Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 3D ΚΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΣΗΜΕΡΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑΣ: ΕΛΕΝΗ ΚΩΣΤΑΚΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΖΕΥΓΩΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΤΠ61 2010-2011 2011
ΟΡΙΣΜΟΣ 3D Με τον όρο 3D D (three-dimensional) στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση εννοούμε την ψευδαίσθηση της αντίληψης του βάθους σε μια εικόνα. Η τεχνολογία 3D προσφέρει στο κοινό μια ξεχωριστή κινηματογραφική εμπειρία. Ο θεατής, με τη χρήση ειδικών γυαλιών, ξεχνά πως κάθεται σε μια αίθουσα περιτριγυρισμένος από κόσμο, αισθάνεται πως βρίσκεται στο επίκεντρο της δράσης και απολαμβάνει αξεπέραστη ποιότητα ήχου και εικόνας.
ΠΩΣ ΥΛΟΠΟΙΕΙΤΑΙ Στις ταινίες 3D η ψευδαίσθηση του βάθους δημιουργείται γυρίζοντας τη σκηνή με δύο κάμερες, τη μία δίπλα στην άλλη και όταν τελικά προβάλλεται, το μάτι του θεατή ερμηνεύει τις δύο αυτές εικόνες ως μια τρισδιάστατη. Η παραγωγή 3D ταινιών χρειάζεται εξειδικευμένο εξοπλισμό, αφού κάθε καρέ αποτελείται όχι από 1, αλλά από 2 εικόνες, οι οποίες στο τελικό στάδιο πολυπλέκονται, προβάλλονται ταυτόχρονα στην οθόνη και μπορούν να βλέπονται σωστά μόνο με τα ειδικά γυαλιά που μοιράζουν στα σινεμά.
Η 3D ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΟΡΑΣΗ Η ψευδαίσθηση της τρισδιάστατης εικόνας δημιουργείται με την ταυτόχρονη εμφάνιση δύο πλήρους μεγέθους, αλλά ελαφρώς διαφορετικών εικόνων της ίδιας σκηνής - μίας για το αριστερό μάτι και μίας για το δεξί. Οι διαφορές στις δύο εικόνες προορίζονται στο να δημιουργηθεί μία απομίμηση του τρόπου, με τον οποίο το σύστημα της ανθρώπινης όρασης βλέπει ένα αντικείμενο. Η απόσταση που χωρίζει τα μάτια ενός ανθρώπου κάνει το κάθε μάτι να βλέπει τα αντικείμενα από μία ελαφρώς διαφορετική γωνία, με αποτέλεσμα δύο ελαφρώς διαφορετικές παραλλαγές της ίδιας εικόνας. Ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις διαφορές αυτές ως πληροφορίες για τις 3 διαστάσεις του αντικειμένου και έτσι δημιουργεί την αντίληψη του βάθους. Όταν κοιτάμε ένα αντικείμενο στο χώρο, δύο ειδών μυς των ματιών αναλαμβάνουν δράση - οι μυς της σύγκλισης που διευθύνουν το αριστερό και το δεξί μάτι προς το ίδιο σημείο του χώρου και οι μυς που κάνουν τον βολβό του ματιού να εστιάσει στην εικόνα του αντικειμένου. Ο εγκέφαλος κατευθύνει τα δύο αυτά είδη μυώνων στο ίδιο σημείο του χώρου. Η 3D τεχνολογία όμως ασχολείται μόνο με το θέμα της σύγκλισης, με αποτέλεσμα η λειτουργία της σύγκλισης και η λειτουργία της εστίασης να αφορούν τελικά σε δύο διαφορετικά σημεία στο χώρο. Το σημείο εστίασης είναι σταθερά η οθόνη, ενώ το σημείο σύγκλισης αλλάζει διαρκώς, ανάλογα με τη διαφορά μεταξύ των δύο εικόνων 2D που συγκλίνουν τεχνητά. Αυτή η διαφορά μεταξύ της σύγκλισης και της εστίασης οδηγεί σε διάφορες ανεπιθύμητες παρενέργειες κατά τη διάρκεια μιας 3D προβολής, όπως αίσθηση αποπροσανατολισμού και πονοκέφαλος.
Η 3D ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΟΡΑΣΗ
3D ΓΥΑΛΙΑ Τις 3D εικόνες είναι δυνατόν να τις δει το ανθρώπινο μάτι μόνο με ειδικά γυαλιά που ο κάθε τους φακός είναι ξεχωριστού χρώματος (κόκκινο- μπλε). Χωρίς τα τρισδιάστατα γυαλιά οράματος οι εικόνες φαίνονται θολωμένες. Αλλά όταν χρησιμοποιούμε τα γυαλιά, τα φίλτρα τους αποκωδικοποιούν την εικόνα. Έτσι το αριστερό μάτι βλέπει μόνο ότι ο αριστερός φακός της κάμερας (μπλε φίλτρο) και το δεξί μάτι βλέπει μόνο ότι ο δεξιός φακός (κόκκινο φίλτρο). Ο εγκέφαλός σας συνδυάζει τις εικόνες για να δει το αληθινό βάθος και να το κάνει να φανεί πραγματικό. Η εικόνα καλείται ανάγλυφο. Το μάτι που καλύπτεται από το κόκκινο φίλτρο βλέπει το κόκκινο τμήματα της εικόνας ως «λευκό», και το μπλε τμήμα ως «μαύρο». Το μάτι που καλύπτεται από το μπλε φίλτρο αντιλαμβάνεται το αντίθετο αποτέλεσμα. Σε ένα κόκκινο-μπλε ανάγλυφο, για παράδειγμα, το μάτι που καλύπτεται από το κόκκινο φίλτρο βλέπει τα κόκκινα μέρη της εικόνας ως «λευκά», και τα μπλε μέρη ως «μαύρα». Ο εγκέφαλος συνδυάζει την εικόνα που λαμβάνει από κάθε μάτι, και ερμηνεύει τις διαφορές ως το αποτέλεσμα των διαφορετικών αποστάσεων. Αυτό δημιουργεί μια κανονική τρισδιάστατη εικόνα.
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ 1894: Ο Γουίλιαμ Φριζ Γκριν καταθέτει την πρώτη 3D πατέντα, με δύο παράλληλες οθόνες που βλέπεις μέσα από ειδικό κράνος. 1920: Η χαμένη πια «The Power of Love» του Ρόμπερτ Φ. Ελντερ είναι η πρώτη 3D ταινία που προβάλλεται σε κοινό στο Λ.Α. 1922: Με δύο συγχρονισμένους προτζέκτορες οι Λόρενς Χάμοντ και Γουίλιαμ Κάσιντι παρουσιάζουν το «The Man From Mars». 1923: Ο Φρέντερικ Γιουτζίν Ιβς πατεντάρει το σύστημα Parallax Sterogram και ο Τζόζεφ Λίβανθαλ παρουσιάζει 3D στερεοσκοπικά φιλμάκια για την Pathe Films. 1936: Το σύστημα Audioscopics της MGM βραβεύεται από την Ακαδημία Κινηματογράφου των ΗΠΑ. 1952-55: 55: Τα μεγάλα στούντιο παράγουν 3D ταινίες για να ανταγωνιστούν την τηλεόραση, μαζί με τα Technicolor, Vistavision, Cinemascope και Cinerama. 1973: Οι Αντι Γουόρχολ και Πολ Μόρισεϊ αναβιώνουν το είδος με το θρίλερ «Flesh for Frankenstein» χώνοντας μια σφαγμένη καρδιά στα μούτρα του κοινού. 1979-85: Καθώς οι υπολογιστές βγαίνουν στην παραγωγή το σινεμά ξαναζωντανεύει πεθαμένες ταινίες σε στιλ «Παρασκευή και 13» σε 3D έκδοση. 2003: Στο ντοκιμαντέρ του «Ghost of the Abyss» ο Τζέιμς Κάμερον πρωτοαναπτύσσει την τεχνολογία του Avatar. 2004: Γυρίζεται το πρώτο 3D σε high definition και η 3D εκδοχή του «Πολικού Εξπρές» για ΙΜΑΧ ανοίγει τη σύγχρονη εποχή του 3D.
AVATAR Σχετικά με την απόφασή του να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία 3D για το διαστημικό έπος Avatar, ο Κάμερον δήλωσε πως βλέπει το 3D ως τη φυσική προέκταση της κινηματογραφικής τέχνης. Από τον Αύγουστο του 2007 η Weta Digital (Νεα Ζηλανδία) και η Framestrore (London UK) είχαν αναλάβει την δημιουργία των εικονικών σκηνικών και χαρακτήρων. Παραλάμβαναν τις ερμηνείες των ηθοποιών σε καρέ με πράσινο φόντο και εισήγαγαν τα εικονικά σκηνικά. Μόνο που σε αυτή την περίπτωση, λόγω της στερεοσκοπίας, έπρεπε να χειριστούν 2 ροές εικόνων, με αποτέλεσμα τα παραδοσιακά εργαλεία λογισμικού να μην τους καλύπτουν. Για αυτό δημιουργήθηκε ένα ειδικό λογισμικό, το Occula από τη εταιρία λογισμικού The Foundry.
AVATAR Η ερμηνεία των ηθοποιών καταγραφόταν ψηφιακά και ύστερα μεταφερόταν στους εικονικούς χαρακτήρες. Για να γίνει αυτή η καταγραφή της κίνησης, ο κάθε ηθοποιός έπρεπε να φοράει μια ειδική στολή με markers. Δηλαδή, με μικροσκοπικές συσκευές που ήταν κολλημένες πάνω στη στολή και επέτρεπαν σε ειδικές κάμερες εντοπισμού να καταγράψουν την κίνηση και να την εφαρμόσουν σε ένα ψηφιακό σκελετό. Από τον σκελετό αυτό, η κίνηση μπορούσε να μεταφερθεί σε οποιονδήποτε εικονικό χαρακτήρα. Σκοπός όμως δεν ήταν μόνο η καταγραφή της κίνησης, αλλά και του συναισθήματος. Για να επιτευχθεί αυτό, οι ηθοποιοί φορούσαν ειδικά κράνη στα οποία είχαν στερεωθεί μικρο- κάμερες έτσι ώστε να καταγράφεται όλο το πρόσωπό τους. Στο πρόσωπο του κάθε ηθοποιού είχαν επικολληθεί μικρές πράσινες κουκκίδες σε καίρια σημεία στα οποία υπήρχαν μύες και τα οποία η κάμερα κατέγραφε. Η εικόνα αυτή μεταδιδόταν σε ένα υπολογιστή, ο οποίος την ανέλυε σε κινήσεις του προσώπου, των ματιών και του στόματος. Ο Cameron ισχυρίζεται ότι το σύστημα μπορούσε να καταγράψει έτσι το 95% τις συνολικής ερμηνείας.
ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΕΙΣ Τα κινηματογραφικά studios του Hollywood αποφάσισαν να ακολουθήσουν τη 3D τεχνολογία για δύο βασικούς λόγους: α) περισσότερα λεφτά στα ταμεία και 2) μειωμένη χασούρα από την πειρατεία και τα torrent sites. Υπάρχουν βεβαίως σκηνοθέτες και παραγωγοί που αντιδρούν θεωρώντας ότι ο 3D κινηματογράφος α) δεν είναι ακόμα ώριμος και β) θυσιάζει την τέχνη στο βωμό της τεχνολογίας. Ανάμεσά τους είναι οι: Τζ. Τζ. Ειμπραμς (Star Wars), Τζος Γουέλντον (The Cabin in the Woods), Κρίστοφερ Νόλαν (Interception) και πολλοί άλλοι. Κάποιοι άλλοι ωστόσο θεωρούν ότι είναι η ίδια διαμάχη που είχε ξεσπάσει ανάμεσα στην έγχρωμη και την ασπρόμαυρη φωτογραφία, τις συμβατικές ή τις ψηφιακές φωτογραφίες ή τα βινύλια και τα CDs. Όλοι ξέρουμε πως τέλειωσαν αυτές οι διαμάχες
ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ 1. Digital Cinema Για την ψηφιακή προβολή χρησιμοποιείται βιντεοπροβολέας με τρομακτική φωτεινότητα. Συγκεκριμένα, η ανάλυση της εικόνας είναι 2048 x 1080 Pixels, ενώ η χρωματική απόδοση είναι ισάξια του φιλμ. Η ψηφιακή προβολή γίνεται μέσω φακών εξαιρετικής ευκρίνειας, με αποτέλεσμα να αποδίδεται η εικόνα με απαράμιλλο ρεαλισμό και αξεπέραστη ζωντάνια χρωμάτων. Η μέθοδος διανομής των ταινιών γίνεται μέσω σκληρών δίσκων υπολογιστών με αρχεία video, που λειτουργούν με εξειδικευμένα συστήματα. Ως αποτέλεσμα, οι κόπιες των ταινιών είναι πλέον άφθαρτες. Η ποιότητα της εικόνας και του ήχου δεν αλλοιώνεται ούτε στο ελάχιστο με το χρόνο. Η ψηφιακή προβολή αποτελεί το πιο ισχυρό όπλο απέναντι στην μεγαλύτερη μάστιγα του κινηματογράφου, την πειρατεία. Παρέχει προηγμένο σύστημα κρυπτογράφησης ενώ υπάρχει ξεχωριστό αρχείο κλειδώματος (digital key) για κάθε κόπια, που παραλαμβάνεται ξεχωριστά από την κόπια. 2. Dolby 3D Το σύστημα Dolby 3D προβάλλει εναλλασσόμενες εικόνες, πλήρους χρωματικού εύρους, για το αριστερό και το δεξί μάτι.. 48 διαφορετικές εικόνες, οι οποίες δεν είναι ακριβώς πανομοιότυπες με τις αρχικές χρωματικές τους ιδιότητες, εναλλάσσονται μέσα σε ένα δευτερόλεπτο. Το κοινό φορά παθητικά (χωρίς μπαταρίες) γυαλιά με χρωματικά φίλτρα, τα οποία είναι συντονισμένα με ακρίβεια στις διαφορές αυτές, με αποτέλεσμα να αποτρέπουν το κάθε μάτι από το να βλέπει τις εικόνες που προορίζονται για το άλλο μάτι. Η νέα αυτή τεχνολογία εξαλείφει παλαιότερες μη πρακτικές εφαρμογές της τρισδιάστατης τεχνολογίας, όπως η χρήση ασημένιας οθόνης. Το φίλτρο του συστήματος Dolby 3D, το οποίο είναι ένας δίσκος δύο χρωματικών φίλτρων, είναι εγκατεστημένο μέσα στην ψηφιακή μηχανή προβολής, με αποτέλεσμα την υψηλή ευκρίνεια εικόνας.
Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 3D ΣΤΗΝ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ Τα προϊόντα 3D οικιακής ψυχαγωγίας κατακλύζουν το σπίτι μας με εκπληκτική ποιότητα εικόνας HD, λεπτομέρεια με βάθος και ήχο surround, μεταφέροντάς μας στην καρδιά της δράσης. Μια πλήρης συλλογή προϊόντων 3D περιλαμβάνει Full HD 3D Τηλεοράσεις, Συστήματα Home Theater και Blu-ray Disc player και μεταμορφώνει το σπίτι σας στο απόλυτο κέντρο ψυχαγωγίας. Οι 3D τηλεοράσεις διαθέτουν τεχνολογία που εμπλουτίζει τη διαύγεια της εικόνας, αυξάνει τη φωτεινή απόδοση σε τμήματα της οθόνης διατηρώντας ταυτόχρονα τα πολύ σκοτεινά τμήματα στην ίδια σκηνή, παράγοντας εξαιρετική αντίθεση από κάθε γωνία. Επίσης περιλαμβάνουν μεγάλης ισχύος 3D πομπό ενσωματωμένο στο πλαίσιο της τηλεόρασης που επικοινωνεί με όσα Ενεργά 3D γυαλιά επιθυμείτε. Προς το παρόν υπάρχει έλλειψη 3D περιεχομένου, καθώς και συσκευών αναπαραγωγής τέτοιου περιεχομένου πόσο μάλλον 3D τηλεοπτικού προγράμματος ενώ η απαραίτητη χρήση των ειδικών γυαλιών δυσκολεύει την παρακολούθηση.
ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ 3D Είναι γνωστό ότι αυξάνεται η ένταση του μηνύματος που περνά στο θεατή από τη συμμετοχή περισσότερων αισθήσεων. Η όραση και η ακοή δεν είναι τίποτα (ως "δύναμη" αίσθησης) σε σχέση με την όσφρηση. Εδώ και δεκαετίες οι διαφημιστές προσπαθούν να περάσουν στα διαφημιστικά τους μηνύματα την πιο «άφθαρτη» αίσθηση. Την όσφρηση. Η όσφρηση θεωρείται έως και 70% εντονότερη σαν αίσθηση από την όραση. Αν μυρίσουμε κάτι χαρακτηριστικό, μπορεί και να μην το ξεχάσουμε ποτέ. Και η αφή όμως συμπληρώνει την εμπειρία του 3D. Στη Eurodisney για παράδειγμα προβάλλεται ένα remake της ταινίας "Αγάπη μου, συρρίκνωσα τα παιδιά", όπου ο τρελός καθηγητής-πρωταγωνιστής αφήνει κατά λάθος ανοιχτό ένα κλουβί με χιλιάδες ποντίκια, που σκορπίζονται στην αίθουσα (έτσι το βλέπουν οι θεατές μέσα από τα 3D γυαλιά). Ειδικοί αεραγωγοί σε κάθε κάθισμα του σινεμά, πετούν ξαφνικά ριπές αέρα στα πόδια κάθε θεατή, που έχει την εντύπωση πως τον άγγιξε η...ουρά του ποντικιού που πέρασε από κάτω! Όπως καταλαβαίνουμε, το 3D ήταν μόνο η αρχή. Το επόμενο βήμα του κινηματογράφου ακούει στο όνομα 4D Cinema, όπου ο θεατής θα ζει την ταινία με τον πλέον πειστικό τρόπο. Φανταστείτε πως παρακολουθείτε μία ταινία και βρίσκεστε σε ένα σημείο της όπου ο πρωταγωνιστής κινείται μέσα στο δάσος και πιάνει ένα λουλούδι και το μυρίζει. Το άρωμά του εν λόγω λουλουδιού θα σκορπίζεται σε όλη την αίθουσα. Φανταστείτε να βρίσκεστε σε μία ταινία όπου ο ήρωας τρέχει μανιωδώς με το αυτοκίνητό του και το κάθισμά σας να κινείται ολόκληρο, δίνοντας ακόμη πιο αληθινό τόνο στη δράση. Τα παραπάνω αποτελούν απλά ένα μέρος των νέων δυνατοτήτων που θα προστεθούν σε αρκετές κινηματογραφικές αίθουσες μέσα στα επόμενα χρόνια. Ο θεατής λοιπόν θα ζει την ταινία χρησιμοποιώντας αρκετές ακόμη από τις αισθήσεις του.
Λίστα ηλεκτρονικών πηγών http://www.xblog.gr/?p=14752 http://www.epr.gr/release/125443/ http://www.newscenter.philips.com/gr_el/standard/about/news/press /20100902b.wpd http://www.adviseme.gr/psixagogia-epikoinonia/801 epikoinonia/801-3d-tv- %E2%80%93-pos pos-leitourgei?print=1&tmpl=component http://www.menslounge.gr/hitech/texnologia/4d_cinema_oles_oi_ais 8iseis_ston_kinimatografo.html#ixzz160cgqMZv http://www.onlineschools.org/online-bachelors bachelors-degree/ http://blog.e-bi.gr/?p=93 bi.gr/?p=93 http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=75894 http:// ://www.digitallife.gr/3delay-pote-epitelous-tha-metaferthei-to- cinema-sto sto-saloni-mas/ http://cinepivates.blogspot.com/2009/12/avatar-101.html 101.html
Ευχαριστώ πολύ!!! Ελένη Κωστάκη ΓΤΠ 61 20/2/2011