σελίδα 29 από 83

Δείκτες εκροής Στον πίνακα που ακολουθεί αποτυπώνονται οι δείκτες εκροών που αφορούν τη δράση Κωδικός δείκτη CO9 Αειφόρος Τουρισμός: Αύξηση του αναμενόμενου αριθμού επισκέψεων σε ενισχυόμενες τοποθεσίες πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς και πόλους έλξης επισκεπτών Μονάδα μέτρησης Επισκέψεις/ έτος Κατηγορία περιφέρειας (κατά περίπτωση) Τιμή-στόχος (223) Άνδρες Γυναίκες Σύνολο πλαισίου επίδοσης (ΝΑΙ/ΟΧΙ) RIS3 (ΝΑΙ/ΟΧΙ) Μετάβαση, Ναί Όχι Χρηματοδοτικό σχήμα Στον πίνακα που ακολουθεί αναλύεται ο ενδεικτικός προϋπολογισμός της δράσης. Σύνολο Χώρας/ Κατηγορίες Περιφέρειας Συνολικό Κόστος (α) 3., Δημόσια Δαπάνη (β) 3., Ενωσιακή Συνδρομή (γ) 15., Εθνική Συμμετοχή (δ) 15., εκ της οποίας για τα εμπροσθοβαρή έργα εκ της οποίας για τμηματοποιημένα έργα εκ της οποίας για μεγάλα έργα εκ της οποίας για Μέσα Χρηματοοικονομικής Τεχνικής εκ της οποίας για ΟΧΕ, ΒΑΑ, ΤΑΠΤΟΚ Ιδιωτική Συμμετοχή (ε) Δυνητικοί δικαιούχοι Δυνητικοί δικαιούχοι των έργων είναι: οι ΟΤΑ α και β βαθμού, το Υπουργείο Οικονομίας, Υποδομών, Ναυτιλίας & Τουρισμού και οι εποπτευόμενοί του φορείς (τομέας τουρισμού). Σελίδα 3 από 83

Χρονοπρογραμματισμός εργασιών Για την έκδοση πρόσκλησης πρέπει να έχουν ληφθεί υπόψη τα ακόλουθα: Ενέργεια Ημερομηνία Εκπλήρωση αιρεσιμότητας - Εκπλήρωση αυτοδέσμευσης - Διευθέτηση εκκρεμοτήτων δεικτών εκροής (Συμπλήρωση δελτίων - ταυτότητας, Στοχοθέτηση νέων δεικτών & εισαγωγή τους στο ΟΠΣ) Επιλογή ΕΦΔ (αρ. 19, Ν. 4314/214) - Έγκριση κριτηρίων αξιολόγησης και επιλογής πράξης Ιούλιος 215 Εκτιμώμενη ημερομηνία έκδοσης της πρόσκλησης Δ Τρίμηνο 215 Στον Άξονα Προτεραιότητας 6 και συγκεκριμένα στην επενδυτική προτεραιότητα 6c - Διατήρηση, προστασία, προώθηση και ανάπτυξη της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς το ποσό των δράσεων που εξειδικεύονται υπερβαίνει τον προϋπολογισμό της καταρχήν εγκεκριμένης κατανομής στη συγκεκριμένη ΕΠ. Ωστόσο, σε επίπεδο Άξονα το συνολικό ποσό εξειδίκευσης δεν υπερβαίνει την συνολική κατανομή. Η εν λόγω υπέρβαση επιλέγεται αφενός για την κάλυψη των υποχρεώσεων που προκύπτουν από την επικείμενη μεταφορά έργων από το ΕΠ ΘΣΗ 27-213 σύμφωνα με τον σχεδιασμό εξυγίανσης, και αφετέρου για την ασφαλέστερη κάλυψη του οροσήμου 218 του οικονομικού δείκτη του Άξονα 6. Η απόκλιση θα απορροφηθεί στα πλαίσια της πρώτης αναθεώρησης του Προγράμματος, με ενίσχυση της Επενδυτικής Προτεραιότητας. Σελίδα 31 από 83