ΑΣΚΗΣΕΙΣ 4 Ο, 7 Ο, 8 Ο, 9 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 1. Από τα παρακάτω σχήματα: - Το (i) παριστάνει τμήμα DNA προκαρυωτικού κυττάρου, στο οποίο περιέχεται ένα γονίδιο και ο υποκινητής του (Υ) - Το (ii) παριστάνει το πλασμίδιο, το οποίο πρόκειται να χρησιμοποιηθεί ως φορέας κλωνοποίησης του παραπάνω γονιδίου, για την εισαγωγή του σε βακτήριο- ξενιστή. Τόσο στο τμήμα του DNA όσο και στο πλασμίδιο, τα σημεία Ε, Β, Ν και Η δείχνουν τις θέσεις στις οποίες κόβουν το DNA (επειδή συναντούν την κατάλληλη αλληλουχία βάσεων) οι περιοριστικές ενδονουκλεάσες EcoRI, BamHI, NotI και HindIII αντιστοίχως. Να απαντήσετε στα ερωτήματα: α) Ποια από τις δύο αλυσίδες του γονιδίου είναι η μη κωδική; β) Ποια από τα 4 ένζυμα είναι καταλληλότερο για τη δημιουργία ανασυνδυασμένου DNA; Να δικαιολογήσετε τις απαντήσεις σας. Θέμα 4 ο ΟΕΦΕ 2004
2. Δίνεται μείγμα μορίων DNA και ένας ανιχνευτής RNA. DNA μόριο Ι Κλώνος Ια 5 TACCTCAATCCGTATTA 3 Κλώνος Ιβ 3 ATGGAGTTAGGCATAAT 5 DNA μόριο ΙΙ Κλώνος ΙΙα 3 CCGTACGGATTGAGGAA 5 Κλώνος ΙΙβ 5 GGCATGCCTAACTCCTT 3 Ανιχνευτής: 5 UACGGAUUGA 3 Να εξηγήσετε τι είναι ανιχνευτής, να περιγράψετε τις διαδικασίες που θα ακολουθηθούν προκειμένου ο ανιχνευτής να υβριδοποιήσει την κατάλληλη αλληλουχία DNA και να εξηγήσετε ποιος είναι ο κλώνος του DNA που θα υβριδοποιηθεί. Θέμα Γ3 2010 3. Στη γραφική παράσταση απεικονίζεται η μεταβολή του πληθυσμού τριών μικροοργανισμών (α, β, γ) σε σχέση με τη μεταβολή της συγκέντρωσης του O 2. Να κατηγοριοποιήσετε τους οργανισμούς ανάλογα με την παρουσία του O 2.
4. Ποιος από τους μικροοργανισμούς α και β έχει μικρότερο χρόνο διπλασιασμού;
5. Διαθέτουμε έναν μικροοργανισμό ο οποίος είναι ιδιαίτερα σημαντικός διότι παράγει τρεις χρήσιμες ουσίες για τον άνθρωπο. Στο διάγραμμα παρουσιάζονται οι καμπύλες παραγωγής των ουσιών σε κλειστή καλλιέργεια. Σε ποιες περιπτώσεις προτιμάτε κλειστή και σε ποιες συνεχή καλλιέργεια; 6. Ένας μικροοργανισμός είναι χρήσιμος για μία ενδοκυτταρική πρωτεΐνη και ένα αντιβιοτικό που εκκρίνει. α) Τι τύπου καλλιέργεια είναι η παρακάτω; β) Ποιου τύπου καλλιέργεια θα ήταν πιο αποδοτική; γ) Με ποιους τρόπους παραλαμβάνονται τα επιθυμητά προϊόντα σε αυτήν την περίπτωση;
7. Υποθέτουμε ότι στον άνθρωπο υπάρχει ένα ζεύγος αυτοσωμικών αλληλομόρφων γονιδίων που κωδικοποιούν τη σύνθεση της προϊνσουλίνης. Ένα άλλο ανεξάρτητο ζεύγος αλληλομόρφων γονιδίων κωδικοποιεί τη σύνθεση του ενζύμου που αφαιρεί το ενδιάμεσο πεπτίδιο. Τα αλληλόμορφα γονίδια Α και Β είναι επικρατή και κωδικοποιούν τη σύνθεση της προϊνσουλίνης και του ενζύμου αντίστοιχα, ενώ τα α και β είναι τα αντίστοιχα υπολειπόμενα αλληλόμορφα, τα οποία δεν κωδικοποιούν φυσιολογικά προϊόντα. Άνδρας με γονότυπο ΑαΒβ και γυναίκα με γονότυπο ααββ, ποια είναι η πιθανότητα να αποκτήσουν απόγονο με διαβήτη; 8. Προτού επιχειρηθεί μία μεταμόσχευση έγινε έλεγχος των αντιγόνων 5 διαθέσιμων οργάνων και του υποψήφιου δέκτη και προέκυψαν τα παρακάτω αποτελέσματα: Αντίσωμα Όργανο Α Όργανο Β Όργανο Γ Όργανο Δ Όργανο Ε Δέκτης 1 ο - + + - + + 2 ο + + + - - + 3 ο + - + + - - 4 Ο + + + - + + 5 Ο + + + - + + 6 Ο + - - + + - 7 Ο - - - + - - α) Ποιο από τα όργανα είναι καταλληλότερο; β) Σε πόσα αντιγόνα διαφέρει ο δέκτης από τα αντιγόνα των δοτών; γ) Να ταξινομήσετε τα όργανα βάση βαθμού συμβατότητας με το δέκτη. 9. Σε ένα διαγονιδιακό ζώο, το γονίδιο που κωδικοποιεί τον παράγοντα ΙΧ ενσωματώθηκε στο χρωμόσωμα 2. Σε ένα θηλυκό διαγονιδιακό ζώο, ενσωματώθηκε στο χρωμόσωμα 4. α) Ποια η πιθανότητα από την διασταύρωση των δύο να προκύψει απόγονος με 2 γονίδια του παράγοντα ΙΧ; β) Από τους απογόνους του (α) ερωτήματος απομονώθηκαν αρσενικό και θηλυκό με 1 γονίδιο στο χρωμόσωμα 2. Ποια πιθανότητα από τη διασταύρωσή τους να προκύψει ομόζυγος απόγονος;
γ) Από τους απόγονους του (α) απομονώθηκαν αρσενικό και θηλυκό με 2 γονίδια για τον παράγοντα ΙΧ, ποιοι είναι οι πιθανοί απόγονοι από διασταύρωσή τους;