Βιολογία ΘΕΜΑ Α Α1. Στις ερωτήσεις 1-6 να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. 1. Τα εμβόλια Α. περιέχουν έτοιμα αντισώματα Β. προκαλούν ανοσοβιολογική απόκριση Γ. περιέχουν λυσοζύμη Δ. χορηγούνται μετά από από πιθανή μόλυνση προκειμένου να εξουδετερώσουν το αντιγόνο 2. Η χυμική ανοσία οφείλεται Α. στα Τ-λεμφοκύτταρα Β. στα αντισώματα Γ. στα μακροφάγα γενιικής παιιδείίας Δ. στη συνδυασμένη δράση βοηθητικών Τ και Κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων 3. Τα φύκη ανήκουν στους Α. αποικοδομητές Β. στους καταναλωτές α τάξης Γ. στους καταναλωτές β τάξης Δ. στους παραγωγούς 4. Ένα οικοσύστημα παρουσιάζει μεγαλύτερη σταθερότητα κυρίως όταν έχει: Α. περισσότερους θηρευτές παρά θηράματα Β. υψηλή βιοποικιλότητα Γ. μειωμένους βιοτικούς παράγοντες Δ. περισσότερους παραγωγούς παρά καταναλωτές 5. Οι αποικοδομητές Α. μετατρέπουν την ηλιακή ενέργεια σε χημική Β. ανακυκλώνουν την ύλη και την ενέργεια Γ. μετατρέπουν τις οργανικές ενώσεις σε ανόργανες Δ. παράγουν οργανικές ενώσεις από ανόργανες 1
6. Γ ΚΥΚΛΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ Μονάδες 21 Α2. Να χαρακτηρίσετε καθεμία από τις ακόλουθες προτάσεις ως σωστή ή λανθασμένη. 1. Η ασθένεια του AIDS μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής και μέσω των κουνουπιών και άλλων εντόμων 2. Τα δέντρα και οι θάμνοι ενός οικοσυστήματος ανήκουν στον ίδιο πληθυσμό. 3. Όσο περισσότερα τροφικά επίπεδα αντιστοιχούν σε μια τροφική αλυσίδα, τόσο λιγότερη βιομάζα ή ενέργεια είναι διαθέσιμη στο τελευταίο επίπεδο. 4. Η θερμοκρασία και η φωτιά ανήκουν στους αβιοτικούς παράγοντες. ΘΕΜΑ Β Β1. Να περιγράψετε τους τρόπους με τους οποίους ένας άνθρωπος μπορεί να αποκτήσει παθητική ανοσία. Β2. Σε ποια κατηγορία ιών ανήκει ο ιός ΗΙV; Μονάδες 1 Να περιγράψετε τη δομή του ιού ΗΙV. Ποιες κατηγορίες ανθρώπινων κυττάρων προσβάλλει ο ιός ΗΙV; Μονάδες 3 B3. Ποια οικοσυστήματα χαρακτηρίζονται ως αυτότροφα και ποιες είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για τη διατήρησή τους; Μονάδες 6 Β4. Να αναφέρετε τους τρεις λόγους για τους οποίους είναι δύσκολη η κατάταξη των οργανισμών σε τροφικά επίπεδα; Μονάδες 6 ΘΕΜΑ Γ Στα παρακάτω διαγράμματα απεικονίζονται, σε συνάρτηση με τον χρόνο, οι συγκεντρώσεις των ιντερφερονών και των αντισωμάτων που παράγονται στους 2
οργανισμούς του Γιάννη και της Μαρίας, ως συνέπεια της εισόδου στον οργανισμό τους παθογόνων παραγόντων. Με βάση τα παραπάνω διαγράμματα: Γ1. Ποιος από τους δύο εκδήλωσε τα συμπτώματα της νόσου και ποιος όχι; Μονάδες 2 Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Γ2. Ποιος από τους δύο προσβλήθηκε από ιό; Μονάδες 1 Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Γ3. Ποιος από τους δύο θα μπορούσε στο παρελθόν να είχε εμβολιαστεί για το συγκεκριμένο παθογόνο παράγοντα; Γ4. Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει τη μεταβολή της θερμοκρασίας μετά από την προσβολή του οργανισμού από κάποιο παθογόνο παράγοντα. 3
α) Ένας από τους δύο εμφανίζει πυρετό τις ημέρες που ακολουθούν τη μόλυνση. Ποιος από τους 2 είναι αυτός; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. β) Πως ο πυρετός συμβάλλει στην αντιμετώπιση του συγκεκριμένου παθογόνου παράγοντα; Δίνεται το παρακάτω τροφικό πλέγμα: ΘΕΜΑ Δ Δ1. Να γράψετε όλες τις τροφικές αλυσίδες που υπάρχουν στο πλέγμα αυτό. Δ2. Να κατατάξετε τους οργανισμούς σε όλα τα δυνατά τροφικά επίπεδα. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 3 Δ3. Ποιος από τους παραπάνω οργανισμούς συμπεριφέρεται ταυτόχρονα ως καταναλωτής δεύτερης και τρίτης τάξης. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. 4
Μονάδες 2 Δ4. Αν η βιομάζα των φυτοφάγων εντόμων είναι 18 Kg να υπολογίσετε τη βιομάζα των εντομοφάγων ψαριών και των νούφαρων. Δ5. Εάν η ενέργεια που περιέχεται στο τροφικό επίπεδο των νουφάρων είναι 4 10 6 Kj, να υπολογίσετε την ενέργεια των φυτοφάγων εντόμων και των εντομοφάγων ψαριών. Δ6. Να υπολογίσετε την ενέργεια που χάνεται από το τροφικό επίπεδο των εντομοφάγων εντόμων προς το τροφικό επιπέδο των εντομοφάγων ψαριών. Δ7. Μια μυκητιακή νόσος αφανίζει, πρακτικά, τον πληθυσμό των καραβίδων. Να περιγράψετε τα αποτελέσματα που θα έχει η αλλαγή αυτή στον πληθυσμό των νερόφιδων, του πελαργού και του φυτοπλαγκού. Καλή επιτυχία! ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζοµένους) 1. Στο Τετράδιο να γράψετε µόνο τα προκαταρκτικά (ηµεροµηνία, εξεταζόµενο µάθηµα). Να µην αντιγράψετε τα θέµατα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το Ονοµατεπώνυµό σας στο πάνω µέρος των φωτοαντιγράφων αµέσως µόλις σας παραδοθούν. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε µαζί µε το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέµατα. 4. Να γράψετε τις Απαντήσεις σας µόνο µε µπλε ή µόνο µε µαύρο στυλό. 5. Κάθε απάντηση τεκµηριωµένη είναι αποδεκτή. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: µετά τις 12.00. 5