ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΕΓΧΥΤΗΡΩΝ DIESEL ΥΨΗΛΗΣ ΠΙΕΣΗΣ Common Rail Συντάκτης: Δημήτρης Τζιουρτζιούμης MSc Μηχανολόγος Μηχανικός, Υπ. Διδάκτορας ΕΘΘΜ/ΤΜΜ/ΠΘ ΒΟΛΟΣ, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2010
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΕΓΧΥΤΗΡΩΝ ΥΨΗΛΗΣ ΠΙΕΣΗΣ Common Rail (CR Injector) ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΥΓΡΑ: Καθαριστικό υγρό καρμπυρατέρ (Carburetor cleaning fluid), πετρέλαιο κίνησης (Diesel) και υγρό απομάκρυνσης σκουριάς και επικαθίσεων (WD40) ΣΥΣΚΕΥΕΣ: Ultrasonic tank (50 Hz), Traveler microscope (60x) Μικροσκόπιο Συσκευή Υπερήχων Εικόνα 1 Παρουσίαση συσκευών καθαρισμού (συσκευή υπερήχων στα δεξιά) και αξιολόγησης ποιότητας καθαρισμού (μικροσκόπιο στα αριστερά) των επιμέρους τμημάτων του εγχυτήρα ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ Στόχος εργασίας: Καθαρισμός και αποσυναρμολόγηση των εγχυτήρων μέχρι το μικρότερο δυνατό σημείο, δηλαδή την εμφάνιση της βελόνας, needle. Στις εικόνες που ακολουθούν παρουσιάζονται τα επιμέρους τμήματα ενός εγχυτήρα diesel υψηλής πίεσης, common rail. Στην Εικόνα 2 παρουσιάζονται οι εγχυτήρες μετά την ολοκλήρωση του 1 ου σταδίου της διαδικασίας αποσυναρμολόγησης, το οποίο περιλαμβάνει την αφαίρεση της χάλκινης ροδέλας και του μπεκ (injector nozzle) από το σώμα του εγχυτήρα (injector body). Στην Εικόνα 3 παρουσιάζεται τη «φωλιά προστασίας» του μπεκ (nozzle housing). Είναι εμφανείς οι επικαθήσεις στο εσωτερικό σπείρωμα. Στην Εικόνα 4 εμφανίζεται το μπεκ του εγχυτήρα υψηλής πίεσης στη επιφάνεια του οποίου είναι εμφανείς οι επικαθήσεις, οι οποίες δημιουργήθηκαν κατά την διάρκεια της καύσης. Επιπλέον παρουσιάζεται η άνω πλευρά του μπεκ (προς το σώμα του εγχυτήρα) η οποία περιλαμβάνει το πέρασμα επιστροφής του καυσίμου και τις οπές ευθυγράμμισης του μπεκ με το σώμα του εγχυτήρα. Στην Εικόνα 5 παρουσιάζεται το τμήμα σύνδεσης του σώματος του εγχυτήρα με το μπεκ. Διακρίνονται το πέρασμα επιστροφής του καυσίμου (fuel return passage) και οι πείροι ευθυγράμμισης (alignment pins) σώματος εγχυτήρα με μπεκ. Στο δεξιό τμήμα της εικόνας εμφανίζεται το άνω τμήμα ενός εγχυτήρα Common Rail το οποίο περιλαμβάνει τον ηλεκτρομαγνήτη (electromagnet). Στην Εικόνα 6 παρουσιάζεται το ρακόρ εισόδου του καυσίμου στον εγχυτήρα (αριστερά) και το τμήμα σύνδεσης του σώματος εγχυτήρα με το μπεκ έχοντας αφαιρέσει plunger και spring (δεξιά). 2
Εικόνα 2 Κατάσταση εγχυτήρων μετά την ολοκλήρωση του 1 ου βήματος της διαδικασίας αποσυναρμολόγησης. Οι χάλκινες ροδέλες και τα μπεκ έχουν απομακρυνθεί από το σώμα του εγχυτήρα Nozzle housing Εικόνα 3 Nozzle housing μετά την αποσυναρμολόγηση του εγχυτήρα Οπές ευθυγράμμισης (Alignment holes) Μπεκ (Injector nozzle) Πέρασμα επιστροφών (Fuel return passage) Εικόνα 4 Μπεκ εγχυτήρα υψηλής πίεσης (αριστερά). Είναι εμφανείς οι επικαθήσεις, οι οποίες δημιουργήθηκαν κατά την διάρκεια της καύσης. Όψη μπεκ (δεξιά) στην οποία φαίνονται το πέρασμα επιστροφής του καυσίμου και οι οπές ευθυγράμμισης του μπεκ με το σώμα του εγχυτήρα 3
Πέρασμα επιστροφών (Fuel return passage) Σώμα εγχυτήρα (Injector body) Πείροι ευθυγράμμισης (Alignment pins) Εικόνα 5 Πέρασμα επιστροφής καυσίμου (fuel return passage) και πείροι ευθυγράμμισης (alignment pins) σώματος εγχυτήρα με μπεκ (αριστερά). Άνω τμήμα εγχυτήρα Common Rail το οποίο περιλαμβάνει τον ηλεκτρομαγνήτη (electromagnet) (δεξιά) Εικόνα 6 Ρακόρ εισόδου καυσίμου στον εγχυτήρα (αριστερά) και το τμήμα σύνδεσης του σώματος εγχυτήρα με το μπεκ έχοντας αφαιρέσει plunger και spring (δεξιά) Επόμενο στάδιο της διαδικασίας καθαρισμού περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενα λουτρά σε καθαριστικό υγρό παρουσίας υπερήχων. Στην Εικόνα 7 παρουσιάζεται μπεκ τοποθετημένο στο ειδικό λουτρό. Η συγκεκριμένη διαδικασία εφαρμόζεται σε όλα τα επιμέρους τμήματα ενός εγχυτήρα υψηλής πίεσης. 4
Εικόνα 7 Μπεκ τοποθετημένο στη συσκευή υπερήχων Αναλυτικά τα τμήματα παρουσιάζονται στην Εικόνα 8. Στα αριστερά εμφανίζονται το μπεκ και η βελόνα ενώ στα δεξιά τα τμήματα μετά το τέλος του συγκεκριμένου βήματος, Συγκεντρωτικά έχουμε: a) Injector body b) Injector nozzle c) Needle d) Plunger e) Spring f) Nozzle housing g) Cooper washer Μπεκ (Injector nozzle) Σώμα εγχυτήρα (Injector body) Μπεκ (Injector nozzle) Cooper washer Βελόνα (Injector needle) Injector plunger Βελόνα (Injector needle) Ελατήριο (Injector spring) Εικόνα 8 Επιμέρους τμήματα εγχυτήρα υψηλής πίεσης μετά το τέλος της διαδικασίας καθαρισμού με ειδικό καθαριστικό υγρό. Στη συνεχεία ακολουθεί το τελευταίο πέρασμα από το πετρέλαιο και η διαδικασία καθαρισμού ολοκληρώνεται με την συναρμολόγηση των εγχυτήρων. Στην Εικόνα 9 παρουσιάζονται τα εργαλεία και ο τρόπος καθαρισμού που εφαρμόστηκαν. Τα τμήματα του εγχυτήρα συμπεριλαμβανομένου και του σώματος καθαρίζονται με πετρέλαιο και παραμένουν μέσα σε αυτό για αρκετά λεπτά. Στη συνέχεια σκουπίζονται και τοποθετούνται στη σωστή θέση, Εικόνα 10. 5
Εικόνα 9 Εργαλεία και τρόπος καθαρισμού χρησιμοποιώντας πετρέλαιο Εικόνα 10 Τελική θέση των επιμέρους τμημάτων πριν την συναρμολόγηση 6
Τελευταίο στάδιο της διαδικασίας καθαρισμού είναι η συναρμολόγηση των εγχυτήρων ακολουθώντας την αντίστροφή διαδικασία, από αυτή της αποσυναρμολόγησης. Στην Εικόνα 11 παρουσιάζονται τα 5 βήματα που ακολουθούνται για την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Τα βήματα συναρμολόγησης είναι τα ακόλουθα: Βήμα 1 ο :Τοποθέτηση plunger και spring στο εσωτερικό του σώματος του εγχυτήρα. Βήμα 2 ο :Τοποθέτηση της βελόνας στο εσωτερικό του μπεκ. Βήμα 3 ο :Σύνδεση μπεκ και σώματος εγχυτήρα με τη βοήθεια των πείρων ευθυγράμμισης. Βήμα 4 ο :Βίδωμα «φωλιάς προστασίας» του μπεκ με μεγάλη προσοχή ώστε να μην δημιουργηθεί ζημιά στα σπειρώματα. Βήμα 5 ο :Τοποθέτηση ή μη χάλκινης ροδέλας ανάλογα την μετέπειτα κατάσταση των εγχυτήρων, αποθήκευσης ή χρήσης. Για την δεύτερη είναι επιτακτική η τοποθέτηση ροδέλας. 1 4 3 5 2 Εικόνα 11 Βήματα συναρμολόγησης εγχυτήρα υψηλής πίεσης common rail Τα στάδια καθαρισμού που εφαρμόστηκαν απαριθμούνται ως εξής: 1 ο στάδιο: Πολύ καλό πλύσιμο με diesel. Διαδοχικά «βουτήματα» σε κατάλληλα δοχεία εφοδιασμένα με diesel. 2 ο στάδιο: Τοποθέτηση στην συσκευή υπερήχων του εργαστηρίου και διεξαγωγή πολλαπλών ultrasonic baths, για αρκετά μεγάλο χρονικά διάστημα. Το υγρό που χρησιμοποιείται είναι καθαριστικό απομάκρυνσης σκουριάς και διαφόρων επικαθήσεων (WD40, Carburetor Cleaning Fluid). 3 ο στάδιο: Μετά την ολοκλήρωση των ultrasonic baths, ακολουθεί τελευταίο πλύσιμο με diesel και 4 ο στάδιο: Συναρμολόγηση των εγχυτήρων 7