ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ & ΔΙΕΥΘΥΝΟΝΤΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ ΤΗΣ ΔΕΗ Α.Ε. κ. ΕΜΜ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ECONOMIST - THE SUSTAINABILITY SUMMIT FOR SOUTHEAST EUROPE AND THE MEDITERRANEAN: ADAPT OR DIE? ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016, DIVANI APOLLON, ΚΑΒΟΥΡΙ Θα αναφερθώ στη Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού, όχι μόνο γιατί είμαι Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος αλλά κυρίως γιατί η επιχείρηση αυτή, όπως υπήρξε το κυριότερο στήριγμα της μεταπολεμικής ανάπτυξης της χώρας, έτσι θα είναι και στο εξής ο βασικός συντελεστής της βιώσιμης ανάπτυξής της, σύμφωνα και με το θέμα του Συνεδρίου του Economist. Επιτρέψτε μου κατ αρχάς να διαλύσω το μύθο ότι η ΔΕΗ είναι προσκολλημένη δογματικά, ίσως και εγωιστικά, στο λιγνίτη. Και ακόμη ότι η χώρα μας, προβάλλοντας επί τέλους το δίκαιο και εύλογο αίτημα για ένταξή της στις χώρες της Ε.Ε. που λαμβάνουν δωρεάν πιστοποιητικά CO 2 θέλει να προσθέσει πρόσθετη λιγνιτική ισχύ και ενέργεια. Πρόσφατα μάλιστα υπήρξε και σχετικό δημοσίευμα στον έγκριτο Guardian που αντιστρατεύεται αυτήν ακριβώς την εθνική προσπάθεια, προερχόμενο δυστυχώς από ελληνικές πηγές, στο οποίο βέβαια απαντήσαμε. Η πραγματικότητα έγκειται: α. Στο ότι από 34 εκατ. τόνους εκπομπών CO 2 από λιγνιτική παραγωγή το 2014 θα έχουμε λιγότερους από 20 εκατ. τόνους στα μέσα της δεκαετίας του 2020. Έτσι η χώρα μας θα υπερκαλύψει κατά πολύ τους σχετικούς ευρωπαϊκούς στόχους. β. Στο ότι η κατά 30-35% συμμετοχή της λιγνιτικής παραγωγής στο σύνολο της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεμένο (ηπειρωτικό κατά βάση) σύστημα είναι εντελώς απαραίτητη για λόγους ασφάλειας εφοδιασμού λαμβάνοντας υπόψη τη γεωγραφική θέση της χώρας μας, και για τη θωράκιση της οικονομίας μας έναντι των διακυμάνσεων των διεθνών τιμών πετρελαίου (και φυσικού αερίου). Άλλωστε ας μη ξεχνάμε ότι πριν από 10 χρόνια η λιγνιτική παραγωγή ξεπερνούσε το 70%.
γ. Η όποια νέα λιγνιτική ισχύς θα αφορά μονάδες της πιο σύγχρονης τεχνολογίας, όπως Πτολεμαΐδα V και Μελίτη II θα αντικαταστήσει παλαιές αποσυρόμενες λιγνιτικές μονάδες, πολύ μικρότερου βαθμού απόδοσης και με πολλαπλάσιες εκπομπές CO 2. Η χώρα μας, και φυσικά η ΔΕΗ, υποστηρίζει ενεργά τις Ευρωπαϊκές πολιτικές στην ηλεκτρική ενέργεια, και τους στόχους σε σχέση με το περιβάλλον και τις εκπομπές, και εναρμονίζεται με αυτές. Στο πλαίσιο αυτό η επάρκεια και η ασφάλεια εφοδιασμού είναι αποφασιστικός παράγοντας για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής πολιτικής της απανθρακοποίησης των εν γένει παραγωγικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, όπως οι χερσαίες μεταφορές, οι θερμάνσεις και ψύξεις κτηρίων, και, ειδικότερα στη χώρα μας, οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις των νησιών. Είναι φανερό ότι για όλα αυτά απαιτείται περισσότερη και ασφαλέστερη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, οπότε ο λιγνίτης δεν είναι δυνατό να λείπει από την εικόνα. Σε ποιο ποσοστό: ας το προσδιορίσει ο εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός, στον οποίο έχουμε πολλάκις αναφερθεί, και χθες ακόμα στο Συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου. Στρατηγικός στόχος για τη χώρα μας πρέπει να είναι η μετάβαση από το ένα εγχώριο καύσιμο, το λιγνίτη, στο άλλο, τις ΑΠΕ με ελαχιστοποίηση της ανάγκης εισαγόμενης ενέργειας και καυσίμων. Αυτός ο στόχος εναρμονίζεται πλήρως και με την άλλη ευρωπαϊκή πολιτική για μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της Ευρώπης. Η οικονομική κρίση, οι γενικότερες εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας και τα μέτρα που λαμβάνονται στη χώρα μας, αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές έχουν διαμορφώσει ένα εντελώς καινούργιο τοπίο. Ειδικότερα στον τομέα του ηλεκτρισμού έχει σχεδιαστεί, νομοθετηθεί και αρχίζει να εφαρμόζεται ένας οδικός χάρτης βίαιου ανοίγματος της αγοράς με μέτρα και ρυθμούς πρωτόγνωρους στα διεθνή δεδομένα. Έτσι η ΔΕΗ, βασικός μοχλός της μεταπολεμικής ανάπτυξης της Ελλάδας, ραχοκοκαλιά της εθνικής οικονομίας, βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με σοβαρότατες προκλήσεις, στην κρισιμότερη φάση της εξηνταεξάχρονης ιστορίας της. Ας προσθέσουμε σε αυτά την επικράτηση όλα τα προηγούμενα χρόνια αναχρονιστικών αντιλήψεων και πρακτικών ενός πολιτικού, κοινωνικού και οικονομικού συστήματος που έχει δομηθεί γύρω από τη ΔΕΗ-Μονοπώλιο. Το κράτος μέσω της ΔΕΗ ασκούσε ανέκαθεν κοινωνική, αγροτική και νησιωτική πολιτική. Είναι χαρακτηριστικό ότι ούτε το αντάλλαγμα για τις ΥΚΩ του 2012-2013 ύψους περίπου 400 εκατ. έχει αποδοθεί στη ΔΕΗ.
Το γεγονός ότι το δημόσιο έχει την πλειοψηφία του μετοχικού κεφαλαίου και ελέγχει τη διοίκηση της επιχείρησης, σε καμμία περίπτωση δεν δικαιολογεί την αφυδάτωση ή συρρίκνωση της εταιρικής της υπόστασης και τη λειτουργία της με έλλειμμα στις αρχές και στους κανόνες της εταιρικής διακυβέρνησης. Το ερώτημα είναι αμείλικτο: είμαστε έτοιμοι για τον ανταγωνισμό; Σε αυτό οφείλει αναπόφευκτα να απαντήσει η ΔΕΗ. Οφείλει όμως να απαντήσει και η Πολιτεία και όλο το πολιτικό σύστημα. Κατά τη γνώμη μου αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για το πολιτικό σύστημα, και ειδικότερα για τις δυνάμεις που όχι μόνο λόγω της κυβερνητικής εξουσίας, αλλά και λόγω πολιτικού προσανατολισμού αγωνίζονται για το ξεπέρασμα της κρίσης και την ανάπτυξη, χωρίς τις παθογένειες και τις απαράδεχτες πρακτικές που δημιούργησαν την κρίση που βιώνουμε σήμερα. Η ΔΕΗ, με την προϋπόθεση της στήριξης της εταιρικής της λειτουργίας από την πολιτεία, με άμεση απαλλαγή της από όλες τις αγκυλώσεις σε καίρια ζητήματα όπως οι προσλήψεις, οι προμήθειες, τα κίνητρα, με άλλα λόγια με σημειολογικό και ουσιαστικό αποχαρακτηρισμό της ως ΔΕΚΟ, έχει όλες τις δυνατότητες όχι μόνο να ξεπεράσει τα προβλήματα αλλά και να εκπληρώσει επάξια τη νέα αποστολή και ρόλο που επιβάλλεται να αποσαφηνίσει γι αυτήν και να της αναθέσει η Πολιτεία. Η αποστολή αυτή εκ των πραγμάτων θα περιλαμβάνει: α. το ρόλο του εγγυητή και ρυθμιστή της αγοράς Η.Ε., καθώς χωρίς ισχυρή ΔΕΗ δεν μπορεί να υπάρξει υγιής αγορά. β. το ρόλο ενός ισχυρότατου αναπτυξιακού μοχλού για το εσωτερικό με ταυτόχρονη έντονη παρουσία, δραστηριότητα και παραγωγή νέας αξίας για τη χώρα στο εξωτερικό, και ειδικότερα στις γειτονικές χώρες. Η ίδια η ΔΕΗ μπορεί. Ήδη αυτή την περίοδο βρίσκονται σε εξέλιξη σχέδια που αφορούν σε όλες τις εκφάνσεις της λειτουργίας και επιχειρηματικής της δραστηριότητας, και με τα οποία δίδονται απαντήσεις σε όλες τις προκλήσεις, μεταξύ των οποίων:
Διαμόρφωση ολοκληρωμένης στρατηγικής και επιχειρησιακού σχεδίου στη βάση των διακηρυγμένων στρατηγικών κατευθύνσεων Ευελιξία προσαρμοστικότητα Εξωστρέφεια επέκταση διαφοροποίηση Επιχειρηματικές συνεργασίες Εσωτερικά διαρθρωτικά μέτρα για την άνοδο της παραγωγικότητας, τη βελτίωση της απόδοσης, την ανάπτυξη της διοικητικής λειτουργίας σε όλα τα επίπεδα, την ανανέωση του Ανθρώπινου Δυναμικού, ιδιαίτερα του επιστημονικού και τεχνικού. Ήδη ολοκληρώνουμε νέο σύστημα αξιολόγησης του προσωπικού και δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για το διαχωρισμό των managers από τους experts. Καλλιέργεια και διαμόρφωση μιας νέας σχέσης με την κοινωνία και τους πελάτες μας, με φιλία και στήριξη αλλά χωρίς τις στρεβλώσεις, τις παρεξηγήσεις και τα προβλήματα του παρελθόντος. Όλοι πρέπει να αντιληφθούν ότι ναι μεν η ΔΕΗ είναι πάντα δίπλα τους, αλλά και ότι είναι εταιρεία και ότι το ρεύμα που καταναλώνουν παράγεται και φθάνει στις εγκαταστάσεις τους με κόστος, που πρέπει να καλύπτεται. Σε ότι αφορά στις ΑΠΕ εργαζόμαστε συστηματικά και εντατικά για να κερδίσουμε το χαμένο έδαφος από τα λάθη και τις παραλείψεις του παρελθόντος και να καταστήσουμε τη ΔΕΗ, μέσω και της θυγατρικής της ΔΕΗ Ανανεώσιμες από τους leaders του κλάδου, στη χώρα μας και στη γύρω περιοχή. Στα πλαίσια αυτά προχωράμε στην ανακατασκευή (Repowering) παλαιότερων αιολικών πάρκων σε διάφορα νησιά, και προετοιμάζουμε την κατασκευή μεγάλου αιολικού πάρκου στη Ροδόπη, ισχύος πλέον των 120 MW, η έναρξη του οποίου θα αρχίσει σε λίγους μήνες. Επιλύουμε τα προβλήματα για την ολοκλήρωση του εμβληματικού μεν, πολύπαθου δε, υβριδικού έργου της Ικαρίας, και εξετάζουμε σε συνεργασία με ελληνικό οίκο την κατασκευή μεγάλου υβριδικού έργου στο Ρέθυμνο με βάση το φράγμα των Ποταμών. Εισερχόμαστε με φιλοδοξία στον τομέα της αποθήκευσης της ηλεκτρικής ενέργειας ξεκινώντας από την Κρήτη, σε συνεργασία με μεγάλο ξένο οίκο. Δρομολογήθηκε η επανεκκίνηση της ανάπτυξης της γεωθερμίας υψηλής ενθαλπίας για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σε σύμπραξη με έγκριτο ξένο οίκο. Είμαστε σε πλήρη ετοιμότητα για την έναρξη των διαδικασιών και των εργασιών για την ολοκλήρωση -επί τέλους- του ΥΗΣ Μεσοχώρας.
Στο πλαίσιο και της παροχής υπηρεσιών πέραν της διάθεσης ηλεκτρικής ενέργειας, αναπτύσσουμε τη δραστηριότητα της εξοικονόμησης και βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Έτσι δρομολογούμε το έργο της αναβάθμισης του φωτισμού ενός μέρους του ιστορικού τριγώνου της Αθήνας σε συνεργασία με το Δήμο και το εμβληματικό έργο του εσωτερικού και εξωτερικού φωτισμού του Πολεμικού Μουσείου. Έχει γίνει σε όλους, μέσα στην Επιχείρηση, συνείδηση ότι η ΔΕΗ του μέλλοντος θα είναι διαφορετική. Στόχος είναι να την κάνουμε ισχυρότερη. Η χώρα, η οικονομία αλλά και η αγορά χρειάζονται μια ΔΕΗ ισχυρή. Το ίδιο και η βιώσιμη ανάπτυξη. Θέλω να πιστεύω ότι και οι θεσμοί, ειδικότερα δε οι αρμόδιοι φορείς της Ε.Ε. συμφωνούν σε αυτό. Προτείνω για μια ακόμη φορά, και απ αυτό το βήμα, να απεμπλέξουμε το σχεδιασμό του ανοίγματος της αγοράς Η.Ε. από τα ασφυκτικά πλαίσια της δημοσιονομικής προσαρμογής. Ο ενεργειακός τομέας πέρα από την τεράστια σημασία του για την οικονομία, έχει τους δικούς του κανόνες και ιδιαιτερότητες. Με διάλογο, τεκμηρίωση και σαφείς στόχους θα βρούμε τις λύσεις που απαιτούνται. Ευχαριστώ.