ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων Rue des Petits Carmes 6 1000 Bruxelles Τηλ. : 00 32 2 545 55 06 Φαξ : 00 32 2 545 55 08 Email : ecocom-brussels@mfa.gr ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ Βρυξέλλες, 20/10/2014 Α.Π. Φ. 3070 / 406 ΠΡΟΣ : Ως Πίνακας Αποδεκτών KOIN : Ε.Δ.: Υπουργείο Εξωτερικών Γραφείο κ. Γ.Γ. ΔΟΣ & ΑΣ Γραφείο κ. Β Γενικού Διευθυντού Α1, Β1, Β4, Β8 Διευθύνσεις Πρεσβεία Βρυξελλών ΜΑ Βρυξελλών Γραφείο Τύπου Γραφείο Ε.Ο.Τ. Γραφείο Ναυτ. Ακολούθου ΘΕΜΑ: Ενημερωτικό Δελτίο Οικονομικών και Επιχειρηματικών Ειδήσεων Βελγίου Γραφείου Ο.Ε.Υ. Βρυξελλών Σας διαβιβάζουμε συνημμένα, σε ηλεκτρονική μορφή, το υπ αριθ. 71 ενημερωτικό δελτίο οικονομικών και επιχειρηματικών ειδήσεων από το Βέλγιο που εκπόνησε το Γραφείο μας, για την περίοδο 11 έως 20 Οκτωβρίου 2014. Ο Προϊστάμενος Παντελής Γκάσιος Σύμβουλος ΟΕΥ Α' Συνημ.: 1 αρχείο Σελίδα 1 από 1 ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ
ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Διεύθυνση: Rue des Petits Carmes 6, B-1000, Bruxelles Τηλέφωνο: +322-5455506, Fax: +322-5455508, e-mail: ecocom-brussels@mfa.gr ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ αριθ. 71 11/10-20/10/2014 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ 1. Η Κεντρική Τράπεζα του Βελγίου κρίνει ότι ο τραπεζικός τομέας παραμένει ευάλωτος σελ. 2 2. Χρηματιστήριο Βρυξελλών, χαμηλά επιτόκια δημόσιου δανεισμού, μείωση των πλασματικών τόκων από το 2015 σελ. 2 3. Προγραμματικές δηλώσεις νέου Βέλγου πρωθυπουργού επί οικονομικών προτεραιοτήτων νέας ομοσπονδιακής κυβέρνησης σελ. 4 4. Απονομή βραβείου «Επιχείρησης της Χρονιάς» 2014 σελ. 7 5. Η περιουσιακή θέση των Βέλγων στο πρώτο ήμισυ του 2014 σε ιστορικά υψηλά επίπεδα σελ. 7 6. Ομοσπονδιακή επιχειρηματική αποστολή στην Κολομβία και το Περού σελ. 8 1
1. Η Κεντρική Τράπεζα του Βελγίου κρίνει ότι ο τραπεζικός τομέας παραμένει ευάλωτος Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας του Βελγίου (BNB), το βελγικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, παρά την βελτίωση που έχει υπάρξει στις δομές του, τον τρόπο λειτουργίας του και τα επίπεδα ρευστότητάς του ως αποτέλεσμα των αναδιαρθρώσεων που έχουν λάβει χώρα, καθώς και την στήριξή του από το κράτος, εξακολουθεί να παραμένει ευάλωτος και η μελλοντική του ανάπτυξη και αντοχή σε ενδεχόμενες νέες μακροοικονομικές πιέσεις εξακολουθεί να είναι εύθραυστη. Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα, η ανάκαμψη της βελγικής οικονομίας είναι ασθενέστερη της αναμενόμενης, ενώ ταυτόχρονα υπάρχουν έντονες αποπληθωριστικές πιέσεις οι οποίες οδηγούν προς τα κάτω και τα επίπεδα των ονομαστικών αποδόσεων. Κατά την Κεντρική Τράπεζα, θα πρέπει οι βελγικές τράπεζες να συνεχίσουν την διαδικασία αναδιάρθρωσης και εξορθολογισμού της λειτουργίας τους, η οποία έχει ξεκινήσει από τις αρχές της οικονομικής κρίσης. Η Κεντρική Τράπεζα συστήνει τόσο στα τραπεζικά όσο και στα ασφαλιστικά ιδρύματα να ενισχύσουν περαιτέρω τα επίπεδα ρευστότητάς τους, δια της αποθεματοποίησης κερδών ή και της έκδοσης κεφαλαίων, ώστε να αντιμετωπίσουν ενδεχόμενες νέες προκλήσεις από το μακροοικονομικό περιβάλλον, καθώς και τις αυξημένες διεθνείς απαιτήσεις για την κεφαλαιακή επάρκεια. Σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα, τα κέρδη των τραπεζών είναι ακόμη ανεπαρκή, ενώ τα έσοδά τους πλην τόκων επηρεάζονται αρνητικά από το χαμηλό επίπεδο των επιτοκίων. Στον κλάδο των ασφαλειών, η Κεντρική Τράπεζα χαρακτηρίζει ως ιδιαίτερα σημαντικό το πρόβλημα των υψηλών εγγυημένων αποδόσεων των ασφαλιστικών προϊόντων, σε σύγκριση με το εξαιρετικά χαμηλό πραγματικό επίπεδο των επιτοκίων, και συστήνει την μείωση του επιπέδου των εγγυημένων αποδόσεων για νέα ασφαλιστικά συμβόλαια, ώστε να συμβαδίζουν κατά κάποιο τρόπο με τα επιτόκια της αγοράς. Η Κεντρική Τράπεζα αναφέρθηκε και στην κατάσταση της αγοράς ακινήτων, επισημαίνοντας ότι αν και τους τελευταίους μήνες έχουν επικρατήσει σταθεροποιητικές τάσεις, δεν αποκλείεται να επανεμφανιστεί μεταβλητότητα και πρόσκαιρες ανοδικές πιέσεις στις τιμές των ακινήτων κατά το προσεχές διάστημα, εξαιτίας των αναμενόμενων τροποποιήσεων που θα κάνουν οι περιφερειακές κυβερνήσεις στην φορολογική μεταχείριση των ακινήτων 1. Η Κεντρική Τράπεζα υπογράμμισε εξάλλου το υψηλό επίπεδο έκθεσης των βελγικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στην αγορά ακινήτων, και ιδιαίτερα εμπορικών ακινήτων, και συνέστησε συστηματικές αξιολογήσεις της ποιότητας των σχετικών δανειακών συμβάσεων και της αξίας των παρεχόμενων εγγυήσεων. Ο βελγικός οικονομικός Τύπος θυμίζει ότι στα τέλη του 2013 με αρχές του 2014, η Κεντρική Τράπεζα του Βελγίου, ανησυχώντας για μία υπερτίμηση της αγοράς ακινήτων, είχε τότε υποχρεώσει ορισμένες βελγικές τράπεζες να αυξήσουν τα κεφαλαιακά αποθεματικά τους, ώστε να ενισχύσουν το επίπεδο προστασίας των χαρτοφυλακίων τους στεγαστικών δανείων 2. 2. Χρηματιστήριο Βρυξελλών, χαμηλά επιτόκια δημόσιου δανεισμού, μείωση των πλασματικών τόκων από το 2015 Ο δείκτης BEL 20 του Χρηματιστηρίου Βρυξελλών έκλεισε την εβδομάδα 6-10 Οκτωβρίου στις 3.041,99 μονάδες, έχοντας σημειώσει μεγάλη περαιτέρω εβδομαδιαία πτώση κατά 4,03%, σε συνέχεια της πτωτικής του πορείας σε όλη την διάρκεια της εν λόγω εβδομάδας, κυρίως ως αποτέλεσμα των απαισιόδοξων προοπτικών ανάπτυξης της παγκόσμιας και της ευρωπαϊκής οικονομίας, και ιδιαίτερα των εκτιμήσεων περί ανακοπής του ρυθμού ανάπτυξης της γειτονικής Γερμανίας. Κατά τον βελγικό οικονομικό Τύπο, πτωτικές εβδομαδιαίες τάσεις παρουσίασαν σχεδόν όλες οι αξίες των μετοχών που περιλαμβάνονται στον δείκτη. Πιο συγκεκριμένα, ισχυρές μειώσεις υπέστησαν 1 Βλ. και σχετική αναφορά μας σε άρθρο 5 ενημερωτικού δελτίου υπ αριθ. 63, περί αναθεώρησης προς τα κάτω από τον Ιανουάριο του 2015 της φοροαπαλλαγής που απολαμβάνουν οι ιδιοκτήτες νέων κατοικιών (bonus-logement). 2 Βλ. και σχετική αναφορά μας σε άρθρο 3 ενημερωτικού δελτίου υπ αριθ. 49. 2
οι μετοχές των εταιρειών του δείκτη UCB (φαρμακευτικής, -9,1%), Bekaert (μεταλλουργικής, μεταλλικών κατασκευών, -7,8%), Delta Lloyd (τραπεζικού / ασφαλιστικού ομίλου, -4,2%) 3, Solvay (χημικού βιομηχανικού κολοσσού, -3,93%), Bpost (βελγικών ταχυδρομείων, -2,9%) και Belgacom (κλάδου τηλεπικοινωνιών, -2,42%) 4. Ο οικονομικός Τύπος επισήμανε από την άλλη πλευρά την σταθερά ανοδική πορεία το τελευταίο διάστημα της μετοχής της Nyrstar (μεταλλευτικής, εβδομαδιαία άνοδος +5,5%), η οποία δεν συμπεριλαμβάνεται ωστόσο στον δείκτη BEL 20, καθώς και την διαρκή και έντονη καθοδική τάση της μετοχής της Umicore (ανακύκλωσης, τεχνολογίας υλικών, μετέχει στον BEL 20), ως αποτέλεσμα της πτώσης των τιμών του λευκόχρυσου. Σημειώνουμε ότι στις 15 Οκτωβρίου, ο δείκτης BEL 20, ακολουθώντας τις γενικότερες διεθνείς πτωτικές τάσεις των χρηματιστηρίων, κατέβηκε κάτω από το κατώφλι των 3.000 μονάδων, κλείνοντας στις 2.915,58 μονάδες, σημειώνοντας ημερήσια πτώση 3,31%, έχοντας φθάσει το χαμηλότερο επίπεδό του από τον Φεβρουάριο τρέχοντος έτους, και έχοντας απολέσει 9,53% από τις αρχές Σεπτεμβρίου, όταν είχε επιτύχει την υψηλότερη φετινή τιμή του (3.222,83 μονάδες, στις 4 Σεπτεμβρίου) 5. Η εβδομάδα 13-17 Οκτωβρίου έκλεισε τελικά με τον δείκτη BEL 20 στις 2.987,93 μονάδες, έχοντας πλησιάσει και πάλι το κατώφλι των 3.000 μονάδων, και έχοντας σημειώσει ημερήσια άνοδο της τάξεως του 3,47% και εβδομαδιαία πτώση της τάξεως του 1,78%. Ο βελγικός οικονομικός Τύπος σημείωσε ότι στο διάστημα μέσων Σεπτεμβρίου με μέσα Οκτωβρίου οι αξίες των μετοχών που 3 Σύμφωνα με τον οικονομικό Τύπο, ο ολλανδικός χρηματοπιστωτικός όμιλος Delta Lloyd αποφάσισε πολύ πρόσφατα να δώσει τέλος στην προσπάθειά του για πώληση των τραπεζικών δραστηριοτήτων του στο Βέλγιο, καθώς δεν κατόρθωσε να καταλήξει σε ικανοποιητική συμφωνία με συγκεκριμένο δυνητικό αγοραστή. 4 Ωστόσο, η μετοχή της Belgacom έχει μέχρι στιγμής την καλύτερη απόδοση μεταξύ των μετοχών που περιλαμβάνονται στον δείκτη BEL 20, από τον Ιανουάριο τρέχοντος έτους. 5 Βλ. και σχετική αναφορά μας σε άρθρο 5 ενημερωτικού δελτίου υπ αριθ. 67. απαρτίζουν τον δείκτη BEL 20 παρουσίασαν μέση πτώση της τάξεως του 5% στο σύνολό τους, με μεγαλύτερες πτώσεις των μετοχών των βιομηχανικών ομίλων Umicore (-14%) και Bekaert (-12%), που είναι αρκετά ευαίσθητοι στις διακυμάνσεις της οικονομικής συγκυρίας. Το δυναμικό ανόδου του δείκτη κατά το προσεχές δωδεκάμηνο ανέρχεται σε 11% (προφανώς εξαιτίας της εξαιρετικά μεγάλης μέσης πτώσης κατά το προαναφερθέν χρονικό διάστημα), με 7 μετοχές να εμφανίζουν προοπτικές μεγέθυνσης άνω του 15% (πρόκειται για τις μετοχές των εταιρειών Ageas, Bekaert, Delta Lloyd, D Ieteren, GBL, KBC και Solvay). Ο βελγικός οικονομικός Τύπος αναφέρθηκε στα μέσα Οκτωβρίου στην πρόσφατα παρατηρηθείσα παρατεταμένη από τα μέσα Αυγούστου- πτώση του επιτοκίου των δεκαετών βελγικών ομολόγων κάτω από το επίπεδο των αντίστοιχων γαλλικών, για πρώτη φορά έπειτα από τον Μάρτιο του 2013. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά ότι στις 14 Οκτωβρίου, το επιτόκιο των βελγικών δεκαετών ομολόγων έφθασε σε νέο ιστορικά χαμηλό επίπεδο, στο 1,118%, έναντι επιτοκίου 1,20% του αντίστοιχου γαλλικού, στις διεθνείς αγορές. Ο οικονομικός Τύπος αποδίδει την σχετικά πρωτοφανή αυτή όπως την χαρακτηρίζει- κατάσταση, η οποία μάλιστα λαμβάνει χώρα παρά το γεγονός ότι και τα επιτόκια του γαλλικού δημόσιου δανεισμού εμφανίζουν αδιάλειπτη πτωτική πορεία την τελευταία διετία, ως αποτέλεσμα των γαλλικών δημοσιονομικών προβλημάτων, της καθυστέρησης και των αναβολών επίτευξης του στόχου επαναφοράς του δημοσιονομικού ελλείμματος της χώρας κάτω από το κατώφλι του 3%, καθώς και στην αναβάθμιση της προοπτικής του αξιόχρεου του Βελγίου από τον διεθνή οίκο αξιολόγησης Moody s σε θετική, ως αποτέλεσμα της ορκωμοσίας της νέας ομοσπονδιακής κυβέρνησης 6. Όπως ανέφερε ο βελγικός οικονομικός Τύπος στις 15 Οκτωβρίου, η μεγάλη πτώση των 6 Ο βελγικός οικονομικός Τύπος διευκρινίζει βεβαίως, ότι η εν λόγω αναβάθμιση της προοπτικής του αξιόχρεου, δεν σημαίνει ότι θα αναβαθμιστεί τελικά και το αξιόχρεο του Βελγίου. 3
επιτοκίων δανεισμού του βελγικού δημοσίου στην διάρκεια της φετινής χρονιάς πρόκειται να επιφέρει την δραματική μείωση των πλασματικών επιτοκίων κατά το προσεχές φορολογικό έτος. Σημειώνουμε ότι το επιτόκιο του βελγικού δεκαετούς ομολόγου αποτελεί την βάση προσδιορισμού των πλασματικών επιτοκίων. Θυμίζουμε εξάλλου ότι οι πλασματικοί τόκοι είναι ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς που εφαρμόζεται στις επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στο Βέλγιο, και συνίσταται σε φορολογική έκπτωση για χρηματοδότηση των επιχειρήσεων από ίδια κεφάλαια. Το όλο σύστημα είναι δομημένο ώστε να ευνοεί τα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου που είναι τοποθετημένα στη χώρα. Συγκεκριμένα, το σύστημα δίνει την δυνατότητα στις επιχειρήσεις να μειώνουν την ετήσια φορολογική τους βάση υπολογίζοντας μία «πλασματική» δαπάνη τόκων στο συνολικό ποσόν ιδίων κεφαλαίων τους. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, το γενικό πλασματικό επιτόκιο του χρόνου (φορολογικό έτος 2016) θα ανέλθει σε 1,63% από 2,63% κατά την φετινή φορολογική χρήση (φορολογικό έτος 2015), γεγονός που σημαίνει πρακτικά ότι οι βελγικές επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν μείωση της σχετικής φορολογικής έκπτωσης από την φορολογητέα τους ύλη. Συνεπώς, κατά τις εκτιμήσεις του ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομικών, θα δημιουργηθεί πρόσθετη φορολογική υποχρέωση στις βελγικές επιχειρήσεις της τάξεως των 300 εκατ. συνολικά κατά την προσεχή διετία. Εφ όσον το γενικό πλασματικό επιτόκιο ανέλθει τελικά στο επίπεδο του 1,63% κατά το φορολογικό έτος 2016, το ειδικό πλασματικό επιτόκιο που εφαρμόζεται για τις φορολογικές εκπτώσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων θα ανέλθει σε 2,13%, έναντι 3,13% κατά το φορολογικό έτος 2015. Κατά την βελγική Ομοσπονδία Βιομηχανιών & Επιχειρήσεων (FEB), η μείωση των πλασματικών επιτοκίων από του χρόνου θα προκαλέσει φορολογικό σοκ στις επιχειρήσεις, και θα έπρεπε το κράτος να έχει προβλέψει διασφαλίσεις κατωτάτου επιπέδου για τα πλασματικά επιτόκια ώστε να εμποδίσει την διολίσθησή τους εξαιτίας της σημαντικής πτώσης των επιτοκίων δημόσιου δανεισμού, όπως ακριβώς έχει πολλές φορές κατά το παρελθόν θέσει ανώτατες οροφές στην εξέλιξη των πλασματικών επιτοκίων, ώστε αυτά να μην συμπαρασύρονται από εξαιρετικά ανοδικές κινήσεις των επιτοκίων δημόσιου δανεισμού 7. Η FEB ζήτησε μάλιστα το ανωτέρω κονδύλι των 300 εκατ., το οποίο θα εμφανιστεί ως πρόσθετο κρατικό έσοδο, να επιστραφεί στις επιχειρήσεις υπό μορφή μέτρων στήριξης και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας, καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα θέσει σε κίνδυνο την επιτυχία των υπόλοιπων πολιτικών που έχει εξαγγείλει η νέα κυβέρνηση προς την εν λόγω κατεύθυνση. Παρεμπιπτόντως σημειώνουμε ότι, σύμφωνα με τον οικονομικό Τύπο, κατά το έκτακτο επιχειρηματικό συμβούλιο της Delhaize που έλαβε χώρα στις 15 Οκτωβρίου, η διοίκηση διευκρίνισε στους εκπροσώπους των εργαζομένων σειρά μισθολογικών μειώσεων στις οποίες προτίθεται να προβεί στο πλαίσιο της πολιτικής αναδιάρθρωσης που πρόκειται να υλοποιήσει στο άμεσο μέλλον. Ο Τύπος αναφέρει ότι οι αντιδράσεις από πλευράς εργατικών συνδικάτων αναμένονται άμεσες και οξείες, καθώς προγραμματίζονται κινητοποιήσεις του προσωπικού σε πληθώρα καταστημάτων, γεγονός που αναμένεται να προκαλέσει σημαντικό πρόβλημα στο λιανεμπορικό δίκτυο της αλυσίδας στο Βέλγιο 8. Κατά τον οικονομικό Τύπο, στις 17 Οκτωβρίου 110 καταστήματα της βελγικής αλυσίδας παρέμειναν κλειστά, με το εκτιμώμενο συνολικό κόστος για την Delhaize να ανέρχεται σε πλησίον των 11 εκατ.. 3. Προγραμματικές δηλώσεις νέου Βέλγου πρωθυπουργού επί οικονομικών προτεραιοτήτων νέας ομοσπονδιακής κυβέρνησης Ο βελγικός οικονομικός Τύπος φιλοξένησε στα μέσα Οκτωβρίου δηλώσεις του νέου ομοσπονδιακού πρωθυπουργού κ. Charles 7 Σημειώνουμε ότι από το έτος 2012 η βελγική κυβέρνηση έχει θέσει ανώτατη οροφή 3% στα πλασματικά επιτόκια, σε μία εποχή που τα επιτόκια δανεισμού του βελγικού δημοσίου βρίσκονταν ακόμη σε αρκετά υψηλά επίπεδα. 8 Βλ. και σχετική αναφορά μας σε άρθρο 5 ενημερωτικού δελτίου υπ αριθ. 70. 4
Michel, του γαλλόφωνου φιλελεύθερου κόμματος MR, επί των οικονομικών προτεραιοτήτων της άρτι σχηματισθείσας κυβέρνησης συνασπισμού 9. Σύμφωνα με τον κ. Michel, η κυβέρνησή του, η οποία ορκίστηκε το Σάββατο 11 Οκτωβρίου, στοχεύει προ πάντων στην επανεκκίνηση της βελγικής οικονομίας και την δημιουργία θέσεων εργασίας. Κατά τον Βέλγο πρωθυπουργό, καθοριστικό ρόλο στην επιτυχία της κυβερνητικής πολιτικής θα έχει η διαδικασία διαλόγου με τους κοινωνικούς εταίρους 10, στους οποίους η νέα κυβέρνηση πολύ σύντομα θα εξηγήσει κατ αρχάς με λεπτομέρειες το περιεχόμενο της συμφωνηθείσας οικονομικής πολιτικής στην διάρκεια της θητείας της, ελπίζοντας να κάμψει την ήδη εκφρασμένη κατ αρχήν οξεία αντίθεσή τους 11. Κατά τον κ. Michel, ο κεντροδεξιός κυβερνητικός συνασπισμός έχει συμφωνήσει επί πολιτικών που θα εφαρμοσθούν στον οικονομικό και τον κοινωνικό τομέα, πολύ περισσότερο τολμηρών και ουσιαστικών από τις πολιτικές που υλοποίησε η απελθούσα κυβέρνηση Di Rupo. Ο κ. Michel θεωρεί ότι οι επιχειρήσεις αποτελούν το κλειδί για την χρηματοδότηση της βελγικής οικονομίας αλλά και του κράτους πρόνοιας σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα, καθώς και ότι θα πρέπει να μεταβληθεί η κακή νοοτροπία από μέρος του πολιτικού κόσμου, που τηρεί εχθρική στάση απέναντι στην επιχειρηματικότητα. Ο Βέλγος πρωθυπουργός θεωρεί επίσης πρωταρχικής σημασίας στόχους για την κυβέρνησή του την φορολογική ελάφρυνση του παραγωγικού συντελεστή εργασία, την στήριξη της αγοραστικής δύναμης ιδιαίτερα των χαμηλών εισοδημάτων και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, καθώς και την 9 Βλ. και σχετικό άρθρο 10 ενημερωτικού δελτίου υπ αριθ. 70. 10 Αλλά και με τις ομόσπονδες περιφερειακές οντότητες του Βελγίου. 11 Σύμφωνα με τον οικονομικό Τύπο, τα τρία μεγάλα εργατικά συνδικάτα της χώρας προετοιμάζουν ενιαίο μέτωπο και σειρά κινητοποιήσεων, προκηρύσσοντας και γενική απεργία στις 15 Δεκεμβρίου, αντιδρώντας κυρίως στα μέτρα της αναβολής της αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των μισθών και της αύξησης των ορίων και των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης. διαμόρφωση μιας περισσότερο ευέλικτης αγοράς εργασίας. Θεωρεί από την άλλη πλευρά ότι καμία βελγική κυβέρνηση μέχρι σήμερα δεν έχει τολμήσει να προβεί σε τόσο θαρραλέα βήματα τόνωσης της επιχειρηματικότητας, έχοντας κατά νου προ πάντων την τόνωση της απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα. Τέλος, επί του ζητήματος της χρονικής μετάθεσης της εξισορρόπησης των δημοσιονομικών μεγεθών για το έτος 2018 και του ενδεχομένου της αποδοχής του (ή απόρριψής του) από την Ευρ. Επιτροπή, ο νέος Βέλγος πρωθυπουργός δήλωσε ότι για την Ευρώπη εκείνο που μετράει είναι η υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και ότι η κυβέρνησή του εισάγει τις πλέον θαρραλέες μεταρρυθμίσεις της τελευταίας εικοσαετίας. Η κυβέρνηση Michel ανακοίνωσε τις προγραμματικές της δηλώσεις οι οποίες κινήθηκαν εντός των ανωτέρω γενικών κατευθύνσεων- στο 150μελές ομοσπονδιακό κοινοβούλιο στις 14 Οκτωβρίου, ενώ έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης στις 16 Οκτωβρίου (με 84 ψήφους υπέρ, 58 κατά και μία αποχή) 12. Η νέα κυβέρνηση έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα κατά τις προγραμματικές της δηλώσεις στην δέσμευσή της να υλοποιήσει τις συμφωνηθείσες πολιτικές που έχει εξαγγείλει, με συνέπεια και ειλικρίνεια. Από την άλλη πλευρά και όσον αφορά την οικονομική πολιτική, η αντιπολίτευση ζήτησε επίμονα περισσότερες λεπτομέρειες και συγκεκριμένους αριθμούς των οικονομικών μέτρων που προτίθεται να λάβει η νέα κυβέρνηση, καθώς και των επιπτώσεών τους στον προϋπολογισμό. Στο πολιτικό επίπεδο, τα κόμματα της αντιπολίτευσης επιφύλαξαν εξαιρετικά «θερμή» υποδοχή σε ορισμένους βουλευτές του φλαμανδικού συντηρητικούεθνικιστικού κόμματος N-VA που μετέχει του κυβερνητικού συνασπισμού. Σύμφωνα με τον οικονομικό Τύπο, στις 15 Οκτωβρίου η νέα βελγική κυβέρνηση έδωσε στην δημοσιότητα ορισμένους 12 Η κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον Charles Michel στηρίζεται από 85 ομοσπονδιακούς βουλευτές, 20 εκ των οποίων ανήκουν στο γαλλόφωνο φιλελεύθερο κόμμα, ενώ οι υπόλοιποι στα φλαμανδόφωνα κόμματα που την στηρίζουν (N-VA, CD&V, OpenVLD). Βλ. και σχετική αναφορά μας σε άρθρο 7 ενημερωτικού δελτίου υπ αριθ. 58. 5
οριστικοποιημένους αριθμούς σχετικά με το συνολικό ύψος των δημοσιονομικών εξοικονομήσεων κατά την τετραετία μέχρι το έτος 2018. Ο βελγικός οικονομικός Τύπος ανέφερε ότι τα ανωτέρω στοιχεία διαβιβάστηκαν επίσης στην Ευρ. Επιτροπή. Η συνολική δημοσιονομική εξοικονόμηση θα ανέλθει σε 11,255 δις. 13, με 8,359 δις. να αφορούν την προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης και 3,741 δις. την υλοποίηση νέων οικονομικών πολιτικών. Η αναλογία που τελικά επιλέχθηκε μεταξύ εξοικονόμησης κρατικών δαπανών και επιβολής νέων φορολογικών μέτρων είναι της τάξεως του 74% προς 26%. Ο βελγικός οικονομικός Τύπος αναφέρει πως η συνολική εξοικονόμηση δημοσίων δαπανών στην τετραετία 2015-2018 θα ανέλθει σε 8,118 δις., εκ των οποίων τα 2,32 δις. θα αφορούν περικοπές πρωτογενών δαπανών (εκ των οποίων περικοπές 1,08 δις. το 2015) και τα 5,348 δις. θα προέλθουν από μέτρα εξοικονόμησης στην υγειονομική περίθαλψη και τις κοινωνικές ασφαλίσεις. Οι συνολικές εξοικονομήσεις στον δημόσιο τομέα εκτιμώνται σε 2,397 δις., ενώ εκείνες στον κλάδο της υγειονομικής περίθαλψης σε 2,694 δις.. Οι περικοπές δημοσίων δαπανών αφορούν οριζόντιες μειώσεις στους προϋπολογισμούς των δημοσίων υπηρεσιών και οργανισμών κατά 4% (πλην άμυνας), καθώς και μειώσεις προϋπολογισμών κυρίως στους τομείς αναπτυξιακής συνεργασίας, δικαιοσύνης, κοινωνικής στέγασης, σιδηροδρόμων (SNCB), μεταφορών και ταχυδρομείων. Οι περικοπές στον κλάδο της υγείας αναμένεται να προέλθουν από μειώσεις ύψους 1,2 δις. των κοινωνικών δαπανών, 279 εκατ. από μέτρα περιορισμού των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων στον δημόσιο τομέα, και 250 εκατ. από μέτρα καταπολέμησης της κατάχρησης του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας. Τα συνολικά έσοδα από νέα φορολογικά μέτρα μέχρι το έτος 2018 εκτιμώνται σε 2,832 δις.. Οι κύριες πηγές νέων κρατικών εσόδων θα προέλθουν από αυξήσεις στους ειδικούς φόρους καπνού και 13 Βλ. και σχετικές αναφορές μας σε άρθρο 10 ενημερωτικού δελτίου υπ αριθ. 70. οινοπνευματωδών (εκτιμώμενου ύψους 51 εκατ. ), την φορολόγηση των εταιρειών τοπικής αυτοδιοίκησης (Intercommunales, εκτιμώμενα έσοδα 230 εκατ. ), αυξήσεις ειδικών φόρων στο diesel (εκτιμώμενα έσοδα 313 εκατ. ), την επίσπευση των προκαταβολών φόρων επί μερισμάτων εκκαθάρισης επιχειρήσεων (εκτιμώμενα έσοδα 500 εκατ. ), την πρόσθετη φορολόγηση των χρηματιστηριακών συναλλαγών (εκτιμώμενα έσοδα 80 εκατ. ετησίως), την πρόσθετη συνεισφορά του τραπεζικού τομέα (εκτιμώμενα έσοδα 10 εκατ. ), τον φόρο διαφάνειας (εκτιμώμενα έσοδα 120 εκατ. ) και την επίσπευση είσπραξης φόρων επί συνταξιοδοτικών αποταμιεύσεων (εκτιμώμενα έσοδα 300 εκατ. ). Σημειώνουμε παρεμπιπτόντως ότι αργά το βράδυ της 13 ης Οκτωβρίου, η περιφερειακή κυβέρνηση των Βρυξελλών ολοκλήρωσε την εκπόνηση του προϋπολογισμού της για το 2015, με δημοσιονομικές εξοικονομήσεις ύψους 300 εκατ. επί ενός συνολικού προϋπολογισμού 3,95 δις.. Η περιφερειακή κυβέρνηση των Βρυξελλών πέτυχε τελικά την εξισορρόπηση του προϋπολογισμού της για το 2015, λαμβάνοντας αρκετά μέτρα εξοικονόμησης κυρίως μέσω περικοπών στις δημόσιες δαπάνες (πλην των τομέων μεταφορών, απασχόλησης και στέγασης). Σημειώνουμε επιπλέον ότι, κατά τον οικονομικό Τύπο, η περιφερειακή κυβέρνηση της Βαλλονίας προτίθεται να χρηματοδοτήσει με κονδύλια ύψους 121 εκατ. το 2015 projects στους 6 πόλους ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας που λειτουργούν στην περιφέρεια 14. Κατά τα δημοσιεύματα, ο Βαλλόνος Υπουργός Οικονομίας και Εξωτερικού Εμπορίου κ. Marcourt δήλωσε σχετικά ότι «ο εν λόγω προϋπολογισμός θα επιτρέψει την χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων που έχουν ήδη εγκριθεί, αλλά και νέων σχεδίων που έχουν υποβληθεί προς έγκριση». Έτσι, ο Βαλλόνος Υπουργός δίνει τέλος στην φημολογία που είχε αναπτυχθεί το προηγούμενο διάστημα σχετικά με 14 Βλ. και παλαιότερες σχετικές αναφορές μας, και κυρίως σε άρθρο 2 ενημερωτικού δελτίου υπ αριθ. 32. 6
αναστολή της χρηματοδότησης των πόλων 15, στο πλαίσιο της πολιτικής δημοσιονομικών εξοικονομήσεων που πρόκειται να υλοποιήσει η κυβέρνηση της περιφέρειας της Βαλλονίας κατά τα προσεχή έτη. Πάντως, ο οικονομικός Τύπος αναφέρει και ενδοκυβερνητικά σχόλια της περιφέρειας, σύμφωνα με τα οποία η προκήρυξη νέων επενδυτικών σχεδίων στους πόλους ανταγωνιστικότητας είναι πρακτικά αδύνατο να υλοποιηθεί πριν τα τέλη του έτους 2016. 4. Απονομή βραβείου «Επιχείρησης της Χρονιάς» 2014 Στις 13 Οκτωβρίου έλαβε χώρα στο συνεδριακό-εκθεσιακό κέντρο του Heysel των Βρυξελλών, η 19 η τελετή απονομής του βραβείου της καλύτερης γαλλόφωνης επιχείρησης του 2014. Τα εν λόγω βραβεία απονέμονται σε ετήσια βάση από το 1996, ενώ η όλη διοργάνωση γίνεται από την συμβουλευτική εταιρεία Ernst & Young, με την στήριξη των εφημερίδων L Echo / De Tijd και της τράπεζας BNP Paribas Fortis. Το φετινό βραβείο απονεμήθηκε από το νέο Βέλγο πρωθυπουργό Charles Michel στην βαλλονική επιχείρηση Belourthe (βιομηχανία παραγωγής βρεφικών τροφών από δημητριακά και άλλων ειδικών διατροφικών προϊόντων, με κύκλο εργασιών 22 εκατ. και εξαγωγές σε πάνω από 50 χώρες, που αντιπροσωπεύουν το 95% του κύκλου εργασιών της) 16, η οποία υπερίσχυσε των λοιπών υποψηφίων που ήταν οι εταιρείες Colona (βιομηχανία μαγιονέζας και σαλτσών, με κύκλο εργασιών 35 εκατ. και εξαγωγές σε πάνω από 20 χώρες, που αντιπροσωπεύουν το 75% του κύκλου εργασιών της), Lampiris (ο 3 ος μεγαλύτερος ενεργειακός πάροχος του Βελγίου, με ειδίκευση στην πράσινη ενέργεια και κύκλο εργασιών 1,05 δις. ) και Groupe Eggo-Euro 15 Βλ. και σχετική αναφορά μας σε άρθρο 8 ενημερωτικού δελτίου υπ αριθ. 63. 16 Σημειωτέον ότι η Belourthe ξεκίνησε να λειτουργεί το 2006, σε συνέχεια αποεπένδυσης της πολυεθνικής Nestlé από μονάδα παραγωγής στην περιοχή Hamoir της Λιέγης. Η εν λόγω μονάδα, εξαγοράστηκε από το management, υπό τον μέχρι σήμερα διευθύνοντα σύμβουλό της Vincent Crahay, διασώθηκε, και μέσω της προώθησης νέων, καινοτόμων προϊόντων έφθασε αρκετά γρήγορα σε διψήφιους ρυθμούς μεγέθυνσης. Center (σημαντική λιανεμπορική αλυσίδα ηλεκτρικών ειδών, τηλεπικοινωνιακού και οπτικοακουστικού εξοπλισμού, καθώς επίσης και ολοκληρωμένων συστημάτων εξοπλισμού κουζίνας, με κύκλο εργασιών 159 εκατ. ). Για δεύτερη φορά φέτος απονεμήθηκε εξάλλου βραβείο «Ελπιδοφόρας Νέας Επιχείρησης» στην βαλλονική επιχείρηση CEFALY Technology, η οποία είναι εταιρεία βιοτεχνολογίας με ειδίκευση σε συσκευές και άλλα καινοτόμα προϊόντα για την θεραπεία της ημικρανίας και διαφόρων παθήσεων του νευρικού συστήματος, και η οποία παρουσιάζει έντονη αναπτυξιακή πορεία των δραστηριοτήτων της, καινοτόμες τεχνολογικές λύσεις και διεθνή προσανατολισμό. Το βραβείο της «Ελπιδοφόρας Νέας Επιχείρησης» απένειμε ο υπουργός Απασχόλησης και Επιχειρήσεων της περιφερειακής κυβέρνησης των Βρυξελλών, κ. Didier Gosuin. Τέλος, το βραβείο της καλύτερης φλαμανδικής επιχείρησης της χρονιάς απονεμήθηκε στον όμιλο λιμενικών υπηρεσιών και logistics Katoen Natie με έδρα την Αμβέρσα, από τον βασιλιά του Βελγίου Φίλιππο, επ ευκαιρία της 20 ης επετείου από το ξεκίνημα απονομής των σχετικών βραβείων. 5. Η περιουσιακή θέση των Βέλγων στο πρώτο ήμισυ του 2014 σε ιστορικά υψηλά επίπεδα Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας του Βελγίου (BNB), στο τέλος του πρώτου εξαμήνου 2014 η χρηματοοικονομική περιουσία των Βέλγων ανήλθε στο νέο ιστορικά υψηλό επίπεδο του 1,145 τρις., αυξημένη κατά 12,4 δις. έναντι του τέλους Μαρτίου του τρέχοντος έτους, ενώ η καθαρή χρηματοοικονομική περιουσιακή τους θέση ανήλθε στα 903 δις., επίσης αυξημένη κατά 8 δις. έναντι του τέλους Μαρτίου 2014. Η Κεντρική Τράπεζα αποδίδει την σημαντική αυτή αύξηση της περιουσίας των Βέλγων κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2014 κυρίως στην καθαρή αύξηση του συνολικού ισοζυγίου των χρηματοοικονομικών συναλλαγών (ύψους 6,3 δις. ), καθώς και δευτερευόντως στην ευνοϊκή εξέλιξη των τιμών των μετοχών. Άνοδο σημείωσε κατά το δεύτερο τρίμηνο 7
2014 η συνολική αξία των νέων κτήσεων χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού κατά 10,1 δις., που προήλθε κυρίως από τις αυξήσεις συμμετοχών σε επενδυτικά ταμεία (+4,9 δις. ), καταθέσεων όψεως (+3,5 δις. ), αποταμιευτικών καταθέσεων (+1,8 δις. ) και προϊόντων ασφαλειών ζωής (+1,2 δις. ). Αντιθέτως, τα βελγικά νοικοκυριά μείωσαν την έκθεσή τους κατά το δεύτερο τρίμηνο τρέχοντος έτους σε τίτλους σταθερής απόδοσης κατά 2,2 δις., γεγονός που αποδίδεται περίπου αποκλειστικά σε αποεπενδύσεις από κρατικά ομόλογα εξαιτίας των εξαιρετικά χαμηλών αποδόσεών τους. Από την άλλη πλευρά, οι χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις των βελγικών νοικοκυριών ανήλθαν στα τέλη Ιουνίου 2014 στο ύψος των 241,6 δις., έναντι 237,2 δις. στο τέλος Μαρτίου του τρέχοντος έτους, με αύξηση της αξίας των ενυπόθηκων δανείων κατά 1,8 δις., επίσης σε σύγκριση με το τέλος του πρώτου τριμήνου. Ο βελγικός οικονομικός Τύπος σημειώνει ότι εάν στα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας για το ύψος της χρηματοοικονομικής περιουσίας των Βέλγων προστεθούν και οι εκτιμήσεις για το ύψος της ακίνητης περιουσίας τους, φθάνουμε στο εξαιρετικά υψηλό επίπεδο των 2,021 τρις. στο τέλος του πρώτου εξαμήνου 2014 17. συνοδεύεται από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και ομοσπονδιακό ΥΠΕΞ κ. Reynders, τον Υπουργό Οικονομίας και Εξωτερικού Εμπορίου της περιφέρειας της Βαλλονίας κ. Marcourt και την αρμόδια για το χαρτοφυλάκιο Εμπορίου της περιφέρειας των Βρυξελλών, κα Jodogne. Ο βελγικός οικονομικός Τύπος σημειώνει το περιορισμένο ενδιαφέρον που επιδεικνύει αναφορικά με την ομοσπονδιακή αποστολή η περιφερειακή κυβέρνηση της Φλάνδρας, η οποία δεν εκπροσωπείται σε κυβερνητικό επίπεδο, παρά την παρουσία σημαντικότατων φλαμανδικών επιχειρηματικών ομίλων μεταξύ των μελών της αποστολής. Σημειώνεται επίσης ότι από του χρόνου, κατόπιν πολιτικών πιέσεων της περιφερειακής κυβέρνησης της Φλάνδρας, ο αριθμός των ομοσπονδιακών επιχειρηματικών αποστολών υπό την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εξωτερικού Εμπορίου (Agence Fédérale pour le Commerce Extérieur) πρόκειται να περιοριστεί σε 2 μόνον ετησίως (έναντι 4 που πραγματοποιούντο μέχρι τώρα). Ο οικονομικός Τύπος αναφέρει ότι η τελευταία για φέτος ομοσπονδιακή επιχειρηματική αποστολή θα λάβει χώρα σε περίπου ένα μήνα (στο διάστημα 22-28 Νοεμβρίου), με προορισμό την Σιγκαπούρη και την Μαλαισία. 6. Ομοσπονδιακή επιχειρηματική αποστολή στην Κολομβία και το Περού Στο διάστημα 18-25 Οκτωβρίου, μεγάλη βελγική επιχειρηματική αποστολή υπό την πριγκίπισσα Astrid επισκέπτεται την Λατινική Αμερική και συγκεκριμένα την Κολομβία και το Περού. Η αποστολή αποτελείται από 297 εκπροσώπους βελγικών επιχειρηματικών ομίλων, καθώς και επιστημονικών / ερευνητικών ιδρυμάτων. Μεταξύ αυτών, όπως αναφέρει ο βελγικός οικονομικός Τύπος, περιλαμβάνονται περίπου 60 επιχειρηματικοί όμιλοι από τις περιφέρειες της Βαλλονίας και των Βρυξελλών. Η πριγκίπισσα Astrid 17 Επίσης, όπως σημειώνει η ίδια η Κεντρική Τράπεζα του Βελγίου, τα στοιχεία της 2 ου τριμήνου 2014 έχουν επηρεαστεί αυξητικά από μεθοδολογικές αλλαγές λόγω υιοθέτησης του νέου ευρωπαϊκού πλαισίου αναφοράς για τον υπολογισμό των εθνικών λογαριασμών, SEC 2010 (βλ. και σχετική επισήμανσή μας σε άρθρο 1 ενημερωτικού δελτίου υπ αριθ. 70). 8
ΠΗΓΕΣ: 1. Κεντρική Τράπεζα Βελγίου (BNB), δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 2. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, Χρηματιστήριο Βρυξελλών 3. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 4. Γραφείο Ο.Ε.Υ. Βρυξελλών, δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 5. Κεντρική Τράπεζα Βελγίου (BNB), Département Statistique Générale, Comptes Financiers trimestriels: 2e trimestre de 2014, 14.10.2014, δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 6. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εξωτερικού Εμπορίου (Agence Fédérale pour le Commerce Extérieur) 9