Vol. I Issue I Global Markets Review Fast Finance Α.Ε.Π.Ε.Υ. www.fastfinance.gr Λεωφόρος Συγγρού 23, Νέα Σμύρνη Τ.Κ. 17121 Τηλέφωνο: 21.931.891 Fax: 21.937.3975 email: info@fastfinance.gr
Περιεχόμενα Fast Finance Global Markets Review... 2 Γενική Επισκόπηση... 3 1. Ελλάδα... 4 2. Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής... 1 3. Ηνωμένο Βασίλειο... 2 4. Ευρωζώνη... 26 5. Γερμανία...32 6. Γαλλία... 38 7. Ιταλία... 44 8. Ιαπωνία... 5 9. Βραζιλία...56 1. Ινδία... 62 11. Ρωσία... 66 12. Κίνα... 71 13. Πετρέλαιο... 77 14. Φυσικό Αέριο... 78 15. Χρυσός... 79 Η Ομάδα της Fast Finance Α.Ε.Π.Ε.Υ.... 8 Disclaimer... 81 1
Fast Finance Global Markets Review * Με το Global Markets Review, τη νέα μηνιαία έκδοση της FAST FINANCE Α.Ε.Π.Ε.Υ., επιδιώκουμε να ενημερώσουμε τους επενδυτές για τις πιο σημαντικές εξελίξεις στις παγκόσμιες οικονομίες και αγορές χρήματος και κεφαλαίου. Η παγκοσμιοποίηση των οικονομιών και των αγορών τα τελευταία χρόνια κάνει επιτακτική την ανάγκη για ενημέρωση πέρα από τα στενά γεωγραφικά σύνορα της Ελλάδας. Η τελευταία οικονομική κρίση του 27-29 ανέδειξε το γεγονός ότι οικονομίες και αγορές εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό μεταξύ τους. Η κρίση χρέους που διανύει τα τελευταία δύο χρόνια η Ευρώπη καταδεικνύει πως αναπτυγμένες και αναδυόμενες οικονομίες εκτός Ευρώ επηρεάζονται άμεσα, τόσο σε μακροοικονομικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο διαμόρφωσης δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής. Αν και είναι πρακτικά αδύνατο να καλυφθεί το σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας και δραστηριότητας σε μια έκδοση, επιλέξαμε ένα γεωγραφικό υποσύνολο το οποίο θεωρούμε ότι είναι αντιπροσωπευτικό και επίσης, καλύπτει τις ανάγκες για ενημέρωση της πλειοψηφίας των επενδυτών. Η Ελλάδα, οι Η.Π.Α., το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ευρωζώνη σαν σύνολο, η Ιαπωνία, η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ινδία και η Κίνα αντιπροσωπεύουν περίπου το 8% του παγκόσμιου Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (Α.Ε.Π.) και κατ' επέκταση το 8% της παγκόσμια οικονομικής δραστηριότητας. Επίσης, υπάρχει κάλυψη για τρία βασικά εμπορεύματα, για το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τον χρυσό. Το Global Markets Review είναι μία επισκόπηση των βασικότερων εξελίξεων στις αναπτυγμένες και αναδυόμενες οικονομίες τόσο σε μακροοικονομικό όσο και επίπεδο χρηματοοικονομικών αγορών. Η οικονομία της Ελλάδας αν και μικρή σε μέγεθος, είναι η αγορά για την οποία ενδιαφέρεται το μεγαλύτερο μέρος του επενδυτικού κοινού. Οι Η.Π.Α. καταλαμβάνοντας το 2-25% περίπου της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας, παραμένει σε μεγάλο βαθμό η δύναμη που καθορίζει τις τάσεις. Εκτός από τις παραδοσιακά ισχυρές οικονομίες του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ιαπωνίας θεωρούμε ότι είναι αναγκαίο να παρακολουθούμε και τις βασικότερες αναδυόμενες οικονομίες. Έτσι, στο Global Markets Review παρακολουθούμε τις πιο σημαντικές εξελίξεις, εκτιμήσεις και τάσεις οικονομικών μεγεθών των λεγόμενων BRICs, δηλαδή, της Βραζιλίας, της Ρωσίας, της Ινδίας και της Κίνας. Οι αναδυόμενες οικονομίες αναμένεται να καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τις μελλοντικές εξελίξεις σε κρίσιμους τομείς όπως η ολοένα αυξανόμενη συμμετοχή τους στο παγκόσμιο παραγόμενο προϊόν, η ενέργεια, και η ζήτηση προϊόντων και υπηρεσιών. Πολλά από τα μεγέθη και τις εκτιμήσεις που αναφέρονται στην παρούσα έκδοση ενδέχεται να αναθεωρηθούν σημαντικά σε μεταγενέστερη ημερομηνία από την κυκλοφορία του παρόντος Global Markets Review. Επίσης πολλά μεγέθη από αυτά που έχουν συμπεριληφθεί στην παρούσα έκδοση αποτελούν αναθεώρηση μεγεθών που είχαν ανακοινωθεί στο παρελθόν. Σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν αναθεωρήσεις, επιδιώκουμε να αναφέρουμε πάντα τα πιο έγκαιρα μεγέθη τα οποία είναι και τα πιο ακριβή. Οι αναγνώστες οι οποίοι παρακολουθούν συστηματικά τις οικονομικές εξελίξεις θα πρέπει να είναι ενήμεροι για τα παραπάνω καθώς επίσης και για το γεγονός ότι στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο υπάρχουν διάφορα μεγέθη που είτε διαφέρουν ως προς την αρχή που τα εκδίδει (π.χ. Ο.Ο.Σ.Α., Δ.Ν.Τ., Eurostat) είτε αποτελούν αναθεωρήσεις μεγεθών όπως για παράδειγμα η αναθεώρηση του Α.Ε.Π. μετά από την αρχική του εκτίμηση. * Παρακαλούμε, προτού συνεχίσετε, διαβάσετε το Disclaimer στη σελίδα 81 2
Γενική Επισκόπηση Η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνθηκε σημαντικά το 211, γεγονός που οφείλεται κατά ένα μεγάλο ποσοστό στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους. Για το 212, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (Δ.Ν.Τ.), αναθεώρησε τις προβλέψεις του για την παγκόσμια ανάπτυξη προς τα κάτω. Πιο συγκεκριμένα, οι τελευταίες προβλέψεις κάνουν λόγο για αύξηση 3,3% του παγκοσμίου προϊόντος το 212 από αύξηση 3,8% το 211. Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους δημιουργεί πιέσεις και στο ευρύτερο, παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, και θα χρειαστεί σημαντική προσπάθεια έτσι ώστε να αποτραπεί μια γενικευμένη χρηματοοικονομική κρίση. Σημαντική πρόκληση θα αποτελέσει και η αναπόφευκτη απομόχλευση (deleveraging) σε ένα μεγάλο μέρος του τραπεζικού συστήματος. Η απομόχλευση θα πρέπει να γίνει κατά τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να μην επηρεαστεί η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Σε ένα περιβάλλον δημοσιονομικής προσαρμογής και γενικευμένης αβεβαιότητας ο ρόλος των τραπεζών είναι εξαιρετικά σημαντικός. Η αναχρηματοδότηση των τραπεζών κρίνεται πιο αναγκαία από ποτέ έτσι ώστε η απομόχλευση, να λάβει χώρα σε πλαίσια όπου δεν θα επηρεάσουν το χρηματοοικονομικό σύστημα και την πραγματική οικονομία. Οι αλλαγές των κυβερνήσεων σε Ελλάδα και Ιταλία το 211, καθώς και η βούληση για δημοσιονομική ενοποίηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δείχνουν την γενικότερη επιθυμία επίλυσης του προβλήματος της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους. Η ισχυρή πολιτική βούληση είναι απαραίτητο συστατικό ώστε να μπορέσει η Ευρώπη να επιλύσει το πρόβλημα της κρίσης χρέους, γεγονός το οποίο θα έχει ευεργετικά αποτελέσματα για το σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας. Η Γερμανία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Δ.Ν.Τ., θα είναι πιθανώς η μόνη μεγάλη ευρωπαϊκή οικονομία που θα έχει ανάπτυξη το τρέχον έτος, και πιο συγκεκριμένα, αναμένεται αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (Α.Ε.Π.) κατά,3% από αύξηση 3% το 211. Οι Ηνωμένες Πολιτείες φαίνεται πως έχουν καλύτερες προοπτικές από την Ευρώπη. Το γεγονός αυτό έρχεται να επιβεβαιώσει και το Δ.Ν.Τ. το οποίο διατήρησε τις προβλέψεις του για την ανάπτυξη ανέπαφες μόνο για την οικονομία των Η.Π.Α. Η κυβέρνηση των Η.Π.Α. φαίνεται αρκετά αισιόδοξη για την επίλυση των προβλημάτων του χρέους της, και η αγορά ακινήτων έχει δείξει σταθεροποιητικά σημάδια. Η οικονομία της Ιαπωνίας, αναμένεται να αναπτυχθεί ταχύτερα το τρέχον έτος κυρίως λόγω της ανοικοδόμησης μετά το tsunami, με το Δ.Ν.Τ. να εκτιμά ρυθμό ανάπτυξης 1,7% από ύφεση -,9% το 211. Και ενώ η εύθραυστη παγκόσμια ανάκαμψη ωθεί τους αναλυτές να αναθεωρούν πτωτικά τις προβλέψεις τους, η μεταβίβαση της οικονομικής πρωτοκαθεδρίας από τις αναπτυγμένες στις αναδυόμενες οικονομίες συνεχίζεται. Οι αναδυόμενες οικονομίες θα συνεχίσουν να διατηρούν σχετικά ταχεία ανάπτυξη και να οδηγούν την παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα. Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις, η υπερθέρμανση της εγχώριας οικονομίας και η μειωμένη εξωτερική ζήτηση, έχουν θέσει στις αναδυόμενες οικονομίες το δίλημμα μεταξύ της διατήρησης του υψηλού ρυθμού ανάπτυξης και του ελέγχου του πληθωρισμού. Για το σύνολο των αναπτυγμένων οικονομιών, βασικοί στόχοι είναι η αποτελεσματική δημοσιονομική προσαρμογή παράλληλα με την διατήρηση θετικών ρυθμών ανάπτυξης, η ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στα πλαίσια της ενοποίησης. Στις αναδυόμενες οικονομίες, η πολιτική πρέπει να επικεντρωθεί, κατά περίπτωση, στην αποτελεσματική διαχείριση της οικονομικής επιβράδυνσης, στον έλεγχο του πληθωρισμού και της αγοράς ακινήτων και στην ορθολογική ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς. 3
1. Ελλάδα Η Ελληνική Οικονομία αναμένεται να συνεχίσει να βρίσκεται σε πορεία ύφεσης και το 212. Οι τελευταίες προβλέψεις του IMF κάνουν λόγο για μείωση του ΑΕΠ κατά 5% το 211 και κατά 2% το 212, πιο απαισιόδοξες δηλαδή από τις προηγούμενες προβλέψεις που έκαναν λόγο για μείωση κατά 3% το 211 και αύξηση κατά 1% το 212. Η ανεργία βρίσκεται σε αρκετά υψηλά επίπεδα όπου τα τελευταία στοιχεία για τον Οκτώβριο του 211 υπολογίζουν την ανεργία στο 18,2%, από 13,5% τον Οκτώβριο του 21, με τους ανέργους να ξεπερνούν τους 9,. Μεσοπρόθεσμοι στόχοι για την Ελληνική οικονομία είναι η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και η διαρθρωτική μείωση των δαπανών στον ευρύτερο δημόσιο τομέα μέσω της θέσπισης νέων μέτρων λιτότητας με στόχο τη συρρίκνωση του κατά 2% έως το 215, ώστε να επέλθει βελτίωση των δημόσιων οικονομικών. Συνολικά, το μισθολογικό κόστος στον δημόσιο τομέα αναμένεται να μειωθεί κατά 8% το 212. Για το 212 αναμένεται πρωτογενές πλεόνασμα, από πρωτογενές έλλειμμα το 211 μέσω της αύξησης των εισροών (από έκτακτα έσοδα και φόρους ιδιοκτησίας) και της μείωσης των πρωτογενών δαπανών. Από την άλλη πλευρά, η μη αποδοτική λειτουργία του φοροεισπρακτικού μηχανισμού σε συνδυασμό με την ύφεση, έχει ως αποτέλεσμα το έλλειμμα του προϋπολογισμού να παραμείνει πάνω από την τιμή στόχο - δηλαδή τη διατήρηση του κάτω από το 9% του Α.Ε.Π. Οι παραπάνω εκτιμήσεις ενδέχεται να αλλάξουν σημαντικά το επόμενο διάστημα ανάλογα με τις τελικές αποφάσεις σχετικά με την αναδιάρθρωση του χρέους και το πακέτο στήριξης. Το τραπεζικό σύστημα παραμένει σε εξαιρετικά ευάλωτη θέση λόγω της κρίσης χρέους αλλά και της κατάστασης στην πραγματική οικονομία όπου αρκετοί οφειλέτες αδυνατούν να αποπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος η πιστωτική επέκταση διαμορφώθηκε το Νοέμβριο του 211 σε -2,4%, από -2,2% τον Οκτώβριο. Η αρνητική ροή χρηματοδότησης επιδεινώνει την ύφεση στην πραγματική οικονομία κι έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος με τις επιχειρήσεις σε δυσμενή θέση να μην μπορούν να αποπληρώσουν τα δάνεια τους και η θέση των τραπεζών να γίνεται πιο δυσμενής. Η ύφεση είναι ιδιαίτερα αρνητική τη δεδομένη στιγμή αφού μειώνονται και τα έσοδα του κράτους σε μία προσπάθεια δημοσιονομικής προσαρμογής. Όσον αφορά την κρίση χρέους, συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις με τους ιδιώτες πιστωτές για την ανταλλαγή Ελληνικών κρατικών ομολόγων με νέα ομόλογα μειωμένης ονομαστικής αξίας κατά 5%, που θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση του χρέους κατά 1 δις και τη μετάθεση του χρόνου αποπληρωμής κατά 2 έως 3 έτη. Ωστόσο, το κύριο εμπόδιο για την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων, είναι το επιτόκιο των νέων ομολόγων. Η Ευρώπη και το Δ.Ν.Τ. θεωρούν ότι ένα υψηλό επιτόκιο θα αποτρέψει το χρέος να πέσει στο 12% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος μέχρι το 22 - το ανώτατο επίπεδο που θεωρούν ως βιώσιμο. Η ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για το PSI (εθελοντική συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους), είναι η βασική προϋπόθεση για τη χορήγηση του δεύτερου πακέτου διάσωσης (13 δις ευρώ) που συμφωνήθηκε στις 26 Οκτωβρίου του 211, το οποίο θα αυξήσει τη ρευστότητα των Ελληνικών τραπεζών, θα βελτιώσει τη χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα και κατ' επέκταση θα βελτιώσει τις αναπτυξιακές συνθήκες στη χώρα. Στον ενεργειακό κλάδο, το εμπάργκο του Ιρανικού πετρελαίου από την Ευρώπη αναμένεται να πλήξει την εγχώρια αγορά καθώς η Ελλάδα μαζί με τη Ιταλία και την Ισπανία εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές το πετρελαίου από το Ιράν. Με ένα μεγάλο ποσοστό του εισαγόμενου πετρελαίου να προέρχεται από το Ιράν, η Ελλάδα θα πρέπει να προβεί σε διαδικασίες ώστε να καλύψει την ζήτηση, όσο το δυνατόν συντομότερα. 4
1.1. Greece: GDP Growth & Industrial Production 8 Greece: GDP Grow th Rate (QoQ & YoY) 6 4 2-2 -4-6 GDP Grow th Rate (QoQ) GDP Grow th Rate (YoY) -8 Q3-1 Q3-2 Q3-3 Q3-4 Q3-5 Q3-6 Q3-7 Q3-8 Q3-9 Q3-1 Q3-11 Q3-12 1.15 Greece: Industrial Production Indicator 1.1 1.5 1.95.9.85.8 Industrial Production Indicator.75 Jul-1 Jul-2 Jul-3 Jul-4 Jul-5 Jul-6 Jul-7 Jul-8 Jul-9 Jul-1 Jul-11 Jul-12 Γράφημα 1.1 * Στο Panel A. του Γραφήματος 1.1 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του ρυθμού μεταβολής του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (GDP) στην Ελλάδα από το τέταρτο τρίμηνο του 21 έως το πρώτο τρίμηνο του 211. Τα τελευταία στοιχεία κάνουν αναφορά για ύφεση 7,4% (YoY) στο δεύτερο τρίμηνο του 211 και 5.2% (YoY) στο τρίτο τρίμηνο. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη της βιομηχανικής παραγωγής από το Νοέμβρη του 21 έως τον Οκτώβρη του 211. Ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής έχει μία έντονα πτωτική τάση που αντανακλά με χαρακτηριστικό τρόπο τη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τον Ο.Ο.Σ.Α. (O.E.C.D) 5
1.2. Greece: Inflation & Unemployment Rate 6 5 Inflation (%) Greece: Inflation (%) 4 3 2 1 Sep-1 Sep-2 Sep-3 Sep-4 Sep-5 Sep-6 Sep-7 Sep-8 Sep-9 Sep-1 Sep-11 Sep-12 2 18 Harmonised Unemployment Rate (%) Greece: Harmonised Unemployment Rate (%) 16 14 12 1 8 6 Aug-1 Aug-2 Aug-3 Aug-4 Aug-5 Aug-6 Aug-7 Aug-8 Aug-9 Aug-1 Aug-11 Aug-12 Γράφημα 1.2 * Στο Panel A. του Γραφήματος 1.2 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του πληθωρισμού στην Ελλάδα από το Δεκέμβρη του 21 έως το Νοέμβρη του 211. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του harmonized δείκτη της ανεργίας που εκδίδει ο Ο.Ο.Σ.Α., από το Νοέμβρη του 21 έως τον Αύγουστο του 211. Παρατηρούμε ότι η ανεργία βρίσκεται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, και συνεχίζει να έχει έντονα ανοδική τάση. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τον Ο.Ο.Σ.Α. (O.E.C.D) 6
1.3. Greece: OECD Business & Consumer Confidence Indicators 14 Greece: Business Confidence Indicator 12 1 98 96 94 Business Confidence Indicator 92 Sep-1 Sep-2 Sep-3 Sep-4 Sep-5 Sep-6 Sep-7 Sep-8 Sep-9 Sep-1 Sep-11 Sep-12 12 Greece: Consumer Confidence Indicator 1 98 96 94 Consumer Confidence Indicator 92 Sep-1 Sep-2 Sep-3 Sep-4 Sep-5 Sep-6 Sep-7 Sep-8 Sep-9 Sep-1 Sep-11 Sep-12 Γράφημα 1.3 * Στο Panel A. του Γραφήματος 1.3 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του δείκτη επιχειρηματικής εμπιστοσύνης που εκδίδει ο Ο.Ο.Σ.Α. από το Γενάρη του 22 έως το Δεκέμβρη του 211. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του αντίστοιχου δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης για το ίδιο διάστημα. Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης έχει έντονα πτωτική τάση από τα τέλη του 29 γεγονός που αντανακλά το πως αντιλαμβάνονται οι Έλληνες πολίτες τις συνθήκες που επικρατούν στην οικονομία, την εξέλιξη του εισοδήματος τους και τις προοπτικές στην αγορά εργασίας. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τον Ο.Ο.Σ.Α. (O.E.C.D) 7
1.4. Greece: Budget Balance & Government Debt Greece: Budget Balance % GDP (Surplus (+), Deficit (-)) -2-4 -6-8 -1-12 -14 Budget Balance % GDP -16 Dec-97 Dec-98 Dec-99 Dec- Dec-1 Dec-2 Dec-3 Dec-4 Dec-5 Dec-6 Dec-7 Dec-8 Dec-9 Dec-1 Dec-11 15 Greece: Government Debt % GDP 1 5 Government Debt % GDP Dec-97 Dec-98 Dec-99 Dec- Dec-1 Dec-2 Dec-3 Dec-4 Dec-5 Dec-6 Dec-7 Dec-8 Dec-9 Dec-1 Dec-11 Γράφημα 1.4 * Στο Panel A. του Γραφήματος 1.4 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του ελλείμματος του προϋπολογισμού της Ελληνικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (Α.Ε.Π.) από το 1998 έως το 21. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του δημόσιου χρέους για το ίδιο διάστημα. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τη Eurostat 8
1.5. Greece: Athens Stock Exchange General Index 18 Greece: General Index (Last 12 Months, Weekly) 16 14 12 1 8 Last 12 Months 6 Jan-11 Mar-11 May-11 Jul-11 Sep-11 Nov-11 Jan-12 Mar-12 Greece: General Index (Last 1 Years, Weekly) 6 5 4 3 2 1 Last 1 Years Feb-1 Feb-2 Jan-3 Jan-4 Jan-5 Jan-6 Jan-7 Jan-8 Dec-8 Dec-9 Dec-1 Dec-11 Dec-12 Γράφημα 1.5 Στο Panel A. του Γραφήματος 1.5 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του Γενικού Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών από το Φλεβάρη του 211 έως τις 27 Ιανουαρίου 212. Παρατηρούμε ότι τον τελευταίο ένα χρόνο οι τιμές των μετοχών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας έχουν ζημιές άνω του 5% Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του Γενικού Δείκτη τα δέκα τελευταία χρόνια. Το ελληνικό χρηματιστήριο βρίσκεται σε πτωτική τάση τα τελευταία τέσσερα χρόνια και η έκταση των ζημιών είναι άνω του 85%. Η κρίση του χρέους, τα δημοσιονομικά προβλήματα και η βαθιά ύφεση είναι οι βασικές αιτίες για αυτήν την αρνητική διαφοροποίηση σε σχέση με τις υπόλοιπες αγορές. 9
2. Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής Η επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής τους τελευταίους μήνες του 211, παρουσιάζει ενθαρρυντικά σημάδια για το μέλλον. Η αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (Α.Ε.Π.) το 211 ανήλθε σε 1,8%, με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (IMF) να αναμένει τον ίδιο ρυθμό ανάπτυξης και για το 212. Όσον αφορά τις εξελίξεις στην αγορά κατοικίας, η κατασκευή μονοκατοικιών παραμένει αδύναμη, αλλά παρατηρείται αύξηση στην κατασκευή νέων πολυκατοικιών που αναμένεται να συμβάλουν στην προαγωγή των επενδύσεων σε κατασκευαστικές δαπάνες το 212. Επίσης, η αγορά αναμένει περεταίρω μείωση του ποσοστού ανεργίας, κάτι που θα ενισχύσει τη ζήτηση. Οι εξελίξεις της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης, θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό το ρυθμό ανάπτυξης της εγχώριας οικονομίας. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι εξαγωγές δεν συνιστούν μεγάλο ποσοστό του Α.Ε.Π. των Η.Π.Α., η μείωση των εξαγωγών από μια πιθανή ύφεση στην Ευρωζώνη δεν θα επιφέρει σοβαρά προβλήματα στην οικονομία. Όμως οι αρνητικές εξελίξεις στην Ευρωζώνη και το ρευστό χρηματοπιστωτικό περιβάλλον, ενδέχεται να προξενήσουν μείωση της χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας, η οποία πιθανόν να ελαττώσει τις επενδύσεις και τις καταναλωτικές δαπάνες, προκαλώντας επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης. Στον εργασιακό τομέα, ο (εποχικά προσαρμοσμένος) αριθμός των αιτήσεων για επιδόματα ανεργίας για την εβδομάδα που έληξε την 21 η Ιανουαρίου, ανήλθε στις 377.. Ο αριθμός αυτός ήταν αυξημένος κατά 22. σε σχέση με αυτόν της προηγούμενης εβδομάδας που ήταν 356.. Οι αναλυτές υποστηρίζουν πως αυτή η άνοδος είναι στα πλαίσια της μεταβλητότητας που παρατηρείται μετά την περίοδο των γιορτών. Η μακροπρόθεσμη τάση πάντως, δείχνει ότι οι συνθήκες στην αγορά εργασίας βελτιώνονται. Οι προσλήψεις σημείωσαν αύξηση κατά το δεύτερο εξάμηνο του 211. Τον Δεκέμβριο, οι θέσεις εργασίας αυξήθηκαν κατά 2., με αποτέλεσμα το ποσοστό ανεργίας να μειωθεί στο 8,5% - το χαμηλότερο επίπεδο ύστερα από σχεδόν τρία χρόνια. Οι εξελίξεις αυτές στην αγορά εργασίας είναι πολύ θετικές καθώς αν συνεχιστεί αυτή η τάση είναι πολύ πιθανό να αυξηθούν οι δαπάνες των νοικοκυριών και να στηριχθεί η αγορά κατοικίας. Οι καλύτερες προοπτικές στην αγορά εργασίας, συνέπεσαν και με την αύξηση των παραγγελιών διαρκών αγαθών κατά 3% το Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους. Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης παράλληλα συνέχισε την ανοδική του πορεία, γεγονός που οφείλεται στην βελτίωση της κατάστασης στον εργασιακό τομέα, και την αύξηση των μισθών, παράγοντες οι οποίοι έχουν προκαλέσει την βελτίωση των εκτιμήσεων των καταναλωτών για τις μελλοντικές προοπτικές της οικονομίας και της ευημερίας τους. Ένα άλλο σημάδι της βελτίωσης το 211 ήταν η αύξηση των εταιρικών κερδών. Τα εταιρικά κέρδη, τα οποία μειώθηκαν κατακόρυφα κατά τη διάρκεια της ύφεσης, έχουν πλέον αυξηθεί πάνω από τα προ κρίσης επίπεδα. Με υψηλότερα κέρδη και εύκολη πρόσβαση σε κεφάλαια, είναι πολύ πιθανό να συνεχισθεί η επέκταση της επιχειρηματικής δραστηριότητας παρά τις ανησυχίες για μια παγκόσμια οικονομική επιβράδυνση. Στις 25 Ιανουαρίου έγινε γνωστό πως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των Η.Π.Α. (FED) σκοπεύει να διατηρήσει τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια κοντά στο μηδέν, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 214, σημάδι ότι υπάρχουν ανησυχίες ότι η οικονομία δεν θα ανακάμψει πλήρως από την ύφεση για τουλάχιστον δύο χρόνια ακόμα. Παράλληλα, ο πρόεδρος της Fed, Ben Bernanke, κατέστησε σαφές ότι είναι διατεθειμένος να εφαρμόσει περαιτέρω μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης. Όλα αυτά συντέλεσαν στην πτώση του δολαρίου έναντι του ευρώ. 1
2.1. US: GDP Growth & Industrial Production 8 US: GDP Grow th YoY & QoQ (%) 6 4 2-2 -4-6 -8 GDP Grow th YoY (%) GDP Grow th QoQ (%) -1 Q4- Q4-1 Q4-2 Q4-3 Q4-4 Q4-5 Q4-6 Q4-7 Q4-8 Q4-9 Q4-1 Q4-11 Q4-12 15 US: Industrial Production Index 1 95 9 85 Industrial Production Index 8 Jan-1 Jan-2 Jan-3 Jan-4 Jan-5 Jan-6 Jan-7 Jan-8 Jan-9 Jan-1 Jan-11 Jan-12 Jan-13 Γράφημα 2.1 * Στο Panel A. του Γραφήματος 2.1 μπορούμε να δούμε το ρυθμό μεταβολής (%) του Α.Ε.Π. από έτος σε έτος (YoY) και από τρίμηνο σε τρίμηνο (ετησιοποιημένο, QoQ) του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (GDP) των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής από το πρώτο τρίμηνο του 22 έως και την εκτίμηση του Commerce Department για το τέταρτο τρίμηνο του 211. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής στις Η.Π.Α. από το Γενάρη του 22 έως το Δεκέμβρη του 211. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τη Federal Reserve Bank of St. Louis 11
2.2. US: CPI & Effective Fed Funds Rate 6 US: CPI (%) 5 4 3 2 1-1 CPI (%) -2 Jan-1 Jan-2 Jan-3 Jan-4 Jan-5 Jan-6 Jan-7 Jan-8 Jan-9 Jan-1 Jan-11 Jan-12 Jan-13 6 US: Effective Fed Funds Rate (%) 5 4 3 2 1 Effective Fed Funds Rate (%) Jan-1 Jan-2 Jan-3 Jan-4 Jan-5 Jan-6 Jan-7 Jan-8 Jan-9 Jan-1 Jan-11 Jan-12 Jan-13 Γράφημα 2.2 * Στο Panel A. του Γραφήματος 2.2 μπορούμε να δούμε το ρυθμό μεταβολής (%) του γενικού επιπέδου των τιμών στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής από το Γενάρη του 22 έως το Δεκέμβρη του 211. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του διατραπεζικού επιτοκίου (Effective Federal Funds Rate) από το Γενάρη του 22 έως το Δεκέμβρη του 211. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τη Federal Reserve Bank of St. Louis 12
2.3. US: Unemployment Rate & Initial Claims 1 9 Unemployment Rate (%) US: Unemployment Rate (%) 8 7 6 5 4 Jan-1 Jan-2 Jan-3 Jan-4 Jan-5 Jan-6 Jan-7 Jan-8 Jan-9 Jan-1 Jan-11 Jan-12 Jan-13 7 65 4-Week Moving Average of Initial Claims US: 4-Week Moving Average of Initial Claims 6 55 5 45 4 35 3 25 Feb-1 Feb-2 Feb-3 Feb-4 Feb-5 Feb-6 Feb-7 Feb-8 Feb-9 Feb-1 Feb-11 Feb-12 Feb-13 Γράφημα 2.3 * Στο Panel A. του Γραφήματος 2.3 μπορούμε να δούμε το μέγεθος της ανεργίας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής από το Γενάρη του 22 έως το Δεκέμβρη του 211. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη των νέων αιτήσεων για επίδομα ανεργίας από τις αρχές του 22 έως την τρίτη εβδομάδα του Γενάρη του 212. Παρατηρούμε μια σημαντική μείωση από τα μέσα του 28 όπου οι νέες αιτήσεις για επίδομα ανεργίας ήταν περίπου 65,. Η συγκεκριμένη τάση είναι πολύ σημαντική αφού αντανακλά μια σημαντική βελτίωση των συνθηκών στην πραγματική οικονομία των Η.Π.Α. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τη Federal Reserve Bank of St. Louis 13
2.4. US: Building Permits and Home Prices 25 US: New Private Housing Units Authorized by Building Permits (Thousands, Seasonally Adjusted) Building Permits 2 15 1 5 Jan-1 Jan-2 Jan-3 Jan-4 Jan-5 Jan-6 Jan-7 Jan-8 Jan-9 Jan-1 Jan-11 Jan-12 Jan-13 21 2 US: S&P Case-Shiller 2-City Home Price Index (Seasonally Adjusted) S&P Case-Shiller 2-City Home Price Index 19 18 17 16 15 14 13 12 Nov- Nov-1 Nov-2 Nov-3 Nov-4 Nov-5 Nov-6 Nov-7 Nov-8 Nov-9 Nov-1 Nov-11 Nov-12 Γράφημα 2.4 * Στο Panel A. του Γραφήματος 2.4 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη των νέων αδειών για κατασκευή κατοικίας από το Γενάρη του 22 έως το Δεκέμβρη του 211. Μπορούμε να παρατηρήσουμε πως τα τελευταία δύο χρόνια η αγορά κατοικίας χαρακτηρίζεται από μία τάση σταθεροποίησης αν και το χαμένο έδαφος που πρέπει να καλυφθεί από τα επίπεδα του 25 είναι αρκετό. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του δείκτη Case-Shiller 2-City Home Price Index μέχρι τον Οκτώβρη του 211. Τα τελευταία δύο χρόνια υπάρχει μια σχετική σταθεροποίηση με μια ελαφρά καθοδική τάση. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τη Federal Reserve Bank of St. Louis 14
2.5. US: Government and Federal Balance & Debt 6 4 2 Panel A. Government & Federal Surpluses or Deficits as Percentage of GDP Total Government Surplus or Deficit as Percentage of GDP Total Federal Surplus or Deficit as Percentage of GDP -2-4 -6-8 -1-12 1947 195 1954 1958 1962 1966 197 1974 1978 1982 1986 199 1994 1998 22 26 21 214 14 12 1 Gross Federal Debt Panel B. Federal Debt as Percentage of GDP Gross Federal Debt (Office of Management and Budget Forecast) Gross Federal Debt minus Debt Held by Federal Government Accounts Gross Federal Debt minus... (Office of Management and Budget Forecast) 8 6 4 2 1939 1942 1946 195 1954 1958 1962 1966 197 1974 1978 1982 1986 199 1994 1998 22 26 21 214 218 Γράφημα 2.5 * Στο Panel A. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη των πλεονασμάτων και ελλειμμάτων του προϋπολογισμού του αμερικανικού δημοσίου ως προς το Α.Ε.Π. (GDP) από το 1948 έως το 21. Οι δράσεις που έλαβαν χώρα για την στήριξη της οικονομίας μετά την κρίση του 28-29 οδήγησαν το έλλειμμα σε πρωτοφανή επίπεδα τα έτη 29 και 21. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του χρέους ως ποσοστό του GDP από το 194 έως το 21. Επίσης, υπάρχουν και οι προβλέψεις για την εξέλιξη του χρέους από το Office of Management and Budget των Η.Π.Α. από το 212 και μετά. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από το U.S. Office of Management and Budget 15
2.6. US: Trade Balance and Exports of Goods & Services -1 Panel A. Trade Balance: Goods and Services, Balance of Payments Basis (Millions of $, Nominal, Seas. Adj.) Trade Balance: Goods and Services, Balance of Payments Basis -2-3 -4-5 -6-7 Jul-1 Jul-2 Jul-3 Jul-4 Jul-5 Jul-6 Jul-7 Jul-8 Jul-9 Jul-1 Jul-11 Jul-12 2 18 Panel B. Exports of Goods and Services, Balance of Payments Basis (Millions of $, Nominal, Seas. Adj.) Exports of Goods and Services, Balance of Payments Basis 16 14 12 1 8 6 Jul-1 Jul-2 Jul-3 Jul-4 Jul-5 Jul-6 Jul-7 Jul-8 Jul-9 Jul-1 Jul-11 Jul-12 Γράφημα 2.6 * Στο Panel A. του Γραφήματος 2.6 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του εμπορικού ισοζυγίου των Η.Π.Α. από το Γενάρη του 22 έως το Δεκέμβρη του 211. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη των εξαγωγών για το ίδιο διάστημα. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τη Federal Reserve Bank of St. Louis 16
2.7. US: Corporate Profits & Net Corporate Dividends 16 Panel A. US Corporate Profits (After Tax, $ Billions) 14 12 1 8 6 US Corporate Profits (After Tax) 4 Q4- Q4-1 Q4-2 Q4-3 Q4-4 Q4-5 Q4-6 Q4-7 Q4-8 Q4-9 Q4-1 Q4-11 9 Panel B. US Net Corporate Dividends ($ Billions) 8 7 6 5 4 US Net Corporate Dividends 3 Q4- Q4-1 Q4-2 Q4-3 Q4-4 Q4-5 Q4-6 Q4-7 Q4-8 Q4-9 Q4-1 Q4-11 Γράφημα 2.7 * Στο Panel A. του Γραφήματος 2.7 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη των εταιρικών κερδών στις Η.Π.Α. από το τέταρτο τρίμηνο του 21 έως το τρίτο τρίμηνο του 211. Στο Panel B. αντίστοιχα, μπορούμε να δούμε την εξέλιξη των διανεμημένων μερισμάτων για το ίδιο διάστημα. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον το γεγονός ότι τα εταιρικά κέρδη βρίσκονται σε ανώτερα επίπεδα από αυτά της περιόδου προ της ύφεσης του 28-29. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τη Federal Reserve Bank of St. Louis 17
2.8. US: Purchasing Managers' Index & Consumer Confidence 65 US: ISM Manufacturing: Purchasing Managers' Index (PMI) 6 55 5 45 4 35 Purchasing Managers' Index 3 Jan-1 Jan-2 Jan-3 Jan-4 Jan-5 Jan-6 Jan-7 Jan-8 Jan-9 Jan-1 Jan-11 Jan-12 Jan-13 12 US: Conference Board Consumer Confidence Index 1 8 6 4 Conference Board Consumer Confidence Index 2 Jan-1 Jan-2 Jan-3 Jan-4 Jan-5 Jan-6 Jan-7 Jan-8 Jan-9 Jan-1 Jan-11 Jan-12 Jan-13 Γράφημα 2.8 * Στο Panel A. του Γραφήματος 2.8 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του Purchasing Managers' Index που αντανακλά το επιχειρηματικό κλίμα από το Γενάρη του 22 έως το Δεκέμβρη του 211. Όταν ο PMI έχει τιμές άνω του 5 είναι ένδειξη ότι ο μεταποιητικός τομές της οικονομίας αναπτύσσεται και ότι οι προοπτικές είναι θετικές. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του Consumer Confidence Index για το διάστημα από τον Γενάρη του 22 έως το Δεκέμβρη του 211 που δημοσιεύει το Conference Board και αντανακλά το πως αντιλαμβάνονται οι καταναλωτές το κλίμα στην οικονομία. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τη Federal Reserve Bank of St. Louis 18
2.9. US: Standard & Poor's 5 14 USA: Standard & Poor's 5 (Last 12 Months, Weekly) 135 13 125 12 115 11 Last 12 Months 15 Jan-11 Mar-11 May-11 Jul-11 Sep-11 Nov-11 Jan-12 Mar-12 USA: Standard & Poor's 5 (Last 1 Years, Weekly) 16 14 12 1 8 Last 1 Years 6 Feb-1 Feb-2 Jan-3 Jan-4 Jan-5 Jan-6 Jan-7 Jan-8 Dec-8 Dec-9 Dec-1 Dec-11 Dec-12 Γράφημα 2.9 Στο Panel A. του Γραφήματος 2.9 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του δείκτη Standard & Poor's 5 από το Φλεβάρη του 211 έως τις 27 Ιανουαρίου 212.. Παρατηρούμε ότι τον τελευταίο ένα χρόνο οι τιμές των μετοχών υψηλής κεφαλαιοποίησης στις Η.Π.Α. σημείωσαν μία πτώση αλλά τον τελευταίο καιρό ανέκαμψαν. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του S&P 5 τα δέκα τελευταία χρόνια. Επιβεβαιώνοντας τη βελτίωση των συνθηκών στην πραγματική οικονομία των Η.Π.Α., παρατηρούμε ότι οι μετοχές έχουν ανακάμψει σημαντικά από τα χαμηλά επίπεδα στις αρχές του 29. 19
3. Ηνωμένο Βασίλειο Η οικονομική ανάπτυξη του Ηνωμένου Βασιλείου παραμένει άρρηκτα συνδεδεμένη με τις εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στην Ευρωζώνη. Με σχεδόν το ήμισυ του συνόλου των εξαγωγών του Ηνωμένου Βασιλείου να καταλήγει σε χώρες της Ευρωζώνης και με την έκθεση του τραπεζικού του συστήματος σε χρέη της Ευρωζώνης να αντανακλά ένα μεγάλο μέρος του Α.Ε.Π., είναι σαφές ότι το Ηνωμένο Βασίλειο αναμένει μια θετική εξέλιξη στο πρόβλημα της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους. Συγκεκριμένα, οι ανησυχίες σχετικά με την έκθεση των Βρετανικών τραπεζών στην Ευρωζώνη, οδηγούν τις τράπεζες σε αυξημένα κόστη χρηματοδότησης, με αποτέλεσμα, η ικανότητά τους να παρέχουν πιστώσεις να παραμένει μειωμένη. Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η ανάπτυξη του Ηνωμένου Βασιλείου αναμένεται να είναι,6% το 212. Στον εργασιακό τομέα, σε σχέση με τις προβλέψεις πριν από 1 χρόνο, η ανεργία βρίσκεται σε υψηλότερα επίπεδα. Συγκεκριμένα, η ανεργία ανήλθε στο 8,4% το Νοέμβριο του 211, ενώ το ποσοστό των ανέργων ηλικίας 16-24 ετών, βρίσκεται στο 22,3%. Οι μέσες αποδοχές είναι υψηλότερες από ότι ένα χρόνο νωρίτερα, αλλά πολύ πιο κάτω από το ποσοστό του πληθωρισμού. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, δεν πρέπει να εκπλήσσει το γεγονός ότι ο δείκτης εμπιστοσύνης των καταναλωτών βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα. Ανάσα για την πραγματική οικονομία ήταν η μείωση του πληθωρισμού στο 4,2% τον Δεκέμβρη του 211, από το 5,2% του Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους. Ο χαμηλότερος πληθωρισμός παρέχει την δυνατότητα στις νομισματικές αρχές να ακολουθήσουν μια χαλαρή νομισματική πολιτική που θα συμβάλλει στην ενίσχυση της οικονομίας και του τραπεζικού συστήματος. Ίσως μία περεταίρω αποδυνάμωση των πληθωριστικών πιέσεων να δώσει μεγαλύτερα περιθώρια στις νομισματικές αρχές για μέτρα που θα ενισχύσουν την οικονομία. Το καθαρό δημόσιο χρέος του Ηνωμένου Βασιλείου το Δεκέμβρη βρίσκεται για πρώτη φορά στο 1 τρις λίρες από τις 883 δις Λίρες πριν από ένα χρόνο. Η αύξηση του δημοσίου χρέους οφείλεται σε ένα μείγμα μη βιώσιμου επιπέδου δαπανών, ανεξέλεγκτου δανεισμού και χρόνιου ελλείμματος. Η βραδύτερη ανάπτυξη όμως, καθιστά την μείωση του ελλείμματος δυσκολότερη, λόγω των ασθενέστερων φορολογικών εσόδων και των αυξημένων δαπανών μεγαλύτερες ανάγκες για κοινωνικές παροχές για παράδειγμα. Τον Δεκέμβρη, το μηνιαίο ποσό δανεισμού ελαττώθηκε κατά 2,2 δις λίρες σε σχέση με το αντίστοιχο του 21 (στις 13,7 δις Λίρες) ενώ και οι δημόσιες δαπάνες μειώθηκαν. Ο όγκος των λιανικών πωλήσεων αυξήθηκε κατά,6% - εποχικά διορθωμένο ποσοστό - τον Δεκέμβριο σε σχέση με τον Νοέμβριο του 211, μετά από σημαντικές εκπτώσεις των καταστημάτων. Σημαντικό στοιχείο, είναι ότι η αύξηση του όγκου των πωλήσεων δεν έχει αποφέρει αύξηση του πληθωρισμού. Η βιομηχανική παραγωγή (η οποία αντιπροσωπεύει το 15,4% του Βρετανικού Α.Ε.Π.) υποχώρησε κατά 3,1% το Νοέμβριο, αυξάνοντας τις ανησυχίες για την επιβράδυνση της οικονομίας. Η πτώση οφείλεται εν μέρει στην χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας - ιδίως του φυσικού αερίου - λόγω των σχετικά ήπιων καιρικών συνθηκών. 2
3.1. UK: GDP Growth & Industrial Production 6 UK: GDP Grow th Rates (QoQ & YoY) 4 2-2 -4-6 GDP Grow th Rate (QoQ) GDP Grow th Rate (YoY) -8 Q3-1 Q3-2 Q3-3 Q3-4 Q3-5 Q3-6 Q3-7 Q3-8 Q3-9 Q3-1 Q3-11 Q3-12 1 UK: Industrial Production.98.96.94.92.9.88.86.84 Industrial Production.82 Jul-1 Jul-2 Jul-3 Jul-4 Jul-5 Jul-6 Jul-7 Jul-8 Jul-9 Jul-1 Jul-11 Jul-12 Γράφημα 3.1 * Στο Panel A. του Γραφήματος 3.1 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του ρυθμού μεταβολής του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (GDP) στο Ηνωμένο Βασίλειο από το τέταρτο τρίμηνο του 21 έως το τρίτο τρίμηνο του 211. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη της Βιομηχανικής Παραγωγής από το Νοέμβρη του 21 έως τον Ιούλιο του 211. Η βιομηχανική παραγωγή έχει μία ελαφρώς ανοδική τάση και θα μπορούσαμε να πούμε πως στα δύο χρόνια που έχουν ακολουθήσει την οικονομική κρίση του 28-29 η οικονομική ανάκαμψη στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι σχετικά ασθενής. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τον Ο.Ο.Σ.Α. (O.E.C.D) 21
3.2. UK: Inflation & Unemployment Rate 6 5 Inflation (%) UK: Inflation (%) 4 3 2 1 Sep-1 Sep-2 Sep-3 Sep-4 Sep-5 Sep-6 Sep-7 Sep-8 Sep-9 Sep-1 Sep-11 Sep-12 8.5 8 Harmonised Unemployment Rate (%) UK: Harmonised Unemployment Rate (%) 7.5 7 6.5 6 5.5 5 4.5 Aug-1 Aug-2 Aug-3 Aug-4 Aug-5 Aug-6 Aug-7 Aug-8 Aug-9 Aug-1 Aug-11 Aug-12 Γράφημα 3.2 * Στο Panel A. του Γραφήματος 3.2 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του πληθωρισμού στη Γαλλία από το Δεκέμβρη του 21 έως το Νοέμβρη του 211. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του harmonized δείκτη της ανεργίας που εκδίδει ο Ο.Ο.Σ.Α., από το Νοέμβρη του 21 έως τον Αύγουστο του 211. Παρατηρούμε ότι η ανεργία βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, υψηλότερα από τα επίπεδα προ της κρίσης του 28-29. Τα τελευταία στοιχεία αναφέρονται σε επίπεδα ανεργίας στο 8.3%. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τον Ο.Ο.Σ.Α. (O.E.C.D) 22
3.3. UK: OECD Business & Consumer Confidence Indicators 13 UK: Business Confidence Indicator 12 11 1 99 98 97 96 95 Business Confidence Indicator 94 Sep-1 Sep-2 Sep-3 Sep-4 Sep-5 Sep-6 Sep-7 Sep-8 Sep-9 Sep-1 Sep-11 Sep-12 14 UK: Consumer Confidence Indicator 12 1 98 96 94 Consumer Confidence Indicator 92 Sep-1 Sep-2 Sep-3 Sep-4 Sep-5 Sep-6 Sep-7 Sep-8 Sep-9 Sep-1 Sep-11 Sep-12 Γράφημα 3.3 * Στο Panel A. του Γραφήματος 3.3 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του δείκτη επιχειρηματικής εμπιστοσύνης που εκδίδει ο Ο.Ο.Σ.Α. από το Γενάρη του 22 έως το Δεκέμβρη του 211. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του αντίστοιχου δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης για το ίδιο διάστημα. Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης έχει μια πτωτική τάση από τα τέλη του 29 γεγονός που αντανακλά το πως αντιλαμβάνονται οι Βρετανοί πολίτες τις συνθήκες που επικρατούν στην οικονομία, την εξέλιξη του εισοδήματος τους και τις προοπτικές στην αγορά εργασίας. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τον Ο.Ο.Σ.Α. (O.E.C.D) 23
3.4. U.K.: Budget Balance & Government Debt 4 UK: Budget Balance % GDP (Surplus (+), Deficit (-)) 2-2 -4-6 -8-1 Budget Balance % GDP -12 Dec-97 Dec-98 Dec-99 Dec- Dec-1 Dec-2 Dec-3 Dec-4 Dec-5 Dec-6 Dec-7 Dec-8 Dec-9 Dec-1 Dec-11 8 UK: Government Debt % GDP 7 6 5 4 3 2 1 Government Debt % GDP Dec-97 Dec-98 Dec-99 Dec- Dec-1 Dec-2 Dec-3 Dec-4 Dec-5 Dec-6 Dec-7 Dec-8 Dec-9 Dec-1 Dec-11 Γράφημα 3.4 * Στο Panel A. του Γραφήματος 3.4 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του ελλείμματος του προϋπολογισμού της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (Α.Ε.Π.) από το 1998 έως το 21. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του δημόσιου χρέους για το ίδιο διάστημα. Αν και μέχρι το 27 η κατάσταση έδειχνε να είναι σταθερή, και τα δύο μεγέθη ξέφυγαν από τον έλεγχο όταν έπρεπε να αντιμετωπισθούν οι συνέπειες της κρίσης του 27-29. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τη Eurostat 24
3.5. UK: FTSE 1 Index 62 UK: FTSE 1 (Last 12 Months, Weekly) 6 58 56 54 52 5 48 Last 12 Months 46 Jan-11 Mar-11 May-11 Jul-11 Sep-11 Nov-11 Jan-12 Mar-12 7 65 UK: FTSE 1 (Last 1 Years, Weekly) 6 55 5 45 4 35 Last 1 Years 3 Feb-1 Feb-2 Jan-3 Jan-4 Jan-5 Jan-6 Jan-7 Jan-8 Dec-8 Dec-9 Dec-1 Dec-11 Dec-12 Γράφημα 3.5 Στο Panel A. του Γραφήματος 3.5 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του δείκτη FTSE 1 του χρηματιστηρίου του Λονδίνου από το Φλεβάρη του 211 έως τις 27 Ιανουαρίου 212. Παρατηρούμε ότι τον τελευταίο ένα χρόνο οι τιμές των μετοχών στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου είχαν μία ελαφρά πτωτική τάση αντανακλώντας τις ανησυχίες για τις οικονομικές συνθήκες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τους τελευταίους μήνες ανέκαμψαν σημαντικά. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του FTSE 1 τα δέκα τελευταία χρόνια. Παρόλο που η οικονομική ανάπτυξη στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι σχετικά αδύναμη, παρατηρούμε ότι οι μετοχές έχουν ανακάμψει σημαντικά από τα χαμηλά επίπεδα στις αρχές του 29. 25
4. Ευρωζώνη Η κρίση χρέους της Ευρωζώνης η οποία τάραξε τις αγορές το 211, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συνεχίσει να προβληματίζει και το 212. Ενώ υπάρχουν ελπίδες για την πρόοδο σε Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία, είναι επιτακτική η ανάγκη για όλες τις χώρες της Ευρωζώνης να εφαρμόσουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ώστε να μειώσουν το δημόσιο χρέος και να αξιοποιήσουν τη μεγάλη αύξηση των καταναλωτικών δαπανών των αναδυόμενων οικονομιών. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές, που συμφωνήθηκαν στις 9 Δεκεμβρίου του 211 και συμπεριλαμβάνουν αυστηρότερους δημοσιονομικούς κανόνες καθώς και παροχή πρόσθετης χρηματοδότησης, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Είναι σημαντικό όμως να υλοποιηθούν όσο το δυνατό ταχύτερα και αποδοτικότερα. Η ευρωπαϊκή κρίση χρέους είναι ένα ζήτημα που απασχολεί το σύνολο της παγκόσμιας κοινότητας. Με ένα μεγάλο ποσοστό των εξαγωγών των Η.Π.Α., της Ιαπωνίας, και των αναπτυσσόμενων οικονομιών να καταλήγει στην Ευρώπη, η διεθνής ανησυχία για την πορεία της Γηραιάς Ηπείρου είναι μεγάλη. Επιπλέον η αβεβαιότητα που επικρατεί στις ευρωπαϊκές αγορές χρήματος και κεφαλαίου μπορεί να εξαπλωθεί με άμεσο αντίκτυπο στο κόστος δανεισμού όλων των χωρών και ένα γενικευμένο Flight to Safety. Με βάση τα τελευταία στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (IMF), το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν στην Ζώνη του Ευρώ αυξήθηκε κατά 1,6% το 211 από 1,9% το 21. Η βιομηχανική παραγωγή υποχώρησε κατά,3% τον Νοέμβριο, ενώ και οι λιανικές πωλήσεις υποχώρησαν κατά,8% τον ίδιο μήνα. Για το 212, προβλέπεται συρρίκνωση του Α.Ε.Π. κατά,5% ενώ για το 213 ανάπτυξη,8% σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του IMF. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Ε.Κ.Τ.) θα παίξει σημαντικό ρόλο στην πορεία και στην ένταση της ύφεσης. Σε περίπτωση αδυναμίας ορισμένων χωρών να εφαρμόσουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, ενδεχομένως να χρειαστεί να παρέχει στήριξη με αγορές ομολόγων. Με τις αγορές των ομολόγων όμως να είναι εξαιρετικά ασταθείς, τις αδύναμες προοπτικές ανάπτυξης και τις υψηλές ανάγκες δανεισμού το 212, ίσως χρειαστεί, η Ε.Κ.Τ. να ενεργήσει ως δανειστής έσχατης ανάγκης, ώστε να αποτρέψει περεταίρω προβλήματα. Σε απόφασή της τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους, η Ε.Κ.Τ. αποφάσισε να παρέχει χρηματοδότηση στις Ευρωπαϊκές τράπεζες, με πολύ χαμηλό επιτόκιο, ώστε να μειώσει τις πιέσεις που δέχονται και να αυξήσει την ρευστότητά τους. Εκτός από τα μέτρα της Ε.Κ.Τ. η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών κρίνεται επιτακτική έτσι ώστε να βελτιωθεί η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και να βελτιωθούν οι προοπτικές ανάπτυξης σε ένα περιβάλλον δημοσιονομικής προσαρμογής. Παράλληλα, οι δείκτες εμπιστοσύνης τόσο των καταναλωτών όσο και των επαγγελματιών συνεχίζουν να κινούνται πτωτικά τους τελευταίους μήνες, με αποτέλεσμα οι αναπτυξιακές προοπτικές της ζώνης του Ευρώ να παραμένουν ασαφείς. Ο πληθωρισμός, ο οποίος βρίσκεται σε ανοδική πορεία από τα τέλη του 29, διαβρώνει τα εισοδήματα των νοικοκυριών, τα οποία πλήττονται και από την αυξημένη ανεργία η οποία διαμορφώθηκε στο 1,3% τον Νοέμβριο. Σύμφωνα με τη Eurostat, ο πληθωρισμός το Δεκέμβρη σημείωσε πτώση κατά,3% σε σχέση με το Νοέμβριο και διαμορφώθηκε στο 2,6%. Η σταθεροποίηση του πληθωρισμού σε χαμηλά επίπεδα θα επιτρέψει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ECB) να είναι πιο ευέλικτη σε μια πιθανή προσπάθεια ποσοτικής χαλάρωσης και ενίσχυσης του συστήματος. Σημαντικές εξελίξεις, όπως η πορεία των διαπραγματεύσεων για το PSI (Public Sector Involvement), η αποτελεσματικότητα των μέτρων για τη μείωση της ανεργίας σε χώρες όπως η Ισπανία που η ανεργία είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, οι πολιτικές εξελίξεις στην Γαλλία καθώς επίσης και η αναχρηματοδότηση του ευρωπαϊκού χρέους, θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τις μελλοντικές εξελίξεις στην ζώνη του Ευρώ, και συνεπώς και στον υπόλοιπο κόσμο. 26
4.1. Euro Area: GDP Growth & Industrial Production 4 Euro Area: GDP Grow th Rate (QoQ & YoY) 2-2 -4 GDP Grow th Rate (QoQ) GDP Grow th Rate (YoY) -6 Q3-1 Q3-2 Q3-3 Q3-4 Q3-5 Q3-6 Q3-7 Q3-8 Q3-9 Q3-1 Q3-11 Q3-12 1.25 Euro Area: Industrial Production Indicator 1.2 1.15 1.1 1.5 1.95 Industrial Production Indicator.9 Jul-1 Jul-2 Jul-3 Jul-4 Jul-5 Jul-6 Jul-7 Jul-8 Jul-9 Jul-1 Jul-11 Jul-12 Γράφημα 4.1 * Στο Panel A. του Γραφήματος 4.1 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του ρυθμού μεταβολής του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (GDP) στην Ευρωζώνη από το τέταρτο τρίμηνο του 21 έως το τρίτο τρίμηνο του 211. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη της Βιομηχανικής Παραγωγής από το Νοέμβρη του 21 έως τον Οκτώβρη του 211. Η βιομηχανική παραγωγή έχει ανοδική τάση γεγονός που επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις επιδόσεις της Γερμανίας στο συγκεκριμένο τομέα. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τον Ο.Ο.Σ.Α. (O.E.C.D) 27
4.2. OECD Europe: Inflation & Unemployment Rate 7 6 Inflation (%) OECD-Europe: Inflation (%) 5 4 3 2 1 Sep-1 Sep-2 Sep-3 Sep-4 Sep-5 Sep-6 Sep-7 Sep-8 Sep-9 Sep-1 Sep-11 Sep-12 1 9.5 Harmonised Unemployment Rate (%) OECD-Europe: Harmonised Unemployment Rate (%) 9 8.5 8 7.5 7 6.5 Aug-1 Aug-2 Aug-3 Aug-4 Aug-5 Aug-6 Aug-7 Aug-8 Aug-9 Aug-1 Aug-11 Aug-12 Γράφημα 4.2 * Στο Panel A. του Γραφήματος 4.2. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του πληθωρισμού στην Ευρώπη όπως τον εκτιμά ο Ο.Ο.Σ.Α. από το Δεκέμβρη του 21 έως το Νοέμβρη του 211. Παρατηρούμε ότι ο πληθωρισμός βρίσκεται σε υψηλότερα επίπεδα από τα αντίστοιχα προ της κρίσης του 28-29. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του harmonized δείκτη της ανεργίας που εκδίδει ο Ο.Ο.Σ.Α., από το Δεκέμβρη του 21 έως τον Νοέμβρη του 211. Παρατηρούμε ότι η ανεργία βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, υψηλότερα από τα επίπεδα προ της κρίσης. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τον Ο.Ο.Σ.Α. (O.E.C.D) 28
4.3. Euro Area: OECD Business & Consumer Confidence Indicators 15 Euro Area: Business Confidence Indicator 1 95 Business Confidence Indicator 9 Sep-1 Sep-2 Sep-3 Sep-4 Sep-5 Sep-6 Sep-7 Sep-8 Sep-9 Sep-1 Sep-11 Sep-12 15 Euro Area: Consumer Confidence Indicator 1 95 Consumer Confidence Indicator 9 Sep-1 Sep-2 Sep-3 Sep-4 Sep-5 Sep-6 Sep-7 Sep-8 Sep-9 Sep-1 Sep-11 Sep-12 Γράφημα 4.3 * Στο Panel A. του Γραφήματος 4.3 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του δείκτη επιχειρηματικής εμπιστοσύνης που εκδίδει ο Ο.Ο.Σ.Α. από το Γενάρη του 22 έως το Δεκέμβρη του 211. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του αντίστοιχου δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης για το ίδιο διάστημα. Και οι δύο δείκτες έχουν μια πτωτική τάση τους τελευταίους μήνες γεγονός που αντανακλά το πως αντιλαμβάνονται οι επιχειρηματίες και οι πολίτες της Ευρωζώνης τις συνθήκες που επικρατούν στην οικονομία, την κρίση χρέους, την εξέλιξη του εισοδήματος τους και τις προοπτικές στην αγορά εργασίας. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τον Ο.Ο.Σ.Α. (O.E.C.D) 29
4.4. Euro Area: Budget Balance & Government Debt Euro Area: Budget Balance % GDP (Surplus (+), Deficit (-)) -1-2 -3-4 -5-6 Budget Balance % GDP -7 Dec-97 Dec-98 Dec-99 Dec- Dec-1 Dec-2 Dec-3 Dec-4 Dec-5 Dec-6 Dec-7 Dec-8 Dec-9 Dec-1 Dec-11 9 Euro Area: Government Debt % GDP 8 7 6 5 4 3 2 1 Government Debt % GDP Dec-97 Dec-98 Dec-99 Dec- Dec-1 Dec-2 Dec-3 Dec-4 Dec-5 Dec-6 Dec-7 Dec-8 Dec-9 Dec-1 Dec-11 Γράφημα 4.4 * Στο Panel A. του Γραφήματος 4.4 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του ελλείμματος του προϋπολογισμού των 17 χωρών της Ευρωζώνης ως ποσοστό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (Α.Ε.Π.) από το 1999 έως το 21. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του δημόσιου χρέους για το ίδιο διάστημα. Αν και μέχρι το 28 η κατάσταση έδειχνε να είναι σταθερή, τα ελλείμματα εμφανίζονται αρκετά αυξημένα κατά το 29 και το 21. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τη Eurostat 3
4.5. Euro Area: EuroStoxx 5 32 Eurozone: Stoxx 5 (Last 12 Months, Weekly) 3 28 26 24 22 2 Last 12 Months 18 Jan-11 Mar-11 May-11 Jul-11 Sep-11 Nov-11 Jan-12 Mar-12 5 Eurozone: Stoxx 5 (Last 1 Years, Weekly) 45 4 35 3 25 2 Last 1 Years 15 Jun-1 Jun-2 Jun-3 Jun-4 Jun-5 May-6 May-7 May-8 May-9 May-1 May-11 Apr-12 Γράφημα 4.5 Στο Panel A. του Γραφήματος 4.5 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του δείκτη Eurostoxx 5 με 5 ευρωπαϊκές μετοχές μεγάλης κεφαλαιοποίησης από το Φλεβάρη του 211 έως τις 27 Ιανουαρίου 212. Παρατηρούμε ότι τον τελευταίο ένα χρόνο οι τιμές των ευρωπαϊκών μετοχών είχαν μία πτωτική τάση αντανακλώντας τις ανησυχίες για την κρίση χρέους και τις οικονομικές συνθήκες στην Ευρωζώνη. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του δείκτη Eurostoxx 5 τα δέκα τελευταία χρόνια. Παρατηρούμε ότι τα τρία τελευταία χρόνια η ανοδική αντίδραση από τα χαμηλά επίπεδα στις αρχές του 29 είναι σχετικά αδύναμη γεγονός που δείχνει ότι οι μετοχές έχουν ενσωματώσει τις προσδοκίες για μέτριους ρυθμούς ανάπτυξης σε ένα προβληματικό δημοσιονομικό περιβάλλον. 31
5. Γερμανία Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (IMF) η αύξηση του Α.Ε.Π. της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης, αναμένεται να είναι περίπου,3% το 212, χαμηλότερη δηλαδή από το 3% το 211. Η αντίστοιχη πρόβλεψη για το 213 υπολογίζει το ρυθμό ανάπτυξης στο 1,5%. Το υγιές εγχώριο οικονομικό περιβάλλον και οι ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης είναι πιθανό να συνεχίσουν να ενθαρρύνουν τις επενδύσεις, οι οποίες όμως λόγω των αδύναμων προοπτικών της Ευρωζώνης και της εγχώριας οικονομίας ενδεχομένως να επιβραδυνθούν. Όσον αφορά την πορεία του ελλείμματος, παρά την εξασθένηση της οικονομικής ανάπτυξης, η κυβέρνηση αναμένεται να μειώσει το έλλειμμα στο 1,4% και 1% του Α.Ε.Π. το 211 και 212 αντίστοιχα, από περίπου 4,3% το 21. Η πτωτική αναθεώρηση των προοπτικών ανάπτυξης της Γερμανίας υπογραμμίζει το γεγονός ότι, παρά τις καλές συνθήκες στον εγχώριο ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, η γερμανική Οικονομία θα εξακολουθήσει να εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξελίξεις στον υπόλοιπο κόσμο και, ειδικότερα, στην Ευρωζώνη. Μια λοιπόν άμεση και ουσιαστική λύση στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους, είναι προς όφελος της Γερμανίας αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας γενικότερα. Το ποσοστό της ανεργίας ανήλθε τον Δεκέμβριο του 211 στο 6,6% - από τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας από το 1991. Στη στήριξη της αγοράς εργασίας έχουν συντελέσει και τα προγράμματα της κυβέρνησης όπως το Kurzarbeit, που επέτρεψε στους εργοδότες να διατηρήσουν το εργατικό τους δυναμικό, καλύπτοντας μέρος των αμοιβών μέσω κρατικών ενισχύσεων. Το αποτέλεσμα ήταν να κρατήσουν οι εταιρείες το εξειδικευμένο και έμπειρο προσωπικό τους, κι έτσι να αντιδράσουν γρήγορα κατά τη φάση της ανάκαμψης. Δεν πρέπει όμως να παραληφθεί το γεγονός ότι η ανεργία δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένη σε όλη τη χώρα, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο κοινωνικές ανισότητες και ανισορροπίες. Η Γερμανική οικονομία χαρακτηρίζεται από τις πολύ χαμηλές αυξήσεις μισθών τα τελευταία 15 περίπου χρόνια, που σημαίνει ότι η αύξηση των μισθών είναι πολύ πιο αργή από ότι σε πολλές άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό έχει οδηγήσει σε υποτονική εγχώρια ζήτηση, γεγονός που η Γερμανία έχει παραμελήσει ως τώρα λόγο της ισχυρής εξαγωγικής δραστηριότητας. Η αξία των εξαγωγών, αυξήθηκε στα 94,9 δις τον Νοέμβριο του 211, σε σχέση με τα 87,6 δις του Νοεμβρίου του 21 με το εμπορικό πλεόνασμα να διαμορφώνεται στα 16,2 δις σε σχέση με 13,9 δις πέρυσι. Οι Γερμανικές εξαγωγές επωφελούνται από την εξασθένηση του ευρώ και από τη μείωση της ανταγωνιστικότητας των υπολοίπων οικονομιών της Ευρωζώνης. Ευχάριστα ήταν τα νέα για τον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας της Γερμανίας, ο οποίος συνιστά ένα σημαντικό ποσοστό των εξαγωγών. Η ζήτηση για νέα αυτοκίνητα ήταν ιδιαίτερα ισχυρή τον Δεκέμβρη του 211, με τις πωλήσεις αυτοκινήτων να αυξάνονται κατά 6,1%. Επιπλέον, ο ήπιος χειμώνας επέτρεψε στον κατασκευαστικό τομέα να αποτελέσει ένα σημαντικό μοχλό ανάπτυξης. Αυτοί οι παράγοντες, σε συνδυασμό με το γενικότερο εγχώριο κλίμα, συνέβαλλαν στη βελτίωση του δείκτη επιχειρηματικής εμπιστοσύνης Ifo Business Climate Index για τρίτο συνεχόμενο μήνα, που βρίσκεται πλέον στις 18,3 μονάδες. Τα κρατικά ομόλογα της Γερμανίας εμφανίζονται τον τελευταίο καιρό ακόμα πιο ελκυστικά και ασφαλή μετά την υποβάθμιση χωρών όπως η Γαλλία και η Αυστρία. Οι τιμές των γερμανικών ομολόγων αυξήθηκαν περεταίρω μετά τη διατήρηση του ΑΑΑ της Γερμανίας και τη σταθερής προοπτικής. Το κύριο αγοραστικό κοινό απαρτίζεται από επενδυτές που αγωνιούν για τις εξελίξεις στην Ευρωζώνη και την αδυναμία των περιφερειακών κυβερνήσεων να προχωρήσουν σε δημοσιονομική προσαρμογή. 32
5.1. Germany: GDP Growth & Industrial Production 6 Germany: GDP Grow th Rate (QoQ & YoY) 4 2-2 -4-6 GDP Grow th Rate (QoQ) GDP Grow th Rate (YoY) -8 Q3-1 Q3-2 Q3-3 Q3-4 Q3-5 Q3-6 Q3-7 Q3-8 Q3-9 Q3-1 Q3-11 Q3-12 1.3 Germany: Industrial Production Indicator 1.25 1.2 1.15 1.1 1.5 1 Industrial Production Indicator.95 Jul-1 Jul-2 Jul-3 Jul-4 Jul-5 Jul-6 Jul-7 Jul-8 Jul-9 Jul-1 Jul-11 Jul-12 Γράφημα 5.1 * Στο Panel A. του Γραφήματος 5.1 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του ρυθμού μεταβολής του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (GDP) της Γερμανίας από το τέταρτο τρίμηνο του 21 έως το τρίτο τρίμηνο του 211. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη της Βιομηχανικής Παραγωγής από το Νοέμβρη του 21 έως τον Οκτώβρη του 211. Παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον το γεγονός ότι η βιομηχανική παραγωγή της Γερμανίας βρίσκεται αρκετά κοντά στα επίπεδα προ της κρίσης του 28-29. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τον Ο.Ο.Σ.Α. (O.E.C.D) 33
5.2. Germany: Inflation & Unemployment Rate 3.5 3 Inflation (%) Germany: Inflation (%) 2.5 2 1.5 1.5 -.5 Sep-1 Sep-2 Sep-3 Sep-4 Sep-5 Sep-6 Sep-7 Sep-8 Sep-9 Sep-1 Sep-11 Sep-12 12 11 Harmonised Unemployment Rate (%) Germany: Harmonised Unemployment Rate (%) 1 9 8 7 6 5 Aug-1 Aug-2 Aug-3 Aug-4 Aug-5 Aug-6 Aug-7 Aug-8 Aug-9 Aug-1 Aug-11 Aug-12 Γράφημα 5.2 * Στο Panel A. του Γραφήματος 5.2 μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του πληθωρισμού στη Γερμανία από το Γενάρη του 22 έως το Δεκέμβρη του 211. Στο Panel B. μπορούμε να δούμε την εξέλιξη του harmonized δείκτη της ανεργίας που εκδίδει ο Ο.Ο.Σ.Α., από το Δεκέμβρη του 21 έως τον Νοέμβρη του 211. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η ανεργία στη Γερμανία βρίσκεται αρκετά χαμηλότερα στα επίπεδα προ της κρίσης του 28-29. * Τα γραφήματα βασίζονται σε δεδομένα που προέρχονται από τον Ο.Ο.Σ.Α. (O.E.C.D) 34